Katalog

Cumhurtyvl k ) t a p ] a r ı I BİR CUMHURİYET DÜŞMANININPORTRESİ M. Emin Deger « Cumhurtyrt .. ^ kitap kulufeü Çağ Pazariama A Ş lurkocağı Cad No.39/41 (34334)Cağaloğfcı-!stanbul Tel (212)514 01 96 CumhuriT 7 . YL SAYI: 27356 / 250.000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) Cumhurtyet fk ı t a p t a r ı 2000'liYıllarınEşiğinde AVRUPAVE TÜRKİYE Faruk Şen kitap küîûEB ÇağPazartamaA.Ş Turkocağı Cad ISk339/41 i(34334)Cağaioâlu-lstanDu! Td (212)514 0196 30 AĞUSTOS 2000 ÇARŞAMBA U M H U R I N K U U R M I BAKU1920 BIRINCI DOGU HALKLARI KURULTAYI (Belgeleri-I) Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya, 1 - 8 Eylül 1920'de Bakû'da toplanan 'Birinci Doğu Halkları Kurultayı' için, Devrim Hareketleri İçinde Atafürk ve Atatürkçülük' adlı bilimsel çalışmasında şunları söylemiştir: "Kongre, cünya ihtilâline en fazla inanılan, en ütopyacı sayılacak bir devrede toplanmıştır. Doğu milletlerinin bu çaptd • . ilk ve son kongresi olmuştur Kongreye 37 memleketten 1891 delege katılmıştır. Delegelerin hepsi komünist değildi. Bu nedenle Kurultay, komunıstler ve partisizler (komünist olmayanlar) olmak uzere iki gruba ayrılmıştır. Resmi yayına göre Türk delegelerınin sayısı 235'tır ve hepsinin de Anadolu'dan gelmedikleri açıktır. Turkler, uç kısımda ele alınabilir: 1. Merkezi Bakû'da bulunan Türkiye Komünist Fırkası delegeleri ki, aralarında Mustafa Suphi, Süleyman Nuri, Naciye Hanım gibi isimler vardır. 2. Libya ve İslâm ihtilâli Cemiyetleri İttihadı'nı temsıl eden Enver Paşa ve arkadaşları. 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti'ni temsil eden Dr. İbrahim Tali'nin (Öngören) başkanlığındaki heyet." Türkiye'nin yakın tarihinde onemli bır yeri olan bu Kurultay'ın belgelerini okurlarımıza sunmayı tarihsel bir görev sayarız. Cuma günü Cumhuriyetle birlikte... Israil basını, Barak'ın savunma sanayii ihaleleriyle ilgili sorunu çözdüğünü yazdı Yem savunma projeleri yolda # Türkiye, Israil Başbakanı Barak'ın Ankara ziyaretinde Israil'in savunma ihalelerinden dışlanmadığını bildirdi. Türkiye, TSK'nin I 20 yıllık bir süre içinde 150 milyar dolarlık yeniden yapılanma f projesini uygulamaya geçirdiğini belirterek yakın gelecekte açılacak ihalelere îsrail'in katılunını bekledikleri güvencesini verdi. Milii Savunma Bakanı Çakmakoğlu, iki ülke arasındaki işbirliğinin birkaç projeyle sınırlandınlamayacağını kaydetti. KKTC Cumhurbaskanı Denktas 'Bakû, Rumlan memnun etmez' # Rum yönetimi lideri Glafkos Klerides'in Azerbaycan Cumhurbaskanı Haydar Aliyev'e bir mektup yazarak diplomatik ilişkı kurulmasını istemesine Denktaş tepki gösterdi. Denktaş, Azerbaycan'ın Rumlarla diplomatik ilişki kurmasının kendilehne acı vereceğini söyledi. # Aliyev'den, hissiyatla değil, gerçek bir devlet adamı olarak bunu önlemesini istediklerini belirten Denktaş, Azerbaycan'ın Rumlan memnun etmek için bir yola gireceğini tahmin etmediğini söyledi. # Denktaş, uzlaşma isteniyorsa Rumlara, Kıbns'ın tamamımn meşru hûkûmeti olmadığımn mutlaka söylenmesi gerektiğini belirtti. • 11. Sayfada ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye, savunma sanayii projelerinde tsraü'e yönelik tavır alınmadığı, Tûrk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) gereksinimi doğrultu- sunda açılacak yeni ihalelere Israil'in katılunını bekledik- leri güvencesini verdi. Milli Savunma Bakanı Sebahatön Çakmakoğhı, iki ülke arasın- daki savunma sanayii işbirli- ğinin birkaç projeyle sınırlan- dınlamayacagını belirtirken "Bazı projeier de hâlâ masa- dadbr" dedi. îsraıl basını ise Israil Başbakanı Ehud Ba- rak'ın önceki günkü ziyareti sırasında savunma sanayii ihaleleriyle ilgili sorunun çö- züldüğünü yazdılar. Başba- kan Bûlent Ecevit de Türki- ye'nin Israil ile Filistin ara- sındaki güvensizlikleri gider- meyi amaçladığını, taraflann MArkasiSa.l9,Sü.3'te Yükseköğretim kurumlannda 19 bin 894 kontenjan boş Üniversiteye giriş için ildııci şaııs # ÖSYM'nin yaptığı merkezi yerleştirmede herhangi bir programı kazanamayan adaylar, ek kontenjan için başvurabilecek. Ek kontenjana başvuru tarihi üniversitelere kayıtlar tamamlandıktan sonra belirlenecek. ANKARA (AA) - Üniversi- telere yerleşemeyen adaylar, şanslannı ek yerleştirmede deneyebilecekler. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merke- zi (ÖSYM), yükseköğjetim programlannın 2000-ÖSYS sonuçlanna göre yapılan ge- nel yerleştırme sonucunda ve- ya kayıt yaptırmama nedeniy- le boş kalan kontenjanlara ek yerleştirme yapacak. Öğrenci Seçme Sınavı'nı (ÖSS) kazanan ancak herhangi bir yükseköğ- retrm programına yerleşemeyen adaylar, ek kontenjana başvurabilecek. Ek kontenjan için başvuru tanhı üniversitelere kayıtlar tamam- landıktan sonra belirlenecek. Ek kontenjanlara, merkezi yerleştirmede açıköğretim programlan dışmda bir yükse- köğretim programına yerleşti- GGI1Gİ "' e n a daylar başvuramaya- cak. Ek yerleştirmede, merke- z ' yerleştirme sonunda her _ yükseköğretim programı için Dd$3l"lSl oluşan en küçük puanlann al- tındaadayyerleştirümeyecek. Ek yerleştirmeye başvuracak adaylara yükseköğretim prog- 6. Sayfada ramJan arasından 8 tercih yapma hakkı veriliyor. Merkezi yerleştirme sonucunda, devlet, va- kıf, KKTC ve yurtdışındaki üniversitelerin li- sans programlannda 12 bin 946, ön lısans programlannda 6 bin 948 ohnak üzere toplam 19 bin 894 kontenjan boş kaldı. ÎYÖ-DER tarafindan yapılan açıklamada, "Tercih sonuçlan da eğitiın ve smav sstemin- deki adaletstdiğin göstergesi oMu" denildi. BOSTANCIOĞLU: OKULLAR SİYASÎLERÎN FİDANLIĞI DEĞİL • 6. Sayfada 30 Ağustos Zaferi 'nin 78. yıldönümü J aiklikkaıplan hüsnmauğıwCumhurbaskanı Ahmet Necdet Sezer, "30 Ağustos Zaferi, uzun yıllar güç koşullar altında sürdürülen askeri mücadeleyi sona erdirmiş, ekonomi ve kalkınma mücadelesini başlatmıştır. Ekonomik ve siyasal zaferlere imza atıp dünyanın en gelişmiş ülkeleri arasına gireceğiz" dedi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvnkoğlu, yayımladığı mesajda 30 Ağustos Zaferi'ni "yüzyıllıİc bir uykudan uyanış" olarak değerlendirdi. Orgeneral Kıvnkoğlu, devletin laik ve demokratik yapısını değiştirmeye çalışan her türlü girişimin hüsrana uğrayaeağını belirtti. ANKARA (Cum- huriyet Bürosu) - Cumhuriyet devrimi- nin kilometre taşla- nndan 30 Ağustos Zaferi, 78. yıldönü- münde coşkulu tören- lerle kutlanıyor. Cumhurbaskanı Ah- met Necdet Sezer, Türkiye'nin yeni eko- nomik ve siyasal za- ferlere imza atarak hukuk ve ınsan hakla- nna saygılı yönetim anlayışıyla her alan- dakı eksiklerini gide- rerek dünyanın en ge- lişmiş ülkeleri arası- na gireceğini bildirdi. Genelkurmay Başka- nı Orgeneral Hüseyin Kıvnkoğlu, devletin laik ve demokratik yapısını değiştirmeye çalışan her türlü giri- şimin hüsrana uğra- yaeağını vurguladı. 30 Ağustos Zafer Bayramı'nın 78. yıl- dönümü ve Türk Si- lahlı Kuvvetleri Gü- nü nedeniyle bugün saat 07.00'de top atı- şı yapüacak. Ulus, Atatürk Orman Çift- liğiileSıhhiyeveTB- MM'deki Atatürk anıtlanna çelenkler konulacak. Anıtka- bir'deki anma töreni saat09.00'da başlaya- cak. Kuvvet komu- tanlan, Jandarma Ge- nel Komutanı ve üst düzey askeri yetkili- lerin katılacagı tören- de Genelkurmay Baş- kanı Orgeneral Hüse- yin Kımkoğta, Ata- MArkasıSa. 19, Sü.3İe 30 Ağustos için laiklikmesajları Haber Merkezi - 30 Ağustos Zafer Bayramı öncesi gerçekleş- tirilen mezuniyet törenlerinde laıklık mesajlan venldı. Cumhurbaskanı Ahmet Nec- det Sezer'in de katıldığı Gülha- ne Askeri Tıp Akademisi'nin (GATA) Askeri Tıp Fakültesi ve Hemşırelik Yüksekokulu mezu- niyet töreninde konuşan GATA Komutanı Tümgeneral &oer KececigU, bilimsel birikim, öğ- retim üyesi potansiyeli ve çağa uygun teknik olanaklar açısuı- dan akademının yüksek bır du- zeye ulaştığını vurguladı. Dün- yadaki hızlı değişim ve gelişme- den söz eden Keçecigil, şözleri- ni şöyle sürdürdü: "EHinjanm saygınve uygar bir nüüetiniıı fetHeri olarak, Ata- türk ilke ve inkdaplannı laik dü~ zen içinde aniayacak, anlatacak, kuşaktan kusağa yaşatacak bi- rey ve kurumlann sa>ısını art- • Arkası Sa, 19, Sü. 8'de ENERJÎ BAKANLIĞI'NA YPKFRENİ M 6. Sayfada IMF'YE KARŞI EYLEMLER • 12. Sayfada BOBA aDi 13M CMo 1SBÛ DOLAR ûOûn «61J0O ûncskı (SOJOO MAflK DDûı 298.700 Ûnceta 2*8.700 ALTIN ÛDûn 5.7KJMJ Onceta S.7SU00 GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK EcevtrtenDemfrereArmağan! Daha dün "Ben siyaset ve parti politikalan içinde değilim" diyen DemireTin böyle konuşmasında me- ğer bir "devlet hikmeti" varmış.. Başbakan Ecevit, kulağına bir şey fıaldamış ola- cak ki; Demirel son haberden bir gün önce fiili siya- set içinde olmadığını, olamayacağını duyurdu. Bir gün sonra Demirel'in isteklerine uygun "devlet görevi"n\ öğrendikl M Arkası Sa. 19, SiLl'de BAŞBAKANLIK Tablo skandalı Çiller'e uzanıyor # Başbakanlık'taki kayıp 8 tablo için soruşturma genişletiliyor. Tablolardan ikisinin Tansu Çiller'in başbakanlığı sırasında Sait Halim Paşa Yalısı'ndan getirildiğinin ortaya çıkması üzerine soruşturmanın Çiller dönemine kadar gidebileceği belirtildi. • 9. Sayfada ANAP LİDERİ MESUT YILMAZ 'KHKiçingrup kararı alacağız' # Yılmaz, 'çok önemli' olarak değerlendirdiği memurlarla ilgili kararnamenin Meclis'te görüşülmesi sırasında grup karan alacaklarını söyledi. Yılmaz, Köşk'ün yetkilerini de Meclis açıldığında gündeme getireceklerini söyledi. • 5. Sayfada CUMHURİYET 'CANKURTARAN KÖPRÜSÜ' >ı. KURUYOR Hapishanede ve hasta/.. | Siyasi suçlardan tutuklanan ve | özellikle Terörle Mücadele [ Yasası'ndan hüküm giyenler arasında ölümcül ya da kalıcı sonuçlar doğuran hastalıklar korkutucu boyutlara ulaştı. Cumhuriyet, siyasi tutukluların kaldığı butun hapishanelerdeki acil tedavi bekleyen hastaların listesini yayımlıyor. I Dr. Ata Soyer, cezaevlerinde hekim bağımsızlığının ortadan I kalktığını belirterek "Hastaneye sevk işlemi hekimin inisiyatifinde olmasına karşın, cezaevi idaresinin onayına bağlandı. Hekimin karan, cezaevi idaresi tarafindan gözden geçiriliyor" diyor. Soyer, guvenlik görevİPİerinin özellikle siyasi mahkûmlara davranışları karşısında bu insanların hastaneye gitmek istemediklerini söylüyor. Bergama Hapishanesî'ndekf hasta mahkûmların listesi... AYDIN ENGİN ve MİHRİBAN CİCİ'nin yazı dizisi 7. Sayfada Cumhuriyet Vakfı 1992 yılının aralık ayın- da kuruldu. Vakfın kurucusu Nadir Na- di'nin eşi Sayın Berin Nadi'dir; Yönetim Kurulu çalışanlardan oiuşur. Cumhuriyet 'ten okurlara Cumhuriyet gazetesinin imtiyazı vakfın elindedir. Vakıf, Cumhuriyet gazetesini yayımlama yetkisini, çalışanlann kurduğu "Yeni Gün Ajansı "na vemniştir. Cumhuriyet Vakfı'nın ortak olduğu şir- ketler yapısında Çağ Pazarlama A.Ş., E- MAŞ A.Ş., Medya-C AŞ., Çağdaş Matba- acılık Ltd. Şirketi, Yedi Mayıs A.Ş. bulun- maktadır. Bunlardan bir bölümünde vakrf, şirketin tamamına sahiptir, bir bölümünde değişik şirket ve kişilerle ortaktır. Gazete- cilik, dergicilik, matbaacılık, reklamcılık ya- pan bu şirketlerden sonra da Ten/ Gün HoldingA.Ş." kurulmuştur. Yeni Gün Hol- ding A.Ş.'nin amacı, sermaye yapılanma- sında atılım sağlamaktır. Günümüzde Türkiye'deki medya yapı- lanması bir haksız rekabet ortamına sürük- lenmiştir. Bu yapılanma her medya grubu- nun televizyon, banka, gazete bütünleş- mesinin yanı sıra, çok daha değişik dallar- daki kuruluşlaria iç içe geçmesi ve birbiri- ne bağlanmasını öngörüyor. Olumlu ya da olumsuz yargılar bir yana, ülkemizde yaşanan olgu budur. Bu otgu karşısında harekete geçmek ge- reğini duyan Cumhuriyet, halka açılacağı- nı aylar öncesinden okurianna duyuımuş, bu yolda çalışmalara girmişti. Büyük ilgi gören bu girişim sürecinde çe- şitli kişiler ve kuruluşlaria temasa geçilmiş, Yeni Gün Holding A.Ş. yapısında sermaye yapılanmasının nasıl olabıleceğine ilişkin göruşmeleryapılmıştır; bu görüşmelersür- mektedir. Görüşmelerin sürmesi, medyada kimi söylentilerin yer almasına yol açmıştır. Medyada Cumhuriyet'e yönelik ilgiyi do- ğal sayıyoruz; ancak olmamış şeyieri ol- muş gibi kamuoyuna sunmanın da hiçbir yaran yoktur. Bu açıklamayı yapmak zo- runda kalırken altını bir kez daha çizelim ki Cumhuriyet'in bağımsızlığına gölge düşü- rebilecek hiçbir anlaşmanın içine girmeye- ceğimiz ve giremeyeceğimiz açıktır. Cumhuriyet, Cumhuriyet'in temel il- kelerine sahip olarak geleceğe yürüyecek- tir. Cumhuıiyef