Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 MAYIS 2002 PERŞEMBE 14 KULTUR kutturCg cumhuriyet.com.tr 'Kadınlar Devleti' erkeğe sıra dışı bir yolla başkaldıran kadınlarla örülü güleç bir yapıt Aristofanes'in okları günceleGAMZE AKDEVttR •13. LJlusLararası tstanbul Tîyatro FestivaK" bugun \e yarın saat 21 .OO'de Rumelihisan"nda bir YücelErten pro- jesinı tiyatroseverlerle buluşturacak. 'Kadınlkrpevieti'. Erten in, Aristofa- nes'in MÖ 392'de yazdığı sanılan 'Ekklesiazusen' adlı oyunundan esin- lenerek yazdığı \ e sahnelediğı iki per- delik oyun, her alanda iktıdan elinde bulunduran erkeğe sıradışı bir yolla başkaldıran kadınlarla örülü güleç bir yapıt. Yönetmen yardımcılığını Kemal Kocatürk, Emine Umar \e Emrah Eren'ın gerçekJeştırdıkieri oyunda Şebnem Köstem, Gülbin YeşiL Özlem Çakman, Şebnem Zoriu, Elif Ongaru OnurviR Evrentan, Çetin Teidndor, Emin Oİcay Emrah Eren. Çağlar VI- ğitoğullan, Korhan Başaran ve Mu- rat Ozan rol alıyor Yapıtın müziği Çiğdem Erken'e, koreografisi Yase- min Gezgin'e. kostümleri Duygu Tûr- kekul a.ışıktasanmıHaJkanOzipeke ait. Orkestrada ıse A\ça Oztarhan (pı- yano), EKf Candan Yalçm (pıyano), Burcu Kamacı (klarnet) ve Ceren Ak- çaü (kontrbas) yer alıyor. - Yapıtın konusunun hem evrenseL hem güncel olması özgün mefinden uzaklaşmama konıısunda bir avantaj sağladımı? YÜCEL EKTEN - Bu uyarlamayı aşan bir dramaturgi çalışması oldu. Anstofanes'ın oyunu kısmen eksık kalmış olduğu ıçın tamamlama çaba- sı beni yazarlığı andıran bir yola sü- rükledı. Tabıi ki Aristofanes'ın nere- deyse 2400 yıl önce attığı düğüm ve durduğu eşiİc öylesine diri ve alımlı ki temel onermelere yaslanıp yürü- düm! Oyunun gerçekten evrensel bir çı- kışı, taze bir önermesı var. Kadınlar, erkeklerin yönetiminden hoşnut ol- madıkları ıçın erkek kılığına gırıp ücel Erten'in sahneye koyduğu 'Kadınlar Devleti', yer yer tuluat geleneğinin atmosferinden yararlanan, yergi, taşlama, şaka ve göndermeleri güncelleyen ve akademik bir disiplinde bütünleştirmeyi amaçlayan bir çalışma. Meclıs'e gıdıyorlar ve ikı temel yasa koyuyorlar 'Her şey herkesindir' ve 'Herkes herkesindir'. Oyunun eksık kalmış olması, Anstofanes'ın bu so- rulara yanıtlannın ne olduğunu tam olarak anlamamıza olanak tanımıyor. Bana da burada bıraz kendı cografya- mı behrlemek, bıraz da varsayımlar oluşturmak düştü - Kurguda ne gibi değişikliklere git- tiniz? ERTEN - 'Her şey herkesin' ılkesı- nın karşısında duran, yasaya karşı hı- le yapmaya çalışan bir oportünist var. Onu cezasız bırakmak ıstemedım. Bu ılkenın getırdığı sapmayı, onu ceza- landırmak üzere bir firsat olarak kul- landım. Final gibi görünen 'şölen' şar- kısını da bu dönemeç içın kullandım Kadınlann Meclis'e gitmezden önce toplanıp prova yaptıklan bir sahne var. 0nun erkekler tarafuıdaki simet- nğı Anstofanes'te yoktur, tümüyle bana aıttır. Doğal kı bazı şarkılar, ba- zı pasajlar ve tıyatroya özgü olması- na ozen gösterdığimız finalimiz de öyle. -' Kadınlar Devleti'ni 25 yü önce de Abnanya'da sahneledinizve 'Folkwang Ödülü'nü kazandınız. O sahneleme- nizle bugünkü arasında fark var nu? ERTEN-Oyunun zemını ve onu sar- malayan ortam, o sahneleyıştekı yak- laşıma çok yakın Bir yanıyla rahat, bir yanıyla da huzursuz ve dengesız 'döşeklerortamı' ile karşıt 'ahşap yük- selti' o zaman da vardı O zaman da bir torso, yanı kolsuz- bacaksız \e başsız msan heykelı kullanmıştım. Kızıl bayraklar da vardı. Sonra oyu- nu 6 kadınla 6 erkeğın oynamalan fikrı de değışmedi. En büyük farklılık. Anadolu'dakı geleneksel tiyatro yapma tutumuna yaslanma arayışımızdan doğuyor. Çün- kü oyunun grafiğıni ve oyunculuk bı- çeminı belirleyecek yoğunlukta, bir tu- luat ve oyundan kopma atmosfennı ara- dık. Akademik bir dısıplınle güleç ve anında doğmuşçasına taze olsun ıste- dik. Özetle söylemekgerekırse: Sah- neleyışte, benım 'alaturkaepik' dıye adlandırdığım bir alandan beslenme- ye çalıştık Aristofanes'e yalaşır sahne dili - 'Kadınlar Devlerindeki bu nüza- hı açar mısınız ? YÜCEL - Anstofanes, çağının po- lıtıkacılannı, yazarlannı, düşunürle- nnı, sanatçılanm, ünlülenni, hicvın acımasız oklanyla kalbura çevırir, yer- den yere çalar. Sözünü sakınmayan, eleştınyle belden aşağı şakalan per- vasızca birbirine sarmalayan bir ya- zardır. Örneğın sanılmasın kı ben yaz- dım, sahnenın orta yenne def-ı hacet eyleten Aristofanes'tır! Yani deyım yerindeyse, gevrektir' Hoş, aslında halk tiyatrosu her zaman bıraz böyle gevrek değıl mıdır? Dönün bakın köy seyirliklenne, ba- kın commedıa dell'arte'ye! Işte bu nedenle, Anstofanes'e kravat takıp, üç düğme ceket gıydınp, bütün düğme- lerini iliklemek gibi bir hakkımız yok- tur Dolayısıyla, ona yakışır bir sah- ne dılı oluşturmaya çalıştım. Önemsedığım bir başka açı şu: Ans- tofanes'ın göndermeleri, yergı, taşla- ma ve şakalan kendi güncelıne yöne- liktir. Demek kı bızım göndermelen- miz de, çağımızın ve toplumumuzun günceline yönelık olmalıdır. Aksı, Aristofanes'ı ve antık 'eski komed- ya'yı ıskalamak olur. 'Kadınlar Dev- leti' yenne göre doğrudan seyırcıye yö- nelen, yer yertuluat geleneğinin atmos- ferinden yararlanan, yergı, taşlama, şaka \e göndermelen de olabıldiğın- ce güncelleyen, ama butün bunlan akademik bir dısıplın içınde bütünleş- tirmeyi amaçlayan bu- çalışma Oy un/Kimlik/Bellek Nilüfer Ergin'in ahşap çekmeceleri talaş. go- malak, mum, pusula, yumurta, larmızı top- rak bova ve altın varakla dolu. AYŞEGÜL GÜÇHAN Nedenı ne olursa olsun, ağırhklı olarak ço- cukluğa değgın bır edım olan oyunu Johan Hu- izinga '(„) canlı varhkoyun oynadığmda, (~) ha- yaün ondan talep edeceği ciddi faaüyetlere ha- zuiıkantrenmanı>apmaktadır' dıye yorumlar. Huızınga'nın saptamasına göre, çocuk, -yazar kapsamı genış tutarak 'canh varhk' tamlama- sı kullamyor- oyun yoluyla yaşama hazırlan- maktadır. Hemen herkesin çocukluğunda önem- lı yer tutan bır lunapark oyunu olan tahtereval- h. nasıl bır hazırlık aşamasıdır yaşamm? Yücel Kale'run Galen Apel'de 12 Hazıran 2002 tanhine değm açık kalacak olan 'Tahta îşler' başlıklı grup etkinlığınde yer alan ve kar- şılıklı ıkı geyık formundakı ahşap tahtereval- lısınde -ki, ışlevsel olan bu tahterevallı, ızleyen- den katılım beklıyor- bu sorunun akla gelme- mesı olası değıl. Dengeye dayanan bir düzenek olduğu için, öncelıkle, oynayacak ikı kışi, hem de yaklaşık aynı ağırlıkta iki kışi gereken tah- terevallı, tek kışi ile de, değışik ağırlıkta ıkı kı- şi ile de oynanamaz. Bu oyun, yanşmaya da- yanmadığına, dolayısıyla kazanan da yıtıren de olmadığına göre, amacı eşıt koşullardaki ınsanlann dengeli bir bıçımde hoşça vakıt ge- çırmesıdır. Bu kuralın dışına çıkıldığında, fı- zıksel olarak 'ağırhğuu' kullanan taraf. 'aşağı- da' kalır, karşı taraf havada asılı durup sıkılır- ken aşağıda kalan da aynı sıkıntıyı yaşar. Salt yetişkm insanın değıl, yengıye programlı ve yen- gıyı kışkırtan bılgısayar oyunlan çağında, ço- cuklann bıle unuttuğu bır dengeyi anıyor Yü- cel Kale. Rekabetin olmadığı, insancıl değer- lenn egemenlığınde bır yaşam. Bunu en gele- neksel bıçımde ahşap yonruyla dile getirmesi ise anma olgusunu özleme dönüştürüyor. Çekmecelerde gizlenen geçmiş Geçmışi, Galen Apel'ın yer aldığı Apelyan Apartmanı'mn geçmışıyle örtüşen bır sanat- Başarınız başarımızdır, Prof Dr Atilla Yücel "Sapanca Yedı Elif Özdemir ve Ahmet Yılmaz Evler Konut Yerleşimı" ile 2002 Yapı Dalı "Istanbul Bılgı Universıtesi Dolapdere Başarı Ödülü... Kampusu" ile 2002 Yapp Dalı Yaşam Çevresi Başarı Ûdülü.. Kerem Erginoğlu ve Hasan Çalışlar "Harp Akademilerı Kapalı Yuzme Havuzu" ile 2000 Yapı Dalı Başarı Ödulü... tebrikler!Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odası Birliği'nin düzenlediği "Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri" yarışmasında ödül alan başanlı mimarlarımızı tebrik eder, yapılarında Yapıbloku tercih ettikleri için teşekkür ederiz. yapı I— merkezi P R E F A B R I K A S Y O N A . Ş . Hacı Reşıt Paşa Sokak No 13 81180 Çamlıca-ISTANBUL Te> {02161 321 90 00 Faks: (0216j 321 90 18 çı ise bu örtüşümü yapıta dönüştüren Nilüfer Ergin. Akademi'yi bitirdikten sonra ilk atölyesini Apelyan Apartmanrnda açan Ergın, yaşamı- nın en güç, ancak en anlamlı olduğunu söyle- dığı dönemine ait anılan, sakladığı çekmece- lerden çıkararak kendi ürettiğı yedi ahşap çek- mecede sunuyor. Artizana ürünü olan çekme- celerin, galeri yapısmın on dokuzuncu yüzyıl karakterini çıplak olarak sunan üst katta de- ğıl de, gri metalik duvarlı hi-tech çağnşımh ait katta sergilenmesi çalışmanın anlamlandı- nhnası açısuıdan çok yennde bir seçım. Sanatçırun ahşap çekmeceleri talaş, goma- lak, mum, pusula, yumurta, kırmızı toprak boya ve altın varakla dolu. Kuşkusuz, her bır çekmecede yer alan malzeme, ya simgesel bir anlama sahıp, ya sanatçı tarafından söz konu- su malzemeye bır anlam yüklenmiş. ya da sa- natçı malzemenin çağnştırdığı ikonografik anlamı içselleştirmış. Omeğın talaşla cıla mal- zemesı olan gomalak, doğrudan doğruya Ga- len Apel'ın olduğu me- kânda bır atölyesı olan Ermenı marangoz Ar- menak l sta ile ılışkılen- dınlırken bır yandan da galennın tam ortasında yer aldığı Hınstıyan azın- İık kültürüne marangoz Isa eğretilemesıyle me- kânsal katılunı sağlıyor. Ergin'in komşusu usta- dan kalanlar olarak bi- nktirilip belleğe dönüş- türiilen altın varak da ay- nı ışlevi üstlenerek aynı anda bu malzemenin Hı- nstiyan kültüründe nnsel varsülık sımgesı oluşunu anımsatıyor. Evrenin yaratılışını sımgeleyen yedı sayısı- nm hem çekmece, hem de çekmecelenn bınnde- kı mum sayısı olarak kul- lanılması ile tinsel çev- nm ve göğe yüksehrıe an- lamı taşıyan yTimurtalar da mekânın ılıntıh oldu- ğu kültüre yapılan gön- dermelen pekıştınyor. Uzak'yaknı geçmışe ya- pılan bu göndermelenn çarpıcılığı sanatçının bı- reysel geçmişı ile yaşadı- ğı topraklann çok - kül- türlulüğünün örtüşmesı üzenne kurulu. Yerel ve ya da evrensel tartış- malannda folklorik ol- madan evrensel değerle- n ıçselleştınnek bu olsa gerek dıye düşünmemek elde değıl. Bulutsuziuk Özlemi Açıkhava'da • Kültür Scrvisi - Harbıye Cemıl Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu'nda 2 Haziran 20.00'de Bulutsuziuk Özlemi müzikseverlerle buluşacak. Nejat Yavaşoğullan (vokal-ntm gitar), Serdar Öztok (solo gıtar), Sma Koloğlu (klavye), Burak Gü\en fbas) ve Utku Önaldan (davoıl) oluşan topluluğun konserınde ön grup olarak Duman sahneye çıkacak. (212 292 95 18 - 292 57 82) 'Efes Dark Roxy Miizik Günleri' • Kültür Servisi - Müzık dünyasına yem gruplar kazandumak amacıyla düzenlenen 'Efes Dark Roxy Müzık Günleri'nın birincısi, •Playground', ikincisı 'Lane', üçüncüsü ise 'X - Rated' adlı topluluklar oldu. 'Hayır' adlı topluluğa En lyı Performans ödülü verilirken 'Famız Derin Bulut' Jün Teşvık Ödülü'nü, 'Sığ Suda Boğulanlar Bandosu' ıse Roxy Teşvık Ödülü'nü aldılar. Roxy Müzik Günlen'nde 121 topluluk yanşmış ve finale kalan 15 topluluk 14-22 Mayıs tanhlennde ROXY'de sahneye çıkmışlardı. 'Türkü Konserleri 2002' • Kültür Servisi - Yön FM tarafından düzenlenen 'Türkü Konserlen 2002 "run bmncisı 1 Hazıran 19.00'da Harbıye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu'nda gerçekleştırilecek Yakın zamanda kaybettiğimiz Âşık Mahsunı Şenf'in de anılacağı konserde, Grup Çığ. Kıvırcık Ali, Arzu, Kâzun Koyuncu ve Ali Haydar Tunisi müzikseverlerle buluşacak. (212 253 36 36) Clint Eastvvood'a ödül • HOLLYWOOD (VARTETY)- Wailea'da düzenlenen 'Mauı Film Festivali'nin büyük ödülü 'Silversword' bu yıl oyunculuğunun yanı sıra yapımcı ve yönetmenlıgıyle de beğenı toplayan Clınt Eastwood"a venlecek. Festival 12-16 Hazıran tarihleri arasmda gerçekleştınlecek. Sılversword Ödülü'ne ilk olarak, 2000 yıluıda düzenlenen 1. Mauı Fılm Festıvali'nde Tun Burton değer görülmüştü. BUGÜN • AYA ÎRİNİ'de 'Mozart Günleri' kapsamında 18.00'de Evin tlyaso^u'nun 'Türkhe'de Mozart/Nadir Nadi'nin MozartY konulu konuşması ve 20.00 de Alexei Lubimov (fortepıyano) dınletisı. (Bilettx: 0 216 454 15 55) • CEIV1AL REŞtT REY de 'İstanbul'un Fethinin 549. Yıldönümü Etkinlikleri' kapsamında 19 30'da Şef RızaRityönetımındeki İstanbul Deviet Konservaruvan Türk Musikisi Icra Hej-eti'nın konseri (0 212 317 77 48) • YAPI KREDt KÜLTÜR MERKEZİ SERMET ÇÎFTER KÜTÜTHANESİ'nde 'Ingiliz Kısa Filmleri Seçkisi Toplu Gösterimi' kapsamuıda 12.30'da 'Sokağuı GüneşK Yanı', 'Fanatik', 'Dümanm En Kötü Yahudi Futbol Takmu', 'Kızıllar Uygun Adım Geldiklerinde', 'Sekiz', 'Uzakta BirGün', 'Futbohın Kalbi', 18.30'da 'Toplar', 'VVembley'deGöriişmek Üzere', 'Bu Çocuğun Ö\küsü' filmlennın gösterimi. (0 212 252 47 00) m EYÜBOĞLU EĞİTtM KURUMLARI ÇAMLICAKAMPUSL'nda 'E>übo^u Eğitim Kurumlan Tiyarro Buluşması' kapsamında 12 30 da Notre Dame de Sion Özel Fransız Lisesi'nın'AğaçlarAyaktaÖlür', 19.30'daÖzel Üsküdar Amerikan Usesi'nın 'Troya İçinde Vıırdular Beni' adlı oyunlan. (0 216 443 01 06) • GÜVEN KIRTAStYE'de 14.30'da Prof. Dr. Toktamış Ateş'ın ımza günü. (0 216 356 74 39) • BABYLON'da 21.30 da Orhan Osman ve Topluluğu Balkan Ekspres'uı konsen. (0 212 292 73 68) • GOETHE ENSTİTÜSÜ'nde 19.00'da Sasha VValtzın 'Bedenler' göstensinın video gösterimi. (0 212 249 20 09) • KÜLTÜR DOSTLARI DERNTĞİ'nde 20.00'de Handan Saltanın 'Tij-atroda Kadın' adh söyleşisi. (0 216 391 54 10) • ANKARA OPERA BİNASI'nda 20.OO'de TED Koleji'nın göstensı. (0 312 324 22 10 /2010) • BELGESEL SİNEMACILAR BİRLİĞt'nde 11.00, 13.00, 15.00 ve 17 OO'de Taha Feyizli'nin 'Uzak Balaşh Kadınlar' filminin gösterimi. (0 212 327 41 45) • İSTANBUL YEDLTEPE ÜNtVERSİTESİ'nde 17.00 de 'MfflerDJ Tour' partısi. (0 216 382 34 00) • BEKSAV'da 'Taviani Kardeşler Filmleri' kapsamında 15 OO'te 'San Lorenzo Gecesi', 17.30"da 'Babam ve Ustam', 19.30'da 'Kaos' fılmlennin göstenmı. (0 216 349 91 55) M İFSAK'ta 19.30 ve 20.15 'te Özlem Doğan'ın 'Da EV adlı saydam göstensı. (0 212 292 42 01) m FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZİ nde 20.00'de Eugene Ionesco'nun 'Ders' adlı oyunu. (0 212 252 61 55)