Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 MAYIS 2001 ÇARŞAMBA TURKtYE'DE 1 MAYIS istanbuVda son yülann en görkemtikutlamasıgerçekleşti, on binlerdemokrasiisteğinidilegetird Işçinin, J* wu\L; BABA IMF'YE $ BORCUM NE KADAR ? BA DÜNYA ANKASINA BORCUM EKADAR? EkonomJk kriziıı işsiz buaktıgı on binferbuyı] 1 Mityisabnlanııata^dLOzeDeştirmeye, IMF'yeveDüııyaBaıık]isrna'lıayır'diyeneımkçîaîlderi,y^ tZLEMMLER Şefsiz, çoksesli büyük orkestra u yıl 1 Mayıs kutlamalanna çahşan işçiler değil, işsizler, düzen dışına atılmışlar, varoşlar damgasını vurdu. Hem de marjinal kimlik ve sloganlan ile. Bu kişiler, çok renkli, çoksesli, Türkiye'de kutlanmış 1 Mayıs'lann en kalabalıklanndan birini oluşturdular. ŞÜKRAN SONER 25 yıldır ızinlisi, yasaklısı, şenliklısi, kanlısı, hepsini de gazeteci olarak meydanlardan izlediğim 1 Mayıs mitinglerinin, bir boyutu ile Türkiye'de yaşanmakta olanlann, düzenin çok anlamlı bir yansıücısı olduğunu hep düşünmüşümdür. Dün işyerlerinden izin alınarak otobüslerle getirilmiş, sendikalann üyesi işçiler her zamankinden azdılar. Kriz ortamında işyerlerinde 1 Mayıs'ın bayram olarak kutlanmasına hoşgörü, onu aşacak sendikal etkinlik söz konusu değildi. Sendikal kortejler olabildiğince kendilığınden gelebilen, vardiya dışı kalmış üyelerle doldurulmuştu. Işçılenn yerlerini kimler almış, nasıl olmuş da bu yılın 1 Mayıs kutlaması bilinen en kalabalık kitlelerden birini oluşturmuştu?.. Geçen yıllardan daha iyi çalışmış üniversiteli gençlik örgütleri, parlamento dışındaki sol partilerin artışı da kalabalığı açıklamaya yeterli değil. Işslzlerln damgası Meydanda yürünen çok renkli örgüt kimliklerine bakılmaksızın bir anket düzenlense, varoşlar ve işsizler damgalannı vurmuşlardı diyebiliriz. Elbette varoşlular, işsizler, krizden canlan çok fazla yanmışlar ayn bir güç olarak ortada yoktular. Ama galiba, bütün örgütlenmelere, gruplara egemendiler. Işte bu ortak kimlik, bu kadar çok ayn rengi ilk kez bu kadar etkin kaynaştırmıştı. 1976'dan bu yana, birbirleri ile zaman zaman kanlı-bıçaklı olmuşlar da dahıl, bildiğim bütün kendilerini solda sayan siyasal renkler, büyüklü-küçüklü muhalefet örgütlenmeleri, marjinal gruplar, belki de ilk kez tekmili bir arada, kavga etmeksizin, birbirlerinin yüzde yüz zıt anlamlı sloganlan da aynı anda bağınp çağırarak 1 Mayıs'ı kutlamanın keyfini çîkardılar. işsiz. slgortasıı, sendlkasız Gerçekler en çok aynntılarda saklıdır ya, daha önce adını duymadığım kocaman bir sendika flaması, özellikle "Dayanışma Sendikası"nı da çağnştırdığı için dikkatimi çekmıştı Altında "Işsiz, sigortasız, sendikasız" işçiler açıldaması vardı. Arkasında yürüyenler de yoksunluklan ile bu çıplak gerçeği yüzümüze çarpıyorlardı. Daha önce görmediğim "örgütsüz inşaat işçileri" yazılı flama arkasında yürüyenler de öyle. Geçmiş 1 Mayıs'larda da varoş gençhğınin örgütleri arasında yer alan raprapçılar yine rap rap yürüyüşleri kadar, boyu, kilo yoksunluklan ile dikkat çekiciydiler. Ama önemli bir farkla ki, aralannda çok fazla yaşlı hem de sakallı dedeler, kadınlar da vardı. En aykın görüşler, renkler, işaretler, simgeler, sloganlar, halaylar, müzikler birbirine kanştığında meydan bir renk ve ses cümbüşüne dönüştü. Bu şefsiz, çoksesli, çok katılımlı orkestramn bileşkesinde ortaya çıkan gür sesten, doğrusu ben siyasetçi olsam korkar, önemli dersler çıkanrdım... Emekçilerin 'lluslararası Bir- ük, Mücadde ve Dayanışma Gü- nü' 1 Mayıs, Istanbul'da da "YoJ- suzhık ve Yoksulluğa Hayır" mı- tingi ile coşkuyla kutlandı. On binlerce emekçi özelleştirmeye, IMF'ye ve Dünya Bankası'na "hayır"diye hayİcınrken, banş, özgür emek ve demokrasi istedi. DtSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, emekçilerin siyasal güç birliği oluşturduğunda yeni bir Türkiye'nin mümkün olduğunu belirterek "Nasırta eDerimiz, dü- şünen beyinlerimiz ve kararh yü- / stanbul Valisi Erol Çakır, mitingin olaysız tamamlandığını bildirdi. Taksim Meydanı'na gelen 2'si kadm 5 kişi, Kûrtçe ve Türkçe yazılı " Yaşasın 1 Mayıs" pankartı açmak istedi. Sloganlar da atan grup, güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. reğimizle bunu biz başaracağız" yal ve siyasal krize dönüşecektir" diye konuştu. ilk tören, 1977 yılında 34 kişi- nin yaşamını yıtirdiği Taksim Ka- zancı Yokuşu'nda yapıldı. DÎSK, dedi. Hak-lş Genel Başkanı SaKm Ushı da işçiye ve emeğe saygı göstermeyen iktidarlara emekçi- lerin de saygı göstermediğini söy- ledi. Türk-Iş Genel Sekreteri Hü- seyin Karakoç ise "Siyasflerin ser- mayevanhsı politikalan devam et- tiği takdirdekrizderinkşereksos- KESK, Türk-lş, Hak-lş ve siyasi parti temsilcilerinden oluşan bir grup, 24 yıl önce yaşamını yitiren 34 kişinin anısına Kazancı Yoku- Genciyle, yaşhsryia dün bütün emekçilerin tepkisi yolsuzluk yapan siyasüere yöneJdi Ölüm orucu eylemcilerine destek 1 Mayıs mitinginde DlSK, KESK genel başkanlan ile Türk-Iş Genel Sekreteri, konuşmalannda hükümetin "öJüm oruçlannı" sonlandırmak üzere adım atmamasını kınadı. DlSK Genel Sekreteri Murat Tokmak, alanı dolduranlan, ölümlere sessiz kalan hükümeti "üç dakika allaşla protesto"ya çağırdı. Mitinge katılan tüm sendikalar ve demokratik kitle örgütleri miting boyunca, taşıdıklan pankartlar ve attıklan sloganlarla ölüm oruçlanna karşı sessiz kalan hükümeti protesto ettiler. Tutuklu Yakınlan ve Aileleri Dayamşma Derneği (TAYAD) üyesi aileler ise beyaz giysileri ve başlanna taktıklan kırmızı bantlanyla ölüm orucundaki tutuklu ve hükümlülere destek verdiler. şu'na karanfıl bıraktı. Grup daha sonra Taksim Cumhuriyet Anı- tı'na çelenk bıraktı. Halaylar. türtcüler Ekonomik krizin işsiz bıraktığı on binler bu yıl 1 Mayıs'ta alan- lanna taşındı. DlSK, KESK, Türk-lş, Hak-lş konfederasyon- lan tarafmdan Istanbul'da Şişli Abide-i Hürriyet Meydanı'nda düzenlenen mitinge katılmak için emekçiler, sabahın erken saatle- rinden itibaren Piyalepaşa Bulva- n ve Şişli bölgelerinden gruplar halinde yürüyüşe geçtiler. Şişli yönünde oluşturulan kortejde binlerce kişi, Türk-lş, Hak-lş, CHP, SlP, EMEP, ADKF, Gazete- ciler MecJisi Girişimi, ODTÜ'Iü öğrenciler başta olmak üzere on- larca değişik pankartın arkasında toplandı. Halaylar, türküler ve sloganlar eşliğinde yürüyüşe ge- çen topluluk, üzennde "Umutne devlette, ne IMF'de, umut sınıf- ta", "IMF defol, bu memleket bi- zun" yazılı pankartlar taşıyarak sloganlar attılar. Saygı dunışu DlSK, KESK, HADEP, ÖDP, Haklar ve Özgürlükler Platformu (HÖP), dergiler grubu ile üniver- site öğrencileri, Piyalepaşa Bul- van'nı miting alanına kadar do!- durdu. Yürüyüş kolunun başında "Banş, adalet, özgüriûk, kardeş- lik için özgür emek, demokratik Türldye" ve 1 Mayıs 1977'de ölenlerin isimlerinin yer aldığı dev bir pankart yer aldı. Şişli ve Kasımpaşa yönlerinden gelen kortejler saat 12.00 sıralannda "Yaşasın 1 Mayfi" sloganlanyla miting alanına girdiler. IstikJaJ Marşı ve ardından 1 Mayıs Mar- şı'nın okunmasından sonra DlSK Genel Sekreteri Murat Tokmak, on binleri 1 Mayıs'larda ve işçi sı- nıfı mücadelesinde yaşamlannı yitirenler anısına 1 dakikalık say- gı duruşuna davet etti. 115 yıllık mücadele Hak-lş Konfederasyonu Genel Başkanı Salim Uslu, l Mayıs'ın 115. yıldönümü olduğuna dikkat çekerek şöyle devam etti: "Idam edflen işçi Kderi Albert Person, 'İşçi ve emeğin haklanna saygı göstermeyen iktidarlara ben de saygı göstermiyorum' demişti. 115yılöncedavası admaidamıgö- ze alan işçi Hderi gibi emeğe saygı göstermeyen iktidariara biz de saygı duyınuyoruz,'' DlSK Genel Başkanı Süley- man Çelebi, yaşanan tüm olum- suzluklann kaynağında siyasal iktidarlar bulunduğunu kaydede- rek özetle şöyle konuştu: "Yeni Türkiye'yi kormak, emekçilerin siyasi güç birliğinden geçiyor. Na- snt eDerimiz, düşünen beyinfcri- miz ve kararfa yüreğimizle bunu biz başaracağö." KESK Genel Başkanı Sami Evren de Türki- ye'deki krizlerin 12 Eylül'den bu yana iktidara gelen hükümetler tarafından yaratıldığını belirti. Miting Mehroet Gümüş, Onur Akm ve Ferhat Tunç'un konser- leriyle sona erdi. . Miting alanından notlar Âlanlara sığmayan kudaıııa • îstanbul'da 1 Mayıs'a katılım, önceki yıllara göre daha görkemli ve kalabalıktı. Yürüyüş kollan, mitingin düzenlendiği alana sığmadı, miting bittiğinde bazı yürüyüş kollan henüz alana girmemişti. • ÖDP Genel Başkaru Ufiık Uras, eski CHP milletvekillerinden Ercan Karakaş, Mehmet Sevigen, CHP Istanbul 11 Başkanı Ali Topuz, CHP Parti Meclisi üyesi, oyuncu Berhan Şnnşek, ressam Bedri Baykam da mitinge katılanlar arasında yer aldı. • Polisin sağduyulu tutumu, bu yıl mitingin olaysız geçmesinde en büyük rolü oynadı. • Miting, yürüyüş kollan arasındaki davul- zurna ekipleri, halay çekenler, arabasının arkasınaanfi kurup . mikrofondan tüîkü söyleyenler, saz çalanlar ve zılgıt çekenlerle tam bir "bayraın'' havasında geçti. • Sine-Sen üyesi bazı sinema sanatçılan, mitinge palyaço kıyafetiyle katılarak işçi bayramına renk kattılar. • İşçilerin taşıdığı "Oy verdik kuşa kurda anya, mahcup olduk kanya",M Sayın Derviş, hortumlanan paralan New York'ta değil, Ankara'da ara", "Yolsuzluğun ustasıyım, özellikle banka işlerinde iş anyorum" ve "Dolar rfalgagm geçjyor" gibi ilginç pankartlar bu yıl da miting alanında yerini aldı. • Genel-Iş Sendikası'na bağlı bir grup işçi, omuzlannda taşıdıklan kanalizasyon hortumu ve üzennde "ttinayla banka hortumlanır" yazılı dövizleriyle dikkat çekti. • Anarşistler bu yıl da alanda yerlerini alırken McDonald'sa karşı olan ODTÜ'Iü öğrenciler, mitinge "McDonaM's ODTÜ'den gidecek" yazılı pankartlanyla katıldılar. • Istanbul Lambda Eşcinseller Grubu 1 Mayıs özel bülteni dağıttı. • DÎSK/Limter-Iş Sendikası'ndan yapılan yazılı açıklamada, sendikanın genel başkanı Kazım Bakış'ın, miting alanında, kimliği belirsiz kişiler tarafmdan uğradığı saldın sonucu yaralandığı belirtildi. Haber ve Fotofiraf lar: HATİCE TUNCER, ALPER TURGUT, KAAN SAĞANAK, IPEK YEZDANÎ, ÖZKAN GÜVEN, KADER TUĞLA, ÖZLEM GÜVEMLÎ, GÖZDE AKGÜNGÖR, UĞUR DEMİR, VEDAT ARIK.