Katalog

4 HAZİRAN 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER *.-. RESTORAN GÖZDOYURAN TURHAN SELÇUK HUÎUJST lABİAÎL ISTANŞUL EFENDİSİ ABDÜLCANBA2 HARIKULÂDE MACERALARI KISIM TEKKİLİ BİRDEN UZ.USİ M UZüN Y4EL KAH ONUH TEN'EKEl-t HAR Bu ULKELNf'rvi y ^ İ£N ABD'nin küresel elektronik casusluk ağı Echelon'un varlığı resmen doğrulandı Biri lıîzi izliyorA BD önderliğinde ^k kurulmuş ve tüm / J uluslararası y 1 ^ • elektronik ^ . ^ . iletişimi dahil, izlemeyi amaçlayan bir uydu sistemi olarak Echelon'un varlığı yıllardır tartışılıyordu. Bu tartışmalara son noktayı 6 Mayıs tarihli bir Avrupa Parlamentosu taslak raporu koydu. Raporda, "Özel kişilerin veya ticari kuruluşların iletişimlerini izleyen küresel bir sistemin varlığı artık reddedilemez" deniliyordu. ERGLN YILDIZOĞLU LONDRA - Echelon kurgu bilim fantezile- nnı aratmayan bir sıstem. Her şeyi gören, her şeyı izleyen, de- polayan, gerek- tıginde anahtar sözcüklere. ses ımzalanna göre tasnıf eden bir bilgi toplama sistemi. Adeta "Big Brot- her"ın hem gözü hem kulağı. Eche- lon. Visıon 2020 gibi uzaya yerleş- tınlmesı planlanan füze ve laser sis- temleriyle birlıkte düşünülünce ABD'nm küresel egemenlık kurma projesınin ılk adımı. ABD önderliğinde kurulmuş ve tüm uluslararası elektronik iletişimi dahil, izlemeyi amaçlayan bir uydu sistemi olarak Echelon'un varlığı yıl- lardır tartışılıyor, kimı ınternet sitele- rinde çeşıtlı iddialar, resimler, uzman- lann yorumlan dolaşıyordu. Geçen haftalarda mhayet Echelon'un varlığı resmen doğrulandı. 6 Mayıs tarihli bir Avrupa Parlamentosu taslak raporuna göre. "Özel kişilerin >eya ticari kuru- luşlann iletişimlerini izleyen küresel bir sistemin varlığı artık reddedile- mez'" denilıyor. Önce basına sızan ve bir kopyası Federarıon of American Scientısts sitesine konulan ve 29 Ma- yıs Salı günü de resmen açıklanan ra- por. öğrendiğımize göre konuya iliş- kin kaygılannı görüşmek üzere ABD'ye giden bir Avrupa Parlamen- tosu delegasyonunun. CIA, NSA (ulusal güvenlik örgütü) ve diğer ku- rumlar tarafindan önceden saptanan bir toplantının hıçbir açıklama yapıl- madan. son dakikada ABD tarafınca iptal edilmesinin hemen ardmdan ha- arlanmış. Campell'ın makalesl Uydular ve özel dınleme is- tasyonları ara- cılığıyla, dün- yanın herhangi bir yerinde ger- çekleştirilen te- lefoa teleks, faks, e- mail gibi elekt- ronik iletişimi. internet trafiğıni izle- vebıien, kaydedebılen \e dev bılgisa- yarlar sayesinde tasnıf ederek enteli- jan bılgisıne çeviren bir sistemin var- lığı, ılk kez 1988 yılında, Ingiltereli araşnrmacı yazar Duncan CampelT ın bir Tae Nevv Statesman makalesiyle gündeme getinlmışti. O zaman Cam- Küresel elektronik bilgi toplama sistemi Echelon Echelon, dünya üzerinde uydu aracılığıyla bir noktadan dığenne ıletılen tum e-posta, telefon, faks ve teleks trafiğini dinliyor. Menvvith Hill Morwenstow Kullanıcılan: ABD Ulusal GuvenlıK Oaıres» Ingılters Devlet lletışım Merkezt Kanada iletışım GuvenJtğı Btnmı Avustralya Savunma SınyaHen Muduriüğü Yenı Zetanda Devlet lietış.m Gûvenlığı Buroeu Yakima Itfaıye Merkezi Mlsavva Dinleme istasyontannın yerteri Menvvıth Hıll Yorkshıre Mofwenstow Comwaıl Mtsayya Japonya Wa*ıopaı YenıZetanöa Yakıma Itfaıye Merkezi Seattte'«200(8n BadAıblıng Sayem GerakJtoo Istasyonu gOneybatsnb Bat Avustralya Lertnm ,' Kanada Shoa! Bay Kuzey Avustralya SugarGrove / Vl/ashtngton DC'nm 250 km. gûnefbatsmĞa f lletışım uyûjian lletışım uydulan Dınleme ıstasyonu pell tarafindan Proje 415 olarak sap- tanan bir elektronik ağ sayesinde ABD ve îngıltere, bir seri uyduya da- yanarak tüm uluslararası iletişimi iz- lemeyi amaçlıyordu. Echelon sözcü- ğü de bu izleme işlemleri için gelışti- rilen yazılım programının adından ge- liyor (James Bamford: 2001, Body of Secrets). ABD, Kanada, Avustralya ve Yenı Zelanda arasında 1947 yılın- da imzalanan bir anlaşma temelınde muazzam bir uluslararası casusluk amaçlı dinleme sistemi oluşturulmuş- tu. Bu sıstem daha sonra uydular ve bılgisayarlarla yenı bir izleme ağı olan Echelon ismıyle dev kulak olarak da adlandınlan bugünkü biçiminı alma- ya başladı. Her şeyi ve her yerl dlnieyen slstem Avrupa Parla- mentosu taslak raporu, daha ön- ce 1997 tarihin- de, Avrupa Par- lamentosu için Omega Vak- fi'nca görevlen- dınlen, Bilimsel ve Teknik Seçenekler Değerlendirme (STOA) Komisyonu'nca hazırlanan bir başka çahşmaya dayamyor. Bu ça- hşma Echelon'u ulusal ve uluslarara- sı iletişimi izleyebilen bir casusluk sis- temi olarak saptamış ve Avrupadaki telefon, faks, e-mail mesajlannın ABD Ulusal Güvenlik Kurumu (Na- tional Security Agency) tarafindan düzenli olarak izlendiğini ilen sür- müştü. Be; aşamalı rapor Bunun üzerine STOA, 1999 yılında. Echelon'u daha derinlemesine araş- tırmak için beş aşamadan oluşan ye- ni bir rapor hazırlanmasına karar ver- di. Raporun özellikle Echelon'un iş- leyiş tarzını kavramak için, "broad band", birçok dili kapsayan, özel ya da kiralık taşıyıcı sistemlerde gerçek- leştirilen iletişimlere ilişkin otomatik ışleme yönelik Iletişim lstihbaratı (COMINT) ıle ilgili 2/5 kısmının ha- zırlanması görevı de Duncan Cam- pell'a verildı. Campell'ın raporuna bakınca (67-83 paragraflar) Echelon olarak saptanan sistemin aslında 20 yıldrr etkın olduğu görülüyor. NSA (ABD) ve GCHQ (Îngıltere) kurulu uydu dınleme merkezlerine yerleştın- len bilgisayarlarla 1980'lerde CO- MINT sistemlen otomatik hale getı- rilmiş ve Lugat adı verilen. belli ısim- len. bölgelen, hedeflen, konulan kap- sayan bılgı bankaları oluşturulmuş. Uydulardan gelen bılgıler buralarda birikıyor ve internet arama teknıkle- rine benzer tekniklerle tasnif edilerek anahtar kelimelere göre aranabilecek bir formata sokuluyorlarmış. Bılgisa- yarlar belli ölçütler saptıyor ve yeni gelen mesajlar bu knterlere göre ara- nıyor ve Echelon'a katılan ülkelerin haber alma kurumlannın kullammı- na sunuluyormuş. Campell, süper hız- lı özel bilgısayar yongalarının, insan- lan seslerinm özgün karakteristikle- rinden tanıyarak izlemeye alabilen sistemlerden de söz ediyordu. Mikrodalga iletişimleri de dinleniyor ^ ^ Son dönemde, I pager, cep telefo- nu iletişimlerini deizlemek üzere sistemler gelişti- rilmiş ve Eche- lon'a katılmış. Birçok uzman 1 Echelon'un yal- mzca uydu yayınlannı değil. deniz al- Dünya basınuıda Echelon Wall Street Journal (24/ 02/2000) AB'ye göre Echelon bir saatte miryonlarca telefon konuşması. faks, özeî e-mail gibi mesajı izliyor. PCVVorld (16 Mart 2000): Dijital casuslar sizi izliyor. Avrupa ve ABD'den haber alma uzmanlanna göre muazzam bir dinleme programı dijital mesajlan izliyor. Flnancial Times (31 Mayıs 2000): iletişimi izleyebilen bir haber alma sistemi, ABD ve Avrupa arasmdaki anlaşmazkklar dizisıne katıldı. Soğuk savaş bitri, casuslar emekli oldu derken casusluk Avrupa ve ABD arasında, sığır eti ve muzdan sonra yeni bir gerginlik konusu oluştunryor. The Wew Yorfc Tlmes (16 Temmuz 2000): Pelerin hancer ve Echelon. Big Brother'ın gölgesı. Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği'nin, binlerce internet kullanıcısının ve Fransız hükümetmin tepkısini çekiyor ve dijital iletişimin, kavranması ZOT sihri, bunu son derece esrarh kıhyor. Assoclated Press (29 Mayıs 2001): Bir Avrupa Birliği raporu Echelon casus ağı konusunda uyard». Rapora göre Avrupa şirketlerinin, ABD liderlığinde kendilerine yöneltilmiş casusluk faaliyetlerınden korunmak için daha fazla şifreleme kullanmalan öneriliyor. tı kablolarmı, yerel mikrodalga ileti- şimlerini, röle istasyonlannı izleye- cek anten, kulak ve diğer sistemlere sahip olduğunu da vurguluyor. Campell' ın raporunda adı geçen di- ğer dinleme ve Lugat bilgisayar mer- kezleri şöyle: Sugar Grove-Virginia ABD, Sabena-Puerto Rico, Waihopai, Yenı Zelanda. Avrupa Parlamentosu raporu, Ec- helon ülkelerinin haber alma kurum- lannın bu sistem üzerinde bilgi ver- mekten kaçındıklannı, hatta sistemin varlığım yalanladıklannı belirttıkten sonra, sistemin varlığının ancak do- laylı olarak doğrulanabileceğine işa- ret diyor, Rapor. asken amaçlann öte- sınde kapasitelere sahıp ya da küresel biçımli antenlerin varlığının doğrula- yıcı kanıtlar olarak ahnabileceğini vurguluyor. STOA raporunda bu tür dinleme sistemlennın varlığı üzerine yaygm kanıt, uzmanlardan alınan ıfa- deler ve resimler de var. Soduk sava$tan sanayl casusluğuna Yazılımına Campell'ın da katıldığı rapor- da. •'Echelon sis- teminin Doğu Avrupa'yakarşı korunmak ola- rak saptanan ilk kuruluşamacın- dangidereksap- tığına ve halen sanayi casusluğu ama- cıyla kullanılmaya başlandığına ilişkin küni iddialann ortaya atılması üzerin- de de" (sf: 8) Avrupa Parlamentosu taslak raporu hazırlanmış. Diğer bir deyışle soğuk savaş sırasmda Doğu Bloku'nu hedef alan Echelon sistemi, soğuk savaşın ertesınde. ABD'nin müttefiklerine ve özel şahıslara yö- nelik olarak sanayi, ekonomi, ricaret ve uluslararası diplomasi alanlannda bilgi toplamaya başlamış. Avrupa Parlamentosu'nun taslak raporunun 73. sayfasında, Echelon sistemininekonomık, sanayi casuslu- ğu için çok uygun bir araç olduğu söy- leniyor. Duncan Campell'ın Avrupa Parlamentosu içın hazırladığı raporun COMINT ve Ekonomik Haber Alma başhklı 5. bölümünde 1990'larda ger- çekleştiriuniş ikı ekonomik casusluk olayını anlatıyor: Thomson CSF ve Brezilya: 1994 yı- lında NSA Thomson-CSF ile Brezil- ya SIVAM şirketi arasmdaki, 1.3 mil- yar dolarlık bir izleme sistemi ihale- sine ilişkin telefon konuşmalarını din- lemiş. Bu izleme, ilgili şirketin Bre- zilya hükümetinin bir komisyonunun üyelerine rüşvet verdiğini ortaya koy- muş. Bu bilgılerin elde edilmesinden sonra, kontrat, ABD'li Raytheon Cor- peration şirketine verilrniş. NSA'nın Echelon uydu sistemlerinin bakımını da yapan Raytheon'un sözcüsü, bası- na yaptığı bir açıklamada. "ABDtica- retbakanhğı, bu projede(Brezüya pro- jesinde) ABD sanavicisini desteklemek için çok çahştı" dıyor. AirbusveSuudiArabistan: 1995 yı- lında NSA, uydulan aracılığıyla, Av- rupa Airbus Konsorsiyumu ile Suudi ulusal havay ollan arasmdaki tüm faks yazışmalannın bırer kopyasını elde etmiş. Bu fakslar Airbus'ın rüşvet tek- lif ettiğini gösteriyormuş. Bu bilgıle- ri ricaret bakanlığının ilgili bölümüne geçirmış \ e sonunda, bu 6 milyar do- larlık ihale, Boeing MacDonnal Do- uglas ikilisine verilmiş. , GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Evren'in Aziziye Tepesi Çok yönlü bir aydındır Yıldınm Keskin. Buyu- kelçilik yapmış bir diplomat. Yapıtları çeşitlı ulke- lerde sahnelendiğinde övguler almış tıyatro yaza- n. Romanları ödül kazanmış bir yazar. Yeni kitabı "Avrupa Yollarında Türkiye"adını ta- şıyor. (Bilgi Yayınevi - Nısan 2001) Ortak Pazar'dan başlayıp Avrupa Bırliğı'ne gi- den süreçte yaşadıklarını. izledıklerını anlatıyor. Türkiye'nin Avrupa'nın eşit bir uyesi olma sevda- sını, neden ve nasıl somutlaştıramadığını görup şaşınyorsunuz. Keskin, kitabında büyükelçi olarak görev yaptı- ğı ülkelere ve o ülkeleri ziyaret eden kımı devlet bu- yüklerimizin tutumlarına da yer vermış. Ikıncı kez büyükelçi olarak gittiği (8 Ocak 1980) Bulgarıs- tan'la ilgili bölümde, Dışışlerı Bakanı Hayrettin Erkmen'in resmı ziyaretinden soz ederken şunla- n yazmış: "...Hudutsorunlanmızda az değil. Kaptkule'ye yakın bir yerde, ama Bulgaristan hududu ıçınde Aziziye Tepesi diye bir yer var. Bu tepe, kâğıt üs- tünde Türktoprağı. Osmanlılar, hududu yukandan denetleyebilmek için bu tepeyi elde tutmak tste- mişler. Eskiden nöbetçi varmış. Aradan geçen zaman- da ne nöbetçi kalmış ne denetim. Bulgaıiar ıllaki bu küçük tepeyi istiyoriar. Yıliarca direnmışız. Ke- nan EvrenVn 1982 yılındakı resmı gezısınde ar- mağan ettik bu tepeyi Bulgaıiara. Nedenını hıçbir zaman anlamamışımdır." Batılı komşulanmızla ilişkılerimizın hep "vermek" üzere kurulduğunun bir ömegi daha. Yunanıstan'ın NATO'ya dönmesıne koşulsuz venlen onay ve Bul- garistan'a Türk soylulara yapılan baskılara karşın hediye edilen Aziziye Tepesi. Ardından da Özal'ın Bulgaristan'a "70 milyon olunca ümüğünüzü sıkanz" efelenmesı. Biz inansak da yabancılann ciddıye alacağı, tu- tarlı bir dış politika izlediğimiz soylenebılir mi? ••• Uygulama yukandaki örneklerie başlayınca, do- ğal olarak bugünlerı nıye yadırgadığımız sorusu geliyor gündeme. Öysa bugün "vermek" üzere çıkılan yolda daha daniskalan var. Bunlardan sadece "bor" madeninin uluslarara- sı sermayeye peşkeş çekılmesı ertelenebıldı. O da, gözü kararmış ozeîleştırmecılerı. Turkıye'nın dünya bor rezervınin neredeyse tümunu elınde bulundurduğu gerçeğıne gönulsüz de olsa ınan- dırabilme çabalan sonunda. Ancak uzmanlara go- re kanunun bir süre sonra ısıtılıp yenıden günde- me getirilme tehlikesı her zaman geçerlı. Çunkü hazırlanan kararnameler, iptal edılmeden sumen altında günü gelince kullanılmak uzere bekletilıyor- lar. Son girişim, Bakan Yalova'nın başını yıyen Tü- tün Yasası Tasansı. Yine 12 Eylül 1980 sonrasındaki gınşımlen anım- sıyoruz. Tekel Genel Mudürluğu'nun tutün konu- sunda işlevsizleştirilmesi gırişımlerine karşt çıktık- lan için görevlerinden olan genel mudurleri de gor- dük. Ünlü yabancı markaların bile sıgaralannın kali- tesini belgelemek için harmanlarında "Türk tütü- nü" bulunduğunu kutularına yazmalan da durup düşünmemizi sağlayamadı. Tütünlerimizi, üreticılerı ile bırfikte yabancı dev tekellerin emrine verip. neredeyse yok etme nıyet- leri aslanlar gibi savunuluyor. Karşı çıkanlar ıse ekonomik krizi daha da yaygınlaştırmak ısteyen vatan hainlerı olarak nıtelendmlıyor Türküdeki gibi "veresiye vere vere, kalmadı kal- madı" da diyemeyeceğiz. Çunkü veresiye de ver- miyoruz ki. Böyle giderse çığıracağımız türku "kal- madı, kalmadı" olacak. Elımızı daha da açık tutup Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu kapıla- nnda bekleşeceğiz. oerinc(ff cumhuriyet.com.tr. TİRE İCRA M C D Ü R L Ü Ğ Ü ' N D E N GAYREVIENKL'LÜN AÇIK ARTTIRMA İLANI DosyaNo 1<W 176 Tal Saülmasına karar verilen gayrimenkulün cinsi. kıy- mcti, adedi, evsali: lzmır ılı, Tıre ılçesı. Boynuvoğun ko- yü, Alıbaba me\kıı, ada 0, parsel 801. cılt 4. sayfa: 791'de kayıtlı 14880 m2 alanlı zeytınlık vasfındakı gayn- menkul 30.000.000 000 -TL muhamnıen kıy-raetle açık art- tırma suretıyle satılacaktır Taşınmazın ıçınde ıkı katlı kâgır ev olup, bınncı katta 4 oda, bir salon \ e ayrıca bu e\ e son- radan bıtışık mutfak, banyo v e \VC"sı me\cuttur Ikıncı kat- ta ıse ıkı oda ve kıler vardır A>nca tek katlı ıkı odadan ıba- ret, üstiı lcıremıtle kaplı bır e\ daha me\cuttur Taşınmazın elektnğı me\cut olup kendı ıçınde çıkan kaynak suv'u da raevcuttur Taşınmazın ıçınde çoğunlukla ze\1ın ağacı olup çeşıtlı mey\e ağaçlan dame\cuttur Tıre-Dallıkkoyuasfal- tına yakındır. Kendıne aıt asfalt yolu da \ ardır Zeytın ağaç- lanndan on dokuz adedı Alıbaba VakiVna aıt olup tapuda- kı takyıdatı ıle bırlıkte satılacaktır Satış şartlan: A- Satış. 23.07'200l Pazartesı gunü saat 09 40-09.55 arabi Tıre İcra Daıresı'nde açık arttırma suretıyle yapılacaktır Bu arttır- mada muhammen kıymetın yuzde 75'ım ve satış masrafla- nnı geçmesı şartıyla en çok fiyat verene ıhale olunur Bo>- le bır bedelle alıcı çıkmazsa. en çok jrttıranın taahhudu bağlı kalnıak kaydıyla 02.08.2001 Perşembe guııu Tıre tc- ra Daıresı'nde aynı saatterde ıkıncı arttırmaya çıkanlacak- tır Bu arttırmada satış. para> a çe\ ırme \ e pa> laştırma mas- raflannı karşılaması, muhammen kıvmetın \uzde 40ıru bulması şartıyla en çok arttırana ıhale olunur Taşınmaz ûzerındekı rehınle temın edılmış muaccel borçlar mu^ten- ye devredılmeyerek satış bedehnden tercıhen odenır B- Arttırmaya ıştırak edeceklenn. ıştırak edeceğı bolume ıhş- kın yüzde 20'sı pey akçesı \eya bu mıktar mıllı bır banka- nın teminat mektubunu % ermelen lazımdır Katma değer vergısı, damga resmı, tapu harç \e masrafları ıle teshm masraflan alıcıya aıttır Bınkmış \ ergıler satış bedehnden ödenır Satış bedeh ıçuı ıstendığınde 20 gun mehıl \erılebı- lır C- lpotek sahıbı alacaldılar ıle diğer ılgılılenn (*) bu ta- şınmaz üzenndekı haklannı hususıyle faız \e masrafa daır olan ıddıalarını dayanağı belgeler ıle on beş gun ıçınde da- ıremıze bıldırmelen lazımdır Aksı takdırde haklan tapu sı- cılı ıle sabıt ohnadıkça paylaşmadan hanç bırakılacaklardır D- Sattş bedeh hemen veya venlen mühlet ıçınde ödenme/ ıse tlK'mn 133. maddesı gereğmce ıhale feshed'hr îkı ıha- le arasmdaki farktan ve yuzde 70 faızden alıcı \ e kefıllerı mesul rutulacak ve hıçbir hükme hacet kalmaksı/ın kendı- lerınden tahsıl olunacaktır \ arsa öncelıkle temınattan mah- sup edıhr E- Şartname, ılan tanhınden ıtıbaren herkesın go- rebılmesı ıçuı daırede açık olup masrafı venldığı takdırde ısteyen alıcıya bır örneğı gondenlebılır F- Tapu sıcıhnde taraf olup adresı belli olan \ ev a olmayanlara gönderılen sa- tış ılanınm bıla teblığ mudurluğumuze ıade edılmesı halın- de işbu gazete ilanı teblığ mahıyetmdedır (tlK. m 12") G- Satışa ıştırak edenlenn şartnameyı gormuş v e munde- recatını kabul etmış sayüacaklan. başkaca bılgı alnıak ıste- yenlenn 1997 176 Tal savılı do>\a numarasivla mudur- İüğumüze başvurmalan ılan olunur 25 05 2001 (*) llgıhler tabınne ırtıfak hakkı sahıplen de dahıldır Ba«:ın -"U^7 !