Katalog

13 EKİM 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA AFGANISTAN'DA SAVAŞ 11 Bin Ladin'e dava • NEW YORK (AA) - Kocası Dünya Ticaret Merkezi'nde ölen New Yorklu bir kadın, Taleban ve Usame bin Ladin aleyhine 5 milyon dolarlık tazminat davası açtı. Kimliği saklı tutulan hamile ve 4 çocuklu kadının, davacı olduğu kuruluşlar arasında Afganistan Islam Emirliği ve El-Kaide örgütü de bulunuyor. Dünya Ticaret Merkezi'ne yönelik saldınlardan ötürü ilk kez bu tür bir dava açıldığına dıkkat çekiliyor. Davacı kadının avukatı, davayı kazandıklan takdırde tazminatı, ABD hükümetının dondur- duğu teröristlere ait fonlar- dan tahsil edebilecek- lerini ifade etti. Belgrad'dan silah istemiş • PRİŞTfcNE (AA) - Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'da yayımlanan Nedeljni Telegraf gazetesinin haberine göre, Usame bin Ladin, 1986 yılında dönemin Yugoslav yönetiminden 100 milyon dolar değerinde silah satın almak istedi. Haberde, Bin Ladin' in Yugoslav yetkililere, silahlan Sovyet rejimine karşı savaşan Afgan direnişçileri için istediğini söyledigi belirtildi. Habere göre, Suudi bankalar aracılığıyla ödemeyi garanti eden Bin Ladin'in bu talebi, Moskova ile ilişkilerin zedelenmesi ihtimalin- den dolayı Yugoslavya tarafindan reddedildi. Empire State boşalıyor • NEWYORK(AA)- Dünya Ticaret Merkezı'nin ikiz kulelerinin yıkılması üzerine yeniden New York'un en yüksek binası haline gelen Empire State binasındaki işyerlerinin bırer birer boşalmaya başladığı ortaya çıktı. Bina yöneticilen, 102 kath gökdelende bulu- nan 180 şirketten 16'sınm başka yere taşınma karan aldığını belirttiler. Bu arada saldınnın üzerinden bir ay geçmesine rağmen Dünya Ticaret Merkezi enkazmın hâlâ için için yandığı bildiriliyor. *ak'a13sorti • BAĞDAT (AA) - Irak Hava Savunma Komutanlığı, Suudi Arabistan ve Kuveyt'ten havalanan bir grup Amerikan ve Ingiliz uçağmnı güney Irak'ta 13 silahlı sorti vaptığını açıkladı.Irak Hava Savunma Komutanlığı sözcüsü, dün gece INA'ya \erdiği bir demeçte, uçakların Basra, Zikar, Misan ve Musenna kentleri üzerinde uçtuklannı bildirirken, Irak Füze Sistemleri tarafindan uçaklara ateş açıldığını vurguladı. Aralık 1998'den bugüne kadar Amerikan ve Ingiliz uçaklanmn düzen- ledikleri hava saldınlan sonucu 368 kişi öldü. Bush, Bin Ladin'in teslim edilmesi durumunda operasyonun duracağmı söyledi Taleban'a bir şans dahaDış Haberler Servisi - ABD Baş- kanı George Bush, Taleban'a ikin- ci bir şans vererek Usame bin La- din'i teslim etmeleri durumunda Af- ganistan'a yönelik operasyonun so- na ereceğini bildirdi. Bush dün Beyaz Saray'da düzen- lediği ve televizyonlardan canlı ya- yımlanan basın toplantısmda, 11 Ey- lül saldınlannın ardından geçen 1 aylık dönemi değerlendirdi. FBI'nin yayımladığı son tehdit uyarısının ardından, tehditler karşı- sında hallan bozulan moralini dü- zeltmek için bu basın toplantısını düzenlediği belirtilen Bush, basının sıkıştıncı sorulan karşısında terle- di. FBI, birkaç gün içinde ABD'ye karşı yeni saldmlar olabileceği uya- nsında bulunmuştu. Afganistan'da süren operasyona ilişkin sorulara karşılık Bush, "ada- let sağlanıncaya kadar" Afganis- tan 'dan çıkılmayacağını, ancakTale- ban'ın El Kaide üyelerini ve Bin La- din'i ABD'ye teslim etmesi duru- munda, Afganistan'a ikinci bir şans verileceğini de söyledi. Afganistan operasyonu- nun Bin Ladin'le El Kaide üyeleri adalet önüne çıkan- lana kadar süreceğini kay- deden Bush, "Bu bugün de olabilir, 1 ay sonra da. 1-2 yıl da sürebilir ama sonun- da biz kazanacağız" dedi. 'Bin Ladin teröristlerin en kötüsü' Bin Ladin'in kesin olarak Afganistan'da olup olmadı- ğının saptanamamasını eleş- tiren bir gazeteciye karşılık Bush, "Bizim savaşımız ge- nel olarak terorizme karşı. Bin Ladin, bu teröristlerin en kötüsü. Onun mağarası- nı dumanla dolduracağız. Bin Ladin ağın bir parçası. Bir aydır savaşıyoruz. Bu, geleneksel bir savaş değil. Değişik bir yaklaşım ve an- layış istiyor" dedi. Bush, televizyonlardan canlı yayımlanan basın top- lantısında, Amerikan kuvvet- lerinin kazanımlan konusun- • Başkan Bush düzenlediği basın toplantısmda, operasyonun Ladin ve adamlan adalet önüne çıkanlana kadar süreceğini söyledi. ABD Başkanı, Usame Bin Ladin'in mağarasını dumanla dolduracaklannı da belirtti. da net bilgi veremedi. Operasyonun ardmdan ABD'nin Afganistan'da ka- lıp bölgede istikran sağlayacağını be- lirten Başkan, "Ancak bir yeniden yapılandırma BM tarafindan ger- çekleştirilirse daha iyi olur" dıye konuştu. Bush, 11 Eylül'den bu yana, El Kaide ve Taleban'ın finans kaynak- lanndan 24 milyon dolann dondu- rulduğunu, pek çok kişinin tutuklan- dığını, askeri operasyon sayesinde El Kaide unsurlannın Afganistan'da sürekli yer değiştirdiğini, tehditlere karşı Amerikan hükümetinin her tür- lü önlemi aldığmı söyledi. FBI'nin, yeni saldınlara karşı uya- nık olunması yönünde Amerikan halkı için yayımladığı yeni uyan ve şarbon tehdidine karşı bir soruyu ya- nıtlayan Bush, "Bu genel bir uya- rıdır. Hükümet sürekli alarmda" dedi. Teröristlerin amacınm halkı korkutmak olduğunu belirten Bush, "Amaçlarına ulaşmalarına izin vermeyin. Korkmamızı ve adalet arayışımızdan vazgeçmemizi isti- yorlar" diye konuştu. 'Terörü destekJeyen bedelini öder' Bush, terorizme destek veren ül- kelerin de ABD'nin hedefi olacağı ifadelerini ve Irak'ı soran bir gaze- teciye yanıtında, Irak'ın yakından izlendiğini söyledi. Başkan Bush, "Hangi ûlkede El Kaide hücresi belirlersek, ona gö- re önlem alacağız. Saddam Hüse- yin, kendi halkını gaza maruz tu- tan kötü bir adam. Onu dikkatle izliyoruz" dedi. ABD'nin teröre destek veren ülkeler Hstesindeki Suri- ye'ye ilişkin ise Bush, bu ül- kenin, ABD'ye terörle savaş- ta işbirliği önerdiğini ve bu önerinin memnuniyetle kar- şılandığını söyledi. Bush, şöyle konuştu: "Teröre destek veren ülkeler bedeli- ni öder. Suriye, bize nasd yardım edebileceğini sordu. Bunu ciddiye aldık ve bir şans veriyoruz.Terör koalis- yonuna katılmak isteyen ül- keler bunu göstersin. Diplo- matik konuşmaları takdir ediyorum, ancak askeri ola- rak katılmak istediğini söy- leyen asker göndermeli." Bush, tartışmalı füze savun- ma sisteminin her zamankin- den daha fazla gerekli oldu- ğunu da vurguladı. Bush, fü- ze savunmasının önündeki engel olanAnti-Balistik Füze Antlaşması'nın modasının geçtığını söyledi. KISSINGERAFGANÎSTAN'IN İNŞASININ ABD'NlN SORUNU OLMADIĞINI BİLDİRDİ: Dünyayı tek başımıza onaramayız Dış Haberler Servisi - ABD'nin eski dışişleri bakanlanndan Henry Kissinger, "ABD'nin savaştan sonra, bombaladığı Afganistan'ı yeniden inşa etmek gibi bir kaygısı bulunmadığııu" söyledi. Virginia'daki askeri enstitüde konuşan Kissinger, "Dünyayı tek başımıza biz onaramayız. Ba Birleşmiş Milletler'in görevi olmalıdır. Afganistan'ı yeniden inşa etmeye kalkarsak, bu ülkeyi daha önce işgal etmiş olan devletlerin karşdaştığı krizle karşı karşıya kalırız. Bu da Kâbil'de bir hükümet kurulduktan sonra kırsal aianı kontrol etme sorunudur" dedi. Kissinger konuşmasmda, "1989 yılında, mücahitlere Sovyet ordulannı ülkeden atma konusunda destek verdikten sonra, ABD'nin dünyanın bu kesimine daha fazla önem vermesi gerektiği" görüşünü de savundu. Sovyetler yenilgiye uğratıldıktan yıllar sonra, 1996 yılında Taleban örgütü Afganistan'da iktidarı ele geçirmişti. Bir sonraki asama Suriye de hedefler arasında • ABD ve müttefiklerinin beklentilerini karşılamadığı durumda Suriye'nin de bir askeri harekâtm hedefi olabileceği bildiriliyor. Dış Haberler Servisi - ABD, terorizme karşı kampanyanın ileri aşamalannda, Washington ve müttefiklerinin taleplerini karşüamaya yanaşmadıklan durumda, Suriye gibi ülkelere de askeri harekât düzenleyebileceğini bildirdi. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Richard Armitage, ABD Başkanı George Bush'un basın toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, harekâttaki hedeflerin, ABD ve müttefiklerinin çıkarlanru tehdit eden bütün gruplan içerdiğini söyledi. Bush, konuşmasmda Suriye'nin ABD'ye terorizmle savaşta işbirliği önerdiğini ve Washington yönetiminin de bu öneriyi memnuniyetle karşüadığım söylemişti. Armitage, "ABD çıkarlarmı ve müttefikleri incitmeye çalışan örgütler, bir sonraki ilgi alammız olacak samnm. Kimin ABD'ye ve müttefiklerine tehdit oluşturduğunu biliyoruz" dedi. Lübnanlı ve Füistinli örgütleri banndırdığı için ABD'nin "terorizmi destekleyen ülkeler" listesinde yer alan Suriye'nin ABD'nin taleplerini karşılamadığı durumda sonucun ne olacağı yönündeki soruya Armitage "MaB yaptınmlardan askeri harekâta kadar koalisyonun uygun göreceği her şey olabilir" diye yanıt verdi. Armitage, Şam'ın performansının Washington'ı hayal kınklığına uğrattığını söyledi. Suriye'nin ikircikîi davramşları nedeniyle kendisinin bu ülkeyi koalisyonun içinde görmediğini belirtti. Bakan Yardımcısı, ABD'nin terorizme destek veren ülkeler listesindeki bir başka ülke olan Sudan ile ilgili kimi şüpheleri bulunduğunu vurgulayarak "Sudan anlamlı jestler yaptı, ancak koalisyonun içinde yer alacaklarsa kimi değerleri ve ortak hedefleri de paylaşmaları gerekir" diye konuştu. Harekâta 'Cııma' tatili • Hava saldınsının sonucunda sivil kayıplann arttığı yönündeki iddialar yoğunlaşırken ABD Genelkurmay Başkanı, Cuma gününün Müslümanlann kutsal günü olması nedeniyle Afganistan'a düzenlenen operasyona ara verildiğini" bildirdi. Dış Haberler Servisi - ABD 5 gündür geceli gündüzlü sürdürdüğü Afganistan operasyonuna cuma gü- nünün kutsalhğı nedeniyle ara verdi. ABD Savunma Bakanı Donald Rums feld kuzey bölgesinde bombalanan yerlere kara birliklerinin ilerleme za- manının geldiğini belirtti. ABD Genelkurmay Başkanı Ric- hard Myers, "Bugünün Müslü- manlann kutsal günü olması nede- niyle Afganistan'a karşı düzenle- nen askeri operasyona ara verildi- ğini" bildirdi. General Myers, Pen- tagon'da düzenlediği basın toplantı- smda, "Cuma Müslümanlann kut- sal günü olduğu için bugün operas- yon yok" dedi. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ise, Afganistan'a karşı 5 gündür düzenlenen operasyonun ye- niden ne zaman başlayacağını söyle- medi. Taleban yönetiminin, uluslara- rası terörist Usame Bin Ladin'i tes- lim etmeyeceğini belirten Rumsfeld, Taleban ordusunun zayıfladığını ve OPERASYONA ARA - ABD'nin Afganistan'a yönelik askeri narekatına bir gun ara verildiği açıklanırken Kuzey tttifak askerleri, kara harekâtına geçiş için hazırlık yapıyor. (REUTERS) Bin Ladin'in örgütü El ka- ide'nin kamp- larırun imha edildiğini kay- detti. ABD Savun- ma Bakanı Do- nald Rumsfeld, Taleban karşıtı silahlı güçlerin Amerikan kuvvetlerince bombalanan bölgelere girme zamanunn geldiğini söyledi. Rumsfeld, düzenlediği ba- sın toplantısmda, "Taleban ve Usame bin Ladin'in örgütü El Kaide'nin askeri hedeflerine yönelik birçok şey yaptığımızı düşünüyoruz, şim- di de kara kuvvetlerinin bizim bombaladığımız yerlerde ilerleme- si uygun olabilir" dedi. Söz konu- su "kara kuvvetlerinin" Amerikan kara kuvvetleri olmadığım belirten Rumsfeld, "Bu karacılar,Taleban ve El Kaide karşıtı güçlerdir" diye ko- nuştu ve "Bölgede Taleban karşıtla- rı gibi El Kaide karşıtlan da bulun- maktadır, hattaTaliban'ın içinde li- derleri Molla Ömer ve El Kaide ile sıkı işbirliği içinde bulunan üst dü- zey subaylanna karşı olanlar bile var" dedi. Bu arada, görgü tanıklan dün K.lt- tifakı bölgesine ABD bayraklı birkaç helikopterin geldiğini ve helikopter- lerden Pentagon yetkililerinin indiği- ni iddia ettiler Başkent Kâbil, beşinci bombardı- mangecesinde Kâbil 'inbatısındaki Karga'da bulunan garnizona yönelik saldırıda, yakındaki bir eve düşen bombanm 6 sivilin ölümüne neden olduğunu duyurdu.Dün sabah saatle- rinde ABD harekâtmın Kandahar'da yoğunlaştığı, kentin Daman ve Ar- gandab bölgelerinin hedef alındığı ve çok sayıda kişinin öldüğü ileri sü- rüldü. Öte yandan, Pakistan ve Ta- leban askerlerinin önceki gece sınır- da çatışmaya girdikleri bildirildi. Pa- kistan resmi kaynaklan, ülkenin ku- zeybatısmdaki Güney Veziristan aşi- ret bölgesindeki Tormandi smır ka- pısındaki çatışmanın 30 dakika sür- düğünü ve Pakistan saflarmda can kaybı olmadığım belirtti. SAYDAM YALÇIN DOĞAN 28 Yıllık Siipgün Ama Şimdi Başkanlık Yolu Bombaya dayanıklı çelik kapılar ve elektrikli tel örgüler arkasında, çok sayıda koruma eşli- ğinde, Roma yakınlarındaki villasında, Zahir Şah son üç haftadır geçici hükümet programı yazıyor. Afganistan'da hesaplar artık Taleban sonrası- na kurulu. Çünkü, Taleban'ın dayanma gücü hız- la eriyor. Afganistan'ın düşmesi o kadar uzak de- ğil. Taleban dünyanın herhangi bir yerinde çeşitli yöntemlerle terör yaratabilir, ancak kendi toprak- larında artık sonun başlangıcında. Hele de Pakis- tan desteği çekince, ayakta durması çok güç. Ya Afgan halkı?.. Onlann günlük yemekleri çay, yoğurt ve nan, yani pideden ibaret. Ürettik- leri ise dağ keçisi, süt ve koyunla sınırlı. Ama etnik yapı, bu kadar basit değil. Peştun, Haza- ra, Özbek, Tacik, Durani, Türkmen, Beluci, Aymak, Gelani. Aynca, Vahabi, Şii, Sünni mez- hepleri var. Böyle bir karmaşada, savaş sonrasının ikti- darı aranıyor. ABD'nin Zahir Şah'la buluşması Zahir Şah, 1933'te babasının öldürülmesi üzerine, 19 yaşında tahta çıkıyor. 40 yıl hüküm sürdükten sonra, 1973'te kuzeni, aynı zaman- da eniştesi Davud'un darbesiyle , yurtdışına kaçıyor. 28 yıldır sürgün. Sosyal yaşamını sıfırlıyor. Hele de 1991'de Taleban'ın suikast denemesi üzerine, içine iyice kapanıyor. Hiçkimseyle gö- rüşmüyor. Ta ki, üç hafta önce ABD'li senatör- ler kapısını çalıncaya kadar. Senatörlerin ziyareti, 83 yaşındaki Zahir Şah'ın yaşamını değiştirecek türde. Başkan Bush, ona yeniden iktidar yolunu açıyor. Bir- kaç saatlik görüşmede, savaş sonrası Afganis- tanı'nın siyasal haritası çiziliyor. ABD, eski Afgan Kralı'nı, üzerinde herkesin anlaşabileceği ideal bir başlangıç olarak görü- yor. Devrik kral, seçilmiş başkan ABD, gözleminde yanılmıyor. Taleban dışında kim varsa, o karmaşık etnik ve dinsel yapı, Za- hir Şah'ta uzlaşıyor. Eski kral, hemen kollan sıvıyor. Bir yandan sürgündeki Afganlılara, bir yandan da Afganis- tan'daki etnik ve mezhep gruplarının temsilcile- rine mektup yazıyor. Onlan Roma'da toplantıya çağırıyor: Ulusal birlik adına, Danışma Meclisi kur- mak için!.. Bu ilk aşama. Roma'daki Danışma Meclisi, Afganistan'da oluşturulacak yeni parlamento- nun temeli gibi. Sürgünden ders alan Zahir Şah, "Monarşi artık geride kaldı" diyor. Afganis- tan'da her gurubu temsil edecek, beş yüz ile bin üyelı, ulusal parlamento hazırlığına başlıyor. Kendisi de daha sonra artık kral değil, ama seçilmiş cumhurbaşkanı olmak üzere!.. Bombalarla çağı yakalamak!.. Bu senaryoda Kuzey Ittifakı biraz buruk. Çün- kü, iktidar beklentisinde. Bununta birlikte, onlar "Zahir Şah, ABD gölgesinde değil, ama BM şemsiyesi altında gelirse, daha şık olur" dü- şüncesinde. Yanlış da değil!.. Taleban ise, "Zahir Şah, Afgan toprağına ayak bastığın anda, kendini yok bil" tehdi- dinde. Oysa, o ayak bastığında, Taleban yok!.. Dünya sürgündeki krallann dönüşüne sahne oluyor. Sürgündeki Bulgar Kralı II. Simeon, ülke- sine seçimle başbakan olurken sürgündeki Zahir Şah'a yine seçimle cumhurbaşkanlığı yolu açılı- yor. Şu ya da bu nedenle, bombalar patlamadan, halklar çağdaşlaşma sürecini yakalayamıyor bel- ki de!.. Günümüzün bir diğer dramı bu galiba!.. E-mail: ydogan(& cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 ABD'de terör yasası geçti Özgürlükler rafa kaldırıldı Dış Haberler Servi- si - ABD Senatosu, te- rörle mücadele kapsa- mmda polisin yetkile- rini ve havaalanlannda güvenliği arttırmaya yönelik iki yasayı ka- bul etti. Senato'da yapılan oylamada 1 'e karşı 96 oyla kabul edilen poli- sin yetkilerini arttıran yasa, terörist oldukla- nndan şüphelenilen ki- şilerin gizlice dinlen- mesi, onlarhakkındaki istihbarat bilgilerinin paylaşılması, internet- teki hareketlerinin iz- lenmesi ve bu kişileri banndıranlann soruş- turulması gibi konula- n içeriyor. Yasa aynca kara pa- ra aklanmasma karşı Amerikan yasalarının sertleştirihnesüıi de öngörüyor. Senato'nun kabul ettiği havaalan- lannda güvenliği arttı- ran yasa da 100 senatör tarafindan oybirliğiye kabul edildi. Oylama- dan önce, Demokrat üyeler, havayolu şirket- lerinde işten çıkanlan- lara yardnn edihnesine ilişkin tartışmah öneri- lerini geri çektiler. Öneri, daha sonra oy- lanacak ekonominin canlandınlmasnıa iliş- kin yasa metnine dahil edilecek. Kabul edilen yasa metninde, pilotlara si- lah taşıma izni verili- yor, uçaklara güvenlik görevlisi yerleştirilebil- mesi, havaalanlannda federal görevlilerin gö- revlendirilebilmesi, ba- gajlann federal yetkili- lerce kontrol edilmesi, mürettebatlann rehin abna olaylan konusun- da eğitilmesi ve kokpit kapılannın güçlendiril- mesi öngörülüyor. Öte yandan, SınırTa- mmayan Gazeteciler (R5F) örgütü, Usame Bin Ladin'in açıkla- malannı yayınlayan El Cezire televizyonunu eleştiren ABD'yi "oto- riter rejimler gibi dav- ranmakla" suçladı.