Katalog

19 MAYIS 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER TAI: Ekstra bakım yok Genelkurmay'dan geçici uçuş yasağı ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Genelkur- may Başkanlığı, 48 saat- te 2 uçağın düşmesi üze- rine Casa tıpi CN-235 ha- fif nakliye uçaklanna ge- çici uçuş yasağı getirdi. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü emekli Hava Tuğgeneral Kaya Ergenç, uçaklann uluslararası uçuş kuralla- nnın yerine getirilmesi- nin ardından uçtuğunu ve ekstra bir önlem alınma- sının gerekmediğini kay- detti. Casa Şırketi'nin ts- panyol Genel Müdürü Alberto Fernandez, kaza- lan görüşmek üzere Tür- kiye'ye geliyor. Son 4 ayda üçüncü kez kaza geçiren ve toplam 41 kişinin ölümüne ne- den olan tspanyol men- şeili hafif nakliye uçağı CN-235'lere geçici uçuş yasağı getırildi. Malat- ya'daki kazanın ardından Casa uçuşlarına sınırla- ma getirilmişti, ancak dünkü kazanın ardından bu sınırlama da kaldınl- dı. Buna göre Casa uçak- lanyla ilgili kesin kara- nn, kazalarla ilgili aynn- tılı ıncelemelerintamam- lanrnasının ardından ve- rileceği kaydedildi. Başbakan Bülent Ece- vit de kazayla ilgili soru- lar üzerine, "Bu teknik birolay.Çoksağlam,cok sıkıbirincefemeyapdma- sı gerekiyor Id, zaten ya- pdmakta olduğuna inanı- yorum" dedi. TAI Genel Müdürü Er- genç ise uçaklann tümü- nün bakıma alınması ko- nusunda Hava Kuvvetle- ri Komutanlığı'ndan he- nüz bir istem gelmediği- ni anlatan Ergenç, "Bu uçaklarla ilgili hiçbir ekstratedbiralmagerek- KKğiyoktur'' açıklaması- nı yaptı. SÖZÇİZGİNİN ... Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere memîeketin dahilinde, iktidarasahip olanlar gaflet ve dalâlei ve hattâ hıyanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsîmenfaatlerini, müstevlilerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Milletjakr ü zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval veşerâit içinde dahi, vazifen; Türk istiklâl ve cumhuriyetinikurtarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındakiasilkanda mevcuttur! • Turhan Selçuk SÖZ, GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN Deneme uçuşu yapan uçağın yere çakılması sonucu 3 tspanyol, 1 Türk teknisyen yaşamını yitirdi Bir Casa daha düştü• 34 askerin şehit olduğu 'Casa kazasından' 48 saat sonra, aynıtipbir uçak daha TAI tesislerinde deneme uçuşu yaparken düştü. 4 ayda yaşanan 3 kaza, bu uçaklar hakkındaki kaygıyı arttırdı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk Silahlı Kuvvetlen'mn (TSK) en- vanterinde 'şaibeti uçaklar' olarak yer alan Casa tipi bir uçak da dün Anka- ra'da düştü. 3 îspanyol ve 1 Türk tek- nisyenin yaşamını yitirdiği kazanın, Deniz Kuvvetleri'ne karakol uçağı olarak yapılan uçağın test amacıyla pistten havalanmasının hemen ardın- dan düşmesiyle gerçekleştığı kayde- dildi. Malatya'da 16 Mayıs'ta 34 askerin şehit olduğu 'Casa kazasından' yal- nızca 48 saat sonra aynı tıp bir uçak daha düştü. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TAI) tesislerinde Deniz Kuv- vetleri Komutanhğı için karakol uça- ğı olarak yapılan Casa tipi uçak, dene- me uçuşu sırasında pistten 30-40 met- re havalandıktan kısa süre sonra yere çakıldı. Uçağın denenmesi için Ispan- ya'dan gelen 3 pilot ve teknisyen Jo- seJuis Gasco De La Galk, Daniei Ha- ro, Eugenio Munoz ve Türk teknisyen Emin Kiran yaşamını yitirdi. Bu kazanın Malatya ve ocak aymda Kayseri'de yaşanan kazalardan ayn tu- tulması gerektiği belirtilmesine kar- şın son 4 ayda yaşanan 3 kaza, bu uçaklar hakkındaki kaygıyı arttırdı. 3 kaza ile ilgili görüşler şöyle: Ocak-Kayseri: Casa yetkilileri, o- cak aymda Kayseri'de yaşanan ve 3 askerin şehit olmasına neden olan ka- zanın teknik incelemesinın tamamlan- dığını, buna göre uçakta herhangi bir Bugiine kadar iiretilmiş CN-235 uçaklan Uretilen Ulke Uretim savısı SİVİL AMAÇLI Arjantin Ispanya (Kanarya Adalan) Ispanya Endonezya ASKERI ÂMAÇLI Abu Dabi Hava Kuvvetleri Botsvvana Savunma Gücü Brunei Hava Kuvvetleri Şilı Hava Kuvvetleri Ekvador Kara Kuvvetleri Ekvador Deniz Kuvvetleri Fransa Hava Kuvvetleri Gabon Hava Kuvvetleri Endonezya Silahlı Kuvvetleri Irlanda Hava Kuvvetleri Malezya Hava Kuvvetleri Fas Hava Kuvvetleri Umman Güvenlik Kuvvetleri Panama Ulusal Savunma Gücü Papua Yeni Gine Suudı Arabistan Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Kore Ispanya Hava Kuvvetleri Tayland Tanm Bakanlığı Türk Hava Kuvvetleri 2 4 3 15 7 2 1 4 1 1 12 1 7 3 6 7 2 1 2 4 1 12 20 2 52 l s P a n y°' Casa firmasıfleimzalanmış sözleşme çerçevesinde TAI. 50 adet £$.235 Hafif Nakliye Uçağı'nı 1991-1998 yıllan arasında üreterek Türk Hava Kuvvetleri'ne teslim etti. CN-235'in üretimine Deniz Kuvvetleri Komutanhğı için 6 adet denizalb muharebe uçağı ve Sahfl Güvenlik Komutanhğı için de 3 adet deniz karakol uçağı ile devam edita'yor. teknik anza bulunmadığı ve düşüşün pilotaj hatasından kaynaklândığı görü- şündeler. Mayıs-Malatya: 34 askerin şehit ol- duğu kazada kötü hava koşullan kadar uçağın aşın yüklenmesinin de önem- li bir etken olduğu ortaya çıktı. Bir TAI yetkilisi, bu kazanın ardından Cumhuriyet'e yaptığı değerlendirme- de, 1995 yılında Türk Silahlı Kuvvet- leri'ne teslim edilen ve Malatya'da dü- şen uçağın 6 yıldır sorunsuz faaliyet- te oldugunu kaydettı. Casa uçakla- nnm If83'te üretildiğini, f yıllık denemŞlerin ardından failiyete geçtiğini, 15 yıldır dünyanın her yerinde kullanıldığını anlatan yet- kili, »Türkiye 1992-1998yıllanara- sında bu uçaklan üretti Yani en yaşlı uçağımız 9 yaşında. Malat- ya'da düşen uçağımız 1995'te ta- mamlanmış ve TSK'ye teslim edfl- miş. Bu uçakla ilgili teknik bir so- run olsaydı 6 yıldır faatiyet gösteri- yor olamazdı" dedi. MayTS-Ankara; Uçak mühendis- leri ve uzmanlar, son düşen uçağın diğerlerinden ayn tutulması gerek- tiğini vurguluyorlar. TAI'den yapı- lan açıklamada ise kazanın nedeni- nin henüz belirlenemedigi bildiril- di. Uçuşun uluslararası kuruluşlar tarafindan belirlenen kurallara uy- gun olarak yapıldığının belirtildiği açıklamada,"Uçak, test uçuşundan önce 16 Mayıs 2001 tarihinde mey- dana gelen müessif kaza dikkate aîı- narak özel olarak olağanüstü kont- rol ve testlerden de geçirilmiştir'' dendi. Uçağın düşüş nedenınin Is- panya'dan gelecek yetkilılerle bera- ber yapılacağı kaydedildi. Casa'lann alındığı dönemde, bu uçaklann Îspanyol Hava Kuvvetleri'nin bile kullanmadığı ileri sürülmüştü 1990 ydından bu yana hep tarbşddı Erdem Holding: 13 yıldır ilgimiz yok Casa'lann alındığı dönemde, ANAP'a yakınhğıyla bilinen işadamı Zeynel Abidin Erdem'in Türkiye temsilciliğini yaptığı Casa tipi uçaklar hakkında. gazetemız yazan Uğur Mumcu başta olmak üzere pek çok gazeteci yazı yazdı. Erdem ise Casa tipi uçaklann ordunun istediği tip uçaklar oldugunu savundu. Konuyla ilgili görüşlerini almak istediğimiz Erdem'e ulaşmak mümkün olmazken Erdem Holding yöneticileri, Zeynel Abidin Erdem'in, 13 ytldır Casa firması ile hiçbir ilgisinin ohnadığını belirttiler. tstanbul Haber Servisi- Iki gün arayla ıkı îspanyol Casa tipi uçağın düşmesi, bu uçak- lann güvenilirliği konusun- daki tartışmalan ve sabotaj kuşkulannı gündenıe getirdi. Casa tipi uçaklarla ilgili tar- tışmalann yeni olmadığı, bu uçaklardan 52 adet alınması Casa açakiannın ataunasyia başlayan tartışmalan Cumhuriyet gazetesi aynnülarryla okuyucularuıa için sözleşme imzalanan 1990 yılından bu yana tartış- malann sürdüğü ifade edil- di. Casa olayını yakından izle- yen ve adının açıklanmasını istemeyen bir uzman, Ispan- yollann, kötü malı Türki- ye'ye satmayı başardıklannı söyledi. Casa'lann Türki- ye'ye satıldığı dönemde, bu uçaklan Îspanyol Hava Kuv- vetleri'nin bile kullanmadığını, ABD'nin de bu uçaklan kullanması- nın söz konusu ohnadığını anlatan ay- nı uzman, "Bu uçaklar 0 kadar kötü, yere çakdma ihtimati 0 kadar yüksek ve basınç ayan 0 kadar bozuk ki, de- yim yerindeyse, sabotaj yapmak iste- yenkr, sabotaj için uğraşmaya gerek duymuyoıiar. Uçaklann kendisizaten yereçakılıyor'' diye konuştu. Casa'lann şaibeli ihaleleri üzerine, Uçak ihalesi tartışmasıTürkıyc'nm önemH savunma sanayii projeieri arasında yer alan hafıf nakliye uçagı projesmı kazanan tspanyol Casa firmasının CN-235 modeii üzerine oiumsuz bir raporun varlıği taptancb OK möM Mük Srnaa •>- BVHEN PECOt ANtAIA — îerklyc'mıı nsttlıtlnc l^<tnl«ı« KII dc bir Sarıgttl CASA'yı TBlVBVTyç getirecek ItPDİdkıStnU— ] CASA flmuıiKla ılın lasunbn C 223 h«Tıf laıaı SHP Ituntnl Ml Mustafa Sangül: îddialar asılsızCasa tipi uçaklann alındıklan dönemde, bu tercihin, po- îitik olup olmadığı gündeme geldi. Dönemin SHP Istanbul Milletvekili, şimdiki DSP'li Şişli Belediye Başkanı Mus- ta£a Sarçül'ün, Casa ile dolaylı bağlantısı olduğu, San- gül'ün Casa fırması için lobi yaptığı öne sürüldü. Konu, SHP grubunda ele alındı. SHP Ankara Milletvekili Tevfot Koçak, Casa olayının araştınlması için soru önergesi ver- dı, ama önerge sahte imzayla geri çekıldi. Koçak'ın, öner- gesinin sahte imzayla geri çekildiğinden aylar sonra habe- ri oldu. Konu, günlerce gazete manşetlerine yansıdı. Sangül. iddialara ilişkin yaptığı açıklamada, "konuyla •" söyledi. gazeteci Nezih Tavlaş da "Casa CNa- yı" adlı kitabında konuyu tüm boyut- lanyla ele aldı. Casa tipi uçaklann şa- ibeli ihalesine ilişkin dikkat çekilen noktalar şöyle sıralanıyor: • Casa uçaklan hakkında askeri ve sivil çevrelerin hazırladıklan rapor- larda oiumsuz görüş beürtilmiş, CN- 235 modelinin ihaleye katıldığı dö- nemde uçuş sertifıkasmın bulunmadı- ğı ve o dönemde "prototip" olarak üretildiği saptanmıştı. Raporda özet- le şöyle denilmişti: " Verilen teknik ve performans veri- teri bizzat uçularak tesph edümiş de- ğerier olmayıpteoriktir. Muhtemel bir ambargo halinde Amerikan menşeti motor \e diğer bazı aksam için alter- natifı yoktur. Projenin etiket fıyabnm daha düşük gözükmesi aldaücıdır. 7i- ra uçağın personel ve taşuna kapasite- sidiğer uçaklara nazaran daha düşük- tür. Görev sonucuna göre mahyet de- ğerlendirmesi yapüdığında diğer pro- jderden daha ucuz ounadığı ortaya çıkmaktadır." • Casa uçaklan için Hava Kuvvet- leri'nce hazırlanan raporda, Casa fır- masının uçaklan yerden yere vuruldu ve uçağın kullanıldığı sırada büyük tehlikelere yol açabileceği vurgulan- dı. Raporda, uçaldann hıdrolik siste- minden kumanda lövyelerine, kargo taşıma kapasitesinden tehlike inişine uygun olmayışma kadar çok sayıda eksikliği olduğu öne sürüldü. ARAYIŞ TOKTAMIŞ ATEŞ 19 Mayıs velpin Ucunu Kaçırmak Doğrusunu isterseniz, ben de zaman zaman ipin ucunu kaçırıyorum ve günümüzün bazı "du- rum" ve "gelişmelerini", 1. Dünya Savaşı sonrası koşullarına benzetiyor ya da en azından karşılaş- tırmalar yapıyorum. Mustafa Kemal'ın 19 Mayıs 1919'da Samsun'a CJktığı zamanki "Vaziyet-i Umumiye" ve "Manza- ra-iUmumiye" ilegünümüzTürtoyesi'nin "vaziyet" ve "manzarası" arasında kımı paralellikler kurula- bilir ama, arada son derece cıddi farklılıklar da vardır. Samsun'a çıkışın 82. yıldönümünde, bun- lar üzerinde durmak ıstıyorum. 1919'da Osmanlı Imparatorluğu tümüyle çök- müştü. 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Mütareke- si'nin 7. maddesinin doğurduğu "hakla"; anlaşma- lı devletler, (sözde) "güvenlik için " gerekli gördük- leri her yeri, (gene sözde) "geçici olarak", işgal et- meye başlamışlardı. Tabii işgal edilen bölgeler; ya ekonomik olarak önemlı bölgelerdi, ya da strate- jik olarak önemli bölgeler. Ve bu haksız işgallere karşı, hiçbir şey söylenemiyordu. Oysaki "mütareke"demek, savaşan iki ordunun silahlarını bırakarak oldukları yerde durmalan de- mekti. Fakat, "mağluplann vay haline..." Ingiliz kuvvetlen Musul'u mütarekeden bir haf- ta sonra işgal ettikleri gibi, daha sonra o uğursuz 7. madde uyarınca, ülkenin en önemli ve verimli yerleri işgal edılmeye başlanıyordu. Ülke içındekı "aynlıkçılar" hızla silahlanır ve ta- leplenni açık açık dile getirirken; Osmanlı ordusu terhis ediliyor ve depolara kaldmlan silahlann te- tik vb. gibi önemli parçalanna, işgalci güçler el ko- yuyordu. Bütün bunlardan daha önemli ve umut kıncı bir gelışme olarak; hiç kimse "ne yapılması" gerekti- ği konusunda bir şeyler söyleyemıyordu. Aydınla- nn bir bölümü, "ABD mandatı" hayali içindeydi- ler. Filıpinler'in böyle bir mandat sayesınde ayak- ta kaldığını ıddia edıyorlardı. (Filıpinler'in ne denli ayakta kaldığı ve kalkındığını, günümüz Filipin- ler'inden görup anlayabıliriz!) Aralannda Vahdettin ve kimı "saray" ileri gelen- lerinin de bulunduğu ıddia edilen bir grup, umut- lannı Ingiltere'ye bağlamıştı. Ingiltere'nin Osman- h'ya "şerefli bir barış" önereceğinin hayali için- deydiler. Oysaki Ingiltere'nin "Doğupolitakası"nm esası, Türklerin Avrupa'dan ebechyen sürülmesi amacına yönelikti. Imparatorluğun çok uluslu bünyesınin doğal bir sonucu olarak, Müslüman ya da gayrimüslim, tüm etnik gruplar kendi ulus devletlerinın hayali için- deydiler. Günümüz gençlenne çok gülünç gelebi- lir ama o günlenn Osmanlı Imparatorluğu içinde Çerkezler de bağımsız bir deviet çabası içindey- diler, Arnavutlar da... Oysaki ne Arnavutluk artık Osmanlı'nın elindeydi, ne de Kafkasya. Deviet diye bir şey kalmarruştı. O günlenn Os- Vıanlı Imparatorluğu biraz "Vahşi Batı"ya Benze- Jilebilir, biraz da "No man's land"a, yani kirhsenin blmayan topraklara. "Mülkı erkân"yerli yerindey- di ama, ne vergi toplayabiliyorlardı, ne maaşlan düzenli ödeyebiliyorlardı, ne de gelecekle ilgili plan yapabiliyoriardı. Herkes "günü kurtarmak" peşin- deydi ve herkes "paçayı Istanbul'a atabilmek" ha- yali içindeydi. Oysaki Istanbul'da yapılabilecek bir şey yoktu. 13 Kasım 1918'de Istanbul'a gelen ve aynı gün li- mana gelerek demir atan "düşman donanma- s/"yla karşılaşan Mustafa Kemal, altı ay boyunca "Neyapılabilir?"'\n yanıtını aramış ve sonunda, ne yapılacaksa Anadolu'da yapılabileceğinı anlamış- tı. Ve bir yandan hayal kınklığı ve moral bozuklu- ğu içindeki silah arkadaşlannı Anadolu'da görev alma konusunda özendirir ve atamalannı yaptır- maya çabalarken, bir yandan da kendini atatma- nın yollannı aramıştı. Ve sonunda bunu başarmış- tı. Hem de olağanüstü yetkilerle... Günümüz Türkiyesi'ni, 19 Mayıs 1919'lann Os- manlı Imparatorluğu ile karşılaştırmak, her şey- den önce Mustafa Kemal'e karşı büyük bir hak- sızlık olur. Bugün bir Mustafa Kemal'den yoksu- nuz ama, durumumuz o denli umutsuz görülme- meli. Zaten umutsuzluk, başarısızlığın yansı değil mi?.. Uçak ihalesini değerlendirdi Doğan Güreş: Tercih doğruydu ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Eskı Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş, Casa uçaklannın ahm süre- cinde yanlış bır karar bulunmadığını, spekü- lasyonlann TSK'yi yıpratmaya yönelik ol- dugunu söyledi. Casa uçaklarının ahm karan venldıği dönemde Kara Kuv- vetlen Komutanı olan DYPKilis Milletveki- li Doğan Güreş, geç- mış döneme yönelik iddialan yanıtladı. Güreş, "Bu kararveri- lirken aynı zamanda havacı da olan Necip Torumtay Genelkur- may Başkanı idi. Bu konularda çok titizdir. Ona toz kondurmam" dedi. Güreş, ihale dö- neminde neden daha deneyimli olan ttalyan C-222 uçaklannın ihale dışı bırakıldığı konusunda, "Bana da- ha sonradan gelen bil- giye göre ltaha'nın verdiği fiyat çok daha pahah bulunduğu için Ispanya tercih edil- miş" değerlendirmesi- nı yaptı. Genelkurmay Baş- kanlığı makamına oturduğunda 3 örnek Casa'nın Türkiye'ye getınlmiş oldugunu ve TAI'de üretune başlan- dığını anımsatan Gü- reş şunlan söyledi: "Görüştüğüm yetki- Ulerden aldığım bilgi- ye göre birinci. kaza (Malarva'daki) pilotaj hatasından, Udnci ka- zanın oraj bulutundan (kötü hava koşullan) kaynaklândığı tahmin ediliyor. tlk bilgilere göre 16 bin fîte yükse- len uçak, 18 bin fîte çıkmak isterken ters rüzgânn etkisine gir- miş. Spekülasyon ve id- dialar, TSK'ji yıprat- maya }önelik itham- lardır. Ahm karannda imzam yok ama iddi- alan kabul etmem. Spekülasyonlar da her zaman her olayda or- taya aühr."