Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13KASIM2001SALJ 8 D U N Y A V E T Ü R K I Y E dishab@cumhuriyet.com.tr KAVŞAK OZGEN ACAR Amerikalı Gölgesinden Korkuyor WASHINGTON - ABD'nin başken- ti VVashington'da sokakta yürüyen ya da bürosunda oturan herhangi bir Amerikalının arkasında bir kesekâğı- dını şişirip patlatırsanız o anda sizi tabanca ile değil, bir nükleer silahla bile öldürmesi işten değil! Şaka de- ğil, bir başka deyimle dünyanın üs- tün gücünün vatandaşları artık göl- gelerinden korkuyort Yüksek bina- larda oturanlar için pencereden atla- ma olanağı sağlayan paraşütler bile satılıyor! Isa'nın doğumu nasıl "Milat" ola- rak kabul edilip "lö" ve "İS" simge- leri ile tarih oluşturul- muşsa ABD'de artık "11Eylül"öe 3. binyılın dö- nüm noktası olarak kabul ediliyor. In- sanlann inançlannda, yaşam bi- çimlerinde önemli degi- şiklikler gözleniyor. Şarbon salgınının da pekiştirdıği 11 Eylül terör paniği ABD'de her ge- çen gün yeni evhamlara, korkulara yol açıyor. Kırsal kesimlerde insanlarev- lerinin bodrumlannda, olası birsaldı- nya karşı, soguk savaşta Rusya'ya kar- şı dahı yapmadıkları ölçüde, silah, yi- yecek ve ilaç stoku yapıyor. Buna karşılık yönetim kararsızlık içinde. Yönetim, halkı yatıştırmak, duraklayan ekonomiyi canlandırmak için girişimlerde bulunuyor. Örneğın Başkan George W. Bush beyzbol maçına giderek başlama vuruşu ya- ptyor. Ama bir bakıyorsunuz, ertesi gü- nü "ABD nereden, ne zaman gele- ceği belli olmayan, bilinmeyen bir tehdit altındadır" biçimindeki bir de- meçle beyzbol maçının olumlu etki- leri ortadan kalkıvermiş. FBI, ortala- ma onar gün arayla "yenı bir terördal- gası" uyansı yaparken Başkan Yar- dımcısı Dick Cheney'ı, Başkan Bush'tan daha çok koruma altına ala- rak, sık sık yerini değiştiriyorlar. Şim- diyedeğin FBI'nın uyanlannı kanıtla- yacak bir terör dalgasının gerçekleş- meyişı degişik kaygılar yaratıyor. Bir bakıyorsunuz California Valisi Gray Davis, San Francisco gibi öte- ki asma köprülerin de "trafiğin yoğun saatlerinde terör saldın- sının hedef olacağına" ilişkin "güve- nilir kanıtlar" bulunduğunu açıklıyor. Bu- na karşılık fe- deral yetkili- ler "kanıtlann henüzdoğru- lanmadığınr soyleyerek valiyi yalanhyorlar. Başkentteki gü- venlik yetkilileri ise Istanbul Boğaz köprüleri dahil, tüm asma köprülerin yalnızca "potansiyel terör hedefi" olabiieceğinden söz ederek bir orta yolda buluşuyorlar. Bu arada FBI. ABD'deki "kaçak Müslüman yabancı" avına çıkarken New York ve çevresinde pek çok Türk'ün de tutuklandığı bildiriliyor. Uluslararası konsolosluk anlaşmala- nna aykın olarak New York Türk Baş- konsolosluğu'na dahi kimlikleri bildi- rilmeyen tutuklulann çeşitli zamanlar- da ABD limanlannda gemilerden ka- raya kaçak çıkıp geçici iş bulan kişi- ler oldukları sanılıyor. Ramazanda savaşa Ecevit fetvası ABD yönetimi, Türkrye'nin Afga- nistan'a asker göndermesine önem veriyor. Müslüman bir ülke- nin ABD ve fngiltere'den sonra Af- ganistan'a ilk asker gönderme ka- rannı açıklaması olumlu karşılan- dt. Birinci neden... Başkan Bush'un "crusade (Haçlı seferi - seferber- lik)" gibi iki anlama gelen sözcü- ğü yanlış kullanması, çeşitli Islam ülkelerinde büyük tepkiye yol aç- mıştı. Müslüman bir ülke olarak Ankara'nın asker göndermesi ha- rekâtın bir Haçlı seferi olmadığını kanıtlıyor. Müslüman Türkiye'nin bu davranışı ile Bush'un bu hata- sını giderdiği de söylenıyor. Ikinci neden... Türkiye, çiftestan- dartlı Avrupa'da, Almanya ile Ital- ya'yı Afganistan'a asker gönder- mede harekete geçirmiş oluyor. Üçüncü neden... ABD saldınla- nnın ramazanda durup durmaya- cağı tartışılıyor. ABD'ye bu konu- da destek yine Türkiye'den geliyor. ABD Dışişleri Sözcüsü Richard Boucher'in savaşın ramazanda durup durmayacağını soran bir gazeteciye verdiği şu yanıt ilginç: "Bu konuda birtahmın yapamam. Hedeflere ulaşmada askeri gerek- lerneyiöngörüyorsaoyapıiır. An- cak Müslüman bir ülke olan Tür- kiye'nin Başbakanı Bülent Ece- vtt'/n söylediği Terörist tatil yap- maz. Terörist ramazanın gerekle- rini yerine getirmez' sözlerine de dikkatinizi çekerim." Gerçekte ABD için sorun rama- zan değil. Yönetimin gerçek soru- nu, ABD halkına "sıfır yitikli" bir savaş verebilmenin kaygısı... VI- etnam'da askerierinin ölüm sayı- sının yüksekliğinden ağzı yanan ABD'nin Afganistan'da kara hare- kâtında gecikmesinin tek nedeni bu. "Stratejik hedeflerin" B-52 uçakları ile bombalanması, F- 16'lardan fıriatılan füzelerle yok edilmesi ile yapılacak alan temiz- liğinden sonra güvenilir bir kara harekâtına başlanması hedefleni- yor. Bu ilke karanna karşı bu kez Amerikan halkının "vatanseveriik" duygulannın tarihte şimdiye değin çıkmadığı doruk noktasında olu- şu, Bush yönetiminin en büyük desteği... Son yapılan bir kamuoyu araştırmasında "Amerikan askeri- nin ölü sayısı kaçı bulursa savaşa son verilmeir sorusuna verilen ya- nıtlar, alışılmışın dışında bir kamu- oyu nabzını gösteriyor. Yanıtlara gore "hiç savaşılmasın" diyenler yüzde 6, yüz askerin ölümü ile yüz- de 9, bin asker ile yüzde 10, beş bin asker ile yüzde 5, on bin as- kerin ölümü ile yüzde 4 oranında... Buna karşılık, "Ne kadar Amerika- lı asker ölürse ölsün savaş sür- melidir" diyenlerin oranı ise yüz- de 47. Bu arada Türk Büyükelçi- liği ve ABD Dışişleri Bakanlığı yet- kitileri, Türk basınında çıkan ve Ro- rida Eyaleti'ndeki Tampa kentinde Türk generalinin de görev yaptığı "ortak karargâhın" Türkiye'ye ta- şınacağı yolundaki haberieri ya- lanladılar. Bu haberin Türkiye'de- ki bazı çevrelerin "vvishful thin- king" (hüsnükuruntusu) olduğunu söylediler. Kredi umudu yakın ufukta önümüzdeki hafta VVashington ve Avrupa'dan Türkiye'nin ekonomik bunalımına destek veren olumlu ha- berier bekleniyor. Şimdilik ilk açıkla- ma Devlet Bakanı Kemal Derviş'in Dünya Bankası'ndan geldi. Banka ülkeleri ekonomik açıdan sınıflandı- nrken, 2000 verilerinin ışığı altında Türkiye'yi ikinci iyi düzey olan "üst- orta"ya yükseltti. "Düşük", "orta", "üst-orta" ve "yüksek" olarak yapı- lan sınıflandırmada, Türkiye'nin "or- fa"dan bir üst sınıfa alınması, Türki- ye'nin "yükselen pazar" ülke olma ko- numunu yenıden güçlendirdi. Bu sı- nıflandırma ile Dünya Bankası'nın, kredi notu veren kurumlara Türkiye için yeşil ışık yaktığı söyleniyor. ABD'nin önerisi ile G-7 ve G-8'ler toplantısında Avrupa ülkelerinin de VVashington ve UPF ve Dünya Ban- kası doğrultusunda yeni "kredi mus- luklan" açmalarının an sorunu oldu- ğunda ısrar ediliyor. ABD'den İstanbul'a edebiyatçı büyükelçi Istanbul'da "büyükelçi" un- vanlı "başkonso- los" sayısı artıyor. Bu köşede daha öncelngiltere'nin Büyükelçi Roger Short'u, Isveç'in de Büyükelçi Ing- mar Karisonn'u İstanbul'a "baş- konsolos" olarak atadıklannıyaza- rak, yabancılar RobertP.Finneşiveoğhı ile birlikte. için Istanbul'un siyasal, ekonomik ve kültürel öneminin arttığını vurgu- lamıstık. Bu kez Istanbul'a bir başka büyü- kelçi daha atandı. Türklerin yabancı olmadığı bu büyükelçiden bu köşe- de daha önce de söz etmiştik. Tür- kiye'ye 1967-69 yıllan arasında "ba- nş gönüllüsü" olarak gelen Robert P. Finn'e "Türk romanını en iyi bılen yabancı" da denilebilir. Amenkalı dip- lomatın Türkçeye de çevrilen "Türk Romanı" adlı bir kitabı var. Ünlü Türk romancılarıyla yakın dostluğu olan Finn, Türk- çe. Osmanlıca, Azerice, Farsça, Urduca.Alman- ca ve Fransızca biliyor. Körfez Savaşı'nda Di- yarbakır'da da görev yapan Finn'inABDhü- kümetinceveril- miş çeşitli ödül- leri bulunuyor. Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de büyükelçilik yapan Finn'in İstanbul'a atanması, en çok eşi Helena'yı üze- cek olmalı. Birkaç ay öncesine değin Helena Ankara'da ABD Büyükelçili- ği'nde Basın ve Kültür Müsteşan idi. Daha önce Boğaziçi Üniversitesi'nde edebiyat profesörlüğü de yapan, şu anda VVashington'da Dışişleri Bakan- lığı'nın önemli koltuklanndan birinde oturan Helena, Türkiye nöbetini eşi- ne devretmiş oluyor. Elmek: oacar@superonline.com Faks: 0312. 442 79 90 İzvestiya, Mezar-ı Şerif operasyonunun ABD'li ve Türk uzmanlarca planlandığını yazdı Zaferde Türkiye'nin payı • Rusya'mn izvestiya gazetesinde "Işbirliği" başlığıyla manşetten verilen haberde, kentin alınması operasyonunun, ABD'li ve Türk askeri uzmanlar tarafından etraflıca planlandığı ve yabancı komandolann desteği ile gerçekleştirildiği kaydedildi. MOSKOVA(AA)- Rusya'nın en etkili gazetelerinden izvestiya, Afganistan'da Kuzey Ittifakı'nın elde ettiği zaferlerin ardında, Türk ve ABD'li askeri uzmanlann yaptığı planlar bulunduğunu yazdı. Gazetenin dün manşetten verdiği ve Afganistan'daki zaferlerde pay sahibi olanJann çeşitliliğini vurgulamak için kullandığı, "Işbölümü" başlığıyla çıkan yazıda, bir yanda Kuzey France-inter radyosunun "islam ve Laiklik" programında Atatürk tanıtıldı Laiklik anlayışı bölgeye örnek PARİS (AA) -France-Inter radyosunda yayımlanan bir programda, Türkiye'nin laiklik anlayışının bölge ülkeleri için örnek teşkil ettiği bildirildi. Radyoda düzenlı yayımlanan "Avnrçja" pogramuıda, bu hafta "Isbun ve Laiklik" konusu ele alındı. Bölgede, din ve devlet işlerinin ayn tutulduğu tek ülkenin Türkiye olduğu hatırlatılan programda, Türkiye'nin laiklik anlayışuun Orta Asya cumhuriyeti, BalkanJar ve özellikle Bosna Hersek'te etkili olduğu bildirildi. Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal'ın, Türkiye'de din ve devlet işlerini birbirinden ayırdığı hatırlatılan programda, Atatürk devrimleri hakkında aynntdı bilgiler verildi. Atatürk'ün kıyafet devrimi ile kadınlan çarşaftan kurtardığı kaydedilen programda, Cumhuriyet ile birlikte Türkiye'nin yüzünü Batı modeline çevirdiği hatırlatıldı. Türkiye'nin rolfi Fransız radyosu, Fransa'da olduğu gibi Türkiye'de de halkın çoğunluğunun aynı dini inancı paylaştığını, ancak kamu yaşamını dini inançlann düzenlemediğini belirtti ve Ankara, Istanbul gibi büyük şehirlerde farklı dini inanışlara mensup cemaatlerin mevcudiyetinin de bunun bir kanıtı olduğuni bildirdi. Radyonun yaymında, aynca Ortodoks Patrikhanesi'nin Türkiye'de olduğu hatırlatıldı. Ittifakı güçleri ile Türk ve ABD'li askeri uzmanlann, yabancı komandolann, diğer tarafta ise Taleban ve Arap kökenli gönüllülerin olduğu belirtildi. Mezar-ı Şerif kentinin alınmasını, Taleban karşıtı Kuzey tttifakı'nın, ülkenin kuzeyini tamamen kontrol altına aldığını duyurmasını değerlendiren gazetede şu ifadelerkullanıldı:"Muzafferier arasında Amerikahlar ve Tiirkkr de var. İzvestna'nın elde ettiği bilgilere göre Mezar-ı ŞeriTin abnması operasyonu, hem ABD'li ve Türk askeri n/maniar taranndan etrafhca planlandı hem de operasyon, yabana komandolann desteği Oe yapıkk" Gazete, Taleban güçlerini Arap kökenli komutanlann yönettiğini, kilit önemdeki mevkilere sahip komutanlar arasında Suriyeli Ebu Musab, Mısırlı Şauki islambuU, Iraklı Abdu Haki'nin de bulunduğunu belirtti. Rusya Devlet Başkanı, Çeçenlerin Afganistan'a gittiğini söyledi Putin'den Gürcistan'a suçlama Dış Haberler Servisi - Rus>a Dev- let Başkanı Madimir Putin, Afga- nistan'a savaşmak için geçen Çe- çen mılıtanlann güzergâh olarak Gürcistan ve Türkiye yolunu seç- tikJerini söyledi. Putia Türkiye'nin tutumunun kendilerince bilindiği- ni ancak Gürcistan yönetiminin bu konuya göz yumduğunu belirtti. Putin, bu güçlerin Kuzey Kaf- kasya bölgesinden, Çeçenistan'dan geçişlerine tam olarak engel ola- madıklannı belirterek, "Ozelser- vislerimiz, Kuzev Kafkasya'dan çıkış. yapnuş ve Gürcistan ve Tür- kiye üzerinden Afganistan'a geç- meye haznianan IdşUerin isim Hs- telerinesahip.Öyledüşünüyonıın Id bu üsteleri verme>e de hazır- lar" dedı... Türkiye'nin yaklaşımı Gürcistan ve Türkiye yönetim- lerinin konuya yaklaşımlannda nü- anslar olduğunu belırten Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, "Gür- dstaa yönetiminin üst sevi>esinin bu işe ne kadar kanşöğmı söyiemekbenim için zor, ama göz yıunduklanda şüphesiz. Etimiz- de, \ arah miiitanlann Gürcistan hasta- neierinde tedavi gördükleri yolunda doğ- ru bilgiler var. Buna, Tifüs'te bulunan, Gürcistan ordusunun en önemli askeri hastanesi de dahil" diye konuştu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı George Bush arasında bugün başlayacak doruğun, ikı ülke ara- sındaki ilişkilerde son aylarda sağlanan olumlu atmosferin etkisinde gerçekleşe- ceği görüşünü dile getiren Kremlin Sa- rayı, buna karşuı ABD yönetiminde Rus- ya'ya yaklaşunda ikilik bulunduğunu ve bunun, sorunlann üstesüıden gelinmesi- ni zorlaştıran bir unsur olduğunu bildir- di. Putin'e eşlik edecek dış politika da- nışmanı Sergey Prihodko. "Putin'üı zi- yareti, iki ülke arasında uzun dönemli ger- çek bir işbirüğinin kuruhnasma eKerişü koşullar ahmda başhvor" dedi. Savaşın başladığı 7 Ekim'den bu yana ilk kez gazeteciler öldürüldü Taleban gazetecilere pusu kurdu Dtş Haberler Servisi - Afga- nistan'da görev yapan 3 yaban- cı gazetecinin, önceki gün Ta- leban'a bağlı güçlerce pusuya düşürülerek öldürüldüğü kay- dedildi. Ölen gazetecilerin ce- setlerinin, Kuzey Ittüakı asker- leri tarafından Tacikistan sını- n yakınlanndaki Şataray bölge- sinde bulunduğu bildirildi. Sydney Morning Herald ga- zetesinin Afganistan muhabi- ri Paul McGeough. 2 Fransız ve bir Alman gazetecinin, Ku- zey Ittifakı'na ait zırhh bir ara- ^ransız gazeteciler Pıerre Billaud (solda) ve Johanne Sutton ölen 3 gazeteci arasında. ca makineli tüfek ve havan- toplanyla ateş açılması sonu- cu öldüğünü bildirdi. Yaşamını yitirenlerden, Fran- sız kadın gazeteci Johanne Sutton'ın (34) Uluslararası Ra- dio France'da (RFI), diğer Fransız gazeteci Pierre Billa- ud" un (31), merkezi Lüksem- burg'da bulunan RTL radyo- sunda çalışnğı kaydedildi. Ölen Alman gazeteci VolkerHand- loik'un da Stern dergisi çalı- şam olduğu belirtildi. Araçta 6 kişi olduklannı be- lirten McGeough, Kuzey It- tifakı Komutanı Hasan'ın ön- derliğinde, kuşatma altındaki bir Taleban siperini görmeye gittikleri sırada saldınya uğ- radıklannı bildirdi. McGe- ough şöyle konuştu: "Biznn- le birlikte gelen tercümanla, bölgeyegirmek konusundaçe- kimser olduğu için dalga ge- çiyorduk. Risk aldığmuzı hiç düşünmemiştik". SINIR GERGtN Irak ateşe körükle gidiyor • Irak'ın, bir el havan topu ateşi açtığını öne süren Kuveyt, Birleşmiş Milletler'e başvurdu. KUVEYT (REUTERS) - Kuveyt, Irak'ın önceki gün sınırdan bir el havan topu ateşi açtığını ve olayla ilgili olarak Birleşmiş Milletler'e şikâyette bulunduğunu bildirdi. Kuveytli yetkililer, havan topu ateşinden önce Irak askerierinin, BM güçlerinin kontrolündeki silahtan anndınlmış bölgenin Kuveyt tarafına hafif makineli tüfek ateşi açtığını da kaydetti. Aynı yetkililer, önceki gün meydana gelen olaylann, silahtan anndmhruş bölgede kurallann ihlali olduğunu söylediler. Banş gücti doğruladı Bölgedeki banş gücü yetkilileri de silahtan anndınlmış bölgede Kuveyt tarafında havan topu ateşi açıldığını doğnıladılar. Silahtan anndınlmış bölge, Irak tarafında 10 kilometre, Kuveyt tarafında da 5 kilometre derinlikteki bir alanı kapsıyor. Bu bölge, 1991'de Irak'ın Kuveyt'i 7 ay süren işgalini sona erdiren, ABD öncülüğündeki askeri koalisyon tarafından kurulmuştu. GüLçh fLd (vm-vm) ARMAĞAN ILCI (i«»-ım> Gurur duyduğumuz, onurlandığımız kocaman yürekleriyle içimizde yaşayan ARMAĞAN İLCİ - GÜLÇİN İLCİ BOZKURT, aramızdan aynlışınızın 3. yılında sizleri sevgi ve saygıyla anıyoruz. Zehra-CevatİLCl Selin-Nurçin-Osman GÖK 'Rum kesiminin AB'ye tam üye olarak kabul edilmesi tehlike doğurur' Ismail Cem BM'yi uyardı ISTANBUL ı. SULH HU KUK HÂKtMLİĞt'NDEN DosyaNo 2001 340 Vasi T. Hastalığı sebebıyle Hikmet Kuzgıın. mahkeme- mizin 2001-340 esas, 2001 496 karar savılı ilamı ile 11 10.2001 tarihinde vesayet altına alınmış olup, kendisine Mûhürdar Bağı Sokak. Birlik Apartmanı, No:16 6 (Cadıköy-lstanbul adresinde ikamet eden kızı Gönül Germenyanoğlu'nun vasi tayınıne karar verilmiştır Ilan olunur. 11.10.2001 Basın: 66561 Hüvıyet cüzdanımı ve ehhyetımı kaybettım. Hükürasüzdüı. KADÎR ULUDÛZ • Cem, Rumlann adadaki iki ulusu da temsil ettikleri yolundaki iddianın Kıbns gerçekleriyle çeliştiğini kaydetti. NEW YORK (AA)- Dı- şişleri Bakanı Ismail Cem BM Genel Kurulu önünde dün sabah yaptığı konuş- mada Kıbns konusunda uyanda bulundu ve Kıbns Rum yönetiminin AB'ye tam üye olarak kabul edil- mesinin. hem adada yaşa- yan iki ulus hem de tüm bölge açısından tehlikeli sonuçlar doğuracagına işa- ret etti. Adada yaşayan uhıs- lara uyapay çözümlenı em- poze edihnesinin şimdi- kinden çok daha vahim bir krize neden olacağını vur- gulayan Cem, "Kıbns Türklerini adada azınhk durunıuna düşürecek çö- zümlere izüı venneyecek- lerini" de kaydetti. Konuşma kesildi Cem'in konuşması, American Airlines şirketi- ne ait uçağın New York'ta düşmesi üzerine BM bina- sında alınan güvenlik ön- lemleriyle ilgili anonslar yüzünden zaman zaman ke- südi. Kıbns Rum yönetiminin AB'ye tam üye olarak ka- bul edihnesinin hem ada- da yaşayan iki ulus, hem de tüm bölge açısından teh- likeli sonuç doğuracagına işaret eden Cem, ıkı ulus ta- rafından kabul edilmeyen yapay çözümlenı empoze edihnesinin şimdikinden çok daha vahim bir krize neden olacağını vurguladı. Cem, Rumlann adadaki iki ulusu da temsil ettikle- ri yolundaki iddianın Kıb- ns gerçekleriyle çeliştiğini kaydettikten sonra, Rum yönetiminin, Türkiye ve Yunanistan'ın üye olmadı- ğı uluslararası bir kurulu- şa girmesinin sözleşmele- re aykın olduğunu bir kez daha hatırlattı. Türkiye ile KKTCınin hür iradele- riyle müzakere ve kabul edilmeyen hiçbirçözümü benimsemeyeceklerini be- lirten Cem, Kıbns Türkle- rini adada azmlıkdurumu- na düşürecek çözümlere izin vermeyeceklerini de vurguladı. Cem, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın Rum Yöneti- mi liderine yapmış olduğu gayri resmi, ön koşulsuz, tüm konulan müzakere önerisinin Türkiye tarafin- dan memnuniyetle karşı- landığını da söyledi.