Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ISTOS 2001 CUMARTESl CUMHURİYET SAYFA
EKONOM / ekonomKocumhuriyet.com.tr 13
karyaküa
nemnı
NKARA(AA) -Akar-
ıt ürünlerinden benzine
de 1.9, gazyağınayüzde
7,motorme yüzde 1.55,
onfer yakıtına yüzde
8;6 nolu fueloile deyüz-
2.99oranındazamyapıl-
Akaryakıt Ana Dağıtım
rketleri Denıeği'nden
DER) yapılan açıklama-
ı göre, bugünden geçerli
maküzere gerçekleşurilen
ı'arlamaylalstanbul'un Av-
ıpa yakasında kurşunsuz
enzin 1 milyon91 bin lira,
iiper benzin 1 milyon 93
in lira, nonnalbenzin ise 1
nilyon 47 bin lıra oldu.
nternetteenîyl
lankaGaranti
I Ekonomi Servisi -
jaranti Bankası
arafindan yapılan
ıçıklamada, New York'ta
yayımlanan Global
Finance dergisının 36 ülke
çapvnda gerçekleştirdiği
" internet bankacılığmda
en iyiler" araştırmasında,
Garanti Bankası' nın,
Türkiye'nin internet
üzerinden en iyi hizmet
veren bankası seçüdiği
büdirildi.
SPK'denKemal
Uzarîaceza
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Sermaye Pıyasası Kurulu
(SPK), Kepez Elektrik'te
SPK mevzuattna aykın
olarak, sermayenin yüzde
37'sini edinmesine İtarşın.
bunu borsada tescil
ettirmeyen Kemal Uzan'a
2 milyar lira idari para
cezası verdi. Kemal Uzan
hakkında suç
duyurusunda
bulunulduğu, ancak
Sermaye Piyasası
Yasası'nda yapılan
degişiklik nedeniyle
görevsizlik karan veren
mahkemenin dosyayı
kurula geri gönderdiği,
bunun üzerine para cezası
verildiği kaydedildi.
Damştaygrev
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Danıştay, Bakanlar
Kurulu'nun. Kristal-tş
tarafindan Türkiye Şişe ve
Cam Fabrikalan AŞ ve
bağlı işyerierinde
uygulanan grevi, "milli
güvenliği bozucu
nitelikte" bularak 60 gün
süreyle ertelenmesine
ilişkin karann
yürütmesinin
durdurulması istemini
reddetti.
TCÖMte
tophısödeşme
• ANKARA
(CumhuriyetBürosu) -
TCDD Genel Müdürlüğu
ile Demiryol-tş ve Liman-
Iş sendikaları arasında
sürdürülen görüşmelerde
anlaşma sağlanarak dün
toplu iş sözleşmesi
imzalandı. 2001 Mart ayı
ve Şubat 2003
dönemlerinde geçerli olan
sözleşmeye göre 28 Şubat
2001 tarihindeki işçi
ücretleri birinci altı ayda
yüzde 15, ikinci altı ayda
yüzde 15,üçüncüve
dördüncü altı aylık
dönemlerde de yüzde 10
artacak.
Tedavitomm
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Malıye Bakanhğı, tedavi
birim fiyatlanm yeniden
belirledi. Devlet
hastanelerinde tedavi
giderleri yüzde 20,
labaratuvar tetkikleri ise
yüzde 25 oranında
arttmldı.
ttatyanbakan
TÜSİAD'mkonugu
• Ekonomi Servisi -
TÜSlADjtalyanDış
Ticaret ve Sanayi Bakanı
Antonio Marzano'yu
ağırlayacak. Marzano,
pazartesi günü Çırağan
Sarayı'nda yapılacçak
kahvaltılı toplantıda
TÜSİAD Yönetim Kurulu
üyeleri ile görüş
ahşverişinde bulunacak.
Fiyat artışlan bir önceki aya göre az da olsa düştü: Tüketici % 2.4, toptan % 3.3
EnfLasyonda durgunhıkEkonomi Scrvisi - Ekono-
mik durgunluk yaşayan piya-
sada enflasyonda yaz rehave-
ti yaşandı. Devlet Istatistik
Enstitüsü(DtE), bu yılm tem-
muz ayında. bir önceki aya gö-
re toptan eşya fıyatlannın
(TEFE) yüzde 3.3, tüketici fi-
yatlannın (TÜFE) yüzde 2.4
oranında arttığını açıkladı.
DİE verilerine göre. tem-
muz ayında yılhk enflasyon
ise toptan eşyada yüzde 65.4,
tüketici fiyatlannda yüzde
56.3 olarak belirlendi.
Ocak-temmuz döneminde
enflasyon oranlan toptan eş-
yada yüzde 49.3, tüketici fi-
yatlannda ise yüzde 35.5 oldu.
Bu arada temmuz ayı itibany-
la 12 aylık ortalamalara göre
yılhk enflasyon ise toptan eş-
yada yüzde 44.8, tüketici fi-
yatlannda yüzde 45.9 olarak
hesaplandı.
Ayttk
enflasyon
O » Tüketici
>O» Toptan
1.8
1X> 0 9
_ l -
Eytul Bum Kasm «ra» ŞubM Mari Hsan Mays
Bu arada ayhk TEFE'de
devletin payı 1, özel sektörün
payı da 2.3 puan oldu.
Çekirdek enflasyon olarak
nitelenen imalat sanayiinde
özel sektördeki fiyat artışı
yüzde 3.9 olarak hesaplandı.
Temmuz ayında, sektörel
bazda en yüksek fiyat artışı
yüzde 5.7 ile elektrik, gaz ve
su sektöründe gerçekleşti.
Klimaryatemrnuzzarnmı
Temmuz ayında en fazla fi-
yat artışı aylık ve yıllık bazda
havalandırma ve klima cihaz-
lan ücretlerinde görüldü. Ha-
valandırma ve klima cihazla-
• Ocak-temmuz
dönemindeki fiyat
artışlan tüketicide
yüzde 56.3, toptan
eşyada ise yüzde 65.4
olarak gerçekleşti. 12
ayhk ortalama fiyatlar
ise toptan eşyada yüzde
44.8, tüketicide yüzde
45.9 olarak gerçekleşti.
Çekirdek enflasyon ise
yüzde 3.9 oldu.
n ücretleri aylık yüzde 32.6
oranında artarken yıllık artış
ise yüzde 180.5 oldu.
Istanbul Ticaret Odası'nın
(İTO) 1995 bazlı yeni tstan-
bul Ücretliler Geçinme En-
deksi'ne göre temmuz ayında
perakende fıyatlar yüzde 1.3,
toptan fiyatlar yüzde 3.9 ora-
nında arttı. tTO'ya göre yıllık
ortalamaartışlar perakende fi-
yatlarda yüzde 46.2, toptan fi-
yatlarda yüzde 46.8 şeklinde
gerçekleşti.
Türkiye genelinde temmuz
ayında fiyatlann en fazla art-
tığı il ise yüzde 5 ile Içel oldu.
Yılhk fiyat artışlannın en
yüksek gerçekleştiği il ise
yüzde 71.5 ile Erzurum oldu.
Aynı dönemde. en az fiyat ar-
tışı aylık bazda yüzde 1.1 ile
Kocaeli'nde görüldü. Bu ili
yüzde 1.5 ile Gaziantep, yüz-
de 1.8 ile de Istanbul izledi.
Fiyatı ayhk bazda en fazla
artan alt sektör yüzde 13.3 ile
tıbbi hassas ve optik aletler
imalatı oldu. Geçen ay fiyat-
lar basın ve yayımda yüzde
3.5, bahkçılık, balık üretme
çiftliklerinde yüzde 1.5 azaldı.
Çocukları kovulduğunu anlamasın diye her gün iş hyafetinigiyip dışanya çıkanlar var
Nitelikli işsizlerinkriz kâbusu
Temel gıda ürunleri bile alınmazken sigara tüketimi arttı
Tüketiciyemiyor, içiyor
Ekonomi Servisi - Üst üste yaşanan
ekonomıkkrizler bu yıhn ilk alö ayında
içecek ve yağlardan temel gıdaya kadaı
tüm gıda sektöründe darahnaya neden
olurken sigara tüketıminde önemli bir
artışa yol açu. Geçen yılın ilk altı ayın-
da yüzde 18 büyüyen temel gıda sektö-
rü bu yıl yüzde 2 küçülürken geçen yü
aynı dönemde yüzde 2 küçülen sigara
tüketimibu yvl iİk altı aydayüzde 12bü-
yüdü.
ACNIELSEN Perakende Satış Ölçü-
mfiıaporlanna göre,temelgıdabaşta ol-
mak üzere pek çok alanda tüketim yüz-
de 1 ile yüzde 8oranmda darahrken lüks
tüketim yüzde 4 ile yüzde 12 oranında
artn. Perakendeticaretminenönemlikıs-
mmı oluşturan gıda ve içecek sektörleri
ile temizhk malzemelerinin daha uzun
dönemh geçmişi incelendiğindebusek-
törlerin ükkez yüm ilk altı aymda nega-
tif büyüme yaşadıklan görünüyor.
Örneğin süt ve süt ürünleri geçen yıl yüzde
4'lükbir büyüme gösterirken bu yıl yüzde 1 "lik
b'ırküçükne dikkatçekiyor. Bir diğer çarpıcı ör-
neğideyağlaroluştunıyor. Geçenyılyüzde 2'lik
Perakendeyi lükstüketim kurtardı
BüyümsencMcBi Fiyat emJeks»
Toptatnsatış %36
Sgara %36
**Pü, oda kokulan, foto Sftn. aümmyim fofyo, bö<xk öktuıîıajler
Not 2001 yıfcsn 3k 6 ayımr) 2000'in aynr öönemrm orm
artış gösteren yağ sektörü, bu yıl yüzde 8'hkbir
kayıp yaşıyor.
Ekonomik krizin etkisi alonda geçen bu yılın
ilk çeyreğine ait anket verileri incelendiğinde,
daralan sektörleTde satış kayıplannın daha yük-
sek oranlarda oldugu dikkat çekiyor.
Ekonomi Ser\isi - Ekono-
mik krizin nitelikli iş gücünü
de vurduğu belirtilirken "nite-
ükliişsiz" ordusunun gelecek-
ten umutsuz olduğu ortaya
çıktı. Insan Kaynaklan Yöne-
tim Demeği (İNKADE) tara-
findan yapılan araştırmada,
genel müdür, genel müdür
yardımcısı, müdür. şef, uz-
man, mühendis, yönetici asis-
tanı, sekreter ve memur 300
kişi ile karşıhklı görü-
şülerek ekonomik kri-
zin nitelikli personel
üzerindeki etkileri
belirlendi.
INKADE Başkanı
Yücel Aöş. araştırma-
nın mart-temmuz dö-
nemıni kapsadığını
açıkladı. Araştırmada ortaya
çıkan çarpıcı saptalamalardan
bazılan şöyle:
• Yüzde 80'i krizin, şirket-
ler tarafindan iştençıkarüma-
da bir gerekçe olarakkuHanıl-
dığına inanıyor. Krizin Anka-
ra ve siyaset kaynakh olduğu-
nu düşünüyor w hükümet Ue
birtikte Cumhurbaşkanuu da
suçluyor."Birkitap yüzünden
işimizden olduk" esprisi çok
yapıkyor.
# Yüzde 70'i önümüzdeki
4 ay içinde iş bulabileceğine
inanmıyor. Ücret beklentileri
ise "şirket ne verirse kabulü-
ne" kadar ulaşıyor.
# Atılanlannyüzde 70'inin
bankalarakredikartı veya kre-
di borcu var. Kişiler işten çı-
kanldıklannı en son çocukla-
nna söylüyorlar. Hatta çocuk-
lan işten çıkanldığını
anlamasın diye her
gün iş kıyafetlerini gi-
yip dışanya çıkanlar
var.
# Yüzde45'iyurtd>-
şında iş ve yaşama ola-
naklannı araştınyor.
# Avnlaokva en bü-
yük destek aile çevTesin-
den geliyor. Sosyal patlama
görülmemesinde bu desteğin
önemli bir yer tuttuğu vurgu-
lanıyor.
# Psikoloğa gitmeoranıiş-
ten ayrüanlarda yüzde 3. Ev-
ti olanlannyüzde 68'inineş ve
çocuklanna davramşlan es-
kisine göre daha kırıcı.
# Evlenmekten vazgeçen,
sevgilisinden ayrılan ve
boşananlarda artış var.
Niyetmektubundaprogramdanher türlü sapmayakarşıyenivergive zam güvencesiverildi
Para Fonu Hesümiyeti' onayladı
ANKAR\(Cumhuri>etBürosu)-IM-
F'ninonayladığı ekniyetmektubuyla tü-
keticifıyatlan hedefı yüzde 52.5'ten yüz-
de 58'e çıkanhrken bu yılın son çeyre-
ginde MerkezBankası'nın 'enfiasyoDhe-
deflemesine' geçmesi taahhüt edildi. Ni-
yet mektubuyla, yolsuzlukla mücadele-
den ihaleyasasına, vergi sisteminden Te-
lekom'u özelleştirmek için belirlenecek
danışmanfirmaya, yatınmlann önünde-
kiengellerin kaldırümasındansözde sos-
yal koruma projelerine kadar Dünya
Bankası'nın belirleyici olacağı ortaya
çıktı. PETKİM'inbazı fabrikalannınka-
patılması, THY'nin personel atması ve
uçak satması, elektrik üretimve dağıtım
şirketlerinin satıhnası,BOTAŞ'ın şirket-
lerinin ÖtB'ye devredilmesi öngörüldü.
IMF'nin onayından sonra açıklanan
niyetmektubuyla, her türlüsapmayakar-
1.5 milyar dolar serbest
Haber Merkea - İMF îcra Dnrek-
törleri Kurulu, Türkiye'ye üçüocü
kredidüiminionaylayarak serbest bı-
, raktı. IMF lcra Direktörleri Kuru-
lu'nun Türkiye'nin ekonomik prog-
şıharcamalardakısıntıve yeni gelir(ver-
gi, zamgibi)tedbirlerin alınacağı güven-
cesiyle şu sözlere yer verildi:
• Ekonomideki küçülme yüzde 3'ten
yüzde 5.5'e çıkanldı.
• TÜPRAŞ ve POAŞbisselerinde son
çeyrekte halka arz yapılacak.
• Tütün Yasası, TBMM yeniden top-
landıgmdatekrar sunulacak. TEKEL ve
Şeker Fabrikalan'nın özelleştiritaıesi
planlan2001 sonunakadarhazırlanacak.
ramınm9. gözden geçirmesini ele a\-
dığı toplantısı dün yapıldı. Serbest
bırakılan 1.5 milyar dolarhkkredi di-
liminitvgelecekhaftabaşlarmda Tür-
kiye'ye ulaşacağı kaydedildi.
• Telekom'un özelleştirihnesi için
Dünya Bankası'nca kabul görecek şir-
ketleşme plaru 2001 sonuna kadar oluş-
turmak üzere danışmanlan ekim ayı so-
nuna kadar tutacak. Özelleştirme planı
2001 sonuna kadar tamamlanacak.
• Dünya Bankası'nın yatınmlann
önündeki idari engellerin kaldmlması
için hazırladığı çalışma doğrultusunda
oluşturulacak eylem planı eylül sonuna
kadar Bakanlar Kurulu'na sunulacak.
• Cari işlemler dengesi 5 milyar dolar
fazla verecek. • Dövize müdahale, iş-
lemlerinyumuşatılması ile sınırlı olacak.
• Demirbank'ın HSBCye satış görüş-
meleri 20 Eylül 2001'de bıtirilecek.
• Finansalaçıdan güçsüz olduğubelir-
lenen bankalann sermaye güçlendirme
planı üzerinde BDDK'yle görüş birliği-
ne varmamalan durumunda bir sonraki
gözdengeçirmeye kadar ivedilikleçözü-
me kavuşturulacak. (Elkonulacak.)
• Bayındırbank, EGS Bank, Kentbank,
Sitebank. Tarişbank'ın murakıp raporla-
nnın eylülden önce tamamlanması bek-
leniyor. • Türkbank'm yasal süreç ta-
mamlanırtamamlanmaz 'gönûMtasfiye''
edilmesi için strateji oluşturuldu.
• Ziraat ve Halkbankalannın şube ka-
patma ve çalışan sayısuu azaltmakriter-
leri 18 ayda yerine getirilecek.
Ekonomi MuhabirleriDerneği üyeleriyle sohbet toplantısı yapan Kemal Derviş:
Siyasetçi piyasaya saygı göstersin
ANKARA (CumhuriyetBü-
rosu) - Devlet Bakam Kemal
Derviş, siyasetçinin piyasa ku-
rallannasaygı göstermesini is-
terken, bunun altyapısınm ya-
pısal reformlaria oluşturuldu-
ğunu, bundan sonra davranış-
lann önemli olduğunu söyledi.
Derviş, ttalya'yı örnek vere-
rek, ekonomiyönetimi bağım-
sızhale gelirse siyasi yapıdaki
dalgalanmalannekonomik ge-
lişmeyi etkilemeyeceğini. ku-
rul yönetimlerinin buna yar-
dımcı olacağını savundu. Der-
viş, merkezi planlamaya da
karşı çıkarak, kaynaklann da-
ğılımmınpiyasa tarafmdan be-
lirlenmesi gerektiğini ileri sür-
dü. Derviş, "Kaynaldannnere-
ye akması gerektiğj konusun-
daki mekanizmayı fınans kesi-
miyönetiyor" dedi.
Der\ iş ve Hazine Müsteşan
Faik Oztrak, Ekonomi Muha-
birleri Derneği (EMD) üyele-
riyle yaptığı sohbettoplantısın-
da, Türkiye'de oluşturulmaya
çalışılanyapıyı anlattı. Öztrak,
krizlerin yapısal değişiklikle-
rin yapılabilmesine oldukçael-
verişli bir ortam oluşturduğu-
nubelirtirken. doğaltekel oîan
sektörlerde bile kutulsızlaştır-
mayla düzenleyici kurullann
getirildiğini kaydetti. Öztrak,
tanmda nüfus azaltıhrken
kentlere göç olmaması için
dengeyi tutturmaya çahşUkla-
nnı ileri sürdü. Den'iş'in top-
lantıda gündeme getirdiği ko-
nular özetle şöyle:
• Banka hortumlayanlarla
iyi niyetle kredi verenler ara-
smda bir aynm olmah. Yoksa
kimse risk almaz. Risk alma-
yınca büyüme gerçekleşmez.
Bankacılardahortum,kaynak-
lann kötü kullanımı psikoloji-
si içinde aşın bir tutuculuk
mevcut. Bututuculuk, reel sek-
törün canlanmasım önlüyor.
• Emredici merkezi planla-
manın çok etkili olmadığmı
dünyada gördük. Planlama
önemli değildir anlamında
söylemiyorum. Kaynağın da-
ğılunıntn en optimum şekilde
ohnası için gereken mekaniz-
ma planlamada olamıyor veya
fazla politik oluyor. Kaynak
nereye gitsin, bunu piyasa be-
luiemeli. Piyasanm işleyişin-
de fınans kesiminin çok büyük
önemi var. Finans kesiminin
sağhklı olması, ülke ekonomi-
si için son derece hayati.
• Ekonomiyiyöneten insan-
lann doğru bulmadığı hiçbir
şeye imza atmış değiliz.
• Türkiye yüzde 7 civannda
büyüyebilir. Bunu gerçekleş-
tirmek için bu reformlann tut-
ması. benimsenmesi, uygulan-
ması, günlük hayatımızda da
ekonomik düzenin değişmesi
gerekiyor. Reformlann tümü
bu amaca yöneliktir.
• Piyasa ekonomisi kendi
başına adil bir gelir dağılımını
sağlayamıyor. Devlet vergi ve
harcamalarla gelir dağılımını
düzeltmeli. Batı'da muhafaza-
kâr kesim bunu minimum gö-
rüyor. Sol kesim bunu daha da
ön plana çıkanyor.
• Şu vergi oranlanm düşü-
rüp bürokrasiyi güçlendirirsek
hem hakça bir iş yapmış olu-
ruz, hem de devletin gelirieri
artar diye bir his içindeyiz.
Ama emin de değiliz. KDV
çok yüksek deniyor. Devletin
de gelirkaybetme lüksü yok şu
anda, uzun süre de olmayacak.
tSCİNtN EVRETNtNDEN
ŞCKRAIS SONER
Rpiantin - TÜPkiye
Özal'lı yıllan anırnsayın. Türkiye için örnek alın-
ması istenen ülkeierin başında Arjantin gelirdi.
Özal, televizyon ekranlanndan kalemini yüzümü-
ze doğru uzata uzata, ballandıra ballandıra Arjan-
tin mucizesini(!) anlatırdı. Özal'a hayranlığını her
fırsatta yineleyen Kemat Derviş, bugünlerde Ar-
jantin adını duymaK istemiyor. Hele Türkiye ile kı-
yaslanmasını asla. O günlerde Arjantin'e benze-
tilmek istenen Türkiye'de, bugünlerde benzertik-
leri anımsatmak, Arjantin ile karşılaştırmayapmak
hiç ama hiç istenm'ıyor.
Özelleştirmelerde Arjantin mucizesinin(!) Türki-
ye'de de gerçekleştirilmesinin zorunlu olduğunu
savunan koronun siyasetçi, ekonomist, borsa yu-
pisi, medyatemsilcilerinden hangisi olursa olsun
Arjantin adının geçtiği soru ve anımsatmalara öf-
keli yanrtlar veriyorlar. Koşullarımtzın, özellikle de
halkımızın niteliklerinin Arjantin'e benzemediği
üzerine tezler geliştiriyorlar.
Özal'ın, 12 Eylül'ün yasaklı düzeninden, baskı
altında 24 Ocak kararlannın uygulanıp halktan
sermayeye gerçekleştirilmiş büyük kaynak akta-
rımının nimetlerinden yarartandığı, henüz bu biri-
kimitüketemediği yıllarda, Arjantin'in simge olmuş
bir liderini, Cenevre'de Uluslararası Çalışma Ör-
gütü'nün (ILO) 1985 yılı genel kurulunda dinle-
miştim.
Aifonzo, dikta rejimini aşmış Arjantin'de insan
haklannı, demokrasıyi, sendikal haklan getirmiş li-
der olarak, ILO Genel Kurulu'nun o yılki onur ko-
nuğu idi. Türkiye ise 12 Eylül
1
ün yasaklı düzeni ile
kazanılmış sendikal haklan gasp etme suçundan
hesap veriyordu. Ayıplt durumdaydı.
Aifonzo onur konuğu olarak ILO Genel Kuru-
lu'nda yaptığı konuşmasında, dünya sermayesi-
nin, para örgütlerinin, IMF ve Dünya Bankası'nın,
kendi ülkesi gibi ülkelere dayatmalannm devam
etmesi halinde, olabilecekler için dünya kamu-
oyunu uyarmaya çalışıyordu. "Siz beriı buraya in-
san haklan, demokrasi, sendikal haklara katkıla-
nm nedeniyle davet ettiniz. Ama söz konusu da-
yatmatann önü kesilmezse, benim ülkem gibi ül-
kelerde bu haklar kalmayacak.." olarak özetlene-
bilecek şeyler söylüyordu.
Dikkatimiçektiği için özellikle Alfonzo'yu yakın-
dan izlemiştim. Iki yıl dolmadan iktidardan düş-
müştü. Yerine, Özal'ın taptığı, özelleştirme muci-
zelerinin(!) kahramanı Turco gelmişti. Turco son-
radan yine yabancı kaynaklardan izlemeye çalış-
tığım kadan ile Arjantin KlT'lerinin işini bitirmiş,
parmakla sayılan Arjantınli ve dünyanın ünlü te-
kellerine satışlan gerçekleştirmişti.
Bizdeki krizlerin yeterince hızlı, mucize(!) özel-
leştirmeleri yapmamamızdan kaynaklandığını
söyleyip duran, beynimizi yıkamaya çalışan koro
sözcülerine, kulaklannı tıkadıkları bile bile duyu-
rulur.
Işlerine geldiğinde Arjantin'den söz edip işleri-
ne gelmediğınde adını duymak istemeyenler bir
kez daha çok kızsalar da onlann dediği oluyor ve
biz Arjantin'i genellikle arkadan arkadan, kötü
kopyalar çıkararak izliyoruz.
Onlar ünlü diktatörlüğün bedelini öderken dün-
yada çok daha güçlü, karşı demokratik sesler çı-
karmayı başarmışlardı. Bu nedenle dünya halkla-
n Arjantin diktatöriüğünde yaşananları bizim 12
Eylül sürecinden çok daha iyi bilirler. Arjantin hal-
kı daha sonraki yıllarda kayıplannın hesaplarını
sormaktan başlayın her alandadirenerek demok-
ratikleşmeye geçiş sürecini hızlandırdı. Bülent
Ecevit. Kemal Derviş, belli boyutları ile halkımızın
Arjantin halkına benzemediğinden söz ederier-
ken haklılık payı kazanmış oluyorlar.
Gelin görün kiTürkiye'nin Cumhuriyetten, Kema-
lizmden gelen birikimleri, küresel ideoloji adma, üi-
kelerimiz dünya açık pazarı yapılırken bu kez içten
içe, tersine bir direnişi sağladı. Arjantin hızla küre-
selleşip hızla küresel krizin ağır darbelerini yerken
Türkiye bunu beceremediği ölçülerde krizleri de
hafrf atlattı. Hep Arjantin önde, Türkiye arkadan
gitti. Aynı dalgaiar pozitif ve negatifleri ile daha geç
ve daha haftf olarak Türkiye'yi vurdu.
Butabloda Arjantiri de halksokağa dökülürken
bizimkilerin sessiz, ufuksuz, karşı çıkışlan yapacak
Örgütlenmelerde zayıf, ama belki de içten içe çok
daha öfkell durmaları doğal değil mi?
Arjantin krizinin Türkiye'ye yansımaları bundan
sonra nasıl, ne boyutlarda olacak? Halk sokağa
dökülecek mi, dökülmeyecek mi? Daha da öncesi
borsalann, para piyasalannın bir türlü gerçek-
leşemeyen toparlanmasında ne kadar negatrt rol
oynamakta? Onlann Kemal Derviş'ine yol görün-
müş. IMF, Dünya Bankasrna karşı tepkiler, reçeteler-
de dönüşümü zorlayacak boyutlara vaımış..
Sahi biz Arjantin'e benzemeli mi, benzememeli
miyiz? Arjantin mucizesi(!) sonrasındaolup biten-
lerden ders alamaz mıyız?
sukransoner(n yahoo.com
Arjantinborcu
borçla ödeyecek
Ekonomi Senisi -
Arjantin'de temmuz
ayında iflaslar yüzde
14 oranında arttı. Söz
konusu rakamı açıkla-
yan Arjantin Merkez
Bankası çalışanlan da
4 saat iş bırakarak hal-
km 'kemer sıkma' pla-
nına tepki eylemlerine
katıldılar.
Bu arada borçlarını
ödeyemezhale gelme-
sinden korkulan Ar-
jantin'e uluslararası
yardım sağlanması
olasılığı güçlendi.
ABD'de, George
W.Bush yönetimi, bü-
yük ekonomik çalkan-
tı içinde olan Arjan-
tin'e verilecekkredile-
rin hızlandınlması için
'yeşü Kjik' yaktı. Was-
hıngton yönetimi, ma-
li krizden çıkmak için
yapılacak yardımlara
acil ihtiyacı olan Ar-
jantin'e, Hazine Ba-
kanlığı'nın uluslarara-
sı ilişkilerden sorumlu
en üst düzey yetkilisi
JohnTaylor'ı gönder-
di. Taylor, ülkesinin,
Arjantin'e verilmesi
planlanan 1 milyar 200
milyon dolarlık kredi-
nin bir an önce serbest
bırakılmasını destekle-
diğini söyledi.
Kısmtıplaıu
Arjantin Senatosu
devletin borçlann
ödeyemeyeceği korkvı
suna kapılan yatmrr
cılan sakinleştirme
amacıyla,bütçeyi deı
gelemek için hüküm
harcamalannm azalt
masmı öngören bir l(
rar almıştı.