Katalog

MART 2000 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / YATIRIMCI REHBERI Cumhuriyet Altını (t»n TL) 38.200 37 000 561500 565.500 28&500 283.800 13 DO İ a r (serbest pıyasa satış) 580000 583000 M a r k (serbest pıyasa satış) 289 300 Gecelik faizler c%) tlnterban • flepo Borsanın seyri 17.841 17.669 15598 15.618 YORUM ÖZTtN AKGÜÇ ^7&250 36500 284 800 285 500 286.000 34 36.500 33** ^f 26 28 J n %° 50 3 2 33 ""34 3 S T Ü T 27 Gerileyen Dış licaret Ekonomının 1999 yılında başarımını (performansını) belırleyen gostergeler, olçuler sayısal olarak netlık kazanıyor Ulusal gelınn azalmasına, fiyat artışının hızlanmasına, butçe açığının tehlıkelı boyutta rekor duzeye yukselmesıne, dış tıcarettekı gerıleme de eklendı Dunya tıcaretının reel olarak yaklaşık yuzde 5 0 oranında buyuduğu 1999 yılında dış tıcaretımız, bır oncekı yıla gore USD baanda yuzde 7 7 oranında azalmıştır 1999 yılında dış tıcaretımızdekı gelışmeler şoyle ozetlenebılır • 1998 yılında 72 895 mılyon USD olan dış ticaret rjacmımız, 1999 yılında 67 280 mılyon USD'ye gerılemıştır 1999 yılında dış ticaret hacmınde genleme esas ıtıbanyla dışalımın azalışından kaynaklanmıştır 1998 yılında 45.921 mılyon USD olan dışalım, 1999 yılında yuzde 11 4 oranında azalarak 40 692 mılyon USD'ye genlemıştır Dışsatımda genleme sınırlı boyutta kalmış, 1998 yılında 26 974 mılyon USD olan dışsatım, yaklaşık yuzde 1 5 oranında azalarak 1999 yılında 26 988 mılyon USD olmuştur Dışsatımda genleme sınırlı olçude gorulmekle beraber, ekonomıde duraklamanın olduğu bır donemde dışsatımın arttınlamamış olması olumsuz bır gelışmedır Iç pazarın daraldığı bır donemde, fırmalar ın dış pazarlara yonelerek, satış kayıplannı gıdermelen gerekırdı Nıtekım 1999 yılından once ıç pazann daraldığı yıllarda, dışsatım hızlı artış gostermıştır • Yatınm mallan dışalımında azalış daha buyuk boyuttadır Dışalımda genleyışın daha çok sermaye mallan dışalımından kaynaklanmış olması, vurgulanması gereken dığer olumsuz bır gelışmedır Gerçekten 1999 yılında dışalımda bır oncekı yıla gore azalış, tuketım mallannda yuzde 4 S duzeyınde kalırken, ara mallannda yuzde 10 3'e, sermaye mallannda ıse yuzde 18 2 duzeyıne yukselmıştır Sermaye malı ve ara mallan dışalımındakı genleyış, 1999 yılında ekonomıde yatınm ve uretımde cıddı duşuşler olduğunun dığer somut gostergelennı oluşturmaktadır • Dış ticaret açığı bır oncekı yıla gore yuzde 25 6 oranında daralmıştır 1999 yılında dışalımda hızlı duşuş dış ticaret açığının daralmasına olanak vermıştır 1998 yılında dış ticaret açığı 18 947 mılyon USD ıken, açık 1999 yılında 14 103 mılyon USD'ye ınmıştır Başka bır deyışle dış ticaret açığı yaklaşık dortte bır oranında daralmıştır Ancak bu daralma, dışalımın dışsatımdan daha hızlı duşuşunden kaynaklanmıştır Oysa ıstenen, dışsatımı dışalımdan daha hızlı arttırarak açığın kapatılmasıdır • Dışalımdakı daralma, dışsatım/dışalım oranının yukselmesıne olanak vennıştır 1998 yılında dışsatım/dışalım oranı yuzde 58 7 ıken, bu oran 1999 yılında yuzde 65 3'e yukselmıştır Salt oranın yukselmesı olumlu bır gelışme olarak yorumlanamaz Oranın yukselmesı, paydanın (dışalımın), paydan (dışsatımdan) daha hızlı duşmesınden kaynaklanmıştır. Yine burada da ıstenen, dışsatımın dışalımdan daha hızlı artması sonucu karşılama oranının yukselmesıdır • AB ıle olan tıcarette açık azalmıştır 1999 yıh dış tıcaretn rakamlannın gosterdığı tek olumlu gelışme, AB'ye olan dışsatımın yaklaşık yuzde 6 2 oranında artarak 14 333 mılyon USD'ye yukselmesıne karşın bu ulkeler grubundan yapılan dışalımın yuzde 11 0 duzeyınde azalması sonucu, açığın 7 086 mılyon USD'ye genlemesıdır 1999 yılı dış ticaret rakamlannın da ortaya koyduğu gıbı, Türkıye'nın dış tıcaretını gelıştırebılmesı, ozellıkle dışsatımın arttınlabılmesı ıçın, uretım yapısını değıştrmesı, dışsatım uruntennı çeşrtfendırmesı, yenı urunler uretmesı gerekır Türkıye'nın geleneksel dışsatım urunlen ıle atılım gerçekleştırmesı olanaklı gorulmemektedır Turkıye uretımde gerçekten yapısal bır değışme gerçekleştırme zorundadır Bu uretım yapısı ıle, bu denlı duşuk dış ticaret hacmı ıle Turkıye Avrupa lıgınde kendıne yer bulamaz 15.364 1 1 Şub 18Şub 25Şub 3Mart 10Mart 24Mart 11 Ş u b • > 8 Şub 25 Şub 3Mart 10 Mart 24 Mart 11 Şub 18Şub 25Şub 3Mart 10Mart 24Mart 11 Şub 18 Şub 25 Şub 3 M a n 10 Mart 24 Mart 11 Şub 18 Şub 25 Şub 3 Mart 10 Mart 24 Mart BORSADA CEÇEN HAFTA Mentaıl Kıymel Ifleîn mıktın (000) Kspanrç Fîyalı Haftalık Tıızd» Tlllık Yîale AB'den sıfır gümrükle ithalat anlaşması Türk üreticisinin ölüm fermanı oldu Tarun sohıksuz kaldı AHMET ŞEFİK TRABZON Türkıye'nın Avnıpa Bırlıği'yle (AB) karşılıİdı tanm tavızlen anlaşması gereğı taahhut edılen sıfır gumruklu ıthalatın en çok etkıleyeceğı tanmsal sektorlerden bın çay sektoru Doğu Karadenız Bolgesı'nın temel geçım kaynakJanndan bın olan çay sektörunde 210 bın aılenın ruhsatlı çay bahçesı bulunuyor Sadece doğrudan bu unınle ılgılı nufiıs bır mılyonun uzennde Çay uretımınde beşıncı durumda olan Türkıye'nın bırçok sorunu bulunuyor Kalıte, uretım, malıyet ve pazarlama açısından dığer üretıcı ülkeler ve sanayıcı ulkelere gore rekabet şansı oldukça duşuk Sıfır gumrukle pıyasaya yabancı çaylann gırmesı Turk çaymın olum fermanı olarak nıtelendınlıyor Trabzon Çay Sana> ıcılen v e lşadamlan Derneğı Başkanı Rahmi l stun. Turkıye'de 400 mılyon dolarlık bır pazar bulunduğunu, bu yuzden yabancı firmalann Turkı>e'yı gozlerıne kestırdıklenru soyledı Ça> açısından Türkıye'nın onunde karanlık bır tablo bulunduğunu belırten Üstün malıvetlenn duşurulmesı ıçın çıftçının mutlaka subvanse edılmesı gerek Tarımda doğrudan gelir ödemesi ANKARA(AA)Tanmda doğrudan gelır desteğı uygulamasının esaslan behrlendı Pılot uygulama kapsammda, hedef çıftçılere dekar başına ve 199 dekara kadar arazı ıçın S dolar ödeme yapılmasına karar venldı Bu durumda, proje kapsamındakı bır hedef çıftçıye, en fazla 995 dolar doğrudan odeme yapılabılecek. Ûdemeye esas arazı rruktan belırlenırken, 500 metrekareye kadar olantasmıdıkkate alınmayacak, 500 metrekareden buyuk olanlar dekara tamamlanacak Ödemeler, nakten ve Hazme'ntn belırleyeceğı dönemlerde, da taksıt halınde yapıiacak JerdanTeKs ISlİfcfÇİ^ Vabancı çaj lann gırmesi, Turk çayının olum fermanı olarak rütelendirili\or. tığını soyledı Ustun. şunlara dıkkat çektı "A\Tupa'nınsomurgesıolama\TZ.Avrupa bıa somurecekse ne >apalım bovle Dişkıyı, ihşkfler odun vererek obnaz. Bütun bunlan kabul edemevız. Fransa'da nasıl buğda\ çiftçisı vollan kesıp hakJanı an\or. elbet bızkr de hakkınuzı aramanın yoUannı aranz." rumak ıçın ABD ıle buyük bır çatışma ıçınde olduğunu, ancak kendı çıkarlan gerektığınde Turkıye'yı buna zorladığını belırttı Sıfır gumruk uygulamasmın çay sektorunun kesın sonu olacağını one suren Rahmı L sta, dıger uretıcı ulkelerle Türkıye'nın yanşmasının olanaksız olduğunu, bu ülkelerde 12 ay çay toplandığını, ışçılığın boğaz tokluğuna yapıldığını, malıyetlenn çok duşuk olduğunu soyledı Sonumuz olur Rıze Zıraatçılar Derneğı Başkanı Güngör l sta, AB nın kendı ıç pı> asasını ko Ziraat Odaları baskanlari: fm»k| Türktarum sabote ediliyor bıldınde "Çıftçiliklegeçımini sağlayan ınsanlanmızda BURSA Bursa'dakı zıintihariar. psıkolojik sorunraat odalannın başkanlan lar ve srrese bağb hastalıklaryayımladıklan ortak dekladan olumkr başlamıştır Çiftrasyonda, hukumetın IMF çmin uretım araçlan, rraktorıle AB'nın ısteklen \e tarlalan lenne.boyun eğ\ok pahasına • Türkıye'mn dığmı, uretıcıler elindençıkmak2000 yıh aleyhıne yapılan tadır. Cumhuduzenlemelerle sonunda nyet tarihinde Türkıye'nın gorulmemişbutanmda 2000yıhsonunnalım \aşantamamen da tanmda tamaktadır" deithalata dayalı mamen ıthalata nıldı hale getınleceğı dayalı hale getıZıraatodalasoylenıyor nlecegmı savunn ba^kanları, dular hukumetın altBursa Ziraat Odası Başkayapıyı hazırlamadan IMF v e nı Fuat San, Inegol Ziraat AB'den gelen talımatlan buOdası Başkanı NiyaziÖzbil, rokratlann ısteğı uzenne yaOrhangazı Ziraat Odası Başyımladığını, gubre tahsısıykanı Cevdet Aton ıle Karale ılgılı son genelgenın bucabe> Ziraat Odası Başkanı na ornek olduğunu savunNuri Karaca'nın ımzaladığı dular LEV^NTGENCELLİ Yatırım araçlarının haftalık getirisi (%) Faizler net ve donem sonu olarak hesaplanmışttr Repo faızlen, İMKB venlendır Dovız ve altın serbest pıyasa fıyatıdır "' ; Fıngrs 312 Borsada düzettme harekeâ Ekonomi Senısi Borsa bu hafta bayram tatılı oncesı \aşanan yuzde 6 3'luk yukbehşın düzeltmesmı yaptı Anayasadeğışıklığı ıle ılgılı pazarlıklann yarattığı tedırgınlığın satışlara bmde 9 6 oranında değer kaybeden endeks, 17 bın 540 puandan kapandı Borsanın 16 bın18 bın bandında sıkıştığını belırten uzmanlar, endeksın bu bandı vukan doğru aşabılmesı ıçın para gınşı olması gerektığını soyledıler Aynca,Tupraş'ınhaIkaarzınınve mart enflasyonuna yonelık beklentılenn para gınşını engelledığı ıfade ediliyor Onumuzdekı hafta da halka arzlar ve enflasyon rakamının ön planda olacağını dıle getıren uzmanlar, endeksın bır sure daha 16 bın18 bın puan aralığında dalgalanacağını tahmın edıyorlar n 214011 YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? Microsoft Explorer, Windows'dan aynlıyor Ekonomi Servisi Antıtekel davasını kaybeden Mıcrosoft'un Wındows ışletım sıstemden Internet tarayıcısı Explorer'ı ayıracağı soylenıyor Rekabet kurallanna aykın davranan Mıcrosoft'un dava sonrasında çeşıtlı yaptınmlar uygulayacağı belırtıhyordu ABD'de > ay ımlanan The WaD Street Journal'ın habenne gore, ABD'h hukumet yetkılılen ve Microsoft yönetıcılen arasında yurutulen anlaşma doğrultusunda. Microsoft, Windows ışletım sıstemınden Internet Explorer'ı ayırarak satacak Cisco öne geçti Bu arada, Internet ekıpmanlan yapımcısı Cısco Systems şırketı, dunyanm en değerlı şırketı unvanını Mıcrosoft'tan aldı Teknolojı hısselennın ışlem gorduğu Nasdaq Endeksı'nde Cısco Systems'ın hısse senetlennın toplam değen 579 1 mılyar dolara ulaşırken Microsoft şırketının hısse senetlennın toplam değen 578 2 mılyar dolarda kaldı Borsacılara gore, Microsoft şırketının gelecektekı performansı, ABD Adalet Bakanlığı ıle 19 eyalet yonetımının açtığı antıtekel davasının sonucuna bağlı olabılır BM.CCSCL PAZAJ A Y nus Çeşme C" p p K Gıma Gorbon Işı HalkSıgorta L AslanÇnn Petrofcert Tur TurcasPetroi V Kredı F ICr 5 M Zortu Ho d Abana Elektrm Bısaş Teksî 1 Boyasan Tekst Ceyiaş Tetet Ç t E ! l DoÇusan DuranOfset KepezEk Metaş Raks Bekrnnk RaksEvAtet Tezsan 15500 14744 1319751 6065 94248 25401 1248 39217 1833 72165 1941 9834 8311 5944 1380 128 1805 484 5642 329211 14139 3704 38000 8300 15250 13750 87O0 385O0 22250 27500 11500 5100 51000 3950 1250 1700 495000 17000 6700 520000 70OO 4550 3950 22^5 «76 000 833 6 78 1 14 694 39 06 1 79 4.55 17 24 000 1 28 7 41 0O0 1466 «85 4 29 11 86 000 13 75 395 1 09 120 29 33 8" 30 00 65 66 20 83 316 22 41 2" 1 85 27 78 22 89 41 67 81 6 19 05 47 83 23 85 146 38 1728 7 14 16 67 109.20 27 42 "5 19 SPK ve Türk Ticaret Kanunu gereği yayımlanması zorunlu ilanlannız için Cumhuriyet size özel bir fiyat sunuyor: Türkiye Baskısı Brüt st/cm 20 $ Bilgi için: (0212) 513 84 6061 FakS: 513 95 80 514 07 53 (0212) 513 84 63 Cumhuriyet