Katalog

CumhuriyeC İmtiyaz Sahibi: Yenı Gün Hafc>er Ajansı Basın ve Yayımcılık A Ş">ı temsılen C umhuriyet Vakfı adına İLHAN SELÇl'K GenelYayınYönetmeni: İbrahim VıJdız • Yazıışlen Müdürii: Salim Alpaslan # Sorumlu Müdür: Fikret llkiz • Haber Merkezı Müdürii: Hakan Kara tstıhbarat Cengiz Vıldırım # Ekonomı: Özlem Y8- zak • Kultür Egemen Berköz # Spor' Abdfilkı- dir Yücelman 0 Makateler. Sami Karaören # Duzeltme Abdullatı Vazıcı • Bılgı-Belee Edibe Buğra • Yurt Haberlen: Mehmet Faraç 9 Avrupa Temsılcisı Güra\ Öz Yayın KuruJu: İlhan Selçuk (Baş- kan). Emre Kongar (Danışman), Orhan Erinç. Hikmet Çetin- kava, Şükran Soner, İbrahim Yıİdız, Orhan Bursab, Musla- fa BaJbav, Hakan Kara. AnJcara Temsılcısı Mustafa Balbav Ataturk Bulvan No 125. Kal4. Bakanlıklar-Ankara fel: 4195020 (? hatl. Faks 4l95027 #lzmırTemsiJası SerdarKıak-H Zıva Blv 1352S 2 3 Td. 4411220, Faks 44191 P » A d a n a Temsilcısı: Çetin Yiğenoğiu, Inönü Cd 119 S. No. 1 Kal: 1. Tel-363 12 II. Faks. 363 12 15 Muessese Müdürii Erol Erkut # Koordınatör Afamet Korulsan 0 Vlu- hasebe- Bülent Yener# Idare: Hüsevin Gürer # Satış: Fazilet Kuza REKLAM: P.M. Ltd. Şti. • Genel Müdıir Gülbin Erdunın#Koonduıatör Reha Işıtman • Genel MüdürYrd: Se^da Çoban • Fınansman Müdüru. Çetin Erduran lcl 0212 5J4 07 53 - 513 84 60-61. Faks: 0212 513 84 63 Va>imla>>n: Yen Güa Haber -\iansi Ba^ın le YavıiKihk. A Ş, Baskı: Sabah Vavıncılık A Ş Turkocağı Cad 39 41 Cagaloelu 34354 Istanbui PK 246 - Sırkecı 34435 tstanbul (0212)51205 05(20 hal) Faks (0 212)513 85 95 18OCAK2002 Imsak: 5.46 Güneş:7.19 Ö|Ie; 12.21 Ikmdı. 14.48 Akşam: 17.11 Yatsı: 18.37 Şarlo'nun yeni göpüntülepi • Küirür Senisi - Charlie Chaplin tarafından 1940 yılında çevrilen "The Great Dictator"a (Büyük Diktatör) ait. daha önce yayımlanmamış görüntüler bulundu. Renkli çekılen film, çekildikten 60 yıl sonra unutulmaz dâhinin Isviçre'deki malikânesinde ele geçti. Nazi Almanyası'nın ve AdolfHitler'in hicvedildiği The Great Dictator, sinema tarihinin ldasikleri arasında kabul ediliyor. Göktaşı dünyaya yaklaştı• VVASHEVGTON (AA)-' 4 7341 1991 VK" katalog numaralı 3 km. çapında bir göktaşı Dünya'ya 11 milyon km. yaklaştı. Ay-Dünya uzakhğının 24 katı uzaklıktan Dünya'ya yaklaşan bu göktaşının yanı sıra 2002 AO11 katalog kayıth 75 metre boyunda bir göktaşı da 4.8 milyon km. mesafede saptandı. GizJî Dosyalar1 kapamyor • LOSANGELES (AA) - Televizyon izleyicilerinin yıllardır beğenisini toplayan, bol Emmy ödüllü "Gizli Dosyalar (X-Files)" dizisi. mayıs ayında veda edecek. ABD'de yayımlanan Daily Variery'nin haberine göre, David Duchovny'nin aynlmasıyla dizinin izlenme oranlannın düştüğü, o nedenle böyle bir karar alındığı belirtiliyor. Para Türkiye'de • NEW YORK(AA)- New York Federal Rezerv Bankası'nın kasa dairelerinin bulunduğu yeraltındaki özel bölümünde açılan para sergisinde teşhir edilen paralann en eskilerinden birinin, Türkıye'nin bulunduğu topraklarda basıldığı "New York Times" gazetesi tarafından belirtildi. Maçta, düğünde, sokakta, balkonda serseri kurşunlarla yaşamını yitirenlerin sayısı artıyor Öldüren silahdeğilbilinçsizlik• Bilinçsiz silah kullanımı ve her isteyenin silah sahibi olması yüzünden her yıl onlarca yurttaş yaşamını yitiriyor. Bu gerçekten hareketle düzenlenen 'Uluslararası Bireysel Silahsızlanma Sempozyumu' yurttaşlan bilgilendirmeyi amaçlıyor. Eğitim Servisi - Türkiye'de isteyen ruhsatla, isteyen ruhsatsız silahla dolaşabiliyor. Bunun sonucunda da maçta, düğünde, sokakta, balkonda, evde vurularak öldürülen insan sayısı giderek artıyor. tstanbul Barosu Bireysel Silahsızlanma Komisyonu. "vaşanan şiddetin ve bunun neden olduğu anarşinin önemli bölümfinü bilinçsiz bireysel silahlannıanın oiuşturmasr gerçeğinden hareket ederek "Uhıslararas] Bireysel Sflahsızlanma Sempozyumu" düzenliyor. Açık Toplum Enstitüsü ve Umut Vakfi'nın katkılanyla gerçekleştirilecek sempozyum, yann Dedeman Oteli'nde başlavacak. Sempozvumda, "Neden bireysel silahsızianma'', "Yasalar ve silah". "Güvenli yaşam için sağhk nu. silah mı?" ve "Uluslararası yaklaşımlar" başlıklı oturumlar düzenlenecek. çalışma gruplan oluşturulacak. Istanbul Barosu'nun Umut Vakfı ile birlikte düzenlediği "Bilinçsiz Silahlanmanın Etkileri ve Ortak Mücadele Semineri"nin sonuç bildirgesınden... "Silahlanmada en önemli tehdit; poütikacılann teş\iki ve buna karşı mücadeledeki vetersiztikier nedeni ile sıradan vatandaşlann silahlandırümasıdn-. Herkesçe bilinmektedir ki bir tehdidi rümüyle yok etmenin yolu eğitimdir. Hukuksal düzenknıeler kısıth birtaJam çözümler sağlavabiür. tlkemizde yaygın ve bilinçsiz silahlanma. derin tophımsal kökenlere dayanmaktadır. Tophımsal düzenlemenin vapümasL, hukuksal dü/tnltnıeden daha etkili olacakür. Bu bağlamda Türk tophımunun silaha verdiği geleneksel önemin çok iyi araşnrüması ve bu geleneksel yapının önüne nasü geçfleceği tespit edilmeK (Özeflikle Güneydoğu ve Karadeniz bölgelerinde). Üzücü de olsa bilmetiyiz ki silah geleneği flkel halklann gekneğidir. Her ilkel gelenek her ilkel halkta vannr ve medenileştikçe geçer." Avnça Buz Pateni Şampiyonası'nda EransızçiftMarie -PierreLeray- icoias Osseiand örmanslarryia ^zievkiyi büyütedi. Buz pateni nefes kesiyor Dünyaca ünlii patencikr Isviçre'nin Lausanne kentinde süren Avrupa Buz Pateni Şampiyonası'nda izleyeıikri büviifemeyi surdüriiyor. Daha önce dört kez Avrupa şampiyonhığunu kazanan irina Slutskaya, elemelerde kendisinden bekknmeyecek hatalar yaparak herkesi şaşırtti. Bugün vapılacak olan losa program için önceid gün yapılan eiemelerdeki performansına karşın hakemlerin çoğundan yüksek puanlar alan Shıtskaya'nın, en büyük rakibi Maria Buryrskaya'yı geçip aran madahay a ulaşıp ulaşama>acağı merak konusu. Bu arada çiftler lasa programda ise Rus Tatiana Totmianina-.Maslm Marinin çiftl Fransız rakiplerini geride bırakarak şampiyonhığa ulaşö. (AP) Sezonunyeniden açûmasıyaban hayatına darbe vuracak Av yasağı sürsün e-posta:tan(n prizma.net.tr Haber Merkezi - Av ve Ya- ban Hayatı Koruma Geliş- tirme ve Tanıtma Vakfı, Or- man Bakanlığı'nı yaban ha- yatına darbe vurmakla suç- ladı. Vakıf aduıa yapılan yazıh açıklamada yoğun kış koşullannın yaban hayatını da olumsuz etkilediği anımsatıldı. Orman Bakan- üğı'nın ocak ayı başında avlanmanın durdurulması- na ilişkin karanrun doğru olduğu belirtüen açıklama- da, bakanlığın avcılığı kıyı bölgelerinde yeniden aça- cağının öğrenildıği belirtil- di. Açüdamada. bakanlık bu karannı gözden geçir- meye davet edılirken şöyle denildi: "Bugünkü koşuDarda avx üsteBk kuşlann sığınabil- dikleri son alaniarda büyük bir yoğunluk oluşturduklan sırada yeniden açmak, onla- ruı en mecalsiz, dolayısıyia korumasE olduklan za- manda krae haUnde karüne yol açacakru-." Hayvanlar sayıldı Öte yandan Orman Bakan- lığı Marmara Bölge Mü- dürlüğü, Çatalca'daki 26 bin hektarlık Çilingoz Ya- ban Hayatı Koruma Saha- sı'nda, ender bulunan kızıl geyik nüfusunun saptanma- sı, karaca ve yaban domuzu başta olmak üzere diger memelilerin sayılannm be- lirlenmesi amacıyla envan- ter çahşması yaptı. Orman Bakanlığı Bölge Müdür Yardımcısı Erkan Kayaöz, 1974 yılında"Ge- vik ve Karaca Koruma ve Üretme Sahası" adı altında tesis edilen Çilingoz Yaban Hayatı Koruma Sahası'nda 1970'li yıllann başmda 180 geyik bulunduğunu söyledi. Kayaöz, geyik sayısının 1970'li yıllann sonlannda 140'a, 1983-86 yıllannda 120'ye, 1992 yılında da 100'e düştüğünü söyledi. Sahada yapılan sayım sonucunda saptanan hayvan nüfusu şöyle: 522 Karaca, 2448 yaban domuzu, 27 kurt, 75çakal, 65 tilki, 41 porsuk, 32 sansar, 23 tav- şan, 9 yaban kedisi. EKOİMOMİK KRİZ TABANCAYI VURDU ANKARA (ANKA) - Türkiyedeki ekonomik kriz tabanca satışlannı da olumsuz yönde etkilerken Makine Kımya Endüstrisı Kurumu'nun (MKEK) satışlanmn 1999 yılına göre 1.3 trilyon lira azaldığı bildinldi. Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun raporuna göre, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu 1999 yılmda 16 trilyon 113 milyar 349 milyon liralık silah ve fişek satışı yaparken 2000 yılında bu rakam 14 trilyon 774 rmlyar 825 milyon liraya düştü. Rapora göre, MKE Kurumu, 1999 yılında 9 bin 428 ithal tabanca satarken 2000 yılmda 4 bin 480; 1999 yılında 72 ithal rüfek satarken 2000 yılında 52 ithal tüfek; 1999 yılında 1 milyon 847 bin 240 fişek satarken 2000'de 511 bin 770; 1999 da 25 bin 309 yerli tabanca satarken 2000 yılında 15 bin 772; 1999 yılında zoralım tabancalanndan 6 bin 29 adet satarken 2000 yılmda 741 adet sattı. Kurum, 1999 yılmda 45 milyon 628 bin 928 yerli fişek satarken 2000 yılında 27 milyon 784 bin 670 fişek satışı yaptı. Geçmiş yıllara göre tabanca satışlannda büyük oranda azalış görülürken bunun silah taşıma ruhsat ücrerinin yüksek olması, taşımalı silah satınalma belgesinin Içişleri Bakanlığı tarafindan valiliklere de\Tedilmesi, \aliliklerin ise yetkilerini, taşımadan çok bulundurma iznı olarak kullanmasından ve ekonomik koşullardan kaynaklandığı bildinldi. Öte yandan, MKE Kurumu'na bağlı SlLAHSAN AŞ'nin esas ûretim kalemlerinden biri olan ve 1946 yılından beri hemen hemen değişikliğe tabi tutuhnadan üretilen tabancaya olan yurtiçi talebin, son yıllarda önemli ölçüde düştüğü vurgulandı. Silah taşryan bir insan için en büyük tehüke «l«h tagmaktır Çiuıkâ busilanla, \/ Kendinizi vurabilirsiniz. i/ Yakınınızı vurabilirsiniz. */ Yakmınız sizi vurabilir. ^ Silahınızı düşman kapar ve sizi vurabilir. SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN .Siz Hiç, Tarih' Okumuyor musunuz?..' Lütfen söyler misinız, buram buram, 'erken Cumhuriyet' dönemınin heyecanı tüten, şu 'toplumcu' şıir. hangi şairimizindir? "...halka umut vererek halkıyutan hükümet I Istanbul'da yan gelip kafa tutan hükümet I her hükmünü köylüye tatbik eder, hak olur I malına ortak olur, canına ortak olur I gene sen çifte koşar, yalınayak karını I gö'zyaşınla sularsın kurak tarlalarını I çalışır kazanırsın, kazanır yedirirsin I vergi derler verirsin, as- ker derler verirsin!.." Hayır, yanıldınız, bu şiır Nâzım Hikmet'in değildir; ondan yaşlı, -'Beş Hececiler'ın en ün- lüsü-, 30'lu yıllann en duygusal şain Faruk Nafiz Bey'indir; hele bir düşününüz, o böy- le yazarsa, Nâzım Hikmet, ne yazardı? Şi- irinin adı bıle, başlı başına, bir 'Kalkınma Prog- ramı'dır: "Makinalaşmak!" Kımbilir kaç kuşa- ğın hafızasındasaklı, onun "konstrüktivist" dö- nemine ait şu mısralar, bakınız ne söylüyor: "...makinalaşmak istiyorum I mutlak buna bir çare bulacağım I ve ben ancak bahtiyar olacağım I karnıma bir türbin oturtup I kuy- ruğuma çift uskur taktığım gün I trrrrum I trrrrum I trrrrum I trak tiki tak I makinalaş- mak istiyorum." Cumhuriyet'ın ilan edildiği yıl kaleme alın- mış bu şiirgibi, ondan bir yıl önceki ünlü 'Ya- lınayak' şiiri de, aynı özlemi -ne özlemi be, ay- nı ihtirası- dile getirir: "... tatlı masal dinlemekten gayrı usandık I artık I hepimizin kafasına I şu I daaaaaank I desin: köylünün toprağa hasreti var/ topra- ğın hasreti I makinalar!" '40 Karanlığı'nda, Ö.F. Toprak, 'Fabrika' ana başlığı çevresinde, işçi şiirteri yazmıştır; Rıfat llgaz'ın, ünlü 'Alişim'i aynı thema'yı başka bir açıdan işler: "...kasnağından fırtayan kayışa I kaptırdın mı kolunu alişim I daha dün öğle paydosun- dan önce I zileli'nin gitti ayaklan I yazıldı onun da raporu 'ihmal'den!.." Bu kısa 'şiir sondajından' şu iki sonuç çı- kar mı, çıkmaz mı? a/Türk toplumcu ve ger- çekçi şiiri, o dönemin inanılmaz heyecanı ve yükselme azminden, günümüzdekı yalınkat -bireyselliğe bıle değil- biçimcıliğe yozlaş- mıştır: bunda numaralı 'yeni'lerin, hiç mi gü- nahı yok? b/Sovyet Ihtilâli gibı, Anadolulh- tilâli de, onu ileri aşamalara hızla götürecek 'üretım gücü'nden, -yani ışçilerden- yoksun- du: 'makinalaşmak' isteniyor, zira ulkede sa- nayi yok ki, ışçi olsun! Peki, işçi nihayet mevcut olduğu zaman; Müdafaai Hukuk un arkasındakı, o şaşmaz ve sağlam, ınkılâp kalesi olabildi mi? O bahs-i diğer! Hem geç' hem güç'. ama... Türkçe'de, 'Geç olsun da, güç olmasın!' denifmiştır; ulkemizde, 1919lhtilâli'nin 'ni- hai amacı' demokrası, hem geç hem güç ol- muş; vardığımız aşama, kımseyi tatmin etme- mıştir: 'Sanayileşme' yarım yüzyıldır 'torpil- leniyor'; 'torpılleyenler' mürtefîklerimiz ki, o ara- da 'ulusal' Burjuvazi'yı devşirıp, 'Kompra- dor' Tanzimat Burjuvazisi'nin, 'uzantısına' dönüştürmüşlerdir; o zaman, 'Erken' Cum- huriyet döneminın, yaşama sevinciyle yük- lü, 'Makinalaşmak' ihtirasını; yani 'ulusal sa- nayileşmeyi' yani Silahlı Kuvvetlen'ni kendi başına donatacak; enerji politikasını, 'ulusal- laştıracak'; kültürvesanatını, 'ulusal'dan 'ev- rensel'etaşıyacakTürkiye'yi, nereden bula- caksın? 'İşçi sınıfr, sayı olarak artmış, 'üretim gü- cü' olarak etkisizleşmiştir; en büyük sendi- kalar konfederasyonu, 'beşinci tekerlek' an- lamsızlığına itilmiş: federasyonlar, zam he- saplarıyla vakit öldürmüştür; o yüzdendir ki, TÜRK/IŞ'ten, 'Ankara Yürüyüşü'nde (26 Nisan) yükselen 'Talepler Bildirgesi', son- suza değin sürecekmiş izleniminı uyandıran, o 'alacakaranlık kuşağı'na, güçlü bir ışıldak heybetiyle yüklenmiş oldu. Daha sonra Bay- ram Meral'in ikı konuşmasındaki yeni üslup, üslubun ıçerdiğı doğru 'tesbitler'; bu 'tesbit- len' -doğrulamakla kalmayıp-, kamuoyuna açıklayan, Yıldırım Koç'un Ulusal TV'deki 'mülâkatı'; aralıksız değişen koşullar içınde, gelişen diyalektik çelişkilerin; -istese de-, kimsenin üstünü örtemeyeceğini, bir daha kanıtlamış oldu. Media'mız, işçi, köylü, sendika, grev ve benzerı sayta, köşe ve sütunları çoktan kal- dırdığı için, elbette Bayram MeraJ'ın, olayı tam olarak ele nasıl alıp değerlendırdiğine, tanık olamadınız; o yüzden, şu 'tragedya'ya bir ba- kar mısınız? Bu çığlık klmin çığlığı? "... Türkiye Cumhuriyeti, 1919 yılında işgal Kuvvetleri'nin, ülkeyi bölüp parçalamaya ça- lıştığı dönemin benzeri günleri yaşamakta- dır: işsizlik, yoksulluk, açlık, ülkemizin birin- cisorunu olmuştur. Bu çöküşü planlayan, bu plan sonucu ülkeyi ekonomik, sonra da si- yasiyönden işgale çalışan Emperyalist Güç- ler, amaçlannı çok açık bir şekilde ortaya koymuştur..." "...Emperyalist Güçler'in sömürü aracı IMF ve Dünya Bankası 'nın programlannı uygula- yan siyasiler, Türkiye'yi ışsızler, yoksullar ve acılar ülkesiyapmıştır. A vrupalılar ülkeyi böl- mekiçin, Kıbns'ıelimizdenalmakiçin, Ege'de Yunan hâkimiyetini kurmak için, Ermenilere tazminat ödettirmek için; Türkiye'de devlet içinde, Patrikhane devleti kurmak için, Hey- beliada 'da papaz okulu açmak için, her tür- lü ekonomik ve politik baskıya başvurmak- tadır..." "...burada, elikolu bağlı, neyapayım der- cesine çaresizlikiçinde duran hükümete ses- leniyoruz. Siz hiç tarih okumuyor musunuz? Kurtuluş Savaşı'nda ulu önder Atatürk'ün ve silah arkadaşlannın, bu ülkeyi nasıl kur- tardığını, hocalannız sıze öğretmedi mi? Ata- larınız size Istikâl Savaşı 'nı anlatmadı mı ?.." (1 Arahk2001, Istanbul Mitingi) Bu çığlık, kimin çığlığıdır, anladınız değil mi? Imâlât-ı Harbiye Amelesi'nin ve doğru- dan doğruya, 1336'dan (1920) geliyor! e-mail:tilaharva isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88