Katalog

26 ŞUBAT 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYBk EKONOMIDE KRIZ Koç Topluluğu'nun 75. yıl törenine katılan Demirel, bunahmla ilgili mesajlar verdi: Tiirldye bu krizi de aşacaktstanbol Haber Servisi - Koç Topluluğu'nun 75. yılı 9. Cumhurbaşkanı Sükyman Demirel'in de katıldığı bir tö- renle kutlandı. Koç Toplulu- ğu'nun Cumhuriyetin kurulu- şuna yakın yıllarda kuruldu- ğunu belirten Sükyman Demi- rel, "Koç bir Cumhuriyet ku- nımudur" dedi. Koç Topluluğu'nun 75. ku- ruluş yıldönümü ve toplulu- ğun kurucusu VehbiKoç'un da 100. doğum yılı nedeniyle Koç Üniversitesi'nde bir tören dûzenlendi. Törende ilk ko- nuşmayı yapan Rahmi Koç, babasının, "Ülkem varsa ben de vanm. Demokrasi varsa he- pimizvanz" sözlerinı anımsa- tarak topluluğun Tûrkiye'ye malolduğunu, Tûrkiye'nin ilerlemesi için her türlü feda- kârlığı yapmış bir kuruluş ol- duğunu kaydetti. Rahmi Koç, babasının çok is- tediği "VehbiKoçÖdülü"nüşe- killendirdiklerini, ödülü eğitim, kültûr ve sağlık alanlannda ya- pılacak çalışmalara verecekle- rini söyledi. Koç aynca Koç Üniversitesi'nde "Vehbi Koç" kürsûsü kurulduğunu anlattı. Cumhuriyetle yaşıt Törende konuşan 9. Cum- hurbaşkanı Süleyman Demi- rel, Koç'un bir asıra yaklaşan i.oç Topluluğu 'nun 75. kuruluş yıldönümü ve topluluğun kurucusu Vehbi Koç'un da 100. doğum yılı nedeniyle Koç Üniversitesi'nde bir tören düzenlendL İş ve siyaset dünyasının ünlülerinin bir araya geldiği törene daha önce katılacağı bildirüen başbakan yardımcıları Mesut Yılmaz ve Devlet Bahçeli'nin gelmemesi dikkat çektL Törende konuşan Rahmi Koç, topluluğun Tûrkiye'nin ilerlemesi için çalıştığını söyledl ömrûnü faydah geçirdiğini ifade ederek "Daryademesine 5 yıl kalrmşü. Koç Toplulu- ğu'nun yaşı Cumhuriyete ya- kmdır" dedi. Demirel, Atatûrk'ün daha devletin şekli belli değüken "tzmir tktisat Kongresi"nı toplayıp özel girişimciliğin desteklenmesı karan aldığını vurguladı. Demirel, 1992 yılında 50 Koç topluluğunun o dönem- deki vergi sorununu çözeceği- ni hesapladığını belirterek "Bugün de yapüm bu hesabL 50 Koç Topluluğu devlet ola- rak benimişimigörûyor" diye konuştu. Demirel şöyle devam etti: "Vehbi Koç'lann sayısıru art- ürmarrjz, onun yol göstericili- ğinden yaraıianmamız Ia7im. Bir insan yahuz diriyken değil, ölüyken de yararbdır. Ne mut- lu o insanlara, rahmerü Koç'a". Demirel, ekonomik krize ilişkin olarak da "Tûrkiye bunlann hepsini aşacak" diye konuştu. Yılmaz ve Bahçeli katılmadı Koç Topluluğu'un 75. ku- ruluş yılı törenine, basma fakslanan programda katıla- caklan bildirilen Başbakan Yardımcılan MesutYılmaz ve DevletBahçeu katılmadı. Tö- rene, Yılmaz' ın eşi Berna Yıl- maz, Çalışma ve Sosyal Gü- venlik Bakanı Yaşar Okuyan, Sağlık Bakanı Osman Dur- muş, Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler, milletvekilleri, CHP Onursal Başkanı Erdal tnönü, eski CHP Genel Baş- kanı AKan Oymen, işadamı Sakıp Sabancı'nın da arala- nnda bulunduğu iş ve siyaset dünyasırun ünlüleri katıldı. Koç'un kızlan Semahat Ar- selve SevgiGönül'ûn gözyaş- lanyla izlediği törene dığer kızı Suna Kıraç ise rahatsız- lığı nedeniyle katılamadı. Törenin ardından Koç Hol- ding Yönetim Kurulu Başka- nı Rahmi Koç ve Ford Avrupa Başkanı Nick Scheele, Henry Ford binasınnı açılışını yaprı. İŞADAMIVE StYASETÇtLER EKONOMtK KRİZLE tLGİIİ SORULAR1YANTTLADI 'Sadece bürokratlara yüldeınnek yanhş' Koç Topluluğu'nun 75. yıldönü- mü töreni çok sayıda ünlü işadamı ve siyasetçiyi bir araya getirdi. İşadamı ve siyasetçiler basın mensuplannın ekonomik kriz konusundaki sorula- nnı yanıtladılar. Sakip SabanCI: Benim fabrika- , lanmın binnde üç defa bir problem düzelmezse ben umum müdürünü de- ğiştiririm. Hükumette değişikük ol- sun mu, olmasın mı? Orada yetkili si- yasetçilerdir. Onlar isterlerse insan- larda tadilat yaparlar. MUStafa KOÇ: Ekonomik krizde IMF'nin de rolü var. Birtekbürokrat- lan suçlamayı yanlış buluyorum. Özelleştirme Idaresi Başkanı Uğur Bayar: Tûrkiye'nin bu sı- kıntüan aşacağına inanıyorum. İIUH1 KiraÇ: 8 aydır bunu hisse- diyorduk. Otomobil geldi ve benzini bir yerde bitti. Istanbul Sanayi Odâsı' Başkdnî HÜSamettln Kavl: Ortadabirka- za olduğuna göre bunu yürütenler ûstlenmek zorunda. DYP Genel Başkan Yardımcısı UfUk SÖylemeZ: Bu hükümetin yapacağı şey bu sorumsuzluğun fatu- rasını doğrudan üstlenerek istıfasını Cumhurbaşkanı Sezer'e vennesidir. ! Çalışma ve Sosyal Güvenlik Baka- ', nı Ya$ar OkUyan: Krızın fatura- sını bürokratlara yüklemek yanhş. i Bufaturahepımızeaittir. Bununiçe- ı risine iş çevreleri de dahildir. \ Efdal İliönü: Ülkenınbiraü vel toparlanmasını istiyoruuu „.. Eski CHP Genel Başkanı Artatl öy men-.Ekonomık kriz Türkiye'de politikacılann kışisel duygulanyla hareket etmelerinin bir örneğidir. Vehbi Koç'tan oğluna nasihat: Çeşmenin suyu hep gür akmayabUir Rahmi Koç, babasının kendilerine verdiği nasihatlara da değinerek şunlan anlattı: "Bize 'Çeşmenin suyu her zaman gür akmayabilir. Bazen akar, bazen damlar; sen borçlannı ödeyeceksin, fakat tahsilatın aksayabilir ona göre mali göcünü planla' derdL Memfcketimiz gjbi mişii çıkqfa bir ekonomide iş yapabilmekiçin bu iki sözü alaldan çıkarmamak laznn" diye konuştu. Bankacılar toplantısmda alınan yeni kararlann bugün yürürlüğe konulması bekleniyor Merkez Bankası'ndan vadeli döviz saüsı ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)-Devlet Bakanı RecepÖ- nal başkanlığında bankacılarla yapılan toplantı sonrasında açıklanan yeni kararlann bu- gün yürürlüğe konulması bek- leniyor. Merkez Bankası Baş- kanlığı görevi için Ercan Kum- cu'ya öneri götürüldüğü öğre- nildi. Merkez Bankası'nm yürürlü- ğe koyacağı kararlann bankacı- lara bile tam olarak açıklanma- dığı, Merkez Bankası operas- yonlannın gizli olduğu belirtil- Meıtoz&uık«sıBaskaDiErçel'İB di. Ancak Merkez Bankası'nın btifasmn kabuiüne kcsin gözüyle belırsızlıği gıdermeye ve pıya- balalırken yerine Ercan Kum- sayı yeniden işler hale getirme- CU'BBD getirümesi döşfintUüyor. ye çalışacağı kaydedildi. Bu çerçevede toplantıdan yansıyan bilgiler ışığmda, bankalann dö- viz ahm-satım kotasyonlannı bildinneleri, swap, depo, TL kâğıtlannın döviz kâğıtlanyla değiştirilmesi gibi yöntemlerin uygulanması bekleniyor. Faizler üzerindeki baskıyı önleme çabaa Bankalann bildirdiği döviz alun-satun kotasyonlanna göre Merkez Bankası döviz satışı yaparak döviz talebini kontrol altmda tutmaya çalışacağı be- lirtiliyor. Uygulanması bekle- nen swap işlemi, iki paranın va- deli değişimi olarak tanımlanı- yor. Buna göre Merkez Banka- sı gereksinimi olan bankaya, getirdiği TL karşılığında ya da mark karşılığmda vadeli olarak dolar verebilecek. Bu işlemter- sine de yürüyebiliyor. Depo yo- luyla da Merkez Bankası ban- kalara kısa vadeli olarak para verecek, böylece nakit gerek- sinimleri karşılanacak. Bu iş- lemlerle bankalara nakit sağla- narak faizler üzenndeki baskı önlenmeye çalışılacak. Bankalann uğradıklan zarar- lan kapatmak ve "kara gün kâ- n " elde etmek için hem faız hem de döviz üzerinde baskı oluşturmalan durumunda ise sistemin belli bir dengeye ulaş- ması beklenmıyor. Uygulanan ekonomik prog- ramın savunucusu olarak görü- len Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel ile Hazıne Müsteşa- n Sdçuk Demiralp'ın istifalan- nın kabulüne kesin gözüyle ba- kılırken yerlerine yeni ısımler konuşuluyor. Merkez Bankası başkanlığı için Ercan Kum- cu'ya öneri götürüldüğü öğre- nildi. Cottareili'nin görevden ahnması gûndemde Dünya basmında IMF'ye yö- nelik eleştirilerin dozu artarken Türkiye Masası Şefı Cark) Cot- tarelü'nın de görevden alınma- sı gündeme getiriliyor. IRMIKIAYDIN ENGtN aengin(a doruk.nettr Amma uzun bir haftaydı, de- ğil mi? MGK toplantısıyla başJadı. Si- yasal kriz ya da "devlet krizi" denen şantajla sürdü. Ardından "ekonomik kriz" patladı. Faizler çıldırdı, döviz delirdi; "istikrar programı" delindi; sonra da mu- salla taşına uzanıp son nefesıni verdi ve Ve hafta, içinden nasıl çıkılacağını kimsenin bil- mediği; umut ışığı arayanlann kollannı çaresizce iki yana açıp, omuz silkip, dudak büzdükleri bir ülke krizi ile noktalandı. Bugün yeni bir haftanın başı ve işe bakın, yine MGK toplanı- yor. MGK'nin asker kanadı bütün bir hafta suskunluğunu korudu- ğundan, onlann ne düşünüp ne ettiklerini ve ne edeceklerini bi- lemiyoruz. Büyük olasılıkia kri- zin boyutlannı onlar da ölçtüler ve toplantıda "Valla biz ûlkenin güvenliğinden, Cumhuriyete yöneien tehlikelerden sorumlu- yuz. Ekonomi bizim işimiz de- ğil" filan deyip ellerini yıkaya- caklardır. MGK'nin siyasetçi kanadında ise eski hamam eski tas. Anapara Partisi (ANAP) tam kadro yerini koruyor. Pirieri Tur- Dikkat, MGK ToplanıyorL gut Ozal'ın miras bıraktığı para ile para kazanma, üretmeden kazanma, serbest piyasa tann- sına imania tapınma çizgisinden sapmaksızın, "fertem/z"bakan- lan ile MGK'deki koltuklarına kurulup kameralara poz vere- cekler. önderleri kriz sırasında Orta Asya'daki ırktaşlanmıza konuk gittiği ve akıllılık edip gezisini ya- nda kesmeden, krizin son gün- lerinde ülkeye döndüğü için MHP takımı da "Koalisyonun büyük kanatlanndan biriyiz, ama bu ekonomik krizde bizim herhangi bir katkımız, sonımlu- luğumuzyok" dümenini sürdü- recege benziyor. Önderlerinin yüzündeki maskenin ardını da göremeyeceğimiz için tahmin yürütmek bile olanaksız. DSP kanadına gelince... Sivri burun, yumurta topuk ayakkabılannın arkasına basıp, sol omzu hafiften aşağı düşürüp racon kesen Kasımpaşalı bıç- kın edası ile "Şu anayasa ney- miş.yolla, birdebizgörelim'dl- yen "zat" da dahil, DSP'liler de tam takım MGK'deki koltukla- nnda olacaklar. Masanın başında ise "o'otu- racak. Ülkeyi kasıp kavuran, bugün- lere taşıyan hırsızlık, vurguncu- luk, yolsuzluk çetelerinin "işa- damı-bürokrat-siyasetçi"den oluşan üç ayağının sonuncusu- nun üstüne gitme kararlılığı ile başlattığı bir hafta önceki MGK toplanttsında nerede kalınmış- sa, çatışma nerede ve neden patlak vermişse, yine aynı nok- tada olmanın, bunca olup bite- ne rağmen bir adım bile atıla- mamış olmasının kederi ve öf- kesiyle MGK toplantısını aça- cak... Styasetçinin buyruklannı uy- gulamakta görevli bir yüksek bürokratın, Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel'in kellesini alıp, kendi koltuklannı arsızca koruyup MGK toplantısındaki yerlerini almış siyasetçilere ba- kacak, bakacak ve... Ve elindeki anayasa kitapçığı- nı açacak... • • • Bizlerise... Bir haftada ceplerindeki para- nın yüzde 30'u, hatta 4O'ı tırtık- lanmış bizler ise bu kez MGK toplantısını endişesiz izleyece- ğiz. Orada olacaklardan ve top- iantıdan sonra yapılacak açıkla- malardan ürkmeyeceğiz, endi- şelenmeyeceğiz. Tıpkı kıyamet günündeki Ar- navut gibi... Duymuşsunuzdur Kıyamet günü gelmiş; herke- se haber salınmış, "Hesap gü- nü geldi çattı. Herkes günahmı sevabını yüklenip gelsin baka- //m"denmiş. Günahını sevabını kapan, yollara dökülmüş. Bütün hayatı boyunca kumar oynamış, işret etmiş, dağa çık- mış adam vurmuş, düze inmiş kumarhane işletmiş; haraç al- mış, baç toplamış, caminin yo- lunu bilmemiş, meyhaneden çıkmamış Amavut da neredey- se keyifli, günahlarını koca ko- ca balyalar halinde arabaya yüklemiş. Araba tepeleme dol- muş. En üste de kendisi otur- muş, dizginleri şaklatıp, atlan tı- nsa kaldınp, bir de türkü tuttu- rup ilahi mahkemenin yolunu tutmuş. Bakmış yolda bir kocakarı, küçük parmağına taktığı min- nacık bir çıkın ve gözlerinden çeşme gibi yaşlar boşanarak yürüyor. Arnavut, kadına niye ağladığını sorunca, o da anlat- mış: - Ah, evladım, bundan 40 yıl evvel namaz kılarken kedi ocaktaki yemek tenceresine yanaştı; ben de eti kapmasın diye ona "Pist" dedim. Sonra namazıma devam ettim. Bu gü- nahımdan dolayı herhal beni cehenneme yollariar artık... Arnavut şöyle bir düşünüp gülmüş: - At bire ninecik, demiş. At o çıkını arabanın üstüne. Var git yoluna. Mekânın cennet ol- sun... Eh, iliğimize kemiğimize ka- dar soyulmuş; bizi soyanlann yakasına yapışan olmayacağı- na artık inanmış; soyulmamıza yol açanlann bir bürokrat kelle- si alıp, ellerini yıkayıp olanca pişkinlikleri ile karşımızda dikil- dikleri bir ülkede Arnavut'tan farkımız ne? Bu MGK toplantısından ne çıkabilirki bizi ürkütsün?.. Key- finize bakın. Eğer kaldıysa... Krizden fırsat çıkarma ve 3 saatin soru işaretleri jilrid YdYönetim stratejilerinde, puslu havada kriz kararianyla fırsat karariannın kanştığına işaret edilir. Dalgalı kuria katmerlenen dalgalı bunalım da bazı kesimler için "fırsatlar" yaratmış mıdır? Tunceli Milletvekili Kamer Genç, genel kurulda tartışma yaratan konuşmasında bazı soru işaretlerini gündeme getirdi: "Başbakan'ın, kriz doğduğuzaman Çankaya Köşkü'nde bunu ilan etmesi lazımdı. İlan etmedi; çünkü birtakım kişiler yandaşlanna tüyo verdiler, 'Memlekette kriz çıktı, aman borsaya yaptıgınızj yapın, akJığınız dövizleri alın' diye tüyolar gitti. Niye 3 saat beklediler? 3 saat kim, kendi yandaşlanna tüyo verdi, hangi borsa aracı kurumlan borsada ne işlemleryaptı? Bu memleketin felakete gittiği anı bilen, malzeme kullanarak bunlann üzerinden rant toplayanlar var. Yandaşlanna perde arkasından tüyo verip de katrilyonlar kazananlar var." IkrJdar sıralanndan seslerin yükselmesi üzerine Kamer Genç yine kulisteki söylentilere işaret etti: "Biz nerede, neierin döndüğünü bilen insanız, hisseden insanız." Oturumu yöneten ANAP'lı Başkanvekili Nejat Arseven'in "Lütfen söz almış olduğunuz öneri üzerinde konuşun" uyansı, Genç'in tepkisini ANAP'a yöneltti: "Siz bir partinin milletvekilisiniz, söylediklerimin ucu size de dokunuyor. Benim ağzımdan çıkan laf, sizi rahatsız ediyor. Bunlan dile getirdiğimiz zaman, Kamer Genç konuşuyor. Yahu konuşacağım tabii." Ckjdi araştırma gerektiren iddialann ardından "Gerçekten yoruidum" dedi Kamer Genç, "Maalesef kimsenin birşeyi tındığı yok. Ne olacak bu memleketin haii, ben de bilmiyorum... ° Angelika'nın şarkısı... Bir bunahm yorumu da ANAP'lı Kamran Inan'dan. "Ekonominin gidişatını" soran gazetecilere Inan, Fransızlann ünlü "Madamme Angelika" şarkısını anımsattı. Şarkı, güzei çiftliğini bırakıp tatile giden tıtiz madamın kısa serüvenini konu alıyor. Tatilin ilk günü uşağı arayan Angelika, Tay çiftiikten kaçtı madam, ama başka bir şey yok" yanıtını alır. Ikinci gün "Ev soyuldu, ama başka bir şey yok..." Üçüncü günkü kara haberi de küçümser uşak, "Yangın çıktı, ev kül oldu, ama başka bir şey yok..." Kamran Inan, öyküyü güncete uyariadı: "Bizimkilerinki de buna benziyor. Ev yanmtş, ekonomi batmış, ama bir şey yokQ)." 'Karı gebe kalırsa' TBMM Adalet Komisyonu'nda görüşmeleri süren Türk Medeni Yasa Tasarısı, köklü değişiklikler öngörüyor. Dili tartışma yaratan tasan metninden "kan-koca" sözcükleri de ayıklanıyor. Ancak, geçen hafta yapılan toplantıda 1030 maddelik tasannın tümünden çıkanldtğı sanılan "kan" « sözcüğünün bir maddede kuflanıldığı fark edildi. Bir maddenin içindeki "Kan gebe kalırsa" ifadesı milletvekilleri arasında ilginç atışmalara neden oldu. FP'li Ramazan Toprak, "Biz bu ifadenin tamamen çıkanldığını sanıyorduk, çok kaba bir ifade. Eğer hanım milletvekillerimizin bir itirazı yoksa kalabilir" dedi. Partili arkadaşı Nazlı llıcak, Toprak'a "Eğer erkeklere de 'herif' diyeceksek kalsın "diye tepki gösterdi ve bu ifadenin "kansı ya da kadın" olarak değiştirilmesini istedi. Tartışmalara, Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, nokta koydu: "Sayın milletvekilleri, başka çaremiz yok. Bu sözcûğü burada kullanmak zorundayız. Gebe kalacak olan kandır, erkek değil. Kan sözcüğü, evli olan kadını ifade eder. Başka birsözcükle bunu ifade etmemiz mümkün değil." İki keçi bir köprüde karşılaşırsa... Milletvekilleri, geçen haftayı Çankaya-hükümet kavgası üzerine çeşitli yorum ve değerlendirmeler yaparak geçirdi. Bazı milletvekilleri Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'i, bazıian da Başbakan Bülent Ecevit ve Devlet Bakanı Hüsametün Özkan'ı suçladı. Kimileri de "Hem nalına hem mıhına" denebitecek örnekler gösterdi. "Bir köprüde karşılaşan iki keçinin öyküsünü biliyor musunuz" diye soze başlayan MHP'li bir milletvekili, gülerek konuşmasını sürdürdü: "İki inatçı keçi, dar bir köprünün tam ortasında karşı karşıya gelmişler. Birisinin diğerineyol vermeden geçmesi mümkün değil. Ama ikisi de 'Nuh' diyor 'peygamber' demiyor. Ne biri dığenne ne de öteki öbürüne yol veriyor. Saatlerce sûren bir uğraşın en sonunda birbicferine giriyoriar ve kavga etmeye başiıyoriar. Tabii olan oluyorve ikisi de köprünün altından geçen nehre düşüyoriar." Milletvekili. bakışlann kendisine yöneldiğini görünce ekledi: "Bizimkilerin haii de onlara benzemese baıi... * MHP'nin solcusu... MHP Ağn Milletvekili Nidai Seven, "Eğer Ağn'da üniversite kurulmazsa kendimi yakacağım" deyince parti içinde ilgi odağı oldu. MHP'li İnsan Haklan Komisyonu Başkanı Hüseyin Akgül, kuliste karşılaştığı Seven'e takılmadan edemedi: "Bak Nidaiciğim, kendini yakacağım söylüyorsun, ama bunu yapamazsın. Kendini yakman demek, yaşam hakkını elinden alman demek. İnsan Haklan Komisyonu Başkanı olarak insan haklanna aykın olan bu duruma kesinlikle izin veremem." Seven'in konuşmasına fırsat vermeyen Akgül, "Eğer kendini yakmakta kararlıysan bana haber ver ki görevimi yapayım. Sen daha kibriti çakmadan hemen müdahale eder ve seni kurtannm" dedi. Takılma sırası, Akgül'deki değişime şaşıran diğer MHP milletvekillerine geldi. "Sayın başkan, son günlerde çevre örgütlerinin eylemlerini de destekliyormuş. Herhalde bu koltuk, insanı solcu yapıyor" dediler... Türey Köse, Ayşe Sayın, Emine Kaplan, Bûlent Sanoğlu. ankcum@ttnetnettr