Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 O EYLÜL 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13
Ccfi KamWden
haciz açddaması
• İSTANBUL(AA)-
Işadamı ve eski
milletvekili Cefi Kamhi,
haciz olayına açıklık
getirerek yanında çalışan
bir kişiye yardım ettiği
için iyi niyetınin kuıbanı
olduğunu bildirdi. Cefı
Kamhi açıkJamasında,
gaynmenkul ahmında
yardımcı olmak amacıyla
yanında çalışan M.
Süıeyya Soysal'ın
Türkbank Etiler
Şubesı'nden alacağı
banka kredisı
sözleşmesine 1993 yıünda
kefil olduğunu belirtti.
Kamhi, bu kişinin banka
kredi borçlannı
ödemediğini, yurtdışında
ıken adına haciz
uygulanmasıyla
öğrendiğini kaydetti.
BektPtğe yüzde
2.1 zam
• ANKARA (ANKA)-
TEDAŞ, 1 Ekım'den
geçerli olmak üzere
elektriğin birim fiyatına
yıllık enflasyon hedefıne
uygun olarak yüzde 2.1
oranında zam yaptı.
Yapılan zamla, konutlarda
tüketılen elektrik
enerjisinin birim fıyatı 45
bin 250 liradan 46 bin 200
lıraya; kalkınmada
öncelikli illerde ıse 41 bin
250 liradan 42 bin 150
liraya yükseldi. 150
kilovatsaatı aşan
tüketimlerde aşan kısım
için bu fiyatlann yüzde 50
fazlası uygulanıyor.
Europay'de Türk
başkan
|İSTANBUL(AA)-
Europay Intemational
Güney Avrupa Güvenlik
Komitesi Başkanlığı'na,
Garantı Bankası Kredi
Kartlan Güvenlik Servisı
Müdürü Mustafa Göğüş
getirildi. Göğüş, bu
gelişmenin, Türk
bankalannın görüşlerinin
karth ödeme sistemleri
sektöründe uluslararası
platformlarda ele ahnması
ve işyerlerinin
bilinçlendirihnesı
açısından önemli
oldugunu söyledi.
TEAŞ'ta yeniden
yapılanma
• ANKARA (AA)-
TEAŞ'ın, Türkiye
Elektrik Kurumu adı
altında faaliyette
bulunduğu 1970'li
yıllarda, kurum
bünyesinde oluşturulan
Nükleer Santral Dairesi
Başkanlığı'nm
kaldınlması gündeme
geldi. Nükleer santral
projesinin hükümet
tarafindan "şimdilik" rafa
kaldırılmasının ardmdan
Nükleer Santral Dairesi
BaşkanlığYnı da içerecek
bir düzenleme
yapılmasırun düşünüldüğü
öğrenildi.
TÜGSAŞ'ın
özeieştîrilmesi
• ANKARA (AA)-
TÜGSAŞGemlikGübre
Sanayi AŞ için en yüksek
teklifı, 96 milyon dolar ile
Toros Gübre verdı.
Özelleştirme Idaresi
Başkan Yardımcısı Salih
Taştan'ın komisyon
başkanlığında, idareden
yapılan pazarlık
görüşmelerine 6 yatınmcı
grubu katıldı.
Yapı Kredi'ye
kredi
• İSTANBUL(AA)-
Yapı ve Kredi Bankası,
170 milyon dolar
tutanndaki kredisini •
yenilemek için çıktığı
yurtdışı piyasalardan 300
milyon dolarhk kredi
sağladı. Sendikasyona, 23
uluslararası banka katıldı.
Krediye ilişkin anlaşma,
dün Londra'da imzalandı.
Sanayiciler, hükümetin Türkiye'nin önündeki acü konulara dokunmadığını belirttiler
6
Treni yavaşlatmayın'BODRUM (Cumhuriyet) -
Türkiye'de ve dünyadaki son
gelişmelen değerlendiren TÜ-
SLAD üyeleri, hükümeti yapı-
sal reformlar konusunda yavaş
hareket etmekle eleştirdiler. Iş
dünyası, Ankara'ya "Siyasi »-
tikran bozmaya kalkış.mayın"
uyansında da bulundu.
TÜSlAD Başkanı Erkut Yü-
caoğhı, Türkiye'nin önünde yer
alan acil konulara hükümetin
3 aydır dokunamadığını ileri
sürerken YÎK Başkanı Bölent
Eczacıbaşı ise siyasi istikrann
her şeyden önemli oldugunu
belirterek "Bunu bozmanın be-
defini ödeyemezHniz" dedı.
• TÜSlAD Yüksek îstişare Konseyi'nde sanayiciler
ekonomik programın geleceğini ve hükümetin yapısal
reformlan geciktirdiğini dile getirdiler. Yüksek Istişare
Konseyi Başkanı Bülent Eczacıbaşı, siyasi istikrann
her şeyden önemli oldugunu belirterek "Bunu
bozmanın bedelini ödeyemezsiniz" dedi.
Eczacıbaşı, TÜSLAD Yük-
sek îstişare Konseyi'nin Bod-
rum'da The Marmara Oteli'nde
düzenlediğı toplantımn açılı-
şında, 2000 yılında programın
başansını tehlikeye düşürebi-
lecek en önemli gecikme ve ak-
saklıkların yapısal reformlar
alanında ortaya çıktığına işaret
etti. Önümüzdeki dönemde ya-
pısal reformlann mutlaka hız-
landınlması gerektığini bildiren
Eczacıbaşı, "Reformlann ge-
tikmesi tehüke yaratryor. Kah-
cı istikrann garantisL, yapısal
reformlardır'' dedi.
Eczacıbaşı, siyasi iktidann
her şeyden önemli oldugunu
söyleyerek "TVeni yavaşlatma-
yın,vavaşlamasına izin verme-
yin, üzerinizdeki yorgunluğu
aün. Yapısal reformlan gecik-
tirdikçe işiniz güçkşecek. Erte-
lemeyin. Siyasi iktidar her şey-
den önemli. Bunu bozmanm
bedelini ödeyemezsiniz" diye
konuştu.
Birlik, alternatif enerji kaynaklarının araştırılmasına çalışacak
OPEC, daha kibarolacak
• OPEC Genel
Sekreteri Rihvanu
Lukman, geçmişteki
çekişmeleri bir kenara
bırakıp petrol tüketicisi
ülkelerle dost ve ortak
olmak istediklerini
Ekonomi Servisi - Petrol thraç
Eden Ülkeler Birliği (OPEQ üye-
leri, tüketicı ülkelere karşı daha an-
layıslı bir örgüt olma konusunda
karar verdikten sonra petrol fi-
yatlanm etkileyecek ölçüde cid-
di bir karar almadan dağıldı.
OPEC'in, 25 yıldır ilk kez ve
40 yıllık tarihinde de 2. kez dü-
zenlendiğı zirve toplanosuıda ko-
nuşan biriik genel sekreteri R3wa-
ticisı ülkelerle dost ve ortak olmak iste-
diklerini vurguladı.
Karterin, çevrenin korunması ve kal-
kınmakta olan ülkelenn haklan ve altema-
tifenerji kaynaklannın araştınlması için ça-
lışması hedefiendi, ancak, ellerinden ge-
teni yaptıklan gerekçesiyle, üretim aröşı
talepleri kulak arkası edildi. ÖPEC lider-
leri, aynca, zenginülkelerde akaryakıt ver-
gilerinin düşürülerek petrol fiyatlanndaki
yükseUşin dizginlenmesi gerektiği görüşün-
de olduklannı da açıkladılar.
Venezüella Devlet Başkanı Httgo Cha-
vez, OPEC'in, petrole susamış dünya pi-
yasalarma, adil fiyatlarla petrol arz edi-
leceğini bildirdi. Chavez, petrol fiyatla-
nnın iki yü önce adeta dibe vurmasından
zarar gören OPEC üyelerinden, OPEC'in
dağılması tehhkesini sıkhkla yaratanuzun
süreli aynhklara rağmen fıyadann düşme-
si yolundaki talebe karşı birleşik tavnn ko-
rumasını ıstedı. Chavez, "OPEC'i, birle-
^> yeniden yararak
n
dedi.
Irak'ın, BM'nin Kuveyt'e savaş zarar-
lannın tazminı için 16 rrnlyar dolar tah-
sis edilmesine ilişkin çarşamba günkü ka-
rannı kınaması, OPEC zırvesinde gergin-
Iik yarattı. Irak'a yönelik yaptınmlarm
sonaerdirümesi konusu ise bir karara bağ-
lanamadan rafa kaldınldı.
Mali sektör reformunun ya-
pısal reformlar arasında en faz-
la ağırlık verilmesi gereken ko-
nu olduğuna işaret eden Ecza-
cıbaşı, el konulan 8 bankanın ne-
den olduğu zaran ve bunlar
özelleştirilemediği sürece za-
rarlannın her geçen gün arttı-
ğım da vurguladı.
Eczacıbaşı, bankalan zarara
uğratanlara açıhnış olan davala-
nn süriip gıdeceğini, bu konuda
kamu vıcdanını rahatlatmanm
da kolay olmayacağını bildirdi.
TÜSÎAD Başkanı Erkut Yü-
caoğlu ise Türkiye'nin önünde
yer alan acıl konulara hüküme-
tin 3 aydır dokunamadığını, ay-
nca yapısal reformlann yürütül-
mesi ve AB'ye uyum için ge-
rekli yasal düzenlemeler konu-
sunda uzlaşma sağlanamadığı-
nı söyledi. Yücaoğlu, yaz ayla-
nnm KHK ve benzeri gündem
maddeleri ile geçirildiğine işa-
ret ederek "Ulke ekonomisinin
sağhkh ve istikrar içinde büyü-
mesi, AB sürecinin işlemesi için
acilen yapılması gerekenler bir
rürhl eİeahnamıyor" dedı. Pet-
rol fıyatlannın hızlı yükselme-
sine dikkat çeken Yücaoğlu,
"Hükümetin bunu tüketidye
yansıtmaması nedenrvle ortaya
çıkan 1.2 katrilyon urahk ciddi
gelir kaybı uzun süre devam et-
tirüemevebflir'' diye konuştu.
Yunan Sanayici ve tşadamla-
n Derneği Başkam Lefteris An-
tonakopoulos da Türk hükü-
metinin uygulamaya koyduğu
ekonomik programın başansı
için Türk işadamlanna önemli
roller düştüğünü söyledi.
Bu arada, YlK'in basına ka-
palı ola rak gerçekleşen toplan-
tısında, "işahlakıilkeleri" baş-
ta olmak üzere Türk bankacılık
sistemi AB uyum süreci, Türk
ekonomisive Kopenhagkriter-
lerinin görüşüldüğü öğrenil-
di.YÎK üyeleri, toplantıda, Ege-
bank'ın eski sahibı Hüseyin
Bayraktar'ı da dinledi. Bay-
raktar, kendisinin savunulma-
masını istedi. Egebank'ın eski
sahibi ve Bayraktar Holding
Başkanı Hüseyin Bayraktar,
Egebank-Murat Demirel ilış-
kisini anlattı.
Dünya Bankası, tanmda cimri davrandıEkonomi Servisi - Tanmda
yemden yapılandırma ve re-
form programı kapsammdaki
projelere fınansman sağlamak
amacıyla Dünya Bankası he-
yeti ile Ankara'da yapılan gö-
rüşmelertamamlandı. Dünya
Bankası, Türkiye'nin sundu-
ğu projelerin tutanmn ancak
yüzde 32'sini finanse edebi-
leceğini açıkladı.
Gökalp: Karaıiıyız
Tanm ve Köyişleri Bakanı
Hüsnü Yusuf Gökalp, gerek-
li kaynağı sağlayamasalar bi-
le, bakanlık personelinin üs-
tün gayreti sayesinde, gere-
• Dünya Bankası, tanm alamnda Türkiye'nin sunduğu projelerin
tutanmn ancak yüzde 32'sini finanse edebileceğini açıkladı.
Banka, Doğrudan Gelir Desteği (DGD) ödemesi sistemi konusunda ise
hiç kaynak ayıramayacağım açıklarken bu proje, ancak
2001bütçesinden ödenek aynlırsa uygulanabilecek.
kirse dolmuşla köy köy geze-
rek projeleri tamamlamaya
kararlı olduklannı bildirdi.
Dünya Bankası heyeti ile
yaklaşık iki hafta süren gö-
rüşmelerde bankanın projele-
re sağlayacağı kaynak, ban-
kanın Türkiye Temsilcisi Ajay
Chhibber ve Bakan Gökalp'in
katılırmyla önceki aksam ya-
pılan toplantıda ortaya çıktı.
Tanm ve Köyişleri Bakan-
lığı'nın toplam 795 milyon
dolarhk projesi için Dünya
Bankası ancak 255 milyon do-
lar ayırabileceğini bildirdi.
Asamalı olarak 2002 yılın-
da Türkiye geneline yaygın-
laştınlması öngörülen doğru-
dan gelir desteği (DGD) öde-
mesi sistemi konusunda ban-
ka hiç kaynak ayıramayacağı-
nı açıklarken 1.2 katrilyon li-
ralık bu proje ancak bütçede
ödenek aynlrrsa uygulanabi-
lecek.
Doğrudan gelir desteği
Dünya Bankası, kaynak ayır-
mayacağını bildirdiği DGD
sisteminin, gelecek yıl 40, on-
dan sonraki yıl da41 ilde ol-
mak üzere 2 aşamada ve tapu
kayıtlan dikkate alınarak yay-
gınlaştınlmasını önerdi.
Çiftçinin loıllandığı kredi-
lerin dünya fiyatlan ile uyu-
mu projesinin de ilk aşamada
Dünya Bankasf na sunulma-
dığmı anlatan Tanm ve Köyiş-
leri Bakanı Hüsnü Yusuf Gö-
kalp, projeye iç kaynaklardan
destek sağlamaya çalıştıkla-
rmı kaydetti.
Tanm Bakanı Gökalp, Dün-
ya Bankası 'nın desteğinin,
projelerin banka yönetimi ta-
rafindan onaylanmasından
sonra, 300'er milyon dolarhk
iki dilim halinde geleceğini
belirtti.
Yüzer santrala CED yok
Çevre enerjiye
feda edilecek
ANKARA (ANKA) - Enerji açığını
kapatmak için kısa vadeli çözüm olarak
gündeme getirilen mobil ve yüzer sant-
rallann hızla devreye almabihnesi için
Çevre ve Sağlık bakanlıklan, yönetme-
liklerine bazı kolaylaştıncı hükümler
eklendı. Çevre Bakanlığı, mobil ve yü-
zer gezer santrallann kuruhnası sırasm-
da 31 Arahk 2002 tarihine kadar Çevre
Etki Değerlendirme (ÇED) raporu ahn-
ması koşulunu kaldırdı.
ÇED yönetmeliğinde degişiklik
ÇED Yönetmeliği'nde bu yönde ya-
pılan degişiklik Resmi Gazete'de ya-
yımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetme-
liğe eklenen bir geçici madde ile mobil
ve yüzer gezer santrallann enterkon-
nekte şebekeye bağlantısmı sağlayacak
enerji iletim hatlan, santrallarda kulla-
mlacak petrol, petrokimya ya da kimya-
sal ürün depolan ile limanlar, iskeleler
ve nhtımlara ilişkin faaliyetlerde ÇED
raporu alınması koşulu 31 Aralık 2002
tarihine kadar kaldınldı.
Su Kirliligi Kontrolü Yönetmeliği'nin
geçici maddesine eklenen bir hükümle,
öngörülen deşarj değerlerini sağlamak
ve 31 Aralık 2002 tarihine değin bu yö-
netmelikte öngörülen izinleri almak ko-
şuluyla mobil ve yüzer santrallann ku-
rulabileceği kararlaştınldı.
Zeyûnyağmdasorun, tamtı]TWriisikliği
Ekonomi Servisi - Dünya zeytin üretiminde
oldukça yüksek bir paya sahip olan ülkemiz-
de zeytin ve zeytinyağı üreticisi zor bir dönem
yaşıyor. Özellikle hükümetin "Baçlamabedel-
leri üaçlama yapddıktan sonra ahnır" madde-
sinı üretıcıye dayarmasıyla maliyetlerini ancak
karşılayabılen üreticı ne yapacağını şaşırdı.
Yeni yasayla beraber dünya zeytin üretimi 2
milyon 382 bin tonu buluricenülkemizinbu oran-
daki payı 112 bin tonda kaldı. Hükümetlerin
yanlış politikalan tüketımi de etkiledi.
AB ülkelerinde yılda kişi başına düşen zey-
tinyağı tüketimi 3.5 kilo. Türkiye'de ise yal-
nızca 750-800 gram. Üreticiler tanıtıma ve-
rilen önemin az olduğundan yakınarak hükü-
meti bu konuda daha duyarlı obnaya çağın-
yorlar.
Zeytinyağında yaşanan diğer sorunu ise
"prim" bedellerinin düşüklüğü olarak tanım-
layan üreticiler bu sene behrlenecekprim be-
delinin 60 sent olması gerektiğini söyledi-
ler. Konuyla ilgili açıklama yapan Ayvalık
Ticaret Odası Başkanı Ziya ŞenkaL AB ül-
kelerinde bir kilo zeytine verilen primin 1.4
dolar oldugunu, fıyatın 2.8 dolara çıkması
durumunda ise devletin ürüne ahcı olarak üre-
ticinin eline 4.2 dolar geçmesini sağladığı-
nı hatırlatarak "Ulkemizde üreticinin etine
geçen para sadece 2.2 dolar olarak beUrten-
miş durumda" dedi.
Geçmışte 200 ağacm bir aileyi geçindi-
rebildiğini belirten Şenkal, artık üretici-
lerin eline geçen paranın ceplerine değil
banka kredilerine gittiğini
söyledi. Türkiye'nin en bü-
yük hatasmın Uluslararası
Zeytinyağı Konseyi'nden
çıkmak oldugunu belirten TARÎŞ I ^ ^ H B
Ekonomik Araştırmalar Organı- M ^ W H
zasyon ve Eğitim Müdürü Dr. Mus-
tafa Tan da üretıciye çok faydalı
olabilecek bir konseyden hiç-
bir açıklama yapıhnadan çı
kılmasının yanlış bir ka-
rar oldugunu ifade etti
Üreticiler
tarutuna
verilen
önemin az
olduğundan
yakınarak
hükümeti bu
konuda daha
duyariı
obnaya
çağmyorlar.
IŞÇMNEVRENINDEN
ŞÜKRAN SONER
Tıcaret Siyasetin
Üstünde
Ne zamandır bu anlamdaki yaşadığımız kimi so-
mut gelişmelen yan yana getirmek istiyordum. Dün
sabah TV 8'de dış ticaret müsteşarı Kürşat Tüz-
men kestirmeden, "Ticaret siyasetin üstünde etfa
li" diyerek özetleyiverdi.
Ne zamandır gündemi zoriayan Ermeni soykırımı
tasansında, siyasetçilerin girişimleri gelişmeleri dur-
duramamış, VVashington'a geri adım attıran Genel-
kurmay Başkanı'nın çıkışı, Türkiye'nin ABD ve Erme-
nistan'a yönelik yaptınmlarda kararlılığını açıklama-
sı olmuştu.
Dikkatinizden kaçmamıştır. Ermeni soykırımı taj
sansı ABD Temsilciler Meclisi komisyonlarından, se-
çim yatırımı gibi bir gerekçe ile de olsa geçip duru-
yordu. Bizden ekonomik abluka altındaki Ermenis^
tan'ın kendisinin daha çok zarar göreceği, Türkh
ye'nin bugüne kadarki hoşgörüsünden geri dönece-
ği uyanlan arttı. Gerçi Incirlik Üssü'nün ABD'ye kulj
landınlmayacağı uyarısına, "Hırvatistan'dakini kul-
lanınz" diyen ABD'Iİ milletvekilleri oldu ama belli ki
bizdeki karariılık gösterisi etkili idi. Kuzey Irak rest-
leşmesini, Türkiye'nin Irak'ayönelik ambargoyu kal-
dıracağı tehdidini de yabana atmayalım.
Fehriye Erdal gerginliğinde, olayın hukuki, ulus->
lararası sözleşmeler boyutunun önüne kimi askeri iha-'
lelere Belçika şirketterinin alınmaması girmedi mi? Gün-
demde değilken hiç değilse orada yargılanması bu
gelişmelerin üzerine gelmedi mi?
Siyaset hangi soylemler, gerekçeterte süslerse süs-
lesin, PKK ve Apo olayında belirleyici gelişmeler, as-
kerlerin çıkışı ve ticari restler üzerinden kaydedildi.
Suriye su ve ticaret restini gördü. Italya, Fransa, Yu-
nanistan ve diğer Batı ülkeleri, en çok büyük aske-
ri ve özelleştirme ihalelerinde kapılann kendilerine ka-
panması, ticari ambargo dilinden anladılar.
Bilinen, Mant'ın da haklılığını ortaya koyan bu ger-
çek, küreselleşen dünya, yeni dünya sömuru düze-
ninde giderek daha fazla anlam kazanıyor. Dünya
ekonomisine egemen olan guçler, şirketler, dünya si-
yasetine de egemen oluyor. ABD'nin, dünyada Bir-
leşmiş Milletler'in üstündeki siyasi ağırlıgı elbette
ekonomik ve askeri gücünden besleniyor. Elbette
bu gücü besleyen sürekli kaynak aktanmına konu
olan, alıcı, pazar konumundaki ülkeler açısından da
bir güç söz konusu oluyor.
Türkiye'nin komşulan ile ilişkilerini düzeltebilme-j
sinde, ekonomik ilişkilerin geliştinlmesi, özellikle de
komşu ülkelerie ticaretin boyutlarının büyütülmesi
en kolay reçete olarak göstenliyor. Ticaretin, karşı-
lıklı çıkarların boyutunun buyümesı, ülkeler arasında
gerginliğin, sorunlann büyümesine engel oluşturuyor.
DışTicaret Müsteşanmız çok çarpıcı bir örnek ola-
rak Çin'den küçücük bir parça olarak kopmuş Tay-
van'ı gösteriyor. Çin'in dünyaya açılan ekonomisin-
de yüzde 40'lara ulaşan şirketlerin payı var. Anahtar
küçücük ülkenin dev ticari limanları. Dünya bilgisa-
yar teknolojisinde, pek çok alanda çok büyük tica-
ret paylanna ulaşırken gerçekte üretimler komşu ül-
kelere parça parça dağıtılmış oluyor. Ama üretim bu
ülke şirketleri eliyle ve ülkenin limanlanndan dünya-
ya taşınıyor.
"87-7", "92-3" gibi rakamlaria ifade edilen kavram-
lar gelişmiş. Anlamı sıparişi veren şirketin istediği
ürünün, eksiksiz, yennde, yüzde 87-92'si ile bir haf-
tada, üç günde teslım edilmesi oluyor. Tayvan ken-
di üretimi, kendi işçileri ile değil, ama kurduğu bü-
yük ticari şirketleri ile, bölgesindeki bol ve ucuz işçn
si olan ülkeleri, ekonomik anlamda kendisine bağ-
lamış bulunuyor.
Çin, Tayvan'a komşu diğer büyük ülkeler, dünya
pazarlanna açılmalannın aracı olan Tayvan'a dokun-
muyoriar. Tayvan'ın güvencesi dünyanın büyüklüğü-
ne göre en gelişmiş ticaret merkezi olması oluyor.
Türkiye'nin son zamanlarda özel birçok olayda
kullandığı ticari gücü ise küçümsenemeyecek bir
ekonomik variığı ortaya koysa da daha çok vazge-
çilemez satıcı değil, alıcı olmasından kaynaklanıyor.
Türkiye, ABD ve AB ülkeleri, tekelleri için hele de as-
keri alımlarda, özelleştirmelerde, enerji ihalelerinde,
iletışimde, yap-işlet-devret ışlerinde.. önemlı bir pa-
zar.
Başta tekstil, kimi ihracat ürünleri ile onlann pazar-
lanna girmiş olsa da denge giderek pazar olma yo-
lunda bozuluyor. Ticaretin büyümesi ama dengenin
kurulması, Türkiye'nin iç dinamiklerini, üretim kapa-
sitesini geliştirebilmesi, sanayileşebilmesi ile doğru-
dan ilişkili bir durum. * I
Türkiye'nin ekonomisini düze çıkarma adına da-
yatılan IMF, Dünya Bankası reçetelerinde, bütün da-
yatmaların üretimi arttırma değil, pazar olma kapa-
sitesini büyütmeye yönelik olduğu dikkat çekici de-
ğil mi?
Giderek bozulan dengelerde, Türkiye'nin ekono-|
mik, ticari kapasitesi ne kadar büyük olursa olsun,
üretimine darbeler vurarak çekici, vazgeçilmez pa-
zar kimliği ile ağıriığını koruyabilmesi daha ne kadar
sürebilir dersiniz?
Türkiye'nin en önemli doğal kozu, ticari, ekonomik,
petrol ulaşım ağında olması kozu, doğru dürüst b r
ticari, gerçek anlamda çağdaş yükleme-boşaltma
limanı bile yokken ne kadar işe yarayabilir.
U
e-posta: sukransoner(a yahoo.com ^!
Tüketici kredileri
dolu dizgin
ANKARA (ANKA)-
Hükümetin tüketim eği-
limini frenleyebilmek
için Kaynak Kullanımı
Destekleme Fonu
(KKDF) prim oranını
arttırmasına karşın tü-
ketici kredileri artışını
sürdürüyor.
Merkez Bankası ven-
lerine göre, bankaların
tüketici kredileri ile kre-
di kartlanyla kullandır-
dıklan kredilerin topla-
mı, KKDF prim oranı-
nın artnnlmasından son-
raki 8-15 Eylül haftasın-
da 135.2 trilyon lira ar-
tarak 5 katrilyon 846.5
trilyon liraya yükseldi.
Bunun 4 katrilyon 35
trilyonunu tüketici kre-
dileri, 1 katrilyon 811.5
trilyonunu ise kredi kart-
lanyla kullandınlan kre-
diler oluşturdu. Otomo-
bil kredileri 41.6 trilyon
artarak 2 katnlyon 94.*^
trilyona, konut için ve-1
rilen krediler 12.4 trilyon.
artarak 485.4 trilyona,,
diğer amaçlı tüketici kre-
dileri de 10.2 trilyon li-
ra artarak 1 katnlyon 455;
trilyona çıktı. i |
Söz konusu artıştâ.
1
otomobil ithalatına \ei-
gi konulacağı yönünde-
ki duyumlar üzerine tü-
keticilerin otomobil kre-
dilerine yüklenmeleri-
nin de etkili olduğu bit-;
diriliyor.
Öte yandan, bankala-
nn kredi stoku, eylül ayı-
nın ikinci haftasında
315.7 trilyon lıralıkar-
tış göstererek 24 katnl-
yon 448.8 trilyon liraya
çıktı. Buna göre mevdu-
at bankalannın kredile-
ri 310.7 trilyon lira ar-
tarak 23 katrilyon 7.6
trilyon liraya yükseldi.'