Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
VYFA CUMHURİYET 31 AĞUSTOS 2000 PERŞEMBE
L4 I U MX kultur@cumhuriyet.com.tr
)eneyim kazanmış bir müzisyen olarak Teoman, insanlann kalbine değmeyi amaçlıyor
'Iyi şarla yazıııak daha önemlfKültür Servisi- Kimileri-
ıgöre '17' albümünde es-
Içizgisini yitirdi Teoman,
ş-kıları sıradanlaştı. Ki-
nlerine göre kendi küşağı
ıode o, farklı bir yerde.
- i şarkı yazmak, iyi şar-
t»övlemekten daha önem-
h'derken çizgisini, ne yap-
nık istedığini açıkça anla-
tıor asknda o.
3ugün 'epey tecrûbe ka-
zamış bir müzisyen", ken-
ddeyimiyle. "Arükivibir
şrkıyı çok uzaktan tanıyo-
ruLGeçen zaman süresin-
cçarkryı o kadar çokdidik-
letim ki, gü/el şarkı niye
va; niye baa şarİaJar insa-
nn kalbine değerken baa-
feu da teğet geçiyoriar an-
lanaya cahştun" diyor.
~l 17' üçüncü albümü Te-
onan'ın. NR1 'den çıkan bu
altüm, hem en çok satan
tıen de onun diğer albüm-
Ieı içinde en başanlı bul-
du|u albümü, çünkü bu ça-
lışnada insanlan 'vuran'
-şaıkılar daha çok. "Birşar-
İçı vazdığım zaman insanla-
41tun vurmasuu istiyorum.
Jtani vuruyorsa, başkalannı da vu-
<• Arayışı bitmemiş, her fırsatta in-
sanlann kalbine giden yoldan, abar-
tıdan uzak olmaktan, bunvın için iyi
gözlemlemek gerektiğinden söz edi-
"yor. "Bu albümümde eskiye göre çok
daha iyi şarkı sözü yazdığunı görüyo-
rum ama, bu iş bitmez. Dört beş al-
büm sonra bakbğımda belki de bu al-
bümü naif olarak göreceğun."
Etkinin süresl önemll
,1 Çocukluğundanberisahneyeçıkma
ijayalleri kurmuş, şimdi beş-altı gün
konser vermese özlüyor. Geçnuşinden,
yüzlerce hayalinin olduğu günlerden
söz ederken mağnır bir hali var, bu,
ona göre yıllar sonra hayaline kavuş-
manın süregelen mutluluğu. "Birşe-
yi yapmayı hayal ettiğiniz ve onu elde
ettiğüıiz zaman arasuıda çok kısa bir
zaman dilimi varsa, bundan çok faz-
la etkilenmiyorsunuz. Fakat 10 yaşın-
dan beri konser vermek istryorsanız,
bütün hayaliniz buysa, onun üzerinden
yirmi yüı aşkın birzaman geçtikten son-
ra çok daha büyük bir haz alıyorsu-
nuz."
30 yaşıru geride bırakmış artık ama
heyecanı sürüyor. Geçen günlerde
yaptığı kısa askerlik döneminde de
müzıği çok özlemış. Ayağının tozuy-
la istanbuFda başlayan konser günlü-
ğü bir yaz turnesi olarak devam edi-
yor. Bu turneyle Altınoluk, Çeşme,
Alanya'dan sonra ekimde bir Anado-
lu turnesine çıkacak. Konser sırasın-
da kendısinin de en az izleyici kadar
coşkulu olduğunu söylüyor.
"Çocukluğunuzdan beri biriktirdi-
ğjnizşeyieri orda hissediyorsunuz. Sab-
neyeçıküğun anda eskiden kalma tüm
özkmkri, heyecanlan bir arada taşı-
yorum."
Hemen hemen her yaştan dinleye-
ni var. "Ük albümümü yapüğımda
daha büyük bir yaş kniesinin beni din-
lediğini sanryordum. Ama sonra fark
ettim ld, arkadaşlanmın anneleri de
beni dinHyoriar, ild buçuk yaşmdaki
çocuklan da. Dinleykimin asıl krema-
smı da sanınm liseler, üniversiteler,
üniversiteyi yeni bitirmişler oluşturu-
yor. Amacım mümkün olduğunca da-
ha çok insana hitap etmek."
Gelecek ıçın bugünden konuş-
mayı çok sevmiyor. Kalıcı de-
yince insanlar üzerinde bıra-
kılan etkinin önemli olduğu-
nu, bunu sağlamak istedi-
ğını söylüyor. Her şeyin
ınanılmaz bir hızda olup / * ?
bitiverdi&i pop müzik dün- \*"'
yasmda etkinin ne kadar
sürdüğünün asıl kritik nokta olduğu-
nu vurguluyor. "Ben şu an da etkfli-
yim, on yü sonra da etkflryim, yirmi
yıl sonra da en çok Teoman'ı seviyo-
nız desder çok muthı orarum. Ama,
bunun yamnda asıl önemli olan etkL
Ne kadar kişiyi etkileyebilirsin duru-
mu."
'Carver'ın şarfcı söyleyenl'
Bu anlamda inandığı kesin doğru-
lar var. "İnsanlann kalbine seslenme-
yince iyi bir şarkı ohnuyor."Yöntem-
İeri sorulduğunda da aynı etkiden bah-
sediyor."Tam anlaımyla onlann kalp-
^4rtık iyi bir şarkıyı
çok iyi tanıyorum.
Bir şarkı yazdığım
zaman insanlan tam
vurmasını
istiyorum. Beni
vuruyorsa,
başkalannı da ^
vurur. Amacım
mümkün olduğunca
daha çok insana
hitap etmek.
/Cendime göre bir
dünya oluşturmaya
çalışıyorum.
llkel bir istekle
acılardan kaçıp
mutlu olmak
istiyorum. Bütün
çabam kendime
olanaşkımı
arttırmaya yönelik.
lerine basüğmız zaman, hissertikieri-
ni onlardan daha iyi anlatnğınızda et-
kifcniyorlar. tşte, tam da bunu söyle-
mekistiyordumduygusu insanlan et-
küiyor. Çoksevdiğiniz bir yazar ashn-
da çok büyük ihtimalk sizin zaten içi-
nizde olan şeyi söylüyor.
Ama büyük bir ihtimal-
lesizden daha ryisöylü-
yor."
Analitik bir gözlemciyim derken
şarkı sözlerindeki yalın gerçekliğin
nedenini de açıkhyor aslında. Bura-
da şiirsellık ve realizm arasmda den-
geyi tutturmaktan yana, çünkü önem-
li olan anlaşılabılir olmak.
tmgeleri kullanırken de ekonomik
olma taraftan, sonunda şarkılannı o
yazıyor ama ona göre en iyi halleri böy-
le, "ne daha az ne daha fazto".
Aslında müziğın insanlar üze-
rinde çok fazla değiştirici etki-
si olmadığını düşünüyor. Bir
yol varsa müziğin onu daha ile-
ri götürebıleceği kanısında
ama "müzik o yohı tersine
döndüremez" diyor.
Bu anlamda yaptığı mü-
ziğin dünyayı kurtancı bir
yanı yok. Bu anlayışı ya-
şama bakışıyla da koşut-
luk taşıyor. "Öyle bir
dünya duşlüyorum ki,
diye başlayan misyo-
ner bir yanun yok be-
nim. Kendimegörebir
dünyaohışturmayaça-
üşryorum. llkel bir is-
tekle acılardan kaçıp
mutlu olmak isthorum."
Edebiyatla yakından ilgili, vazge-
çemediğı yazarlar var. Yarattığmın on
kaü okuyor, edebiyat beslendıği en
büyük kaynak aslmda. Şarkılarmda
söz öne çıkarken sinematografik ni-
teliklerkazanıyor. "Şarkılanmdaüç-
dört dakikada anlatmaya
çoközddununlar var. Kısafflmler,kı-
sa öykücükler ya da bir romanın bir
yerinden bir ahntı gibi düşünüv orunı
onlan. Önce kurguluyorum, sahneyi
sonra yazryorum."
Milan Kundera, dönüp
dolaşıp okuduğu yazarlar-
dan, John Tampe'yı sevi-
yor. Ama asıl yazan Ray-
mond Carver. Hayranlığı-
nın büyüklüğünü anlatmak
için "Raymond Carver'm
sarkı söyleyeni ohnaya çah-
ş^yonım" diyor. Sevdiğı 'ka-
fa açKi' kitaplan arasuıda
Orhan Pamuk'un deneme-
leri ve Murathan Mun-
gan'ın son kitabı 'Meska-
Bn' var. Türkiye'de gerek
sanatçılann gerek sanat öğ-
rencilerinin yeteri kadar oku-
madıklan görüşünde. Ona
göre yaratan biri sürekli oku-
mah. Düşündüklerinı açık-
ça ifade ettiğini söylüyor
ama politik mesajlar taşı-
yan şarkılar ona göre değil,
bunu melodik bulmuyor.
En güçlü yanının 'söz' ol-
duğunu düşündüğünden
yurtdışmı kendisı için uygun
bir pazar olarak görmüyor.
Her zaman live albüm
yapma düşüncesi var ama bu
tür işlerin ticari yanının ol-
maması yüzünden plak şir-
ketlerine pek sıcak gelmediğini söy-
lüyor. Şu an bağlı olduğu plak şirke-
ti NR1 ile bir albüm daha yapacak.
Sonrasında artık özgür, kendi deyımiy-
le 'ticari intiharlar' yapabilecek...
Müziğin sonrasında gelen taraflar-
la ılgilenmiyor. Ona kalsa video-klip
çekmeyecek, çekse bile kendisi oyna-
mayacak ya da kaset kapağında fotoğ-
rafi olmayacak.
Yayamımı Irdeledlğimde...'
'17' albümünde yer alan çok bildik
iki eski şarkı ya da daha önce söyle-
diği 'Gemfler'in onun söylediği şek-
liyle artık çok farklı bir hale geldiği-
ni söylüyor. "Eski bir şarknı alıp onu
Teoman şarkısı yapmayacaksam al-
mam zaten."
Yazma sürecinde insanlardan uzak
olmayı tercih ediyor. "İnsanlardan
etküeniyonım ama sonrasında öyle
bir harman yapıyorum ki, sadece ba-
na ait olsun_ tnsanlar o şarkıyı dinte-
diklerinde, bunu Teoman yazmış de-
sinisterim."
Geri dönüp baktığında bugün ken-
dini, kafasında oluşturduğu ımgeye
epey yaklaşmış olarak göruyor Ha-
yata bakarken mümkün olduğunca
fazla didikleme, özetleme, sonra da
başka perspektiflerden de bakarak
tam bir çekirdekbulma taraftan. "ts-
terim ki, yaşlandığnnda, kendi haya-
omı irdek^nğimde orada beğendiğinı
biri obun.Kendimle ilgili bir sürübe-
ğenmediğim yan var ama sonuçta ben
kendimi seviyornm. Benim bütün
çabam o sevgiyiveya kendime olan aş-
kımı artnrmaya yönelik.''
Tom StoppartPın oyuıdarı Türkçede
ŞÜKRANYÜCEL
Oyıınlanyla olduğu kadar film senaryolany-
la da tanınan ve ülkemizde daha çok Oscar'lı fıl-
mi Âşık Shakespeare'le gündeme gelen Tom
Stoppard'ın toplu oyuûlan, Dost Kitabevi Ya-
yınlan'ndan çıktı. Dost Kitabevi Yayınlan'run
Qyun dizisinin ilk kitaplan olarak çıkan Tom
Stoppard'ın Toplu Oyunlan'nın ilkinde; Ro-
sencrantz ve Guildenstern öldüler, Travestiler
ve Gerçek Şey adlı oyunlar yer alıyor. Birinci-
sinin hemen ardından yayımlanan iküıcisinde Aş-
km Icadı, Akrobatlar, Hapgood, Merdivenden Inen
Sanatçı ve Kasti Faul adlı oyunlar var.
Sözcüklerin ve zekâ oyunlannın balesini ya-
pan, çağdaş tiyatronun en entelektüel yazan
Stoppard, yalnız tiyatronun değil, edebiyarın,
diğer sanat türlerinin, bilimin ve mitolojinin mi-
rasını yapıtlannda incelikle değerlendirmiştir. Bir
parodi ustası olan Stoppard'ın konulannı Sha-
kespeare, JamesJo>ce, Oscar WDde gibi ünlü ya-
zarlardan aldığını; Beckett, Osborne, Albee, Pi-
randeuo, Bemard Shaw, SheDey gibi yazarlann
eserlerine göndermelerde bulunduğunu görü-
rüz. Bu yönüyle Stoppard'm oyunlan, çözül-
mesi çok eğlenceli üst düzey bir bulmaca gibi-
dir.
Söz cambazlığmın doruklarında
Sözcük oyunlan, geçmişe bakışı, geçmişle
bugünü zaman sınınnı aşarak bir araya getir-
mesiyle postmodern özellikler taşıyan Stoppard,
dramatık kalıplan kırarak yeni bir sahne dili
oluşturmasına karşın alabildiğine tiyatral ve za-
man zaman yoğunlukla dramatik olabilen oyun-
lar yazdı. Onun oyunlan antik çağın Yunan ti-
yatrosundan başlayarak Batı tiyatrosunun tüm
yapıtlannın özelliklerini taşıyan ilginç, kendine
özgü ve çağdaş birbileşimdir. Matematikten fi-
ziğe, felsefeden edebiyata, mimaruktan bahçe ta-
sanmına insan aklının tüm yaratılan, estetiğin
ve etiğin tüm sorunlan onun oyunlannda sık sık
değinılen konulardff.
Bazen sayfalarca süren uzun felsefı konuş-
malar, iki görüş arasmda alaylı ve zekice atış-
malarla söz cambazhgırun doruklarında dolasan
yazann oyunlan, tiyatral aksiyon açısından da
• Bir parodi
ustası olan Tom
Stoppard'ın
oyunlan,
çözülmesi çok
eğlenceli üst
düzey bir
bulmaca
gibidir. Tom Stoppard, sözcüklerin vezekâ oyunlannın balesini yapan çağdaş tiyatronun en entelektüel yazan.
çok degişken ve zengindir. Birçok eleştirmen ta-
rafından sözü ve hicvi bir sihirbaz gibi ustaca
kullanılmasının yanı sıra teknik açıdan da virti-
öz olarak değerlendirilir. Tom Stoppard'ın Top-
lu Oyunlan'nın birinci kitabında yer alan Rosenc-
rantz ve Guildenstern Öldüler oyunu, onun adı-
nı tüm dünyaya duyuran ilk önemli oyunudur.
Shakespeare'in ünlü Hamlet oyununun konusu
üstüne kurulan ve Hamlet'in iki önemsiz kişisi
Rosencrantz ve Guildenstern'ü öne çıkaran oyun,
ilk kez Edinburgh'ta bir festivalde üniversiteli
oyuncular tarafindan sahnelendi.
Sayısız ödül alan oyun, çağımızın başyapıtla-
nndan biri olarak kabul ediliyor. Ök kitaptaki ikin-
ci oyun, Travestiler, Oscar VVUde'ın Dürüst 01-
manın Onemi adlı oyununun konusunu kullana-
rak yazılmış bir felsefı farstu-. Travestiler oyu-
nunun kahramanlan, 20. yüzyıh sarsan devrimi
yapan Lenin, sanatta tüm gelenekleri yıkarak
devrim yapmaya girişen Dadaist Tristan Tzara
ve Ulysses romanıyla romanda devrim yapan Ja-
mes Joyce'tur.
Oyunda tarihi ve sanatsal olaylar, sıradan bir
konsolosluk görevlisi olan HenryCarr'ın düzen-
siz ve karmaşık anılanyla aktanlır. Olaylann
Carr'ın pek de güvenilir olmayanbelleğınden an-
latılması ve sık sık kanştınlması, Stoppard'a ta-
rihi gerçeklerle oynama ve zaman sınırîamala-
nnı aşma olanağı verir. Lenin, Joyce ve Tzara,
1917 yılında Zürih'te romantik bir fars ortamm-
da karşdaşır ve Lenin'in yazdığı dosyanın ile Joy-
ce'un Ulysses'i yazdığı dosyanın birbirine ka-
nşması sonucu sağlanan dramatik aksiyon için-
de sanat üzerine tartışırlar. Travestiler, bu yönüy-
le 20. yüzyıh etkileyen sanat görüşlerinin çar-
pıştınldığı bir küçük arena gibi de göriilebilir.
Ilginç ve çarpıcı olan, bu ciddı görüşlerin, iç içe
geçen aşk öyküleri ve komediyi oluşturan yan-
hşlıklar zinciri eşliğinde, yoğun bir sahne trafi-
ği içinde dile getirilmesidir.
Oyunun sınırlarını zorluyor
Toplu Oyunlar I'in üçüncü ve son oyunu Ger-
çek Şey'de (The Real Thing) oyun yazan olan
Henry'nin yazdığı oyundan sahnelerle birlikte
gerçek yaşamındaki ilişkilen de sahneye gelir.
Hangisi gerçektir? Stoppard, oyun içinde oyu-
nu kullanarak gerçekte oyunun sınırlannı zor-
luyor ve gerçeğin nerede, oyunun nerede başla-
dığını sorguluyor.
Toplu Oyunlar H'de yer alan oyunlardan ilki
Askm tcadı(The Inventionof Love), Stoppard' ın
1997'de yazdığı son oyunu. Oyun, akademis-
yenve şairA.E.Housman'ın
amlanyla onun gençliğinin
Oxford ortamına bir yolcu-
luğu, yaşlı Housman' ın Ha-
des'e yaptığı ölüm yolcu-
luğuyla iç içe veriyor. Ha-
des'e yapılan yolculukta Yu-
nan mitolojisine ve Latin
edebiyaüna yapılan gönder-
melerle aşkıiı edebiyat için-
deki evrimi, eşcinsel aşkın
tarihi irdeleniyor.
Housman'ın gençük anı-
lan içinde genç Oscar Wil-
de'uı Oxford edebiyat çev-
relerinde ilk ortaya çıkışı,
estirdiği fırtmalar ve toplu-
mun çifte standarth ahlak
anlayışıylaçatışması önem-
li bir yer tutuyor.
Ikinci kitapta yer alan
oyunlardan biri de Akrobatlar; etik üzerine fel-
sefı bir fars. Ahlak profesörü George Moore, Tan-
n'nın varhğmı kanıtlamak üzere bir konferans
hazırlarken genç ve güzel kansı eski şarkıcı Do-
rothy Moore evde liberal partinin zaferini kut-
layan bir parti verir. Bu partide akrobat olarak
gösteri yapan bir profesör öldürülür. Kendini
tümüyle felsefı düşüncelere veren Moore, cina-
yetin farkında bile değildir. Bir dedektif olayı so-
ruşturmaya gelir. Ahlak üzerine farklı düşünce-
lerin tartışıldığı eğlenceli bir fars olan oyun,
akademısyenlen alaycı bir açıdan ele alarak hi-
civ konusu yapar.
Hapgood, kuantum fiziğinı casusluk dünya-
sının bir metaforu olarak ele alan ilginç bir oyun.
Stoppard, Einstein'la birlikte göreceli hale ge-
len fizik biliminin yasalanm Hapgood'dan son-
ra Arcadia'da da ustalıkla kullanır.
Dost Kitabevi Yayınlan'nın oyun dizisı; Stop-
pard'ın Arcadia, Hint Mürekkebi, Gerçek Mü-
fettiş gibi oyunlannm yer alacağı Toplu Oyun-
lar'la devam edecek. Tom Stoppard'ın oyunla-
nnı Türkçeye Hamit Çahşkan, Şükran Yücel ve
BedizGüçbflmezçevirdi. Dost Kitabevi Yayın-
lan'nın oyun dizisi Sam Snepard, Bernard-Ma-
rie Kohes, Armand Gatti Toplu Oyunlan ve Fe-
minist Tiyatro Metinleri ile sürecek.
IŞILDAK VE YELPAZE
ATİLLA BtRKİYE
İlk Faili Meçhul
Sabahattin Ali'nin, az sayıdaki yaprtına, kısa
ömrüne karşın edebiyatımızda çok önemli bir ye-
ri vardır. Hem yaratıcı olarak hem bir kültür adamı
olarak hem de bir aydın olarak.
Hikâyelerindeki yalınlık, olay örgüsü, dilin akıcı-
lığı, Anadolu insanını anlatış btçimi, gerçekçiliği, onu
edebiyatta özgün bir yere yerleştirir.
özellikle de Kuyucaklı Yusuf romanıyla bir çığır
açmış, o güne kadar, daha çok Batılılaşma ekse-
nindeyol alan romana, toplumsal sorunlan ve Ana-
dolu'yu sokmuş; toplumcu gerçekçiliği düzyazı-
da başlatmış (önünü açmış), kendinden sonraki bir-
çok romancıyı/romanı dogrudan etkileyerek "eş-
kıya" motifini getirmiştir.
Belli ki yazacaklan, yazmak istedikleri "yanm",
eksik kalmıştır. Ne var ki yazdıklanyla da büyük bir
yazardır. Dünya dillerine çevrilecek, Batı'da adına
doktora tezi yazılacak kadar büyük...
Ama bizim ülkemizin okullannda okutulmayacak,
heykeli dikilmeyecek, adı meydanlara verilmeye-
cek... Kitaplan yıllarca baskı altında tutulacak...
Dogru, Hrfzı Topuz çok haklı, "genç" kuşaklar
ne yazık ki adını bilmezler/bilemezler
"40-50 yıl önce, Türkiye'nin gündeminde olan
bı'rçok kişiyi yeni kuşaklann hiç tanımadıklannı,
adlannı bile duymamış olduklannı görûnce şaşı-
np kalıyorum. Üniversite düzeyinde eğitim görmüş
gençlerie sohbet ederken Sabahattin Ali'den söz
ediyorum, hiç adını duymamışlar."
Hrfzı Topuz, yaşamındaki ilginç portreleri ve olay-
lan yazdığı Eski Dostlar kitabında böyle söylüyor.
Sabahattin Ali 1948'de öldürülüyor. Baskılann yo-
ğun olduğu yıllar. "Komünist avı" başlamış. Her-
kes komünist, dolayısıyla vatan haini(!). Sabahat-
tin Ali, Markopaşa gibi çok satan ve çok etkili haf-
talık siyasi bir gazete çıkartıyor (Aziz Nesin ile bir-
likte).
Solcu. Sert bir muhalefet yapıyor. Sert yazıyor.
Gerçeklerden yana, dogrudan yana hep. Baskıya
karşı. Baskının hertürlüsüne karşı...
Topuz'un kitabından iz sürerek söylersek -ki
başka kaynaklarla da çakışıyor- var olma çembe-
ri ıyice daralmış olan Sabahattin Ali'nin yurtdışına
çıkmasını gerçekleştirecek olanlar, onu MtTe tes-
lim ediyor; böylece dünya çapındaki biryazanmız,
işkence sırasında, belli ki hiçbir şey söylemediğin-
den ölüyor.
Işkenceyle öldürüyorlar... Kim belli değil. Evet,
Topuz'un dediği gibi bir tetikçi var; ama cinayeti
milli duygulara kapıldığı için işlemiş güya. Yıllardır
ortalarda gezen uyduruk bir senaryo...
Hrfzı Topuz, başka ağızlardan aktanyor Anlaşı-
lan emri veren, dönemin CHP ileri gelenlerinden
Nihat Erim... (Bunu Emre Kongar köşesinde yaz-
mıştı.)
Hiçbir şey "açık" değil, kanşık, karanlık... ama
"belli" olan bir şey var o da bu cinayetin kotay ko-
lay çözülemeyeceği. Yeni belgeler, bilgiler ortaya
çıkmadıkça...
Sabahattin Ali'yi, yakın dostlan Mehmet Ali ve
Adaiet Cimcoz'un "e/e verdiği" yolundaki söyten-
tilerin, Hrfzı Topuz'un yazdıklanna baktığımızda
gerçekle ilgisi yok...
Öte yandan, yine yakınlarda yayımlanan Mine
Söğüt'ün Adaiet Cimcoz - Bir Yaşamöyküsü De-
nemesi adlı kitabında konuyla ilgili küçük bir bö-
lüm var ki, "bazı basın organlannca" bu farklı bi-
çimde aktanldı. Cimcoz'lann, Sabahattin Ali'yi ele
verdiği izlenimi yaratıldı. En azından böyle bir kuş-
kunun altı çizildi...
Oysa, Söğüt'ün kitaptaki bu bölümü okunduğun-
da, bu "söylenti" inandıncı gelmiyor. Zaten kita-
bın yazan da konuyu basının abarttığını belirtiyor.
"Kitapla çıkan ilgili birkaç haberde Sabahattin
Ali olayı ön plana çıkanldı. Oysa kitapta o konuy-
la ilgili yeni bir şey yok. Çok küçük bir detay sa-
dece."
Hıfzı Topuz'un kitabında yalnızca Sabahattin Ali
olayı yok; başka birçok renkli kişi ve olay var. An-
cak, yakınlannın özendirmelerinin yanı sıra, kitabı
yazma nedenlerinin başında Sabahattin Ali olayı
geliyor.
"Kitaba Sabahattin Ali olayıyla başladım. Çün-
kü Eski Dostlar'/ yazmamın nedenlerinden biri, bu
olaya biraz ışık tutmaktı. Sabahattin Ali'nin öldü-
rijlmesi olayı yakın tarihimizin 'faili meçhul' cina-
yetlerinin en önemlilerinden biriydi."
Aynı zamanda da ilki...
kisancıl Atölyesi'nde yeni dönem
kayrtJapı başlıyor
• Kültür Servisi - Etkinliklerine geçtiğimiz yıl
başlayan Insancıl Atöryesi, yeni sezonunu
açıyor. Felsefe, edebiyat, tiyatro ve müzik
alamnda yıl boyu seminerler düzenleyen
atölyede bu yıl, 13 dalda seminer çalışmalan yer
alacak. Yazarlık, tiyatro. tarihsel süreç içinde
müziğin gelişimi, sorunlar-bakışlar, edebiyat,
şiir söyleşileri, matematik, bilim üstüne ve insan
felsefesi başlıklan altında düzenlenecek
seminerlere Sevim Gündüz, Berrin Taş, Cengiz
Gündoğdu, Kemal Özer. Enver Akan, Tüten
Ang gibi birçok sanat ve düşünce adamı konuk
olacak. Seminer çalışmalannın kayıtlan yann
başhyor. (249 80 19)
Osntan Seden amlıyor
• Kühür Servisi - Ölümünün 2.yılında Osman
Seden'i anmak üzere yann saat 14.30'da Tank
Zafer Tunaya Kültür Merkezi'nde bir anma
töreni düzenlecek. Anma gününde Ediz Hun,
Feridun Karakaya, Izzet Günay, Aydan Şener,
Berna Laçin ve oğlu Kemal Seden, sanatçı ile
ilgili anılannı izleyenlerle paylaşacaklar.
Konuşmalardan sonra 'Sinemayı Sanat
Yapanlar' belgeseli gösterilecek.
'Yemenimin Uçlart1
Beyaz
Rusya'da sahnelenecek
•Kültür Servisi - Istanbul Devlet Tiyatrosu'nun
'Yemenimin Uçlan' adlı oyunu, 9-13 Eylül 2000
tarihleri arasmda Beyaz Rusya'da düzenlenen
'Brest Bellaja Vezka 2000 Festivali'ne katılacak.
Refik Erduran'ın yazdığı oyunu, Gürcü
yönetmen Aleksander Kantaria sahneye koydu.
Oyunda Ayşe Tunaboylu, Mehlika Balkan,
Ismail Incekara ve Umut Demirdelen oynuyor.
Mehlika Balkan, oyundaki rolüyle 1998-1999
tiyatro sezonunda 'Ismet Küntay En îyi Kadm
Oyuncu' ödülünü almıştı.