Katalog

7AĞUSTOS2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA ekonomi(acumhuriyet.com.tr 13 t • _ Uretimin büyük yara aldığı hasar yardımı Kocaeli'de 8 trilyon, Sakarya'da da 14.5 trilyon lirada kaldı Destekyerîne köstekFATMAKOŞAR Dolgu alanlannı, tanm arazilerini ve dere yataklannı yapılaşmaya açan rant kararlannın, sıyasal kararlar doğ- • rultusunda yaptığı yerleşim tercihleri- nin zaran onlarca katına çıkardıgı 17 Ağustos ve 12 Kasım depremlerinin yaralan hâlâ sanlmadı. Işsızliğm büyük boyutlara ulaştığı bölgede bmlerce işyeri kapandj; in- sanlar altyapıdan yoksun, yine yerle- şıme uygun olmayanyerlerde yapılan, • Vergilerle, iç ve dış yardımlarla birlikte deprem bölgesinin iyileştirilmesi için yaklaşık 10 milyar dolar kaynak toplandı. Bölgeye aktanlan yardım ise 1.5 milyar dolarda kaldı. Yalnız Kocaeli'nde 48 trilyonluk zarara karşın 'i Afet Fonu'nun verdiği kredi 8 trilyon lira... zaman zaman subaskınlanna uğrayan prefabrike konutlarda, çadırlarda ya da hasarh konutlarda yoksulluk için- de yaşamaya mahkûm edildi. Türk Mühendis ve Mimar Odalan Bırh- ği'nin (TMMOB) hesaplamalanna göre vergilerle, ıç ve dış yardımlarla birlikte deprem bölgesinin iyileştiril- mesuçınyaklaşık lOmilyar dolarkay- nak toplandı. Aktanlan yardım ise, ka- hcı konutlara aynlan da içinde olmak üzere, 1.5 milyar dolarda kaldı. Aile- lere kalıcı konutlannı verdiğı taahhüt- lere karşın zamanında teslim etmeyen hükümet, ev yerine 6 milyarliralık pa- ra yardımını da 2 yıl geçmesine kar- şın tamamlamadı. Buna karşın dep- rem vergileri toplanmaya devam edi- liyor. Deprem yardımlannın bölgeye git- memesinden, KOBl'ler başta olmak Depremin adı yoksulluk TMMOB'nın l Doğu Marmara Depremleri ve Tiirkiye Gerçeği' başhklı raporunda yer alan Dünya Bankası'nın 'bölgedeki gelir düzeyi' araştırması, deprem bölgesindekı yoksulluğu gözler önûne seriyor. Dünya Bankası'ftea 17 Ağustos 1999 depremi sonrası Adapazan, Izmit, Yalova, Gölcük, Değirmendere, Derince Sapanca, Îstanbul/Avcılar ve Florya'da yaşayan aileler üzerinde araştırma yaptı. Araştırma, ailelerin doğum yerlerini, gelir düzeylenni, konut mülkiyet sahipliğini, yapılann katlannı ve hasar durumlannı kapsıyor. Araştırmanm en çarpıcı sonuçlanndan biri, Türkiye'nin en zengin bölgesi olarak bilinen bu bölgede, deprem mağduru ailelerin yüzde 42.3'ünün 100 milyon lira ve altında bir gelirle geçinmeye çahştığı saptaması. Araştırmanın diğer sonuçlan şöyle; • Ev sahibi ailelerin oranı yüzde 47. • Kiracı ailelerin oranı yüzde 42.2. • Lojmanda oturan ailelerin oranı yüzde 7.7. • Ailelerin yüzde 61.7'si apartman daıresinde, yüzde 29.7'si ev ortamında bannıyordu. Fotoğraf: BERTAN AĞAN üzere üretici kesim de etkilendı. Dep- rem bölgesindeki işletmelerin yüzde 93'ü çeşitli anketlere verdikleri yarut- larda, kredi imkânlannı yeterli bulma- dıklannı diîe getirdiler. Kocaeli'de hasar gören, 293'ü KO- Bt olmak üzere toplam 345 firmadan 256'sı Afet Fonu'ndan Hazine kaynak- U krediler ıçin başvurdu. 74 firmada- ki toplam hasar miktan 48 tnlyon 488 milyar lira olarak belirlendi. Venlebi- lecek toplam kredi tutan ise 8 trilyon 40 milyar lira olarak hesaplandı. Sa- karya'da da içinde toplam 7 bin 500 yardım başvurusunun 6 bin 489'una ödeme yapıldı. Yetkililer, işyeri tama- men yıkılan esnafa yaklaşık 1 milyar liralık yardım yapıldığını belırterek "Bu parayı almak için hâlâ bekleyen- lervar"dedi. Aynıtasaynıhamam Marmara'da deprem mağduıiannın yüzde 42J'ü, 100 milyon lira ve alünda bir gelirle geçinmeye çahşıyor. "Açhk ve soğuk" getiren depremin ılk günlerinde "hazırhksız \akalan- dık" savunmalan yapan hükümet ise "deprem firsatçıhğj" yaparak sosyal güvenhk sıstemını özelleştirmeye açan yasayı çıkarmakla meşgul oldu. 9 günlük bebeğiyle aç ve açıkta anne, depremin 10. günündehaberbültenle- nne konu olurken hükümet bu sefer rant paylaşımını kolaylaştıracak ka- nun hükmünde kararnameler hazırlı- yordu. "Imar sisteminde imzası bulunan, planlama kavramını yok eden siyasile- rin, kat karşıhğı inşaat sektörünü ya- ratanlann. ıslah planlamla yağmayı ödüllendirenlenn, yasadığ, inşaatiara töreıüetemelatanlann,SIT alanlannı, tanmveorman arazilerini yağmayala- yan \e bunlan ödüUendirenlerin", ya- m suçlular zıncırirun "sorgulanmama- sından" cesaret alan hükümet, daha sonra deprem yardımlan ve harcama- larını Sayıştay denetimınden kaçırdı. ıiînı Depremin en acı sonuçlannın ; yaşandığı ıllerden Kocaelı ve Sakarya'da üretım de büyük yara aldı. Depremin yaralannı sarmaya çalışırken krizın sarsıntılarına yakalanan işletmeler, bugün daha düşük kapasıteyle çalışırken hasann büyük bir bölümü hâlâ karşılanmadı. Kocaeli Sanayi Odası'mn verilenne göre, toplam 1062 fırma ıçırvde 345 firma hasar a\dı. Söz konusu hasarh firmalarda ağırhğı KOBl'ler oluşturdu. Buna göre. zarar gören firmalardan 52'si büyük 293'ü ise küçük ve orta ölçekteki şirketlerdi. Sanayideki maddi kayıplann 3 milyar 500 milyon dolan bulduğu Kocaeli'de yerleşik 16 çok ağır hasar gören fırmanın maddi zararlanntn toplamı 74.2 milyon dolar. Hasar gören sanayi işletmelerine verilen deprem kredileri firmalann hasarlarını karşılayacak düzeyde gerçekleşmedi. Kocaeh Sanayi Odası'nın venlerine göre, Halk Bankası Afet Fonu kredi çalışmalan kapsamında kullandınlan toplam kredi mıktan 11 trilyon 376 milyar lira olarak gerçekleşti. 539 firmadan alınan cevaplarda Halk Bankası tarafmdan sadece 23 adet firmaya hasarlan oranında kredi kullandınldı. Hasar gören 293'ü KOBİ olmak üzere toplam 345 firmadan 256'sı ise Afet Fonu'ndan Hazine kaynakh kredıler için başvurdu. 74 firmadaki toplam hasar miktan 48 trilyon 488 milyar lira olarak belirlendi. Verilebilecek toplam kredi tutan ise 8 trilyon 40 milyar lirada kaldı. Sanayici ve esnafın milyonlarca dolarlık zarara uğradığı Sakarya'da aralannda küçük ışletmelenn de bulunduğu 7 bin 500 hasar baş\ urusundan sadece 6 bin 489'una ödeme yapıldı. Dığer 1010 işyen sahıbı hâlâ hasannın karşılanmasını bekliyor. Toplam hasann 1.7 milyar dolan geçtığı Sakarya'da yapılan hasar ödemesi 14 trilyon 556 milyar lirada kaldı. İşletmelerin finansman darboğazına gırmesı ve deprem ıle krizın birleşmesi bölgede büyük istihdam kaybına neden oldu. TMMOB'nin raporuna göre, depremle birlikte SSK'ye kayıtlı 150 bin kişi ışsiz kaldı. 12 Kasım depreminden sonra sadece Bolu'da aktif sigortalı sayısı 51 bınden 30 bine düştü. Kayttdışt istihdam arttı Depremin ardından kayıtdışı işçi ıstıhdamı yaygınlaşırken son ekonomik knzle birlikte binlerce kişinin işini kaybettiği belirtıliyor. Yalova'da işsiz sayısı 20 bine ulaşırken Kocaeli'de son birkaç ayda 1463 kişi işinden oldu, binlerce çalışan ücretsiz ızne aynldı. Kocaeli Sanayi Odası'na göre. deprem bölgesinde hâlâ çalışma günlen azaltılarak 2 gün tatıl. 3 gün çalışma yöntemı ile ücret ödemeleri azaltılıyor, kayıtdışı çalışma gelişıyor. Sakarya'da da son aylarda bine yakın kişi işini kaybetti, Adapazan Sanayi ve Ticaret Odası'nın anketine göre firmalann yüzde 60'ında ışten çıkarmalar yaşandı. surpnz HAYAT SÜRPRİZLERLE DOLU!Bir PC'de aradığınız genel özeliiklerin yanında Intel® Pentium® 4 işlemci, 64 MB GeForce2 ekran kartı, DVD-CO Writer Combo gibi şaşırtıcı özelltklere sahip kaç PC var ki? Fujitsu Sıemens Computers olarak şaşırtıo Özellikler ve çok avantajlı fiyatlaria T-BIRO ve EUROUNE Serist PC'ler ile size sûrpriz yapmak istedik. Bakan, ekonominln en büyük sorununun falz yiikü olduğunu söyledl Oral: Vergi indirimi yok Fnjitsu Sieoıens Computers Yetkili Dağıtıcıları: ALBİM (0216) 349 33 51-(0212) 284 2414 vwwv.albtm.com YAMAN (0212) 210 45 44 - (0216) 41175 57 www.yaman.com.tr Ipentium /j UMtf SB£M n l oftarcarom Intel Pentium islemci 1.30 GHz • Intel® Pentium® 4 işlemci 1.30 GHz • 256 KB Ön Bellek • 128MB RDRAM • 40 GB Sabıt Disk •64MBnVıdiaGeForce2MX TV-Oıtt Ekran kartı • 8x4x32CD-RW/8xOVD Combo • 17" Plug&Play Monitör • 56K Fax/Data Modem • Onboard ses kartı (AC97) • Stereo Hoparlör •Wheel Mouse • ÛTürkçe Klavye • Microsoft® Windows 98 SE • Microsoft 8 Word/Works 2000 • Microsoft® oyunu Midtovvn Madness 1.299$+KDV 64 MB GeForce2 ekran kartı T-BIRD DVD&CD-RVV Combo Ekonomi Servisi - Programın başanya ulaşması için ödünsüz biçımde "harfiyen" uygulanması gerektiğine dikkat çeken Maliye bakan Sümer Oral. TOBB'nin gündeme getirdiği vergi indiriminin programın gelir hedeflerini aksatabileceği gerekçesiyle mümkün olmadığını bir kez daha yineledi. Oral, Türk ekonomisinin en büyük sorununun kamunun ağır faiz yükü olduğunu vurgulayarak, "Makul bir faizüniz olsa bütçemiz ga\et sağhklı bir hale gekcek. Türkiye'nin sorunu faizi giderebilmek, onu azaltabUmek" dedi. Oral. NTV'de yaptığı açıklamada, 2001 yıhnda 11.4 katrilyonluk faiz dışı bütçe fazlası hedeflendiğini. yıhn ilk yansında elde edilen fazlanm ise 7.1 katrilyon lira ile hedeflere uygun olduğunu vurguladı. Oral. "Yanifaiz ödememiz olmasa, bütçemizde 6 a> ın sonunda 7.1 katrihonluk fazla otacak. Makul bir faizimiz olsa gene bütçemiz gayet sağhklı bir hale gelecek" diye konuştu. MONİTÖR Maiiye Bakaru Sümer Oral EUROUNE Intel*Pentium*III işlemci I ı U U l t i Z • 128MB SDRAM • 20 GB Sabıt Disk • 3ZMB nVıdia GeforceZ MX TV-Out Ekran ksrtı • 12x DVD • 17* Plug&Play Monıtbr • 56K Fax/Data Modem • Onbosrd ses kartı (AC97) • Stereo Hoparlör • Wheel Mouse • Q Tûrkçe Klavye • Microsoft* VVmdovvs 98 SE Microsoft* Word/Wo(ks 2000 • Microsoft* oyunu Midtovvn Madness ve Crımson Skıes l" U 11 I İ U COMPUTERS SIEMENSwwwfujitsu-siemens.com tr 999$+KDV ABD Hazine Bakanı Paul O'Neill sabit kura soğuk bakıyor; ArjantinMe kur tartışıııası Ekonomi Servisi - Arjantin'de sabit kur pohtikasının ömrünü ta- mamladığı öne sürülüyor. Analist- ler. Arjantın'in istediği ek IMF kredısinin ancak dalgah kur veya • devalüasyonkarşıhğmdaverilece- ğini iddia ettıler. Washington'daki uluslararası fi- nansuzmanlan, Arjantın'ın. 1991 yıhndan beri uyguladığı kur poli- tikasını değiştirmekte isteksiz ol- duğunu, ancak ABD Hazine Ba- kanı Paul O'Neil'ın gelişmekte olan piyasalarda sabıt kur ve çıpa EMD f deyeni yönetim Ekonomi Servisi - Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) lstanbul Şubesi, 2001 Olağan Genel Kurulu, geçen pazar günü yapıldı. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin (TGC) Cağaloğlu'ndaki Burhan Felek Konferans Salonu'nda 51 üyenin katıhmıyla düzenlenen genel kurulda, yeni yönetim belirlendi. Buna göre Nilgün Karataş, Celal Toprak, Rahime Baş. Murat Oray, Suat Özyaprak, Önder Barlas ve İdris Çokal'dan oluşan yeni yönetim kurulu, başkanlığa da Celal Toprak'ı getirdi. Genel sekreterlik görevini Suat Özyaprak üstlenırken saymanlığa Rahime Baş, denetim kuruluna ise Eylem Türk, Seda Poyraz ve Olcay Büyüktaş seçildi. sıstemine karşı çıktığını belirttiler. Arjantin Ekonomi Bakanı Domin- goCavaOo ise ce\ ap olarak nitelen- dirilen bır açıklamayla bu aşama- da bazı çe\Telerden gelen devalü- asyon ve serbest kur çağnlanna kulak vermeyeceklerini söyledi. Dolar, Japonları sevindirdi Ekonomi Senisi - ABD Dola- n'nın dün> a genelmde yaşadığv de- ğer kaybı, ekonomik daralma yaşa- yan Japonya'da 'yen'in değenni yükseltti. Ancak Japonya Merkez Bankası, yatınmcılan yendeki artı- şa güv enmemeleri konusunda uyar- dı. Öte yandan, Japonya'nın yıhn ilk üç ayındaki büyümesi için hazi- ran ayında yapılan yüzde 0.2'lik ek- si büyüme rakamı yüzde 0.1 büyü- me olarak rev ize edildi.