Katalog

17 ŞUBAT 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA CJJvUilU1VJ_İ / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 DOKAP Mneceye donuştu • TRABZON {Cumhuriyet) -Doğu Karadeniz'in "makûs talihi"nin yenilmesi, bölgedeki ekonomik ve ticari olanaklardan yararlanılması açısuıdan yaşamsal önemi bulunan Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi'ne(DOKAP) altyapı oluşturacak çalışmada belirsizlikler sûrüyor. DOKAP çalışması, bölgenin ülke ve uluslararası ufuklar içindeki yerinin ve gereklerinin yeterince ortaya koyulamaması, altyapıda merkezi hükümetin gerçekleştirmesı gereken yatınmlarla bölgeye özgü yatınm sınıflandırmalarının yapılamaması gıbi açılardan bölgedeki sivil toplum örgütleri tarafuıdan yoğun olarak eleştiriliyor. UNCTAD toplanüsı sürüyor • Ekonomi Servisi - Dünya Bankası Başkanı James Wolfensohn, küreselleşmeye 'insani bir yüz' verilmesi çağırısında bulunarak, yoksullann dünya ticaretinde daha fazla söz sahibi olması gerektiğini söyledi. Wolfensohn, Bangkok'ta devam eden Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) toplantısuıda, dünya nüfusunun yansının, günde 2 dolann (yaklaşık 1 milyon 100 bin lira) altında bir gelirle yaşamaya çahştığını bildirdi. Anadolu Hayat halka açılıyor • İSTANBUL(AA)- Türkiye'de toplam sigorta primi üretiminde sektörde birinci sırada yer alan Anadolu Hayat'ın 10 trilyon lira olan ödenmiş sermayesinin yüzde 15'i halka açılacak. Iş Yatınm Menkul Değerler Genel Müdürü Özcan Türkakın, sabit fiyat toplama yfintemiyle 17-18 Şubat tarihlennde 1 nulyar 500 milyon adet olarak halka arzedilecek olan hisse senetlerinın satış fiyatının, 26 bin lira olarak belirlendiğini söyledi. Sabancı'dan Petkim'e sinyal • Ekonomi Servisi - Sabancı Topluluğu Şirketleri Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı, özelleştirme kapsamındaki Petkim'e talip olduklannın sinyallerini verdi. îstanbul Üniversitesi lşletme Iktisadı Enstitüsü'nün düzenlediği "Değişen Koşullar ve Globalleşme" konulu konferansta konuşan Sabancı, Petkim'in sanayiye ana girdi sağlaması bakımından önemli bir kuruluş olduğunu belirterek. "Biz de Petkim gibi kunıluşlann özelleştirilerek dinamik hale getirilmesinde yerimizı alacağız" dedi. AB'yle ilişkiter masada • Ekonomi Servisi - Avrupa Birliği (AB) - Türkiye Ekonomik ve Sosyal Karma Istişare Komıtesi 9. toplantısı, 17- 18 Şubat 2000 tarihlerinde Brüksel'de yapılacak. Toplantıda Türkiye - AB ilişkılerinde gelinen son dunım tartışılacak ve Türkıye'nin AB'ye uyum sağlaması konusunda taraflann üstlenmesi gereken sorumluluklar ele alınacak.. POAŞ'ın saüşına tepki • A1İAĞA(AA)-Petrol- Iş Sendikası tarafmdan POAŞ'uı özelleştirilmesine karşı başlatılan imza kampanyası kapsamında, Izmir'in Aliağa ilçesinde de Petrol-lş Aliağa Şubesi tarafından unza masası oluşturuldu. Petrol-Iş Aliağa Şube Başkam Iskender Büyükçolak, Aliağa Kültür Merkezi önünde unza kampanyasmı başlatırken yaptığı konuşmada, POAŞ'uı, 4 mılyar dolarkk taşınmazı, 5 bin 281 bayiı ve 8 milyar dolaruk değeri olan, Türkiye'nin dev bir kunıluşu oldugunu söyledi. Dünya devlerinin yerel şirketleri yutmalannı önleyebilmek için işbirliğine gidilecek Turizmde YunanistaııTa flörl• Uluslararası devlerin Doğu Akdeniz bölgesinde istedikJeri gibi at koşturmalarının önüne geçmek için Türk, Yunan, Israil seyahat acentelerinin işlerini birleştirmesi bekleniyor. NtLÜFERŞENSÖZ Dünya turizm endüstrısinde devlerin birleşerek yerel şırket- leri yutmalanyla gelen tekelleş- me tehlikesine karşı ülkeler böl- gesel işbirliğine gidiyor. Ulusla- rarası devlerin Doğu Akdeniz böl- gesinde istedikleri gibi at koştur- malanrun önüne geçmek ıçın Türk, Yunan, Israil seyahat acenteleri- nin işlenni birleştirmesi bekleni- yor. Turizm alanında yılın ilk bü- yük buluşması olan Doğu Akde- niz UJuslararası Turizm ve Seya- hat Fuan EMİTT"2000'in de bu işbirlıkleri için platform oluştu- racağı belırtıliyor. Fuann organizasyonunu ger- çekleştiren Ekin Yazım Merkezi Genel Müdürü Halim Bulutoğhı, kalabalık bir işadamı heyeti ile gelecek olan Yunanistan ve Tür- kiye'nin bölgesel işbirliği anlaş- ması imzalayacağını söyleyerek "Ortak projelerin albna güihne- Dev turizm şirketierinin gücüne karşı Doğu Akdenizü turizmcikr işlerini birleştirme karan aldılar. sinibektiyoruz. Seyahatacentele- rininortakkkkumıası ile Doğu Ak- deniz'intekbir pazarşektinde dü- şünülüp, Amerika ve Japonya'da bu şekflde pazarlanması hedefle- niyor" açıklamasını yaptı. Tu- rizmde yaşanan birleşmelere dik- kat çeken Bulutoğlu, "Fuarda, tsrai. Yunan veTürkseyahatacen- teleri bir araya gelecek. Bu işbir- filderi uluslararası devlerin bu böl- gede at koşturmalarının önüne gecilmesinisağlayacak~ dedi. Bu- lutoğlu, "Kötü geçmis bir yıhn ardından bu fuar, turizm açtsın- dan çok önemlL Fuar, turizmin dibe vurmuş noktadan yukanya çıkmasında çok önemli başlan- gıç" yorumunda bulundu. Azgelişmişler ilgili Bu yıl ıkincısı düzenlenen fu- ara özellikle Türkiye'deki az ge- lişmiş turizm merkezlerinin ilgi- sinin yoğun oldugunu söyleyen Bulutoğlu, şöyle konuştu: "Kla- sikleşmiş turizm merkezkri dı- şmdaDoğuAnadolu veGüneydo- ğu Anadolu'daki turistik belde- lerden üst düze\de katüım ola- cak. Mesela Elazığ, l rfa. Harran ve Ağn turizmde yeni yeni geliş- meye başlayan yerler. Turizmin bu beldelerde patiaması bekleni- yor.'' Bulutoğlu, deniz-kum-gü- neş dışında Türkiye'deki altema- tif turizm türlerinin tanıtılacağı- nı da belirterek, "Fuar, turizmci- lerin Türkiye'yi yeniden keşfet- mesini sağtayacak" diye konuştu. Tunzm Bakanı Erkan Mumcu tarafından açılacak olan fuara. EMİTT' 2000 bugün açılıyor Doğu Akdeniz Uluslararası Turizm ve Seyahat Fuan EMİTT 2000 bugün açılıyor. Fuarda, uluslararası devlerin Doğu Akdeniz'de at koşturmalanna karşı Yunanistan'la Türkiye arasında bölgesel işbirliği gerçekleştirileceği belirtiliyor. TÜYAP Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi'nde açılacak fuara 40 ülkeden 85'iyabancı 700 kuruluşun katılacağı bildirildi. Yunanistan, Mısır, Tunus gibi ül- kelerden turizm bakanlan veya yardımcılan düzeyinde katılım olacağı belırtıldı. Fuar kapsamm- da, turizm bakanlanmn katılacağı yuvarlak masa toplantısı ile Dün- ya Turizm Örgütü'nün 2. Baş- kanı'mn katılacağı Uluslararası Turizm Zirvesi gerçekleştirilecek. Yuvarlak masatoplantılannda Tür- kıye'de ve uluslararası alandaki turizm sektörünün sorunlan ve bölgesel gelişmeler değerlen- dirilecek. NEDENİÖZELLEŞTtRME Avustralya'da enerji skandalı SYDNEY(AA) - Avustralya'da ge- çen günlerde yaşanan tarihin ilk ener- jı darboğazı nedeniyle yapılan elekt- nk kesıntilennin gerekçesi üzerinde- ki tartışmalarda odak konusu özelleş- tirme oldu. Yallom santralınuı işletme, enerji üretım ve dağıtım işinin tek bir şirkete satılıp özelleştirilmesi sonucu darboğaz yaşandığı belirtildi. Soruşturmada, özelleştirme sonu- cu santralı işleten şırketin, elektrik kı- sıflaruasuun olduğu günlerde bir baş- ka eyalete enerji sattığı ortaya çıktı. Enerjı sektöründe rekabetçi piyasanın oluşmasına olanak tammayan özelleş- tirme programı nedeniyle bu sorunun yaşandığına işaret edilirken, halka dö- nük elektrikte kısıntı yapılu-ken başka eyalete enerji satan şirket hakkında savcılık da soruşturma açtı. Çalışma sonunda, kamu yaran gö- zetilerek özelleştirmenın ıptalinin de gündeme gelebileceği ıfade ediliyor. Avustralya'da benzer bir tartışma da halkı direkt ilgilendiren kamu şir- ketlerinin özelleştirilmesi konusu. Özelleştinlen Sydney'in içme suyu ile Melbourne'nin elektriği üzerine parlamentoda araştırma komisyonu kuruhnası gündeme geldi. Petrolde '30 dolar*kaygısı OPEC f in 27 Mart 'ta yapacağı zirvede üretim kesintisi ile ilgili alacağı karar hâlâ belirsiz. Ekonomi Servisi - Körfez Krizi'nden bu yana ilk kez ham petrol fiyatlannın 30 dolarlık direnci kırması, ekonomik büyümenin hız kazandığı bir ortamda enflasyon tehlikesi ile karşı karşıya kalan bütün ülkeleri telaşa düşürdü. Petrol thraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) 27 Mart'ta yapacağı zirvede üretim kesıntisıne devam edip etmeyeceği yönündeki belirsizlik piyasada dalgalanmayı arttınrken OPEC Genel Sekreteri Rihvanu Lukman, üretim konusunda verilecek karann bütün koşullann gözetilerek alınması gerektiğini ve piyasalarda istikrarsızbk istemediğini belirtti. Suudi Arabistan Petrol Bakanı .AJi al-Nuaimi de petroldeki bu artışın • OPEC üretımı kıstığı için petrolün varil fiyatı 30 dolara ulaşırken bu durumdan en çok rahatsız oian ülkelerin başında gelen ABD'de, Kongre'nin bu soruna çözüm bulmasının istendiği belirtiliyor. son 9 aydır zaten sürdüğünü ve 30 dolarlık varil fîyatının panik yaşanmasına neden olmayacak bir düzey oldugunu kaydetti. Bu arada petrol fıyatlanndaki çıkıştan en fazla rahatsız olan ülkelerden birinin ABD olduğu belirtiliyor. Piyasada kıpırdanmanın başiadıgı günlerde ABD Başkam BillClinton. Enerji Bakanı \Vllnam Richardson'ı devreye sokarak olaya el koydu. Kongre'den de bu yönde baskı gören Clinton'un durumu 'endişe verid' olarak tanımladığı kaydediliyor. Öte yandan dünya piyasalannda ham petrolün varil fiyatı çeşitli kaynaklarda 30 dolan aşarken dün Kuzey Denizi petrolünün varili ortalama 28.14 dolar düzeyinden satıldı. BM GIDA ORGITU Açlık tehlikesi urkütuyor Ekonomi Servisi - Birleşmiş Millet- ler Gıda ve Tanm Örgütü (FAO), 33 ül- kede yiyecek kıtlığının "ürkütücü bo- yutiara' ulaştığını ve buğday stoklan- nın son 4 yıldır ilk defa tükenme nok- tasına geldiğini duyurdu. Orgütün Roma'da açıklanan raporu- na göre, periyodik doğal afetler ve in- san kaynaklı kırlenme nedeniyle pek çok ülkede gıda kıtlığı kronik bu* hal aldı. FAO, 1999 buğday rekoltesıni 1 milyar .872, milyon ton tahmin ederken stok- lann 4 yıldırflkdefa azalma gösterdi- ğine dikkat çekti. FAO'ya göre dünya çapında 200 mil- yonu gelişmekte olan ülkelerdeki çocuk- lar olmak üzere 790 milyon insan ye- terli yiyecek bulamıyor. Gıda kıtlığı so- runu yaşayan ülkeler arasında 13 Afri- ka ülkesı yer ahrken bunlardan biri olan Etiyopya'da 400 bini Eritre ile yapılan savaştan kaçan mülteciler olmak üzere toplam 8 milyon kişi, kntık açlık soru- nu ile karşı karşıyabulunuyor. BM yet- kiülerinin verdiğı bilgiye göre Eritre'de de 590 bin kişi savaş yüzünden acil gı- da yardımına ihtiyaç duyuyor. Örgüt, gı- da kıtlığmın başlıca nedenlerinı sel ya da kuraklık, ekonomik durgunluk ve iç savaş olarak sıralıyor. iMF'den enflasyon uyarısı 'Sabit hedef sakıncalı'• IMF Uzmanı Eric Clifton tarafından yapılan bir çalışmaya göre, piyasalara, kanşıklığa neden olabilecek bir sinyal gönderilmemesi için, enflasyon hedefinin esnek bir aralıkta hedeflenmesi gerekiyor. İŞÇİNİN EVRENtNDEN ŞÜKRAM SONER Galata Köppüsii liye Onarılıyor? Belleğimin rakamlarla ve isimlerle ilişkili bölümü do- ğuştan arızalı. Yaş ilerleyip ilgi alanlan yoğunlaştıkça iyice bozuluyor. Şimdi ne kadar uğraşsam , Galata Köprüsü'nün yeniden onanlmasının maliyetine ilişkin rakamı anımsayamayacağım. Çok büyük olduğu, ya- pım maliyetinin nerede ise yarısına ulaştığı önemli. Bir de bu suçu işleyentere, köprüsünün açılamamasın- dan soaımlu olanlara bedel ödetilmemesi, hesap so- rulmaması anlamlı. Köprünün açılmamasına neden olan anzanın onan- mı yıllar sonra gündemde. Haberi duyduğumda "Bi- raz erken(!) değil mi? Tersaneler o kadar büyük zara- ra uğratıldıktan, işleri bitirildikten sonra, ne işe yara- yacak?" diye düşünmüştüm. Işin içyüzünü bilebile- cekleri aramaya zaman bulamadan dün, Gemi Mühen- disleri Odası'nın önceki gün yaptığı yönetim kurulu toplantısının açıklaması geldi. Açıklamada, Haliç ve Camialtı tersanelerinin kapatılmak üzere olmalan kına- nıyor. Akıl alır iş değil. Köprü arızası ile önce tersaneler ba- tınldı. Şimdi köprü onarılacak, bu kez tersaneler kapa- nacak. Siz bu işin bir açıklamasını yapabiliyor musu- nuz? Bir ülkenin kaynaklan böylesine acımasızca har- canabilir, topluma bu kadar ağır bedeller boşu boşu- na ödetilebilir mi? Yok mudur bir hesabını soracak? Gazeteciliğimin ilk yıllarından bu yana, zaman zaman elime geçen önemli raporlar ile bağlantıh Türk gemici- liğinin gidişı, gemicilik sektörü ile biriikte tersaneleri- nin göz göre göre zarar ettirilmeye çalışılması olayla- nnı izlemişimdir. Türkiye'nin pek çok alanda var olan önemli dinamikleri, gelişmiş altyapısı tersanelerimiz için de hep geçerti olmuştur. Her dönemde de bile bi- le zarar ettirme, baltaiama, vurgun olaylan yaşanmış- tır. Mesleklerinin gereği vurguna karşı çıkan, tersane- lere sahip olmaya kararlı uzmanlar, mühendisler, işçi- ler de var olmuşlardır. Gün gelmiş, komik rakamlı bir makine aksamı alın- madığı için, çok değerli, bir an önce hizmete çıkabile- cek kocaman bir gemi aylarla kızakta bekletilmiştir. Mühendislerin, işçilerin vicdanı, ekmek kapılan işyer- lerindeki bu baltalamaya izin vermemiş, kendi ceple- rinden makine aksamını alarak, bitirilmeyen geminin ta- mamlanması için direnmişlerdir. Gemi Mühendisleri, şimdi çok gecikmeli, tam da Galata Köprüsü'nün onanmı başlamışken gündeme ge- len üç tersanenin kapanması kararlanna ilişkin uyan- lannda, bakınız özetle nelerin altını çiziyorlar: "Söz konusu tersanelergerek kapasiteleh, gerekse sahip olduklan hayuz/kızak, atölye, tezgâh vb. dona- nımlan açısından ülkemizin en büyük sivil tersaneleri- dir. Bu tersanelenn olanaklan, gerikalan diğersivil ter- sanelerin tümünün toplamının üzehndedir. özelleş- tirme gerekçesi ile Özelleştirme Idaresi bünyesine alın- dıklan 1993'ten bu yana hiçbiryatınm yapılmamış ol- masının yanı sıra Galata Köprüsü'nün birbuçukyıldır: açılmaması nedeniyle önemlizarar ve kayıplara uğra~ tılmışlardır. Manvara depremi sonrası fiilen kapatılması süreci- ne girilmiş olan Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Taşkızak Tersanesı ile biriikte bu üç tersane, Istanbul'un fethi- nin ardından 1455yılında kurulmuş olan îstanbul 7er- sanesi'nin günümüzdeki devamıdırlar. Içlerinde ko- runması zorunlu tarihi eserler de bulunmaktadır. Ka- patılmaten ile elde edilecek rantın hesabını yapanlar, bu amaçlanna ulaşmalanna her şeyden önce tarihin izin vermeyeceğini bilmelidirler. Ülke ekonomisine dolaylı ya da dolaysız döviz ka- zandıncı sektörlerin başında gelen gemiyapım sana- yiinde somnlann tersane kapatma ile çözülmeye ça- lışılması, 'mektepler olmasaydı...' çaödışı anlayışının bir uzantısıdır. 1991 yılında kapatılan Istinye Tersane- siile uğranılan sosyal ve ekonomik kayıp, zarardan ders alınmadığı anlaşılmaktadır. Türkiye, açılmayan köprü kanatlanna en büyük tersanelerini feda etme lüksüne sahip değildir. Alınmış yanlış ekonomik karariann düzeltilmesi ola- nakladır. Oysabu tersanelerinyerineyenilerininkonul- ması ne yazık ki artık olanaksızdır. Atatürk'ün 'tersa- nelerimize girilmiş' olmasını, 'ordularımızın dağıtılma- sı', 'ülkenin her köşesinin işgal edilmesi' ile biriikte cte- ğerlendiren söylemini bir kez daha hatırlatıyor ve ter- sanelerimizden çıkın diyoruz." VakıfBank taşıt kredisi faizi 36 aya kadar tüm vadelerde ANKARA(AA)- Uluslararası Para Fonu (IMF). Türkiye'nin de aralannda bulunduğu gelişmekte olan ülkelerde. enflasyon düşürmede, sabit bir enflasyon hedefi koymanın sakıncalanna dikkatı çekti. IMF Uzmanı Eric Clifton tarafından yapılan bir çalışmada, erîflasyonu düşürmeyı amaçlayan Heyetturuna başladı ANKARA (Cumhııriyet Bürosu) - Uluslararası Para Fonu fIMF) heyetindeki ele- manlar dün ekonomiyle il- gili çeşitli birimlerde teknik çalışmalara başladılar. An- cak asıl değerlendirme ve gö- rüşmelere IMF Türkiye Ma- sası Şefı Cario Cottareffi, 18 Şubat Cuma günü geidikten sonra21 Şubat Pazartesi gü- nü başlanacak. Heyet, dün Hazine, Mer- kez Bankası, Devlet Planla- ma Teşkilatı ve Maliye Ba- kanüğı'na dağılarak ekono- miyle ilgili gelişmelere iliş- kin rakamsal verüeri topla- maya başladılar. ülkelerin, piyasalara, kanşıklığa neden olabilecek bir sinyal gönderilmemesi için, enflasyon hedefinin esnek bir aralıkta hedeflenmesi gerekiyor. Eric Clifton'ın yaptığı çalışmadan derlenen bilgiye göre, enflasyon hedefinin sabit olarak belirlenmesi ve gerçekleşmemesi, piyasalardaki güveni de azaltıyor. Buna örnek olarak, Polonya ve Filipinler gibi ülkelerin, bu sabit hedefleri yakalayamaması gösterüiyor. Clifton'a göre, enflasyonu belirli bir dönem ve program içüıde düşürmek isteyen ülkelerde, sabit enflasyon yerine daha esnek bir enflasyon arakğının seçilmesi, daha başanlı sonuçlar doğuruyor. Çalışmada, Israil gibi, enflasyonda esnek aralık alternatifini seçen ülkelerin, enflasyonu düşürmede genelde daha başanlı olduklan da vurgulanıyor. %3.2 En yakın VakıfBank şubesine uğrayın! Ttirkiye'nin en uygun taşıt kredisi VakıfBank'ta. Hemen harekete geçin, dilediğiniz taşıtın beklemeden sahibi olun. Ödemelerinizi 36 aya kadar uygun vadelerle dilediğiniz gibi yapın. Vade Ayhk 1 Milyar TL. İçin Örnek Ödeme Plan Taksit (TL) 12 Ay 103.217.813 24 Ay 61.984.240 48 I 36 Ay .972.199 Türkiye'nin en uygun ffaizli taşıt kredisi VakıfBank" 2 1. Y ü z y ı I B a n k a c ı h ğ ı "