Katalog

2=3 KASIM 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / ekonomi(« cumhuriyet.com.tr 13 GLAP'ta mekân orgamzasyonu • GAZİANTEP(AA)- G A P bölgesinde ycTİeşmelerin yûklenecekleri işlevlerin, yığılma ve ölçek ekonomileri gözetilerek yapılması örLgörülüyor. GAP Bölge Kalkınma Idaresi Bauşkanlığı'nca hazırlanan raporda, yerleşmeler arasındaki etkileşimi en üst düzeye çıkarmak, ağ sistemleri geliştirmek, yerleşmelerin istihdam ve nüifus yığılmalanndan yararlanmak, ûretim ve hizmet alanlan ile donatılan buna göre konumlandırmanın amaçlandığı kaydedildi. ASEAN zirvesi başladı • Ekonomi Servisi - Gûneydoğu Asya ûlkeleri arasındaki serbest ticaret görüşmelerinin yürütüldügü 4 gûn sürecek ASEAN zirvesi Singapur'da başladı. Zirvede Çin, Japonya ve Gûney Kore'nin de içinde yer alacağı bir Asya serbest böîgesi oluşturulması ile ilgili görüşmeler de yapılacağı bildirildi. Malezya'nın ise ASEAN dışından üyelerin ASEAN Serbest Bölgesi'ni zayıflatacağı görûşûnü öne sürdüğü belirtiliyor. E-alışverişte 20katarUş • İSTANBUL(AA)- lxir Genel Müdürü Babür Özden, Türkiye internet pazannda eyÜU-, ekim 2000 döneminde günlük 2 ile 5 bin arasında alışvenş yapıldığını, bunun geçen yılın aynı dönemine göre 20 kat artış olduğunu söyledi. Euro Forum tarafindan düzenlenen "Türkiye Perakende Sektörüne Özgü E- Stratejiler" konulu toplantıda konuşan Özden, internetle ahşverişte Tûrkiye'nin ABD'nin4yıl, Ingiltere'nin 2 yıl, Batı Avrupa'nın 1.5 yıl gerisinde olduğunu belirtti. IMF önerdi, Hazine zam paketini bakanlığa sundu. Kabul edilirse uygulanacak Soygun bu kez elektrikteEkonomi Servisi - IMF'yle görüşmelerde elektrik ve akar- yakıt fîyatlanna zam yapılma- sı öneriİirken Hazine'nin Ener- ji ve Tabii Kaynaklar Bakanlı- ğı'nagönderdiği "önlempake- ti" kabul edilirse, 1 Aralık'tan geçerli olmak üzere elektrik fî- yatını TEAŞ yüzde 18.15, TE- DAŞ yüzde 2.16 arttıracak. Hükümetin IMF'ye sunma- ya hazırlandığı üçüncü ek niyet mektubunda zamlan yaşama Elektrik fiyatını TEAŞ yüzde 18.15, TEDAŞ yüzde 2.16 arttıracak. Sabit ücret yüzde 100 zamlanacak. Benzin fiyatlan, her ay, hedeflenen TÜFE oranında yukan çekilecek. Hükümetin IMF'ye sunmaya hazırlandığı üçüncü ek niyet mektubunda zamlan yaşama geçirme sözü vermesi ağırlık kazanıyor. geçirme sözü vermesi ağırlık Şefi Carlo CottarelM başkan- yazıda, IMF'nin elektrik ve kazanırken benzin fiyatlan da, 4 Ocak 2001 tarihinden itiba- ren her ay, hedeflenen tüketici fiyatlan (TÜFE) oranında art- tınlacak. Hazine, Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye Masası hğındaki heyet Ue 3 ve 4. göz- den geçirme görüşmeleri çer- çevesinde, enerji alanında ka- rara bağlanan konulan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlı- ğı'na bir yazı üe iletti. Hazi- ne'den Bakanlığa gönderilen akaryakıta zam önerdiği, ayn- ca halen Danıştay'da mahke- melik olan güç bedellerinin arttınlmasının istendiği de ifa- de edildi. Yazıya göre, TEAŞ'ın elekt- rik enerjisi satış fiyatlan 1 Ara- ABİT OCRET DAVASI Esnafve tüketici tepkili Ekonomi Servisi - Elektrik fiyatının arttınlması, konutlar ile işyerlerinden alınan sabit ücrete yüzde 100 zam yapıl- ması yönündekı IMF önensı doğrultu- sunda hükümetin zamlan yaşama geçir- me hazırlığı tepkiyle karşılandı. TEDAŞ'tan, halen konutlarda 500 bin lira olan sabit ücreti 1 mılyon liraya, sa- nayide 5 milyon liradan 10 milyon lira- ya, diğer kalemlerde 2 milyon liradan 5 milyon liraya çıkartılması istenirken "sabit ücrete hayir" kampanyalannın gi- derek yaygınlaştığı vurgulandı. Hükümetin IMF'nin önerileri doğrul- tusunda, kamusal hizmet alanlannda "ayıph hizmet" verilmesine yol açtığının kabul edılemez olduğunu beürten Tüke- ticiyi Koruma Derneğı Başkanı Meh- met Sevim, verilmeyen hizmet karşılı- ğında alınan elektrikte sabit ücretle ilgi- li henüz kesinleşen bir mahkeme karan bulunmadığını, ancak Türkiye genelin- de toplanan bınlerce imza bulunduğunu anlatırken, son olarak yüzlerce esnafin örgütlendiği Burdur Küçük Sanayi Site- si Yapı Kooperatifı, Tüketici Sorunlan Hakem Heyeti'ne başvurdu. POAŞpazannı genişletme araytşında EkoDomi Servisi - Petrol Ofısi Anonim Şirketi (POAŞ), pazar payının arttınlması için, akaryakıt dagıtım ve sanş sektöründe "yeniden yapüanma" başlattı. Hisselerininyüzde 5l'ıni4ay önce Iş-Doğan Petrol Yatınmlan AŞ'ye satan POAŞ'ın Genel Müdürü Ertuğrul Tuncer, Irak petrolünün ülkeye girişine karşı olduklannı belirterek, kükürt oranı yüksek ve çevreye zararlı olan bu petrol için hükümetin önlem alması gerektiğmi ifade etti. Yılda yaklaşık 1,5 milyon ton Irak petrolünün ülkeye girdığini anımsatan Tuncer, 750 bin tonunu kendi istasyonlannda satacaklannı söyleyerek "Piyasa koşullan bizi bunu yapmaya yönettiyor, eğer biz satmazsak başkası satacak" dedi. POAŞ kadrolannın aşın istihdam edildıgıru yönetıme geldiklerinde saptadıklannı ifade eden Tuncer, 3 bin 800 olan personel sayısının gerçekte 1200 olması gerektiğini söyledi. 1230kişininsözleşmesinin feshedileceğini söyleyen Tuncer, toplusözleşme yapmış olan işçiler için herhangi bir sorun olmadığını vurguladı. lık tarihi itibanyla 4.5 cente eşit olacak şekilde ayarlana- cak, 2001 yılında kur artışma paralel zam yapılacak. Fiyatlann 4.5 cente çıkanl- ması ve 2001 yılında da bu se- viyede korunması durumun- da, 442 trilyon liralık ek gelir elde edilmesi öngörülüyor. Yapılan projeksiyonlara göre elektrik fiyatında aralıkta 4.5 cente ulaşmak için, 1 Aralık tarihinde yüzde 18.15, gele- cek yıl 4.5 centlik fiyatın ko- runabilmesi için de, aylık yüz- de 0.9 fiyat artışı yapıhnası ge: rekiyor. Bu durumda TEAŞ'ın 20QO yılı finansman açığının 860 trilyon lira, 2001'de ise 896 trilyon lira olması bekleniyor. Sabit ücrete ilri kat zam TEDAŞ'tan, halen konutlar- da 500 bin lira olan sabit güç bedelini 1 milyon liraya, sana- yide 5 milyon liradan 10 milyon liraya, diğer kalemlerde 2 mil- yon liradan 5 milyon liraya çı- kartılması istendi. Öneriler kapsamında, fuelo- ıldcki sübvansiyonun kaldınl-. ması da istendi. Öte yandan yazıda, "Bu du- rumda Ekonomik Reform Programı (Dünya Bankası) ve Enflasyonla Mücadele Progra- mı (IMF) gerekleri yerine geti- rilmiş olacaknr. Yukardaki dü- zenlemelerin yapümaması du- rumunda IMF Ue yürürülen programuı aksaması söz konu- su oiacaknr" görüşüne de yer verildi. Sonuçta, zam önerileri Ener- ji ve Tabii Kaynaklar Bakanlı- ğı bürokratlannda sıkıntı yara- tırken Bakan Cumtaur Ersü- mer'in de önerilere sıcak bak- madığı öğrenildi. OYK'den Bursa Merinos için acı itiraf LEVENTGENCELLİ BURSA-Özelleştirme Yüksek Kuru- lu, Sümerbank'ın işletmelerinı bedelsiz devrederken hazırladığı gerekçede, kuru- luşlara özelleştirme kapsamına alındık- lan için yatınm yapıbnadığını itiraf etti. ÖYK, Bursa Merinos Yünlü Sanayi Iş- letmesi'ni Bursa Büyükşehir Belediye- si'ne, tzmir Basma Sanayıi Işletmesi'ni Izmir II Özel tdaresi'ne, Nazilli Basma Sanayii Işletmesı'nı Adnan Menderes Üniversitesı'ne, Kuşadası Eğitim ve Din- lenme Tesisleri'ni Aydın II Özel tdare- si'ne, Ankara Ulus'tâki genel müdürlük binasuıı Kültür ve Tabiat Varlıklan Ko- ruma Genel Müdürlüğü binası olarak kullanılmak koşuluyla Kültür Bakanlı- ğı'na devrederken dayandığı gerekçede • Özelleştirme Yüksek Kurulu, Sümerbank'ın işletmelerini bedelsiz devrederken hazırladığı gerekçede, kuruluşlara özelleştirme kapsamına alındıklan için yatınm yapılmadığını itiraf etti. Merinos'u Türkiye'nin en modern işlet- melerinden bin olarak kabul ederek, el- den çıkarma gerekçesiyle de çelişti. Sümer Holding işletmeleriyle ilgili 'genel gerekçe'de şu görüşlere yer veril- di: "1987 yümdanberiözeUeştirme kap- samında buhınan holdingin özdkşeceği düşûnûlerek modernizasyon yaanmlan- nın önemli ölçüde kısıtlanması nedeniyie her yıl teknolojisinin ilerlediği tekstü sek- töründe en az 10 yılhk teknolojilerie üre- timlerine devam etmesi sonucu, işçüik gi- derleri ve enerji sarfiyan özel sektöre la- yaslaoidukçayüksekkalmış ve buna bağ- holarak üretim maüyeâeri artmışor. Böy- lece holdingin rekabet gücü azalmış ve iş- letmelerin zararlan artmıştnf Sivfl toplum inceliyor Merinos'un büyükşehir belediyesi ehyle yağmaya açıldığını savunan sendi- kacılar ve meslek odalan temsilcıleri oluşturduklan çalışma grubuyla geliş- meleri mercek altına aldılar. TMMOB Bursa tl Koordinasyon Kurulu Merinos Komitesi'nin sözcüsü Lütfü Kırayoğhı, "Merinos'un üretim gücünü. isnhdanu- nı ve ülke ekonomisine katkısuıı Özelleş- tirme Yüksek Kurulu bile gizteyememiş. Ama biz direneceğiz. Atatürk'ün emane- tinin Bursa"daki rant merkezlerinin arka bahçesi yapümasına izin vermeyeceğiz r> dıye konuştu. Merinos'un Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmesinde ANAP-DSP tartışma- sına da tanık olunuyor. Uludağ Üniver- sitesi'nin. 'üretimisonlandtrmadanveis- tihdamı kısmadan tekstü ensutüsü" kur- mak için yaptığı önerinin geri çevrilme- sine de tepkıler büyüyor. DSP'li Devlet Bakanı Recep Önal'm, rant çevrelerinin basürmasıyla devri Bursa büyükşehir be- lediyesine yaptırmada etkin olduğunu sa- vunan çevreler, "Onal'a ban kişiler bas- kı yapnlar" yorumunu yapıyorlar. A Serisi'nden türünün tek örneği kampanya! Sandviç çözüm ayda sadece 699DM! Mercedes-Benz Finance & Leasıng'in sunduğu turiı- nün tek örneği bu kampanyayla şimdı ıste>en herkes Mercedes-Benz sahibi oluyor. Siz sadece otomobil tuta- nnın %30'unu peşin verin. Sonraki ödemelerinizi 24 ay boyunca ayda 699 DM'iik taksıtlerle gerçekleştirin. Gen kalanını ise vade sonu geldiğınde ödeyın. Bu kadar cazip koşullaria sahıp olacağımz A Serıst'nde başka hangi üstün özetlikler var? Oiası bir çarpma amnda motorun yolcu kabininin altına kaymasmı sağlayarak benzersiz bir güvenlik önlemi oluşturan sandviç çözüm sadece A Serisi'nde. Aynca ESP sistemine sahip kendi sınıfındaki ilk otomobil yıne A Serisi. Yüksek otıirma konumu \e ıhtı>aca gore kolaylıkla değiştirilebilen koltuk düzeneğiyle de tûrünün tek örneğı. A Serisi'nin sahip olduğu daha pek çok yenîlîk ve üstün- lüğü yakmdan görmek ve kampanianm a>nntılarını öğrenmek isterseniz, Mercedes-Benz Türk bayilerine başvurabilırsınız. Mercedes-Benz Otomobilin geleceğl A l w M l l l l » UmıiMtn I M U T l f f c A + f y f l « r i l ı « r Ad*n« Akdenız MsnorSa Vaçaı Tet (322; 458 7616 A M u n AntanrMotcdu Araçlar Tet |312j 34! 21 26/ltoJumar Motort.-A»çiar Tef p)2j 285 78 Î3 A s l ı l y ı F»u:t 3 Otonıotı»Te< (2421 421 24 27Buna Bora Wotcn_ */a;i>r Te. (224) 257 08 73 O m b t « b a l n f u Oton»t»i:i»« W 1258)371 22 08O«lMrt«|lHottınaı>Mı»ırtu*i3çlarW'.(342I3Î218 0İ htıntulAısoacMotortuAra^Brlel (212!2S1 57 5?HasOKm»lıvTef (2121M5C1 67/Kdu^anMotoftuAıaçl»-W ı2l6|3ll »050/MengwferTicaraTei- *2î2) 2 T! i -: 27izmir6geme'0lo^otıvlel (232)201 21 l K«y»riBayra«artar»eı1t3yl*wıf!uVasıtaarW.-l352l 33' 31 9GKony« BayralaartarUMasnOöAraDduMaortu«rsçteTW(3321 248 23 31 Iferein toluroanMdoriu«raçlarTö (324)331 •t33Stmtmtxademzi*atıx%ı/vmjaı W(3«2)254 2t OOTı»b»ısHassoyKo!ortuVasıtaaf T el J'• •" î 5" İŞÇİNİNEVRENtNDEN ŞÜKRAN SONER Kel Göpimdü Dün sabah farklı bir ses, yorum çıkar mı diye ka- nal kanal gezindim. Bütün borsa yorumculan borsa- daki büyük çöküşü, bânkalar operasyonuna bağtn yor, operasyonlann sonu gelmedikçe belirsizijğin de- vam edeceğinden söz.ediyorlardı. Utanmasalar "Hükümet bankalar operasyonunu durdursun" dryecekter. Demirel zaten o anlama ge- len sözlerle, "fşadamlannı tuttuğu işi yapmış olma- ya pişman edeceksiniz" diye çıkışmadı mı? Hükümet panik içinde savunmada. öncelikle ba- tık bankalann şirketterinin batmaması için gereken önlemlerin alınacağını açıkladı. Operasyonu yapan kamu görevlilerinin karşısına, bu iş için oluşturulan Bankalar Kurulu çıkanldı. Yetmedi, bankalar operas- yonu için Hazine'den 6.1 milyar dolar aktanldı. Ar- kasından "ekonomik suça ekonomik ceza" sloganı ile borcunu odemeyi üstlenenlerin yargılanmaması, af kapsamına alınmalan gündeme geldi. Zaten ban- ka hortumlayanlara verilebilecek en yüksek cezala- nn birioç yılla sınırlı olduğunun, tanınmış işadamla- nnın onurian ile gözaltına alınıp tutuklanarak oynan- maması gerektiği tezleri yinelenip duruluyordu. Bu arada haksız rekabetten, vurgun, hortumlama- lardan canı yanıyor olması gereken kurallı ekonomi- nin örgütlerinin, sanayjcilerin sesleri çok cılız çıkıyor. Vurguna, hortumlamaya anlamlı, gür sesli karşı ÇH kışlar olmuyor. Bir 6.1 milyar dolann Hazine.'den ak- tanFması karan karşısında Sabancı, "Bu paralarhal- kıh kesesinden, toplanan vergilerden "diye bir itiraz- dabulundu. BirdeTÜSİAD Başkanı Erkut Yücaoğ- lu banka hortumculannın af kapsamına alınmalan- nın dolandıncılığı özendirme olacağını söyledi. Tabii yeni vergiler söz konusu olunca bütün işve- ren kuruluşlanndan şiddetli karşı sesler gündemde. TESK çarşaf çarsaf ilanlarla hayat standartı vergisi- ne karşı çıkıyor. ISO batık bankalann zarannın özel vergilerie çıkanlamayacağını söylüyor. Hükümet iki arada bir derede, bir o yana bir bu ya- na yalpalıyor. Içleri boşaltılmış bankalann batması- na izin verilse ülke çapında zincirleme iflas gündem- deydi. El konulmanın, kamuya bu kadar ağır bedel ödetmenin ardından soruşturma yaptıımayacak hal- leri de yoktu ya. İyi de soruşturmalar çorap sokügü gibi gittiğinde ucunun dokunmayacağı kurum kalmı- yor. Batık bankalann hortumlanmasında her yana, hü- kümete bile bulaşmış suç ortaklığı karşısında ooe- rasyonlar nereye kadar uzatılabilir ki? Elâlem temiz toplum arayışına girdi mi, bir kiriilik ortaya çıktı mı, kimlere uzanırsa uzansın sonuna ka- dar üzerine gidiyor. Koskoca Almanya'nın gücünün, birieşmesinin simgesi dmuş Kohl gibi liderter bilefe- da edilip tarihe gomülüyor. Rüşvet, kiriilik skandat- iannda dünyanın pek çok ülkesinde, sonunda çok önemli siyasi liderier, bürokratlar, bakanlar, başba- kanlar, iş dünyasının en büyükteri bile olsalar suça bulaşanlar, kendilerini yargının karşısında, hapiste bulabiliyorlar. Bu boyutta bir hesaplaşmaya var mıyız? Ne ser- maye, hele de ne Ecevit hükümeti bu boyutta bir he- saplaşmaya hiç niyetli gözükmüyorlar. Örtada eşya- nın tabiatına aykın bir duaım var. Işler biraz daha kur- calanırsa Ecevit hükümetinin sonu da gelecek gibi. TeV başına affın kapsamı ya da operasyonun boyut- lan Ecevit hükümetini dağıtabilir. ömeğin MHP kanadı çöken ekonominin sorum- luluğundan, bugüne kadar IMF reçetelerine teslim olup yapılanlann bedelini ödemekten sıyırmak üze- re, af tartışmasında ya da hiç umulmayan bir başka konuda hır çıkanp çamura yatabilir. ANAP banka hortumlamalan başta, pisliğin tek başına üzerlerine kalmaması için çırpınmakta, MHP'den gelecek oyun- lar için pusuda. DYP, FP ak sütle yıkanmışlar gibi, af- fın kapsamı ve de vergiler üzerinde ucuz siyaset ya- •pıyorlar. Herkes bir şeylere takar ya, ben de medya yıldız- lan ile borsa yupilerinin banka hortumlanmasına ba- kışlanna takmış bulunuyorum. Çühkü bugüne kadar borsanın kurtuluşu, ekonominin düze çıkışı adına neyi istedilerseyaptırdılar. özelleştirmeler, kamu kay- naklannın yağmalanması, IMF reçetelerinin dikte et- tirilmesinin kamuoyunu oluşturdular. Onlann fetva- lan ile hük'ümetlerin kararlannı önceden görmek çok kolay. Neyi istedılerse, ne dedilerse daha önceki hü- kümetlere olduğu gibi, Ecevit hükümetine de yaptr- dılar. Şimdi de borsanın çoküşünün durmâsı, ekonomik istikrar adına temiz toplum, bankalar operasyonlan- nın durdurulmasını öngörüyorlar. IstedikJerinin olaca- ğından korkmamak, kaygılanmamak olası mı? Ecevit hükümeti kalsa da kalmasa da uzun dö- nemde istediklerinin olacağı kesin. Bu arada işler . ters giderse, gelecekte "Ecevit hükümetinin çok ba- şanlı bir istikrar programı vardı. Ama bankalar ope- rasyonu yüzünden borsa çöktû, istikrar programı bozuldu gibi" yorumlar yapacaklannı, bugün yap- makta olduklan yorumlardan adım gibi biliyorum. Takke düştü kel göründü, ama her şeyin medya- tik, sanal yaşandığı bir çağda, gerçekler değil, nasd gösterildikleri önemli. [email protected] CHP Ekonomi Masası 4 Türkiye rantiye cenneti^ EkonomiServisi- Cum- huriyet Halk Partisi (CHP), ekim sonu itiba- nyla faiz ödemelerinin 17.7 katrilyon liraya ulaş- tığuu belirterek Türki- ye'nin rantiye kesiminin cenneti ohnaya devam et- tiğini öne sürdü. CHP Ekonomi Masa- sı'nın haftalık bülteninde, ekim ayı sonunda iç borç stokunun 32 katrilyon 237 trilyon lirayla yeni bir cumhuriyet rekoru kırdı- ğı belirtilerek bunun 17 katrilyon 697 trilyonunun faiz ödemelerine gittiği kaydedildi. Türkiye'nin bir avuç rantiye kesiminin cenneti obnaya devam et- tiği savunulan'bültende, "Hazine iç borçlanma Ue rantiye kesimine net yûz- de30 gibi dünyanın lüçbir ülkesinde görühneyen dû- zeyde fahiş kazanç sağla- yan faiz ödemeye devam ediyor" denildi. Türki- ye'nin iç borç stokunun toplumsal maliyetini dü- şürecek, vadesinin uzun süreye yayılmasını sağla- yacak, dış kaynakla des- tekli politikalan hızla uy- gulamaya koymak zorun- da olduğu kaydedilen bûl- tende şöyle denildi: "Türkiye, bankalann içini boşaltarak halkm pa- rasuıı kuDanan kesimleri kollayan, reel ekonomiyi ve sosyal devieti dışbıyan, rantiye kesimine endeksü senaryolarla ne ekonomik istikrânnı sağlayabüir ne de sosyal ve toplumsal ba- nşnu koruyabünT"