Katalog

28EKİM2001 PAZAR CUMHURİYET SAYFA AFGANÎSTAN'DA SAY4Ş dishab@cumhuriyet.com.tr 11 • Dış Haberler Servisi - .Afganistan'a yönelik kara operasyonu için 600 kişilik seçkin komando foirliğini harekete geçiren Ingiltere'nin Savunma Bakanı Geoff Hoon, uzun ve zorlu bir savaşa hazırlandıklannı söyledi. Umman'da BBC radyosuna konuşan Hoon, Afganistan'daki savaşın ne zaman sona ereceğine ilişkin bir yorum yapmaktan kaçınarak "Gerektiğı kadar sürecek" .dedi. "Operasyonun askeri güçlüklerinin farkındayız" diyen Hoon, bunun kararlılıklannı etkilemeyeceğini vurguladı. Rusya'dan htifak 1 a silah • MOSKOVA(AA)- Rusya, Afganistan'da Taleban yönetimine karşı savaşan Kuzey IttifaJa'na 40 tank ve 100'dem fazla zırhlı araç verecek. Interfaks haber ajansının verdiği haberde, "Rusya'nın, yıl sonuna kadar uluslararası toplum tarafından tanınan Devlet Başkanı Burhaneddin Rabbani liderliğindeki devrik Afgan hükümetine, 40 T-55 tankı, 80 BMP zırhlı savaş aracı ve biıkaç düzine BTR zırhlı personel taşıyıcı vereceği" belirtildi. Ajans, Kuzey Ittifakı olarak bilinen Rabbani'ninBirlik Cephesi hükümetine askeri yardımın toplam 45 milyon dolar tutannda olacağını duyurdu. Tank ve zırhlı araçlann ordu depolanndan verilecek eskı modeller olduğu belirtildi. Hndistan'da çatışma: 7 öNi • BOMBAY(AA)- Hmdıstan'ın Malegaon kentinde, Afganistan'a yönelik bombardıman nedeniyle AJBD ve Ingiliz mallannı boykot kımpanyası düzenleyen Müslüman grubun üzerine polisin açtığı ateşte 7 kişi öidü. Kentte, Müslüman grubun Amerikan ve Icgiliz mallannı boykota çağıran el ilanlan dığıttığı, polisin üanlara kırşı çıkması üzerine çatışma çıktığı kaydedildi. Teröristler izteniyordu 1BERLİN(AA)- Aimanya'da yayunlanan Der Spiegel dergisi, ABD'dekı terörist ssldınlann ardındaki kşilerin Alman Federal Sıç Dairesi (BKA) tarafindan çok daha ÖKeden izlendiklerini yızdı. Derginin haberinde, Isame bin Ladin'in mali işeriyle ilgili Hamburglu işıdamı Mahmut Dnkazanlı'nın yanı sıra 4 fcşinin daha, Frankfiırt Bışsavcılığı'nın talebi irerine BKA tarafindan 196'dan bu yana kara pffa akladığı şüphesiyle izendikleri belirtildi. Darkazanirnın o zamanlar EKaıde çevrelennden kşilerin hesaplanyla ilgili olarak banka yetkisinin bılunduğu kaydedilen luberde, bu soruşturma kipsamında, ABD'deki trörist saldınlann ardında bdunduğu tahmin edilen kşilerin isimlerinin de dıha önce ortaya çıktığı ıfıde edildi. PByrard şeriat nahkemesinde |İSLAMABAD(AA)- Tıleban yönetiminin, Fansız gazeteci Michel Jtyrard'ı casusluk sçlamasıyla şeriat ohkemesine göndereceği tsdirildi. Afgan tslami ftsın Ajansı, Taleban'ın csuslukla suçlayarak oukladığı Paris Match Eiıhabiri Peyrard'ı şeriat ohkemesine gönderme kran aldığını belirtti. Abdülhak'ın Taleban tarafından öldürülmesi, Washington'ın planlannı bozdu ABD'yebüyük darbeDış Haberier Servisi - Taleban yö- netiminin, dün idam ettiği muhalefet komutanlanndan Abdülhak'ın cena- zesinin bugün Peşaver"de toprağa ve- rilmesi beklenirken Abdülhak'ın ölü- müyle ABD'nin planlannın önemli darbe aldığı bildirildi. Taleban dün de Kuzey îttifakı 'nın 5 komutanını idam ettiğıni açıkladı. Afgan Islami Haber Ajansı (AIP) Taleban yönetiminin, Kuzey Ittifa- kı'ndan 5 komutanı yakaladığını ve astığını duyurdu. Haberde, Taleban güçlerinin muhaüflerin Samangan eya- letindeki Dara-i Suf Vadisi'nin bulun- duğu bölgede başlattığı saldınyı püs- kürttüklen, daha sonra da 5 komutan ile 15 askeri esir aldıklan belirtildi. 5 komutandan birinin adının Mu- hammed Bilal olduğu kaydedildi. Ta- leban ise dün akşam yaptığı açıkla- mada, 5 komutanın asıldığını yalanla- dı. Devrik Kral Zahir Şah'a yakınlı- ğıyla bilinen eski Dışişleri Bakan Yar- dımcısı Hamit Garzey'in de dün Kan- dahar'da Taleban tarafından idam edil- diği öne sürüldü ancak bu haber doğ- rulanmadı. Garzey'in de Abdülhak gi- bi Peştu kabileleri Kuzey Ittifakı tara- fına çekmekle görevlendirildıği belir- tiliyor. ABD ve Pakistan Istahbarat Servi- 'YANLIŞLIKLA' VURULDU Kızdhaç yiyecek dağıtamıyor Dış Haberier Servisi - ABD Sa- vunma Bakanlığı, savaş uçaklannın önceki gün Afganistan'ın başkenti Kâbil'deki Kızılhaç ambarlannı ve yakınlardaki bir yerleşim birimini yanlışlıkla bombaladığını doğrular- ken Kızılhaç, artık Kâbil'de yiyecek dağıtımı yapamayacağuıı bildirdi. ABD Merkez KomutanlığYndan yapılan açıklamaya göre iki adet F/A-18C Hornet tipijet, her biri 900 kilogram bombayı, geçen perşembe gecesi Kızılhaç ambarlanna bırak- tı. Yanlışlıkla hedef alman Kızılhaç ambarlanna atılması öngörülen 220 kilogramlık bir bomba da güdüm sistemindeki anza nedeniyle ambar- lann 200 metre güneyindeki bir yer- leşim birimine atıldı. Önceki sabah da iki B-52 bombardıman uçağı ay- nı ambarlara 900'er kilogramlık 3 bomba attı. Açıklamada, "ABD'nin, Kızdhaç ve yerieşiın birimine iste- meyerek yapılan saldmdan üzüntü duyduğu" ifade edildi. Kızılhaç am- barlan 16 Ekim'de de vurulmuştu. Sadece bir ambar kaldı Kızılhaç, 3 ambannın vurulması- nın ardından Kâbil'de gıda yardımı dağıtamayacağını bildirdi. Kızılhaç Sözcüsü Mario Musa, 5 ambardan birinin daha önce, 3'ünün de önce- ki gün yok edildiğini, sadece bir am- bann kaldığını belirtti. Ambarlar- daki yüklü kamyonlann ciddi hasar gördüğünü belirten Musa, depolar- da yardımına muhtaç 55 bin kişi için gıda ve battaniye bulunduğunu söy- ledi. Ambarlann 2 hafta içinde 3 kez bombalandığını ammsatan Musa, ABD uçaklannın attığı "akA" bom- balann bu kadar çok hatayı nasıl yaptığını anlayamadığmı söyledi. Uluslararası Kızılhaç Komitesi, ambarlann çatısında Kızılhaç amb- leminin bulunduğunu, bu saldınla- nn insan haklan ihlali olduğunu açıklamıştı. • Pakistan istihbaratının eski bir çalışanı, Komutan Abdülhak'ın idam edilmesinin ardından artık kimsenin Taleban denetimindeki bölgelere girmeye cesaret edemeyeceğini söylüyor. si'nin (ISI) desteğiyle, doğu Afganis- tan'daPeştu aşiret liderlerinı Taleban'a karşı ayaİdanmaya ikna etmek için te- maslarda bulunan Peştu kökenli Ab- dülhak'ın idamı, Washington'ın gele- cekteki Afganistan yönetimi ile ilgili planlanna önemli bir darbe indirdi. ABD, eski Kral ZahirŞah aracüığry- la, Taleban komutanlaruu parayla sa- tın alması ve ılımlı gruplan ayaklan- maya teşvik edip Taleban'ı zayıflatma- sı için Abdülhak'ı görevlendirmişti. Abdülhak ve beraberindeki HacıDav- ran ve yeğeni olduğu sanılan İzatul- lah'ı idam eden Taleban yetkilileri, Abdülhak ve arkadaşlannı ABD pro- pagandası yapmak ve "Afganlan Ta- leban'akarşı isyana teşvikettnelde''suç- lamışlardı. Abdülhak'm üzerinde yüklü mik- tarda dolar ve kendisi için çalışan ki- şilerin isimlerinin de bulunduğu önem- li evrak ele geçirilmişti. Taleban, ida- mın ardından muhalifleri "Afganis- tan'a ginnemeleri, aksi takdirde kötü sonuçların kendilerini bekleyeceğj" yo- lunda uyarmıştı. Taleban m Abdül- hak'ı öldürerek taraftarlanna da çok net bir mesaj verdiği bildiriliyor. Savaşta hayal kuıkhğı Bir Batılı Afgan uzmanı, "Savaşta hayal kınkhğı öne çıkryor. Taleban bö- lünmedLCephedeBerfeaıe yok. Sivil he- defkr vuruhıyor. Hicbir şey phnbndı- ğı gibi gitmiyor" değerlendirmesini yapıyor. Pakistan askeri ıstıhbaratının eski yöneticilerinden Hamid Gûl de yap- tığı değerlendirmede Abdülhak'ın ida- mının, Peştu aşiretlerin desteğine sa- hip ohnadığım gösterdiğıni söylüyor. Gül, aksi durumda Taleban'ın, aşiret- lerin önde gelenlerini ziyaret eden Ab- dülhak'ı yakalamasının mümkün ol- mayacağım vurguluyor. Bu durumun Peştu aşiretlerin Taleban'a desteğinin tam olduğunu gösterdiğini söyleyen Gül, artık kimsenin Taleban deneti- mindeki bölgelere girmeye kalkışa- mayacağını belirtiyor. Gül, Zahir Sah'ın banş planlannın "btttiğini'' söyleyerek ABD'yi "Kâbü'deki 'ılımlılar' ûze- rinden geliştirdiği poiitikalannı göz- den geçjrmeye" çağınyor. Zahir Şah'ın sekreteri Zahnai Resul, Kral'ın Afganistan'a girmesı konusu- nu çok ciddiye aldıklannı ancak bu- nun için poiitikalannı değiştirmeyecek- lerini belirtti. Pakistan Devlet Başka- nı PervezMüşerref ise Abdülhak'ın ölü- münün Afganistan'ın siyasi gelece- ğini etkilemeyeceğini söyledi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü RkhardBoucherdedün, Abdülhak'ın ölümünün, Afganistan'da yeni bir ge- niş tabanJı hükümet kurulrnası çaba- lanna bir darbe olacağını ifade etti. Afganistan'm devrik Devlet Başkanı Burhaneddin Rabbani, Peştu kökenli komutan Abdülhak'ın idamını "çok trajik bir olay" olarak nıteledi. Rab- bani, efsanevi komutan Abdülhak'ın ölümü konusunda, "Bu çok trajik bir olay. Bu olay, Taleban'm ne kadar ao- mastz olduğunu gösteriyor" dedi. atandaya$amlanmsfinlüriiyor.Küçfikçocuk,battaniyeyesanla^ (REUTERS) Pakistan, sınırlar açılırsa büyük bir akın olacağı uyansında bulundu '2 milyon Afgan kapımızda'Dış Haberier Servisi-Pakistan Dev- let Başkanı Pervez Müserref, sınırla- nn açılması durumunda 2 milyondan fazla Afgan sığınmacınmülkesine akın edeceği uyansında bulundu. Müserref, başkent tslamabad'da dü- zenlediği basın toplantısında, "Kapı- tanmızı açarsak 2 mflyon stğmmaoya dahahazırobnanuzgerekir.Bu,büyük ekonomik ve tophunsal sorunlara yıd açac2mi>on9ğınmaadahaistivorn>ı- yuz?" dedi. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yük- sek Komisyonu (UNHCR) 1.5 miryon Afganm Pakistan'a geçebüeceğini bil- djrmişti. 11 Eylül saldınlarmdanbu ya- na Pakistan'a 60 bin Afganın girdiği tahmin ediliyor. Pakistan'da yaklaşık 3 milyon Afgan sığınmacı yaşıyor. Pakistan-Afganistan sınınnm res- men kapah olmasına karşın binlerce ki- şi, denetimsiz uzak bölgeleri kullana- rak ya da suıır görev'lilerine rüşvet ve- rerek Pakistan'a giriyor. StviDerin olfimûne tepki Müşerref, Afganistan'daki ABD ope- rasyonu sırasında meydana gelen sivil kayıplardan kaygı duyduğunu da be- ürterek, ABD'den operasyonda sivil ölümlerinin önlenmesi için daha faz- la dikkat göstermesini istedi. Müşer- ref, "kaduüarm ve çocuklann yara- lanması ve aci çeldyor nhna«nııı, Pa- Idstan da dahfl ohnak ûzere tûm dûn- yada kaygı yaratt^mı" belirtti. Uzun sürmesi halinde savaşın birçok sivilin ölümüne yol açabileceği uyansında bulunan Müşerref, bunun, Islami des- teği sona erdirebileceğini söyledi. Afganistan'daki bombardımanın ka- sım ortalannda başlayacak ramazan ayı boyunca kesilmesi tavsiyesinde bu- lunan Müşerref, "Ben ramazan bo- yuncabombardımanın devam etroesi- ne karşrynn,çfinküba, Afganistan 'da- IdharekâtakarşıçıkanbrmsesıierBii da- ha fazla vükseMroefcrine mazeretyara- tacakör" diye konuştu. Müşerref, ABD'nin askeri harekâtı hedefine ula- şıncaya kadar destek vereceklerini söy- ledi. Müşerref, "Her askeri harekâtm bir hedefî vardır ve bu bedeflere ula- harekât sona ermez" dedi. Afganistan'ın başkenti, bugüne kadar düzenlenen en şiddetli hava akınlanyla sarsıldı Uçaklar Kâbfl'e bomba yağdırdı Dış Haberier Servisi- Taleban yönetiminin muhalıf komutan Akhllhak'ı önceki akşam idam etmesinin arduıdan Afganis- tan'ın başkenti Kâbil'e karşı, bugüne kadarki en şiddetli bom- bardıman gerçekleştirildi. Bölgedeki AFP muhabiri, cu- mayı cumartesiye bağlayan sa- atlerde Amerikan uçaklannın başkente yaklaşık 20 bomba bıraktıklannı bildirdi. Önceki akşamki akının ardından dün sabaha karşı kente 4 bomba düştüğü, daha sonra Kâbil'in bugüne kadarki en şiddetli bom- bardunana maruz kaldığı be- lirtildi. • ABD uçaklan, Kâbil'e 20 bomba atarken Taleban mevzilerine de şiddetli saldınlar düzenledi. Pakistan'dan yaklaşık 10 bin silahlı köktendinci, Taleban saflannda savaşmak üzere Afganistan'a geçti. Operasyon birkaç saat ara- dan sonra dün sabah yeniden başladı. Kâbil'in kuzeyindeki Talebanmevzileri yeniden bom- balandı. Taleban muhalifigüç- lerin komutanlanndan Musta- fa, savaş uçaklannın ilk saldı- nyı, Bagram Havaalanı'nın 12 kilometre güneydoğusundaki Şuhi bölgesine ya da bu bölge yakınlanna düzenlediğini söy- ledi. Mustafa, ikinci saldınnın Taleban'ın Bagram'ı bomba- lamak için kullandığı Sia Ku bölgesine yapıldığını belirtti. Kuzey îttifakı güçlerine göre Şuhi bölgesinde Taleban savaş- çılan bulunuyor. Taleban'ın Bahtarajansının müdürü Abdül- henanHemat, Mezar-ı Şerif ya- kınlannda bulunan Dara-i Suf'taki Taleban mevzilerine karşı çok şiddetli bir bombar- dıman düzenlendiğini, yakla- şık 30 bomba atıldığını, Kuzey Ittifakı güçlerinin de bombar- dıman sürerken karadan saldı- n düzenlediğini, ancak Tale- ban'ın mevzilerini koruduğunu bildirdi.Afgan Islami Haber Ajansı, Herat'a düzenlenen sal- dınlarda 1 kışının öldüğünü, 5 kişinin yaralandığını, Kanda- har'da 2 kişinin öldüğünü, Ta- lokan'da da 2 kişinin yaralan- dığını duyurdu. Geçen perşembe günü ABD uçaklannın, Kâbil'deki Birleş- mış Milletler (BM) mayın kö- peği merkezini bombaladığı bildirildi. Saldında, 5 bin do- lar değerindeki mayın arama köpeklerinden üasinın öldüğü belirtildi. Öte yandan Pakistan'dan 10 bin dolayında silahlı kişinin, kamyonlarla "ABD'ye karşı d- hada kaûlmak" amacıyla Af- ganistan'a hareket ettiği bildi- rildi. Pakistan îçişleri Bakanlı- ğı kaynaklan, şeriat yanlısı "TahrikNifaz-ı ŞeriatMuham- medi" örgütünün lideri Sufî Muhammed önderligjnde yak- laşık 10 bin kişilik bir grubun Pakistan'dan Afganistan'a git- tiğini belirttüer. SAYDAM YALÇEV DOGAN Dahaİlk Basamaklarda, Yaşamak Flilini Çekmek Ayaklan kan içinde. Eteği çalılara takılıyor. Elindeki sepeti yere dökülüyor. Bir dala tutun- maya çalışırken dal kınlıyor, yokuş aşağı yu- varlanıyor. Bir yandan soğuk fena halde vu- ruyor. Saatlerdir dağlarda yürüyor. Altı çocuğuy- la. Beşi yanında, altıncısı kamında. Bir o ço- cuğuna, bir diğerine koşturuyor. Biri ağlıyor, öteki avazı çıktığı kadar bağınyor. Saatlerdir dağlarda yürüyor. Hayır, kaçıyor!.. Her yabancı, yeni bir düşman. Kendi ülke- sinde. Taleban: Ya fahişe ya zındık Afganlı kadın Golalay henüz 35'inde. Dağ- larda kaçarken düşünüyor. Ruslar, radikal Araplar, Pakistanlılar, Taleban, Bin Ladin ve şimdi de Amerikan bombardı- manı. Hep yabancılar var kendi ülkesinde. Her yabancı geldiğinde, yeniden kaçış!.. Ye- niden bilinmeyene doğru!.. Ama kaçış!.. Ar- tık kaçacak yer bile kalmıyor. öyle bir ülke tarihi ki yoksulluk, zorbalık, sa- vaş ve yıkıntı. Ama zorbalık ve dönüp dola- şıp zorbalık. Hele de kadın olmak Afganis- tan'da vede Taleban rejimi altında!.. Taleban'a göre, kadın ya fahişe ya zındık!.. Dini ku- rallara uymayan kadınlan Taleban, taşlayarak öldürüyor. Bunlan düşünürken Golalay, işte nihayet sınıra geliyor. Rüşvet yoksa kamp da yok Peşaveryakınındaki mülteci kampı. Ama ora- ya geçmek için önce Pakistanlı askerlere 6 bin rupi rüşvet vermek gerek. On altı yıldır var bu kamp. Yedi bin kişi ya- şıyor. Artık köy gibi. Ama kampa giriş resmen yasak!.. Yerleşmek illegal!.. Pakistan polisi ve askeri, burada güvenlik garantisi veımiyor. Ne de olsa, onlar mülteci, hayatın son sefe- rineçıkmışgibi!.. Çadırlar ve üflesen yıkılacak barakalarda kadınlar dikiş dikiyor. Aralannda Afganistan Devrimci Kadınlar Cephesi üyeleri de var. Hepsi, hep bir ağızdan "Kadınlar da insan- dır, ama Taleban'a öğretemedik"diye çığlık atmak istiyor. Ne çare, kampta dikkat çekmek iyi değil!.. Hücreden fiil çekimine Birlikte söylenen şarkı gibi, ankten sesler yük- seliyor. Kamptaki okuldan. Kız çocuklan hep bir ağızdan, yüksek sesle fiil çekimine çalışt- yor "Ben yaşayacağım, sen yaşayacaksın, o..." Hayatın daha ilk basamaklannda, yaşamak fijlini çekmek!.. O küçük kızlar için yaşanacak oncaşey varken!.. Hayatayaşamayı düşüne- rek başlamak!.. Okuldan gelen bu seslerle irkiliyor Man- sur. Yirmi yıl geriye gidiyor. 34 kişiyle birlikte kaldığı o hücreye. Kendi insanına özgürlük, kendi ülkesine demokrasi istediği için atıldı- ğı o hücreye. Işkenceden kurtulan üç kişiden biri o. Şimdi bu kampta, kaçak. Kim bilir, ka- çıncı kez!.. Onun için de öyle. Her yabancı, yeni bir düşman. Rus baskısı, Taleban terörü derken kamptaki yedi bin Afganlı, geride kalan yirmi milyon Afganlı artık yorgun düşüyor. Her gelen onlan eziyor. Kendi ülkelerinde, kimse onlan insan yerine koymuyor. Baskı ve zulüm ve yoksulluktan başka bir şey bilmiyor- lar. Hepsi, tek tek aynı duyguda buluşuyor: "Ruhum bu kadar acıyı, artık kaldırmıyor." E-mail: ydogan6cumhuriyetcom.tr Faks:0212513 9098 Bin Ladin'le ilgili kanıt yok Şarbonda 'aşın uçlar' şüphesi Dış Haberier Servisi -Amerikan Federal So- ruşturma Bürosu (FBI) ve Merkezi Haberalma Teşkilatı(CIA),şarbo- nun arkasında ABD'de- ki aşın uçlann bulun- masından şüphelenir- ken, Kongre binasın- daki 3 büroda şarbon izine rastlandı. Washington Post ga- zetesine göre, üst dü- zey yetkililer, şarbon saldınlarının, kamu- oyunun dikkatini Usa- me binLadin ve El Ka- ide örgüründen gelebi- lecek daha büyük bir tehditten uzaklaştırabi- leceğine dikkat çeki- yor. Yetkililer, 11 Ey- lül'deki saldınlann baş şüphelisinin herhangi bİT 7J»manHa A B D İÇİn- de ya da dışında Ame- rikan çıkarlanna ikinci bir saldınyı planladığı- na inanıyor. Şarbon sal- dınlannın arkasında, radikal Islamcılara sempati duyan Ameri- kan vatandaşlan ve aşı- n sağcı gnıplar dahil ülke içindeki unsurlann bulunması olasıhğının göz önünde tutulduğu- nu kaydeden gazete, üst düzey bir yetkilinin, "Şüphelerin bir iç kay- nağayoğunlaştığıveh^- bir şeyin yurtdışı kay- nakhteröre uygun düş- mediği'' sözlerini ak- tardı. Haberde, şarbon- lu mektuplardaki Isra- il karşıtı mesajlar ve Bin Ladin'in açıklama- lannın, 11 Eylül'deki saldırıları öven ABD'deki Aryan Ulu- su gibi aşın sağcı gnıp- lann işi olabileceği kay- dedildi. Gazeteye göre yetkililer, şarbonla Bin Ladin ve El Kaide ara- sında bağ olmadığına inandıklannı söyledi- ler. Kongre binasında yapılan araştırmada, 3 büroda şarbon izine rastlandı. Daha önce de Kongre'de 4 ayn bö- lümde şarbon bakteri- sine rastlanmıştı.