Katalog

HAZİRAN 2001 SALI CUMHURİYET SAYFA kulturtö cumhuriyet.com.tr 15 Zentre Georges Pompidou'daki 'Pop Yıllar' sergisi 'karşı kültür'ü doğuran yülan anlatıyor Neo-pop tüm Paris'ikuşatb»EDEFECER "Yıllardır çağdaş sanat semınerlerın- de, moda sosv olojısı toplantılannda v e bılumum tartışma ortamlannda teonsı yapılan "Çağdaş Sanat arü Moda artı Paîzariamaeşittir TkareT denklemı bu baharda bır kez daha sokağa ındı Kul- tur ve sanat etkınlıklennın kentın kalp atışlan uzennde anında etkı gosterdığı Pans'te, 68'den bu yana boylesıne "pop" bır donem yaşanmamıştı1 Herşe\, yenı duzenlemesıyle dunya- nııı en onemh modern ve çağdaş sanat kunımlan arasına gıren Centre Geor- ges Pompidou'nun "Pop Yülar" sergı- sıne ev sahıphğı yapmasıyla başladı Once moda sektorununprestıj lı marka- lan olan sergı sponsorlan. yatınmla- rmdan maksvmum \enm alabılmek ıçın muthış bır trend mekamzmasını aylar önceden harekete geçırecek bır tanıtım polıtıkasına gınştıler Ardından muze- nın ışını ıv ı bılen halkla , ıhşkıler servısmın, ba- sııu ve ıletışımcılen de harekete geçırmesıyle "Fop'un PapasT And> Warhol stıh asıth renk- ler, geometnk şekıller, çızgı-roman esınh tasa- nmlar, kıtsch estetık. rock aksanh elektronık tınılar. modası geçtığı sanılan happenıng'ler. kısacası donemın popu- ler kulturunu referans alarak bugune uyarla- yan neo-pop dalga, ye- nı bınyıhn ılkbahannda Pans'ı kuşatmayı be- cerdı Belkı de "Pbp Yüla- n" olarak kabul edılen 1956-1968 arasındakı donemın ıkonalan. Pa- ns'ın bugunku ımaj mmmmmmmmmmmmm zengınlığme, toplumsal patlamalanna \ e olumlu ıkhmıne öyle- sıne uyuyordu kı Panshler tamamen şehırkulturukaynakhbuakımı 2OOO'h yıllara uyduruverdıler Tum Pans'ı 2001 yıjmda pop renklere buründuren *İ>iop Ydlar" sergısı, "karşı kûhûr^iı doğuran yıllan. baby boom neslırun aı- lelenne, burjuvazıye, ıktıdara, pohse. sırurlara, dolayısıyla da akademık sana- ta kufretmeye başladıklan yıllan anla- tıyor Gençîenn mımarıde, plastık sa- natlarda, sınemada, muzıkte, tasanm- da, kısacası yaratınm her alanında dev- nm hayallen kurduğu, LSD'yı ve "ser- best aşkT keşfettığı, JimiHendıtT ve Janis Joplin dınledığı, "kişisel cennet- terini" aradıklan vıllan 1956'da Budapeşte'ye gıren tanklar- jBelki de 'Pop Yıllan' olarak kabul edılen 1956-1968 arasmdaki dönemin ikonalan, Paris'in bugünkü imaj zengınliğine, toplumsal patlamalanna ve olumlu iklimine öylesine uyuyordu ki Pansliler tamamen şehir kültûrü kaynakh bu akımı 2000'li yıllara uyduruverdiler. la başlayıp 1968'de Prag'a gıren tank- lavla bıtenpop yıllannda. pop art' ın ılk fıguru Richard Hamilton. "popüler, uçucu,tuketime>onelik, ucuz, seri üre- tilea, genç, seksi,fantezi ve ticaribir sa- nat" ın mujdesını venyordu TheVVho "•M> Generatk>n"ı soyluyor, Andy Warhol, Marflyn ve Liz sengrafılennı boyuyor. Cesar çoplerden "Compres- sion SunbeanTı yontuyor, Deschamps kumaşlardan "Püotlnk"ı. Jess ve Ray- sekolajlannı. VVhitman enstalasyonla- nnı yaratıyor, Smithson \ e Coulon gı- bı mımarlar geleceğm ev ını tasarhyor, Godard ve Duras kural yıkıcı, mılıtan ve ozgur bır sınemanın efsanevı fılm- lennı çekıyor, Yves Saint Laurent "Mondrian" adh elbıseyı dıkıyor, Pa- nasonıc "büezik radyoyu* pazarlıyor- du Daha da onemhsı, afışler, plak ka- pakları, çızgı romanlar ıle gunluk ha- yatta kullamlan çanta, koltuk gıbı adı tuketım eşyalan da "sanat eseri" ola- ııı • • rak kabul edüebılecek- lennı dunyaya haykm- yorlar Pop yıllarda yasakla- mak yasaklanıyor, "Ye- ni Gerçekçilik" sanatın estetığınden çok, sanat- çmın dunyadakı yenyle ılgılenıyor Çağtüketım çağı. dolayısıyla da *ge- çiri objeler". bır oncekı donemde devnmcı ad- dedılen, ancak artık ku- rumsallaşmaya yüz tu- tan eserlere dıl çıkan- vor, gelışen teknolojırun malzemelen de bu yenı dınamıklerdekı yerlen- nı almaya başlıyor Andy Warhol, herkesın on beş dakıkalığına da olsa, şohretı yaşamaya hakkı olduğunu soylu- yor, zengm ve meşhur olmanın başlı başına sa- natsalbır çalışma olduğunu savunuyor Bunlar da bızlere, bugunun medyala- nndan pek tanıdık bır şeylen hatırlatı- yor Modanın manıtulannın servetlen- nı sanat koleksıyonlanna, sergılere ve sanat basınına yarmtıası bırtesadüf de- Kım bılır. belkı de Buyuk Bırader'm her bınmızı tuketıcı olarak adım adım ızleyebıleceğı bır teknolojıye ulaştığı bu ıletışım çağmın değerlen, o donem- de "pop art"ı doğuran toplumun şu ta- nımına çok uyuyor "Bu toplıun arnk bir şeyin imajını o şevin kendisine: ha- valini, gerçeğine tercıh edıyor." Bızı yenı elbıselerle yenı kımhkler satm alabıleceğımıze ınandıran moda endustnsının ışı de bu değıl mı zaten 9 ^coi*: HAİF QÜAETS Royal Crowr Cola Mehmedin Kitabı 1 Ile aldı • Tüm Pans'ı 2001 yılmda pop renklere büründüren sergı. baby boom neslmın aılelenne, burjuvazıye, ıktıdara, pohse, smırlara dolayısıyla da akademık sanata karşı geldıklen ve gençîenn yaratının her alanında devnm hayallen kurduğu, 'kışısel cennetlennı' aradıklan yıllan anlatıyor. Nam June Paik 'Sanat Arenası Almanya' Kültûr Servisi - İFA (Dış Üışkıler Enstıtusu) ta- rafından hazırlanan \e Mimar Sinan İJniversitesi üelstanbulGoetheEnstitüsü'nun ışbırlığı ıle ger- çekleştınlen 'Sanat Arenası Almanva' adlı sergı, 26 Hazıran'a kadar Tophane-ı Amıre Bınasf nda yer alıyor Almanya'da yaşayan ve yapıtlannı bu ulkede ureten. çeşıtlı uyruklardan sanatçılann ya- pıtlannınyeraldığı sergı, Almanya topraklannda, ulkenm dışa açık federal kultur pohtıkasının etkı- sıyle uretılen sanata goz atıyor Yabancı sanatçılann yapıtlanndan oluşan ılkkı- talararası sergı olma ozelhğını taşıyan 'Sanat Are- nası Almanya', ulkenın kultur anlayışındakı yal- nızca Almanya'da doğan sanatçılann bu ulkeyı temsıl edebıleceğı yönundekı geleneğmı de yıkı- yor Sergıye kendı ulkelennı temsılen Armando, Tony Cragg, Marianne Eigenheer, Christine HilL Magdalena Jetelova, Per Kirkeb>, Joseph Kosuth, Marie-Jo Lafontaine, Simone Mangos, Nam June Paik, Giuseppe Spagnulo, VVavkTzjniec Tokarski, HermandeVries ve Avşe Erkmen olmak uzere 14 sanatçı katılıyor Sanatçılar bu sergıde, külturel alışvenşın yarattığı zengınlığı, yağhboya, ensta- lasyon, heykel, desen fotoğraf, vıdeo gıbı farklı teknıklerle urertıklen yapıtlarla aktarıvor Francis Kazan, Halide Edipin değişimini geçmişe şilrsel bir bağlanmayla anlatıyor Rock dünyasından Osmanh'ya BURCX' GÜNtŞEN FranckKazan'ın yenı romam 'Halide', Sıs- tem Yaymcıhk tarafmdan Gûl Çağah Gü- ven'ın çevınsıyle yayımlandı Roman. Hali- de Edip Adıvar'ın yaşamoykusunden yola çı- karak Osmanh'nın son donemınde yaşanan kargaşayı, ıkı dünya arasında bocalayan bır toplumu anlatıyor Türk asıllı yonetmen Elia Kazan'ın eşı olan Francis Kazan, şu anda New York'ta ya- şıyor lngıltere'de doğup büyuyen Francis, rock gruplannm produktorluğunu yapan ılk eşı Peter sayesınde, The Who'dan Lyn\rd Skynyrd'a bırçok rock grubunun turnesıne katılmış Ardmdan Lynyrd Skynyrd'ın çoğu üyesmın bır uçak kazası sırasında yaşammı yıtırmesırun neden olduğu stres, Francıs'le Peter'ın evhhklennın sona ermesme neden olmuş Bu turnelerde edındığı ızlenımlen onu, rock dünyasını anlattığı ılk romanı 'Go- odnightlitÜeSfeter'ıyazmayagoturmuş Elıa Kazan'la evlendıkten sonra yazmaya başla- yan Francıs'm Halide Edıp'le tanışması, oku- la gen donup New York Unıversıtesı'nde Turk edebıyatı uzenne master yapmaya baş- ladığı yıllara dayanıyor Tez konusu 'Halide Edip ve Amerika'. daha once Bağlam Yayın- lan tarafından Turkçe de basılmıştı Kazan Halide Edıp'm ozellıkle kadın haklan uzen- ne f ıkırlennden çok etkılendığını soyluyor - Halide Edip Adrvar adım ilk ne zaman duydunuz? FRANCİS KAZAN - ilk kez 1992 yılında duydum Kaleme aldığı kıtap ve anılannın İn- gılızce olması ve benım kolayhkla anlamam, ügımıdahadaarttırdı Herşeydenöncebıyog- rafısmı > azmakıstedım, ama dıl yetersızhğm- den dolayı mumkun olmadı Çocukluğunu ve çelışkılennı manılmaz buldum ve yazmaya oturunca bır anda kıtap çıkmaya başladı - HalideEdipmistikgüçlere sahipbir kız ço- cuğu olarak karşımıza çıkıvor romanda... KAZ.MS - Bu tamamen İcurgusal bır şeydı Daha sonra John Freely ıle tanıştım O da tam Robert Kolej'ın tanhını anlatan yenı kıtabmı bıtırmıştı Kendısmde Halide Edıp'm 15 ya- • "'Çocukluğunu ve çelişkilerini ınanılmaz buldum ve yazmaya oturunca bır anda kıtap çıkmaya başladı. Halide Edıp'ınOsmanlı duyarlılığının Batı tarzında aldığı eğıtimle nasıl bır değışıme uğradığını yansıtmaya çahştım. Çünkü yabancı bir dille düşünmeye başladığında ve Batılı bir eğıtım aldığında, ardından psikolojik bir değışim de gelıyor." şındakı bır fotoğrafinın olduğunuve bu fotoğ- raftan onun doğaustü guçlere sahıp olduğunu çıkarsadığıru soyledı Halide bufotoğrafta bır falcı gıbı gıymmıştı ve babasının elını açmış, onun fahna bakıyordu - Halide'ye mistik güçler vükkmenizde, ro- manın merkezinde \er alanOsmanlı'nın gele- neksel değerleri ile Baü'nın ras\onel değerle- rinin çanşmasuuvurgulama amacıetkiliolmuş olabilir mi? KAZAN - Hayır. Halıde'nın Osmanlı du- yarlılığının, Batı tarzında aldığı eğıtimle na- sıl bır değışune uğradığını vansıtmaya çahş- tım Çunku yabancı bır dılle duşunmey e baş- ladığında ve Batılı bır eğıtım aldığında ardm- dan psikolojik bır değışim de gelıv or Ben bu değışımı geçmişe şıırsel bırbağlanmavla gos- termeye çahştım - Vazarken Elia Kazan'dan etkilenivor mu- sunuz? KAZAN - Hayır Onun tarzıyla benımkı farklı Ama bana her zaman destekoluvor - Yaşadığuuz şehir New York'u çoksevivor- sunuz. Ruhunuza \akın olduğunusov lediğiniz bir şehır daha var: İstanbul... KAZAN - İkı şehırde de kaotık bır enerjı var Orada yaşayanlardan oluşan bır karmaşa soz konusu Pans ve Londra ıçın burjuva şe- hırler dıyebılırsınız. ovsa New York \e îstan- bul'da farklı enerjıler ıç ıçe geçmış durumda - Türkiye'y le ilgili başka bir çahşmanız ola- caknıı? K.4ZAN - Kurtuluş Savaşı nın tanhım an- latan 6 cıltlık bır kıtap aldım gelırken Bu do- nemı ışleyeceğım venı romanımda - Yetmişlerde pek çok rock grubu\ la biriik- te turnelere katüduuz. O donemın gruplanv- la Ugjli ilginç bir anınız var mı? KAZAN -Rollmg Stones un turnelen sıra- sında bır tehdıt gelmıştı O zaman eşım, gru- bun turnelennı duzenhyordu ve oğlumuzu ka- çırmakla tehdıt etmışlerdı Bodyguard tut- muştuk ama. ben onlardan daha atletıktım Bız koşuya çıktığımızda bodyguardlanm hamlardı ve ben onlan ıtelerdım Herkes çok şaşmyordu hahme Nadire Mater'e îtalya'dan ödül Kültür Servisi- tlaria Alpi Uluslararası Özel Ödülü'nun 7'ncısı Tur- kıyeden Nadire Mater ıle îspanya'dan Car- men Gurruchaga'> a verıldı Nadire Mater, bu yükı odulu Metıs Yayınlan tarafmdan ba- sılan 'Mehmed'inKita- W adlı yapıtıyla aldı Kıtap, yazann askerhk- lerını Guneydoğu'da yapmış ve terhıs edıl- mış 42 er ve yedeksu- bayla yaptığı soyleşıle- n kapsıyor 'Mehmed'in Kita- bı'nın Italyanca baskısı geçen ay ttalya'da EM1 yayınevı tarafından '11 BuonSoldatoMehmet- t>i Asker Mehmet' adıyla basıldı Nadire Mater ve Metıs Yaymlan'nın sa- hıbı Semih Sökmen, kıtabm TCK'nın 159 maddesını ıhlal ettığı gerekçesıyle yargılan- maya başlanmış ve kı- tap dorduncubaskısmı yaptığı sırada 21 Hazı- ran I999'da toplatıl- mıştı Yargıtay'da yapı- lan son duruşmada Ma- ter ve Sokmen beraat etmış ve kıtabın bası- vnma getınlen yasak kaldınlmıştı tlaria Alpı odulune değer gorulen dığer ga- zetecı ıse Madnd gaze- tesı El Mundo muhabı- n Basklı Carmen Gur- ruchaga oldu Gurruc- haga, Bask bolgesınde suregıden şıddet dalga- sı sırasında ETA'nm, evmın onunde patlattı- ğı bombaya karşın ha- bercıhğıru kesıntıye uğ- ratmaksızın surdurdu- ğu ıçın odullendınldı llana Alpv odullerı, yaşamını kuşkulu bır olumle kaybeden ttal- yan devlet telev ızyonu RAl'nın kadın muhabı- n llana Alpı'nın anısı- na, basın ozgurluğu du- yarlılığını guçlendır- mek amacıyla venlıyor Mozaptın ölüm nedeni bozuk er • Kültûr Servisi - Av usturyah bestecı Mozart" ın meçhul olumunüne neden olarak zehırlenmeden zarurreeye kadar uzanan çeşıtlı varsayımlar one suruluyor Son olarak ABD'lı doktor Jan V Hırschmann, bestecmın bozuk domuz etınden olduğunu ıddıa edıyor Mozart'ın kansma olmeden 44 gun once yazdığı mektuptan yola çıkan doktor, "Ne kokular gelıyor burnuma bılıyor musun 0 Domuz pırzolası Ne guzel bır lezzettır o 1 Senm sağlığına yıyeceğım" ıfadelennm bu tezın doğruluğunu kanıtladığını soyluyor Bır buçuk ay sonra da bestecı yüksek ateş, ıshal, kas ağnsı, bulantı, kusma şıkâyetlenyle yatağa duşmuş ve kısa bır sûre sonra da oîmuştu Enfeksıyon hastalıklan uzmanı olan Dr Hırschmann, Tnşmoz hastalığının o devırde çok yaygın olduğunu ve tanhı belgelerde Mozart'ın son gunlennı anlatan yazılara bakarak, bu belırtılenn aynının bestecıde gorulduğunu ıfade edıyor Dr Hırschmann'ın Mozart uzenne 8 sayfayı bulan aynntıh açıklaması, tanhı belgelerle bırhkte 'Archıves of Internal Medıcıne' dergısınde yavımlandı Segundo yine sahnelerde • HAWNA(AFP)- 94 vaşındakı Kubalı şarkvcı Compav Segundo, olüm doşeğınde olduğu yolundakı soylentılen soyledığı şarkılarla ve danslanyla noktaladı Segundo, sahnelere verdığı bır ay aradan sonra. Natıonal Hotel'de 200 kışının onunde yenıden bır konser verdı Segundo'nun Kuba'dakı Uluslararası Muzık Festıvah'ne katılamayacağını açıklaması, şarkıcının olum doşeğınde olduğuna daır soylentılenn çıkmasına neden oldu Aynca rahatsızlıklan nedenıyle Segundo'nun, 22 Hazıran'da Munıh'te vereceğı konsenn de ıptal edıldığı açıklanmıştı Ancak geçen gunlerde Segundo, neşelı kımlığı ve Panama şapkasıyla, Ennque Jornn orkestrası eşhğınde tek başına şarkı soyleyıp dans ettı 1907 Santıago doğumlu Compay Segundo, rahatsızlığıyla ılgılı hıçbır açıklama yapmayarak onümuzdekı gunlerde performansmı sergılemek uzere gıdeceğı yerlenn de surpnz olduğunu belırttı Segundo yıl sonunda, kendı muzığının yer alacağı bır tıyatro produksıyonunun olduğunu ve aynca yenı plağı uzenne çahştığını ıfade ettı • BEYOĞLU BEYOĞLU SİNEMASI'nda saat 14 30'da 'Ağır Roman', saat 16 45'te 'Tundradan Yedi Şarkı'. saat 19 00 da 'Vahşi Havafler' adlı fılmler ızlenebılır (251 32 40) • LEVENT KÜLTÜR MERKEZt'nde saat 11 OO'de 'Alacakaranhk', saat 14 30 ve 19 00'da 'TozunDansı', saat 16 30 ve 21 OO'de 'Tuzak' adh fılmler gostenlecek (244 52 51) • ALMAN KÜLTÜR MERKEZt'nde saat 11 00, 14 30,17 00 ve 19 30'da kısa fılm gostenmlen yer alacak (249 20 09) • İSTANBUL BtLGİ ÜNtVERStTESt'nde saat 15 OO'te 'Toprak ve Su' v e saat 19 00'da 'Ağw Roman' adlı fılmler gostenlecek (216 22 22) • FRANS1Z KÜLTÜR MERKEZİnde saat 14 45, 16 45, 19 30 ve 21 30"da kısa fılm gostenmlen ızlenebtlır (252 61 55) İSTMeULMÜZKRSTtVflLrTCEBUeÜN • AYAtRİNİMÜZESrnde saat 19 30'da 'Venedik Barok Orkestrasr konsen ızlenebılır. (454 15 55)