Katalog

«er 1E I y f SMTMBBSEKfDIPTBlİMl / / f SMT OVHK MBUÜ) A a v SMT Ktnp stoulş omıuâ i » f SMnMotTLEKrar Oıledığmız kıtabm admı, kredı kartınıziD numarası ve son kullanma tanhı i k bırlıkte bıldınn. krtap evınızde olsun Adınızı, soyadınızı v« telefon raumaramzı da bıldırmeyı unuDnaym C'ye deŞılsenız, dılercenız ûje de o\uii >a da ûvelıöııuzı yenılevm HER İŞLEM BİR TELE>O\LA:0212 S14 01 96 Cumhuriye Cumhuriyet INTERNET'TE www.cumhuriyet.com.tr www.cumhuriyet.com 76. Y1L SAYI: 27221 / 250.000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NAOİR NADİ (1945-1991) 17 NİSAN 2000 PAZARTESİ Avrupalı Sösyalistler de tartışıyor Tony Blair Sosyal demokrasi modernize edilsin Vahdettin Karabay Sol örgütler bir araya gelmeli Gençlere yol açılsın „. Sosyalizm kapitalhmin zıddıdm SOLGHHM mmm Oskar Lafontaine EskiAlman Sosyal Demokrat Partisi (SPD) Genel Başkanı ve eski Federal Matiye Bakanı Alain Krivine Fransa Devrimci Komünist Birlik Grubu Avrupa Parlamentosu Milletvekili Felipe Gonzalez tspanyol Sosyalist Parti Lideri Prof. Frank Deppe Marburg ÜniversitesiSiyaset Bilimi Bölümü Mustafa Mustafa Eski Yunanistan Sol Koalisyon Partisi Gümülcine milletvekili Christian Ströbele Alman Birlik 90/YeşMer milletvekili ve partinin "sol kanat" lideri Eric Stinus Danimarkalı şair ve yazar Lothar Bisky Alman Demokraük Sosyalizm Partisi (PDS) Genel Başkanı ORAL ÇALIŞLAR ve BARIŞ DOSTER >in yazı dizisi 6. sayfada Yarından başlayarak Cumhuriyet 'te CUMHURİ Y E T ' İ N K 0 L T 0 R H I Z M E T İ MCOBSEN MARIE GRÜBBE II I - ' MARIEGRUBBE-II JENS PETER JACOBSEN Çeviren: Prof. Selahattin Batu 19. yüzyıl Avrupa yazınında ikinci bir "Madam Bovary" sayılan "Marie Grubbe", ünlü Danimarkalı yazar Jens Peter Jacobsen'in başyapıtı. Jacobsen, doğa bilimleri öğrenimi görmüş, Darvvincilik ve Fransız gerçekçi yazın okulundan etkilenmiş, izleyicileri arasında olduğu Darvvin'in başlıca yapıtlarını Danimarka diline çevirmiş. Ülkesinde doğalcılık akımının öncüsü. "Marie Grubbe", Danimarka tarihinden bir dönemi gözler önüne seriyor. O dönemin yaşamından görünümleri düzgün kesilmiş zaman dilimlerine bölerek ve en ince ayrıntılarıyla canlandırıyor. Ancak "Marie Grubbe" öncelikle ruhbilimsel bir roman. Kahramanları tarihsel birer figür değil, gerçek birer insan. Onları güçlü ve zayıf yönleri, tüm düşünceleri, duyguları ve düşlemleriyle çiziyor. Jacobsen'in derinlere inen, ince ruh çözümleyiciliğiyle insanın değişmeyen, bütün çağlarda aynı kalan yanlarını göstermedeki ustalığıysa olağanüstü. Danimarka yazınından bir başyapıt... Canlı, şiirsel bir anlatım... Eşsiz doğa betimlemeleri... Ve keyifle okunacak bir roman... Yarm Cumhuriye! 1e • öss . Deneme Sınavı Yann Cumhuriyefle ELEKTRÜCTE TÜKETÎCİYE BÖLÜNME DARBESl • Arka Sayfada FTNERJBAHÇE ÜZMEYE DEVAM EDÎYOR • Spor'da Dünyaca ünlü Amerikalı aydın Noam Chomsky, IMF ve Dünya Bankası politikalannı eleştirdi Sermaye denetleıimeirDemokraslnln jartı dehası olarak tanımlanan Amerikan karşıtı yazı ve kitaplanyla dünya çapında üne kavuşan Noam Chomsky, liberalleşme başladığından beri . ekonomik verilerin çoğunun kötüleştiğini vurguladı. Demokrasi için sermaye akımının denetlenmesi gerektiğini belirten Noam Chomsky, bunun gerçekleşmemesi durumunda insanlıgı hiç de hoş olmayan bir geleceğin beklediğini söyledi. FRANKFURT (Cumhuriyet) - Dün- ya aydınlannın önde gelen isimlerinden Noam Chomsky, uluslararası ekonomi- nin ciddı sorunlarla yüz yüze bulundu- ğunu, IMF ve Dünya Bankası başta ol- mak üzere pek çok şeyin değişmesi ge- rektiğini söyledi. "Tarihin bhtiğini »- • 'üçüncü Dünya sömürülüyor' • # Küreselleşme karşıü göstericiler, IMF ve Dünya Ban- kası'nın Üçüncü Dünya'ya yönelik tutumunu eleştirerek çokuluslu şirketlerin egemenliğinden anndınlmış özgür bir işçi toplumu kurmak istediklerini belirttiler. Polis göstericilere karşı yine şiddet kullandı.Protestocular IMF ve Dünya Bankası'nın Üçüncü Dünya ülkelerine verdik- leri kredilerin, bu ülkelenn kapılannı çokuluslu şirket- lere açmak ve bu şırketlere ucuza çalışan köleler kazan- dırmak amacı taşıdığıru ifade ettiler. • 13. Sayfada • stiglitz: iMFyeguvenolmaz • # Dünya Bankası'nın bir önceki Başkan Yardımcısı Jo- seph Stiglitz "Teoride IMF, yardım ettiği ülkelerde de- mokratik kurumlan desteklemektedir Pratikte ise politi- kalar empoze ederek demokratik süreçlerin altını oymak- tadır. Resmi olarak, IMF tabii ki hiçbir şey empoze etme- mektedir. Sadece yardım vermek için koşuüan müzake- re etmektedir" dedi. Stiglitz şunlan söyledi: "IMF ve ABD Hazınesi bir diyalog başlatmazsa her şey kötüye, çok kötüye gitmeye devam edecektir." • & Sayfada dece zengmler iddia eder" diyen "küre- sefleşme karşrtlannınentelektüelomur- gaa", Almanya'da yayımlanan haftalık "Die Zeit" gazetesinin son sayısında IMF, Dünya Bankası'nın rolü ve dünya ekonomisindeki "antidemokratik eği- BmJerle" ilgili sorulan yanıtladı. - Uzun birzamancbrküresdkşmeyi ve küreseUeşmenin kunımlannı ekştiren- lerden birisiniz. Suçtamalarmız lütfen— N.C. - Dünya Bankası ve IMF 'yi ala- lun. Bunlar, uzun bir süredir, kendı ken- dilerini benden çok daha şiddetli eleş- tiriyorlar. Sadece Dünya Bankası Baş Ekonomısti JosephStigStz'ı okuyun ye- ter. "DenetieyenkriKim DeneÖer" baş- lıklı kitabında, bu kurumlann sadece o ugursuz iktisat politikalannı betimle- miyor, ölümcül sonuçlan da betimliyor. Batı'nın baskısıyla soyut iktisat model- lerinin diğer tc^Jİumlara nasıl uygulan- dığını betimliyor. Zorbaca sonuçlany- la... Şu tipik "Birinci Dünya / Üçüncfl Dünya'' hikâyesi işte. Uzun bir süredir temel sorun şu: Bu iki dünyayı da kesin bir olgu ayınyor. Üçüncü Dünya, Birin- ci Dünya'nın tersine, 18. yüzyıldan bu yana liberalleşmeye zorlanmaktadır. Örnek olarak Hindistan ve Büyük Bri- tanya'yı alın. Hindistan dünyanın önde gelen üreticilerinden binydi. Tekstilde ve bazı dığer sektörlerde. tngiltere o za- man kendi tekstil sanayiini bu rekabet- ten korumak için yüksek gümrükler koydu. Yani bu ülke, güçlü devlete ve çok fazla korumacılığa oynadı. Ancak buna karşılık Hindistan liberalleşmeye zorlandı. Elbette bu, Birinci Dünya'nın başanlı sanayileşmesinin yegâne nede- ni degıl. Ama birçok açıdan bu şema bu- güne dek devam etti. Kalkınan ülkeler, mArkasıSa.8,Sü.3te Ortaklann cumhurbaşkanlığı krizi için yapacağı 2. adaylık zirvesi bugün ÇankayaVa isiııı arayışıl Türkiye"nin 10. cumhurbaşkanını belirlemeye dönük yasal sürecin ilk adımı olan adaylık basvunüan dün başladı. Başbakan Bülent Ecevit'in gerek hükümet ortaklan, gerekse muhalefet partileri ile yaptığı görüşmelerde, isim bazında henüz uzlaşma sağlanmadı. Hükümet ortaklan cumhurbaşkanlığı için "aday arayışını" sürdürürken, kuhslerde, "ANAP lideri Yümaz'ın önerdiği "7 artı 3 formülünün" yeniden yaşama geçirilebileceği görüşleri ortaya atıldı. • 5. Sayfada Köy Enstituleri Aydmlanmacı eğitimin 60.yddönümü # Köy Enstituleri'nin kuruluşunun 60. yıldönümü çeşitli etkinliklerle anüıyor. CHP Genel Başkanı Öymen, "Köy Enstituleri Türkiye'nin köylerinin ilerlemesine ve çağı yakalamasına önemli katblarda bulunmuştur" dedi. • 7. Sayfada AYDINLANMANIN KİLOMETRE TAŞII 4. Sayfada Egeli çocııklarnı dostlıığu ŞişU Bdediye Başkanhğı'nca 23 Nisan Ulusal Egemen- Kk ve ÇocukBayramı kapsanunda dûzenknen "ŞişliBe- lediyesi 1. Çocuk Şenüği"ne Yunanistan'ın Gümûldne kenti Şapçı tlkokuhı'nduı gden Türitve Yunanlı öğren- cilerde katıkfa.Adapazarhdepremzedderin davedi ola- rak buhınduğu şenlik, Şişli sınırlan içinde yer alan çe- şitli okuUardan öğrendkrle çevre sakinJerinden yakla- şık 2 bin kişinin kaütamryla gerçekkşti. Şişli Belediye BaşkanıMustaüa Sangûl'ûn çocuklarla büiikte "Onun- cu Yıl Marşı n nısöylediği şenfikte, çocuklara yöneükçe- şitti animasyonlar gerçekleştirilirken, öğrencfler folklor vedansgösterikrisundu.(Fotoğraf: KADERTUGLA) Ingiltereyeğirmekiçin\ îngiltere'ye girmek isteyenlerin 10 bin sterlin depozit yatırmasını öngören yasa tasansı Ada'da tepkilere neden oldu. KADİMLAÇtN LONDRA - Ingiltere'de, Işçi Partisi hükümeti, yabancı sığınmacılann ülke- ye girişini neredeyse olanaksız kılacak bir yasa tasansını parlamento gündemi- ne getirdi. Îngiltere'ye gitmek isteyen herkesin, bulunduğu ülkedeki lngiltere konsolosluguna 10 bin sterlin (yaklaşık 9.5 milyar lira) depozit yatırmasını ön- gören tasanya İşçi Partisi'nin siyah kökenli ve sendikacı yöneticileri sert tepki gösterdi. lngiltere Içişleri Bakan- lığı'nca hazırlanan tasanya göre, vize için 10 bin sterlin yatıran turist, bu pa- rayı ülkesine döndükten sonra geri ala- bilecek. Iltica talebinde bulunanlann derhal sı- nır dışı edilmesini, gümrük kapılannda sığınma talebinde bulunanlann ise Cambridgeshire'da yaptınlan gözaltı kampına gönderilmesını öngören tasan aynca, Ingiltere'de yasal oturma hakkı almak isteyenlerin, 1 milyon sterlini bir Ingiliz bankasma kefalet olarak yahr- masını şart koşuyor. Yılda 25 milyon ki- şinin ziyaretçi veya turist olarak giriş yaptiğı Ingiltere'de son 5 yılda 110 bin MArkasıSa.8,Sû.l'de FATÎH TERİM KORUMASINI KENDÎSİ TUTTU • Spor'da ÎKİNCt TUR KKTC'de gözler solda# Toplumcu Kurtuluş Partisi fle Cumhuriyetçi Türk Partisi'nin 2. tur tercihleri bekleniyor. KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş, halkın desteğine güvendiğini açıklarken ilk turda seçimi kaybeden Akıncf nın liderliğindeki Toplumcu Kurtuluş Partisi ile Mehmet Ali Talat'ın liderliğindeki Cumhuriyetçi Türk Partisi'nin yetkili kurullan dün toplanarak değerlendirme yapü. İki partinin 2. tur için vereceği karar büyük önem taşıyor. tBflB HUKmtafeVİ• 11. Sayfada Baskı söylentileri • KKTC'de seçim öncesi UBP yandaşlannın Eroğlu'nu seçtirmek için seçmenlere baskı yaptığı söylentileri tepki topluyor. Siyasi gözlemciler, Kıbns sorununda artik bir sonuca ulaşmak bu kadar yakınlaşmışken Türk tarafi müzakerecisinin değiştırilmesinin yanlışlığma şu sözlerle dikkati çekiyorlar: . Dönemeç altnırken at değiştirilmez. IfVU fflfŞANOÖirnmbaöeri • 11. Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY Karar Haftası••• Onuncu Cumhurbaşkanı'nın seçimi için aday baş- vurusu dün başladı. Değişiklik olmazsa, bugün lider- ler bir kez daha buluşacaklar. Partilerin asıl arkasın- da duracaklan adaylar hafta sonuna doğru belli olur. Önümüzdeki haftanın ikinci yansından itibaren oyla- malar başlayacak; yeniden söz Meclis'in olacak... Bu sürece giden yolda dikkatimizi çekenleri mad- deleyelim: • Arkası Sa. 8, SiL 8'de .