Katalog

21 ARALIK 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ / ekonomi(« cumhurlyet.com.tr Mazot ticareti durdu • Dİ YARBAKIR (AA)ABD'deki 11 Eylül saldınsından sonra Irak'ın vanalan kapatması sonucu mazot ticaretinin durmasıyla bölgedeki yaklaşjk 50 bin kamyon 3 aydır kontaklannı açamıyor. Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası (ŞTSO) Başkanı Kamil llhan, Habur'dan yapılan mazot ticaretinin durmasıyla taşımacılık yapan esnafın iflasın eşiğine geldiğini bildirdi. Türkiye Petrolleri Uluslararası Şirketi (TPIC) yetkilileri de, işlenecek mazot olmaması nedeniyle çalışmalannı durdurduklarını belirttiler. 11 Zeki Çakan: Pahalılığın nedeni olarak gösterilen belediyelerin yüzde 40'lık doğalgaz zammı sınırlanacak Doğalgazı ucuzlatma arayışı • Çakan, ayda 150 milyon liraya ulaşan doğalgaz faturalarında pahalılığın nedeni olarak gösterdiği belediyelerin yüzde 40'lık zam yetkisinin sınırlandınlacağını açıkladı. MÂLİYE ANKARA (Cumhuıiyet Bürosu)Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeki Çakan, doğalgazda pahalılığın nedeni olarak gösterdiği belediyelerin, yüzde 40'lık zam yetkisinin sınırlandınlacağını açıkladı. Doğalgaz faturalarının aylık 150 milyon liraya kadar tırmanmasıyla yurttaşlar ısınma yönteminı değiştirerek odun ve kömüre kaymaya başladılar. Bu, BOTAŞ'ınaldığıgazısatamaması riskıni gündeme getirdi. Böylebirdurumda BOTAŞ, doğalgaz alım garantisi nedeniyle satamadığı ve depolama tesisi de bulunmadığı için alamayacağı gazın parasını yabancı ülkelere ödemek zorunda kalacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Çakan, bir gazetecının uDoğalgazda ucuzlama düşünüyor musıınuz" sorusu üzerine, belediyelerin BOTAŞ'tan aldığı gazı yüzde 40'a kadar zamlı satabildiklerını belırterek, "Belediyelerin paylarmm düşürülmesinden yanayız. Bu öniimüzdeki günlerde gündcnıc gekcek" dedi. Çakan, Bursa ve Eskişehir'de doğalgaz fiyatlarını BOTAŞ'ın yüzde 5 ucuzlattığını belirtti. Zeki Çakan, doğalgaza Akaryakıt Tüketim Vergisi (ATV) konulmasına başlangıçta karşı çıktıklannı ifade etti. Ancak hükümetin ekonomik programına uymak zorunda olduklannı belirterek doğalgaza ATV uygulanmasına ilişkin tasarının Bakanlar Kurulu'na sunulduğunu bildirdi. Zeki Çakan Hazine garantisi verilmeyen 8 santralın işletme hakkı devirlerinin yapılmasından yana olduklannı, Hazine'nin ise yapılmasını istemediğini belirtti. Konunun ocak ayında hukukçulann katılacağı toplantıyla Devlet Bakanı Kemal Derviş'le bu konuyu değerlendireceklerini açıkladı. Çakan, Hazine'nin 25 bin lira istediği ATV miktarını da Devlet Bakanı Kemal Derviş'i ikna ederek 5 bin liraya çektiklerini anlatırken "Böylece BOTAŞ'ın saüşjnda arztalep dengesini bozmadan satabilmesini öngördük" dedi. Robert Priddle: Yatmmcıya güven verin ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)Ekonomik Işbirhğı ve Kalkınma Örgütü (OECD) bünyesınde kurulan Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) lcra Dırektörü Robert Priddle, Türk hükümetinın yatırımcılar için güven aşılayacak önlemleri almasını istediklerini bildirdi. Priddle, BOTAŞ'ın doğalgazda hâkimiyetinin kalkması için tanınan 2009'a kadar olan süreyi fazla olarak nitelendirırken " B O TAŞ'ın bir an önce bölünmesini dileriz" dedi. Enerji ve Tabıı Kaynaklar Bakanı Zeki Çakan ve Priddle, 26 üye ülkesi olan UEA'nın "2000 Türkiye Incelemesi Raporu" tanıtımı için birlikte basın toplantısı düzenledi. Çakan, BOTAŞ'ın 2009'a kadar alımsatım sözleşmelerini tükctimin yüzde 20'sine düşürerek yüzde 80'ini satacağını anımsattı. BAKANIORAL: Hedeften Özelleştirme hız kazanacak • ANKARA (AA)Özelleştirmede2001 yılım, istenilen ölçüde özelleştirme yapamadan tamamlayan Özelleştirme tdaresi, 2002 yıhnda bu çalışmaları yapmak üzere hazırlıklarını tamamlıyor. Özelleştirme tdaresi, 2002'de konjonktürün de uygıın olması durumunda, hazırhk aşamasını tamamladığı birçok kuruluşuıı özelleştirmesini gerçekleştirmeye çalışacak. Özelleştirme Idaresi Başkanlığı'nın portföyünde 36 kuruluş hulunuyor. vazgeçme lüksümüzyok Fon yine mevduat sattı • AMKARA(AJNKA) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), bünyesindeki bankaların 453.3 milyon dolarlık yabancı para mevduatını daha sattı. Satılan toplam mevdual lutarı 2.4 milyar dolara ulaştı. TMSF'den yapılan açıklamada, bu hafta satışa çıkarılan biri 198.6 milyon dolar, diğeri de 254.7 milyon dolarlık yabancı para mevduat içeren iki mevduat havuzu için loplam 14 teklif geldi. ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Maliye Bakanı SümerOral, Türkiye'nin kararlı ve kredıbılite unsuru olan bir program yürüttüğünü, bu nedenle 2002'de bütçe ve gelir hedeflerinde fedakârlık yapma lüksü bulunmadığını söyledi. Oral, 2002 yıhnda çıkanlacak özel tüketim vergisi ile vergi sisteminin daha basit hale geleceğini, KDV'deki oran sayısının da ikı veya üçe indirileceğini bildirdi. Türkiye Uenç lşadamları (TÜGİAD) Ankara Şubesi tarafından düzenlenen "Vergi Politikalan Reel Sektörün Cörüş ve Önerileri" konulu • Oral, Ocak panelde konuşan Sümer Oral, 2003'eertelenen işadamlannın "mali milat" eleştirilerine karşılık uygulamasında vergi politıkasını vergi kaçağına savundu. "Vergi yer venneyecek düşerse gelir artar diyenler var. Ama bu yeni bir /aman alır. Bir düzenleme program konusunda uyguluyorsanız, bu kararlı kredibilite olduklannı unstıruysa, bu belirtti. uluslararası camiada izleniyorsa başka şansımız yok" diyen Oral, 2002 yıhnda özel tüketim vergisini (ÖTV) yasallaştırarak vergi sistemini daha basit hale getirip AB ile uyum sağlamayı hedeflediklerini belirtti. KDV'de de düzenlemeyc gidileceğini ifade eden Oral, elektronik ortamı yaygınlaştırarak kayıp kaçakla mücadeleyı etkin hale getirmeyi amaçladıklannı ifade etti. Oral, "enönemli meselenin borç faisri" olduğunu dile getirdi. Bakan Oral, tcmel amaçlannın, enflasyon muhasebesinden ziyade, enflasyonun aşağı ındirılmesi olduğunu kaydederken 1 Ocak 2003 tarihine ertelenen "mali milaf uygulamasına da değindi. 'Enerji arüşı yüksek bir ülke1 UEA lcra Direktörü Priddle, Türkiye'nin yıllık yüzde 8 enerji talep artışı yüksek bir ülke olduğunu vurguladı. Türkiye'nin 1980'lerin başından beri yabancı yatınmcıyı çekebilmek için çahşmalar yaptığını anımsatan Pnddle, yapişletdevret modelınin bazı beklentileri karşılamadığtnı, yıllık 6 bin megavatlık ek gereksinim olduğu dikkate alındığında 19841996 arasında yarattığı 16 bin nıegavat yeni kapasitenin yetersiz olduğunu bildirdi. "Akkuyu nükleer santralı da başansızokhT diyen Priddle, mahkemelerin anlaşılan fiyatları değiştirme yetkisi bulunması, yatınmcının isterse tesisi satma olanağının kalmaması, uluslararası muhakemelere izin verilmemesinin yatırımcılan tedirgin ettiğini ve giderek Hazine garantisi talep edilir hale gelindiğini savundu. Yeni Enerji Yasası' nin bir an önce uygulamaya geçirilmesini isteyen Priddle, "Hükümet fiyatı belhiemiyor, piyasa kuvvetleri belirliyor. Bu alkışladığımız bir uygulama" dedi. Priddle, Doğalgaz Piyasası Yasası'yla BOTAŞ'a 2009'a kadar uyum süresi tanınmasını uzun olarak nitelendirırken "Doğalgazınpiyasaya eşit şartlarda açılması lazun. BOTAŞ'ın en kısa sürede bölünmesini diHyoruz" dedi. tşadamlannın yoğun ilgi gösterdiği panelde, mali mevzuatın maliyeciler tarafından bile anlaşılamadıgı iddia edilerek, vergi gelirlerindeki artışuı da Maliye BankanhğYnın başansı ile gerçekleşmediği ileri sürüldü. lşadamları maliyecfleri suçladı ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Işadamlan, TÜGtAD Ankara Şubesi'nin düzenlediği "Vergi Politikalan ve Reel Sektörün Grirüş ve Önerileri" konulu panelde içini döktü. Ankara ve tstanbul Sanayi odalarının başkanları ile TÜGİAD Başkanı vergilenn yüksekliğinden yakınarak maliyecileri suçlarken TOBB Başkanı Rifat Hisarcıkhoğlu, nereden buldun uygulamasına altyapı oluşturması açısından matrah, stok, sicil ve servet affı getirilmesini istedi. Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Zafer Çağlayan, mali mevzuatını maliye yetkililerinin bilc anlamadığını ileri sürerken vergi gelirlerindeki artışın Maliye Bakanhğı'nın başansı ile gerçekleşmediğini söyledi. Çağlayan, vergi suçu işleyenler kadar işletenlerin de sorumlu olduğunu, mevcut vergi sisteminin üretinı, yatırım ve tasarrufu engellediğini belirtti. Çağlayan, IMF'den alınan ek kaynak ve dövizli Tanıl Küçük de bütçenin vergi gelirlerinin üzerine oturtulması gerektiğini söylerken devletin karar mekanizmasında zafiyet olduğunu, tahsilat için verginin ödenebilir, vergi oranlannın da kaçakçılığı özendirici oranlardan aşağıya doğru çekilmesi gerekticıklıoğlu, matrah, stok, sicil ve servet affı getirilmesini istedi. Hisarcıklıoğlu, "Vergi idaresiningeHrlere dayab, daha adil vergileme rejimine geçmesi bağlanunda KDV'de zamana yayarak kademeli bir indirime gidilmesi ve beş değişik KDV oranının ildye indirUmesi gerekmektedir" diye konuştu. j ; • Ankara ve îstanbul sanayi odalannm başkanlan ile TÜGİAD Başkanı vergilerin yüksekliğinden yakınırken TOBB matrah, stok, sicil ve servet affı istedi. ğini söyledi. TÜGİAD Başkanı Mtıharrem Yılmaz ise Türkiye'de trafik eğitimi gibi vergi eğitiminin de küçük yaşlardan başlatılması gerektiğini söyledi. TOBB Başkanı Hisar 'Oranlar yeniden 1 belirlenmeli Türkiye'nin en yüksek KDV oranı uygulayan ülkelerden birisi olduğunu savunan Hisarcıklıoğlu, Gelir, Kurumlar ve Katma Değer vergileri tarife ve oranlannın yeniden belirlenerek mükelleflerce kabul edilebilir oranlara çekilmesini istedi. borçlanma nedeniyle gelecek kur farkının Hazine üzerinde ciddi bir yük oluşturacağı uyansını yaptı ve bu yüksek kur riskini de yine milletin karşılayacağınıvurguladı. Îstanbul Sanayi Odası Başkanı Hamsi Avrupa'da • TRABZON (AA) Karadeniz'de sezonun başlamasıyla bol miktarda avlanan hamsi, Almanya'dan sonra Avusturya ve llollanda'ya da ihraç ediliyor. Trabzon Ihracatçılar Birliği Genel Sekreteri tdris Çevik, kasım ayından bu yana Almaııya'ya 85 bin 249, Avusturya'ya 16 bin 200, Hollanda'ya ise 19bin20()kiloolmak üzere loplam 120 bin 649 kilo hamsi ihraç ettiklerini, ihracat karşıhğı toplam 110 bin 134 dolar girdi sağlandığını söyledi. Aylar öncesinden telaşı başlayan seçimde başkanlık için 2 aday, başkanvekilliği için de 3 aday başvuru yaptı T1SK başkanhk yarışında şanslar eşit OLCAY BÜYÜKTAŞ Aylar öncesinden telaşı başlayan Türkiye lşveren Sendikalan Konfederasyonu (TÎSK), hafta sonu yapılacak genel kurulu ile yeni başkan, başkanvekili ve yönetım kurulunu belirleyecek. Ankara Hilton Oteli'nde yapılacak genel kurula şimdilik iki aday resmi olarak başvurmuş durumda. Her ne kadar son güne, hatta genel kurulun ilk gününde bile yeni adaylıklann gündeme gelebileceği ileri sürülse de sürpriz bir gelişme olmadığı sürece yanşın iki aday arasında geçeceği dile getiriliyor. • Hareketli geçmesi beklenen genel kurulda, başkanlık yanşına şimdilik iki aday katıldı. Seçimin sonucunu belirleyecek delege ağırhğına sahip olduklannı söyleyen Halit Narin ise dillendirmesine karşın henüz adayhğını resmi olarak açıklamadı. Uzlaşma arayışı içinde olduğunu açıklayan ve belki bir süreliğine bu görevi yerine getirebileceğini dillendiren Türkiye Tekstil lşveren Sendikalan Başkanı Halit Narin aday olmazsa başkanhk için Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) Başkanı Tuğrul Kutatgobilik ile TİSK'in hâlâ başkanhğını sürdüren Refik Baydur başkanlık için yanşacak. Tekstil sektöründen Necmettin Oztemir, çimento sektöründen Ahmet Eren ve inşaat sektöründen de Erhan Peker başkanvekili adaylan. İki adayın da bir yere kadar oy potansiyeli olduğunu, ancak ikisınin de "Ben kesin olarak seçilirinı" diyemediğini belirten Nann, bir uzlaşmaya ve 3. bir adaya gereksinim olduğunu ve eğer üçüncü aday olacaksa bunun kendisinin olacağını söyledi. Sessizliğini koruyan Baydur ise konuşmanın hem genel kurula hem de adaylara zarar vereceğini dile getirdi. Sağduyunun bunu gerektirdiğıni de söyleyen Baydur, seçilme şansı olanların aday olduğunu ve seçimden sonra ayrıntılı değerlendirmeler yapılabileceğini belirtti. Kutatgobilik de TİSK olarak ulkenın sanayi, yatınm ve istihdam politikalannı yeniden düzenleyerek reel sektörün sorunlannı ve üretimi Türkiye'nin bir numaralı gündem maddesi haline getirmeyi hedeflediklerini söyledi. Akıllı sayaç' uyansı • ANTALYA(AA)Türkiye Elektrik üağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ), yeni elektrik abonelerine getirilen 'akıllı sayaç' takma zorunluluğunun, eski aboneleri kapsamadığını bildirdi. Yapılan açıklamada "Eski abonelerimiz dilcdikleri zaman puant tarifeli uygulamayı seçebilecektir" denildi. Tekstil ve hazır giyim ABD'den umutlu FîTCH Garanti Leasing'eB notıı (Ekonomi Scnisi) Uluslararası derecelendırme kuruluşu Fitch, Garanti Finansal Kiralama AŞ'nin uzun vadelı yabancı para cinsinden notunu Türkiye'deki en yüksek derece olan B, uzun vadeli I'L cinsinden notunu ise B olarak belirledi. Garanti Leasing'in yaptığı açıklamada, bu derecelerın ülke reytingleri ile aynı olduğuna işaret edilerek ''Mevcut ekonomik şarüar altında bir leasing kuruluşunun bu reytingleri alması, Türkiye ve finansal sektöre olan güvenin bir göstergesidir" denildi. Bu yıl Türkiye'de reyting alan tek leasing kuruluşu olan Garanti Leasing'in yüzde 80'i Garanti Bankası'na ait. Bu arada, Aktif Finans Factonng Hizmetleri AŞ Yönetim Kurulu, lMKB'ye gönderdiği açıklamayla, şirket unvanını Garanti Factoring Hızmetleri AŞ olarak değiştirdiğini duyurdu. Türkkonsorsiyumu ilk3ekaldı Artok: İhracat katlanır İSTANBUL (AA) Îstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon thracatçılan Birliği Yönetim Kurulu Başkanı (İHKİB) Nuri Artok, ABD ile imzalanacak gümrük tarifelerini düşüren bir tercihli ticaret anlaşnıasımn, bu ülkeye yapılacak tekstil ve hazır giyim ihracatını 56 yılda 78 milyar dolar seviyelerine çıkarabileceğüıi söyledi. Artok, ABD'de bu yönde çahşmalar yürütüldüğünü vurguladı. Aylar öncesinden çalışmalara başladıklarını kaydeden Artok şunlan söyledi: uOradakiçalışmalannuzda birinci hedefimiz kotaların kalkması olmaktan çıkö. Türkiye'nin belli tarife avantajlan elde erriği tercihli bir ticaret anlaşması isdyonız." 2005 yılından sonra kotalann kalkacağını anımsatan Artok, kalkmasıyla ve ilk başta olumlu gibi görünen bu gelişme sonucu Türkiye'nin de ABD pazannda keskin bir rekabetle karşı karşıya kalacağını vurguladı. Rekabete hazırl ıklık olmak gerektiğini belirten Artok, ABD'de aynca her türlü tekstil ve konfeksiyon ürününe yüzde 6'dan yüzde 36'lara varan gümrük vergileri uygulandığını anlattı. Tepe'nin Rusya başansı MOSKOVA (AA) Rusya uluslararası hava trafiğinin yüzde 90'ını karşılayan, ancak dünyanın en körü havaalanlan arasında gösterilen Şeremetyevo'ya çağdaş bir yeni terminal inşa edilmesi ile ilgili ihaleye katılan Türk konsorsiyumu, Alman ve Fransızlarla birlikte ilk üçe kaldı. Ulaştırma Bakanı Oktay Vural, Bölgesel lletişim Birliği (RCC) örgütü toplantısı için bulunduğu Moskova'da Rusya Ulaştırma Bakanı Sergey Frank ve resmi inşaat firması Transtroy yetkilileri ile yaptığı görüşmelerde, ihale ile ilgili son durum hakkında bilgi aldı. Rus tarafı Vural'a, Türk konsorsiyumunun, Alman ve Fransız konsorsiyumlan ile birlikte ilk üç sırayı alarak kısa listeye girdiğini belirttiler. Edinilen bilgilere göre, Türk konsorsiyumunda Îstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali'nin inşaatını gerçekleştiren konsorsiyumda yer alan TEPE Grubu da bulunuyor. Vural, "Bu önemli bir proje ve Rus taranna, bunun Türk inşaatçtlar taraundan gerçekleştirUmesi haUnde ilişkilerimizc yeni bir ivme kazandıracağını ifade ettik" dedi.