Katalog

21 TEMMUZ 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA l l i J v U l ^ l \_f1Vİ.İ / ekonomKocumhuriyet.com.tr 13 /Vnayasa Mahkemesi'nin kira sınırlamasını kaldırması tüketici derneklerini harekete geçirdi Kiracm kurtarma hazırhğıFAXIV1A KOŞAR Anayasa Mahkemesi'nin bu yıl için yüzde 10 oranında artışı öngören sımrlamayı iptal etmesi yeni bir "ki- ra tarüşmasr başlatırken bu alanda- ki yasal boşluğun gıderilmesi gerek- tiğine dikkat çekıldi. Anayasa Mah- kemesi'nin iptal karannın ardından harekete geçen tüketici dernekleri. ev sahipleri ve emlakçılar tarafından kiracılara dayatılan tek taraflı kont- ratlann "standarT hale getirilmesi yönünde girişımlerde bulunacak. Fü- ketici örgütlen, mevcut kontratlarda kiracının "potansiyelsuçhı yerine ko- nulduğunıT belirterek hem artış oranlannın hem de diğer koşullann • Anayasa Mahkemesi'nin kira artış oranına sımrlamayı iptal etmesi, gözleri yine emlak piyasasına çevirdi. Emlakçılar talep yetersizliği nedeniyle kiralarda artışın söz konusu olmadığına dikkat çekerken tüketici örgütleri yasal düzenleme gerektiğini vurguluyorlar. Uzmanlara göre kiracının da söz hakkı olan sözleşmeler devreye girmeli. e\ sahiplerının keyfine bırakılama- yacağma dikkat çektiler. Emlakçılar. kira artışlanna yüzde 10 sınırlama getiren yasanın zaten uygulanamadığına dikkat çekerken tüketici dernekleri "yaygınlaşamadi- ğı halde kiracı için güvence" olarak nıtelendirdikleri yasanın yerine "ka- ücı çözümler üreirilmesi gerektiğini'' ıfade edıyor. Bu arada. kira artışlan- nı sınırlayan yasa maddesinin iptal edilmesinin ev sahiplerini sevindir- mediğini, kiracılan da üzmeyeceği- ni belirten emlakçılar, talebin az ol- ması nedeniyle kiralarda yüksek oranlı artışlar gerçekleşmesinin söz konusu olmadığını dile getiriyor. Öneriler hazırlanıyor Kiracılann yüksek peşinatlar, ar- tışlar ve tek taraflı kontratlarla mağ- durbırakıldığını, mahkemelerin kira- cı davalarıyla dolup taştığını göz önünde bulunduran tüketici dernek- leri yasa önerileri hazırlayacak. Tü- ketici koruma dernekleri. "potansiyel suçlu konumundan kurtıılnıak" için kiracılan örgütlenmeye çağıracak. Tüketiciyi Koruma Derneğı (TÜ- KODER) Başkanı Mehmet Sevim, yaygınlaşmadığına dikkat çekilen sınırlamanın yıne kiracı açısından güvence sayılabileceğini belirterek "Geçici bir süreyi kapsayan bir ya- saydı. Geçici bir çözümdü. Bu alana geçici değil, kalıcı çözümler getiril- meli" dedi. Sev im, Alman Kiracılar Derneği'nin işbirliğiyle eylül ayın- dan itibaren keyfi uygulamalarla mağdur bırakılan kiracılarla ilgili çalışma başlatacaklannı kaydetti. Tüketici Haklan Derneği (THD) Başkanı Turhan Çakar da ev sahip- lerinin döviz üzerinden yüklü peşi- natlar ve depozito istediklerini belir- terek her iki tarafın da suistimalleri- nin önlenmesi için yeni bir mevzuata gereksinim bulunduğunu belirtti. Turhan Çakar. "Arüş sınınnuı ipta- li işi iyice çıkmaza sürükleyecek. Da- valar artacak" dedi. COMMERCIAL UNION HAYAT SİGORTA A.Ş. 31/12/00 TARİHLİ BİLANÇOSU AKTİFLER 1. NAKİT DEĞERLER a) Kasa b) Bankalar II. MENKUL DEĞERLER CUZDANI Menkul Değerler M O Değer Azalıs Karş ( ) III. ALACAKLAR a) Sıgortalılar Sıgortalılar Sıgortalılardan Pnm Alacak Kars (-) b) Acenteler Acenteler Acentelerden Prım Alacak Karş (-) c) Sıgorta ve Reasurans Ştı C/H 4.738 204.167 078 2 154 970 000 4 716 049 197 078 19 874 657 249 S63 19 874 657 249 563 1.921 364 216 423 1 515 671 563 486 1 545 872 610 531 HO 201 047 045) 135 089 232 252 d) Sıgorta ve Reas Ştı Nezdındekı Depolar e)Ikrazlar f) Dığer Alacaklar IV. IDARI VE KANUNİ TAKİP. ALACAK Idarı ve Kanunı Taktptekı Alacatc Idarı ve Kan Takıp Alacak Karş (-) V. İŞTİRAKLER Iştırakler Istırakler Deger Azalış Karsıltğı (-) tştırakler Sermaye Taahhutlerı VI. SABİT DEĞERLER a) Menkuller Menkuller Menkul Bınkmıs Amortısman ( ) b) Gayrımenkuller Gayn menkuller Gayrımenkul Bırıkmış Amort ( ) VII. CMĞEN AKTİFLER (Net) AKTİF TOPLAMI 263 880 119 168 6 723 301 517 0 2 795 028 751 752 2 795 028 751 752 4 89? 92 3 286 620 (2 097 894 S',4 868) 1 411 362 826.002 30.740 617 210 821 NAZIM HESAPLAR 1 -212.287 773.330.730 DİPNOTLAR A) Bankalar Hesaplannın Menkul Degerler Cüzdanı Hesabının tstırak Hesabının 0. Gayrımenkul Hesabının 0 6 467 830 mılyon TL. . mılyon TL, mılyon TL, PASİFLER I II III IV V. BORÇLAR a) 5ıgorta ve Reas Ştı Carı Hes. b) Sıgorta ve Reas Ştı Oepoları c) Ödenecek Vergı ve Dığ Yük. d) Dıger Borçlar KARŞILIKIAR A) Teknık Karsılıklar a) Carı Rızıkolar Karsılıgı Carı Rızıkolar Karşılığı Carı Rızıkolar Karş Reas Payı (-} b) Muailak Hasar Karsılıgı Muatlak Hasar Karşılığı Muailak Hasar Karş Reas Payı (-) c) Hayat Matematık Karşılığı Hayat Matematık Karşılığı Reasııror Payı (-) d) Hayat Muailak Tazmınat Karşılığı Hayat Muailak Tazmınat Karşılığı Reasurör Payı (-) B) Serbest Karsılıklar a) Kıdem Tazmınatı Karşılığı b! Dıger Serbest Karsılıklar DİĞER PASIFLER OZKAYNAKLAR a) Odenmış Sermaye Nomınal Sermaye Ûdenmemış Sermaye (-) b) Kanunı Yedek Akçeler c) Olaganustu Hasar Karşılığı d) ıhtıyarı Yedek Akçeler e) Olaganustu Yedek Akçeler f) Yenıden Degerleme Fonu g) Özel Fonlar h) Zarar (-) Dönem Zararı Geçmış Yıl Zararları -^ KAR a) Dönem Kârı b) Geçmıs Yıl Kârları PASİF TOPLAMI NAZIM HESAPLAR - 1 • . * i . .' 1 •» 2.311 566 880 162 1.084 474.431 109 38.296 303 988 467 989 786 247 720 806 358 818 21.298.768.367.122 20 640 766 222 324 663 645 507 305 1 299 120 815 998 (635 475 308 693) 32 888 640 470 69 474 696 975 (36 586 056 505) 19 897 627 770 390 19 897 627 770 390 46 604 304 159 93 544 481 168 (46 940 177 009) 658 002 144 798 658 002 144 798 988 668 394 664 6.141.613.568.873 25 000 000 000 000 25 000 000 000 000 0 746 825 052 11 494 075 289 975.799.534 130 (19 846 426 865 598) (11 2S6 818 355 253) (8 589 608 510 345) 30.740.617J10.821 1.212.287.773.330.730 Sıgorta Murakabe Kanunu uyannca Haztne ve Dış Tkaret Muste$aHığı lehıne bloke/ipotek edılmıştır. B) Gaynmenkuller O mlyon TL'ye spgorta ettınlmıştır C) Hısse senetlenmn borsa degen 0 TL'drr COMMERCIAL UNION HAYAT SİGORTA A.Ş. 01/01/00-31/12/00 KÂR/ZARAR TABLOSU I- TEKNİK GEÜRLER A) Alınan Prımler B) Alınan Komısyonlar C) Ödenen Tazmınatta Reasurör Payı D) Devr Teknık Karsılıklar (Net) a) Carı Rîzıkolar Karş*\ıgı b) Muailak Hasarlar Karşılığı c) Hayat Matematık Karşılığı d) Hayat Muallak Tazmınat Karşılığı e) Hayat Kâr Payı Karşılığı E) Ayrılan Teknik Karsılıklarda Reas Payı a) Carı Rızıkolar Karş Reas Payı b) Muallak Hasarlar Karş Reas Payı c) Hayat Matematık Karşılıgında Reas Payı d) Hayat Muallak Tazmınat Karş Reas Payı e) Hayat Kâr Payı Karşılığında Reas Payı F) Dlğer Gelırler II- TEKNİK GİDERLER A) Reasurörlere Verılen Pınmler B) Ödenen Komısyonlar C) Ödenen Tazmınatlar D)Ayrılan Teknık Karşılıklar a) Carı Rızıkolar Karşılığı b) Muallak Hasar Karşılığı c) Hayat Matematık Karşılığı d) Hayat Muallak Tazmınat Karsılıgı e) Hayat Kâr Payı Karş.lığı E) Dığer Gıderler III- TEKNİK KÂR/ZARAR IV- GENEL GİDERLER A) Personel Gıderlen B) Genel Yonetım Gvderten C) Vergı ve Dığer Yukumlulukler D) Amortısman Gıderlen E) Karşıhklar F) Dığer Gıderler V- MALI GELIRLER A) Faız Gelırlerı B) Kâr Payı Gelırlerı C) Satış Kârları D) Kira Gelırlerı E) Kambıyo Kârları F) Dığer Gelırler VI- MAU GIDERLER A) Faız Gıderlerı B) Satış Zararları C) Kambıyo Zararları D) Karşıhklar E) Dığer Gıderler VII- DÖNEM KÂR/ZARARI HAYAT 25 022 697 662 180 '9 669 372 756 199 124 849 602 090 91 913 838 157 4 990 628 072 102 97 084 705 520 4 878 210 248 831 15 333 117 751 140 735.285 514 93 795 108 505 46 940 177 009 5 198 108 118 25 516.575 251.312 539 229 322 807 3 979 661 020 175 620 863 118 988 20 305 664 601 720 314 492 350 146 19 897 627 770 406 93 544 481 168 71 157 187 622 -493 877.589 132 SAĞLIK 1 887 257 429.369 879 303 704 200 284 113 825 559 951 504 142 316 067 570 766 255 610 736 728 60 456 834 038 131 357 157 096 96 481 866 4 % 34 875 290 600 293 379 340 1 813.345.123 558 304 563 308 161 57 429 570 753 992 209 317 304 359 677 947 412 294 566 739 539 65 111 207 873 0 99 464 979 928 73.912.305.811 F.KAZA 2 779 174.510.028 2 133 297 822 413 93 788 697 833 31 805 840 699 71 885 769 768 71 811 769 768 74 000 000 446.909 133 692 445 198 333 692 1 710800 000 1 487.245 623 2.264.826.314.203 1 487 245 622 492 2 293 223 404 77 648 983 699 694 425 215 413 690 061 726 313 4 363 489 100 0 3 213 269 195 S14.348.195.825 TOPLAM 29.689.129.601.577 22 681 974 282 812 218 922 413 748 683 671 182 998 5 378 581 412 636 424 507 212 016 60 530 834 038 4 878 210 248 831 15 333 117 751 719 001 576 302 635 475 308 693 36 586 090 600 46 940 177 009 6.978 733 081 29.594.746.689.073 2 331 038 253 460 4 039 383 814 332 1 690 721 419 991 21359 767 764 545 1.299 120 815 998 69 474 696 973 19 897 627 770 406 93 544 481 168 173 835 436 745 94.382.912.SO4 15.790.401.520.808 8 924 594 573 428 5 031 204 863 262 400 580 724 587 954 418 251 534 419 182 439 579 60 420 668 418 4 846 395.079.004 2 710 554 921 282 473 269 767 674 1 643 167 069 790 19 403 320 258 407.194.825.953 51 996 993 067 61 687 791 355 136 145 095 -11.256.818.355.253 COMMERCIAL UNION HAYAT SIGORTA A S 1 OCAK- 31 ARALIK 2000 HESAP DONEMI BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU 1 Commercıal Unıon Havat S J gorta A 5 C*SırVet")'nın 31 Aralık 2000 tarıhı ıtıbarııle duzenlenmış bılançosunu ve bu tanhte sona eren ytla aıt gelır tablosunu ve ılgılı dıpnotları 'ncelemş bulunuyoruz Ince'ememız, genel kabul görmuş denetle^e ılke esas ve standartlanna uygun olarak yapılmış ve dolayısıyla hesap ve ıslemlerle ılgılı olarak muhasebe kayıtlarının kontrolu ıle gereklı gördügumuz dığer denetleme yöntem ve teknıklerını ıçermıştır Bu fınansal tabloların haztrtanması Şırket yönetımının sorumlulugundadır Bızım sorumluiuğumuz, bu ftnansa! tablolar uzerınde gorus bıldvrmektır 2- Göruşumuze göre, yukarıda sözu edılen fınansal tablolar, Commercıal Unıon Hayat Sıgorta A Ş 'nın 31 Aralık 2000 tarıhındekı gerçek fınansal durumunu \,e bu tanhte sona eren yıla aıt gerçek faalıyet sonuçlarını, bir öncekı hesap donemı ıle tutarlı bir şekılde uvgulanan s'gorta ve reasurans şırketierının tabı olduğu Sıgorta Murakabe Kanunu hukumlertne ıl skır Ike ve kurallara uygun olarak dogru bır bıçımde yansıtmaktadır Göruşumuzu etkılememekîe bırlıkte. aşagıdakı hususa dıkkatınızı cekmek ısterız 3- 12 no'lu bılanço dıpnotunda belırtıldıgı uzere 22 Şubat 2001 taı hınde Turk matı ptyasalarında yaşanan onemlı dalgalanmalar netıcesınde T C hukumetı AralıV 1999 dan bu yana u/gulanan kontrollü kur rejımmın daha fazla surdurulmemesıne karar verm.ştır Bu doğruftuda kur artışlarını sınırlayan kur çıpası uygulaması yerıne dalgalı kur uygulamasına gec;ılmıstır Bu rapor tarıh ıtıbarıyle Turk L râsı bellı başlı yabancı para bırımlerı karşısında 31 Aralık 2000 tarıhınde gecerh kurlaı kaybına uğramış ve pıyasa faızlerı çok yüksek oraniarda b devam etmekte olan bu dalgalanmaların Ştrket'm ma'ı du uzerındekı etkılerı halıhazırda bel rsızdır Başaran Nas Serbest Muhasebecı Mall Muşavırhk A Ş a member of PrıcevvaterhouseCoocers ' =:= *^—s /~ '' ^J f H Cansen Başaran, SMMM Istanbul, 2Mart2001 (e karşılaştınidığında %35'ın uzerınde değer se,ır ızlemeye baslam.ştır Malı pıyasalarda ımu. ge<eteMekt 'aalıyetlert ve nakıt akımları COMMERCIAL UNION HAYAT SIGORTA A.Ş.NIN 2000 FAAUYET YIU MURAKIP RAPORU COMMERCIAL UNION HAYAT SIGORTA A Ş nın 01 01 2000 - 31 12 2000 dönemı hesap ve ışlemlerını TT K ortaklığın esas sözleşmesı ve dığer mevzuat ıle genel kabul görmuş muhasebe ılke ve standatlanna göre ıncelemts bulunmaktayız Göruşumuze göre ıçenğını benımsedığımız 31 12 2000 tarıhı ıtıbarıyle duzenlenmış aktıfı ve pasıfı 30 740 617 210 821 - TL gosteren bılanço, ortaklığın anılan tarıhtekı malı durumunu, 01 01 2000 - 31 12 20O0 donemıne aıt 11 256 818 355 253 - TL zarar gosteren gelır tablosu, anıian döneme aıt faalıyet sonuçlarını gerçeğe uygun ve doğru olarak yansıtmakta, kârın dağıtımı onerısı yasalara ve ortak'ık esas sözlesmesme uygun bulunmaktadır Bılançonun ve gelır tablosunun onaylanmasını ve Yonetım Kurulu'nun ıbraını oylarınıza arz edenz Saygılarımızla, Murakıplar Selmın Ça^atay Av.jOk^ytoOnur 13 milyon işçi kemer sıhnaya tepki gösterdi Dün yapılan eylemlerde kızgın halk bazı araçlara taş ve molotof kokteyli atü. Arjantin'de genel grev Ekonomi Ser\isi - Arjantın'de kemer sıkma polıtikalarını protesto eden 13 milyona yakın ışçı bir günlük genel gre- ve gitti. Otobüs, tren \e uçak gıbı ııla- şım araçları çalışmadığı için hayatın felç olduğu ülkede 13 milyon işçinin yüzde 95"inın katıldığı eylem. 1999 Kasım'ında iktidara gelen Dev let Baş- kanı Fernando de la Rua'nın uygııladı- ğı politikalara karşı altıncı \e en geniş çaplı genel grev olarak tarıhe geçti. Arjantin'de öncekı gün de maaşları- nın yüzde 13 oranında indınlmesı plan- lanan 1.5 rrulyon memur \ e bürokrat bir günlük genel grev kararı alnıış \e baş- kent Buenos Aıres çevresınde gösterı yürüyüşleri düzenlemışti.Başkan de la Rua, yabancılara verdıkleri sözii tııta- caklannı ve hükümetın topladığı v ergi- den daha fazla harcama yapmavacağı- nı vınelerken Ekonomi Bakanı Domingo Cavallo ıle bütçe açığını azaltmayı ve dış borçları ödeme planı- nı ıçeren ekonomık program konusun- da görüştü. Buenos Aires borsası ülkede ekono- mik istikrarın henüz sağlanamaması nedeniyle > üzde 1.67 oranında geriler- ken Arjantin hükümet bonolarının risk puanı biraz daha yükseldi. Uzmanlar. piyasada sabırsızlığın arttığını 4 laf ye- rine iş' istendiğıni belirtıyor. Ayrıcaül- kenin bir kaosa sürüklendığı fikrinın ağırlık kazanması ile piyasada gergin- liğın artması bekleniyor. Sendika lıderleri ise genel grev in. hü- kümetın kemer sıkma politikalanna karşı ortak tepkisini yansıttığını ifade ediyor. Geçen kasım ayından ben 206 bin kışının işten çıkanldığı ülkede ba- zı bölgelerde ışsizlik oranını yüzde 22"yı aşı\or. Asgari ücret brüt 167 milyon 940 bin oldu GöstemelikartışAıNKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Asgari üc- retteki iyileştirme oranı. işçi temsilcilennın katıl- madığı toplantıda 14 mil- yon 860 bin olarak belir- İendi. Bu artışla bırhkte net asgari ücret. 122 mil- yon liraya yükselirken Türk-lş, yeni asgari ücre- tin kabul edilemeyeceği- ni bildirdi. Bunalımlar sonııcu 76 dolara kadar gerileven asgari ücrette iyileştirme yapmak için dün olağa- nüstü toplanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu. yeni asgari ücreti belirle- di. Çalışma Genel Müdü- rii Okan Benokan. 1 Ağustos"tan itibaren 16 yaşından büyükler için uygulanacak yeni asgari ücretın brüt 167 milyon 940 bin lira olduğunu açıkladı. Kesintiler son- rası net 122 milyon 186 bin liraya kadar ge- rileyen asgari ücret, 16 yaşından küçükler için ise brüt 142 milyon 749 bin lira, net 104 milyon 351 bin lira oldu. 87 dolar Asgari Ücret Tespit Komisyonu "nun, son 6 aydaki ekonomik dalga- lanmalar sonucu yaşanan kayıplan gidermek ıçm belirlediği artış oranı, as- gari ücrette sadece geçen haftakı gerilemeyı telafi edebıldı. Geçen lıafta pı- v asalarda \ aşanan dalga- lanmalar sonucu 85 do- lar düzeyınden 76 dolara gerileyen asgari ücret, yapılan 11 dolarlık iyi- leştirme ile yeniden 87 dolara çıktı. Kabul edilemez Yaklaşık 3.5 milyon in- sanın temel geçim kayna- ğını oluşturan asgari üc- rette beklentilerin çok al- tında gerçekleşen iy- leştirmeye. işçi ve işve- ren temsilcileri sert tepki gösterdi. Komisyona işçilerin temsilcisi olarak katılan Türk-lş heyetınin başka- nı Salih Kıbç. iyleş- tırme oranlarının komis- yon dışında belirlendiği- ni söyledi. Toplantıda da- ha önce alınan karann aksine. Devlet Istatistik Enstitüsii'nün (DtE) be- lirlediği 195 milyon lira rakamının dıkkate alın- madığına dikkat çeken Kılıç. yapılan iyleştir- me oranlannı kabul et- melerınin söz konusu olamayacağını belirtti. Ad \ enneden Dev let Ba- kanı Kemal Derviş ve IMF'yi eleştiren Kılıç şunlan kaydetti: "Sorun,Türki\e'deya- şamayan insanlann asga- ri ücretle çalışanlardan bihaber olmasından kay- naklanıyor. Ücrette ijüeş- rirme yapıldığı görüşüne katılmıyorum. Belirlenen ücret ne toplantının ama- cına ne de Türkiye ger- çekfcrine uyuyor."Asgari ücret komısyonuna mü- dahaleler olduğunu vur- gulayan Kılıç. "Kimmü- dahale ediyor" sorusuna da "Türkiye'de bütün ekonomik kararlara. sos- yal tedbiriere kimin ka- nştığmı kamuoyu bil- mektedir" yanıtını v erdi. Duyarsızlık DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi. açıkla- nan yeni asgari ücretin hükümetin ve işveren ke- siminin sorunlara duyar- sızlığını gösterdiğini söy- ledi. Çelebi, açıklanan ra- kamın gerçek yaşamla il- gisı olmadığını belirtti. Hak-lş Genel Başkanı Salim Uslu da asgari üc- rete yapılan artışın çok yetersız kaldığını ifade ederek "Asgari ücretin bundan böyle sosyai üc- ret olarak belirlenmesin- devararvar" dedi. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Piyasa Demokrasisi Olaylara bakışlan, vardıklan sonuçlar birbirinin tam tersi de olsa, olup bitentere ilişkin saptamalar- da altı çizilmesi gerekli önemli bir buluşma var: Si- yaseti giderek artan bir güç ve etkınlikle piyasalar yönetiyor. Son günler için daha açık, geçerli bir an- latım ile "piyasalar hükümeti terbiye ediyor". Ecevrt hükümeti, milyonların temsilcisi örgütleri takmıyor. Emek haklan için çok sık olmasa da on bın^ ler, yüz bınlerin sokaklara dökülmesini kulak arkasl ediyor. Sadece sendikaların değil, iktidar ortaklan- nın etkili oy ilişkisi içinde olduklan esnaf, köylü ör- gütlenmelerinin karşı duruşları hiçbir anlam taşımı- yor. Piyasalar dayatınca akan sular duruyor. Krizden çıkış adına IMF reçetesine, niyet mektu- bunun içindekilere uyulmasının çok ötesinde bir du- rum var. Hükümet yeterince biyat etmiş görülmedi- ğinde, istenenleri eksiksiz yerine getirme konusun- da, onların ifadeleriyle "güven vermediğinde" piya- salar harekete geçiyor. Ekonomik açıklaması olma- yan, siyasal olduğu söylenen yeni krizler yaşanıyor. Yüz binlerin kıpırdatamadığı hükümet yerinden sah lanıyor, istenen bakan kelleleri alınıyor. Çoğunluk, MHP'lilerin hem hükümet hem de kriz- den çıkış programı ile uyum içinde, seçmenlerinin gözünü boyama adına, ilkel çıkışlanna, ucuz oyun^ lara duyulan genel tepkinin içinde, sorun olan ba- kanlann istifasından hoşnut. Piyasalar eliyle yapay kriz yaratılarak Türkiye'ye, topluma çok ağır bedel- ler ödetilerek hükümet terbiye etmeyi sorgulamıyor. Bunun demokrasi için kaygı verici bir gelişme ol- duğunu düşünenler azınlıkta. Demokrasılerin toplum adına, demokratik örgütlenmelerie siyası iktidan de^ netleme çarklannın hiçbiri işlemiyor. Ekonomiyi dü^ ze çıkarma adına dışarıdan kotarılmış, ülke ekono- misine gerçekten ne ölçüde yarariı olduğu sorgula- namamış bir modelin dayatılması yetmiyor. Üzerine, piyasalar olarak adlandırılan, piyasa ekonomisinin kurallanna aykın çalıştığı, yine piyasa ekonomistle- rince itiraf edilen bir çark işletiliyor. Bence olayın en ürkutücü boyutu, modeli savu- nan, dahası tartışılmadan uyulmasını isteyenlerin bi- le piyasalar olarak adlandırılan son hareketlerden kaygı duymuş olmaları. Aklı başında piyasacılar, sa- tır aralarında kalsa da çok yüzeysel, küçük rakamlı borsa, döviz, para hareketleri ile bir ekonominin, si- yasetin bütününe egemen olma, hükümeti teslim al^ manın sakıncalarına işaret ediyorlar. Ortalığı toz dumana çeviren, bizi bir yerlere iten hareketlerde söz konusu rakamlar o kadar küçük ki. Üstelik odağı bellı değil. Sadece yabancı kaynakll iteleme gerek döviz gerekse borsa için saklanamaz olduğundan yeni yeni kimı sorgulamalar gundeme geliyor. Evet, ürkutücü boyut, küçük bir ıtelemeninj bizde bir deprem gibi yaşanıyor olması. Küçücük bir para hareketinde dövizin fırlaması, bakan kellesi alabilmesi rezaleti bir yana, arkası sö- kük gibi geliyor. Dövizin, borsanın bir daha eski de- ğerlerine dönerek toparlanamaması bir yana, eko- nominin boyutları içinde cüce kalan rakam hareket- leri taşın sudaki dalgaları gibi, ekonominin bütünÜT ne ulaşıyor. iki gün geçmeden, dün akaryakıt fiyat J larına gelen zam, küçücük rakamlaıia döviz üzerin^ de oynayıp hükümet terbiye edebilen güçlerin ma j rifeti değil mi? Dün yine modeli savunan ekonomistler hayıflanı- 1 yorlardı. Demirbank'ın yeni kotanlmakta ofunan ya- bancı ortak pazarlığında değeri, bir-iki aylık bir ge- cikme ile en az dörtte birlere düşmüştü. Yabancı ser- maye krizdeki satılan ya da ortaklık arayan bütün iş- letmelere yok pahasına girmekteydi. Oyunu kuralı- na göre oynayamayan, başarısız siyaseti eleştirmek, olup bitenleri açıklamaya yetmiyordu. Siyasi partilerin güç ve etkinliğinin, saygınlığının yitirildiği, demokrasileri ayaktatutan başta sendika- lar, meslek örgütleri, demokratik güçlerin demok- rasiyi denetleme güç ve işlevlerini yerine getiremedikleri bir süreçte, ekonomiyi, siyaseti, ik- tidan avucunun içine almış piyasalar gündemde. Üstelik üretici sermayenin adı, ağırlığı da yok. Daha çarpığı; piyasalan yönlendiren, etkin, öz sermaye de ortada yok. Bizim özel sektörün, sanayinin, kamu desteği ile, ucuz, uygun koşullarda kamu bankaları kredileri ile iş yaptıkları, kârlannı uçurduklan, suyun yolu kesilin- ce de şaşkın bir halde ortada kaldıkları bir kez daha kanıtlandı. Zaten hiçbir dönem gerçek anlamda yer- leşememiş demokrasinin çarklarının dönmemesi, yerine piyasa demokrasisinin geçerli kılınması, piyasa demokrasisinin de piyasa kuralları ile iş- iememesi, ortada anlamlı bir piyasa gücünün de ol- maması, işleri büsbütün karıştırıyor. Türkiye için, bizim için çok daha tehlikeli birtab- lo ortaya çıkıyor. ! THY çalışanı: grev yolunda] ANTALYA (AA) - Türk Hava Yollan'nda (THY) bin 200"ü pilot olmak üzere 10 bin iş- çiy ı kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmele- rinde 7.5 aydıranlaşma sağlanamamasının. işçi kesimıni tedirgin ettiği belirtildi.Hava-İş Sen- dikası Antalya Şube Başkanı Alim Yılmaz, düzenlediği basın top- lantısında. THY adına toplu iş sözleşmesi gÖ- rüşmelerini sürdüren TÜHİS ile 7.5 aydır de- vam eden toplu iş söz- leşmesi görüşmelerin- de hâlâ anlaşma sağla- namadığını belirterek yasa gereği bu işyerle- rinde grev kararı alabi- leceklerini bildirdi. Yılmaz. ücretlere yüzde 35 oranında zam talep ettiklerini. işvere-| nir. ise yüzde 15 ücret artışında ısrar ettiğinü anlattı. Akaryakıta zam ANKARA (AA) - Benzin türlerine yüzde 1.40 ve gazyağına yüzde 3.33 oranında yapı- lan zammın ardından yeni fıyatlar belli oldu. Ankara'da süper benzin 1 milyon 82 bin, nor- mal benzin 1 milyon 35 bin liraya yükseldi. Is- tanbul'un Anadolu yakasmda süper benzin 1 milyon 83 bin lira ve normal benzin de 1 mil- yon 36 bin liraya çıktı. Istanbul'un Avrupa ya- kasında ise fiyatlar süper benzinde 1 milyon 85 bin. normal benzinde ise 1 milyon 38 bin lira olarak belirlendi.