Katalog

10 MAYIS 2000 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / ekonomicg cumhuriyet.com.tr 13 laç zammına tepki M Ekonomi Servisi - Sağlık-Der Başkanı Dr. .AkifAkça, yüzde 9.5'hk âlaç zammını eleştirerek "tlaca 4 ayda yüzde 28.5 zam insafsızlıktır" dedi. Zamlann, sağlık hizmeti götürmek yerine "vatandaşı tedaviden uzaklaşntırma amacına hizmet ettiğini kaydeden Akça, "Uaç ne gıda maddesidir ne de lüks tüketim maddesi. Sağlıklı olmayan insarüar, ne eğitim görebilir ne de kültür ve sanatla ilgilenebilir" diye konuştu. Otomotivde yüzde 48.7'lik artış • ANKARA (AA)- Otomotiv sanayinde Ocak - Nisan döneminde üretim artışının yüzde 49.7 olduğu belirtildi. Nisan ayında sektörün üretimı de yüzde 36.6 arttı. Otomotiv Sanayii Deraeği (OSD) verilerine göre, yılın ilk dört ayında otomotiv üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 49.7artışlal21bin64 olarak gerçekleşti. Ngiiürk'le mpbosörr geliyor • Ekonomi Servisi - Dijital TV yayıncılığının Türkiye'deki ilk uygulayıcısı DigiTurk Genel Müdürü Ertan Özerdem, Internet hizmetine her an hazır olduklannı, ancak sunacaklan sistemin "turbo" özellikli olduğu için henüz araştırma aşamasında bulunduklanru söyledi. DigiTurk'ün uygulamalı olarak kamuoyuna tanıtıldığı.basın toplantısında konuşan Özerdem, yıl sonuna kadar dıjıtal yayın platformundan Internet'e erişim hizmetini devreye sokmayı düşündüklerini beluttı. KOehere hternet • GAZİANTEP(AA)- Gaziantep Organıze Sanayı Bölgesı (OSB) Başkanı Akif Ekici, elektronik ticaret konusunda sanayicileri bilgilendirmek amacıyla OSB'de "tnternet Kıraathanesi" oluşturduklarını belirttı. Ekici, elektronik tıcarette gelişmiş ülkelerin ticarete yeni bır boyut kazandırdıkJanru kaydetti. Genel Yaşam Sigorta • Ekonomi Servisi - Çukurova Holding bünyesindeki Genel Yaşam Sigorta, yeni ürünü "Katkıb Yatuim Sigortası" poliçesini düzenlenen bir basın toplantısıyla tanıttı. Genel Yaşam Sigorta Genel Müdürü Hulusi Taşkıran, "Gelecek endişesi taşıyan herkes KYS'yeenaz lOyılhk bir süre ıçın ayda en az 50 dolar ya da onun mark veya Türk Lirası karşılığı primlerle katılabilir" dedi. Iran'dan özel bankaya izin • TAHRAN(AA)- Devrimden sonra bütün bankalan ve büyük iktısadı işletmeleri kamulaştıran Iran'ın 20 yühk devletçilikten sonra ilk kez özel bir Bankayalzîh verrheye~ hazırlandığı bildirildi. — Iran Merkez Bankası Başkanı Muhsın Niırbahş, özeî = = ' bankacılığa izin veren yasal çerçevenin hazırlanmakta olduğunu ve bu yıl icinde ilk özel bankanın faahyetine izin çıkacağını söyledi. Enflasyon bu ay yanm puan dahi artsa, Bütçe Kanunu'na göre maaşlar haziranda zam görecek r » " '• i Memura ek zam yoldaANKARA (Cumhuriyet) - Tüketici fıyatlannda yılın ilk 4 ayında kaydedi- len artış, temmuz gelmeden hükümetı memur maaşlanna ara zamma zorlu- yor. Enflasyon bu ay yanm puan dahi artsa, Bütçe Kanunu gereğince ma- aşlar haziranda zam görecek. Ocak- haziran dönemi için memur, memur emeklisi ve sözleşmelı maaşlanru yüz- de 15 oranında arttıran hükümet, söz konusu dönemde enflasyonun yüzde 15'i aşması olasılığına karşılık da bütçede yeni bir dü- zenlemeye gittı. 2000 yılı Büt- çe Kanununda yılın ilk 6 ay- lık döneminde enflasyon yüz- de 15' i aşarsa, artışın olduğu ay, enflasyon farkının, yüzde 2 de refah payı eklenerek maaşla- ra ek zam olarak yansıtılaca- ğı hükme bağlandı. Gözler mayıs fiyatlannda Yapılan hesaplamalara gö- re, 3 Haziran'da ılan edilecek olan mayıs ayı enflasyonu yüz- de 0.5 olursa, refah payı ile bir- lıkte memur, memur emeklisi ve sözleşmeli maaşlanna yüz- de 2.07, mayıs ayı enflasyonu yüzde 1 olursa, yüzde 2.64 oraıunda zam gerekecek. Enf- lasyon yüzde 1.5 olursa ek zam- • Mayıs ayı enflasyonu yüzde 0.5 olursa, refah payı ile birlikte memur, memur emeklisi ve sözleşmeli maaşlanna yüzde 2.07, mayıs ayı enflasyonu yüzde 1 olursa, yüzde 2.64 oranında zam gerekecek. mın oranı yüzde 3.2 'ye, enflasyon yüz- de 2 olursa bu defa da yüzde 3.8'e yük- selecek. Bu durumda yanm puanhk enflasyona göre en düşük memur ma- aşındaki ayhk arnş 2.506.000 lira, yüz- de 2'lik enflasyona göre de 4.601.000 lira olacak. Temsil tazmınatlan hariç tutulduğunda genel müdür maaşı da 10.601.000 lira ile 15.949.000 lira ara- sında artış görecek. Maaşlara ocak-ha- En yüksek maaş yoksulluk sınırında Memurtar Genel Müdür 1/4 Memur 9/1 Memur 15/1 Öğretmen 1/4 Öğretmen 9/1 Kaymakam 7/1 Hakim 8/1 Polis memuru 11/1 Doktor 8/3 Hemşire 12/3 Mühendis(Şant.1/4) Teknisyen (Büro 12/2) Araştırma görev. 7/1 Başkanlık vaizi 1/4 Avukat 1/4 Mevcut maaş 512.120.000 127.366.000 121.079.000 . 232.223.000 175.703.000 317.465.000 315.891.000 221.958.000 255.061.000 157.671.000 284.542.000 141.148.000 218.518.000 199.224.000 280.004.000 Yüzde 2.07'lik zamma göre 522.721.000 130.002.000 123.585.000 237.030.000 179.340.000 324.037.000 322.430.000 226.553.000 260.341.000 160.935.000 290.432.000 144.070.000 223.041.000 203.348.000 285.800.000 Yüzde 3.8'lik $k£ \~<f*Y^ zamma göre Y\/ ^TW^ 531.581.000 V "r ""~a ¥5R-^ 132.206.000 ?W\7 ^ 125.680.000 / f ^ ' ^ l 241.047.000 İ J J L \ 4 j 182.380.000 ft-S_ 11 A 329.529.000 P ~ ^ ^ v ( j | 327.895.000 ^ ^ > ^ Q P " ^ 230.392.000 r ^ ^ J * > J R S 264.753.000 \*T ^ ^ 163.662.000 ^ j L ^ . 295.355.000 -< y \ S 146.512.000 ^ ^ ^ T O C J j 226.822.000 W * 206.795.000 ( ^ ^ 290.644.000 y ^ \ zıran dönemi için yapılan zammın yı- lın ilk 5 ayında enflasyon karşısında gösterdiği aşmma bu şekilde telafi edi- lecek. 'Ek zam kaçımhnaz' Haziran enflasyonunun yol açtığı ka- yıp ise temmuzdaki 2. yan zammında giderilecek. Maliye Bakanhğı'ndanbir üst düzey yetkili, mevcut şartlarda ha- ziran ayında maaşlara ek zam- mın kaçmılmaz göründüğünü belırterek. "Dahasonraa n tem- muz zammına gelecek. EMF'ye verflen taahhütçerçevesmde ma- aştaratemmuzriadayüzde 10luk bir artişplanlaıunışa. Ancak ge- rek haziran ayı enflasyonu, ge- rekse enflasyonun yıhn ikûıd ya- nsuıda göstereceği seyir dikka- te ahnarak, ikinci yıl zamnu be- lirlenecek" açıklamasını yaptı. Bu arada, 2000 yılı bütçesin- den işçi ücretleri hariç ocak ayında 760 triryon, şubat ayında 612.6 triryon, martta da 608.9 triryon lira personel ödemesin- de bulunuldu. Bu tutann için- de memur ve sözleşmeli maaş- lanıun yanı sıra sosyal yardım- lar, tazrrunatlar, tedavi ve cena- ze giderleri ile aile ve çocuk yardımı da yer aldı. Ulaştırma Bakanı, uygulamanın yılbaşına kadar sona erdirileceğini söyledi 'Cep'ten alınan sabit ücret kalkacak'ANKARA (ANKA)- Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz, yılbaşına kadar sabit ücretler ve ona bağlı olan vergılenn bırçoğunun gündemden kalkacağını söyledi. Cep telefonu abonelenn büyük tepkısini çeken sabit ücretin kaldınlması için Maliye Bakanlığı ile yapılan çalışmalann önümüzdekı günlerde hızlanacağını vurgulayan Öksüz, tt Bu kavramı telefon ücretinin icinden tümüyle çıkannak istiyoruz. Sabit ücrete tabi • Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz, cep telefonu abonelerinin büyük tepkisini çeken sabit ücretin kaldınlması için Maliye Bakanlığı ile yapılan çalışmalann önümüzdeki günlerde hızlanacağını vurguladı. vergüeri başka bir kalem üzerinden hayata sokmanın doğru olacağı kanaatindeyim. Yani kim ne kadar çok konusursa, o kadar çok vergi ödeyecek" diye konuştu. Enis Oksüz, Iş Bankası-Telekom Italia ve Türk Telekom ile görüşmeleri süren GSM 1800 lisans devrine ilişkin taslak sözleşmenin, 10 gün içinde Danıştay ve Rekabet Kurulu'na gönderilecek düzeye gelebileceğini söyledi. Öksüz, imzalanacak sözleşmelerde yer alacak avantajlı hükümlerden Turkcell ve Telsim'in de yararlanacagıru belirterek, şirketlerden hiçbirinin "övey evtat" muamelesi görmeyeceğini söyledi. öksüz, Hazine ile Telekom 'un ödeyeceği lisans bedeliyle ilgili görüşmelerin sürdüğünü kaydetti. Türk Telekom'un hisse satışıyla ilgili çalışmalann sürdüğünü belirten Öksüz, önümüzdeki günlerde ilana çıkılacağmı söyledi. 3 ayda yüzde 15'lik büyüme Koç 'ta bahar havası esiyor • Koç Holding Denetirn ve Mali Grup Başkanı Nevzat Tüfekçioğlu, satışlann artmasında otomotiv sektöründeki canlanmanın "ateşleyici güç" olduğunu vurguladı. Ekonomi Servisi-Koç Şirketler Grubu'nun yı- hn ilk üç ayında dolarba- zında yüzde 15'lik büyü- me hızı yakaladığı belir- tildi. Koç Topluluğu'nun 2000 yıh ilk 3 ayhk sa- tışlannın 1.3 katnlyon lira (2.4 mılyar dolar) olarak gerçekleştiğını bildiren Koç Holding Denetım ve Malı Grup Başkanı Nevzat Tüfek- çioğlu. satışlann artma- sında otomotiv sektöründeki canlanmanın "ateşleykigüç" olduğu- nu vurguladı. Tüfekçioğlu, yılın ilk 3 ayında elde edilen net kânn, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 226 oranındaartışla 135 mılyon dolar olarak ger- çekleştığını de belirttı. Hedefin üstünde saüş Koç Topluluğu'nun yıhn ilk çeyregindeki fi- nansal sonuçlannı de- ğerlendirdiği basın top- lantısuıda konuşan Tü- fekçioğlu, "Topluluğu- IUUZUIIJ avbksaoşian \3 katriryon lira (2.4 mil- yar dolar) gerçekleşmiş olup bu futar, 3 ayhk progranun yüzde 12, ge- çen yıhn aynı dönemin- den de sabit fı>atla yüz- de 15 daha faztadır" de- " dî. îş bınrnlerınde progr-^ Tarfltedefterinin üsnln-^ faztadu*" dedi. Tüfekçioğlu, halka açık borsada işlem gö- ren şırketlerin toplam satışlannın da 741 tril- yon 709 milyar lirayla, geçen yıhn aynı dönemi- ne göre yüzde 100 artış kaydettiğini söyledi. Ocak - mart dönemin- de geçen yıl zarar eden şirketlerin zararlannı azalttıklannı ya da kâra geçtiklerini belirten Tü- fekçioğlu, bu şirketlerin 2000 yıhnı kârla kapatmalarının beklendiğini dile getir- di. Enflasyonla müca- delenin istJcrarlı şekilde sürdürühnesi gerektiği- ni vurgulayan Koç Hol- ding Yönetim Kurulu Başkanvekılı TemelAtay da. "Temennimizhükû- metimizin çeşitli kesim- lerden gelen popüBst di- renmelere karşı kova- rak, programın uygu- lanmasıru taviz verme- den kararhhkla devam etmesidir" dedi. de sanş yapıtdıpnı, ge- çen yıla göre otomotiv ^»rubunda sabit fiyatla yüzde 24 'lük artış oldu- ğunu bildiren Tüfekçi- oğlu, "3 aybk 185 muyon dolarhk ihracat rutan da geçen >ılın a> nı döne- minden vüzde 14 daha Puma'nıntişörtleriDiyarbakır\hm DİYARBAKIR(AA)- Akyü Holding, Diyarbakır'da- ki tekstıl tesıslennde dünyaca ünlü Alman Puma fir- ması için tişört üretıyor Akyıl Holding Yönetim Ku- rulu Başkanı Mustafa Akyü, Diyarbakır'da yaklaşık 2 bin kışınin ıstıhdam edıldığı tesislerde, ünlü Ahnan fir- ması Puma için tişört üretimi yaptüdannı belirttı. Ak- yıl, bu firmaya 2000 yüının ilk 4 ayında 45 bin adet ti- şört satışını gerçekleştirdiklerini kaydetti. Akyıl, Pu- ma'ya 2001 yılında toplam 12 milyon mark tutannda tişört satışını hedefledıkılerini ve bunun dışında Ingı- liz Metalan firmasıyla da görüşmelerde bulunduklan- nı ifade ederek şöyle dedi: "Puma için ürettiğiıniz 45 bin tişörtü tesKm ettik Üretimimizin yüzde 70'iniihraç ediyoruz. İngüizfirması Metalan ile de görüşmekrimiz sürihor. Yakmda onlar için de üretim yapacağız. Bu- nun dışuıda tsrailve Bulgaristan7 dakifîrmalarla da gö- rüşmelerimiz sürihor. Çok zor şarflar altında kurdu- ğıımuztesKJeriınizi.>ioezor şartlardabugünekadarayak- ta tuttuk. Ük kurulduğumuzda EGS Hokttng bizi bil- gisi ve dene\imi\1e aydınlanyordu. Aruk biz de bu ka- pasiteye eriştik. Bölgede yaünm \-apmak isteyenlere her alandairi birUdminıizi aktarmava hazmz." BMW, zarar eden şirket için Phoenix konsorsiyumuyla anlaşft Rover için yeni bir alıcı bulundü Ekonomi Servisi-BMW, zarar eden Ro ver işletmesi için yeni bir alıcı buldu. BNfWyen yapılan açıklamada. Rover markası ve tesislerinin, Ingiliz Phoenbc Tconsorsıyumuna lö sterlfnlikJyaTclaşık 9.5 milyon lira) "semboök" bir fıyata sa- tılması konusunda anlaşmaya vanldığı bildirildi. Ahnan lüks otomobilfirmasıBMW'- nin, 10 sterlüıe (yaklaşık 9.5 milyon li- ra) sattığı Rover markasından kurtul- mak için üste borç da verecek. BMVV'rün, kendisine 6 yıl boyunca mil- yarlarca dolar zarara mal olan Rover'ı sa- tın alan rngiliz Phoenix konsorsiyumu- na faaliyete geçmek için gerekli işlet- me sermayesmtor^jaıllanmajcüzaeSOO milyonISerlin borç vereceği belötildi. BMW Başkanı Joachim MOberg, ko- BuyTaflgffiaçıklamasında "Yoğun görüş- melerden sonra, varuğmın dev^m etmesi veBinningham'dakifabrikasında binler- ce işçinin işini yıtirmesini önlemek üzere, Rover'a bir ahcı bulmayı başardık" dedi. Anlaşma Ingiltere hükümeti ve işçi sendikalan tarafından sevinçle karşılandı. ÇİFTÇİ DOSTU SADULLAH USUMİ Çiftçiye Kötii Habep Tanm Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp açıkladı: 1. Buğday taban fiyatları uluslararası borsalara göre belirtenecek. 2. Fiyatlar mayıs ayı sonunda veya haziran ba- şında ilan edilecek... Tanm kesimi için bundan daha kötü bir haber ola- maz. Bakan'ın verdiği bilgiye göre, şu anda dünya borsalannda birton buğdayın fiyatı 113 dolar. 113 dolara, IMF ile vanlan anlaşma geregi yüzde 35 bir ilave yaparsak bir kilo buğdayın alım fiyatj Türk pa- rası ile 90 bin liraya yaklaşacaktır. Halbuki, son derece hassas yapılan hesaplara göre, bir kilo buğdayın maliyeti 150 bin lira. Bu durumda bağdayını 90 bin liraya satabilen bir çiftçi, kilo başına 60 bin lira zarar edecek. 20 ton buğday satan bir çiftçinin ise zaran bir milyar lira- yı geçecek. Pamukta, ayçiçeğınde, zeytinde, fındıkta, mısır- da, narenciyede zarar eden çiftçi, buğdayda da pa- ra kazanamazsa yok olup gidecektir. • • • 12 Eylül darbesinden sonra çiftçinin malvarlığı sürekli olarak geriledi. Hükümetler tanm ürünleri- ne her yıl düşük taban fiyatlar verdi. Üstelik, özel sektöre karşı korumasız bıraktı. Devlet destekleri- ni kısıtladı. Tüccara yem olacak fırsatlar yarattı... Buna karşılık, gübre, akaryakıt, traktör, yedek parça, zirai ilaç gibi girdilerde fıyat artışlan yüzde 300'leri, hatta yüzde 400'leri buldu. Böylece çiftçi, girdilerini yüksek fiyatlarla sağlar- ken ürünlerini ucuza satmak zorunda kaldı. Sonuç- tafakirleşti.. tarlasını, hayvanlannı, varsa traktörü- nü sattı... Örneğin, 1979 yılında bir kilo buğdaya verilen ta- ban fiyat 7 lira 50 kuruştu. Bir kilo gübre ise 110 kuruştu. Çiftçi bır kilo buğday satarak 7 kilo gub- re alabilıyordu. Aynı tarihlerde bır litre mazot 10 li- raydı. Çiftçi bir kilo 200 gram buğday satarak bir litre mazot alma imkânına sahipti. Hükümet, diyelim ki bu yıl buğdaya 90 bin lira fi- yat verdi. Bu arada gübrefiyatlan100 bin lirayı geç- ti. Mazotfiyatlan450 bin liraya yaklaştı. Bu durum- da çiftçi bir kilo buğday ile ancak 900 gram güb- re alabilecek. Bir litre mazot alabilmek için de 5 ki- lo buğday satması gerekecek... Bir başka hesaba göre, hükümet buğdaya 90 bin lirafiyatverirse, 1979 yılından bu yana artış 14 bin kat olacak. Buna karşılık kimyevi gübredeki fiyat artışı 90 bin katı buldu. Eğertaban fiyatlar gübredeki fiyat artış hızına gö- re tespit edilmiş olsaydı, bu yıl buğday taban fiya- tının en azından 630 bin lira olması gerekırdi. Işte... Bu rakamlar çiftçinin 1980 yılından bu ya- na neden fakirleştiğıni açık seçik ortaya koyuyor. 630 bin lira ile 90 bin lira arasındaki büyük fark her yıl çeşitli oyunlarla asıl hak sahibi olan çiftçinin ke- sesinden alındı, tüccar ve sanayicilerin kasalarına aktanldı. ••• Zaten iş hükümetin vereceği taban fiyatla da bit- miyor. Eğer Toprak Mahsulleri Ofisi peşin ödeme yapamazsa, alım merkezlennin önünde uzun kuy- ruklar oluşursa çiftçi gene tüccar ve sanayicinin ku- cağına düşüyor. Zira, acele paraya ihtiyacı olan çiftçiler banka- lara, tefecilere, esnafa olan borcunu vadesinde kapatabilmek ıçın ürününü tüccara yan fiyatına satmak zorunda kalıyor. Nitekim, geçen yıl Toprak Mahsulleri Ofisi peşin ödeme yapamadığı için, çiftçi 72 bin lira taban fi- yat verilen ekmeklik buğdayını tüccar ve sanayi- cilere 55 ile 60 bin liradan sattı... Çiftçinin biraz olsun rahatlayabilmesi için hükü- metin alması gereken kararlan şöyle sıralayabili- riz: 1. Buğday tabanfiyatlan15 Mayıs'tan önce açık- lanmalı. 2. Taban fiyat 175 bin liranın altına düşmemeli. 3. Toprak Mahsulleri Ofisi ürün bedellerini peşin ödemeli. 4. Uzun kuyruklaroluşmasını önlemek için, alım merkezlerinin sayısı çoğaltılmalı... Bir önerimiz daha var. Eğer, hükümet 175 bin lira fiyat vermekten ka- cınıyorsa.. tüm tanm ürünlerinde "pnm sistemi"r\e geçebitiriz. Işe önce buğdaydan başlayabiliriz. Son derece iyi de olur... Örneğin, ekmeklik buğdaya 125 bin lira taban fi- yat, 50 bin lira da prim verebiliriz. Geçmiş yıllarda pamukta, zeytirtyağında bu sistem uygulandı ve çok başanlı oldu. Prim sistemi faturalı alım-satımı getireceği için, devlet buğdaya vereceği paralann birkaç katını, faz- ladan toplayacağı vergilerden sağlayacaktır. Böylece hem üretici hem devlet kazanacak, hem de iç ve dış piyasalar arasında denge kurulacak- tr. Radyokomünikasyon konferansı NASA Türkiye pazannda İSTANBUL (AA) - Amerikan Ulusal Ha- vacılüc ve Uzay Daıre- si (NASA) tarafından geliştirilen ve antiterör çalışmalannda da kulla- nılan "Uydu ile Global Yer Saptama" (Global Positioning System- GPS) sjstemi Türkiye'ye geldi. Dünya Radyokomü- nikasyon Konferansı ye Askpri Mfiyp. ve. Kiil- tur Şitesi'nde dÜ7finlenen Telekomünikasyon Ser- gsi'ne NASA da katıh- yor. NASA Teknik Bil- gi Hızmetleri Müdürü Jack Haneklau, dünya- nın neresinde olursa ol- sunistenenkişi veya ara- cın bulunabilmesi için uydular aracıhğıyla ge- reklı koordinatlan sağ- layan GPS sistemi ile "hedefe adım adun yak- laşmaolanağı*" doğdiığu- nu söyledi. Haneklau, hırxep telefonuMyük- lüğündeki alıcı ile uy- dulara yollanan sinyaller aracıhğıyla objenin ye- rinin belirlenmesinı sağ- layan sistemin, anti-terör çalışmalannın yanı sıra uçaklann, tanm araçla- nnın, halikçı motorlan- nın, dagcıhk ekiplermjn yerlerinüı belirlenme- sinde kullanılabileceği- nibehrtti. NASAyetki- lisi, 75 dolara satılanbu alıcıya sahip olan her ki- şinin, karşısındaki kişi de aynı cıhazı taşıyorsa birbirlerine mesaj geçe- rek yerlerını belirleye- bileceğini dile getirdi.