Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 IVART 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Kadnn çahşma
yaşamı
düzeltihnefi'
• A.NK4RA (Cumhuriyet
Bürosu) - Çahşma ve Sosyal
Güvenlik Bakanı Yaşar
Okuyan, lOOyıldır
kadınlann verdikleri
mücadelelere karşın,
toplumda hak ettikleri yeri
alamadıklannı belirterek,
çalışma yaşamında
kadınlann sorunlannın
ızlenmesi ve bunlann
çözümüne öncelik
verilmesinin kaçınılmaz
olduğunu söyledi. Türk
Metal Sendikası'nın
düzenlediği, "'Kadın Işçıler
6'ncı Büyük Kurultayı"nda
konuşan Okuyan, dünya
nüfusunun yansını oluşturan
kadınlann. gelirin çok az bir
bölümünü elde edebilmekle
olduklannı ve Türk
toplumunda da kadının hak
ettiğı yeri alamadığını ifade
etti. Okuyan, sıyası, medenı
ve sosyal haklann, Banlı
ülkelerden önce Türk
kadınına tanındığını
kaydetti.
Sosyalist
kadntarn çağnsı
• ANKARA (ANKA)-
Kadın Sosyalist
Enternasyonali, 8 Mart
Dünya Kadınlar Günü"nde
bütün dünyadaki her yaştan
kadın ve erkeği gerçek bir
banş kültürü inşa etmek ıçin
mücadeleye çağırdı. Dünya
Kadınlar Günü nedeniyle bir
bıldiri yayımlayan Kadın
Sosyalist Enternasyonali,
karar alma süreçlerinden
büyük ölçüde dışlanan ve
siyası yaşamda varolmayan
kadınlann. insanlık dışı
politıkalann sessız
kurbanlan olduğunu belirtti.
Bildiride, kadınlar rekabete
dayanan, erkekliğin zayıflan
taciz etmek şeklinde tezahür
ettiğine inanan bir kültüre
karşı seslerini yükseltmeye
davet edildı.
Kuveytfi
kadınlardan dava
• KUVEYT(AA)-
Kuveytli kadın haklan
savunuculan, 8 Mart Dünya
Kadınlar Günü'nde. tüm
siyasi haklara sahıp olma
talebiyle parlamento başkanı
ve içişleri bakanı hakkında
dava açtılar. Dava
dilekçesini vermek için
mahkemeye giden
kadınlardan Fatma El-
Abdali, amaçlannın
"Kuveyt yargısı yoluyla
uygar bir biçimde adalet
aramak olduğunu" söyledi.
Mahkeme, duruşma günü
olarak 5 Nisan'ı belirledi.
Kuveytli kadınlar, 40 yıldan
ben seçme ve seçilme hakkı
ıçın mücadele ediyorlar.
Pişkmsüt
I NAPOLİ (AA) - TBMM
tnsan Haklan Komısyonu
Başkanı Sema Pişkinsüt.
Başbakanlık tarafindan,
ışkence ile mücadele için
ızleme heyeti oluşturulması
yönünde bir karar
alınmasının. 'en azından
yürütmenin bilinçlenmesinin
işareti' olduğunu söyledi.
Avrupa-Akdeniz Kadın
Parlamenterler Forumu'na
katılmak üzere Napoli'de
bulunan Pişkinsüt
Başbakanlığa bağlı olarak 7
ayn bakanlığın
koordinasyonunu yürüten
Insan Haklan Ost Kurulu
bünyesinde, işkence
konusunu izlemek üzere bir
heyetin oluşturulmasının
planlandığını belirtti.
ÇYDD'den Ecevite
mektup
• ANKARA (Cumhumet
Bürosu) - Çağdaş Yaşamı
Destekleme Derneğı Ankara
Şubesi Başkanı Gülsen
Daldal, Türkiye halkının
'Fethullahçı tarikatından
ibaret' olmadığını vurguladı.
Daldal. Başbakan Bülent
Ecevit'e gönderdiği
mektupta, "Gülen cemaatine
venlen ödünler Türkiye 'nin
zaranna ışlemekle
kalmayacak, kişilığinizi
onurlu konumundan
uzaklaştırarak laiklik
karşıtlannın yanına
taşıyacaktır" dedi.
Aynı işiyapıyorlar ama
erkeklerden az maaş alıyorlarKüresel
eşitsizliktekadınÖZLEMYÜZAK
Öteden beri sevilır sloganlar.
Umutlar sloganlara rndirgenir, an-
cak çoğu kez orada öylece duraka-
lırlar. "KüreseUeşendûnya". "Çağ
atlayan Türkiye'', "Temiz bir top-
Iıuniçinelele"... tsimlertakılıryıl-
lara: Çevre yılı, çocuk yılı... 2000
için de "kadın yıh" tarumlaması ya-
pıldı. Peki kım "kadın?" Yeri ne
küreselleşen dünya düzeni içinde?
Kadınlann yıllardır hatta yüzyıl-
lardır verdikleri eşitlık mücadele-
sine "küreseneşmenin" önemli bir
katkısı olabıldi mi?
Hiç karşılığında çahşma
Yerküre üzerinde bugün 828
milyon kadın çalışma yaşamı ıçin-
de. Faal nüfusun yüzde 38 ini oluş-
tunıyorlar. Ancak sıra "eşjtdeğer"
iş karşılığı alınan ücrete gelince,
kadın erkeğin kazandığmın yüzde
20 ila 40 eksiği oranmda maaş alı-
yor. Diğer \erilerle kadınlar dünya
üzerindekı toplam üretımin üçte
ikisini, toplam gelinn yırmide biri
karşılığında gerçekleştiriyorlar.
Yani kadmlar dünyanın her yerin-
de neredeyse bir hiç karşılığında
çalışıyorlar.
Eğitim eksikliği
Her yıl yanm milyonu aşkın ka-
dm doğum esnasında yaşamını
kaybediyor, bunlann yüzde 30'unu
daha çocuk yaşta denebilecek genç
kızlar oluşturuyor. Dünyada halen
900 milyon okuma yazma bilme-
yen insanın üçte ikisi kadın. Afh-
ka'da Güney Sahra'da kızlann yüz-
de 5 l'i ilkokula gidebiliyor. Daha
azgelişmiş ülkelerde bu oran yüz-
de 43'lere kadar gerileyebiliyor.
Yoksulluk sınınnın altında yaşa-
yanlann yüzde 70'ini kadınlar
oluşturuyor. Ve dünyadaki kadınla-
nn yüzde 25'i ile yüzde 50 sı ara-
sında bir bölümü bir erkeğin fiziki
ve cinsel şiddetine maruz kalabıli-
yor. Küresel düzenın baş aktörü
ABD'de her 8 saniyede bir kaduı
şiddete maruz kalıyor, her 6 daki-
kada bir kadın tecavüze uğruyor.
Türkiye'de de durum farklı de-
ğil. Töre kurbanı, namus cinayeti-
Ekonomik verimliliğin artmasının yolu kadınlardan geçiyor
Paylaşımcı aile modeliEkonomi Servisi - -Tek tek bütün kitapiar gözden
geçirüdi, ders kitaplanndan tırtun daöyküİere, roman-
lara kadar. Icinde cinsiyete dayalı aynmahk ansuru
bulunan tüm sözcükler. ifadeler ayüdandL, şarkdar,
masallar bile değiştirUdL Reklamlarda cinsiyet aynm-
aliğına dayalı mesajlar yasaklandı, büyük cezalar ge-
tirüdL."
Öyle hayale kapıhnayuı hemen. Türkiye'de değil,
Avrupa'nrn kuzeyinde Iskandinav ülkelennde gerçek-
leştı bunlar. Kadının Türk ekonomisine katkısı konu-
sunda görüşlerini aldığımız Marmara Dniversitesi Ka-
dın tşgücünü Araşnrma Merkezi Başkanı Necla Pfir
rakamlarla ortaya koyduğu "kadın gerçeğÛHn" ardın-
dan, ekonomik verimliliğin artmasının yolunun "pay-
laşuncıhğuun artmasından"1
geçtiğini vurgulayarak
"paylaşuncı aile modettnin" topluma yerleştınlmesı
için Kuzey ülkelennde sürdürülen çalışmanın ilk adı-
mını anlattı. Marmara Üniversitesi bünyesinde faalı-
yet gösteren merkez 1994'ten beri her yıl "paytaşun-
a aik" ödülü veriyor. "Toplumsal refah için kaduı
mutiaka ekonomik bağunsızuğını k«7anmah bunun
için kadınm eğitimme özd önem verümeti. Yapılacak
işise özd poürjkalan vaşama geçfrebihnek'' dıyen Nec-
la Pür, Türkiye'de geleneklenn yoğun olduğu erkek
egemen toplumda bile "paylaşuna aik modeli" yara-
tılmasının zor olduğunu ancak imkânsız olmadığını
vurguladı. Pür sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu modeHn topluma yerieftirümesi için her kuru-
ma özeüikk de medyay-a önemli görev düşüyor. Aâe
içinde paylaşım artnkça hem ekonomikaçıdan verim-
lüfli artar hem de kadının statüsünün vûksetanesine
yarduncı olur."
İşgûcfinde Türk kadını
Türkiye'de çalışma yaşamı içinde 6.5 milyon kadın
bulunuyor. Bunun yaklaşık 5 milyonu tarun sektö-
ründe. Bu da ucuz işgücü, sosyal güvenlikten yoksun
bir kesım anlamına geliyor. Tanm sektöründe çaüşan-
lara bakıldığında her 100 erkeğe karşı 109 kadın gö-
rülürken hizmet sektöründe bu oran her 100 erkeğe
karşı 14 kaduı gibi çarpıcı bireşitsizlikgösteriyor. Üst
yönetim kademelennde kadınuı adı ise neredeyse yok
sayıhyor. Her 100 erkeğe karşı 3 kadın yönetici, her
100 erkeğe karşı 2 kadın işveren bulunuyor. Kamu,
en çok kadın çalıştıran sektör. Bu da şef konumunda-
kilerin yüzde 80'inin kadm ohnasuıdaönemli bir fak-
tör. Ancak burada da genel müdür konumundakı ka-
dınlann yok denecek kadar az olmasını önlemıyor.
Kamu sektöründe genel müdür yardımcısı pozisyo-
nundakilerin yüzde 62'sini kadınlar oluşturuyor
ne kurban giden genç kızlann, ka-
dmlann yüzlercesinden ancak ga-
zete haberlerine yansıyabilen bir-
kaçının farkına varabiliyonız.
Meydan ortasında herkesin gözü
önünde öldürülen Sevda'lardan ge-
riye bir çift pabuç kalırken yaşadı-
ğı köyde bır korucunun tecavüzü-
ne uğrayıp hamile kalan, yakınla-
nndan yardım göreceğini umarken
aile meclisinin karan ile öldürülen
Necla'nın 13 yıla sığdırdığı acı do-
lu yaşamı satir aralannda kaybo-
lup gidiyor.
'Afle içinde hafledin'
fCoeasından dayak yıyıp karako-
la sığman kadınlann polislerin
alaycı gülümsemeyle "Aûe işi, ara-
nızda halledin" yanıtlannı aldıkla-
n bir düzen ne yazık ki hâlâ "süre-
gimyor".
Devletın bünyesinde oluştunılan
"Kadm Sorunlan Komisyonu"nun
bugüne kadar "sessizliğmikonıma-
smı" kutlayarak başlattığımız kü-
çük bir tarama Türkiye'de, kadm
emeğinin değerlendirilmesınden
siyasi arenadakı rolünün arttınlma-
sına, çarpık kentleşmenin kadm
üzerindeki etkilerine kadar bırçok
yönden kadınlann sorunlannı ır-
deleyen onlarca kuruluş, dernek,
vakıf olduğunu gösterdi.
Eşitsidiğin temeü kültürel
Ancak çoğu özveri ıie ayakta du-
ıtafl. fûzel' çalışma ^ruplanam-
oluşturulduğu, kimilerinin ulusla-
rarası fonlardan yararlanarak pro-
jeler ürettiği bu kuruluşlann bir-
bırlennden oldukça "kopuk" hat-
ta kimilerinin "uzlaşması zor" ge-
rium içinde ounası da dikkat çek-
ti. Yüzyıllardu- süregelen eşitsızli-
ği ortadan kaldırmak zorlu, uzun
soluklu bir süreç... Üstelik erkek
egemen dünyada, kadrnm lehinde
değişimin olmaması için bilinçli,
bilinçsiz türlü direnç faktörlerinın
var olduğu düzenin içinde... Toplu-
mun entelektüel çevrelerinde bile
şaka yollu olsa da "saçı uzun akh
kısa" benzeri deyimlerin sıkça kul-
lanıldığı bır düzen içinde, oldukça
uzıın bir yol katedümiş olsa da eşit-
sizlikler her şeyden önce kültürel.
Ailede kadm için biçilen rol, eği-
' tim sistenü içine kız çocuğa benrm-
' *ftlen'mode*v*eklaınlardan çizjgi
fîlm kuşaklanna. TV dizilerine ka-
dar her alanda beyinleri yıkamayı
sürdürüyor. Kadının ınsan olarak
haklan için mücadele veren tüm
kesimlerin uzlaştıklan temel nok-
ta ise "eğitim" ve "dayamşma".
crİİniİ Ullt1$1tn$1«l YMa T e k n i k
Üniversitesi (YTLI) Rektörü Prof. Dr.
g l i n U K U U a m a S l AyhanAlkı^tümkadııüamSMartDüm^Kadıııbır
Günü'nü kutladı. Rektör AUaş, kadmlann iş hayatinda büyük aşamalar gösterdiğini. kadm arkadaşlanrnn da özverüi çalışmalanyla
YTL "nün başansuıa büyük katkı sağladıklannı belirtti. YTU olarak kadınlan yalmzca 8 Mart'larda anımsamadıklaruu, onlann üre-
time. eğitinıe. araşürmaya. sanata. bilime vç yönetime katkılannı her gün duyumsadıklarmı beürten Rektör Alkış, şunlan söyledi: "Ha-
len 37'si profesör. 36'sı doçent 86'sı yarduncı doçent olmak üzere toplam 159 kadın öğretim üyemiz. ümVersitemizde eğrtim-öğretim ve
araştırma faah'yetlerini yürütüyoriar. 39 ögretim göre^lisi, 213 araştırma göreviisi, 21 uzman ve 89 okutman ile ürüversitemizdeki top-
lam kadm öğretim elemanı sayunız 521'e ulaşıyor. Bu sayı ile kadm akademisyenler, ürüvershemizde görev yapan 1128 öğretim elema-
nımi7in içinde yiizde 46 gibi yüksek bir oranda yer alıyorlar. Lniversitenıi/ Türkiye'nin eğitimli kadın işgücüne katkısını sürdürecek."
Cumhuriyet kadınlannda ilkler
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Is-
tatistik Enstitüsü (DtE), cumhuriyetin kurulu-
şundan bugüne erkeklerin egemen olduğu iş
alanlannda faaliyet gösteren ilk kadmlann lis-
tesini çıkardı. Araştırmada, ilk kadm çöpçü
EKfYazgandır'dan, ilk kadınjet pilotıı Leman
Altunçekiç'e kadar erkeklerin tekelinde olan
ış sahalanna el atan kadınlara yer verildi.
DlE'nin araştırmasmda, Selma Rıza ilk ka-
dm gazeteci, Ayşe Ulküt ilk kadm gardiyan
olarak yer aldı.
Sanat alamnda; HahdeEdiprejisör. Semiha
Berksoy operacı. Afife Jale oyuncu, Güzide
Kahn Noyan balerin, Sabiha Bengütaş heykel-
tıraş olarak, hemcinslerine bu mesleklerde ön-
cülük ettiler. Spor alamnda ilk kadınlar Gül-
süm Eliyeşil binicı. Azize Hanım golf şampi-
yonu. Oya Vural ve Banu Özer dalgıç, Sami-
ye Ca\it Morkaya otomobil yanşı şampiyonu,
Lak Orta mılli maç hakemi olarak sıralandı.
Kadmlann dığer mesleklerdeki ilk temsilci-
leri de şöyle:
• Senatör: Adile Ayda.
• Atanmış bakan: Prof. DT. Türkan AkyoL
• Seçilmiş bakan: İmren Aykut
• Belediye başkanı: Müfide Ühan
• Vali: Lak Aytaman
• Kaymakam: Özlem Bozkurt
• Büyükelçi: Fihz Dinçmen
• Üniversite rektörlüğü: Prof. Dr. Saffet Rıza
Alper.
• Fakülte dekanlığı: Prof. Dr. Nüzhet Gökdo-
ğan
• Karakol amirliği: Ne\1an Kulak
Zabıta memurluğu: Atife Ipek.
• Dünya Güzellik kraliçesi: Keriman Halis
Ece.
• Şoför: Muammer Hanım.
• Pilot: Sabiha Gökçen.
Siyasette
kadın
Mecliste kadınlann oranı
Kadınlar42.7
Dsniniflrtcs
Fınlandiya
Hollanda
Almanya
Avusturya 2 4
BeJçika 2 3 . 3
Ispanya 2 1 . 6
Lüksemborg 2O
Portekiz 1 8 . 7
ingiltere 18.4J
37.4
3 7
3e|
3O.9
şiddet
kurbanı
• Gecekondu
mahallelerinde yapılan
araştırmada, kadınlann
yüzde 97'sinin aile içi
şiddete maruz kaldığı
belirlendi. Çalışabilir
kadınlardan ancak üçte biri
çalışma alanında istihdam
edilebiliyor.
ANKARA (Cumhuri-
yetBürosu)- 8 Mart Dün-
ya Kadınlar Günü'nde,
Türk kadınlannın sosyal,
siyasi, ekonomik alanlar-
daki konumu yine değiş-
medi. Kadmlann yüzde
97'si şiddetle iç içe yaşar-
ken yüzde 20'si okuma-
yazma bilmiyor, yüzde
39'u da işsiz.
Başbakanlık Kadınm
Statüsü ve Sorunlan Ge-
nel Müdürlüğü'nün araş-
tırmasına göre, şiddet ço-
ğunlukla kadına eşi, er-
kek arkadaşı ya da diğer
aile bireyleri tarafindan
uygulanıyor. Gecekondu
mahallelermde yaşayan
kadmlan kapsayan araş-
tırmada, kadmlann yüz-
de 97'sinin aile içi şidde-
te maruz kaldığı belirlen-
di. Ailelerin yüzde
34'ünde fiziksel, yüzde
53'ünde ise sözlü şiddet
var.
tstihdam sorunu
Türkiye genelmde lise
ve daha üstü eğitimli 15-
24 yaş grubunda bulunan
kadınlann yüzde 39.6'sı
işsiz. Kentli kadınlarda
bu oran yüzde 37.4 iken
kırsal alandaki kadınlar
için yüzde 45.3'e ulaşı-
yor. Türkiye nüfusunun
yansını oluşturan kadm-
lann yüzde 65-70'i sivil
'tşgücû içmde yer alıyor.
Çalışabilir kadınlardan
ancak üçte biri çalışma
alanında istihdam edile-
bilirken kadm işçiler en
çok sırasıyla tekstil, tanm
ve gıda sektörlen ile atöl-
ye ve ev işlerinde çalışı-
yorlar. Toplam 5 milyon
sigortalının yüzde I2'si
(600 bin kadın sigortalı)
kadm işçilerden oluşur-
ken toplam 2.5 milyon
sendikalı işçinin yüzde
12'si de (300 bin kadın
sendikalı işçi) kadm işçi-
lerden oluşuyor.
Univerateter
Üniversite ve diğer
yüksekeğitim kurumla-
nnda görev yapan 53 bin
805 öğretim elemanın-
dan 17 bin 828'i kadın,
35 bin 977'si erkek. Ka-
dm öğretim elemanlan-
mn tüm ögretim elaman-
lanna oranı ise yüzde
33. l'de kalıyor.
Kadm öğretim ele-
manlannm yüzde 8.5'i
profesör, yüzde 6.5'i do-
çent, yüzde 10.7'si yar-
duncı doçent, yüzde
12.4'ü de öğretim görev-
lisi. Diğer kademelerde
görevli kadınlar ise top-
lam öğretim elemanlan-
nm yüzde 61.9'unu oluş-
turuyor. Akademik per-
sonelin yüzde 33'ünü
oluşturan kadınlar dekan,
rektör, bölüm başkanlığı
gibi yönetici kadrolarda
son derece düşük düzey-
de temsil ediliyor.
Yargı organlannda
kadın
60 üyeli Damştay'm
19 üyesi ve 2 başkanveki-
li kadm. 238 üyeli Yargı-
tay'da ise 15 kadmüye ve
32 daire başkanlığı için-
de 1 kadm daire başkanı
bulunuyor. 4'ü yedek 15
üyesi olan Anayasa Mah-
kemesi'nin de 2 asil 2 ye-
dek 4 kadm üyesi var.
Kadınlar, yüzde 65.6
oranmda sağlık, yüzde
65.4 oranmda avukatuk,
yüzde 43.4 oranmda da
eğitim ve öğretim hiz-
metlerinde görev alıyor-
lar. Kamudakı kadınlann
yüzde 37.2'sı ise genel
idari hizmetler sınıfmda
çahşıyor. Kamuda çalı-
şan 100 kadmdan 57 si,
24-35 yaş grubunda yo-
ğunlaşıyor ve yüzde 44
ile ilk sırayı lise mezun-
lan oluşturuyor. Ikincı sı-
rayı yüzde 15.2 oranı ile
iki yıllık yükseköğrenim
mezunlan alıyor. Böyle-
ce orta kademede yoğun-
laşan kadınlann yüksel-
me şanslan da sınu"lanı-
yor.
Kadınlar, ilk olarak
1933 yüında belediye se-
çimlerinde seçme ve se-
çilme hakkı aldılar. 1935
ara seçimleri. kadınlara
seçme ve seçilme hakkı-
nın verildiği ilk seçim ol-
du. Bu dönemde, 18 ka-
dm TBMM'ye girerken
1939'daki seçimlerde,
400 milletvekili arasmda
15 de kadm yer aldı. 18
Nisan 1999'daki seçim-
lerde ise 550 milletvekili
sayısı olan Meclis'e sa-
dece 22 kadın girebildi.
Nebahat Akkoç
'Haklanmız
erkeklerin
ipoteği altında'
DtYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - 8 Mart
Dünya Kadınlar Günü konusunda değerlendir-
melerde bulunan bölgedeki az sayıda kadm ku-
ruluşundan Ka-Mer'in (Kadm Merkezi) Yönetı-
cısı Nebahat Akkoç, tnsan Haklan Evrensel Be-
yannamesı incelendiğinde, sıralanan tüm hakla-
nn kadınlar için işlemediğini söyledi. Akkoç
"Kadm haklan erkeğin ipoteği altmdadır" dedi.
Nebahat Akkoç, hukuk sistemlerinde de emek-
çi olan ve olmayan kadmlar için ayn ayn yasa
maddelerinin bulunmadığma dikkat çekti. Hu-
kukta genel olarak kadmlann lehine ve aleyhine
olan yasalann varlığına dikkat çeken Akkoç şöy-
le konuştu:
"Dilleri, dinleri, ırklan ve düşüncekri ne olur-
sa okun; 'erkek egemen sistemin' bütün kadm-
lan denetim aHma aldığuu, kadına reva görülen
şiddetin nitelik ve nkeük farkhhğuıa karşm. dün-
yanın her yerinde yaşandığnu bflen kadınlar ola-
rak 8 Mart'ı 'Dünya Kadınlar Günü" olarak ka-
bul ediyornz. Çabşan veçanşmayan kadınlar ara-
smda sadece çokönemsiz olan küçük bir far k göz-
lenebüir. Ev dışında bir meslekte çahşan kadınla-
nn sokakta hareket alam daha geniştir. Ev işçia
olarak çahşan kadınlar için ise ev dışındaki hare-
ket alam daha kısrthdır. Maalesef toplumda çah-
şan kadmlara yeni bir cinsiyet arfedikrek baa ko-
nularda mazur görülürler. Onlara "Erkek gibi
kadın' denilir. Bu özgürlüğü 'kadın gıbı kadm'
olarakdeğü,"erkekgıbı kadın' olarakalgüandık-
lan için sağjariar."
CHP, Popüler Kültur ve Kadm' paneli düzenledi
'Küreselleşme kadın-erkek
eşitliğini sağlayamaz'
tstanbul Haber Servisi - Küreselleş-
menin. beklenenin aksine, kadm-erkek
eşitliğini sağlayamayacağı ve yeni dün-
ya düzeninde kadının yine geri planda
kalacağı vurgulandı.
CHP tstanbul tl Orgütü'nün düzen-
lediği 'Popüler Kürrür veKadm' pane-
linde konuşan gazetemiz yazan Şük-
ran Soner. bu yıl '8 Mart Dünya Ka-
dmlar Günü' kutlamalannın daha coş-
kulu geçtiğini, ancak bu durumun "ka-
dınlara arok daha çokönem veriliyor"
şeklinde algılanmaması gerektiğıni be-
lirtti. "Moda, gerçek değfldir, uyutma
ve aldarmadır" diyen Soner, bu yılki
kutlamalann da 'moda' anlayışıyla yü-
rütüldüğünü belirtti. Yeni dünya düze-
ninin kadm-erkek eşitliğini sağlayama-
yacağını ifade eden Soner, Amerika'da
süren seçim kampanyalarmı örnek ver-
di. Demokrat Parti başkan adaymm,
kampanya boyunca eşi tarafindan sah-
neye davet edildiğini kaydeden Soner,
"Yinebirfleri tarafindan siyasette kadı-
na biçilen rolün 'hamallık' ve arka
plandayer ahnak olduğunu görüyonız.
Küreselleşme, kadınm var olan hakla-
rmı da elinden alacak" diye konuştu.
CHP'nm kadmlara milletvekilliğin-
de kota uygulamasunn çok önemli bir
gelişme olduğunu anlatan Soner, bu-
nun gerçekleşmesi için erkekler kadar
kadınlann da CHP'ye üye olması ge-
rektiğini belirtti.
Şair-yazar Ayten Mutlu da, hiçbir ül-
kede kadmlann ikinci konumdan öte-
ye geçemediğini, dinlerin de bu duru-
mu desteklediğini kaydetti. Kendisinin
bir 'DünyaKadm Şairier Antolojisi' ha-
zrrladığını ifade eden Mutlu, dünyada-
ki ilk şair ve yazann da bir kadın oldu-
ğunu vurguladı. Yapılan bir araştırma-
ya göre kadınlann yeryüzündeki işle-
rin yüzde 75'ini yaptığı, ama mülkiye-
tin yüzde 10'una sahip olduğımun be-
ürlendiğini belirten Mutlu,''Kadını en
fazla sömüren yine kadmdır. Eğer bu-
gün kadının 'ikinci planda' olduğunu
konuşuyorsak bunda kadının da payı
yokmudur?" diye konuştu.
" CHP tstanbul ll Başkan Yardımcısı
Ümran Ydmaz da, ev hammlanmn da
emekçi olduğunu ve 8 Mart'ın aynı za-
manda onlann da günü olduğunu be-
lirterek "Her başanh erkeğin arkasın-
da bir kadm vardır, ama her başanh
kadınm arkasında bir erkek yoktur"
dedi.