Katalog

22 TEMMUZ 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET EKONOMİ / SAYFA 13ekonomi@ cumhuriyet.com.tr Rüzgâr enerjisine ilgi • BURSA(AA)- rMarmara ve Ege Bölgesi'nde, rûzgârdan elektnk üretimine büyük Ugı gösterildiği, toplam lcurulu gücü 550 rMW'nin üzerinde olan 2 3 rûzgâr santralının proje ve kuruluş aşamasında olduğu h»eliriendi. ÎTÜ Rûzgâr Enerjisi Bölümü doktora ögrencilerinden Murat Ourak'ın yaptığı bir araştırmaya göre, rüzgâr santralı kurmayı cazıp bulan fırmalar Ege ve Marmara Bölgesi'nde yürüttûkleri rüzgâr ölçüm araştırmalanndan olumlu sonuçlar aldılar. Dogalgaz konferansi • İSTANBUL(AA)- " Türkiye'de Dogalgaz ve Enerji" Konferansı 26-28 Eylül tarihleri arasında tstanbul'da yapılacak. Bu yıl üçüncü kez düzenlenecek konferansa, Dünya Bankası, Pricewaterhouse Coopers, Chase Manhattan Bank, Caspian Finance Center, BP-Amaco, Shell gibi dünya devlerinin yanı sıra Türkiye enerji dünyasının etkin - -'-' •""•''* kuruluşlannın üst düzey temsilcileri katılacaklar. Sımrdan akaryakıt ithali • AKTVtN (AA) - Sınır kapılanndan ithaline izın venlen akaryakıtta bölgelere göre, çifte standart uygulanarak haksızlık yapıldığı ileri sürüldü. Ahmet Varan, "Başka kapılardan ayda 75 bin ton akaryakıt ithal edilmesine izin verilirken Sarp Sınır Kapısı'ndan Artvin'e yılda tanınan 28 bin 500 tonluk akaryakıt ithalatı bile yaptınlmamaya çalışılmaktadır. Bu yanlış ve çifte standart anlayıştan acilen vazgeçilmelidir" dedi. Buğdaybol samanyok • K.MARAŞ (AA)- Kahramanmaraş Ziraat Odası (KAZO) Başkanı thsan Sanfakıoğlu, yörede buğday rekoltesinin sevindirici olmasına karşın saman elde edilemediğini bildirdi. Sanfakıoğlu, "Bu yıl ağırhklı olarak dane verimi yüksek kısa saplı çeşit buğday ekildi. Saman elde edilemedi. Bir kilogram buğday 80-90, saman ise 125 bin lira" dedi. THY'de posta skandah • ANKARA(ANKA) - PTT müfettişleri, havayolu ile taşınan posta gönderilerini açan ya da içinde değerli bir şey olduğu düşünülen zarflan alıkoyan THY Kargo Servisi'nin "posta tecavüzü"nü ortaya çıkardı. Benzer bir olayın tngiltere'den Türkiye'ye gönderilen gönderilerde de yaşandığını belirleyen PTT, Ingiliz Posta Işletmesi'ni uyardı. PTT Genel Müdürü Dursun Dağaşan, bu tür olaylann önüne geçmek için gerekli önlemlen aldıklannı bildirdi. Nükleer santral ihalesinin karar arifesinde, yine elektrik kesintileri gündemde Enerjide hep aynı oyunEkDoomiServia-Enerji ve Ta- bii Kaynaklar Bakanlığı, nük- leer santral ıhalesine ılişkin son karar arifesinde, yine elektrik şal- terlerini indirmeye hazuianı- yor. Bakanhk, aşın sıcaklann et- kisiyle barajlardaki su seviye- lerinin kritik düzeye indiği ba- hanesıyle enerji kısıtlamasına gı- deceklerini açıklarken Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı AMYiğit ise sorunlann bakım-işletme hizmetlerınin özel sektöre verildiği termik santrallardan kaynaklandığını söyledi. Yiğıt, "Barajlarda su seviyesi abarükuğı kadar düş- medL Bahane ediliyor. Bakanın vol masrafinı ben vereyim gidip barajlan gezeüm ve gerçeği g&- retim" dıye konuştu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Ba- kanlığı elektrik kullanımına, kı- sıtlamalanna yönelik genelge hazıriıyor. EMO Başkanı Yi- ğit, Bakanlık'ın gündemı de- ğiştirmeye çalıştığuıı belirte- rek "Baraj edebiyan yapmamn anlamı yok. Enerji arbşına uy- gun yannmlar, üretim tesisleri yapılmadı. Termik santrallar- dan kaynaldanan sorunlar var- dır. Türkiye üretimde kritik bir dengede ama sonın hidroekkt- riksantrallan değüdir" açıkla- masını yaptı. Bakım-işletme hizmetlerinı özelleştirerek ba- zı termik ve dogalgaz santral- lannın çalışmaz hale getirildi- ğine dikkat çeken Yiğit, "YİD projelerine yüzde 100 ahm ga- rantisi verildL Devlet, ihtiyacı olmadığı halde bu şirketlerden enerji ürettiğinde abyor ve pa- rasını ödüyor. Kendi santralla- nnda 2.5-3 cent olan elektriği 7 cente alıyor. Bunu itiraf eder- Borçsarmahnagenelgeçözumü ANKARA (AA) - Türkiye elektrik sektö- ründe meydana gelen borç sarmalının çözü- me kavuşturulması için, TEAŞ, TEDAŞ, BO- TAŞ ve TKİ yöneticileri Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı arasında iki haftadır sü- ren çalışmalar sonucunda, sorunun Başbakan- lık Genelgesi ile çözülmesi kararlaştmldı. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hfl- samettin Ozkan başkanlığında başlayan ve ve sorunun çözülmesine kadar devam edecek toplantüar çerçevesinde bir Başbakanlık Ge- nelgesi hazırlanarak, kamu kuraluşlan ve be- lediyelerden elektrik borçlannı en kısa süre- de ödemeleri istenecek. Kamu kurum ve kuruluşlan ile belediyele- rin TEDAŞ'a olan elektrik borçlannı ödeme- mesi halinde Maliye Bakanlığı 'nın devreye girerek ödeneklerinden kesmesi veya bu müm- kün olmaması halinde ek ödenek konması planlanıyor. Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ'nin (TE- DAŞ) alacaklanmn, toplamı. 200 trilyon îi- rası kamu kurum ve kuruluşlanndan, 55 tril- yon lirası da sulamadan kaynaklanan ve er- telenen alacaklardan oluşan toplam 426 tril- yon lirayı bulduğu öğrenüdi. Enerji kuruluş- lan arasındaki borç probleminin çözülün- ceye kadar toplantılann süreceği ve sonuç- lann değerlendirilerek gerektiğinde ek önlem- ler alınacağı bıldirildi. lerse, kamuouyu da anza duru- munda niye bu şirketlere yapü- nm uygulamıyorsunuz diyeso- rar" diye konuştu. 'Sorun, bakma yetersizBği' Enerji sorununun temel nede- ninin, Afşin-Elbistan'da 360 me- gavatlık bir trübinin nisan ayın- da ehil olmayan kişüerin bakım yapması sonucu devre dışı kal- masmdan kaynaklandığını an- latan Yiğit, şöyle konuştu: "Burdaki trübinin maliyeti 250 mflyon dolar. 4 yıl sonra devreye girebflecek. Üretim kay- tada 250mflytm dolar. Dtğerbir nedendeMarmara Ereps'nde- ki Unit Internationai'a ait do- galgaz santrah bir aydan fazia- dır çahşmıyor. O da 480 mega- vat Toplam 840 megavatiıkgüç devredeolması gerekirken yok. Zaten Türkiye'nin kritik suıın da bu crvarda. Krizin nedeni bunlar." Vergi gelirlerinin faize aktanlması ve büyümenin tüketime dayanması kaygı yaratıyor îlk yanyıl rakamlannın öteki yüzüANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Ca- ri açık, dar gelirli kesirnler üzerindeki baskı, vergi gelirlerinin tamamının fa- ize aktanlması vebüyümenin üretimede- ğil tüketime dayandınlması kaygı yara- tıyor îlk yanyıl boyunca toplanan 12.3 katrilyon liralık vergi, 13 katrilyon lira- yı aşan faiz ödemelerine yetmezken, ilk 4 aylık rakamlara göre dış ticaret açığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 196.5 artış gösterdi. Hükümet yetkililerinin, IMF'nin kriter- lerinı göz önünde bulundurarak olumlu açıklamalar yapmalan ve enflasyon he- • Yılın ilk yansında toplanan 12.3 katrilyon liralık vergi, 13 katrilyon lirayı aşan faiz ödemelerine yetmezken ilk 4 aylık rakamlara göre dış ticaret açığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 196.5 artış gösterdi. defı, cari açık gibi konularda "tehüke" ol- madığını savunmalanna karşın rakamlar ekonomi dünyasında kaygı yaratıyor. Mer- kez Bankası Başkanı Gazi Erçel'in enf- lasyonda yılsonu hedefırun Mart 2001 'de gerçekleşebileceğı açıklamasıyla, ilk re- vize mesajı verilmiş oldu. Bütçe-faiz: Yatınm, personel ve cari harcamalardaki büyük kısıntılara kar- şın ilk yanyılda bütçe açığı 8 katrilyon 135 trilyon lira oldu. Toplanan vergile- rin tamamı faize aktanldı. 23 katrilyon liralık ilk yanyıl harcamalannın yan- sından fazlası faize gitmış oldu. Düşük ücret: Hükümet, kamu çalı- şanlarının maaşlannda geçen yıla göre Elçilikgörevlüeri amcılığıyla Güneydoğu'dafaaliyetgösterecek ABD israrını sfyrdürüyor DtYARBAKIR(Cuınhuriyet Bürosu)- ABD'nin, işa- damlan ve yatınmlar konusunda kendi işadamlanna bil- gi akışını sağlamak üzere Güneydoğu Sanayici ve Işa- damlan Derneği (GÜNSlAD) bünyesinde oluşturmak istedigi ırtibat bürosu konusundaki tartışmalar durul- du. Ancak, ABD bölge ile ilgili ısrannı sürdürüyor. ABD yetkilileri, büro olmasa bile irtibat işlevini el- çilik görevlileri ile yürütme yolunu seçti. Bu amaçla böl- gedeki işadamlan ile temaslarda bulunan ABD Anka- ra Büyûkelçiliği Ticaret Müsteşan John D. Breidensti- ne, büro açılmasının önemli olmadığını vurgulayarak, bilgi akışını, kendilerinin bizzat bölgeye gelerek yapa- caklan temaslarla sağlayacaklannı belirtti. Bu arada, Breidenstine'uıbölgedeki işadamlanna bir tür ankete benzeyen bilgi formlan dağıttığı ve bunla- nn doldurularak kendilerine ulaştınlmasını istedigi bıl- dirildi. Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlayan Breidenstine, bölgedeki potansiyelin oldukça iyi olduğunu söyleye- rek şöyle konuştu: "Burası büyük yannmlara ırygun. Amacmuz ABDTi işadamlanilebölgedeki işariamlarmıbir araya getirmek- tir. Bölgedeki firsatiar beBrginleştiğinde Amerikalı fir- malan yannm yapmak üzere davet edeceğjz." Pilot bölge oluşan kayıplan karşılamadığı gibi yıl- lık ortalama değil yılsonu enflasyon he- defini esas alaraİc memur maaşlannı *^edotarak" geriletti. Buçerçevede me- murlara ilk 6 ay için yüzde 15 zam ve- rildi ve haziran ayında enflasyon far- kından oluşan 3.1 puanlık iyileştirme yapıldı. Ancak temmuz ayında da me- murlar maaşlanna yüzde 10'luk, en dü- şük maaşta günlük 5 ekmek alımına denk gelen artışlar alabildiler. IMF'nin istemi dogrultusunda, Ekonomik ve Sos- yal Konsey'le özel sektörde de ücretler kısıtlanmaya çalışıldı. ESK'ye katılma- yan DİSK'in, toplusözleşme görüşme- lerine başlayacak bazı sendikalannın yetkileri düşürüldü. Büvüme: Yılın ilk 3 ayında büyüme rakamı yüzde 4.2 oldu. Çalışanlara dü- şük ücret politikasının, piyasalara da- ralma olarak yansıması bekleniyordu. Ancak bu artışın, ithalat kaynaklı olma- sı ve insanlann tüketici kredilerine yön- lendirilerek, borçlanduılarak alışveriş yaptınlmasından kaynaklandığına dik- kat çekiliyor. Hükümetin programında da üretime değil öncelıkle tüketime dayalı büyüme öngörmesi kaygılann diğer ne- deninı oluşturuyor. Dış ticaret açığı: Ocak-nisan döne- minde dış ticaret açığı yüzde 196.5 ora- nmda artarak 5 milyar 761 milyon do- lara yükseldi. Cari işlemler dengesi ise geçen yılın ilk 4 ayında verdiği 562 mil- yon dolarlık fazlaya karşın bu yılın ay- nı döneminde 3 milyar 544 milyon lira açık verdi. Dışsatım, geçen yılın ilk 4 ayında 9 milyar 194 milyon dolarken bu yıl yalnızca 9 milyar 880 milyon dolar olabildi. Dışalım ise 11 milyar 137 mil- yon dolarken 15 milyar 641 milyon do- lara çıktı. TL değeri: Türk Lirası, reel kur en- deksine göre ilk 6 ayda yüzde 3.2 ora- nındadeğerkazandı. 1 dolar+1.5mark- tan oluşan kur sepetindeki artış yüzde 13.9 oldu. Çiftçiye geç gelen ödeme ANKARA (AA)- Tanm reformu çerçe- vesinde yer alan doğ- rudan gelir desteği pro- jesi kapsamında pilot bölge seçilen Antal- ya'da, çiftçilere hazi- ran ayında ödenmesi öngörülen, ancak ara- zi kayıtlanndaki so- runlar nedeniyle geci- ken ilk dilim ödemeler yapıldı. tkinci ödeme- nin ise ekim ayında gerçekleştirilmesi ön- görülüyor. Antalya'nın Manav- gat üçesine bağlı 6 köy ile Serik ilçesine bağ- lı 8 köyden 1426 çift- çiye, dekar başına 5 dolar olarak belirlenen doğrudan gelir desteği- nin ilk dilimi ödendi. Tamamı 205 bin 405 dolar olarak hesapla- nan desteğin ilk taksi- ti olan 102.7 bin do- larlık ödeme, Hazine taranndan, Ziraat Ban- kası kanalıyla ve o gün- kü dolar kuru üzerin- den gerçekleştırildi. elmîzm alf İŞÇtNİNEVRENİNDEN ŞUKRAN SONER Deli Gömleği "Deligömleği' UlusJararası Çalışma Örgütü'nün OLO) Türkiye'ye ilişkin raporlannayerieşmiş birtanımlama. 12 Eylül anayasasına göre anayasaya aykınlık iddi- ası yapılamadığı için siyasi iradeyasalan değiştirme- dikçe yürürlükte kalacak Türkiye'deki sendikal hak yasaklannı özetlemek üzere uzmanlartarafından kul- lanılmıştı. işçilenn üzerine giydirilmiş deli gömleğinden fark- sız nitelendirilen yasaklann başında, bütün ILO uz- manlık raporlannda sendikalann sözleşme yapma haklannın yüzde 10 barajına bağlı kılınması ve bu yet- kinin de Çalışma Bakanlığı tarafından düzenlenen tstatistiklerte belirlenmesi konusu var. Sendikal hak ve özgüriüklerin evrensel hukuk ilke- leri, ILO sözleşmeleri, sendikalann barajla ve de ba- kanlıkyetkisi ile toplusözleşme haklannın (ehliyetinin) belirlenmesini, siyasi iktidarlar elinde çok tehlikeli bir silah, sendikal özgüriüğü zedeleyicı yasaklama ola- rak kabul ediyorlar. Bu yüzden ILO uzmanlık komi- telerinde, genel kuaıllannda yasaklı anayasa ve ya- saların yürürlüğe girmesinden bu yana, yıllardır he- sap vermek, savunma yapmak zorunda kalan Türk hükümetleri, "Bize zaman tanıyın düzelteceğiz, kö- tü niyetli değiliz" anlamında mazeretlerle kıvırtıp du- ruyorlar. Ne çarpıcı bir çelişkidir ki bu yılın ILO haziran ge- nel kuruluna giderken Çalışma Bakanı Yaşar Oku- yan, kamuoyuna da açıkladığı bir yasa tasansı ile git- ti. İyi niyeti kanıtlamak üzere barajı, yasaklan kaldı- ran bir yasayı çıkaracaklannı ılan etti. Sonra bu yasa tasansı dururken, yani barajı kaldırmayı kabul etmiş- ken, bugüne kadar hiçbır iktidann cesaret edemedi- ği ayıplı bir iş yaptı. Istatistıklerie oynayıp istedigi sendikalan kaldıracağını ilan ettiği bu baraja daya- narak cezalandırdı. (Elbette Başbakan, koalisyon or- tağı parti başkanlannın onayını da alarak...) Tam da evrensel hukukun, ILO'nun dediği gibi, söz konusu yetki sendikalar üzerinde aleni, düzeysiz bir şantaj olarak kullanılmıştı. Şantaj hep yetkiye bağlı olarak vardı. Eldeki istatistiklerleoynanarak sendika- lann tamamına yakınının yetkisini düşürmek gücü varken, şantaj için bile gerçek üyesi en düşük olan- lardan başlamak söz konusu olacakken, hükümet adı- na Okuyan, pervasız cımbızla ayıklar gibi baraj dü- şürmek üzere maksatlı sendika seçti. Türk-lş'ten, Hak-lş'ten sendikacılar, özel sohbet- lerde, bu büyük haksızlığı, oyunu itiraf ediyorlar. Ay- nı işkolundan daha az üyeli, başka işkollanndan çok daha düşük yüzdeli olabilecek örneklen sıralıyorlar. Kendilerinin de yetki alamayacak konumda oldukla- nnı, hükümet ve Okuyan'ın baraj düşürmek üzere 10 sendika seçerken siyasi hesaplaryaptıklannı, ıstatis- tikler üzerinde oynadıklannı kabul ediyoriar. Şantajda ilk hedefler tartışılmaz açıklıkta; Ekono- mik Sosyal Konseyı boykot eden DİSK cezalandın- lıyor, IMF reçetelerinin uygulanmasında, sosyal gü- venlik haklannın budanmasında en fazla ses çıkar- mış, öne çıkmış sendikalar, sendikacılar, diğerierine degözdağı olmak üzere seçilmiş bulunuyor. Konu tek başına elbette DİSK-Tekstil'in sözleşme yetkisinin elinden alınması değil. Ama bana sorarsanız sendikal direnç kjnlsın derken çok yanlış bir oyun ve hesapla ipin ucu kaçınlmış bulunuyor. "Nasılsa Türk-lş'i, Hak- Iş'i daha bir teslım aldık. DİSK cürmü kadar yer ya- kar. Hemzateniçtenıçe, Türk-lşte, Hak-lş'te, DlSK'te MHP'den, Türk-lslam Sentezi'nden yana sızmalar, darbeler başan ileyürütülüyor..." hesaplan çok yan- lış, ters tepebilir. Sonuçta oynanan oyun işçinin hak- lan üzerinde. Durmadan yoksullaşan, hak kaybeden işçinin hangı olayda nasıl ters tepki vereceği her za- manki gibi atlanabilir. Bizden dostça bir anımsatma, dönemin siyasi ik- tidan Türk-lş'le anlaşıp DİSK'İ kapatmaya kalkmıştı. 15-16 Haziran başkaldınsında bir DİSK üyesinin ya- nında en az iki üç Türk-lş üyesi işçi vardı. 12 Eylül gücünü, yasaklannı arkasına almış, sendikacılığın başını ezdiğini düşünen Özal, işverenlerie biriik işçi haklannı engelsiz budayıp dururken, sendikalann en güçsüz olduklan bir noktada, bahar eylemleri yaz di- renişteri patlak verdi. Özal Zonguldak'ta madenleri kapatma hevesine kapılmışken, büyük madenci di- renişi ile iktidannın gidişini çizdi... Medya sansür etse, işverenler el altından provo- ke edip destek verse, Türk-lş, Hak-lş onaylama an- lamında ses çtkarmasalar da Ecevit hükümeti, Yaşar Okuyan'ın istatistikleri ile 12 Eylül sonrasının hükü- metlerininhiçbiriningozealamadığı çirkin, taraflıkü- çük bir oyunun içine girdi. Toplumun anlayamadığı teknik bu oyunun ters tepmesi içten bile değil. sukransoner(a yahoo.com île Infemef Funkey İnternet Erişim Cihazı İnternet'e kolayca erişir, DVD filmlerı oynatır, TV ızler, CD dinlersinız VeezyFun Denizbank sayesinde sudan ucuza! VeeryFun'ın aylık abonelik ucretı 14.95 $ Ödemelerinizi Denizbank İnternet Bankacılığı sistemı aracılığıyla yaptığımzda ise Denizbank her ay 5 S'ırtızı sıze geri ödüyor. Böylece abonelığinız ayda sadece 9.95 $' a geliyor. Veezy İnternet Kredi Kartınız da Denizbanktan! Bu kartla ister çarşı pazarda, ıster Internette alışveriş yapın, mdırımlerden ve ayrıcalıklardan yararlanın! VeezyFun'ı nasıl alacaksınız? •Seçkin bilgisayar bayilerınden bırıne gidin, bir Funkey kutusu ahp 10 $ ödeyin. •Kutudaki formlan doldurup Vestelnefe yollayın. •Başvurular Banka tarafından onaylandıktan sonra, Ağustos ayından ıtıbaren Funke/ler ve Veezy İnternet Kredi Kartları teslım edılmeye başlanacak. 4-6 hafta içinde Funkey'nızı almış olacaksınız. •14.95 $'lık abonelik ûcretinız 36 ay boyunca Veezy İnternet Kredi Kartınızdan tahsil edilecek •Unutmayın, ödemelerinizi Denizbank Internet Bankacılığını kullanarak yaptığımzda bu ücretin 5 $'ı her ay size geri ödenecek Böylece VeezyFun için ayda sadece 9.95 $ ödemiş olacaksınız. 36 ay Veezy internet Erişimi (Ayda 50 saat) M A D E I N Vestelnet Mufteri HeUfim Merkezi: 0 800 219 01 20 www.veezygo.com