Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 MART2000SALI CUMHURİYET
EKONOMÎ /
SAYFA
ekonomi®cumhuriyetcom.tr 13
TBCB.de
sattyor
• tSTANBUL(AA)-
Tekel'ın özelleştirilmesine
yönelik yasa tasansının
hazrrbklanna başlandığı
bildirildi. Tekel Genel
Müdürü Mehmet Akbay,
Tekel'in özelleştirilmesi
için özel bir kanun
çıkanlması gerektiğini
belirterek bu konuyla ilgili
bir taslak çalışması
başlattıklanm kaydetti.
Akbay, Tekel'in bu yıl 52
trilyon lıralık yatınm
yapacağını da bildirdi.
Tekel'in 1999cirosunun 1
katrüyon 150 trilyon lira
seviyesinde gerçekleştiğini
belirten Akbay, 2000
yılrnda 2.5 katrilyon lira
ciro ve 100 trilyon liranın
üzerinde kâr
hedeflediklerini dile getirdi.
fciverghlen
trilyon
• ANKARA (AA) - Vergi
Usul Kanunu'nun 279.
maddesı çerçevesinde
toplanan geçıci vergi
miktannın yaklaşık 550
trilyon lira olarak
gerçekleştiği belirtildi.
Devlet kâğıtlanndan elde
edilen faiz gelırlerine
ılişkin 279. maddenin ilk
uygulaması olan geçici
vergide ilk hesaplamalara
göre gerçekleşme, 800
trilyon liralık tahmini
hedefin altına düştü.
Bankalar, ve devlet
kâğıtlanndan faiz gelıri
elde eden diğer
mükellefler, ellerindeki
devlet kâğıtlannın 31
Aralık 1999tarihi
itibanyla işlemiş faizi için
15 Şubat'a kadar geçici
vergi ödemesinde bulundu.
Genetfk pamuk
tohumu
• İZMÎR (AA) - Israil 'den
ithal edilen genetik pamuk
tohumu hibritin Ege'de 12
anlaşmalı üreticiye
dağıtıldığı belirtilerek
kaliteli pamuk ve iplik
üretimi yönünde
çalışmalann sûrdüğû
bildirildi. Güçbirliği
Holtönş Başkan Vekili w " >
Izmir Ticaret Borsası (İTB)
Meclis Başkanı Tuğrul
Yemişçi, hibritin Ege'de 12
anlaşmalı üreticiye
verildiğini belirterek
yetiştirilecek pamukla
Türkiye'de ilk kez 160
numara uzun elyaflı iplik
üretileceğini belirtti.
EpdemiP'e 873
tpllyon harcandı
• ZONGULDAK (AA) -
Ereğli Demir ve Çelik
Fabrikalan TAŞ
(ERDEMTR) Genel
Müdürü Şener Macun,
Kapasite Arttırma ve
Modernizasyon (KAM)
projesine, 1989-1999 yıllan
arasında 1.5 milyar dolar
(873 tnlyon lira) harcama
yapıldığmı bildirdi. Macun,
Erdemir'in dünya demir-
çelik sektöründe yaşanan
olumsuzluklara rağmen
üretim ve satış açısından
program hedeflerini
yakaladığını, aynca
yatuımını da sürdürdüğünü
söyledi.
AB'de enflasyon
oramyüzdei.9
• BRÜKSEL (AA) - AB
istatistik örgütü Eurostat,
15 AB üyesi ûlkede
ortalama ydhk enflasyon
oranının, şubat sonu
itibanyla yüzde 1.9
olduğunu açıkladı.
Eurostat verilerine göre,
Almanya ve Belçika'da son
12 aylık enflasyon oranı
yüzde 2.1, îtarya'da yüzde
2.4, Yunanistan'da yüzde
2.6, Isveç'te yüzde 1.4,
Lüksemburg'da yüzde 2.6,
Fransa ve Hollanda'da
yüzde 1.5 oldu.
G-20'ter
toplanıyor
• ANKARA (AA) - Üst
düzey ekonomi
yetkililerinin G-7 ve
Türkiye'nin de aralannda
bulunduğu gelişmekte olan
büyük ekonomiler (G-20)
toplantılanna katılmak
üzere Hong Kong'a
gidecekleri belirtildi.
Hazine Müsteşan Selçuk
Demiralp, Müsteşar
Yardımcısı Ferhat Emil,
Merkez Bankası Başkan
Yardımcısı Şükrü Binay ve
Maliye Bakanı Danışmanı
Vedat Özden'den oluşan
ekibin, 25 Mart'ta
yapılacak toplantıya
katılacağı kaydedildi.
Çalışanlar, Bayar'ın halka arzla ilgili bilgilendirme toplantılanna katılmadı
Tüpraş'm sabşma protesto
• Türkiye'nin en
büyük ve en kârlı
kuruluşu Tüpraş'ın
yüzde 15'lik
bölümünün halka
arznıa tepkiler
sürüyor. Petrol-îş
Sendikası, halka
arz aldatmacası ile
toplumun
yanıltıldığını
bildirdi.
İZMİT / İSTANBUL
(Cumhuriyet)- Çahşanlar,
'EnBirvük 500Saımi Ku-
ruluşu" listesinde ciro sı-
ralamasında 16 yıldır bi-
rinci sırayı alan Türki-
ye'nin en önemli sanayi
işletmelerinden Tüpraş'ın
'halcaaız' adı altında özel-
leştirilmesini protesto et-
tiler. Türkiye'nin en bü-
yük ve en kârlı kuruluşu
Tüpraş'myüzde 15'lik bö-
Bugüne kadar yapılan özeDeştirmelerin çahşanlar ve kamuoyunun yaranna olmadığı gözier önüne serfliyor.
lümünün halka arz edilmesıyle il-
gili olarak dün Izmit Rafinerisi'nde
düzenlenen bilgilendirme toplan-
tısınaçahşanlarkanlmadı. Özelleş-
tirme İdaresi Başkanı Uğur Bayar
çalışanlara bılgi aktarmak ama-
cryla düzenlediğı toplanüyı, yalnız-
ca rafıneride çalışan kapsamdışı
personel izlerken Bayar, bütün dün-
yada özelleştirmenın sürdüğünü
belirtti.
Daha önce, çauşanlan halka arz-
la ilgili toplanüya kaulmamaya ve
hısse senedi almamaya çağıran
Petrol-lş Sendikası tarafından ya-
pılan yazıh açıklamada, halka arz
aldatmacası ile toplumun geniş ke-
simlerinin yanıltıldığı. Tüpraş'ın
yağmalanmasırun önünün açıldı-
ğı ve kamuyarannın çiğnendığı di-
le getirildi.
Açıklamada, "Ozefleştirme İda-
resi, Tüpraş vesflesryle kamuoyu-
nuy-anıltaraközeDeştinnenin pro-
pagandasmıyapmakolanağı naka-
vuştuğunu sanryor. Ancak Tüpraş
çansanıözeUeştirmecilerehaketti-
âyanıu «Tecefctir" denildi. Petrol-
lş Genel Merkezi'nden Genel Baş-
kanMustafa Oztaşkm'ın imzasıy-
la yayunlanan açıklamada, 10 yıl-
da 1.3 milyar dolar yatınm yapan,
ülkeye giren ham petrolün yüzde
86'sını işleyen ve Avrupa ölçüle-
rinde bir kuruluş olan Tüpraş'ın
1994 ve 1999 ekonomık krizlerin-
de can simidı olduğu anunsatıldı.
'Propaganda yapılıyor'
Tüpraş'ın özeUeştinlrnesıninka-
mu kesımınin bindiği dah kesmek
anlamına geldiği vurgulanan açık-
lamada, "Özellestinnenin ülke
çapında propagandası yapılmak
istenmekte. Tüpraş'ın üretim so-
nucu eldeettiğj kaynaklar, yaunm-
lan ve piyasa etkinUğini artür-
makiçin yeterfi düzeydedir. Diğer
yandan, bugüne kadar halka arz
adı altmda yapılan satışlarda, top-
lam özelleştirme değerinin çok
küçük bir kısmını oluşrurmak-
tadır. Hisse alan küçük tasarruf
sahibinin şirkette idari hiçbir yet-
kisi olmamaktadır" değerlendir-
mesı yapıldı. Petrol-lş yönetimi,
açıklamada, halka arz yoluyla
yapılan satışlarda kontrolün bü-
yük hisseyi alan sermaye grup-
lannın eline geçtığini anımsata-
rak şunlan dile getirdi:
u
Halka arzaldatmacalanna ka-
pıkp hisse abnlar bin bir zahmet-
İe birikürdikleri tasarnıflannı bu
sermaye gruplanna aktararak
kayıpiara uğramışlardır. Üs-
teMk daha sonrayapdanserma-
ye arttınmlanna katümamış-
lar,hisseoranlan dikkate ahn-
mayacak ölçüde düşmüsrür."
Toplantılar sürüyor
Petrol-îş Sendikası Kınk-
kale Şubesi Başkanı RecepSe-
fer de, çalışanlann Tüpraş'ın
hisselerini satın almayacakla-
rmı behrterek özelleştirilme-
ye karşı olduklannı söyledi.
Yaptığı yazılı açıklamada
Tüpraş'uı halka arzının ilan
edıldığını ve işçüerin ıkna edil-
mek üzere Kocaeli, Kınkkale,
Batman, Aliağa rafinerilerin-
de bir dızi toplantılar düzen-
lendiğıni anımsatan Sefer, *Sa-
ymBayar^çlerinyogunigi gös-
terdiğmi basında acıklamışar.
Oysa işçüerin katüması bik
sözkonusu değildir. Ozeüeştir-
menin sermayeye kaynak ak-
tarmak olduğunu biliyoruz.
Biz hangj adla gelirse gelsin
özeücştirmenin halk yaranna
olmayacağını biüvoruz" dedi.
Özelleştirme İdaresi Başkanı
Bayar, çahşanlann katürnadığı top-
lantıda halka arz edilecek olan
Tüpraş'ın çahşanlannı, çalışnkla-
n yere ortak olmaya çağu-dı.
Bayar, yapuğı konuşmada, dün-
yada birçok ülkenin ekonomıkkriz-
lere rağmen yüzlerce özelleştirme
yapüklannı belirterek ötB'nin 15
yıldır yaptığı işlerin bazen beğe-
nildiğini, bazen de eleşurildiğini an-
lattı. Bayar. Tüpraş,yöoetimidev-
leöe olan ve özeDeştirilaı 3k kuru-
hış olacakür" dedi.
Kayıt dışı ekonomiyle mucadele
Gayrimenkul
satışına gözaltı
ANKARA (AA)-Mali-
ye Bakanhğı, şirndı de gay-
rimenkul zenginlerinin pe-
şine düştü. Maliye Bakanı
" SüHier Oral'm kayıt dışı
ekonomi ile mucadele prog-
ramı çerçevesinde, 1998-
1999 yıllannda 5 ve daha
fazla gayrimenkul satan 5
bin 918 kişi ve kuruluşun
vergi ödeyip ödemediği tek
tek araştınlıyor.
Gelırler Genel Müdürü
AkifHamzaçebi'nden alı-
nan bilgiye göre, vergi nu-
marası uygulaması yoluy-
la toplanan bilgiler, çapraz
vergi kontrollerinde kulla-
nıhnaya başlandı.
Gelirler Genel Müdür-
lüğü, vergi numarası aracı-
hğıüe 1998 ve 1999 yılla-
nnda 5 ve 5'ten fazla gay-
rimenkul satanve her bir yü
için tapu harcı matrahlan-
nnı toplamı 10 milyar ve
üzerinde olan kişi ve kuru-
luşlann dökümünüçıkardı.
58 bin konut satıldt
Çahşmada behrlenen yıl-
larda 80 ilde 5 ve 5'ten faz-
la gayrimenkul satan ve
harç matrahlan toplamı,
yıl bazında en az 10 mil-
yar lira olan kişi ya da ku-
ruluş sayısı 6 bin 146 ola-
rak tespit edildi. Bu kişile-
rin satuklan gayrimenkul
toplamı Lse 58 bia 45 ola-
rak saptandı.
Gehrler Genel Müdürlü-
ğü, depreme manız kalan
Kocaeli, Bolu (Düzce ra-
kamlan Bolu'nun içinde
yer aldı), Sakarya ve Yalo-
va'yı yapılacak inceleme-
de kapsam dışı bırakınca
denetıme tabi tutulacak
mükellef sayısı 5 bin 918,
bunlann sattıkları gayri-
menkul sayısı da 55 bin
906 oldu.
76 ilin sonuçlanna gö-
re, tstanbul'da 2 yılda 5 ve
5'in üzerinde gayrimen-
kul satan mükellef sayısı
1717, sanlan gaynmenkul
sayısı ise 16132olarakbe-
lirlendi. Ankara'da mü-
kellef sayısı 662, gayri-
menkul sayı 6653; Izmir'de
mükellef sayısı 487, gay-
rimenkul sayısı 4382; An-
talya'da mükellef sayısı
294, gayrimenkul sayısı
2456; Bursa'da mükellef
sayısı 215, gayrimenkul
sayısı ise 1990 olarak be-
lirlendi.
Antalya Hali'nde
100 trilyonluk kaçak
ANTALYA (Cumhuri-
yet)- Türkiye'nin en büyük
turfanda sebze ve meyve
hali plan Antarya Hali'nde
geçen yü işlem gören ürün
miktannın 50 trilyon lira ol-
duğu, ancak kaçağm ise
100 trilyon liraya ulaştığı
belirtiliyor.
Antalya Hali'nin, dün-
yanın 4'ncü büyük hali ni-
telıgınde olduğunusavunan
Hal Müdürü Emin Nev-
ruz, halde kaçak işlemle-
rin de yapıldığmı, kaçak-
lann engellenmesi duru-
munda işlem miktannm
150 trilyon üraya çıkabile-
ceğini anlara. Yapılan tüm
çalışmalara ve denetimle-
re karşm mal kaçağmm
önlenemediğini anlatan
Emnı Nevruz, kaçağm ön-
lenebilmesi için yeni bir
sistemi devreye sokmak
için çalışmalara başladık-
lannı açıkladı. Bilgısayar
denetimli elektronikbarkot
sistemini kurmak için ça-
hştıklarmı anlatan Emin
Nevruz şunlan söyledi:
"Belediyenin önemli bir
geliri olan haldeki 100tril-
yonttrahkişlem kaçağının
önlenebflmesi içinolustur-
mayı düşündüğümüz bu
sistem 600 bin dolara mal
olacak. Bu sistem Türki-
jeide hiçbiryerdebuhmnu-
yor. bk kez Antaha'da uy-
gulayacağız. Bu bilgisayar
destekli barkot sistemine
künse müdahaleedemeye-
cek. Giriş ve çüoşta tüm
araçlartarnhyorve fatura
bilgisavara giriyor."
Tanm Bakanhğı'Dm getireceği ürün planlaması sistemi ile patatesteyaşanan sorunun tekraıianmaması sağlanacak.
Üretici yönlendirilecek
• Tanm komisyonu, çiftçi ve üreticiyi yönlendirirken tanm
ürünlerinin yurtiçi ve yurtdışında pazarlanmasına destek verecek
Ekonomi Servisi-Tanm
ve Köyişleri Bakanı Hüs-
nü YusufGökalp. ürünlenn
planlaması, değerlendiril-
mesi, pazarlanması konu-
lannda çiftçi ve üreticiyi
yönlendirmek için bakan-
lık bünyesinde bir "komis-
yon" kurulacağmı bildirdi.
Ürün planlaması sistemi-
ne ilişkin yasal düzenleme
tamamlamncaya kadar gö-
rev yapacak olan komis-
yon, tanm ürünlerinin pa-
zarlanması, ürünün değer fı-
yan ile tüketimi, değerlen-
dirilmesi ve planlaması ko-
nulannda görev yapacak.
Bakan Gökalp dün yap-
tığı yazıh açıklamada, üre-
ticinin elinde kalan patates
stoklannın üçte ikisınin tü-
ketildiğini söyledi. Gökalp,
bu çahşmanın sadece patatesle suur-
h kalmadığmı beUrterek diğer ürünler-
de de aynı sorunun yaşanmaması için
"ürûn planlaması'' sisteminin getiri-
leceğini kaydetti. Türkiye'de bugüne
kadar ürün planlaması yapılamadığı-
nı, çiftçi ve üreticinin hangi ürünü ek-
mesi gerektiği yönünde bugüne ka-
Japonya'nın gıda politikası
TOKYO (AA) - Japonya, gıdada kendi kendine
yeterülik arayışlannı sürdürürken tarun
politıkasını masaya yaturdı. Tanm sektönmü
yeniden örgütleyerek çiftçüiğin etkin, verimli
kılınmasını hedefleyen programda, gıda
güvenliği, kalite ıyileştirme. fiyat istikran ile gıda
paketleme komılan da ele alınıyor.
Daüy Yoimuri gazetesinin haberine göre gıda,
tanm ve çiftçi köyler politikası konusunda
Başbakanlık Tavsiye Kurulu tarafindan hazırlanan
temel program, bımdan böyle tanm
politikalarmda rehber olacak. Japonya'da ilk kez
gıdada kendi kendine yeterlilik hedefi
belirleniyor. Japonya Başbakanı Keizo Obuchi'ye
geçen çarşamba günü sunulan prograrmn ana
temeb, gıda kendi kendine yeterülik düzeyinin,
kalori bazmda 2010 yıünda yüzde 45'e
yükseltihnesi hedefine dayamyor.
tiğini söyledi. Tanm ve Kö-
yişleri Bakanı Gökalp, ürün
planlaması sistemine ilişkin
yasal düzenleme tamamla-
nıncaya kadar, bakanhk bün-
yesinde oluşturulacak komis-
yonun, tanm ürünlerinin iç
ve dış pazarlarda pazarlan-
ması, ürünün değer fîyan ile
tüketilmesi, değerlendirüme-
si, planlaması konulannda
görev yapacağını kaydetti.
Pazar tespiti yapılacak
dar bir yönlendirmenin olmadığını
kaydeden Gökalp, patateste ortaya çı-
kan problemin temeünde de bunun
yattığmı ifade etti. Gökalp, tüm tanm
ürünlerinin. "değerfivanflepazanan-
masj,tüketkinmkafiteü ürün tûketme-
si" için sürdürülen çahşmalann daha
organıze bır hale getirilerek devam et-
Komısyonun, çiftçi ve üre-
timi yönlendireceğini, plan-
lama ve organizasyonun sağ-
lıkh bir sekilde yürümesini
sağlayacağını belirten Gö-
kalp, komisyonun aynı za-
manda dûnya projeksiyonun-
da çalışarak iç ve dış pazarka-
pasitelerini belirleyeceğini,
hangi ülkeye,hangi miktarda
ve hangi tür ürünün pazarTanabilece-
ğini tespit edeceğini söyledi. Gökalp,
komisyonun çiftçi ve üreticilerin bağ-
h bulunduklan kuruluşlan veya direkt
çiftçi ve üreticiyi yönlendireceğini ve
ürün planlamasının da buna göre ger-
çekleştirileceğini kaydetti.
Fonaahnan bankalarDenetlemeKımdıı
f
nu betdiyor
ANKARA(Cumhurivet Bürosu)
-Tasarruf Mevduatı Sıgorta Fonu
kapsamındaki 8 bankanın satışı ya
da tasfiyesi konusunda Bankacıhk
Düzenleme ve Denetleme Kuru-
lu'nun oluşması bekleniyor. Ba-
kanlar Kurulu'nun, üyeleri bu ay
sonunakadaratamasının ardından
Bankacıhk Düzenleme ve Denet-
leme Kurulu, Ağustos 2000'de ta-
mamen faaliyete geçirilecek. Ku-
rul başkanlığîna eski Maliye Baka-
nı Zekeriya Temizel'in atanması
bekleniyor. ANAP'h Bfltekm Öz-
demir'in de başkan yardımcılığı
konusunda iknaedildiği beUrtiliyor.
Hükümetin, IMF'ye sunduğu ni-
yet mektubuna göre, stand-by ko-
şulu olarak mart ayı sonuna kadar
Bankacılık Düzenleme ve Denet-
leme Kurulu üyelerini ataması ge-
rekiyor. Ancak ay sonuna kadar
beklenmeyeceği ve gelecek hafta
başına kadar üyelerin beürlenme-
si bekleniyor. Yeni Bankalar Yasa-
sı'na göre eskisinde olduğu gibi
adaylarçeşitli kunımlar tarafindan
sunulmayacak.
Devlet Bakanı Recep Önal'ın
göstereceği adaylar Bakanlar Ku-
rulu tarafindan atanacak. Yasaya
göre bağımsız ohnası gereken ku-
rul üyeleri, 3 siyasi partinin tem-
silcilerinden oluşacak.
Başkan Temizel
Temizel'in kurul başkanlığma
getirileceği beurtüiyor. Kurula iliş-
kin ilk yasal düzenlemede de Te-
mizel'in adı başkanhk için geçiyor-
du. Ancak siyasi partiler arasmda-
ki çekişme ve bankacılık kesimle-
rinin vergi düzenlemeleri nedeniy-
le Temizel'e muhalefet etmelen
sonucundakurul oluşturulamamış-
tı. Son çıkanlan Bankalar Yasa-
sı'nın ardından Hazine Müsteşan
SelçukDemiralp'in de adı kulisler-
de Bankacılık Düzenleme ve De-
netleme Kurulu Başkanüğı için ge-
çirildi. Ancak sermayenin baskısı-
na karşın, Temizel'in başkanlığa
atanması bekleniyor. ANAP'h es-
ki Plan ve Bütçe Komisyon Baş-
kanı Biltekin Özdemir'in de Te-
mızel'e başkanhk konusunda rakip
olduğu belirtiliyordu. Özdemir'in
son aşamada başkan yardımcılığı
konusunda ikna edildiği ileri sürül-
dü.
SPK'nin aday gösterdiği Deniz-
bank Yönetim Kurulu üyesi, eski
Yabancı Sermaye Genel Müdürü
EnverGûney'in de yine aday gös-
terihnesi bekleniyor.
İŞÇİNİNEVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
İş İşten Geçiyor..
Dün sabahki haber gündemi, aylardır aynı gün-
demde sıkışıp kaldığımızın çarpıcı bir sergilemesi. On
günlük uzatmalı bayram tatilinin ardından aynı konu-
lara dönmek daha bir sıkıcı, çarpıcı oluyor. Bir gaze-
te patronunun inadı yüzünden bayramlarda da çık-
mak zorunda kalan gazeteler iyice gündem yorgunu.
Televizyonlann sabah haber kanallarından, Mesırt
Yılmaaı'ın cumhurbaşkanlığı sorununu çözemezler-
se zor yakalanmış bir istikrann bozulacağını belirten
demecini dinleyince iyice içim karardı. Kimbilir ne ka-
dar günümüz, ayımız daha Demirel için paket Ana-
yasa değişiklikleri pazarlıklan, oyunlan gündemiyle ge-
çecek. Az gittik uz gittik bir arpa boyu yol gittik te-
kerlemesiyle, siyasetçilerimizin gözleri vıcık vıcık ol-
muş bir kör pazarlıktan başka bir şeyi görmeyecek.
Ürkütücü tek boyut, iktidar dengelerini Demirel'e
bağlamış Ecevit hükümeti ile bundan yararlanan
FP'nin pazarlıklanndan çıkacak sonuçlar değil elbet.
Bu arada yaşamın pek çok alanında oldu bittiye ge-
len o kadar çok iş kotanlmış oluyor ki.. Yanlışlardan
dönmek, düzeltmek için iş işten geçmiş, geç kalın-
mış olacak.
Işte, Türkiye'deki cumhurbaşkanlığı kilitlenmiş gün-
demi ile doğrudan hiç ilgisi yokmuş gibi gözüken Al-
manya'da tamamen o ülkenin politikalarının bir ürü- ,
nü olarak ortaya çıkan bir karar. Günlerdir gazetemiz-
de ve kimi sınırfı yayın organında yer alan, ama top-
luma pek de ulaşamayan, Almanya'da yaşayan Tür-
kiye'den göç etmiş olanlan çok yakından etkileyecek
Türkçe dersleri yerine din dersi kararı üzerine hükü-
metimizin sesi soluğu çıkmıyor.
Akıl alır gibi değil, ama Türkiye'de insan haklan
çerçevesinde Kürtlere Kürtçe hakkının kavgasını ve-
ren Alman hükümeti, kendi ülkesine yerleşmiş Türki-
ye'den göç etmişlerin ikinci-üçüncü kuşak çocukla-
nnın okullarda Türkçe öğrenmeleri halinde Almanca-
lannın gelişmeyeceği ve Alman toplumuna uyumla-
rmın güçteşeceği sonucuna vanyor. Alman Islamını oluş-
turma adına, Almanca din dersleri programı çerçe-
vesinde başlayan uygulamalarda Türkiye'den göç
etmiş insanlann çocuklannın eğitimi Milli Görüş Teş-
kilatı'na teslim ediliyor.
Almanya'da konunun tartışmadan uygulamaya
geçtiği bir aşamada Türkiye'nin sesi soluğu çıkmıyor.
Şeytan diyor ki Türkiye'de Demirel'in seçimi ve Ana-
yasa değişikliği oylamalannda FP'nin oylanna gerek-
sinim duyan Ecevit hükümeti, FP'nin Almanya'daki
örgütlenme ve para kaynağı uzantısı Milli Görüş Teş-
kilatı'na karşı çıkmayı uygun görmeyerek ödün veri-
yor.
Almanya'daki çeşitli konulara ilişkin gezilerimde
yolumun hep kesiştiği, Türkiye'ye yönelik yaklaşım-
lar, politikalar için ipucu oluşturacak bilgi almada
önemli bir kişi olarak gördüğüm Alman Doğu Ensti-
tüsü Başkanı Udo Steinbach, bugünlerde Milli Gö-
rüş'ün Alman teşkilatı olduğunu söylüyormuş. Teşki-
lata bağlı demeklerin Almanya'da Islam dersi vere-
bileceklerine ilişkin bilirkişi raporlan yazıyormuş.
Steinbach, yıllar önce Kürtlere ilişkin araştırma ve
kitaplan ile ünlenmişti. O tarihlerde yaptığımız görüş-
melerde saatlerle bu konular üzerinde konuşabilirdi.
Son olarak Almanya seçimleri sırasında karşılaştığı-
mızda, Almanya'daki Türkiyelilerin uyum sorunlann-
dan yakınıyordu. Alman kültürüne aykın direnen kül-
türden doğan sorunlan yumuşatmanın yollanndan
söz ediyordu. Hem açılan camilere minare konması
ve ezan sesinin duyulmasının Alman toplumunda
tepki yaratacağını düşünüyor hem de Türk kimliğinin
ağırlığının kabul edilemez bir durum olduğunun altı-
nı ince bir dille çiziyordu.
Gerçek şu ki, bizimkiler "neleroluyor?" diyemeden,
olup biteni fark edemeden, Almanya'da Türkiye'den
göç etmiş olanlann kimlik değişimi, bunalımında çok
önemli bir dönüm noktası uygulamaya giriyor. Türki-
yeli kimliği, kültürünü yok etmenin aracı olarak, din
kimliği, hem de aynmcı öğeleri ile devreye sokuluyor.
Almanca din bilgisi, genel kültür, ahlak, Islamın ola-
bilecek en tarafsız, en evrensel ölçüleri ile öğretilme-
si olarak değil, tarikatlara teslim edilmesi olarak gün-
deme getiriliyor.
Milli Görüş'ün vereceği din derslerine karşı çıkan-
lara, "siz de örgütlenin, yetertiçoğunluğa sahip olun,
sizin örgütlerinize de aynı haklan verelim" deniliyor.
Türkiye'den göç etmişlerin zaten Türk-Kürt, Atatürk-
çü, milliyetçi, laikçi-şeriatçı olarak var olan akıl almaz
bölünmüşlüğüne, tarikatlar eline teslim edilmişliğine
çok daha keskin anlamlı katkılar yapılıyor.
Hiç şakası yok, okullarda din eğitimini kapan ör-
gütlenmeler, tarikatlar, öğrenci başına alacaklan mark-
larla ihya olacak, parasal, örgütsel güçtenmelerine kat-
kı üzerine katkı yapacaklar. Bunun kokusunu alan
bütün tarikatlar, bütün aynmcı örgütlenmeler, yer kap-
mak için sıraya, yanşa giriyor...
Hesap o hesap ki, Milli Görüşçüler, Aleviler, Alman-
ya'da ağırlıklannı koymuş bütün tarikat okullan ço-
cuklan paylaştıklannda, Almanya'da yaşayan Türk-
lerin kaç kuşaktır yok edilemeyen Türkiyeli kimlikle-
ri, kültürleri eritilecek. Belki tarikatlann yobazlığında
Alman kültürüne çok daha yabancı, direnen, ama
parçalanmış, o nedenle istenildiği gibi denetlenebi-
len, Alman toplumundan çok daha fazla dışlanmış, o
ölçücle de etkisizleştirilmiş, birbirine yabancı, hatta düş-
man kitleler oluşturulacak.
Türkiye, ayıp da "neler oluyor?" diyene kadar atı
alan Üsküdar'ı geçmiş olacak.
sukransoner@yahoo.com
Mustafa Koc
'Birleşmek için henüz
somut bir proje yok'
Ekonomi Servisi-Türk-
Amerikan tş Konseyi Baş-
kanı Mustafa Koç, Türki-
ye'nin dünya ile rekabet et-
mesi için büieşmelerin ge-
rekli olduğunu söyleyerek
"Tûrk şirkerlerinin ölçek-
leri dtmya ileyanşacak bü-
yüklüktedeğü'-dedı
Işadamı Sakıp Saban-
a'nın turizm alanında ken-
dilerine bir öneride bulun-
duğunu anımsatan Koç,
^fcMokiuğusüreceher
türlü konuda işbirfiği yap-
mayahazınz.Doğuş da ay-
nı görûşü paylaşıyor. An-
cak henüz somut bir proje
yok" diyekonuştu.
ABDçıkarması
ABD'nin Washington
kentinde 28-30 Marttarih-
lerinde gerçekleştirilecek
19. Türk-Amerikan İş Kon-
seyi Ortak Toplantısı'na
ilışkm bilgi vermek amacıy-
labirbasıntoplannsı düzen-
leyen Mustafa Koç, bu top-
lantmm, son 4-5 yıl içinde
düzenlenen en kalabahk ve
önemli toplantılardan biri
olacağmı vurguladı.
Koç, Türk-Amerikan Iş
Konseyi toplantısına ABD
hükümeti tarafindan Sa-
vunma ve Ticaret Bakam,
Türkiye'den Devlet Baka-
nı ŞükrüSinaGüreL Baym-
dn"hk ve Iskân Bakanı Ko-
rayAydın ile Merkez Ban-
kası Başkanı Gazi Erçel,
Dış Ticaret Müsteşan Kür-
şat Tüzmen gibi üst düzey
bürokratlann katılacakla-
nnı bildirdi. Toplanöda ıki
ülkenin iş ve sivil toplum
kuruluşlannın da yer alaca-
ğmı ifade eden Koç, "Bu
seneki toplantı daha kala-
bahk olacak. 40-50 kişinin
konuşmacı olacağı toplan-
ova 1.700-1.800 kişi kaüla-
cak. Toplanbda karşıhkh
bilgi ahşverişmde bulunu-
lacak" dedi.