Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17 NİSAN 2000 PAZARTESİ 10 lxA-Dİİ<l\Lı.KK [email protected] Putin Batı'ya açılıyor HAKANAKSAY VladnnirPutin, devlet başkanlığı se- çimlerinden sonra iki günlük ilk yurt- dışı tumesini Belarus, B. Britanya ve Uk- rayna'ya düzenledi. Bugün Londra'da. Putin döneminde Rusya'nın Batı'ya açılmada ve ABD ile üışkileri denge- lemede, daha önceki gıbı Fransa ve Al- manya'yı değıl, B. Britanya'yı deneye- ceği yorumlan bugünlerde sikça duyu- luyor. (Putin'in bir dönem Doğu Al- manya'da yaşadığını, Almanca bildiği- /ni ve kızının da Alman okulunda oku- duğunu vuıgulayarak ağırlığı Alman- ya'ya vereceğini söyleyenler de var. Ancak yeni liderin yurtdışına ilk deme- cini Ingiliz BBC'ye vermesinden ve özellikle de ilk konuk Batılı lider ola- rak, kendisini Çeçenistan konusunda sıkıştırmaktan kaçınan Tony Blair'i St. Peterburg'daağırlamasından sonra, Mos- kova açısından Londra'nın öne çıktığı görüşüyaygrıılaşıyor). Putin Londra'da Rusya'nın yenı dış politıkasının Batı'ya karşı "demir perde" örülmesine karşı olduğunu, ilışkilerin açıklık ve prag- matızm temelinde geliştirileceğinı an- latmayı hedefliyor. START-2inadıbitti Bu tanhı gezi anfesinde Putin hem "içeride" önemlı bir puan aldı, hem de "djşanya karşı" konumunu güçlendir- di. Uzun yıllardır tartışılan START-2 Anlaşması, Putin'in isteğiyle Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma'da gûndeme geürüdi ve onaylandı. Yalmz- ca "NükJeer füzelerie biriikte vatanın güvenliği elden gjdiyor" üslubunu kul- lanan Rusya Komünist Partisi ve müt- tefiki sosyalıst Tanm Partisi'nin karşı çıktığı START-2, öteki bütün parlamen- terlerce destekJenerek Duma'dan ko- laylıkla geçırildı. Böylelikle geçen yı- lın sonunda oluşturulan Duma ilk cid- di sınavını vermış oldu. Punn, Boris Yfeft- sin'den farklı olarak Duma'ya hâkim olduğunu kanıtlamış oldu. START-2 Anlaşması 1993 Ocak ayın- da Yeltsin ve Bush tarafından imzalan- mıştı. ABD ve Rusya'nın uzun menzil- li nüklere silah başlıklan tavanını 2007 yüına kadar 3000-3500'e indırmesmi ön- gören anlaşma, Amerikan Senatosu'ndan 1996 yıhnda geçirilmişti. Ancak komü- nist ağırlıklı Duma'da anlaşmamn raü- fıkasyonu bir rürlü mümkün olmamış- n. Duma, birincisinde ABD'nın Irak saldınsım, ikincısinde ise Yugoslavya operasyonunu gerekçe göstererek onay vermeyireddetmişti.Putin, bunun Rus- ya'nıngüvenliğini sarsmayacağını açık- larken şöyle dedi: "Anlaşmayı onayla- mazsak Rusya ve ABD'nin nûkker po- tansiyeBeri arasıodaki oran 1/15 olarak kalacak. Onaylarsak 173 oranmda ola- cak. EğerflerideSTAKT-3 AnJaşmasim- zalanırsa buoran 1,1/1'edüşecek." Rus- ya'nın nûkJeer başlıklı rûzelerini zaten 2007'ye kadar elinde tutması ve bakı- mını yapması kolay değil. Şimdi Mos- kova'da bir yandan Rusya'mn yeni ve daha etkili silahlar geliştirdiği iddiala- n dile getiriliyor, bir yandan da silah- sızlanma anlaşmalannın bozulması du- rumunda ABD'nin çok daha kısa süre- de sılahJanabileceğine dikkat çekiliyor. Dış poütika konsepti yok Duma'nın START-2'yi onaylaması, Rusya'nın Batı karşısında taviz verme- sinden çok, "iç siyasi nedenler" yüzün- den epeyce uzun bir süre ertelediğı do- ğal bir adırm atarak kendini uluslarara- sı alanda yalıtlanmaya götüren tutumu- nu değiştirmesı anlamına geliyordu. Bununla bırlıkte konunun Duma'da ele alınması sırasında Putin'in yaptığı ko- nuşmamn bir bölümûne özel bir dikkat vermek gerekiyor. Rusya lideri, 1972'de imzalanmış olan Antibalistik Füze An- laşması'nı önümüzdekı yaz aylanndabo- zabıleceğının sinyallerini veren ABD'- nin, gerçekten de böyle bir yola sapma- sı durumunda, "Rusya'nın yalnızca START-2'den değil, gend olarak sflah- ayJanma görüşmeteri sürednden vaz- geçeceğmi" söyledi. ABD'nin söz ko- nusu anlaşmayı ihJal etmeye hazırlan- masının dûnyada görebileceği tepki or- tadayken, Putın'in uyannın dozunu art- tırarak kullandığı bu ifade, Rusya'nın yeni dış politıkasının "çok daha aktif, hatta bir anlamda saklırgan" olacağı yolundakı açıklamalan alda geürdı. Putin döneminde dış politikanın ne yönde gelişeceği konusunu 3 Nisan ta- rihli BDT Dosyası'nda ele almıştık. Şu anda eldeki ilk işaretlenn henüz bütün- sel bir konsept anlamına gelmedıği tek- rar vurgulayalım. Putin'm uluslararası sorunlarla ılgıli olarak yaptığı ilk açık- lamalann, bütünsel bir dış politika an- layışım yansıtmaktan çok, seçim kam- panyası srrasmda güçlenen haleö ruhi- yeyi sistemlı bir yapıya dönüştünne aşamasında olan birliderin, tepkilere ba- karak revizyona gitme ya da netleşme dönemi olduğunu behrtelim. Siyahlann kaçırdığı çiftlik sahibi altı beyazdan birisinin öldürüldüğü öğrenildi Zmıbabye iyice karışıyor • Devlet Başkanı Mugabe, Londra'nın baskısına karşın beyazlann çiftliklerini işgal eden siyahlardan, bu topraklan boşaltmalarını istemeyecek. Oylama 25 Mayısta Seçimlere malzeme25 Mayıs'ta yapılacak seçımlerde Yurtsever Cephe-Afrika Ulusal Birli- ği'nin (Zanu-PF) galip gelmesi için başlatılan toprak işgallenne tek karşı çıkan partı, Demokratık Değişim Ha- reketi (MDC) oldu. 150 kişilik parla- mentonun 30 sandah/esini Devlet Baş- kanı RobertMugabe tayin ediyor, 120 sandalye ise seçimle belirleniyor. 25 Mayıs seçimlerinde muhalefet- teki MDC'nin en az 76 sandalye ka- zanması gerekiyor. Ancak tarafsız kay- naklara göre bu ünkânsız görünüyor. Seçim öncesi yapılan tahminler, Za- nu-PF'nin oylaruıı koruyacağı yönûn- de. 1980 yıhnda devırdikJen Başba- kan Ian Snütfa'in dilini ve kulaklan- m kesıp halka teşhir eden Mugabe, ülkedeki cumhuriyetin kurucusu ola- rak anılıyor. 'Mugabe iktidan kaybedecek' Bazı kaynaklar, halkın yüzde 65 'ınin devlet başkanımn ıstıfa etmesini iste- diğını ve Mugabe'nin bu nedenle 20 yıldır çözemediği çiftlik ve toprak ağalığı sorununu şimdi bilerek günde- me getirdığını ifade ediyorlar. Muga- be'nin 2002 yıhnda yapılacak cumhur- başkanlığı seçımlerinı kaybedeceği ve 25 Mayıs'taki parlamento seçım- lerinde partisinın muhalefete düşece- ği öne sürülüyor. Mugabe ise, MDC lideri Morgan Tsvangirai'yi beyazla- nn kuklası olmakla suçluyor. KADİMLAÇtN Ingiltere'den bağımsızhğını kazanmasının 20. yılını kutlamaya hazırlanan Zimbab- ve'de, iktidardaki Yurtsever Cephe-Afrika Ulusal Birliğı'nin (Zanu-PF) 4 bin 500 çift- lik sahibi beyaza 25 Mayıs'a kadar çıftlik- lerüıı buiakıp ûlkeyi terk etmeleri için ulti- matom vermesinin ardmdan patlak veren olaylar rırmanarak sürüyor. Siyahlar tarafın- dan gerçekleştirilen toprak işgallerinin hız- la yayıldığı ülkede, çiftlik sahibi bir beya- zın, iktidar partisi Zanu-PF yandaşlan tara- fından öldürüldüğü bildirildi. BBC'nin Internet sayfasında, ülkedeki beyaz çiftlik sahiplerinı bünyesinde topla- yan "Commercial Farmers Union" adh ör- gütün yetkılılenne dayamlarak verilen ha- berde, David Stevens adındakı kurbamn, Za- nu-PF partisi yandaşlan tarafindan kaçın- lan altı çiftlik sahibinden biri olduğu belir- tildi. Habere göre, Zanu-PF partisi yandaş- Siyahlann beyaz çiftçilere ait topraklan işgaliyle başiayan olaylar sürüyor. (REUTERS) Topraklar beyaz azınlığa ait 12.5 milyon nüfuslu Zimbabve'nin yüzde ücisinı oluşturan beyazlar, ulusal gelirin neredeyse yüzde 80'ini ellerinde tutuyor. Ülkenin dış ticaret hacminin yüzde 42'si çiftliklerde yapılan üretimle sağlamyor. 390 bin 759 kilometrekarelik yüzölçüme sahip ülkedeki en verimlı toprak ve çiftlüder beyazlann elinde. 700'ü büyük ohnak üzere toplam 12 milyon hektarlık çiftliklere sahıp olan 4 bin 500 beyaz ve bu çiftliklerde 19. yy koşullannda çalıştınlan yüzbinlerce topraksız siyah...Beyazlar, Ingiliz sömürgecilığinı temsüen kara Afnka'nm zengın bölgelerinı işgal edip derebeylik kurdular. Avrupalı beyazlann kurdugu sömürge sistemi ve yasalanyla güvenlikli ve ayncalıkla bir yaşama devam edildi. Ta ki toprağm gerçek sahibi siyahlann uyanışının başladığı 20. yy'm ikıncı yansına kadar. Egemenlik, kayıtsız ve şartsız olarak beyazlanndı. Ülke ekonomisine destek vermryorlar Zunbabve'de yaşayan ve ülkede en zengın zümre konumundaki beyazlann ülke ekonomisine yeterh desteği vermedikleri ve hatta komık mıktarda vergı ödedikleri bıldiriliyor. îngiliz sömürge yasalan 20 yd önce sözde sona ermiş, ancak Ingiltere her yıl Zimbabve'den 44 müyoo sterlin sömürge vergısi istiyor. lannın elinden daha sonra kaçmayı başaran çiftlik sahıplerinden John Osbome, Zanu- PF partisinin yerel merkezınde, Stevens'in öldürüldüğünü gördüğünü ve kendısinin fe- ci şekilde dövüldüğünü anlattı. Osbome, kaçınlmalannı önlemek içın polisin hiçbir şey yapmadığmı sözlerine ekledi. Zimbabve Devlet Başkanı RobertMuga- be, gelişmelerüzerine, beyazlann toprakla- nnı işgal edenlerden, bu topraklan boşalt- malanm istemeyeceğini söyledi. Küba'da yapılan G-77 toplantısmdan dönen Mu- gabe, kendisini karşılayan taraftarlanna, bu kişilere işgal ettikleri topraİdar- dan çekilmeleri talimatı venuesinin beklendiğini belirterek "Bunu yapma- yacağnn'1 dedi. İngfltere'nin tepkisi Zimbabve Yüksek Mahkemesi, işgalcilerin çiftlikleri terk etmesi ve poüsın bunu sağlaması ka- ran vermiş,-ancak Muga- be, topraklara el konul- masını kınamayı reddet- miş ve polisin topraklan boşaltmak için hareketsız kalmasına göz yummuş- tu. Ingiltere'den bağun- sızlığın kazamldığı 1980'den bu yana ülkeyi yöneten Robert Muga- be'nin lideri olduğu Zanu- PF partisinin 3 bın kadar yandaşı, sömürge döne- minde sahiplerinden zor- la alınan 900 civannda çiftliği işgal etmişti. Ingiltere Dışişleri Ba- kanı Robin Cook, Zim- babve'nin Londra'daki temsilcisınin bakanlığa çağnlacağıru ve beyazla- nn çiftliklerinin işgal edil- mesine son verihnesuıin isteneceğmı söyledi. Dışişleri Bakanı Robin Cook Zimbabve Yüksek Komiseri'ndenaynca, suç- lulann bulunarak cezalan-. dınlmasını ısteyecekleri- ni bildirdi.