Katalog

SAYFA CUMHURİYET 31 AĞUSTOS 2000 PERŞEM 12 EKONOMI / ekonomiCa cumhuriyet.com.tr Avrupa borsaları Birleşme önerisi ortalığı kanştırdıEkonomi Servisi - tsveçli OM Gru- bu'nun Londra Borsası ile birleşmek için yaptığı basvuru ortalığı kanştırdı. Lond- ra Borsası ile İX adı altında ortak birbor- sa kurma yönündeki çalışmalannı sür- düren Frankfurt Borsası. tsveçli grubun teklifine önce sert tepki gösterdi, ardın- dan banş çubuğu uzatarak "isterseiXadı atonda vapılacak Londra- Frankfiırt bor- salan birliğine katılabileceğini" açıkladı. . Frankfurt ve Londra borsaları, bir sü- redir Avrupa'daki menkul kıymetler pi- yasasının bölük- pörçük olan yapısına bir araya getirmek üzere iX Uluslararası Bor- sası 'nı oluşturmak için gerekii işlemleri •yürütüyor. Isveçli OM Grubu'nun Lond- ra Borsası ile birleşme önensı ise bu plan- lara çomak sokmak olarak nitelendirildi. Bu nedenle Frankfurt Borsası yetkilileri, bu teldifi önce büyük bir tepkiyle yanıt- /adı. Londra Borsası yetkilileri de önce- ki gün yapılan teklıfi 'gülünç' olarak ni- teleyerek gen çevirmişlerdi. Euro yine tarihi dûşûşte - Öte yandan AvrupaborsalanndandünAv- -nıpa Merkez Bankası 'nın (AMB) faiz oran- -lannı yükselteceğine ilışkin beklentiyle ha- reketli saatleryaşanırken AB nin ortakpa- na birimi Euro, Japon Yeni ve ABD Dola- n karşısında tarihinin en düşük değerine ulaş- tı. Bugün AMB' nin açıklayacağı faiz oran- lanna ilişkin karann ardından Euro'nun yeniden yükselmesini beklıyorlar. Yiizde 64'ü inmesini istiyor Fransızlar„. vergilerden bunaldı <•»*• •»» * • PARtS (AA) -Fransa'da yapılan kamuoyu araştırmasına göre halk işsizlik sorununu bir kenara bırakarak ağır vergi yükünün hafıfletilmesi için hükümete baskı yapıyor. CSA Kamuoyu Araştırma Merkezi tarafından yapılan bir ankete göre halkın yiizde 64'ü. sol koalisyon hükümetinin öncelikle dolaylı vergileri düşürmesini bekliyor. Yine aynı araştırma kuruluşunun 1999 yılı eylül ayında yaptığı araştırmada, hükümete yönelik beklentiler arasında vergilerin düşürülmesini isteyenlerin oranı sadece yüzde 38 düzeyinde idi. Araştırma sonuçlan, halkın, vergilerin düşürülmesmi artık işsizlik sorunundan bile önemli gördügünü ortaya koydu. Öte yandan, Fransa'da sol koalisyon hükümetinin, uzun zamandır ûzerinde hazırlık yaptığı vergi reform paketinin yann açıkJanması bekleniyor. Fransa Ekonomi Bakanı Laurent Fabius'un sunacağı reform. temelde vergilerin daha azaltılmasını ve basitleştirilmesini öngörûyor. Fransa'da siyasi gözlemciler, Başbakan Lionel Jospin'ın vergi reformu ile halkın gözüne girerek 2002 yılında yapüacak cumburbaşkanlığı seçimleri için Chirac karşısında şansını arttırmayı planladığını düşünüyorlar. Ferroli'den doğruları; TÜGSAŞ, IGSAŞ ve diğer gübre fabrikalanna son teklif verme süresi bugün doluyor Ozefleştiırnelere lıız verîldiEkonomi Servisi - Hükümet, ül- ke ekonomisine trilyonlarca lira kâr getiren kamu kuruluşlannı de- ğerinin çok altında bir bir elden çı- karmaya devam ediyor. TÜGSAŞ, İGSAŞ ve diğer gübre fabrikaları için açılan ihalede son tekJif ver- me süresi bugün dolarken, THY, Er- demir, Petkim gibi kuruluşlann da önümüzdekj günlerde ihale edil- mesi bekJeniyor. Özelleştirme Idaresi BaşkanJığı (ÖtB), eylül ayından itibaren sonuç- lanacak ihaleler ile birlikte takvim dışındaki diğer kamu kuruluşlan- nın satışına da hız verecek. Takvim uygulanıyor ÖtB, eylül ayında çahşmalanna şu an teklif ahna aşamasında olan TÜGSAŞ, IGSAŞ, Samsun Güb- re Sanayi, Gemlik Gübre Sanayi • Özelleştirme Idaresi Başkanlığı (ÖtB), eylül ayından itibaren sonuçlanacak ihaleler ile birlikte takvim dışındaki diğer •kamu kuruluşlannın satışına da hız verecek. THY, Erdemir, Petkim gibi kuruluşlann da önümüzdeki günlerde ihale edilmesi bekleniyor. ve Kütahya Gübre Sanayi AŞ, Ata- köy Marina Grubu. Sümer Hol- ding'e ait işletmeler. T. Zirai Do- natımAŞ'ye ait işletme ile devam ede- cek. özelleştirme programmda 3. çeyrekte yer alan Ataköy Marina ve Ataköy Otelcilik de önümüzdeki gün- lerde ihaleye çıkmaya hazırlanıyor. Bu arada yeterli teklifın gelmemesi nedeniyle ıptal edilen Isdemir için ye- niden ihaleye çıkdacak. özeüeştirme programmda 3. çey- rekte yer alan Türk havacılık sek- törünün en büyük laıruluşu THY ile 4. çeyrek te yer alan Petkim ve Erdemırgibi kuruluşlarda, hangi ta- rihte ihaleye çıkılacağı ve hangi yöntemle özelleştirileceği, piyasa- lann durumuna göre belirlenecek. ÖİB, yaptığı uygulamalar sonu- cunda, bu yıl başında 76 olan özel- leştirme kapsamında bulunan ku- ruluş sayısmı, özelleştirmeler so- nunda 46'ya indirdi. Özelleştirmeden sorumJu Devlet Bakanı Yûksd Yalova, TÜPRAŞ'ın halka açılan yüzde 35'lik bölümü- nün değerinin 1 milyar dolann üze- rindeolduğunubelirterek TÜPRAS özelleştirmesiyle "sermayenintaba- na yavünıası ilkesi"nı yaşama geçir- meyi başardıklannı söyledi. TÜPRAŞ için başvunılar Yalova, yurtiçinden 369 bin 566 yatınmcının TUPRAŞ hissesi aJ- mak için kesin başvuruda bulundu- ğunu belirterek bu kişilerden 24 milyon 887 bin 631 lotluk talep geldiğini ifade etti. Yalova, şunla- n kaydetti: "Bıı tutar filkemizde bugüne ka- dar yapılan en büyük halka arzol- muş, sermayenin tabana yayüma ükesi hayata geçirümiş.370 bin yur- tiçi yaüruncı başvurusuyla yine en büyük kaüiımlı halka arz gerçek- leştirUmiştir." Alışverişte kredi kartı cazibesi YAVÜZBARLAS Kredi kartlan günlük yaşamın içine giderek daha fazla girerken, bankalar da bir ya da birden çok mağaza ile yaptıklan ortaklıklarla müşteri portföylerini genişletmeve çalışıyorlar. Kefilsiz ve fazla koşul aranmadan verilen yüksek limitli kredi kartlan tüketicilerin cüzdanlannda giderek daha çok yer işgal ediyor. Birçok firmayı üyelerinin arasma katan bankalara göre, tüketicinin farklı tercihlerine farklı kredi kartlan ile cevap vermenin yerine tek bir kartla birçok marka üründen tüketim imkânı sağlamak daha avantajlı. Firmalar ise kartlan ile yapılan ahşverişlerde, puanlama yöntemıyle müşterilerine çeşitli baraj puanlardan armağanlar vererek tüketici talebini arttırmayı amaçlıyorlar. Ancak yine de kendi logolannın bulunduğu kredi kartlannı daha tercih ettiklerini vurguluyorlar. Uzun vadelerle taksit olanağı da sunan bu kartlar, firmalann müşterilerine seyahatlerden kültür etİrinliklerine değin birçok hizmetten yararlanma imkânj da sunabiliyor. Bunun yanı sıra firmalar kredi kartlan sayesinde elde ettiklen müşteri veri tabanlanyla tüketicilerini daha da aynntılı tanıma imkânı bıüabiliyorlar. Öte yandan Masterlndeı'in Türkiye'de 11 ilde, 1200 kişi iJe gerçekleştirdiği Mayıs 2000 araştırmasının sonuçlanna göre. banka kartı kullanıcılannın yüzde 67'sinin banka kartlannı alışverişlerinde tercih etmedikleri ortaya çıkıyor. 5 milyon üstu için Kredi kartı sahiplerinin yüzde 21 'i cebinde nakit para bulunuyorsa bunu kullanmayı tercih ederken yüzde 67'si 5 milyon ve üstû için kredi kartı kullanmayı tercih ediyor. Sonuçlar bölgesel olarak ele alındığında banka kartlannın alışverişte kullanım oranının en yüksek olduğu bölge ise yüzde 48.2 oranıyla Akdeniz Bölgesi olarak karşımıza çıkıyor. Hazır giyimde büyük buluşma Ekonomi Servisi - Dünyada- ki hazır giyim sektörlerini bir araya getirecek olan G.S.E.x- Uluslararası Hazır Giyim Fu- an'nda (Global Sourcing Exhi- bition) uluslararası markalartek çatı altuıda toplanacak. Başta îngiltere giyim sektörünün ağır- lıkta olacağı fuarda ye- ni hedef pazarlar belir- lenecek. Istanbul Fuarcıhk (ITF) tarafından orga- nize edilen 13-15 Ekim tarihlerinde düzenlene- cek fuar Uluslararası Fuar Mer- kezi 'nde (CNR) yapılacak. Is- tanbul Fuarcıhk Tekstil Fuarla- n Baş Danışmanı Mahmut Ab- ra Türkiye'nin önemli bir mo- da merkezi olduğunu belirterek "Içerdeki firmalanmran dışan- yaaçıimasmısağlavacakbirplat- form oluşturmak uJuslararası markalar ve büyük ithalatçüa- nn buhışacağıbiryerohnasıaçı- smdan büyük önem taşıyor" de- di. Abra, Türkiye'nin moda mer- kezi olmasa da tüm üretim gir- dilerini elinde bulundurması- nın en önemli özelliği olduğu- nu söyledi. Fuann sann alma gruplannın organizasyonunu yapan Brian Wisemann, Tür- kiye'detekstil sektörü- nün hızla geiışüğıni be- lirterek "Son VTİlarda Türkiye'den Ingilte- re'ye yiizde 30'Iuk bir ihracat arûşı var. .\rnk önemli olan hızh cevapvenebümek. Tür- kiye bunu >akaJayabüdi" diye konuştu. Premiere Collection fuarlan yaratıcılanndan John Rowfej-de, Türkiye'nin güçlü bir imalat tabanına sahip olduğunu kaydederek "Türkiye'nin 3 önemli avantajı var; kaiite, tes- limat süresi ve mali\et~ dedi. Bangladeş 'te uyarı grevi için yapılan gene/ uyan grevi, güvenük kuvvetierinin yoğun önlemleri altın- da yapıldı. Bir hafta içinde ikinci kez yapılan greve Başkent Dhaka'da bü- yük katilını gödendi. Okullar ve mağazaüuın kapalı olduğu gün trafikteözel araçlann dışında araca rastlanmadı. Cihazın verim ve ömrünü arttırmak için bakımı periyodik olarak yapılmalı. " " ; ' Klimanın iç ve dış ünitelerinin öniine - üstiine hava girjş - çıkıştnı engelleyecek cisimler konulmamalı. Kamu avukatlan, ücret sorunlannın çözümü için yasa taslağı hazırladılar Maaşlardaki dengesizJikisyan etdriyor IFERROLII Isıtma ve Klima Sistemleri Tel:(0216H16 54 93 www.ferrou.net HAZALATEŞÇAKIR Kamu adına trilyonluk davalan takip eden avukatlar 400 milyon lira olan maaşlanmn arttınhnasım ve özlük haklannın verilmesini istiyorlar. Istanbul Barosu Başkan Yardımcısı Osman Ergin, devletin kamu avukatlanna "başçavuş" maaşı verdiğini belirterek ekonomik ve Özlük haklanna ilişkin sorunlann çözümü için bir yasa tasansı hazırladıklarmı söyledi. Maaş yetersizliği nedeniyle devlet kurumlanndaki kalifiye eleman sayısı her geçen gün azalırken kamu avukatlan da içinde bulunduklan ekonomik sıkmtılara isyan ediyorlar. Tasan Mecüs'e sunıüacak Istanbul Barosu kamu avukatlannın acil çözüm '. bekleyen ekonomik sorunlan ve diğer özlük sorunlanna ilişkin hazırladığı yasa tasansını yeni yasama dönetninde TBMM'ye sunacak. Istanbul Barosu Başkan Yardımcısı Ergin. kamu avukathğının idarenin içine hapsedilerek "güdüWeşorüdiginr ifade ederek "Avukathk açısmdan son derece önemK üç ilke bulunuyor. Bağıınsızfak, dokunulmaztık ve işi ret hakkı. Bu ilkelere sahip olmayan avukadar için tehlike savunmayı • îstanbul Barosu Başkan Yardımcısı Osman Ergin, devletin kamu avukatlanna "başçavuş" maaşı verdiğini belirtiyor. Maaş yetersizliği nedeniyle devlet kurumlanndaki kaîifiye eleman sayısı her geçen gün azalıyor. temsil edenlerin niteliklerinin ortadan kalkması ofanuştur. Kamu avukatlığı böylece idarenin içine hapsedilmiştir. Kamu avu katlannın sorunlannın çözümlenmemesinde de bu anlayış egemen olnıuştur" diyor. SSK Istanbul Sigorta Müdürlüğü'nde avukathk yapan Can Anadol da son düzenlemelerle bu"likte 400 milyon lira maaş aldıklannı belirterek keyfi ücret politikalanna son verilmesini istiyor. Anadol. "Ek ödemelerle birökte birin dördü 30 seneiik bir avukat 325 milyon Hra alıyor. Bugün odacüar bile 600 milyon lira kazanıyor. Bu durumda bu kadar maaş alan bir avukat bir odacıdan nasıl iş yapmasuu ister" açıklamasmı yapıyor. Memur maaşlanmn Silahlı Kuvvetler'le aynı seviyeye getirilmesi planlannı eleştiren avukatlar. "Kamu avukadaruun yeni düzenlemede uzman çavuşlarla aynı ücreti alacağı söyleniyor. Orduya yeni katılan bir teğmen ya da başçavuşla vıllardır hizmet veren bir avukatın maaşlanmn aynı tutulması gülünesi bir durumdur. Hukukun üstünlüğünün sağlanması için bu görevdeki Idşilerin maddi ve manevi menfaatlan hakkaniyetc uygun bir şekilde sağlanmalı" değerlendirmesinı yapıyorlar. SERBEST DÖVİZ CİNSİ AUŞ SAT1Ş AmenkanDotan 650800 65180C AlmanMarki 296700 bviçreFrartfl 373000 FlransızFrar* 88200 HoManda Ftorini262500 ingfcSteriinı 941000 Avusturya Şilini 42050 100ital.üretı 29850 SAab.Riyai|- 172250 Japon Yeni 6060 ALTIN 24Aya-albn 5.735.000 297600 375500 88900 264500 949000 42400 30150 173700 6120 J.760.000 Cumhuıya 37500.000 39.000.000 Reşaf 38.500.000 42.000.000 ZAyammk 5.181.000 '.700.000 EKONOMtYE BAK1 TANER BERKSOY Enflasyonda Yaz Taroşmalan Yaz aylannda ekonomi gündemi boşalır. Bu he faaliyetin görece yavaşlamasından hem de güı dem oluşturmaya heveslizevatın hız kesmesinde kaynaklanır. Haberciler ranat nefes alırken köş yazarlan konu bunalımı geçirirler. Bu sene yaz mevsimi nedeni ile biz işı biraz gev şettik, ama ekonomi gündemi boşalmadı. Tersin* birkaç ay önceye kıyasla daha somut ve harekei li bir ekonomi gündemi oluştu yaz aylannda. Hareketli yaz gündeminin nedeni, uygulanmak ta olan program kuşkusuz. Programın somut so nuçlannın ortaya çıkmasıyta birlikte, zaten sürek izfeme durumunda olanlar, bunlan haber ve yorun olarak okuyuculara yansıtma telaşını sürdürmekzo runda kalıyoriar. Haber akışı devam ettikçeyorum ve tartışma öi devam ediyor doğal olarak. Ustelik programın so- mut sonuçlan henüz net ve kesin eğilimlere işarei etmediği için sadece gelişmelerie bağlantılı olarak degil, olasılıklar üzerine de hararetli tartışmalar kaplıyor gündemi. Ekonomi açısmdan farklı bir yaz geçiriyoruz, an- layacağınız. • • • Haberleri sanırım izliyorsunuz. Ben yorum ve tartışmalarda ilgimi ya da dikkatimi çeken satır başlanna işaret etmek istiyorum. Hızı azalmış, dozu hafıflemiş olmakla birlikte baş- tan beri süregelen bir tartışma var. Enflasyon he- defi ve bunun gerçekleşme olasılığı ile bağlantılı bir tarttşma bu. Başlangıçta ilginç ve rnanalı olmakla birlikte, artık bu tartışmanın gerçeklikten koptuğu- nu ve tavsadığını kabullenmek gerekiyor. Özellik- le temmuz ayı fıyat artış oranlan açıklandıktan son- ra öyle yaz aylannda negatif enflasyon vb. masal- lan bir yana koyup, yıl sonu hedefinin gerçekleş- mesinin mümkün olmadığını içimize sindirmemiz şart. Burada, illa tartışılacaksa, ne ölçüde bir sapma olabileceği ve bunun ne anlama geleceği tartışıl- malı diye düşünüyorum. • • • Enflasyonla bağlantılı ikinci bir tartışma daha var. Fiyat artışlannın kamu ve özel kesim arasında pay- laşılması ve özellikle ikincisinde fiyat artış hızının öngörülenden yüksek çıkmasının nedenleri gibi konulan kavnyor bu tartışma. Bu çerçevede bir enflasyon tarbşmasının birinci ömekten daha ilginç, zengin ve derinlik taşıyan bir irdeieme olacağı açık. Konunun ilginçliği biraz da bizim işin bu yönü üze- rinde hemen hiç durmamış, çeyrek yüzyılı aşan enflasyon sürecine neredeyse hiç bu açıdan bak- mamış olmamızdan kaynaklanıyor. Son aylarda ortaya adeta çift kulvarlı bir enflasyon görüntüsü çıktt. Kamu kesimi fiyatlan görece hız kesmiş gibi görünürken, özel kesim fiyatlannda hissedilir bir di- renç göze çarpıyor. Ikili dinamik, konuyu günde- me taşımaya zorladı yorumculan. Henüz bu tartışmanın fazla bir talibi yok. Oysa konu oldukça zengin bir içerik ve yeni bulgular va- at ediyor. Konunun temel boyutu, ûzerinde pek de kafa yo- rulmayan bir konuyla, Türkiye ekonomisinde piya- sa yapılanyla ilintilı. Antienflasyonist bir program sürecinde rekabetten uzak piyasa yapılannın etki- sinin irdelenmesi, bize özellikle iktisat politikası düzenlemeleri açısmdan yeni ufuklar açabilir. Rekabeti bozuk piyasa yapısının bizde istisna- dan çok kural olması, bu tür piyasalardaki aktör- lerin fiyatlama davranışlannın ve bunun enflasyon- la bağlantısının irdelenmesini, bana kalırsa, zorun- lu kılıyor. Böyle bir tartışmadan, salt enflasyonla ilgili de- ğii, ekonomimizin mikro yapısıyla da bağlantılı il- ginç bulgular çıkabileceğini düşünüyorum. Azeriler gaz alacak BAKÛ(AA)-Gazzen- gini Azerbaycan, enerji ihtiyacını karşılamak üzere ekim ayından iti- baren 2 milyar metreküp doğalgaz ithal edecek. Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkan Yardımcısı D- ham AMyev, 15 gün için- de iki Rus ve bir Alman şirketi ile doğalgaz alı- mına ilişkin anlaşma im- zalanacağını kaydetti. Yaklaşık 700milyar met- reküp doğalgaz rezervı- ne sahip olduğu tahmın edilen Şahdenizyatağın- daki gazı, gelecekte ih- raç etmeyi planlayan Azerbaycan'da bugün, yılda 6 ila 6.5 milyar met- reküp doğalgaz üretimi gerçekleşiyor. MERKEZ BANKASI KURLARI 31 AĞUSTOS 2000 CtHSİ lABDDdan 1 Avustralya Dolan 1 DarHmaria Kronu DngiİizStertni 1 bviçre Frangı 11sveçKronu 1 Japon Yeni 1KanadaDo(an 1 KuveytDinan 1 NorveçKronu 1 Sud. Arb. Rıyalı 1Euro 1 Alman Martı 1 Belçika Frangı 1 Lüksemburg Frangı 11spanyoJ Pezetas 1 Franstz Frangı 11rtanda ürası lOOrtalyanUreti 1 Hollanda Ftorini 1 Avusturya Şilini 1 Portekiz Eskûdosu 1 Fin Markkası 1 Bukjar Levası 11ran Rryali 1 RumenLeyı 1 Şunye ürası 1 Urdün Dinan 1 Yeni Israıl Şekeii 1 Yunan Dranmisi DÖVİZ AUŞ SATIS EFEKTİF AU$ SAT1Ş 651,328 372,313 78,249 950,491 377,346 68,761 6,105 438,235 2.098.230 72,124 174,169 583,785 298,484 14.471 14,471 3,509 88,998 741,255 30,150 264,910 42,425 2,912 98,185 654,469 374,749 78,634 955,459 379,777 69,477 6,146 440,216 2,125,866 72,610 174.483 586,601 299,924 14,541 14,541 3,526 89,427 744,830 30,295 266,188 42,630 2.926 98,659 650,872 370,600 78,194 949,826 376,780 68,713 6,082 436,614 2,066,757 72,074 172,863 298,275 14,449 14,362 3,501 88,865 736,807 30.060 264,513 42,361 2,890 98,116 145,704 113 20 6,028 796,890 150,618 1.679 655,451 376,997 78,815 956,892 380,347 69,637 6,169 441.889 2,157,754 72.777 175,792 300,284 14.563 14,650 3,534 89,561 749.299 30,410 266,587 42,694 2.948 98,886 223,152 174 31 9,043 898,620 158.342 1.933 ÇAPRAZ KURLAR 1 ABDDola.rı 1.7464 Amlraln Dolan 8.3230 panimartoKroiHi 1.7233 mçn Fraıtgt 9.4200 toKlrm 106.48 JapMYmi 1.4867 tmtttMtn 9.0135 NsmcbMi 3,7509 S.Arate&nRiyıli 1İM.S. 1.4599 ABDDobn IKniSİD: 3.2482 MODettn 1S0R: 1.3062 UDMan 1S0R: 854.86711. 1 Euro 0.8963 ABD Dolan Euro dönüsüm oranlan 1.95583 40.3399 40.3399 166.386 6.55957 0.787564 193627 2.20371 13.7603 200.482 5.94573 Mman Manu Belçika F Ufcemtırgfaıifi ttoifyoJ Pezstast Fnogı Lirası Lireb , Ftorini Fin Markkası