Katalog

16 HAZİRAN 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA SAGLIK Alkolü hayattan kaçma yolu olarak görenler, aile ve iş yaşantısını riske atıyorlar Şişede babkSAADET USLU "Merhaba, benim adım S. Ben bir alkoligim" diyerek söze başhyorlar. Kimı eşini-ailesini, kimi işini alkol yüzünden kaybetmiş ama hiçbiri hiç- bır zaman alkolik olduğunu kabul et- memiş. Bırdönemevlennın herkö- şesinde zulaları bulunan alkolikler, kendileri için en büyük tehlikenin al- kolizmı unutmak olduğuna dikkat çekiyorlar. 'Adsız Alkoliİder'in (AA) ilkelennı kabul edıp alkolü tamamen bırakanlar ise yeniden dünyanın far- kına varmaktan mutlular. 1930'lu yıllarda ABD'de iki alko- liğin bir araya gelmesiyle temelleri atılan AA'lar, bugün dünyanın 1 OO'den fazla ülkesinde faaliyet gös- terivor. Merkezi New York'ta olma- • 1930'lu yıllarda ABD 1de kurulan 'Adsız Alkolikler' bugün dünyanın 1 OO'den fazla ülkesinde faaliyet gösteriyor. En önemli ilkelerinden birinin 'adsızlık' olduğunu söyleyen grup üyeleri, hem toplumsal yaşantı hem de kişileri kendilerinden korumak için bunun gerekli olduğunu vurguluyorlar. j?" sına karşın her AA grubu birbirinden bağımsız olarak çalışıyor. En önem- li ilkelerinden birinin 'adsızhk' oldu- ğunu söyleyen grup üyeleri, hem top- lumsal yaşantı hem de kişileri ken- dilerinden korumak için bunun ge- rekli olduğunu vurguluyorlar. 'Ho$ geldin alkolfzm' Alkolle başı belada olanlann ortak noktalanndan biri alkoiik olduğunu kabul etmemek. 7 yıl önce AA'ya ka- tılan M, içkiyi hayattan kaçış olarak görenler için alkolizmin kaçınılmaz olduğunu söylüyor. 30 yaşından son- ra alkole başladığını söyleyen M. "Kanm akşamlan bir kadehiçerdi a- nıa ben sevmezdim. O hâlâ bir kadeh içer, ben alkolsüz yaşamak zorunda- yım" diyor. Alkole çahşırken alıştı- ğını söyleyen M., yaşadıklannı şöy- le anlatıyor: "Zamanla alkolsüz yer- lere gitmemeye başladım. Eşimle ve işimlearam bozuidu. Her şey tepetak- laktı. İşimden aynldım, kendim iş kurdum. Arük gündüzleride içer ha- le gebniştim. İçmek benim için sosyal birolaydı. Herkes içiyor, ben de içi- yorum' diyordum. AA'lan dinleme- ye getdim. Ozaman sorunum olduğu- nu anladım. İçkiyi bırakmak sadece bir başlangıç oİdu.Aüeveişyaşannm- daki çarpıldıklan düzeHmem gereki- yordu." Alkolle 15-16 yaşlannda tanışan Alkolle başı belada olanlann ortak noktalanndan biri, böyle bir sorunlan olduğunu kabul etmemek; bu durum kişilerin tedavi olmasını zorlaştmyor. T. ise "AlkoHedaharahatfletişJmku- rup kompiekslerimden kurtuluyor- dum" diyor. Zamanla alkolsüz ya- pamaz hale geldiğini söyleyen T. al- kol almayan kişileri 'ot' gibi gördü- ğünü belirtiyor. Inşaat mühendisi olan T. hiçbir zaman alkolik olduğu- nu kabul etmediğini vurguluyor. "Benim için alkotilder, köprü atan- da içen işsiz-güçsüz Idşüerdi" diyen T., yaşadıklannı "Son 2 yıMa iş ve ev hayaom bitmek üzereydi. lnsanlar sevdikleri için benimle uğraşıyordu. Alkol bir yaşam biçimi olmuştu. AA'lann mesajı geldi. Uzun süre ka- bul etmedim. Asıl korkum alkolü bı- rakmaktL tlk kez geidiğimde 5 gün ayık kaldım. 'Sosyal içiciyim' deyip yeniden alkole döndüm. 8 ay sonra al- kotikoktuğumu kabullenmekzorun- da kaldun. 4 yddır içmhorum" söz- leriyle anlatıyor. Alkoliklifll unutmak Ayık kalmanın zor olduğunu söy- leyen C. ise "Şiradi insan en değerfa' hazinesi beynini nasd kendi isteğjyie uyuşturur diye düşünüyorum" diye konuşuyor. S. ise en büyük tehlike- nin alkolik olduğunu unutmak oldu- ğunu vurguluyor. AA'lann toplantısına ilk kez katı- lan C. ise lcısa bir süre önce hastane- de tedavi gördüğünü söylüyor. Ka- sımda yapacağı askerlik öncesi tem- muz ayında hastaneye yafıp içkiyi bı- rakmayı düşündüğünü söyleyen C, "Usede derste hortumla içki içiyor- duk. Eskiden içmek başan gibiydi Şimdi utanç verioL Henüz26 yaşında- yun ve içtikçe kız arkadaşlanm ben- den uzaklaşmaya başladL A\akta du- ramayaeak haldeyken bile alkolikiiği kabul etmedim. İnsanlan parmağun- da oynatabüeceğimi düşündüm. Ar- kadaşlanm aramaz olmuştu. Şimdi alkotizmi unutmaktan korkuyorum" sözleriyle anlatıyor yaşadıklannı. "Ben alkotiğun" diyen herkesin gruba katılabildiğini belirten üyeler, kendilerine katılmak isteyenlerin i *www.geocities com/ayikl'' adresin- den ya da 0533 469 89 82 numaralı telefondan ulaşabileceğini söylüyor. BAĞIMLILIĞINIZ VAR MI? 12 soruluk testtstanbul Haber Senisi - AA grubunun alkolikiiği belirlemek için hazırladığı 12 soruluk test var. Sorulardan dördüne ya da daha fazlasına "evef yanıtı verdiyseniz alkolle başınız dertte demektir. • Bir hafta boyunca içki içmemeye karar verdiğiniz halde, dayanamayıp birkaç gün sonra yeniden içmeye başladığınız oldu mu? • Çevrenizdeki insanlar içki ıçmenizle ilgilendiklerinde, "Bunlara da ne oluyor, içki içmemden onlara ne?" dediğinız oluyor mu? • Her zaman içtiğiniz içkiyi. başağnsı yapmaması. ağzınızın kokmaması ya da sarhoş etmemesi için değıştirdiğiniz oluyor mu? • Son bir yıl içinde sabahlan da içtiğiniz oldu mu? • İçki içtiği halde herhangi bir sorunu olmayan kimselere gıpta ediyor musunuz? • Son bir yıldır alkol, sağlığınız ile ilgili sorunlar yaratmaya başladı mı? • Alkole olan düşkünlüğünüz evde sorun yaratıyor mu? • Davetli olduğunuz bir toplantıda, sunulan içkiyi yeterli bulmayıp daha fazlasını arar mısınız? • Istemediğiniz halde, sarhoş olduğunuzu bildiğiniz halde "Diledigim an içkryi bırakınnT dediğiniz oluyor mu? • Son yıllarda, gece çok alkol aldığınız için ertesi gün işe gidemeidiğiniz veya gitmediğiniz oldu mu? • Ayıldığımz zaman, sarhoş geçirdiğiniz günleri, geceleri hatırlayamadığınız anlar oluyor mu? • Içmeseydim hayatım çok daha iyi olurdu diye düşündüğünüz anlar oluyor mu? EDAVİ İÇİN BAŞVURANLAR 40'LI YAŞLARDA Kronik hastahkIstanbul Haber Servisi - Alkolizm, müzmin (kronik), tekrarlayıcı bir hastahk olarak kabul ediüyor. Gittikçe kötüleşebilen alkolizm, aralarda kendiliğinden ya da herhangi bir dış etkiyle belirtileri azalsa bile zaman içinde yeniden ortaya çıkabiliyor. Şiddetli alkolizm, diyabet ya da yüksek tansıyon vb. diğer kronik hastalıklar gibi süreklı takibi gerektiriyor. Uzmanlar, alkoliklerde alkole karşı fiziksel bir duyarlılığın yanında bürün istenmeyen sonuçlarına karşın sadece ırade gücü ile yenilemeyen içme ile. ilgili zihinsel bir takıntının olduğunu söylüyorlar. Yani bu kişiler alkole bağlı olarak yaşadıklan körü sonuçlardan ders almazlar ve hatta başlanna gelenlerin gerçek nedeninin alkol olduğunu inkâr ederek teselliyi yine alkolde ararlar. Alkol kullanımının tıbbi olarak kabul edilen normal sının günde erkekler için 2, kadınlar için ise 1 içki. Alkol körü kullarumının yaşam boyu riski kadınlarda yüzde 10, erkeklerde yüzde 20 olarak kabul ediliyor. Alkol bağımlıhğının yaşam boyu riski ise kadınlarda yüzde 3-5, erkeklerde yüzde 10. Dünyada yılda 200 bin kişi alkole bağlı bir sorundan ölüyor ve alkol ortalama yaşam süresini e/ı az 10 yıl kısaltıyor. Türkiye'de ise Devlet îstatistik Enstitüsü'nün verilerine göre, (1987-1991 -1995) Tekel'in ürettiği alkollü içkilerde çok önemli bir değişiklik olmamasına karşın özel markalarda tüketim üçe katlanmıştır. Alkole başlama en çok 12-17 yaşlan arasında görülürken tedavi için başvurular 40'lı yaşlarda oluyor. Saldırganlık, paranoid düşünce, panikatak, kaygı bozukluğu, titreme, intihar eğilimî, bağımlılık gibi yan etkileri var Sosyete uyuşturucusu: Kokain ALPERTURGLT Dünya'daki yılhk rantı 500 milyar dolara ulaşan ve 14 milyonu aşkın kullanıcısı bu- lunan kokain, ülkemizde zen- ginlerin, sosyetenin, şarkıcı- lann, sinema oyunculannın, borsacılann, sporculann kul- landığı uyuşturucu olarak bi- liniyor. Eskiden "fahişfiyaü'' nedeniyle lüks semtlerdeki barlarda, eğlence merkezle- rinde satılan, villalarda, suit- lerde, yatlarda yapılan "âtem- lerde" tercih edilen kokain bugün fiyat kırdığı için genç- liği tehdit ediyor. Istanbul Narkotik Şube Müdürlüğü ekipleri, bugüne dek düzenlediği operasyon- larda özellikle kokain kullan- dıklan ve sattıklan gerekçe- • tstanbul Narkotik Şube Müdürlüğü ekipleri, bugüne dek düzenledikleri operasyonlarda özellikle kokain kullandıklan ve sattıklan gerekçesiyle çok sayıda ünlü ismi gözaltına aldı. Türkiye'de ele geçirilen kokainin yüzde 94'ü Istanbul'da, yüzde 6'sı da îzmir, Ankara, Antalya, Kocaeli ve Konya'da yakaîandı. siyle çok sayıda ünlü ismi gö- zaltınaaldı. Türkiye'de ele ge- çirilen kokainin yüzde 94'ü Istanbul'da, yüzde 6'sı da Iz- mir, Ankara, Antalya, Koca- eli ve Konya'da yakaiandı. 1982 yılında 2 gram ele geçi- ren narkotik dedektifler, geç- tiğimiz yıl 2 kilo 799 gram kokaine el koydu. Istanbul'da bugüne dek 100 kiloya yakın kokain ele geçirildi. Türki- ye'de yakalanan en yüksek miktar ise 1998'de Mersin'de ele geçirilen 602.5 kilogrami- di. Son dönemde kokainin fi- yat kırarak gramını 30 ile 50 miîyon liraya kadardüşürme- si lise ve üniversite öğrencile- rini hedef almasına neden ol- du. Uzmanlar, gençlerin bü- yük bir tehlike içerisinde ol- duğunu ileri sürerek şunlan söylüyor: "Cinseüik ve performans sloganı ilepazarlanan kokain, bu grupiçin tercih nedeni An- cak kokain parası bulamayan gençfer, 'rnal temini' için vü- cutlannı dahi pazanavabiür- lec Kokain kullanıcılan teda- vi alnna alınmak Çeşidi ilaç- larveterapiflebu Utetten kur- tuhnabduiatf U2manlar, Latin Amerika ülkelerine ait gemilerin Avru- pa limanlannm sıkı denetim altına alınması nedeniyle ko- kain sevkiyarınm Türkiye üzerinden geçirilmesi planla- nnın yapıldığını belirterek "Büyükkentierdeki saüşı ise Afrika kökenlilerden, Rus- lar'a kadar çeşitli ırklardan insanlar sağlıyor'' diye konu- şuyorlar. 141 yıllık kâbus Kokain (Kar ve Kok da de- nir), Güney Amerika'da yeti- şen koka bitkisinden elde edi- len bir tür alkaloiddir. Kızıl- derililer ve bölgede yaşayan yerli halk tarafmdan uyancı etkisi nedeniyle yüzyıllardır çiğnenen koka bitkisi, 1860 yılında izole edilerek bugün- kü kokain maddesi oluşrurul- du. Papa Leo XII, Sigmund Freud. JulesVerne ve Thomas Edison. kokainin tedavide kullanılmasını istedi. Üçte ikisi Kolombiyakartellerinde geri kalanı da Peru, Şili ve Bo- livya da üretilen kokain, 1914 yılında uyuşturucu olarak sı- nıflandınldı. Kokain son yıl- larda hâkimiyetini benzer özellikler gösteren ancak da- ha ucuz olan "Ecstecy" hapı- na kaptırdı. Hastahfclar Burna çekme, enjeksiyon ve dumanı içine çekme gibi 3 yöntemle kullanılan kokain maddesinin, saldırganlık, pa- ranoid düşünce, panikatak, kaygı bozukluğu, bağımlılık, titreme, sara nöbeti, intihar eğilimi, kalp krizi (kokain ba- ğımhsından 24 kat artar), felç, AIDS ve ani ölüm gibi yan et- kileri bulunuyor. Eroine geçiş yolu olarak bılinen kokain maddesinin, akıl hastahgına da yol açftğı, yalancılık, yoz- luk ve manevi çöküşe götür- düğü biliniyor. 102 bin kişi yaşamım kaybetti Sigaranın korkunç bilançosu İSTANBUL(AA)- Türkiye'de geçen yıl yaklaşık 102 bin kişi, sigaraya bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetti. Buna göre, sigara ve tütün ürünleri, her 5 • dakikada 1 can aldı. Sigaraya başlama yaşı 11 'e düştü. Sigarayla Savaşanlar \'akfı*nca yapılan İfŞ araştırmada elde edilen ~ venlere göre, son 5 yılda, 11 - 19 yaş arası yaklaşık 5 milyon çocuk ve genç sigara içmeye başladı. Sigara sadece içenleri değil. etraflannda bulunan 'pasif içicileri" de olumsuz etkıliyor. Bulunduklan ortamda sigara içildiği için çeşitli hastalıklara yakalanan 0-5 yaş grubu bebek ve çocuklardan her yıl yaklaşık 1500'ünün can verdiği belirtiliyor. Yine her yıl 4 bin 500 kişi de, işyerlerinde mesai arkadaşlannın içtiği sigaralann dumanından etkilenerek yakalandıklan hastalıklar dolayısıyla hayatını kaybediyor. Araştırma sonuçlanna göre. sigaradan ölümlerin yüzde 6O'ı kalp ve damar hastalıklanna bağlı olarak gerçekleşiyor. Akciğer kanserinden ölümlerin yüzde 97'si ise sigaradan kaynaklanıyor. 1 yıl sonra bile tespit edilebiliyor Doping kullananlan tırnak ele verecek LONDRA (AA) - Is- koç ve fngiliz bilim adamlan, uyuşturucu ve doping ilaçlan ku- llanımının tespitinde, el ve ayak tırnaklan üze- rinde yapılan ve daha uzun bir geçmişi kont- rol edebilen etkili bir test geliştirdiler. Uyuşturucu ya da do- ping ilacı kullanımının bugüne kadaren yaygın biçimde idrar testiyle tespit edildiğine dikkat çeken uzmanlar, bu tes- tin sadece 15 gün önce- sine kadar kullanılan maddelerin izini taşıdı- ğını. bu nedenle de çok etkili sonuç vermediği- ni belirttiler. Tırnak tes- tinin ise tırnağın etın içinde kalan bölümü- nün uzayıp parmak ucu- na ulaşmasından sonra yapıldığı için daha uzun bir geçmişte alınan bü- rün uyuşturuculann tes- pit edilmesini sağlaya- bildiğinı belirten uz- manlar, el tımaklannın uzamasının ? ile 6 ay, ayak tımaklannın uza- masının ise 6 ay ile l yıl arasında zaman aldığını hatırlattılar. Bu tırnak- ların lOmiligramlıkbir bölümünün test için ye- terli olduğunu belirten uzmanlar, bu yöntemin daha uzun bir zaman di- limini kapsadığı için önem taşıdığını belirti- yorlar. Araştırmayı yapan ekibin başkanı Dr. Ro- bert Anderson. birkişı- nın kullandığı eroini, test sayesinde bir yıl sonra bile tespit edebil- diklerini kaydetti. Uzmanlar uyardı Aşın kafein sinir sistemini bozuyor İstanbul Haber Servi- si-Gün boyu içilen kah- ve, soda ve çayda bulu- nan kafeinin sinir. sin- dirim ve boşaltım sis- temlerini olumsuz etki- lediği belirtildi. Uzman- lar, aşın kafein alımında yaşanabilecek sorunla- n, "sinirlilik. uykusuz- luk. panikataklann kö- tüleşmesi, var olan ülse- rin azmasL, hazunsızlık. mide yanmasu ishal. gaz sıkışması, idrar sistemi bozukluklan" olarak sı- raladılar. Bu tür sorunla- nn görülmesi durumun- da alınan kafein mikta- nnın azaltıhnası gerek- tiğini vurgulayan uz- manlar, diyet ıçecekler- deki kafein oranlannın da normallerle aynı ol- duğuna dikkat çektiler. Bazı içeceklerdeki kafein oranlan şöyle: • Bir fincan expresso- da 100 miligram, • Bir fincan filtre kahvede 8ü miligram, • Bir fincan neskafe- de 57 miligram, • Bir fincan capuc- cinoda 73 miligram, • Bir şişe sodada 55 miMgram, • Bir şişe kolada 31 miligram, • Bir bardak limonlu buzlu çayda 25 milig- ram. En çok çocukları etkiliyor Yaz aylannda hepatit-A'ya dikkat İstanbul Haber Seni- si-İstanbul Üniversitesi (1Ü) Cerrahpaşa Tıp Fa- kültesi Pediatri Anabi- lim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fügen Çullu. yaz aylannda iyi dezen- fekte edilmemiş havuz- lar. tüketimi artan don- durma ve içme sulannın hepatit-A salgınlan için kaynak oluşturabileceği uyarısında bulundu. 4. Ulusal Hepatoloji Kongresi kapsamında, Aventis Pasteur Aşı Ti- caret Şirketi tarafından Swissotel'de düzenle- nen basın toplantısında konuşan Çullu, halk ara- sında bulaşıcı sanlık olarak adlandınlan he- patit-A'nın, çocuk yaş grubunda en sık rastla- nan karaciğer iltihabı tü- rü olduğunu söyledi. Bulaşıcılıkta kanalizas- yon şebekelerinin sulara karışması, yiyecekler, iyi dezenfekte edilme- miş havuzlar ve çiğ tü- ketilen deniz üriinleri- nin önemli rol oynadığı- nı kaydeden Prof. Dr. Çullu, "Özellikle içinde bulunduğumuz \az dö- neminde iyi dezenfekte edilmemiş havuzlar, tü- ketimi artan dondurma ve içme sulan, hepatit-A salgınlan için kaynak oluşrurabilir"" dedi.