Katalog

3» MAY1S3O2 PERŞEMBI CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Steze ve Putin, sıcak savaşın eşiğine gelen Hindistan'la Pakistan arasında arabuluculuk yapacaklar Rusya'yla Keşmirgirişimi• Romria kısı bır görüşmtyapan Putir ve Sezer, 34- Haziran'di yapılaca: OrtaAsyaia Gıiven /rttıncı Önlenler Zirvesi'rie araDulucıluic yapacakır. Sezer'in Müşerre" ve Vacpayiile ayn ayn^örüşnıesi bekJenir.en Putin'in ie k\ lideri biraraya getirrreye çalışacağ öğrenildi. S E R K A M E M İ i m Ş ANKARV - TiirLiye ve Ru-ya Federasyonı, küresel banş ^e isdc- rar açısındaı büyük tehdit Mustu- ran Hindistn-Pakistan gernnlği- nin giderilnesi içirı ortak ıareket etme kararı aldılar. NATORusya zirvesinde ıir arayı geler Cırn- hurbaşkanı Vhmet >ecdet Saeııle Rusya Devet Başkanı Vhdinıir Putin, geleek hafta Kazakstanda yapılacak 'Orta Asya'da Ginen Artüncı Öriemler Zirvesi "ıde bir araya gelrmkaran aldılar. kilide- rin,aynı zireyekatıacak Pıkisan Devlet Başlanı PervezMüştrrefve Hındistan Bışbakanı Atal Bdıari Vac- payi ile görişerek gerginligt sor ver- melerini isttmeleri bekleni/or. Türkiye ib Rusya ırasındı sot yıl- larda gehşen ilişkiler, böUesel ve küresel gergnliklerin giderimea ça- balannı da l>eraberinde getrdi Av- rasya Eylen Planı'nı imzılayarak ışbirliği alaaını daha geniş bir :oğ- rafyaya yayuı ıki ülke, böljesei nü- ruzlannı nütleer sa\aşın eşğine ge- len Hindistaı-Pakistan gergnliğinin gıderilmesiıe çahşacaklar. Ortak gi- rişim karan Roma'da yapılan NfA- Keşmir'de yaşayan birçok shil. ild ülke arasındaki çatışmalar yüzünden sığınmacı konumuna diiştü. (Fotoğraf: REUTERS) TO-Rusya zirvesı sırasında karar- laştınldı. Sezer ve Putin, Roma'da yaptıklan görüşme sırasında Güney Asya'daki gerginlikten duyduklan kaygıyı dile getirdıler. Liderler onu- runa verilen öğle yemeğının sonun- da Putin, Sezer' in yanına gelerek ge- lecek hafta Kazakıstanda yapılacak Orta Asya zirvesi sırasında Sezer'le görüşmek istediğinı ve bu sorun için ortak çalışabileceklerini iletti. Sezer'in de memnunlukla karşıla- dığı bu önerinın yaşama geçirilmesi için diplomatik temaslann yapılma- yabaşlandığı öğrenildi. Putin'in Ka- zakistan zırvesine katılacak iki lide- ri bir araya getirmeye çalışacağı kay- dediüyor. Sezer'in programında Mü- şerref ile ikili görüşme bulunuyor. Cumhurbaşkanı'nın Vacpayi ile de bir araya gelmesi ve taraflara "sağdu- yulu davTanma" telkininde bulun- ması öngörülüyor. Zirve Kazakistan'da yapılacak Putin "in iki lideri bir araya getir- mesi durumunda Sezer'in de toplan- tıya katılıp katılmaması konusunda henüz net bir gelişme bulunmuyor. Türkiye-Rusya ortak girişimi, ittifa- ka yeni katılmış Rusya'nın NATO ile ilişkileri açısından sembolik bir önem de kazanıyor. Kazakistan'ın Almatı kentinde yapılacak zirveye Orta Asya ülkelerinin yanı sıra Tür- kiye, Iran. Çin, Rusya. Hindistan, Pakistan, Mısırgibi üîkelerkatılıyor. Toplantının temel amacı Orta As- ya'da güvenlik ve istikrann sağlan- ması için başta terorizmle mücadele olmak üzere gerekli işbirliğınin sağ- lanması olarak kaydediliyor. Çatışmalar sürüyor Asya dikeıı üstünde Dış Haberier Servisi - Hindistan ve Pakistan güçlerinin sorunlu Keşmir bölgesi sınınndaki çatışmalan sürerken Avustralya ve Yeni Zelanda, vatandaşlannın bu ülkelerden aynlmalannı istedi. Pakistan, Cammu-Keşmir eyaleti sınınndaki Pakistan köylerine Hindistan'ın gece boyunca açtığı ateşte en az 5 kışınin öldüğünü, 8 kişinin yaralandığını belirtti. Hindistan'ın kontrolündeki Keşmir'de bir gazete bürosu, kimliği belirsiz silahlı kişiler tarafmdan tarandı. Olayda Zafer tkbal adlı gazetecinin ağır yaralandığı belirtildi. tngiltere ve ABD'nin ardından Avustralya ve Yeni Zelanda da vatandaşlannı bu ülkelerden aynlmalan konusunda uyardı. Gerginliği azaltmak için yapılan uluslararası girişimler çerçevesinde Japonya Başbakanı Juniçiro Koizumi, Hindistan Başbakanı Atal Behari Vacpayi ile görüştü. Vacpayi, "Savaştan kesinlikle kaçınmak gereldyor. Ancak sabnmızın da bir smın var" dedi. M<OSKOVA Şimdi de Avrupa Doruğu Dış Haberier Servisi - Rusya 'nın başkenti Moskovada dün başlayan 9 AB-Rusya Dorugu ile bırlikte Rusya'nın Batı ile yakınlaşma hamlelerine bir yenisi daha eklendi. Geçen hafta ABD ve NATO ile önemli ilerlemeler kaydeden Rusya, Avrupa ile ılışkilerinde de yeni aiımlar atma yolunda. Kremlin Sarayı'nda hışlayan Dorukta AB'nk Baltık ülkelerine genişlemesi durumunda bu hilgede bulunan Rusya'mn Kaliningrad kesiminin dorumu, AB'nin Rusya'yı pızar ekonomisi olarak unıması konusu, bilımsel a.-aştırmalar, uzay çalışmalan gibi başhklann e!e alınması planlamyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sâzcüsü Aleksandır Yakovenko. Rusya'mn son frr haftadır gerçekleştirdiği tmıaslarla ilgili olarak u Veııi bir Avrupa-AÜantik güvenlik yapısının (foğuşuna tanık ohıyornz" (tğerlendirmesini yaptı. Dorukta gerilimli bir başlığı, AB'nin gsnişlemesinden sonra Kaliningrad bölgesüıe girış \î çıkışlar konusu ciuşturdu. Devlet Başkanı Putin, "Soğuk Savaşın enazesi nihayet bitti" şsklinde başladığı bnuşmasında Kaliningrad bölgesi için imtiyaz istedi \5 ılişkilerin gelişmesini bu bşula bağladı. Putin, Baltık Denizi'ne kıyısı dan Kaliningrad'a, bmşulan Polonya ve Ütvanya'nın AB'ye grmesinden sonra, Rus utandaşlannın ve aallannın serbest giriş ve çJaşlarına izin verilmesini iitedi. AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi de AB'nin Rusya'ya, pazar dccnomisinin şartlannı tam da r ak yerine getiren ülke satüsü vereceğini açıkladı. NATO siyasileşme yolunda NİLGÜN CERRAHOĞLU ROMA-Uzun yıllar Moskova'da bulunmuş bır İtal- yan diplomatı "Roma deklarasyonunun" anlamını "Cumhuriyet''e şöyle özetledi: "Ruslar aynen sizin gibidir. SemboDere önem ve- ririer. Şeldl içerikten çok daha biiyük önem taşır. Kuzey Atlanük İttifakı doguya genişlerken. Ruslar'ı görmezden gelmek olmazdı. Bu onlan karşmuza al- mak demek olurdu. Ruslar çünkü, gene aynı sizin gi- bi,'dışardakalmak", 'dışardabırakılmak' konusun- da çokhassastııiar.Kendflerini'dışlanmış' hissettık- lenandabunu tehdif olarak algılarlar. Sembolik ve biçmisel de olsa NATO üyelerij İe' aynı masaya otur- mak" Moskm'a için bü>ük önem taşıyor™" Kimilerince "sanal üyefik" sözleriyle tanımlanan Rusya - NATO ortaklığı. biraz bizım "sanal.\Bad»- hğımızı''andınyoryani. Herne kadar biz "şeklen" de olsa, he- nüz AB üyeleriyle "aynı masa- ya" oturmasak da... Rusya'yı u sanalüydik'" formü- lüyle yörüngesine çeken NATO için ne anlama gelivor bu değı- şim? "Değişim çoktan başlanuş- n" diye yanıthyor bu soruyu mu- hatabım: "Du\ar\«VarşovaPak- u'nm \ikdmasi\ia çoktan start aJ- dL 11 Eylül dönüm noktası oldu. 11 EyKil'ün ardından Baü için- deki 'askeri ittifaklar'v\BDön- dertiğinde yapılan ad- Hoc" (kı- sa sürelL değişken) bir biçim al- dı. NATO siyasileşecek bu du- rumda. Askeri önemi azalacak Ve biiyükolasıhkla AGİT benze- ri bir organizas>T>nadönüşecek_T Kördüğüm: Prag Zirvesi "99'da Çek Cumhuriyeti, Po- lonya ve Macaristan'ı saflanna katan NATO'nun önümüzde bir "ikinci genişleme" rande\ıısu var. Güz aylannda Prag'da gerçekleşmesi beklenen bu "ikinci tur"da, Estonya, Linanya. Letonya, Slovenya. Romanya, Bulgaristan. Slovakya NA- TO'ya katılacak. Ruslar bu genişlemeye, "Roma antlaşmasına** rağmen olumlu bakmıyor. Rus Dışişleri Bakanı tgor tvanov, bu konuda yöneltılen sorulan ''Değerlen- dirmelerimiz Roma buluşmasmdan öncene JdJyseşim- di de o!" diye yanıthyor. Roma'daki imza törenı ar- duıdan Prag'a ilişkin sorulan açıkta bırakan Putin' in gelecekteki tutumunun ne olacağı bilmece. Zineye katılırsa; bundan u genişlemeoperas\onunaaçıkona\ verdiği'' anlamı çıkartılmasından korkuyor belli ki. Rus onuru: 'Rusopjatsvo cephesi' Aynı bizde olduğu gibı Rus kamuoyu da "Batı yandaşlarT ile "Rusopjats>o" (Rus onurunu) sa\ıı- Roma'daki N4TO Zinesi'ne katılan Bush. Papa II. Jean Paul ik \'atikan'da bir ara>a geldi. (AP) nan "Baö kuşkucularT arasında ikiye bölünüyor. trili ufaklı Doğu A\*rupa ülkeleri NATO'ya resmen üye olurlarken, koca Rusya'nın "sanal üyeKk"le ye- tınmesi "Rusopjatsvo cephesini" tatmin etmiyor. Sezer: 'Rusya rakip değil ortak' Rusya ile ortaklığın pratikte nasıl işleyecegi me- rak konusu bu şartlar altında. Herkesin gözü 6 Ha- zıran'da ilk kez bir araya gelecek "20'H N.4T0 Kon- seyinde". Her şey Roma'da Berlusconi'nin trilyonlarharca- yarak kurdurttuğu "sahne dekorlan" önünde cere- yan ettiği denli kolay olmayacak besbelli. ttalyan solunun etkin yayın organı "Unita" "Karton dekoıiar önünde tarihi gün!" başlığmı kullanmış. Lıberal u La Stampa" ise "NATO - Rusya" ittifakınm önemini üç noktada topluyor: 1. Terörle mücadele. Vladi- vostok'tan Vancouver'a dek or- tak mücadelenin denetimi. 2. Kimyasal - nükleer silah üreten "anormaldeviefleri" de- netim. 3. Rus askerlerinin katılımıy- la gerçekleştirilecek banş gücü operasyonlan. "RepubbUca" ise "NATO - Rusya" anlaşmasının içerdiği en büyük tehdidi Vaclav Havel'üı sözleriyle özetliyor. "Buyeniit- tifakla" diyor Haval: "(Zengin) kuzeyin (fakir) güneye karşı bir- leştigi izlenimini vermekten kaçm- manviz!" Aznar, Btair\ e Schroder'le bir- likte Cumhurbaşkanının Ro- ma'dan yaptığı açıklamalanna da yer veren gazete Sezer'in "Rusya Avrupa - Atlantik bölge- sinde güvenlik, istikrar ve refahın anahtar unsurudur. Rusya bizim için rakip değil bir ortakur!" söz- lerinı aktanyor. SAYDAM Ankara, NATO-Rusya yakınlaşmasından memnun, ancak olası sonuçlanndan kaygılı Türkiye'den gönülsüz evetANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - NATO'nun tarihi açısından yeni bir dö- nem anlamına gelen Rusya-NATO Or- taklık Konseyi'nin kuruhnası Türki- ye'de ihtiyatlı bir memnuniyetle karşı- lanıyor. ttalya'da önceki gün imzala- nan Roma Bildirgesı, 53 yıl önce Do- ğu Bloku'na karşı kurulmuş NATO'nun yeni bir döneme girdiğini gösteriyor. Rusya ile bütünleşmesinin sonuçlan Ankara'da değerlendıriliyor. Avrupa ülkelerine oranla çok daha istikrarsız bir bölgede bulunan Türkıye'nın, hâ- lâ NATO'nun "caydıncıhğuıa" gerek- sinimi bulunuyor. NATO'nun yeni dö- nemde caydıncılık göre\ini ne kadar sürdürebileceği kaygılann temelini oluşturuyor. Afganistan'da başlattığı "Sonsuz Ozgürtök" operasyonunu baş- ka bölgelere de yayma amacındaki ABD, Rusya'yı da ittıfak içine katarak en ciddi muhalefeti yanına ahnış oldu. Bu gelişmelerle lcurulan NATO-Rus- ya Konseyi'ne ilişkin Türkiye'deki de- ğerlendirmeler şöyle: • Rusya'nın ittifakla birlikte hare- ket edecek olması hem Avrupa güven- liğine hem de bölge istikranna olum- lu bir ivme kazandıracaktır. Türkiye de Rusya'nın NATO'da yer almasından ya- rarlanabilecek politikalar izleyebilir. • NATO "nun bundan sonraki müca- delesı küresel terorizme karşı olacak. ABD'nin öncülüğünde yapılacak bu mücadelede ittifak unsurlannın bir araç olarak kullanılması tehükesi bulunuyor. • NATO bünyesinde terorizmle mü- cadele gereklihğini gündeme getiren ilk ülkelerden biri Türkiye'dir. tttifakınte- rör gıbi tehditlere karşı yeni yapılar ge- liştinnesi gerektiği de toplantılarda di- le getirildi. Ancak NATO ıçinde de üyeler arasında çifte standarda varan uy- gulamalar görülüyor. 11 Eylül olayla- nnın ardından haklı olarak NATO 'nun 5. maddesinin işlen'hnesi kararlaştınl- dı. Ancak aynı istem Türkiye söz ko- nusu olduğunda yerine getirilmedi. Ge- nelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, önceki günkü konuşma- sında "NATO'nun Türkiye'ye a>-nıbas- sasheti göstermemesi tanhe önemli bir not olarak düşmüştür" dedi. • Rusya Federasyonu'nun uzun va- deli stratejileri, NATO gibi Batı kurum- lanyla bütünleşerek bu kurumlan za- yıflatmaya dayanıyor. Türkiye gibi güncel güvenlik gereksinimleri olan ül- keler açısından bu, ciddi zaafiyetler doğurabilecektir. YALÇIN DOĞAN Slovakya ve Romanya'yı AB Bölmek İstiyor!.. İki ülke. Slovakya ve Romanya. AB'ye aday. Bel- ki hafif farklı, ama bizimkine benzeyen sorunlan var. Bakın o sorunlara ve çözümlerine!.. Slovakya'da değişik azınlıklar yaşıyor. Macarlar, Bulgarlar, Hırvatlar, Çekler, Almanlar, Polonyalılar, Ukraynalılar ve Romanlar. AB, Slovakya'ya Katı- lım Ortaklığı Belgesi ile, bu azınlıklann sorunlarının çözümünü istiyor. Yani, anadilde eğitim ve ana- dilde yayın. Bızdeki gibi. 2001 Haziran'ında Slo- vakya çözüm getiriyor. Nüfusun yüzde yirmiyi geçtiği bölgelerde, hangi azınlık daha fazla ise, orada, onlara ana dillerinde eğitim ve yayın hakkı tanryor!.. O dıllerde hem merkezden TV ve radyo yayını yapılıyor, hem de yerel olarak, o bölgelerde kendi dillerinde yayın hakkı veriliyor. Nitra Üniversitesi'nde, Macar Hükümeti'nin des- tegiyle, Macarca yükseköğrenim yapmak mümkün hale geliyor. Slovakya'da yaşayan Romanlann (halk dilinde çingeneler, toplam nüfusun yüzde 1.6'sı), insan hakları ihlali ile karşı karşıya kaldığını belirten AB, bunun düzeltilmesinı istiyor. Şimdi, bu da duzel- me yolunda. Idam zaten kalkmış. Romanya'da AB devrimi Romanya'daki azınlıklar, Macarlar ve Roman- lar. AB Katılım Ortaklığı Belgesiyle, Macarlar ve Ro- manlara ana dilde eğitim ve yayın hakkının veril- mesini istiyor. Romanya iki hakkı da tanıyor. Ayrıca, Macar azınlığın nüfusun yüzde yirmisinı aştığı bölgelerde, Macarca dilekçe hakkı getiriyor. Devlet üniver- sitelerinde Macarca eğitim hakkı ile sadece Ma- carca eğitim veren özel bir üniversite kurulmasına izin veriyor. Bükreş'teki devlet TV ve radyosu günde bir ile beş saat değışen Macarca yayın yapıyor. Onlann RTÜK benzeri on bir üyeli kuruluna, bir Macar ata- nıyor. Macarlar, Romanya'da nüfusun yüzde 7.1 'i, toplam bir buçuk milyon kişi. Katılım Ortaklığı Belgesi, Romanya'da yaşayan Romanların yaşam standardının yükseltilmesini is- tiyor. Bunun üzerine Romanya, onlarla ilgili on yıl- lık plan hazıriıyor. İnsan haklan ihlallen sona eriyor. Idam orada da yok!.. Bir kâbus: Üçüncü dünya!.. Biz sanıyoruz kı, AB sadece bize dayatıyor!.. Hayır, işte ortada!.. Aradakı fark, bizde bölünme korkusu var, onlarda öyle bir kaygı yok. Slovakya 2004'te, çok büyük olasıhkla AB üye- si. Ekonomik kriterler açısından daha geride bu- lunan Romanya ise, Bulgaristan ile birlikte 2007 ile en geç 2010 arasında AB üyesi. Tüm aday ülkelerde, AB hayatın merkezi. Biz- de, kaygı ve tıkanıklık. Oysa, Kıbrıs'tan başlaya- rak, idam, ana dılde eğitim ve yayın, OHAL'in kalk- ması gibi sorunlar AB olmasa da, çözüm bulma- mız gereken sorunlar değil mi?.. Kaldı ki, süresiz aday adaylığı söz konusu de- ğil. Bu işin nihaı takvimi aralık ayında Kopenhag Zirvesi. O zamana kadar bunlan çözdük çözdük, çözemedik, gelsin üçüncü dünya ülkesi olmak kâ- busu!.. Slovakya ile Romanya'yı AB gözüne kestirmiş, bölmek istiyor!.. Bu arada bizi de!.. MHP ile Bah- çeli'yi kutlamak gerek!.. Çünkü, bu sarsılmazger- çeği önce onlargörüyorve onlan izleyen birtakım!.. Ya AB'ye girmek isteyen halkın yüzde 70'i?.. 45 milyonlukbu kıtle, kendi ülkesınin bölünmesinden mi yana?.. Sayın Bahçeli, Slovakya ile Romanya'yı biliyor musunuz?.. E-mail: ydogan@cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 KKTC karasuları 12 mile çıkıyor • LEFKOŞA (AA) - Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti, karasulannı 3 milden 12 mile çıkanyor. Buna ilişkin hazırlanan yasa tasansı Bakanlar Kurulu'nun dünkü toplantısında onaylanarak, ivedilik istemiyle Cumhuriyet Meclisi'ne sevkedildi. Bayındırlık ve Iskan Bakanı Salih Miroğlu, Bakanlar Kurulu toplantısından sonra yaptığı açıklamada, KKTC karasulannm 3 milden 12 mile çıkanlması yönünde karar almdığmı bildirdi. Miroğlu, "En yakın komşu ülke konumundaki Güney Kıbns Rum Yönetimi'nin karasulannı 12 mile çıkardığına" işaret ederek, olayın, "hakkaniyet ve adalef çerçevesinde değerlendirildiğini kaydetti. Miroğlu. söz konusu tasannın Meclis'te görüşülüp karara bağlandıktan sonra KKTC'nin karasulannm 3 milden 12 mile çıkanlmış olacağını söyledi. Le Pen'in görüşlers benimseniyor • PARtS (AA) - Fransız Le Monde gazetesinde yayunlanan bir araştırma, Fransızlann aşın sağcı Ulusal Cephe Partisi lideri Jean-Marie Le Pen'in görüşlerinı giderek benimsemeye başladığını ortaya çıkardı. Araştırmaya katılan Fransızlann yüzde 28'i, Le Pen'in görüşlerine karşı olmadığını ifade etti. Fransız gazetesi, 2000 yılında yapılan araştumada Le Pen'in fikirlerine karşı olmayanlann oranının yüzde 17, 1999 yılında yapılan araştırmada ise bu oranın sadece yüzde 11 olduğunu hatırlattı ve aşın sağın son üç yılda nasıl güçlendiğine dikkati çekti. Yunanistan'da grev • ATİNA (AA) - Yunanistan'da kamu çalışanlan, hükümetin sosyal güvenlik reformu tasansını protesto etmek amacıyla 24 saatlik grev başlattılar. Yunanistan Kamu Çalışanlan Sendikalan Konfederasyonu'nun (ADEDİ) çağnsıyla başlahlan greve, devlet daireleri ve yerel yönetim çalışanlan ile eğitim görevlilerinin bir bölümü katılırken hastanelerde yalnızca acil vakalara müdahale edecek sayıda personel bulunuyor. Bu arada, Olympic Havayollan çalışanlannın eylemi desteklemeleri nedeniyle her istikamete tek sefer uçuş yapılabiliyor.