Katalog

13 ARALIK 2001 PERŞEMBE AVRUPA BtRLtĞt TURHAN SELÇUK EPEy CUMHURİYET SAYFA GÜNÜN ADAMI , YAAA/ /., T&I3İİTAJ3Ü GEÇMÎŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ KARAKTER] KARAKTERSİZÜK OLAN ^ T>6NERİX)N1MEZ ! j>AH ^İZÎ AÎ2A GÖZLÜKLÜ SAMİ'NÎN HARIKULÂDE V£ Tütüncülüğün İdam Fermanı Siyasal iktidarın, Cumhurbaşkanı tarafından sakıncalı bulunarak geri gönderilen yasaları yeniden aynen yasalaştırma eğiliminı sürdüreceği anlaşılıyor. Böylece, anayasa gereğince zorunlu olarak yayımlanarak yürürlüğe girecek yasalar, Cumhurbaşkanı'nın iptal davası açması halinde bile en azından Anayasa Mahkemesi kararına kadar yürürlükte kalacak. Görülen o ki siyasal iktidar, "sosyal hukuk devleti" kavramı ile bağdaşmayan, ancak Uluslararası Para Fonu'na verilen sözler nedeniyle çıkarmak zorunda kaldığı yasaları bu yolla gerçekleştirmek istiyor. Bu tutumun son örneklerinden biri de "Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol Işletmeleri Genel Müdürlüğü'nün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, Iç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanun'da ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun." Anımsanacağı gibi yasa, 20 Haziran 2001 günü kabul edilmiş, 6 Temmuz günü de uzun bir gerekçeyle Cumhurbaşkanı tarafından geri gönderilmişti. Aynı günlerdeki itirazlarda yasanın "Türk tütüncülüğünü ve dolayısıyla üreticilerini yabancı tekellerin eline teslim edeceğini" ortaya koyuyordu. Yasayla, tütün mamulleri üreten bir kamu kuruluşu olan TEKEL'in yabancı firmaların kontrolü altına gireceği sıgara fabrikalarının değerinin özelleştirme aşamasında hurda fiyatına ineceğı de değerlendirmelerde özenle vurgulanıyordu. Cumhurbaşkanı geri gönderme yazısında, tütüncülüğün serbest rekabete açıldığına, ancak serbest rekabet kurallarına uygun önlemlerin alınmadığına işaret etmişti. Cumhurbaşkanı şöyle demişti: "Sigara ve diğer tütün ürünlerinin dışalımına ilişkin bu geniş serbestinin, üreticiler yönünden herhangi bir önlem alınmadan ve geçiş süreci tanınmadan kabul edilmesi, yerli sigara ve tütün üreticilerinin üretim etkinliklerini tümüyle durdurmalanna yol açabilecek niteliktedir. Aynca, sigara tüketiminin temel girdisi olan tütünün dışalımında yerli üreticilerin fon ve vergiler nedeniyle karşılaştıkları yüksek maiiyet dikkate alınmadan sigarada serbest dışalıma geçilmesi, belirtilen olumsuz etmenler nedeniyle yabancı markalı sigaraların Türkiye 'de üretilmesinin gerekçesini ortadan kaldırmakta ve iç pazar böylece tümüyle yabancı sigara tekeline açılmış olmaktadır." Siyasal iktidarın bu uyarıları kulak arkası ederek "dediğim dedik" diye nitelenebilecek birtutumda direnmesinin yanlışlığını, 10 Aralık Pazartesi günü yayımlanan bir haber (Sinan Doğan / Dünya) somut olarak gösteriyor. "Tütün Sektörü Yabancılaşıyor" başlıklı haberde verilen bilgilere göre uluslararası tütün şirketleri, 10 yıl önce ancak yüzde 25'ine sahıp oldukları pazarın bugün yüzde 60'ını denetliyorlar. Tütün Eksperleri Derneği Başkanı Faruk Gülpınar da şunları söylüyor: "Sipariş şirketler arasında paylaştırılmakta, rekabete izin verilmemektedir. Sipariş vehlmeyen firmanın işi bitiyor. Bu nedenle tütün ticaretinde koşullar çokuluslu alıcı tarafından tek taraflı olarak belirleniyor. Pazarlık yok." Okuduklarımız, tütüncülüğümüzün zaten "acımas/z serbesff/caref'erbabınıninsafınaterk edilmiş olduğunu gösteriyor. Yeni yasanın öngördüğü "serbest rekabetın" tütüncülüğümüz ve üreticilerimiz için adeta bir idam fermanı olacağı da yadsınmaz bir gerçek. KIVIRTMALARI KIS1M ÎEKMİLİ BİRDEN Avrupa liderleri, Laeken'de Türkiye'nin geleceğini etkileyecek kararlar alacaklar Beldentiler doruğu rüksel yakınlanndaki Laeken'de bir araya gelecek liderler Avrupa Birliği'nin geleceğine yön verecekler. Laeken Zirvesi'nde tartışılacak olan konular Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor. Zirvede, Avrupa ordusu, birliğin genişlemesi, terörle mücadele, güvenlik ve adalet alanlannda işbirliği, ekonomik durum, Euro, işsizlik ve dış ilişkiler gibi birçok konu konuşulacak. ler bulunuyor. AB liderleri zirvede, AB'nin yeniden yapılanması ve üye sayısının 25 ülkeye genişletilmesini öngören Laeken Bildirgesi'ni kabul edecekler. AB Dönem Başkanı Belçika'nın Dışişlerı Bakanı Louis Michel, zirvenin, AB'nin daha şeffaf ve yararlı hale getirilmesini hedeflediğini belirtti. pa'nın geleceğine ilişkin tartışma sürecini başlatacak olan bildirgenin onaylanması öngörülüyor. AB Dönem Başkanı Belçika, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu aday ülkelerin konvansiyon çalışmalanna, aday ülkelerin de üye ülkeler gibi bir hükümet yetkilisi ve iki parlamento üyesi tarafından temsil edilmesini teklif edecek. Ankara, üyelik müzakerelerine oturmamış olan tek aday ülke konumundaki Türkiye'nin konvansiyona diğer adaylarla aynı statü ile katılmasını talep ediyor. Dış Haberier Servlsi Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanlannuı katılınuyla yarm Belçika'da başlayacak olan Laeken Zirvesi'nde Türkiye için önemli birçok konu ele alınacak. Ankara'nın iki günlük zirveden, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP) uzlaşmasımn onaylanması, Türkiye için yeni bir yol haritasının hazırlanmasının kabul edilmesi, Avrupa'nın geleceği için konvansiyona eşit statüyle katılimm sağlanması ve sonuç bildirgesinde Kıbns'taki son gelişmelere yer verilmesi gibi birçok beklentisi bulunduğu belirtiliyor. Brüksel yakınlarında gerçekleşecek olan Laeken Zirvesi 'nin gündeminde "AB'nin geleceği, AGSP, AB genişlemcsi, terörle mücadele, güvenlik vc adalet alanlannda işbiıiiğL, AB'nin ckonomik durunıu ile Eııro, işsizlik ve dış ilişkilcr" gibi madde zirveye kadar giderilmesi için çabalar sürüyor. Türkiye ise çetin bir pazarlığın sonucunda vanlan ve Yunanistan dışındaki tüm AB ülkelerince benimsenen mutabakatın değiştirilmeden onaylanmasını istiyor. Genlşleme sürecl: Zirvede, 13 aday ülkeden 10'unun 2004 yıhna kadar AB'ye katılması olasılığı üzerinde durulacak. AB Komisyonu'nca, ilk genişleme dalgasında yer almayacak aday ülkeler için bir yol haritasının çizileceği açıklanacak. Müzakere süreci başlamayan Türkiye, kendisi için de bir yol haritasının çizilmesini istiyor. ACSP: Belçika tarafindan hazırlanan ilerleme raporunun görüşüleceği Laeken Zirvesi'nde Avrupa Ordusu'nun operasyonel hale getirilmesi kararının verilip verilemeyeceği bilinmiyor. AGSP konusunda Türkiye, lngiltere ve ABD arasında vanlan mutabakata Yunanistan'ın itirazlannın AB'nin gelecefll: Laeken Zirvesi sırasında Avru Terorlzm: Belçika'nın Laeken'de terörle mücadele konusunda AB tarafından önlemleri içeren kısa bir rapor sunacağı belirtiliyor. Laeken Zirvesi'nin gündeminde aynca güvenlik ve adalet alanlannda işbirliği konulan, AB'nin ekonomik durumu ve 2002 yılından itibaren 12 AB ülkesinde kullanılacak olan Huro'nun yanı sıra, Türkiye için çok önem taşıyan Afganistan, Balkanlar ve Ortadoğu'daki gelişmelergibi dış ilişkılerine ilişkin konular da ele alınacak. Türkiye, bildirgcde Kıbrıs ile ilgili son gelişmelere ilişkin bir paragrafın da eklenmesini istiyor. Laeken'de ele alınacak önemli bir konu da AB'ye üye ülkelerin temsilcileri, parlamenterleri ve AB Parlamentosu'nun oluşturacağı "Avrupa Konvansiyonu" konusu. Geniş yetkilerle martta göreve başlayacak olan konvansiyon, toplumun her kesimiyle AB'nin genişleme sürecinin tartışılmasını sağlayacak. 62 üyeli konvansiyon, çalışmalarının sonuçlannı, AB hükümetler arası konferansına sunacak. Başbakan Bülent Ecevit ve Dışişleri Bakanı lsmailCem, Laeken Zirvesi'nin ikinci gününde Brüksel'de düzenlenecek bir çalışma yemeği öncesinde üye ve aday ülkelerin liderleri ile aile fotoğrafi için bir araya gelecek. Başbakan Ecevit ve beraberindeki heyet, cumartesi akşamı Türkiye'ye dönecek. TÜRKİYE Atina yı ikna etmek AB 'nin işi • Türkiye, AGSP konusunda sırtını ABD ve Ingiltere ile yapılan '3'lü anlaşmaya' dayadı. Ankara, "Biz yapabileceğimizi yaptık. Bundan sonrası sizin işiniz. Bizden adım beklemeyin" mesajını iletti. AYHAN ŞtMŞEK ~~ ANKARATürkiye, Yunanistan'ın veto tehdidine karşın Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası'nda (AGSP) geri adım atmayacağını bildirdi. ABD ve tngiltere ile yapılan "3'lü anlaşmayla" AGSP'de müzakere sürecini tamamladığını vurgulayan Ankara, AB'ye "Biz yapabileceğimizi yaptık. Bundan sonrası sizin işiniz. Bizden adım beklemeyin. Aü'na'yı ikna edin" mesajını iletti. AB ile Türkiye arasında 2 yıl süren AGSP anlaşmazhğını çözen 7 sayfalık anlaşma, Atina yönetimince basına sızdınldı. 2. madde şöyle: "AB'nin askeri kriz yönetimi faaliyetierine kaülacak üye ülkeler, NATO müttefiklerine karşı yükümlülüklcri ile NATO anlaşmasında öngörülen vükümlülüklerine sadık kalmak durumundadır." Yunanistan, oluşturulacak AB askeri gücünün Ege veya Kıbns'ta çıkabilecek çatışmalara müdahil olmasını engellcycn bu maddeye karşı çıkıyor. Atina yönetimi, AGSP konusunda istediğini almak için 15 Aralık'taki Laeken Zirvesi'nde veto dahil tüm kozlannı oynamaya hazırlanıyor. AB üyeleri arasında ise Yunanistan'a tepki artıyor. Başta ABD, lngiltere ve AGSP'yi Laeken'de operasyonel hale getirmeye çahşan AB Dönem Başkanı Belçika olmak üzere AB üyeleri Atina'yı iknaya çalışıyor. y oerinc@cumhuriyet.com.tr. FRANKFURTER RUNDSCHAU: Türkiye'yi veto hakkı verilecek BERLİN (AA) Alman Franknjrter Rundschau gazetesi, AB'nın Türkiye'ye, AB müdahale gücünün harekâtlarıyla ilgili olarak veto hakkı vermeye hazırlandığını yazdı. Gazetenin haherinde, Amenkalı ve tngiliz diplomatların geçen hafta Türk hükümetıyle anlaşmaya vararak hazırladıklan ve AB hükümetlerine ilettikJeri bir raporda, "AB müdahale gücünün, hiçbir şart alünda ve hiçbir kriz sırasında müttcfik bir ülkeye karşı görev yapmamasr önerisinin yer aldığı anımsaüldı. Öneriler arasında, gücün NATO'ya ait tesislerden ıstifade etmemesi durumunda bile, müttefik ülkelere veto hakkı verilmesinin bulunduğu kaydedilen haberde, Yunanistan'ın bu önerilere karşı çıktığına, önerilerin kabul edilmesi dunımunda Türkiye'nin, gücün operasyonlan konusunda fiilen veto hakkına sahip olacağına işaret edıldi. Gazetede bu konuda 'Türk kelencesi' başlığıyla yayımlanan bir yorumu da da Koşmak isteyen bacaklannı baglamamaII Ancak büyük bir ekonomik güç olan AB, askeri konularagddiğizaman aynen bunu yapıyor. Bu alanda dikkatli davranmakgereklL,anıaAB müdahale gücünün gelecekte nerede görev yapacagına karar verilmesini Türkiye'nin eline vermek büyük bir siyasi aptalhk" denildi. Yorumda, Türkiye'ye Ege ya da Kıbns konusunda güvence verilebileceği, ancak Türkiye'nin güvenlik çıkarlannın bu kadar geniş bir alana yayılmasının hata olduğubehrtılerek^AB, daha başından itibaren, egerAnkara'nınişinegeimezse kendisi için bu kadar önemli bir bölgede hareket yctcııcgini kısıtlanuşoluyor" görüşü savunuldu. Türkiye'nin ve AB'nin çıkarlannın farklı olduğu için krizler ortaya çıkacağı öne sürülen you rumda, AB,güvenlikpolitikasuun bazı kısımlannı diğer ülkelerin isteklerine göre şckillendirdigi takdirde güvenilüiigini yitirecektir. Bu nedenle AB, Türkiye ile yapdması planlanan bu anlaşnıayı yırtmalı ve sadece kendi gücüne güvenmeBdir" ifadesı kullanıldı. Cüvenllk önlemlerl Laeken Kraliyet Şatosu'nda yapılacak zirve nedeniyle Belçika'nın başkentinde olağanüstü hal uygulaması başladı. Laeken Şatosu ve çevresinde çok geniş bir alanı "yasak bölge" ilan eden yetkililer, birçok cadde ve sokağı trafiğe kapatarak, tramvay ve otobüs gibi toplu taşıma araçlannın yönlerini de değiştirdiler. Brüksel Savcılığı, dün "yasak bölgede" afiş asan 3 küreselleşme karşıtının gözaltına aluıdığını, araç ve gereçlerine el konulduğunu açıkladı. Pazar sabahına kadar bölgeye izinsiz girenlerin derhal gözaltuıa alınacağı duyurulurken, bölgede ikamet edenlere özel kimlik kartları verildi. Yetkililer, Brüksel havaalanında hava trafiğinde yön değişiklikleri yapıldığını ve zirvenin gerçekleşeceği Laeken Kraliyet Sarayı üzerinde de uçuşlann yasaklandığını bildirdi. Brüksel'de ilk gösterinin, bugün Avrupa Sendikalar Konfederasyonu tarafından düzenlcneceği bildirilirken, yarın AB sivil toplum örgütlerinin, cumartesi günü ise Anarşist Konfederasyonu'nun izinli gösterileri gerçekleşecek. • ŞİDDETt ÖN PLANA Ç1KARDILARPKK Kderi AbdulahÖcalan 1999yılmdayakalaıımTürkiye>e getirikUkten sonra, örgüt üyeleri Avrupa'nın birçok kentinde kendilerini yakmaya kadar varan şiddet eylemleri gerçekleştirmişferdL Avrupa Birliği'nin listesinde, Türkiye karşıtı örgütler yok sayıldı Terörde çifte standart ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) AB'nin terör örgütleri listesinde yalnızca PKK'ye yer vermesi Türkiye'de rahatsızhk yarattı. Ankara, Laeken Zirvesi'nde son şekli verilecek listeyc, Türkiye karşıtı diğer terör örgütlerinin de alınması için girişimlerini arttırma karan aldı. AB tçişleri ve Maliye bakanlan, AB'nin terör örgütleri listesi için hazırladıklan taslakta, yalnızca PKK'yi "iztenecek terör örgüflerT listesine aldılar. PKK'nin siyasi kanadı ERNK bu listeye dahil edilmedi. Taslakta "mal varüklanna elkonıılacak örgütler" listesinde ise PKK'ye bile yer verilmedi. Listenin onaylanması durumunda, Avrupa'da Türkiye karşıtı faaliyet gösteren terör örgütleri, çalışmalannı serbestçe sürdürme olanağına kavuşacak. Türkiye, AB'ye daha önce ilettiği dosyada, 7 terör örgütünün hazırlanacak listeye dahil edilmesini istemişti. Belçika Başbakanı Guy Verhofstadt'ın geçen ay sonunda Ankara'y a yaptığı ziyarette Başbakan Bülent Ecevit tarafından verilen dosyada, bu örgütlerin Avrupa ülkelerindeki tüm faaliyetleri, bağlantılan, mali kaynaklan ve suç örgütleriyle ilişkileri aynntılı olarak anlatılmıştı. Ecevit, uluslararası terorizme karşı başanya ulaşabilmesi için bu örgütlerin hazırlanacak listeye dahil edilmesi gerektiğini vurgulamıştı. Dosyada PKK'nin yanı sıra ERNK, Devrimci Halk Kurtuluş Partisi Cephesi (DHKPC), MarksistLeninist Komünist Partisi (MLKP), Türkiye Işçi Köylü Kurtuluş ordusu (TÎKKO), Islami Büyük Doğu Akıncılar Cephesi (IBDAC), Hizbullah yer almıştı.