Katalog

16 HAZİRAN 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ / ekonomi(3 cumhuriyetcom .tr 13 Toyota'dan yeni çağ üriinü • Ekonomi Servisi - Japon otomobil devi Toyota, hibrid sistemli yeni mınrvanını piyasaya sürdü. Toyota Motor Şirketı Genel Müdürü Fujio Cho'nun tanıttığı •ve 'Estima Hibrid' adı verilen yeni araç, gazolmle çalışan bir motor ile elektrik motorunun bileşiminden oluşuyor ve çevreye zarar vermiyor. Yeni minivanın satış fıyatı 27 bin ile 30 bin dolar arasında. Kriz, batıklan •dye kadadı • ANKARA (ANKA)- Yaşanan ekonomik kriz, bankalann batık kredilerini neredeyse ikiye katladı. Batık kredilerde ilk beş ayda yüzde 90'a yakın büyüme meydana geldi. Bankalann tasfiye olunacak kredileri 25 Mayıs-1 Haziran arasındakı son haflada 107 trilyon lira daha artarak 5 katrilyon 792.4 trilyon lirayaçıktı. Böylece, batık kredilerde ocak-mayıs dönemindeki toplam büyüme 2 katrilyon 671.2 trilyon lira oldu. OPECten fakirlere imHyar dolar • VİYANA(AA)-Petrol Ihraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) maliye bakanlan, gelişme yolundaki ülkelere, gelecek üç yıl içinde 1 milyar dolar yardımda bulunmayı kararlaştırdılar. Avusturya'da yapılan toplantıda, AIDS ile mücadele programına da 15 milyon dolar aynldı. Vakıfbank'ta trilyonluk satış • Ekonomi Servisi - Özelleştirmesi uzun vadeye yayılan Vakıflar Bankası, gazete ilanlanyla trilyonluk fabrikalan ve arsalannı satışa çıkardı. Banka 100 milyar lira ile 15 trilyon arasında bedeli olan 600'ü aşan gayrimenkulün satışı için teklif alma yöntemini uygulayacak. Bankalar Kanunu gereğince elden çıkanlması gereken ve ihtiyaç fazlası olan muhtelif illerdeki taşınmazlannı satışa çıkaran banka peşin satışlarda yüzde 5 indirim uyguluyor. Vergi yüzsüzJeri son kez uyarıldı • ANKARA (ANKA) - Maliye'ye 20 milyar lira ve üzerinde birikrniş vergi borcu bulunanlann teşhir edilmekten kurtulmalan için 15 günleri kaldı. 2000 yılı sonu itibanyla vadesi geldiği halde 30 Haziran 200 l'e kadar ödenmemiş 20 milyar lira ve daha fazla vergi borcu bulunan mükellefler 15 Temmuz'da ılan edilecek. Peter Horvath TÜPkiye'de • Ekonomi Servisi - Marmara Cniversitesi Almanca tşletrae Bölümü'nün düzenlediği yönetim seminerlerinin bu yılki konuğu, 'controlling' kavramının Kıta Avrupasf ndaki yaratıcısı olan Stuttgart Üniversitesı Controlling Kürsüsü Başkanı Peter Horvath'tı. Horvath, yeni ekonomide başanya giden yolun, controlling çalışmasmdan geçtiğini söyledi. İstifayı kabul eden yönetim kurulu üyelerinde FP-MHP tabanının ağırlıklı olduğu savlanıyor TOBETde siyaset kavgasıHACER BOYACIOĞLU ANKARA - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nde (TOBB) BaşkanFuatMiras'ın istifasına uzanan gelişmelerde, Eximbank kredisi, birliğin An- kara"da yapılacak iş merkezi ihalesi ve siyasi kavgalann da etkili olduğu belirtiliyor. TOBB yönetiminde yaşanan bölünmede, 28 Şubat sürecin- de REFAHYOL hükümetini düşüren 5'li sivil girişim için- de yer alan Miras'a karşı hare- ketin etkili olduğu ileri sürülü- yor. Mıras'ın istifasını oylayıp kabul eden yönetim kurulu üyelerinde FP- MHP tabanının • Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in, siyasi yasaklı Tayyip Erdoğan'ın hareketi karşısında güçlü olabilmek için TOBB'de destek aradığı kaydedildi. Özellikle bundan önceki genel kurullara hiç katılmayan Gökçek'in Altınpark'ta yapılan son genel kurulda ev sahibi olarak bulunmasına dikkat çekiliyor. ağırlıklı olduğu savlanıyor. Bu grupta yer alanlar ise hareket- lerinin siyasi bir bağlantısının olmadığını savunuyorlar. Mi- ras dışmda kalan yönetim ku- rulu üyelerine, bugün yapıla- cak toplantı için çağnda bulu- nuldu. Genel kurul öncesinde nisan ayının ikınci haftasında DYP Bursa tl Başkanı Ühan Parsa- lan'ın da içinde bulunduğu 5 oda başkanının ÇiDer'le Mi- ras'ı banştırmak için görüştük- leri öğrenildı. Çiller'in, "Ben her platformda sizlerle beraber olurum. tster siz çağınn geie- yim, isterseniz ben cağırayım" yanıtını verdıği, ancak Mi- ras'ın bu gelişmeye sıcakyak- laşmadığı belirtüdi. Çiller'e mesaj yoüandı Alınan bilgiye göre TOBB Genel Kurulu'na katılmak is- teyen Çiller'e Miras, "Geürse- niz, yuhalama olursa ben so- rumluluk almam. Buna hazır- lıklı olun" biçiminde mesaj gönderdi. Bunun iizenne de Çiller'in sinirlenerek genel ku- rula katılmadığı belirtiliyor. Ankara Büyükşehir Beledi- ye Başkanı Meüh Gökçek'in, siyasi yasaklı Tayyip Erdo- ğan'ın hareketi karşısında güç- lü olabilmek için TOBB'de destek aradığı kaydedildi. Özellikle bundan önceki genel Melih Gökçek ismi tepki topladı Ekonomi Servisi - TOBB'de bir kez daha siyasetin ağır gölgesinin hissedi- leceği görüşleri üzerine konuşan îstan- bul Sanayi Odası Başkanı Mehmet Yıl- dınm, siyasilerin her zaman bulanık suda balık avlamak istediklerini, an- cak TOBB başkanhğma gelecek kişi- lerin bu duruma dikkat etmeleri gerek- tiğini söyledi. "TOBB'nin içindebulunduğu ortam- da ağuiık koymak isteyecek siyasiler ola- biHr. Ama zaten bölünmüş olan yöne- tim, bir de belii bir siyasetin etkisine gi- rerse üeride bunun amnda kahr" diyen Yıldırım, TOBB'nin varhğının korun- ması için yöneticüerin, müdahale etmek isteyen siyasilere izin vermemesi gerek- tiğini dile getirdi. 'Gökçek oba ben ohnazdun* Muhalif hareketin başlatıcılanndan biri olduğu söylenen TOBB Yönetim Kurulu üyesi ve Kahramanmaraş Tica- ret Odası Başkanı Mehmet Balduk da, TOBB'de katılımcı ve reformucu bir yö- netim anlayışı sağlamaya çalıştıklannı dile getirdi. "Eğer bu hareket Melih Gökçek etkisiyle obaydı ben içinde o4- mazdun" diyen Balduk, TOBB'nin, üyelerinin sorunlanyla ilgilenen, araş- tırmalar yapan ve hükümetlere çözüra öneren bir kurum haline getirilmesi için uğraş verdiği savını yineledi. Hem ülke genelinde değişim isteyip hem de kendi örgütünün içinde değişi- me karşı çıkan zihniyete karşı çalıştığı- nı anlatan Balduk, artık ne yapılacağı konusunda iyi düşünülmesi gerektiğini de sözlerine ekledi. kurullara hiç katılmayan Gök- çek'in, Altınpark'ta yapılan son genel kurulda ev sahibi ola- rak bulunması ve yemeğe de katılmasına dikkat çekiliyor. Gökçek'le Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün, Başkanvekili olarak Mıras'ın yerine geçmesi beklenen Rıfat Hisarcıkiıoğhı'nun birlikte ha- reket ettiklen, TOBB'nin An- kara'da yapılacak 200 milyon dolarlık iş merkezi yatınmını yapmak istedikleri ileri sürül- dü. Ancak Miras'ın bunu ka- bul etmediği savlandı. ATO Başkanı Aygün, bu id- dialann doğru olmadığını, kendisinin bu ışle ilgili oluştu- rulan komisyonda yer aldığı- nı, bu nedenle zaten yasa gere- ği ihaleye girmesinin söz ko- nusu olamayacağını söyledi. Rıfat Hisarcıklıoğlu ise Mi- ras'ın bu işin TOBB tarafından yapılmasını istediğini, kendi- lerinin kabul etmediğini söyle- di. Hisarcıklıoğlu, TOBB'de genel kurula gidilirse başkan adayı olarak da görülüyor. ATO Başkanı Aygün, Hisar- cıklıoğlu'nu destekleyeceğini söyledi. Ancak Ankara Sanayi Odası Başkanı Zafer Çağla- yan'dan Izmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş'a kadar yeni adaylann çıkabile- ceği kaydediliyor. IMF, tarihinde ilk kez Türkiye'ye ilişkin iç değerlendirme raporu açıkladı Enflasyon ve faizlere dikkat ndoneçya'da işçinin sabn taşü Endonezya'da işçflerin kıdem tazminatlannın azaltıimasıyla ilgili kararnameye yönelik protestolann günlerdir sürmesi üzerine polis, eykmciferi ateş açmakla tehdit etti. Eylemin üçüncü gününde, Endonezva'nın fldnci büvük kenti Surabaya'ya girmek isteyen işçiler, polis şefinin verdiği bilgilere göre İS kilometre kala durdurularak geri çevTİkliler. İşçilerin yoğun tepkisine kaynaknk eden kararname, işten çıkarmalan koiaylaştınyor ve kıdem tazminaünı kaldırarak erken emekliliğe engel ohıyor. WASHINGTON(AA)- Uluslararası Para Fonu (IMF), Türk hükümetinin isteğiyle ilk kez yayımladığı Türkiye'ye ilişkin iç değerlendirme raporunda, programın ana riskinin uygulamada olduğu belirtilerek son iki krızın piyasalarda zayıflattığı güveni yeniden kurmak için, ekonomik programın tam ve zamanında uygulanmasının önemli olduğu vurgulandı. Raporda, enflasyonun yüzde lOOgibi aşın yükselmesı durumunda döviz kuru ve fiyat artışı tahminlerinde ve programın hedefierinde oluşacak Sapmanın sorun yaratabileceği vurgulandı. Aynca faiz oranlan düşmezse, büyümenin de beklenenden az olmasının hiç de küçük bir risk olmadığı kaydedildi. IMF'nin, 6 ve 7'inci gözden geçirmelerden sonra hazırladığı, 7 Mayıs 2001 tarihli iç değerlendirme raporu, Türk hükümetinin de izniyle açıklandı. IMF Avrupa • Raporda, "jâbderin düşürüknesinde pmblem, sadecey&el piyasadaşok yanıtmaklakabnaz, gelişmekte olan piyasaiann sonmkffmnda TüHdye'ye yansanasmamâen ohbilir"fâdesi kulkunkk Direktörü Michael Deppler'in onaymı taşıyan raporda, Türkiye'nin güçlü ekonomi ekibinin, programı uygulamada çok kararlı olduğu belirtilerek "bu programın, güveni yeniden kurma şansı yüksek" denüdi. ^ + Enflasyon hedefinın ( beklenenden daha farklı v çıkmasınm, dalgalı kur çerçevesinde büyük bir sorun olmadığı belirtilen raporda, "Ancak yükselirse problem çıkabüir. Çünkü bu, döviz kuru artışı ve fiyat tahmininde de belirsizliği arttinr. Yûksek faiz kahr. Enflasyon hedefmin tutturulamaması riski,sadece program hedeflerinden önemli bir sapma halinde ortaya çıkabilecek bir gelişmedir" denildi. IMF raporunda, "faiz oranlannın düşürülmesinde problem, sadece yerel piyasada şpk yaratmakla kalmaz, gelişmekte olan piyasaiann sorunlannm da Türkiye'ye yansımasına neden olabilir. Ancak bu risk için de programın emniyet marjı var" ifadeleri kullanıldı. İstanbul ve İzmir Eczacı Odalan, Maliye Bakanlığı'nın uygulamasına tepki gösterdi Ilaç tasarrufunda fiyasko• Oda başkanlan, tasarruf yaptığmı sanan Maliye Bakanlığı'nın, yeni liste ile. daha önce bedeli ödenmeyen bazı ithal ilaçlann bedelini de ödemeyi üstlendiğini belirtti. İstanbul Haber Servisi - ts- tanbul ve İzmir Eczacı Odala- n, Maliye Bakanlığı'nın tasar- ruf adına. memur ve emekli- lerin ilaç teminine getirdiği yeni uygulamanın "ciddiyet- sizlik örneği'' olduğunu vur- guladılar. Bakanlığın ilaç ta- sarrufu ile ilgili çalışmalan- nın fiyaskoyla sonuçlandığını belirten odalar, yeni düzenle- melerin ilaç fırmalan arasın- daki kulise dayalı olduğunu, durdurulması için yasal yolla- ra başvuracaklannı söylediler. tstanbul Eczacı Odası Baş- Sanayide üretim ve ücret düştü Ekonomi Servisi - Sanayi sektörünün üre- timi, ydın ilk çeyreğinde yüzde 0.9'luk ge- rileme gösterdi. Devlet Istatistik Enstitüsü'ndeo (DtE) yapılan açıklamaya göre, ocak- mart döneminde kamu sektörünün üre- timi yüzde 2.9 artarken özel sektörün üretimi yüzde 2.4'lük düşüş kaydetti. Öte yandan, yılın ilk üç ayında verimlilik düzeyleri artan imalat sanayii işçilerinin ka- zançlannda ise yüzde 5.4'lük reel gerileme meydana geldi. Üretimde çalışan işçilerin kişi başuıa ücretlerinde ilk üç ay itibanyîa yüzde 28.3'lük nominal artış yaşandı. Anılan dönemde, kamu sektörü işyerlerinde ücretler yüzde 1.5'lik reel artış gösterirken özel sektör işyerlerinde ücretlerin yüzde 7.1'lik reel gerileme kaydettiği hesaplandı. Üretimde çalışan kişi başına kısmi verim- lilik, üç ayda yüzde 1 oranında arttı. Verim- lilik kamuda yüzde 13.9 artarken özel sek- törde yûzde 2.1'lik düşüş gösterdi. kanı Erkan Onsel ve Izmir Ec- zacı Odası Başkanı Levent Kamacık. düzenledikleri or- tak basın toplantısrnda. eko- nomik krizin başlamasıyla birlikte, ülkemizde akılcı ilaç kullanımına ilişkin olarak ha- zırladıklan önerileri, Sağlık, Maliye ve Sosyal Güvenlik bakanhklarına sunduklannı, aynca yetkililere sözlü olarak ilettiklerini anlattılar. Başkan- lar, "Ama ne yazık Id, bu ko- nudayetldnveyetidü bir kuru- luşun gerçekçi önerileri göz ar- dı edildi. Göz ardı etme çaba- lannda hoşolmayan Uişkilerin ve basküann olmasuıdan kay- gı duyuyonız" dediler. Tasar- ruf yaptığını sanan Maliye Ba- kanlığı'nın, yeni liste ile, da- ha önce bedeli ödenmeyen ba- zı ithal ilaçlarm bedelini de ödemeyi üstlendiğini belirten oda başkanlan, çekincelerini şöyle sıraladılar: • Yeni düzenleme ile, poli- vitamin mineral kombinasyo- nu içeren ilaçlann bedelleri ancak 0-1 yaş grubu bebekler- de, gebelerde ve 65 yaşın üze- rinde yaşhlarda kullanıldığtn- da ödenecek. 0-6 yaş grubu çocuklar ya da 64 yaşından gün alanlar ne olacak? Gebe- liğin doğum öncesi sonlandı- ğı durumlarda ne olacak? * Listenin dışında kalan vi- tamin ve mineral içeren ilaçla- nn bedetinin ödenebilmesi için, hekün tarafından klinik ya da laboratuvar bulgularuu teşvik eden bel- gelerin reçetelere eklenmesi zorunlu kıhnıyor. Maliye Bakanhğı, 3 milyon lirahk ilacm bedelini ödememek için, 50 milyon lirahk laboratuvar tetkUd ödemeyi kabul ediyor. • Düne kadar magnezyum ve çinko içeren ilaçlann bedelleri ödenmezken bugün ödeme kapsamına almmasını anlayamıyoruz. İŞÇİNtN EVREMNDEN ŞÜKRAN SONER Moral de Bulaşıcı Bugün 16 Haziran. 15-16 Haziran olaylarının 31. ı yıldönümü. Dünkü gazetemizde Alper Turgırt ar-| kadaşımızın deriediğı habere nostaljık takılmış ol-, malısınız. O tarihlerde 1317 sayılı bir yasa ile DlSK'in fiileni kapanmak istenmesine karşı işçilerin başkaldınşı. j Henüz gelişmekte, örgütlenmedeki moral değer-, leri, işçi, sendikal haklanna katkıları ile sermayeyi,; siyaseti; dahası, deformasyona uğramış, rahata' alışmış Türk-lş'in kimi liderlerini korkutan DlSK'in' önüne yasaklı yasa ile set çekilmek isteniyor. Ister Türk-lş, ister DİSK üyesi olsun, işçiler, yasa ile tek, sendika zortamasının, sendika seçme özgürlüğû-ı nün ellerinden alınmasının, gelişmekte olan sen-' dikal örgütlenme ve haklann önüne set çekme ol-. duğunun algılamasında, çıkar ittifakına 'dur' diye-' biliyorlar. 31 yıldaköprülerinaltındançoksularaktı. 12 Ey- lül'ün yasaklı hukuk düzeni, 15-16Haziran'akonuı olandan çok daha boyutlu sendikal alanı da içe- ren yasaklan ile yürürtükte. Türkiye, sözde AB'ye uyum çalışmaları içinde siyasetçisi, sermaye ör- gütleri ile birlikte seferber olmuş, demokratikleş- mekte. TÜSİAD, pek çok örgüt, sayısız demokra- tikleşme paketleri hazırlıyorlar. Meclis'te Anayasa Komisyonu bu doğrultuda demokratikleşme geti- recek değişikliklerde uzlaşıyor. Sendikal alan, emek hakları ve örgütlenmesine ilişkin demokra- tikleşmenin adı bile geçmiyor. Sendikal alana ilişkin tek düzenleme, kamu çalışanlarının her gün bir başka protesto göste- risine yol açan, hak getirmek üzere degil, götür- mek üzere düzenlenmeye çalışılan kamu çalı- şanlarına ilişkin yasa. Kamu çalışanı can havli ile kendini sokağa atıyor. Yasal düzenlemenin ol- madığı bugünkü durumda bile sendikaların da- ha özgür olabildiklerini, çıkarılacak yasaklı ya- sanın ellerini kollannı bağlayacağını anlatmaya çalışıyorlar. Ne gariptir ki Türkiye'nin bu sözde demokratikleşme sürecinde, siyasi iktidar ya- saklan getirmek üzere gözünü kırpmıyor. Bir de, Uluslararası Çalışma Örgütü'nde (ILO), haziran genel kurulu görüşmelerinde, Çalışma Ba- kanı'na, "Biz iyi niyetliyiz. İş güvencesine ilişkin ILO sözleşmesine uygun yasa tasansı hazırladık" diyebilme şansını veren, iş güvencesi ve kıdem tazminatına ilişkin yasa çalışması var. Sözde işçi- işveren-hükümet üçlüsünün uzlaşısı, onlar adına görevlendirilmiş bilim insanlan heyetinin, onlann onaylannı alarak hazırladıkları bir ortak metin. Çok demokrat (!), Batılılaşmaya açık işverenlerimiz sa- dece sınırsız, keyfi işten çıkarmayı sorgulayan, haklı neden arayan bir yasal düzenlemeye, sınırlı bir iş güvencesine katlanamıyortar. önümde birkaç gündür duran, konu bağlantısı bulamadığım için beklettığim Krıstal-lş'ten gelmiş açıklama, sendikal haklarda nasıl çağdışı bir gidi- şin içinde olduğumuzun çarpıcı bir göstergesi. Sı- kı durun; hükümet, 'reçel kavanozu, pencere ca- mı, su bardağı, meşrubat şişesi' üreten cam fab- rikasındaki grevi, 'milli güvenliği' tehdit ettiğine • karar vererek yasaklamış. Tabii demokrasilerde, bizdeki 12 Eylül'ün ürünü 2822 sayılı yasanın 33. maddesine benzer, hükü- mete grev yasaklama hakkı veren düzenlemelerin olmadığını söylemeye, anımsatmaya gerek yok. Hükümet üstüne üstlük, yasanın verdiği bu yetki- yi kötü niyetli olarak kullanıyor. Milli güvenlik, halk sağlığı gerekçeleri ile grevleri yasaklama hakkını, cam grevi örneğinde olduğu gibi, kötü niyetli kul- lanıyor. Hükümet, uzun zamandır, milli güvenlik, halk sağlığı ile uzaktan yakından bir ilişkisi olma- yan bütün grevleri yasaklıyor. Malum ekonomiyi düze çıkarma, istikrar paket- lerinde emeğe, insanayeryok. Emekçi hakları, üc- retleri sürekli aşağı çekiliyor. İşçinin grevle hak al- dığı bir örnek olursa ne olur? Ya işçilere, emekçi- lere, hak arama, moral değerleri oluşturmak için ör- nek bir küçücük adım olursa? En küçük bir kıpır- danışın başı ezile. e-posta: sukransonercyahoo.com Otogaz fiyatlan da arttırıldı Tüj^aza yüzde 4.5 zaııı geldi Ekonomi Servisi - Şubat aymda dalgalı kura geçilmesiyle başlayan zam furyası sürüyor. Özellikle akaryakıt ve tüpgaz fiyatlanna art arda yapılan fiyat artışlan tüketicilerin isyanına neden oluyor. Tüpgaz olarak bilinen likit petrol gazının (LPG) perakende satış fiyatlan dün yeniden belirlendi. Türkiye Likit Petrol Gazcılan Derneği'nden yapılan açıklamaya göre dağıtım firmalan, tüpgaz fiyatlannı dünden Enflasyon tam gaz' 12 Kg. (Evtüpü) ( Otogaz) İstanbul 13.380.000 641.000 Ankara 12.510.000 649.000 İzmir 13.340.000 639.300 geçerli olmak üzere ortalama yüzde 4.0 ile yüzde 4.5 arasında değişen oranlarda arttırdı. Buna göre 12 kilogramlık mutfak rüpü, Ankara'da 13 milyon 510 bin liraya, Istanbul'da 13 milyon 380 bin lira ve Izmir'de de 13 milyon 340 bin liraya yükseldi. Otogaza yüzde 43 Otogaz fiyatlan da bugünden geçerli olmak üzere yüzde 4.3-4.4 arasında arttınldı. Türkiye Likit Petrol Gazcılan Derneği'nin açıklamasına göre, Ankara'da otogazın fiyatı 649 bin liraya yükseltilirken, Istanbul'da yeni satış fiyatı 641 bin lira olarak saptandı. Izmir'de ise otogaz dünden itibaren 639.300 liradan satılacak.