Katalog

11 HAZİRAN 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA J C J J v U l ı UJYİJ. / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Gösteri korkusu yer değiştirtti • ROMA(AA)-Rusya dahil gelişmiş, sanayileşmiş ülkelerden oluşan Sekizler Grubu'nun (G-8) dışişleri bakanlannın temmuz ayındaki toplantısının yeri, daha sıkı güvenliğin temini için Portafıno'dan başkent Roma'ya alındı. Değişikliğe, küreselleşme aleyhtarlannın son zamanlardaki zirve toplantılanndaki kitlesel gösterilerinin yarattığı endişelerin neden olduğu belirtiliyor. G-8 dışişleri bakanlan, 18-19 Temmuz'da toplanacaklar. Islami banka grubu doğuyop • KUVEYT(AA) - Suudi Arabistan'ın Dallah Albaraka Grubu (DBG) ile Kuveyt sermayeli The International Investor (TII) şirketi, bankacılık ve yatınm birimlerini birleştirip bölgenin en büyük Islami bankacıhk gruplanndan birini oluşturacak. tki şirketin ortak açıklamasma göre, tslami bankacılık dünyasındaki 300 milyon dolarlık bu birleşmeye dair mutabakat zaptı imzalandı. Mali yetersizlikten şehir dışındaki konutlara taşmanların sayısı hızla arttı Kriz iç göçü katnçıladı• Gelir ve giderleri arasında dengeyi tutturamayan yurttaş şehir merkezinden uzak konutlara yerleşmeye çalışıyor, ancak bu konutlara yerleşenler için ulaşım maliyetleri ikinci darbeyi vuruyor. YAVUZBARLAS Ekonomik knz ardından özellikle büyükşehirde yaşa- yanlar alım gücünün azalmasıy- la evlerini değiştirerek daha ucuza mal olan evlere taşınma- yı tercih ediyorlar. Gelir ve gi- derleri arasında dengeyi tuttu- ramayan yurttaş, şehir merke- zinden uiak noktalardaki ko- nutlara yerleşmeye çalışıyor, ancakulaşım maliyetleri kiracı- lara ikinci darbeyi vuruyor. Kriz ardından konut kiralan- nın artış kaydetmediğini aksine gerilediğini söyleyen emlakçi- Büyükşehirlerde kiralık daire fiyatları (120 m2- milyon TD İSTANBUL Semt En düşûk En yüksek Aabadem 300 500 Avcılar 120 200 150 300 Bakırköy 200 460 150 500 Beşıktaş 250 600 Fatih 150 300 Nışantaşı 250 400 400 960 Kadıköy 200 500 Bostancı 200 400 Kurtköy 70 200 Ttafct 100 150 Uskûdar 150 300 Yakactk 100 180 ANKARA Semt AAyrana Bahçelmte Sahkent Bryaman Etvankent Cebecı Dikmen Çantaya Endüşük 250 r 250 125 125 80 - 150 150 450 En yiıksek 450 400 250 200 150 250 300 750 İZMİR Semt Karşıyaka Balçova Bostanlı Hatay Aisancak SafiHevieri Endüşuk 200 200 200 200 250 450 En yüksek 350 250 300 300 500 750 II ler ise yaz aylanna girilmesiyle söz konusu konutlara talebin arttığına dikkatçekiyorlar. Şehir dışındaki toplu konutlarda ise kiralar arasında uçurum oldu- ğuna işaret eden emlakçiler, lüks konutlann şehir merkezin- deki gözde semtlerdeki evler- den farkı olmadığını, ancak or- ta smıf konutlann konumuna göre ucuz olduğunu söylüyor. îstanbul'da şehir merkezin- den uzak olan yerleşim yerle- rinde orta sınıf 120 metrekare- lik bir daire 150 milyon lira ile 250 milyon lira arasında kiraya verilirken aynı nitelikteki şehir içi konutlann kiralan 250 mil- yon liradan başhyor. îstan- bul'un gözde semtlerinde 120 metrekarelik standart daire fi- yatlan 250 milyon lira ile 900 milyon lira arasında değişirken Ankara'da aynı ölçekteki konut- lar 250 milyon lira ile 550 mil- yon arasında, îzmir'de de 250 milyon lira ile 700 milyon lira arasında kiralanıyor. Ulusal Emlakçiler Derneği Başkanı RehaMedm, uzak nok- talardaki konutlann ulaşım ma- liyetlerini arttırdığına dikkat çe- kiyor. "Büyükşehirierdeçahşan insankriçinişyerierinegjdip gd- mek başh başına bir sonın" di- yen Medin, "Bu konutlar neka- dar ucuz da oka çocukhı bir ai- lenin ulaşım mahyeti, bu konut- lara yerieşmenin faturasmı art- nnhğı için hiç de hesapta değfl" görûşünü dile getiriyor. Insanlann şehir dışındaki ko- nutlarda yaşayarak mecburen sosyal yaşamlannı da kısıtladık- lannı söyleyen Medin, şehir merkezlerindeki kültürel aktivi- telerdenbukonutlarda oturanla- nn yararlanmasınm oldukça güçleştiğini bildiriyor. DÜNYA EKONOMÎSÎNE BAKIŞ /ERGIN YILDIZOĞLU LONDRA ergin.yildizoglu a btinternet.com Nükleer Enepji Sektöpünde Tehlikeli GelişmelerGeçen haftalarda yaşanan gelışmeler nükleer enerji sektöründe yeniden dün- ya banşını ve çevre sağlığını tehdtt ede- cek bir sürecin başladığını düşündürüyor. ABD: Nükleer enerji sektörüne gün dogdu Bush yönetimi, yenı enerji politikasını 17 Mayıs'ta açıkladı. Bu yeni polrtika, Bush yönetıminin bazı doğal parklarda ve kutuplarda petrol arama çalışmalanna bundan böyie izin vereceğini ve nükleer enerji sektörünü destekleyeceğini göste- riyordu. Yenı enerji polrtikasının açıklanmasın- dan bir hafta sonra, nükleer santral en- düstrisinin temsilcisi Nuclear Energy Ins- titude'de yapılan bir toplantıda konuşan ABD Başkan Yardımcısı Dick Chaney, "Nükleer enerji bugün ulusal enerji po- litikamızda çok önemli bir yer tutuyor, nukleerenerji sanayiinin geiişmeye de- vam etmesi ulusal ekonomik ve çevre koruma çtkartanmız açısından yaşam- sal bir öneme sahiptir" dedı. Nükleer sanayi sektöründekı şirketler doğal olarak yeni hükümetin enerji polrtıkasından ve Chaney'in toplantıdaki açıklamalanndan çok memnun oldular. Nucklear Energy Instrtırte Başkanı Joe Colvin, bu mem- nunıyetı "Nükleer enerji sektörü ulusun enerii kaynaklan kanşımt içindeki pa- yını arttırmak üzeredir ve Başkan Yar- dımcısı Chaney'in sözleri yönetimin nükleer sanayiini destekleyeceğini göstermektedir... Başkan Bush ve yar- dımctst Chaney'in lideıiiğini alkışlıyo- ruz" sözlenyle dıle getırdı. ABD'nın nük- leer enerji sektörü, halen ABD'nin toplam elektrik gereksınıminın yüzde 20'sinı ve tüm dünyadaki nükleer yakrt arzının yüz- de 36'sını karşılıyor. ABD yönetiminin yeni enerji politikası, çevreci gruptann ve ABD'deki bilimsel ku- ruluşlann tepkisinı çekti. 250 bilim insanı ımzaladıkları bir protesto bıldinsıyle hükü- metı kınadılar ve halkı uyardılar. The Eco- artışın yarattığı ek gelırin Rusya'nın eko- nomik krizi aşmasına, merkezı yönetimi güçlendirmesine ve uluslararası etkisini arttırmasına yaptığı olumlu katkılardikkat- leri çektı ve bız de bu köşede bunlara çok kez değındik. Şimdi Rusya başka ülkeler- den nükleer atık rthal ederek yaklaşık 20 milyar dolarlık bir ek kaynak yaratmaya hazırlanıyor. Ancak, Greenpeace'ten To- bias Muenchmeyer'e göre, Rusya'nın Aimanya, Isviçre, Doğu Avrupa ülkele- ri, Tayvan, Güney Kore ve Çin'den bu nükleer atıkları alma planı, ABD'nin onayı olmadan gerçekleşemez. (Was- hington Post 06/06). Rusya'nın Iran ve Hindıstan ile olan yakın ilişkilerinden ve TOPRAK SİGORTA ANONİM ŞİRKETİ BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ AYRINTIU BİLANÇOLAR (MİLYON TL) «Krmsı I NMOTI alKau bl • MENKUl DE6BUEK CUZDAM 118 668 1008 M8 n Pran Alacak K»r».UJ. I I c) Sigorta *• R»asufans ŞMtslton C*rt HnapUn dl Sıgorta v. H t n u n ŞHntMri NatdMlU U p o l v h 4-746424 285 347 2M-370 110231 3<6O54( 3877 584 (217 038) OSKT 37 855 596 333 2 4 » 031 Z480 031 324 639 363 845 129 2061 2956 036 3 106 936 1150 901) IV t M M W UMUMI TMdPTBfl «UCJUOAK kjan ve Karvunı TafcrçKefcs AlacAklar Idan va Kanunt TafcıptBk. Alac*k KaratbkJan I ) 177» 1 779 «jareUer Seftnjye TaahhûtteH ( ) nau* 123.567 MafikuHer Bınknııf AflMKttemafiı 129 597 296 435 G*y ci Öal >Miv« MıMlart Ö Öztf Malıyflt BotMten Bıntantf Amort. H dt Hk T M M V» Taazzuv Gıdw1«n Ift T«a»ı V» TUZ2UV GKtortert Uk Too*l V» Taanuv Gıd«ft«n Kribnts Amort. i-> v». Dtûen AimncR INMI « 0 » TOHJU* NAZMHESAPUUı (363 331ı 58 800 60 000 11-200, 7 7» ZO.HB HL343I »168 8381 10 052 18.474 (8*22) 1A4S 110481 • ) Sıgûrta v« RMaurtra ŞMtathtri Can H b) &gorU v* Raasurans Şirtstlafi Nfttdındıcj 0«£Otar c) Ûd«n«c«k v«rgı v« D ^ • uutsuaAiı Al T« a) C*n Aı2ıkoı»r K^rşılı^ı C*n RmtoUf K a ^ * t ı bl cl 0**m»n Hasar Kaf^ıl^1 d) 0 4 « Tak 93»3»6 373 434 240.377 115 864 J-ÖO-277 1004 632 213 788 263.37! 46 577 U21.4M 14»J170 » KıcKm Tannnan K b) VBI^« KaryhUan cj t>o«f S«fbMt KarıılMav • ottat P*S*UK IV ÖZXAVNAKLAft a) Öttonmış Safmav* NtMmnal S*ıın«vı 2 012J10 4.624 »15 (2 512 106) 1-2OOJOB 3 4 » 490 O.2B8.582: 4MJ44 64 «22 360122 UM.473 2660000 bl Kanunı Ya c) IhnyK) Va d) Olagamjstû Yadsk Akçtitr f) Z»r»T I ) 0 DonemZarvn •ı) Gaçmıa Yü Zarartan V «AR/UIUII •I DonamKan b) Dönem Zararı 127J88 U68 m.779 PAOFTORJM NUMHEStfUUI (360.122) 8.7*11«4 .442 2 719 661 I1828JC» 576J14 3 574 363 12 996 989) 23.903 837 314 49 674 787 640 14101X1 1775 400 1775 400 72 431 117 1811 «61 1.80! 101 {787 640) »77«J»S 741 LTOMKOELMLBI A) Aknan Prifnler 3) AJınsr Komısvontsr Q Ottenen Tazrrunatta Ranürorter P*yı 0) Dojvreden Tffknık KarşıMcİAr (N«t} iiCa-f Rızıkotaf Karçtlt0) b) MuailM H«sadar K*f*ı)«Ö< t) f>Qe>- Tafcn* (Ucş»Jrid«r =f Ayrdafl Tefcfl* K*nj»hfcJ*ı-da R»m% Pvyi a) Can Ruıkotar K«i>bO<naa R»w Payı u MusHvk HaWwİ0f KaVfnğı R#%S- Pvy ci Dtğer Takmk K*r»jılıki*fda Reas Payı =) fA^er Golırier t. TeW*C GR)£RL£f> *V) RessuroHer* Veotwı Pnmler 31 O*"«" KoırnsyonljK I] Odenen Taıminatiar 3^ AyTilan Tekrtk Karyılıkisr t» Muartak HsssMaı- Kjrfıt.gı c Deprem Hasar K«r>ılu>j d) Dı^er Tefcmk Kar^ılıklar ElDığerGMjeıier « TEKNİK KAA/ZARAR 0-fll tV G£«L GDCRt£R A. Pvrsonel G'Ctsrian Bt Gtnel Yooatım Gıderiıfn O V«rgı v« D»i>ef Yukumtu.uW«t Dt Atnort»m»r. Gtderten F) D ^ r GıdeHer V ÜALIGCUBLER A. Faız G«stıri*n Bi K» Payı Gebrlen GStaşKmrian EHt«c.twyo K»rtan VLMAU6İOERL£R B Satrş Zararfan C Kafnbıyo ZJfartsrı Dl lCarytıklar E !>&« Gıdetlftr Vk OÖNEM KAHI VERG> MRŞIUÖI (•) V * NET KAfl/ZAfUUt f»MV»V-Vl-VTI) TOPflAK SİGORTA ANONİM ŞİRKETİ 1 OCAK-31 ARAUK 2000 VE TANOaN 7 70S.74» 2 87S514 478 654 3S71-2O3 179 153 102 2S7 28-396 0 «13 735 344 719 268.016 0 34 481 7S10.M3 2 126 622 433^85 3 749 114 1 1S0 673 503-206 338.007 249 461 0 50 869 1*4,777 NAIOJYAT 133UM 717 9S1 81785 67 830 64 064 68 123 15941 0 293 045 61 731 211 314 0 73 493 1 66SS41 346 593 129 935 103 816 414 576 179 498 235 080 0 64 919 27*367 1999 TARİHLERI tTiBARlYLE GEÜR TABLOLMV IMU.YONTI) KAZA MAKMA-MONTAJ TOPLMM IVAn^BM 20 412-H6 10-238.318 973 880 3jeiB.3ee 1 172 707 668 955 503 752 0 3 186713 1 823 604 1 363 109 0 1022 879 19.729.317 5.523J77 1 145 468 6 786 204 5 861423 3 429.836 2 431 587 0 432 245 C8U4I 31-Af*.28M 2-C21J44 1 125 145 299 371 « 7 058 79 342 50 558 28 784 0 708 194 262 051 446 143 0 2 236 2-233 034 842 «95 84 596 A57 786 845 742 352 375 484 816 8 551 0 2 216 MS312 31-Af*r48M 32.171, I M 14.S60 908 1.833 690 7 384«H 1 465 266 889 893 575 373 0 4B00 687 2 512 105 2288 582 0 1 133 089 »533 1» 8839 887 1793 884 11076-919 8J72 416 4.524 914 3489 490 258012 0 550 049 1545 004 2-047 H 6 1 19165» 478.76» 52.804 10»L77« 7U00 141JS7 1^4» 444 1 218-879 1308 24JM 4J71 OHaa S6.2M 25.61» (350 122) 17*771 rANGM S1.13-V1M İ271117 2 071 7M 626 499 1225.066 59 184 48 066 11 116 0 •296 66S 246.745 1049 923 0 0 4.S27 022 1638853 27SBÎ1 1313773 1286927 349 003 107» 819 138 896 0 8648 7S1MS HUCUTAT yi-u-nav 8*1 « E 448 589 20 560 247 384 37 717 31617 6100 0 127.215 44 024 83 191 0 0 734.1B6 182 473 75 733 286.471 211.279 112 147 99132 0 0 146M» KAZA M 11-U.1M* 12JM.M9 6136 557 4S2 146 2 707 795 437 875 261410 176 4 » 0 J 822 246 1386 792 1435.464 0 270 12 733 » 1 4 162.806 618.618 3JÎ8.271 3 994,952 2 0S5 746 1.339 206 0 »604 17«.1«2 MMNMMHTAJ 31 12 1»! 1 fğf, |) ) 646 406 193 756 236 457 37210 33 184 4026 0 581346 151 427 430 421 0 0 1419 752 4*6 422 48 873 26» 217 671 953 201985 4S0206 ~ 10 762 0 287 225.SS T O f U M 31 1219*9 20 41314» 9303 252 1292 961 4 416 702 571 9S6 374.279 197 707 0 4 827 977 1 828 968 2 998.989 0 270 U 4*4 711 6469 354 1022 045 5 770 732 6 165111 2 718 881 3 574 363 128 133 0 37 539 MSJ67 1477 744 776 079 337 073 29 558 67 563 197 0SO 70 381 2-44>l»1 2 346 703 2123 47 825 51 938 501 117.613 75.010 0 42 603 r7S7 640) 1111.461 TOPRAK SİGORTA ANONİM ŞİRKETİ 1 OCAK 2000 - 31 ARALIK 2000 HESAP DÖNEMİNE AtT BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU V. T ^ n t Sıgortl AAonım Ş.Hitrtı ntn CŞırk«f) 31 Ara4ri< 2000 laniıı [tTÖanyie duienlermış bıiançosunu ve bu tarmte sona eren dâneme »t gelir t»bkwunu mc«>lemif buhınuyoruz İnce4«t*rt«mi2 gmnti k « H gormuf. denstım ıHe w * s va standantafina uygun olsrak yapılmuj v« dolayfsıyia hesap ve ışlemıeıie ılgıİ! olatak muhn«b« kiYitiınmn kontrolu ıl« g*r*k(ı gârduğümuz d»Ö«f Osnttfîm V4nwr rt «tn.Merırv ia^rmıç«t' 2 . S«m*T« Ptyasası Kanunu nun fVll ) böttim, 50 m«öctos< \») hkrası hufcmü uyarrrtca s.gona şırttetien kuruiuf, denetım götttım, muhMaba. mclı tab4o va rapor «t»n<J*rt1»n korvaiannd* kand< Ö2*n 3 . $-*»cn 1999 v'1 MMIU (tıb*nyts ton bulan tr«e «fMafmaitırırva rstm«d«n h«np(ar>«n pörtfoy gtrış va çıkışlan 2000 yilında Ş>r1ıM kfyttannda *T«fenık GHırttjr* hesttbı ıçansvnd* 276 *58 Mıtyofi TL » t r k jcsttfHmtjtır Ancak, gınş-çıktt) h«*abfnın komroiunde muAİlak hasa/ trrta paymın eksıV hssaplanması r«t»ct»ın<le *DıQ«ı G»{it»»K* h*sat»ntn 112,500 Mıtyon TL eksıtt olduğu ugtınmıt}, buna fcar* * soı konusu efcsı* he«»pJama nmtcesınde tr«B anla$nrtalanndan kaynak!an«n ve Şırket e ılave yukumtuKjk gotıreo *ğ«r husuftarın 'Dt0*x T«kruk Gıdsrtsr* M t ı b m ı olan «tusı MupİAnamamtştır 4. &rl ^nnure gore sortonusu rnalt ubk>l«r yuk»nda uçöncü paragrafia beltrtıten nusus dışında Toprak S'gorta A. $ n>n 31 Aralık 2000 taritnndtjkı gerçak rn*lt durumunu v« bu tanh» urvı eren yt«U«t ^ ç e * fsaiıvei sonucunu StKmaya PtyasaSı Kanunu tarafindan yayimlanmuj şene> kabul gormuş muhasebe ılkv'anrn S>0OOJ ve r»ssûr»ns şfrt«1ennm tabl otduflu Sıgorta MurakaM Kanunu t^uun«nrte ılışkın Mto v» kur»Hara uygun otank dotjru bir b*Çırrıdo yansıtmaktattır & &ryfu*nuzü etkıi«fT.c^e4le bırtAta Not 12'd« t>e(ırt.ldıO> gıt> btlanço tarıh">d*n sonra Tjrfc Para /« sermaye p.yaMİ*r< ÖrMm» lf*ıdrte sorunu ve a»ın d«tgal«nn.«l»T gÖJrtermışt.r Sunun aonucunda I t 2 ı»t*l 2001 tanhınde kur artışlarınt korrtrot aftmda tutarı dovız kuru sepetı polıtıkası lerkedtlerek bunun y«rın« dövU kurlarımn t«rt>*«t btrakıklıjı datg*lı kur •(»tamırva g«çılm*s( Bu sure^te Tgrk brası AfiO Oolan karşısında yaklaçık %35 40 oranında oimak azere bellı ttaslı yaOancı p m btnmtorı lurvsmda ön*mlı dtçûds dt^er kaybMi* uftramı» v« bu fıanrlancHğt t»nh ltib«r(yl« dövu kuru dengesı henuı otuçınaTiıçtır Ptyssalardakı dalg«lanm»*»nn ve behntzlıktenn bu r»porun hazırtandkğı tarih ıtlbartv-» dev&m etm«cı r>ed»nıvt« b oiuıruuz gelı^metenn Şırfc«t >n mafı yap*sı uıerırKtekı ntha* etkkSi ^«nuz belırtı değıldif ^SETİM Rf/ZVON TftSOtK YEMtNU MALİ MUŞAVtRÜK. A Ş o f DELOITTE TOUCHE TOHMATSU frtak Baq Denetçı '5 Mayts 2001 nomist dergisi de ABD yönetiminin yeni enerji polıtikasını özellikle de nükleer ener- ji sektörüne vermeye hazırlandığı desteği irdeleyen yorumunda bir seri eleştiriyı di- le getirdı. The Economist e göre nükteer enerji sektörünü desteklemek için üç ge- rekçe ileri sürülüyor. 1) Enerji güvenliğinı arttıracak ve fosil yakrta bağımlılığı azal- tacak; 2) Sera gazlannın üretimini azalta- rak çevre korunmasına katkıda buluna- cak; 3) Nükleer enerji sektörünün ekono- misinde son yıllarda maliyet düşürücü önemli gelışmeler oldu. Genelde muhafa- zakâr çızgısiyle ve nükleer enerji sektörü- ne yönelik eleştirilere kuşkulu yaklaşımıy- la bılinen The Economist bu gerekçele- rin hemen hiçbirinin gerçeklerle bağdaş- madığını ve savunulmasının mümkün ol- madığını ileri sürdü (17/05/01). Elektrik üretımınde fosil yakrt kullanım oranı zaten çok düşüktü; bu sektör sera gazlan üret- miyordu ama, nükleer artık ve radyasyon çok büyük ve tehlikeli bir sorundu; nükle- er santrallarda elektrik üretimi belki ucuz- lamıştı ama sabit maliyetler son derece yüksektı ve bu sektör hiçbir yerde devlet desteği olmadan yaşayamıyordu. The Economist, eleştirılennde şüphe- siz son derece haklı. Ancak, Bush yöne- timinin kadrolannın enerji sektörüyle yakın organik iltşkileri göz önüne alındığında yö- netimin nükleer enerji konusunda yakla- şımmı değiştirmesini beklemek çok bü- yük bir iyimserlik olur. Diğertaraftan, önü- müzdeki dönemde yönetimin nükleer enerji sektörüne önem verme eğilimini güçlendirecek birbaşka gelişme daha var. Rusya, uluslararası nükleer enerji yakrtla- n ve atıklan piyasasında yeni ve zaman içinde ABD üstünlüğünü sarsabilecek bir atılım başlattı. Rusya nükleer teknoloji ihraç edecek 4 Haziran'da Rusya Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın nükteer enerji teknolojisıni baş- kalanyla paylaşmaya hazır olduğunu açık- ladı. 6 Hazıran günü Rusya meclısı Duma, başka ülkelerin tüketilmiş nükleer yakrtla- nnı ve atıklannı ücret karşılığında almayı kabul eden bir yasayı onayladı. Bu iki ge- lişme Rusya'nın ekonomik ve toplumsal hatta askeri toparlanma ve uluslararası et- kinhğini arttırma çabalannı güçlendirme- sini amaçlıyor. Geçen iki yıl içinde petrol fiyatlanndakı ABD karşıtı hegemonyacı reflekslerinden dolayı, VVashıngton'ın, bu nükteer atık it- hal projesine onayını çok katı koşullara bağlaması kaçınılmaz: Bu noktada da ABD-Rusya arasında yeni bir çelişki alanı oluşması beklenebilir. Rusya'nın nükleerteknolojisini başka ül- kelerie paylaşma niyeti ise ABD açısından çok daha tehlikeli bir gelişme. Entelijans sitesi Stradfor'un bir yorumuna göre, Rusya'nın bu yönde atacağı adımlardün- yanın çeşitli bölgelerinde, yakrt kullanımı ve atık tasfiyesi açısından Rusya'ya ba- ğımlı yeni nükleer santrallann kurulması- na yol açacaktı: "Bu gelişmeler, zaman- la dünya nükleer enerji sektörünün en önemli oyuncusu olan ABD'nin etkin- liğini giderek azaltır, egemenliğini kı- rar" (06/07). Rusya'nın nükleer atık rthal etme ve nükteerteknoloji satma projeleri arasında, ABD'nin kaygı duymasına neden olacak kadar yakın bir baglantı var. Rusya bir ta- raftan, başka ülkelenn atıklannı para kar- şılığı aiırken aynı zamanda onlara yeni tek- nolojiyi ihraç edip yenı tip, verimı yüksek, maliyeti düşük ama plütonyum içeren bir kanşım - Oksit (MO>0 yakrt satarak kendi- ne bağımlı kılmayı planlıyor. Bu proje, Rusya'nın ekonomikve aske- ri çıkarlannı birçok açıdan destekliyor. Bi- rincisi Rusya'nın elinde, tasfıye edilmesi gereken 34 ton askeri amaçlı plütonyum var. Rusya bu plütonyumu kullanarak 13 reaktörü 10 yıl boyunca çalıştırabilecek MOX üretebileceği bıldırilıyor. Ikincıst Rus- ya rthal ettığı atıklardan, sart bunlan aldı- ğı için gelecek 10 yıl içinde yaklaşık 20 mil- yar dolar mali kaynak yaratmakla kalma- yacak, aynı zamanda bu atıklan kullana- rak yılda yaklaşık 75 reaktörü çalıştırabi- lecek ek yakrt üretebitecek. Üçüncü ola- rak Rusya, teknolojisini paylaşmak yoluy- la hem birçok ülkede yeni nükleer santral- lar inşa ederek ek gelir elde edebilecek ' hem de bu yeni santrallar M0X kullana- cağı için uluslararası alanda piyasa payı- nı giderek ABD aleyhine geliştirecek. Stardfor'un yorumuna göre Rusya hem yeni mali kaynak elde ediyor hem de kü- resel düzeyde stratejik önemi son derece- de yüksek bir sektörde ABD hegemonya- sını tehdrt eden bir süreci başlatıyor. Rus- ya'nın bu yeni nükleer teknolojisi plüton- yum içeriği yüksek olduğu için nükleer si- lahlann çeşitlenmesını ve yaygınlaşması- nı kolaylaştıracak, buna karşılık denetimi zortaştıran bir ortam da yaratacak. A3VKARA PAZARI YAKUP KEPENEK Yine ÜniversRe Hükümetin, IMF'ye verdiği söze bağlı kalarak, araştııma fonlannı sınırlamak ya da kaldırmak is- temesi devlet üniversitelerinin yöneticilerini hare- kete geçirdi. Hükümet, bu isteği, üniversrtelerin kaynak sorununa çözüm bulmanın gerekçesi yaptı. Universitelere kaynak bulmak amacıyla iki dü- zenlemeyapılmak isteniyor. Birincisi, öğrenci kat- kı paytannı ya da harçlarını üç kat dolayında art- tırmak; ikincisi de devlet üniversitelerine yüzde 10'u oranında paralı öğrenci almaktır. Ünıversi- telerin kaynak sorununa bütçe dışında çözüm aranıyor. Kısaca, bu iki kaynak yaratma biçimiyle hükü- met, yükseköğretimi bütünüyle bir özelleştirme sürecine sokmaktadır. Bu gidiş, çok yanlış so- nuçlar doğuracak sakıncalar taşıyor. Birinci sakınca, öğrenci katkı paylarının kamu- oyuna yansıtıldığı gibı üç katına çıkanlması, yanı yüzde 300 arttınlmasıdır. Giderek, TL yerine 650 dolardan söz ediliyor. Eğer gerçekleştirilirse bu artış oranı, hiçbir enflasyon ölçüsüne sığmayacak kadar fazladır ve acımasızdır. Işsizliğin, yoksullu- ğun kol gezdiği bir ortamda öğrenci velilerinden bu ölçüde harç istemek, haraç almaya benziyor. Hü- kümet eğitim için halktan haraç alır mı? öğren- ci narçlannın bu ölçüde arttınlması, paralı eğitime geçişin ginş kapısını aralamaktır. İkinci olarak, kamu üniversitelerine yüzde 10 oranında paralı öğrenci alınması da yeni olumsuz- luklara yol açacaktır. öğrenci Seçme Sınavı'nda kamu üniversrtelerine girmeye hak kazanamayan- lar, yalnızca para ödeyebildikleri için, kazananlar- la aynı sınıflan paylaşacak, aynı eğitimi alacaktır. Aileleri varlıklı gençler, yalnızca bu özellikleri nede- niyle, bir haktan yararianacaktır. Bu yüzde 10 kon- tenjanın gelecek yıllarda arttınlacağına kesin gö- züyle bakılabilir. Böyle bir uygulamanın, eğitimde fırsat eşiUiği ilkesine ne ölçüde uygun olduğu ay- nca tartışılmaya değer. Bir nokta daha var. Hükümet, öğretim üyeleri- nin maaş artışı isteklerine öğrenci harçlannı art- tırmakla yanıt veriyor. Bu zamanlama çok yanlış- tır. Bu durum, öğrencilerle öğretim üyeleri arasın- da, kaçınılmaz olarak, soğukluk yaratacaktır ve iki taraf için de haksızlıkör. Çünkü öğrencilerden alı- nan katkı paylan, hiçbir biçimde, öğretim üyeleri- ne maaş olarak ödenemez. öğretim üyesi maaş- lan harçlardan değil, bütçeden ödenir. ••• Üniversitelerin üç işlevi vardır: Eğitim-öğretim vermek; araştrma yapmak, yanı bilgi üretmek ve bilgiyi topluma yaymak. Türkiye üniversitelerinin bu işlevleri, özellikle de bilgi üretimini ve bunun top- luma yayılmasını, etkin ve verimli bir biçimde ye- rine getirdikleri söylenemez. Üniversitelerin etkin- lik kazanmaları toplum için yaşamsaldır. Çünkü üniversiteler, bir toplumun beyni sayılır. Beynin doğru çalışması için temel bir kural var; o da devtetin, üniversitelerin bilim ortamı olma- larını sağlamaktır. Bunun için de üniversıte ortamı her türlü baskı ve çıkar gruplannın etkisinden uzaktutulmalıdır. Oysa ülkemizde devlet, kendi- si, birçok bakımdan çıkar gruplannın esiridir. Yıl- lardır, siyasetçilerin etkisiyle en olmadık yeriere fa- külte açılmakta ve bunlann öğretim üyesi, labora- tuvar, bilgisayar, kitap, yurt ve benzeri gereksinme- leri karşılanmamaktadır. özellikle büyük kentlerin dışındaki üniversiteler, çok büyük ölçüde, bilim or- tamı olmaktan uzaktır. Hükümetin düzeltmesi ge- reken birincıl eğrilik budur. Eğitim bir haktır. Yükseköğretim ilke olarak kamu parasıyla ya da bütçeden ayrılacak kaynak- larla sağlanmalıdır. Yüksekögretimde özel ya da paralı uygulama, bir istisna sayılmalıdır. Bu konu- da başanlı olan ülkelerin yaklaşımı budur. Yapılma- sı gereken, hükümetin, varlıklı kesimden vergi al- ması ve eğitime daha çok kaynak ayırmasıdır. Hükümet, ekonomik krizi, şekerden elektnğe bir- çok konuda olduğu gibi, yüksekögretimde de kök- lü değişiklikler yapmak amacıyla kullanıyor; olup- bittiye getiriyor. Gerekli bilimsel hazırlık yapılma- dan, kamuoyunda tartışılmadan baskın yakla- şımlaria, esasen çok sorunlu olan üniversrte, ye- ni sorun yumaklannın içine itiliyor. Üniversiteyi daha da batırmak için yine üniversrte araç ola- rak kullanılıyor. e-posta: yakup@metu.edu.tr Banka araçları açık arttırmada Arabalar kapış kapış satıldı i Ekonomi Serviâ- Sü- merbank'ave bünyesin- de birleştirilen beş ban- kaya ait olan 139 oto- mobil, dün yapılan bir açık arttırmayla satıldı. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devre- dilen Egebank, Yurt- bank, Yaşarbank, Bank- kapital ve Ulusalbank'a ve bu bankalan bûnye- sinde toplayan Sümer- bank'a ait olan emtiavegayri- menkullerin satış işlemle- rine, dün taşıt araçlannın satı- şıyla devam edil- di. Yeni Bosna Es- kidji Müzayede Evi'nde açık teklif alma yöntemiyle gerçekleşti- rilen satışta, 110'u özel araba, 17'si zırhlı araç ve 5'i minibüs olmak üzere toplam 139 araç satışa sunuldu. Banka arabalanna yö- nelik talep oldukça faz- laydı. 500 milyon lira te- minat ödenerek katılı- nan açık arttırmayı bin 580'i alıcı olmak üzere 2bin500kişiizledi. Gelir, 640 milyar tira Banka yetkilileri ve otomobil pazarlamacı- lannın yanı sua vatan- daşlann da aileleriyle birlikte katıldıklan açık arttırmada, toplam 640 milyar liralık satış yapü- dı, yaşlan ve kilometre- leri nedeniyle ab- cı bulamayan iki zırhlı ara- cın dışında tüm otomobiller satıldı. Toyota. Mazda, Renault, Nissan, Opel ve Tofaş oto- mobiller, piyasa- daki ikinci el alış fiyat- larının ortalama 2 mil- yar altında ve 2 milyar 800 milyon ile 9 milyar 400 milyon lira arasında değişen rakamlarla satıl- dı. Zırhlı araçlar6.5 mil- yar lira ile dolayında sa- tılırken minibüsler 10 milyara alıcı buldu.