Katalog

1A- SMTKBİNTteİZIIZNEr SAAT AORESE KtHU> TESÜMİ SMT ÛYBLk KABULÜ SMT KİTW» SİPMİŞ OLMMâ mı tfrtp s/mşı Dıledlgımz kltabm adını icredı kartmızın numarası \e son kuilanma tanhı ıle bıîiılae bıldınn. kıtap e\ ınızde olsuıı Aiınm, *o\ adınızı ve telefon jıumaraıua da bıldınneyı unutmajuı Ûye değılsenız. dıtersenız ûye de olım va da üyehğmızı yenıleym HER İŞLEM BİR TELEFONLA:0212 514 01 96 Cumhuriye | CumhMrlyt JAJ«nd«»ı Cumhuriyet Kitap KuJübü Salonlarında ve Temsilciliklerinde (LEDtBERG SpA -luüya Tesıslennde ürmlmışoı) Tûrtocaö Caddes Ncr 3*4104334) Ca$*>0u 2)51401 96 F*S#12)514 01 95 76. YIL SAYI: 27119 / 250.000 TL (KDViçmde) KURUCUSU: YUNUS NADİ f7924-1945j BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 6 OCAK 2000 PERŞEMBE u M H U R I N K Ü Ü R M I ARNOLD J. TOYNBEE TURKIYE-II (Bir Devletin Yeniden Doğuşu) Çeviren: Kasım Yargıcı Ünlü İngiliz tarihçi Arnold J. Toynbee, Türk Devrimi'nin oluşumu konusundaki düşüncelerini Türkiye II - Bir Devletin Yeniden Doğuşu- adlı bilimsel çalışmasında şoyle dile getirmiştir: "Devrim, yalnız herhangi bir grup ya da ulusun tutucu çoğunluğuna aykırı düşmekle ve tehtikeli tepki guçleri yaratmakla kalmamaktadır. Hiçbir değişiklik, halkın çoğunluğu tarafından iyi karşılanmadıkça köklü bir değişiklik olamaz. Ve halk da boyle bir değişikliğe yalnız evrimci bir eğitim ve aydınlatma yolu ile hazırlanır. Türkiye'nin yeniden canlanması, devamlı ilerlemesini sağlayacak bir evrim midir? Askerî dille söylendiği gibi, ilerlemeye, siper kazanılmasına, mevzilere yerleşilmesine ve kazanılan bu mevzilerin savunulmasına zaman bırakacak bir tempoda mı olacaktır? Yoksa Osmanlı kaftanmı çıkarıp Cumhuriyet paltosunu sırtına geçiren çok hızlı devrim midir? İşte Türkiye'yi inceleyen bir tarihçinin -elinde ise- cevaplandırmak zorunda olduğu sorular bunlardır." Ünlü İngiliz tarihçinin bu değerlendirmesine (1926), bugün çok iyi ve nesnel biraçıdan bakmak zorundayız. Yarın Cumhuriyet'le birlikte... Bakan Önal: Frene basmayanlar ciddipazar kaybedecek Türkiye'ningözü parapiyasasındaUZUII Vade zamani 2000 yılmın ılk günlerinde Türkiye para ve sermaye piyasalanndaki gelişmelere kilitlendi. Önceki gün yüzde 15.15 değer kazanarak 17 bin 500 seviyelerine tırmanan borsadaki çıkış, geçen haftalarda "Paradan para kazanma dönemi bittı" diyerek hisse senetlerini adres olarak gösteren Devlet Bakanı Recep Önal'ı rahatsız etti. Önal, soluksuz koşan borsaya karşı yatınmcılan uyardı. Uzmanlar uyanll Küçük yatınmcının borsaya akın etmesiyle birlikte rekorlannı 2000 yılına da taşıyan endeksteki yükseliş, uzmanlan endışelendiriyor. Borsacılar, başta piyasada ağırlıklı hisse senetleri . olmak üzere birçok kâğıdın fiyatıııın fazla yükseldiğini, yabancı yatınmcılann iki gündür satışa geçtiklerini ileri sürüyorlar. • 13. Sayfada Döviz kaybediyor # Merkez Bankasf nın dövizin yıl sonuna kadar yüzde 20 oranında arttınlacağını açıklaması üzerine yatınmcılar dövizden Türk Lira- sı'na dönmeyi sürdürüyor. Merkez Bankası, artan Türk Lirası talebini son üç günde piyasadan 500 milyon dolann üzerinde döviz alarak fren- lemeye çalışıyor. • 13. Sayfada Gayrimenkul özendiriliyor # Gayrimenkul yeniden gözde ol- maya başladı. EHerindekı fonlan bir yere aktarma arayışı içinde olan bankalar konut kredüenne yönele- rek 10-20 yıl vade ıle yaünmcının karşısındalar. Uzmanlar uzun va- deli konut kredisi olayının bir mo- da gibi birçok bankayı saracağuu belirtiyorlar. • 13. Sayfada Borsalar sallandı # ABD'nin faiz oranlannı yüksel- teceği endişesi, dünya borsalannı salladı. Wall Street'te önceki gün yaşanan sert düşüş, başta Asya bor- salan olmak üzere tüm uluslarara- sı borsalan olumsuz etkıledi. Asya borsalannda, malı krizden bu yana en büyük düşüşler gerçekleşti. • 13. Sayfada BORSA ODun 16.932 Önceki 17.512 MARK ûDun 283.750 önceki 283.000 DOLAR oDun 536.000 Önceki 537.500 ALTIN oDun 4.865.000 Önceki 4.870.000 Banka sahiplerine 'tedbir' # Mali yapılanndaki istikrarsızlık ve özkaynaklanrun zararlannı karşılayamaz duruma gelmesiyle birlikte el konulan 5 bankanın sahiplehnin malvarhklanna Ankara 4. Ticaret Mahkemesi tarafindan 'ihtiyati tedbir' konuldu. Fonun başvurusu üzerine alınan kararla birlikte, banka sahiplerinin yakınlanrun da malvarüklan ve bankalardaki hesaplan inceleniyor. i12. Sayfada Sosyalist Başbakan Jospin'den Chirac'a mektup 'Küresefleşme dizgiııleıuneli"Ekonomi Servisi - Soluksuz koşan küreselleşmenın sorgulan- dığı, IMF ve Dünya Bankasf nın politikalannın masaya yanrıldı- ğı 1999 yılına, Seattle'dakı Dün- ya Ticaret Örgûtü'nün toplantı- lannı protesto eden halk kitlele- nnın öfkesı son damgayı vurur- ken, Fransa'nın sosyalist Başba- karu LiondJospin'ın sağcı Cum- hurbaşkanı Jacques Chirac'a gönderdiğı 2000 yılı mesajı "dizginsiz bir küreseDeşmenin tehMketerine" dıkkat çektı Mektubuna Fransa'da son yıl- lardaki ekonomık gelişmelenn memnunıyet vencı olduğunu vurgulayarak başlayan Jospin, uygulamaya aldıklan reformlar sayesınde dızginleri zapt edilmiş bir yenilikçıliğın inşa edılmekte oldugunu ılen sürdü. Jospin, bu yenilikçilik döneminin, Fran- sa'nın ulusal kımlığine saygının korunarak yaratıldığını vurgu- ladı. Dünyada son yıllarda yaşa- nan gelışmelerden önemli ders- # Fransa'nın sosyalist Başbakanı Lionel Jospin'in sağcı Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'a gönderdiği 2000 yılı mesajı "dizginsiz küreselleşmenin tehlikelerine" dikkat çekiyor. Jospin, "Dünya bir pazar değildir. Toplumlann düzenlemelere gereksinimleri var. Ekonomi insanrn hizmetinde olmalı. Tam tersi asla olmamalı" dedi. lenn çıkanlması gerektiğini be- lırten Jospin, mesajında şu nok- talara dıkkat çektı "Dünya bir pazar değildir. Tophımlann dü- zenlemelere gereksinimleri var. Ekonomi insanın hizmetinde ol- mah. Tam tersi asla olmamalı. Krizkr, peş peşe iflaslar bizJere vahşi kapftaÜzmin beslediği diz- ginsizbirkureseUeşmeninbüyuk birtehüke okhığunugösterdi Pi- yasalann iştah açıcı kâriannın kar9suıda iwf^n haklanmiL, çev 1 - revedoğaIka>Tiaklannniteüğiw kalitesinin korunması ve savu- nulması da gerekiyor. Modern devletin en önemli misyonlann- dan biribuolmahdır.Hem AVTU- palı arkadaşlanmıza hem de uluslararası kunıluşlara bu yön- de örnek olmalryız." Jospin' ın Fransa Cumhurbaş- kanı'na gönderdiği 2000 mesajı kısaca özetlendiğınde 3 öğeyi mArkasıSa.8,Sü.8'de îzmir Cumhuriyet Savcılığı, R. J. Reynolds hakkında gümrük kaçakçılığı iddiasıyla soruşturma açtı Tütünde haksızkazançCamel, Winston, Salem gibi markalan üreten R. J. Reynolds International firmasının, ihraç etmek üzere Türk ekici tütün piyasasından satın aldığı 25-30 milyon dolar tutanndaki milyonlarca kilo tütünden ürettiği sigaralan iç piyasaya sürdüğü ve milyonlarca dolarhk haksız kazanç sağladığı savlandı. Müfettişler, aralannda üst düzey yöneticilerin de bulunduğu 25'e yakın fabrika görevlisini sorguladı. ANIK OLMASIFRANSA 'YA BAĞLI Çakicı tanık olarak sorgulandı # tstanbul DGM'de Türkbank ihalesi ve Nesim Malki cinayeti soruşturmalan kapsamında Alaattin Çakıcı'run tanık olarak bügisine başvuruldu. Ülkücü mafya liderinin avukaü Muhittin Yüzüak, sorgulamadan önce Çakıcı'ya "Tanık olarak kendisi aleyhinde kullanılacak sorulara yanıt vermeme hakkının bulunduğunu söyledim" dedi. • 8. Sayfada Cezaevi sorunlan için çözüm zirvesiyapıldı # Başbakan Ecevit, Hikmet Sami Türk, SadettinTantan, Osman Durmuş ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Betir'in katüdığı toplantıda cezaevi sorunu masaya yatınldı. Ecevit, yapılacak protokolle konunun önümüzdeki yü temelden çözüleceğini söyledi. • 7. Sayfada tZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Izmır-Torbairda si- gara üreten ABD'b R. J. Rey- nolds International firmasının, ihraç amacıyla topladığı mil- yonlarca kilo tütünden ürettiği sigaralan yurtici pazarlanna sürerek "gümrük ve vergi ka- çakçıüğı'' yaptığı savlanıyor. fhbar üzerine finnanın genel müdürü ve üst düzey yönetici- lerinin de aralannda olduğu 25'e yakın fabrika yetkilisini sorgulayan gümrük veTEKEL müfettişlerinin raporlannda Reynolds fırmasnıın bu uygu- lamayla "gümrük ve vergi ka- çakçihğı" suçu ışlediği ıddia ediliyor. Hazırlanan müfettiş raporlan doğrultusunda olaya el koyan bmir Cumhuriyet Savcılığı soruşturma açö. Türk ekici tütün piyasasın- dan 25-30 milyon dolar tuta- nndaki milyonlarca kilo tütü- nü ihraç etmeküzere satın alan ve Ege Serbest Bölge'de faali- yet gösteren ve Camel, Wins- ton, Salem gibi markalan üre- ten R. J. Reynolds Internati- onal firması, saun aldığı ürünü yine aym bölgede siga- ra üreten grubun diğer şirketi ReynoldsTütün SanayiiAŞ'ye satn. Reynolds Tütün Sanayii AŞ de yurtdışına sigara ürete- rek ihraç etmek üzere satın al- dığı ürünün 7 milyon kilosunu işledi. Ancak, müfettişlerin finnada yaptığı inceleme so- mArkasıSa.8,Sü.8'de Çadırda 'Aydtnlanma'oyunu Adapazan Kızılay Emirdağ Çadırkenti'nde yaşayan depremzede gençler, Halis Kurtça Kültür Merkezi'nde "Kurtuluş Savaşı'nda Kara Yılan" ile "Aydınlanma" adlı oyunlan sergüedikr. Cumhuriyetçi Gençler Halk Tiyatrosu adıyla çaduiarda çauşmalannı sürdüren cyuncular v Aydmlanma' oyununda Cumhuriyet yazariannm öldürülmesini protesto ertikr. Oyunun yönetmeni ve yazan Uysal Otku, oyunun gelirinin 21 kişüik tiyatro ekibine kalacağun beurtti. G«nç tiyatroculann 'Aydınlan- ma' adlı oyununda Uçok, Emeç, Mumcu, Kışlalı canlanarak "Cahil kurşun, gençliğin Cumburiyet'e sahip çıkmasını en- geUeyemeyecek" mesajuu verol (Fotoğraflar: KADER TUĞLA) Ekonomist Krugman 'Hatalardan , ders alınmalı' # Ekonomist Paul Krugman, The New York Times'taki makalesinde ikinci küresel hareketin halk kitlelerinden kopanlmaması gerektiğini belirtti. Krugman, Dünya Ticaret Örgûtü'nün Seattle'daki toplantısmı protesto edenlerin haklı oldugunu söyledi. Ekonomi Servisi- 1900'lü yıllarda yaşa- nan küreselleşme sürecinin ardından "ikin- ci küresel ekonomi" yaratma dönemnun başladığına dikkat çekilerek "geçmişteki hatalara düşülmemesi için küresel hareke- tin halk kitlelerinden kopanlmanıası ge- rektiği'' uyansı yapıldı. Dünyaca ünlü ekonomist Paul Krug- man, The New York Times'ta yayunlanan makalesinde, son 10 yıldır ikinci küresel- leşme sürecininyasanmaya başladığuıı be- lırterek "Küresel hareketin halk kitleleri (bşrnda beBi odaklarca yönkndirümesine engel ohnak gereküdir" dedi. Krugman, yazısında, Dünya Ticaret Ör- gütü'nün (DTÖ) Seattle'daki toplantısını protesto edenlerin haklı oldugunu söyleye- rek küresel ticarette halk desteğı alınması- nm zorunlu oldugunu ve her kesim gibi üçüncü dünya işçilerine de bir şans veril- mesi gerektiğini kaydetti. Yaşanan geliş- • Arkası Sa. 8, Sü. 3 te DÜŞBOZUMLARJMN YÜZYILI BK* YUCOÖJr««YlB«B 9. Sayfada KÎRAYA SINIRLAMA PrYASAYA YANSIMADI , • 7. Sayfada TELEVÎZYONLAR GÜVENLtK BEKLİYOR • 6. Sayfada 2000'ÎN GRAMMY ADAYLARIBELLİOLDU M Arka Sayfada BASKETBOLDA ÜLKER VE EFES KAZANDI USpor'da GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Toplumsal Haberler IMF patentli ekonomik kararlann uygulamaya gir- diği ilk gün olumlu sonuçlar verdiğini iletiştm organ- lan müjdeledi. önlemleri dayatan IMF'ye mi, yoksa IMF dayatma- lannı kendi ekonomik politikası diye yutturan hükü- mete mi teşekkür etmek gerekiyor? Doğrusu insan duraksıyor. EkonomkJeki iyileşme kadar; toplumdaki iki olay M Arkası Sa. 8, SiLVde Kendi kendimizle yüzleşebilmemiz için yazdı hep Ferit Edgü Ferit Edgü edebiyatımızın önemli köşe taşlarından biri. Yapıtlarıyla edebiyatımıza yeni bir soluk, yeni bir anlatım biçimi getiren Edgü, geniş okur kitlesine sahip bir yazar olmadı hiç. O bizi, kendi kendimizle yüzleştirecek metinler koydu önümüze. Edgü ile bu metinleri üzerine konuştuk. Bugün Cumhuriyet 'le birlikte. GU1VDEM MUSTAFA BALBAY 'Apo'lltik Bir Dupum! Yargı süreci tamamlanan Öcalan davasının gele- ceğiyle ilgili soru işareti kilitlendi: Koalisyonu oluşturan liderter, ne deıier? 12 Ocak Çarşamba günü yapılacak liderler zirvesi öncesindeki parçalı bulutlu görünümü maddeleyelim: 1 - Terörle 15 yıldır süren mücadelede çözüm ge- nellikle askeriere bırakıldı. Siyasiler işin içinden sıynl- mak için, "Askerlerin ne gereksinimi varsa karşılıyo- M Arkası Sa. 8, Sü. 8'de