Katalog

Cumhuriyet îmtiyaz Sahibi: Berin Nadi -" ' " Genel Yayın Yönetmenı: Ibrahim YrtdE •YazıışlenMûdürü: Satm Alpaslan # Sorumlu Mudur. Fikret bldz • Haber Merkeza Müdürü Hakao Kara Isühbarat. CengzYıkbnıafEkonomı özkm Y&zak • Kültür: Handan Şenköken • Spor: Abdölkadir Yücetanan • Makaleler Sami Karaören • Düzeltroe: Abdullah Yaacı • Fotoğraf Erdoğan Köjeoglu • Bügı-Belge Edibe Buğra • Yurt Haberien Mehmet Famç # Avrupa TemsiJcisi. Gfiray Oz Yayın Kurulu İUuuı Selcuk (Ba^kan), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şökran SoMr,tbraUmYridız,OrhaB Bnrsalı, Mnstafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısr Mustafa Balbay Atatmk Bulvan No: 125,Kat.4,Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020 (7 hat), Faks. 4195027 • îzmır Temsılcısı Serdar Kınk, H Zıya Blv 1352S 2/3Tel 4411220, Faks.4419117»AdanaTansdası- Çetin YigenoğİB, Inönû Cd 119 S. No.l Kat:l, Tel: 363 12 11, Faks: 363 12 15 Müessese Müdûrü Erol Erkut # Koordınatör Ahmet Korulsan • Mu- hasebe Bölent Yeaer* Idare HâseyİB Gnrer • Satış: Fazilet Koza MEDYA C: • Yönetım Kurulu Başkanı - Genel Müdûr Gilbia Erdııran • Koordınatör Reha Işıtman • Genel MûdûrYanlnncısı. Sevd» Çoban Tel 514 07 53 - 51395 80-51384«H>l,Faks.5138463 Yayuntaan ve Baun: Yent Gün Haber Ajansı, Bastn ve YayuKilık A Ş Tûrkocajı Cad 3941 Cagak>glu 34334 Istanbul PK 246 - Sırtecı 34435 Istanbul Tel (0/212) 512 05 05 (20 hu) Faks (0712)513 85 95 www.cumhuriyet.coin.tr 2 MAYIS 2001 îmsak:4.12 Güneş: 5.54 Öğle: 13.08 Dcindi: 16.57 Akşam: 20.09 Yatsı: 21.43 Kadın Fümleri Festivati'ni kmliçelej açtyor CUMHURCANBAZOĞLU Bu yıl dördüncü yaşına basan Uçan Süpürge 4. Kadm Filmleri FestivaH, Yeşilçam'ın sembolü olmuş dört dev kadın oyuncu; Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit, Fatma Girik ve FlHzAkın'ın katılımıyla yann gece Ankara Devlet OperaveBaksi'nde düzenlenecek tö- renle açılıyor. 10 Mayıs'a dek sürecek festivalin açılış töreninde aynca Ötekinin Sea- Yeşilçam'ın Görünmeyen Kadmlan (yön: Nuran Bayer) belgeseli de gös- terilecek. Senaryosunu Semire Ruken Oztûrk ıle SabriBüyükdüvenri'nın yazdıkla- n bu belgeselde ilk Türk kadın film yapımcısı, yönetmeni ve ilk yıldız oyuncu olan Cahide Sonku'nun, üç yapıö pek tanınmamış yönetmen ve se- narist Nuran Şener'in, yönetmen Fey- turiyeEsen'in, senaryolaryazmış, Is- viçre ve Avustralya'da birer film çek- miş yönetmen Ayten Knyuhıhı'nun, 70'lerde Yeşilçam'da önemli işler yap- mış Birsen Kaya'nın, ûnlü oyuncu La- Tûrkan Şoray le Oraloğta'nun, film şirketi kurmuş FehriyeTamkan'ın kızı, ünlü oyuncu Evrim Fer'in, y_önetmen asistanlığı yapmış Zuhal Ustüntaş'ın ve diğer birçok sinema emekçisinin yaşamla- rı perdeye yansıyacak. TC Kültür Bakanlığı'nın yanı sıra Cumhuriyet, Hürriyet, MiIHyet, Ra- dikai, Sabah, TRT, atv, Kana) D, NT\; Star, CNBC-*, TV-S0, Sberaton Ote- B, Radyo ODTÜ, Ajans Press, Gazi Ün. İktişim Fakültesi, Ankara Un. İte- tişim Fakültesi, Şişti Belediyesinın sponsorluğunda düzenlenecek festiva- FifizAkın Fatma Girik lin Dünya Sineması bölümünde ise 28 kısa, 30 da uzun film yer alıyor. Kavakiıdere, Kızüırmak, Alman Kûltûr Merkezi ve Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde Türkçe elektronik alt- yazıyla gösterilecek bu filmler altı ana başlıkta toplanıyor: Amsma Saygı,UstayaSaygı,Bir Ülke- Fransa, Her Biri Ayn Bir Renk, GülmesinideBairizveKısaOlınazsa Oimaz. Amsma Saygı'da ABD'de ilk sesli filmi çekmiş kadın yönetmen Dorothy Arzner ile Arjantinli Maria Luisa Hülya Koçyiğit Bemberg yer alıyor, Ustaya Saygı'da ise Türkiye'de de iyi tanınan, Yeni Dalga'nın önemli isimlerinden Ag- nes Varda misafir ediliyor. Kısa Olmazsa Olmaz bölümü ise on altı ülkeden gelecek 28 kısa film- den oluşuyor. Aynca bu yıl komedi başhğıyla se- naryo yanşması ve Işıl Ozgentürk'ün yürüteceği senaryo yazarlığı atölye çalışması gerçekleştirilecek. Bir de Yeşilçam'ın Görünmeyen Kadınlan ve Film Çözümleme adlı iki panel yer alacak programda. e-posta: tan @ prizma. net tr t !J Asıl şimdi tam zamanı: Yataş'ta 5 Mayıs'a kadar fiyatlar sabit! Evinizi aüzellestirmek icin kacırılmaz fırsat. \ \ \ Eski yatağınızı Advantage Card ilc ckstra Ücretsîz 15 milyona 10 aya varan %5 indirim evınıze teslim alıyoruz T _ _ . _ . . . . ._ , . ._ 5MANIYE) • ADAPAZARI (0-264) 278 1 0 7 9 * AĞRI (0-472) 215 2865» AMASYA (0-356) 212 22 33 • ANKARA (0 312) 351 86 00 (5 hat) (AFYON, AKSABAY. ARDAHAN. ÇANKIRI. CORUM. ERZINCAN, ER2URUM. GAZ1ANTEP, IĞDIR. ISPARTA. KARS. KIRIKKALE KIRSEHIR, KILIS. NlGDE, SAMSUN. TOKAT, YOZGAT) • ANTALYA (0-242) 340 48 01 (BUROUR) • OENIZLI (0-258) 261 39 15 • DIYARBAKIR (0-41?) 251 85 85 (2 hat) (BATMAN. HAKKÂRI. MARD1N. SIİRT ŞIRNAKI • ELAZIĞ (0 424) 255 15 10 (BINGOL, BITLIS. MUS. TUNCEL1. VAN) • ESKIŞEHİH (0 222) 221 09 99 (Bll ECIK. KÛTAHYA) • GIRESUN (0 454) 212 74 19 (3 hat PBX) (ORDU) • ISTANBUL (0 216) 309 54 10 (PBX) (BALIKESÎR. BARTIN. BOLU BURSA, ÇANAKKA1 E. DUZCE. EDİRNE. KARABUK. KIRKLARELI. KOCAFLI. TEKIRDAĞ. YALOVA, ZONGULOAKI • tZMIR (0-232) 252 34 34 - 252 33 33 (PBX) (AYDIN, MANISA, MUGLA, USAK) • KARAMAN (0 338! 213 50 ,'t (2 h;1 t! • KASTAMONU (0 366) 214 19 31 • KAYSERÎ (0-352) 245 04 00 (20 hat) (KIBRIS) • KONYA (0-332) 25» 35 95 (2 hat) • MAl ATYA (0-422) 322 76 66 - 325 16 61 -68 (ADIYAMAN. KAHRAMANMARAŞ) • NEVŞEMIR (0-384) 213 75 05 • RIZE (0-464) 223 66 50 (3 hat) (ARTVİN) • SINOP (0-3C8) 261 78 93 • SÎVAS (0-346) 225 06 05 • $ANUURFA (0-11-1) 31? 86 n • TRABZON (0 462) 3?1 11 36 (E1AYBURT. GUMUS»tANE) YATAS SÖYLEŞİ ATTİLA LHAN 'Modernizm'i Yaşamadan 'Post/Modernîzm' Olur mu? Yotoş bir ^p o d v o n t a c j e üye kurulusudur. (Fransa'y/, II. Dünya Savaşı'nda, Alman (Nazi) ışgalınden kurtaran, Amerika'dır;böylebırgerçek, 'orta- lama' bir Franszyurttaşı için, en ann- dan, bir 'minnetborcu' anlamına gel- mez mi? Gelmiyordu: Raspail Bul- van 'ndaki, lisan dershanesi Alliance Française'de, birlikte okuduğumuz -hem de savaşa katılmış- Amerikalı- larvar; çiğ renkli, acayip sporkılıkla- rryla, 'girt fnend'leri de beraber; baş- kasını bilemem ama ben hıçbirFran- sızın, onlara karşı böyle biryükümlü- lûktaşıdığını, doğrusu hissetmedim. Bafc Avrupa -en başta Fransa ol- mak üzere- Amerikalıyı, hep burun kmrarak değerlendirmiştir: Millet olarak da halk olarak da toplum- lann 'Klâsik Gelişme Şeması'na uyumlu, ulusal bir geHşmesi olma- dığını düşünürter. Yanlış mıdır? Pek sanmıyorum! Bu 'keyfîyet', oyıllarda, 'ortalama' Franstza çıkan 'lci Paris' diye haftalık birgazetede; ilk ve son sayfalan dolduran karikatüherin, on- larfa gırgır geçmesine imkân sağla- mıştır. Hiç unutamadığım o karikatûr, o zamanlar (50'ler), işte o gazetede yayımlanmıştı. Artık herkesin sırtında gördûğü- müz, cıriak renkli montlan, acayip blucinleri, askılı çantalan ve koca- manpostallanyta, kadın eri<ekikiAme- rikalı turist; yâni aşın boyanmış, at suratlı, kazma dişli bir kadın; derisi- ne üç kişi sığdırabilecek, iri kıyım bir erkek, Eiffel Kulesi'ne hayranlıkla bakıyoriar. Yanlanndan geçen, ilko- kulyaşındaki Fransız veledi, annesi- ne, onlan gösterereksonıyoc "-...an- ne, sirk palyaçosu mu bunlar?" Evet, zalım bir kankatûrdü, kabul. İyi de, ABD'nin 'Modernizm'i ya- şamadan, Post/Modemizm'e kal- kışmasına ne derneli?) Karlkatürlstler haklı mıydı? Biz Türkiye'de, 'Amerikalı' kimdir, nasıl giyınir, nasıl yaşar, bunu tam bilmiyorduk; daha doğrusu, 'Amen- kalı' dıye, sonradan çoğunun Holly- wood Sineması'na mahsus 'karton fpler 1 olduğunu öğreneceğimiz, ba- zı liplemeleri' görüyor, onlan 'Ame- rikalı" sanıyorduk. Sahicileri, Istan- bul gibi, Izmir gibi 'turistik' yöreleri- mize 'seyyah' (o tarihte 'tunst' keJime- si yok) olarak geieceklerdı; ışın tuha- fı, 'Akbaba' gibi, 'Mizah' gibi, zama- nm mizah defgılennde; kankatürieri diş- tek, iri kıyım, ağzı pıpolu henfler; ço- ğu gülünç kıyafetii, zevksiz ve bakım- sız kadınlar görünecektir En şaşırtı- cı özellikleri, erkek gibi sokakiarda si- gara içmeleri. Onlara ancak, ilk Paris ikâmetim- de, ınsan otarak yakınlaşabildim: Sa- vaş sonrasıydı ya, savaş artığı birsü- rü Gl, terhis olur olmaz, Paris'e hü- cum etmişti; galiba, ABD'nin onlara tanıdıgı bir burstan yararlanıyoriardı. Derslerde aynı sıralarda otururduk, dirsek dirseğe idik; çoğu sessiz, hat- ta aşın sessiz gençlerdi; 'kompleks- li' bile denebilir kızlar ki, sevgilileri sayılıyordu, bıraz yılışık, biraz görgü- süz, çokça paraya düşkün görünüyor- lardı. Karikatüristlersanınm haklıydı- lar, bunlann ne giyim kuşam zevkle- ri vardı, ne de yemek zevkleri; sana- ta düşkündüler ama, bu düşkünlü- ğün kökeni, sağlam bir getenege bağ- lı değildi; birazı bilgiçlik taslamak, bi- razı züppelik! Kişisel gözlem ve tes- pitlerimin, gerek Fransız gerek Türk karikatüristlerinı haklı çıkarması; be- nim gibi toplumcu, idealist ve iyi in- sanlık hayallen içindeki bir gence, bunlann savaş ertesinde oynayacak- lan roller bakımından, açık kuşkular veriyordu. Yenl 1 Mr sömürgecmr modell Kovboylann, gangsterierin ve 'ge- ce güzellen'nin cirrt attığı bir ül- ke; yüzeysel, Avrupa'ya 'kompleks- li' bir halk; işte savaş sonrasından iti- baren, 'dünya hâkimiyeti'nesoyunan Amerika ve halkı, Cumhuriyet Tür- kiyesi'nin, ilk kuşak çocuklan için böyle bir yer, böyle bjr halktı. Doğru- su, bir 'çekiciliği' olduğunu da söyle- meliyim: 'Eski Dünya'nın - Bat Av- rupa'nın - 'Klâsik Şema'ya uygun gelişmiş ülketeri gibi, 'yayılmacı' (emperyalist) görünmüyor 'Em- peryaüst oimadığıru' açık açık söy- lüyordu: Ne az gelişmişleri işgal hevesi taşımaktaydı, ne de o halk- lan tutsak etmek! Onun, gerçekte, o zamana kadar bilinrneyen yeni bir 'sömürgecilik mo- deti'nin yaratıcısı ve uygulayıcısı ol- duğu, sonradan anlaşılacaktı: O si- yasi ve hukuki toprak zaptina ya- naşmıyor; özerkliği, hatta hukuki ve siyasi bağımsızlığı tanıyordu; sım, ekonomik üstünlükle ülkeJe- ri eie geçirmesinde, onlan pazar ya da hammadde deposu olarak kul- lanmasındaydı; sonuçta, kendini bağımstz ya da özerk zanneden ütke ve halk, kendini ya Havai gi- bi bir ABD 'eyaleti' olarak bulabi- liyor ya da Filipinler gibi bir 'Muz Cumhuriyeti'ne dönüşüyordu. Herkesin değılse bıle, bazılannın gözünün açılabilmesi için; 'Soğuk Savaş' ertesinde, ABD'nin, 'Dünya- nın Hâkimi' olarak 'tek tabanca' or- tada kalması gerekti; o besbellı, ken- dini bu role hazırfamıştı; artık ilk Dün- ya Savaşı ertesmdekı 'ınfıratçı' fıso- lationniste) ABD'nin çok uzağınaay- dık; kendisini nasıl, gezegenin 'hâki- mi' gördüğünü, 'XXI. yy için tasarla- dığı güvenlik stratejisi'ni gözden ge- çirirken pek açık gördük: Acaba o programın şu maddelenni hatııiıyor musunuz? Gerçekten 'muhtaç' mı acaba? "...1/ Dünya ABD'nin lideriiğine muhtaçtır. ABD, lideriikte rakipsız kalmıştr. Bu yüzdendir ki, yeryüzünün her köşesine, özel bir ilgi duymakta- dır..." '...2/ABD'nin 'ulusai' güvenfiği ile •küresel' güvenlik; kuvvetii bir ABD süâhlı gücüne; 'küresel' bir eko- nomrye ve dünyada 'demokrasi'nin yaygınlaşmasına bağltdır..." "...3/ ABD'ye savaş ilân edebite- cek başka bir üJke yoktur; onun an- cak 'ekonomik' rakıplen vardır kı, on- lar da 'küresel ekonomi'nin uygulan- masıyla bertaraf edilmış ofacaktır..." "...4/ Küresel olaylarda 'aktif' ol- mak gerektir; aktrf kalındığı sürece, teh- ditler ve tehlıkeler daha iyi değerlen- dirilebilir; bu amaçla ülkeler ve böl- gelersürekfi olarak iztenmelidir..." Tepeden tırnağa yanılmakl (Insan ne düşünüyor? Sonjna Was- hington'danöa/c///rsa, ABDgezege- nin öteki yenerindeki orta boy ülke- leriçin, 'koruma'olarak arzıedilecek, inanılmazbir 'süpergüç'; Havai Ada- lan gibi, kendini ona teslim et, raha- tına bak! Ülkemizde, -hele.o 'Beyaz Türkler1 yok mu, hani: oniann ara- sında- böyle düşünentenhaz ohna- dığını hep biliyoruz; onlar ki, ger- çekte Mütareke Dönemi'ndeki 'In- giliz Muhipleri'nin ve 'Amerikan Mandası' yandaşlannın torunlan- dır ve yerlerini almışlardın Tıpkı 'cedleri' gibi tepeden trnağa ya- nılıyorlar. Bunu anlamak o kadar zor da sa- yılmaz, 'desinformation' rnantığın- dan çıkıp Media'yı, temennilerini' gerçek diye yutturma çabası zan- netmezsek;ABD'nin, 'Dünyalar Hâ- kimi' olmak hayalinin, -bırakın Av- rupa Birliği'ni ya da Avrasya'yı,- kendi içinde bile, elestirildğini gö- rürüz. Deneyeceğimiz de zateno!..) httpi'/www4Xizma.nettr/AllHAN httpî//wwwJbigivaywıevi.corr.tryailıarı Faks/0-212/2601988