Katalog

Cumhuriyet I tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı. Orhan Erinç I Genel Yayın Koordınatörü: Hikmet Çetinkaya • Yazıışlen Müdühi. tbrahlm Yddız • Sonımlu Müdür: Fikret llldz • Haber Merkezı Müdürü: Hakan Kara • Görsel Yöaetmen: Fikret Eser tstıhbarat- Cengiz Yıldınm 0 Ekonomr Oztem Yözak • Kültür' Handan Şenköken • Spor AbdiUkadir Yûcelman • Makaleler Sami Karaören 0 Duzeltme. Abdullab Yazıcı A Fotoğraf: Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge. Edibe Buğra • Yurt Haberlen: Mehmet Faraç Yayın Kurulu tlhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya. Şûkran Soner. tbrahim Yıkbz, Orhan Bnrsalı, Mustafa Balbay, HakanKara. Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbay Atatürk Bulvan Ncr 125,Kat 4.Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7hat), Faks: 4195027 • tznur Temsıkısı Serdar Kızık, H. Zıya Blv. 1352 S.23Tel:4411220, Faks 44191170AdanaTemsilcis: Çetin Yiğenoğlu, Inönü Cd 119 S. No.l Kat:l, Tel: 363 12 11, Faks: 363 12 15 Müessese Müdürü: Üstnn Akmen 0 Koordınatör: Ahmet Korulsan 0 Muhasebe: Bfiient Yener • tdareıHaseyin Gürer 0 Satış: FazUet Kaza MEDYA C: • Yönetım Kuralı Başkanı - Genel Mûdûr: Gnlbil Erduran 9 Koordınatör. Rehı Işrtman # Genel MüdürYarduncısı SevdaÇoban Tel. 514 07 53 51395 80-513846(^61,FsAs.513846: Yayımlavan >e Basao: \ enı Gun Haber \jansi, Basuı ve Yaymcıllk A Ş. Türkocagı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 tslanbul PK 246 - Snkecı 34435 tstanbul Tel (07121 512 05 05 (20 hal) Faks- (0/212) 513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 22OCAK2000 tmsak:5.46 Güneş:7.17 Öğle: 12.23 tkindi: 14.51 Akşam: 17.14 Yatsı: 18.40 Tayland moda fuarı • Haber Merkezi- Tayland modasımn ünlü etıketlerinden Kaı dün düzenlenen Bangkok Uluslararası Moda Fuan'nda çizgılerinde ipeğin alımlılığıru sergiledi. Tayland'ın tekstil ürünleri ve el işlerinin dış pazara açıldığı fuar ülke ekonomisinde önemli yer tutuyor. Tekstil ihracatçılan Tayland'ın en çok gelir elde eden ticaret sektörûnü oluşturuyor. Dünyanın 84 mHyon yıl öncesi • WASHINGTON (AA) - Dünya'nın, 84 milyon yıl önce kutuplann eğilmesiyîe adeta altüst olduğu bildirildi. Amerikan Science deıgisının son sayısındaki makaleye göre, Tebeşir dönemı sonunda Dünya, kutuplann anıden ve sert şekilde 15-20 derece eğilmesiyîe top gibi yuvarlandı. Bilim adamlan, Dünya ekseninin bozulmasıyla gezegen üzennde kıtalann ve okyanuslann olağan kayma-oluşumsal (tektonik) hareketlerden 10 kat hızlı şekilde yer değiştirdiğini kaydettiler. Bilim adamlan altüst oluşun 2 milyon yü kadar sürdüğünü belırttıler. Taralı eğitim' tartışması • İZ1VIİR(AA)-Îzmir Üniversiteleri Oğretim Elemanlan Denıeği (tZÜNÎDER) Başkanı Prof. Dr. Hamza iulut, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirerın, devlet üniversitelennın de paralı ve burslu öğrenci alması ve bu konuda Öğrenci Seçme Sınavı'nda (ÖSS) yeni düzenlemelere gidilmesi yönündeki önensine tepki gösterdi. Bulut, yaptığı yazılı açıklamada, "Paralı eğitim anlamına gelen bu öneri, aslında, devlet üniversitelerinin özelleştirilmesuıi ve yükseköğretimin paralı hale getirilmesıni amaçlamaktadır'1 dedi. TariN tünele IMSC0 desteği • NEVŞEHtR (Cumhuriyet) - Nevşehir'in Urgüp ilçesine bağlı Ortahisar beldesindeki tarihi Ortahisar Kalesi ile Ishak Kalesi arasındaki tünelin turizme kazandınlması ile ilgilı olarak hazırlanan projeye, UNESCO tarafindan 9 milyon 500 bin dolarlık destek sağlanacağı bildirildi. Ortahisar Belediye Başkanı Erkal Yandı, tünelin turizme açılmasıyla birlikte Ortahisar Kalesi altından tünele giren bir turistin, 1.5kilometrelikbir yürüyüşten sonra 62 metre yüksekliğindeki Ishak Kalesi'ne ulaşabileceğini de sözlerine ekledi. OOTÜ ve NATO • ANKARA (AA). ODTÜ bünyesinde 7 Temmuz 1999 tarihinde kurulan Bilim ve Teknoloji Ajansı Araştırma Merkezi (TEKPOL), NATO'nun Araştırma ve Teknoloji Ajansı (RTA) tarafindan "bölgesel temsilci" olarak seçildi. TEKPOL Başkanı Prof. Dr. Yakup Kepenek, RTA'nın bundan sonra Türkiye'ye sık sık arastırmacı göndereceğini ve kendilerinin de bu kişilere danışmanlık yapacağını belirtti. Dergi, geçen yıl 'Apo', önceki yıl da 'Ortaköy Camii' kapağının yer aldığı sayılannı sadece Türkiye'de satmıştı Time'm reldaıııkurnazhğı• Time'ın satış için temel ilkesi, ABD'de Amerikan kamuoyunun tanıdığı kişileri kapak yapmaktır. Derginin bir uygulaması da satış ve reklam geliri için bölge baskılan yayımlamasıdır. e-posta : tan @ prizma. net tr OZGENACAR ANKARA- Time dergisinin "Türkiye'nin Hazineteri'' konusunu kapak yapması ve ar- dından ortaya çıkan gelişmeler, Türkiye'de medya ve turizm sektörlerinde şaşkınhk ya- ranrken bazı gerçekleri de ortaya koydu. Dergi, 24 Ocak tarihıne kadar olan hafta- yı kapsayan sayısına, bağh olduğu Time-War- ners şirketinın Internet işletimcisi American Online (AOL) ile 350 miryar dolarlık dev bir- leşmesini kapak yapmış, ancak sadece Tür- kiye ile KKTC'de satılan dergilerin kapağın- da "Türkrye'nin Hazmeleri" konusunu işle- mişti. Başta Turizm Bakanı Erkan Mumcu'nun "Irflyonlar verseydik bu propagandayı yap- öramazdık" sözİenne TV kanallan, ertesi gün de basın bu kapağa birinci sayfalannda çok genış yer vermışlerdi. Oysa kazın ayağı hıç de öyle değildi! Time ve hatta Newsweek dergıleri bu uy- gulamayı zaman zaman yapmaktaydılar. Cum- huriyet okurlan Time'uı Türkiye için Apo'yu kapak yaptığı hafla ABD'de ve dünyada ka- pakta Başkan'ın eşi HfllaryChnton'un oldu- ğunu bu- yayınımızdan anımsayacaklardır. Bir yıl önce Time'ın kapağını Ortaköy Ca- mii süslerken, özgün sayılannda başka konu- lara yer verilmişti. Derginin satış için temel ilkesi, ABD'de Amerikan kamuoyunun tanı- dığı kişileri kapak yapmaknr. Derginin bir uygulaması da bölge baskıla- n yayımlamasıdır. Gazetelerimizin Ege, Ak- deniz yörelennde bölge ekleri vermelerine ben- zer uygulamalannda Timeda satış ve reklam geliri için yörenin kişi ya da olayını kapakta kullanır. Nitekim, derginin Türkiye'de 4 bin Tûrkrye için "Tûrkrye'nin Hazineieri'*, Avrupa içinse büyük birleşmeyi kapak yapb. olan satışını bu sayıda 15 bme çıkarttığı açık- landı. Derginin bir başka siyasası da kapağa da- ima güncel olaylan çıkarmasıdır. Ancak sı- cak haberler olrnadığında "dosya" denilen, vi- taminin yararlan, balma avınm yasaklanma- sı gibi konular enine boyuna işlenip canJı bir kapakla okura sunulur. Bu çerçevede derginin arkeolojıye ilişkin bir dosya hazırlama karannı yaklaşık 7-8 ay önce aldığı, bu amaçla bir muhabinni Türki- ye'ye, birbaşkasmı da Mısu-'a gönderdiği bi- liniyordu. Türkiye'ye gelen muhabır onlarca yerli ve yabancı arkeologla görüşmüş, batı- dan doğuya pek çok ören yerini gezerek yüz- lerce sayfa tutan notlar almışü. New York'a döndüğünde Mısır'daki muhabinn yazısı ile Ortadoğu baskısı için bir ortak kapak oluş- turulacaktı. Amerika, Avrupa, Asya ve Afri- ka baskılannın kapağında yer almayacak olan bu konu, dergı ıçınde yıne de kullanılacaktı. Amenka'dakı dev bıriesme olunca, buyazı Tür- kiye ve KKTC dışında kullamlamadı. Bu olayın dikkatlerden kaçan en önemli ya- nı ise Türk medyasırun içine düştüğü dunım- dur. Dergıde sözü edilen arkeolojik buluşlar Türkiye'de son 5-6 yılda olmuş, Amerika'dan gelen bir muhabırbunlan deriemişti. Bunakar- şüık bu topraklann medyasında bu konular- da 5-6 yıl boyunca tek satır çıkmamıştı. Dergide sözü edilen buluşlar Cumhuriyet gazetesınde, Bilim Teknık ekinde zaman za- man ya bu kaalan yapan Türk ve yabancı ar- keologlarca ya da tzmir'de AsumanAbaaoğ- lu, tstanbul'daAshKayabal,Ankara 'da Bahar Tannsever, Antalya'da BülentEcevit gibi mu- habirlerimizce 5-6 yıl boyunca Türk okurla- nna duyurulmuştu. Türkmedyasına göre Tür- kiye'deki bir arkeolojik buluş Time dergısi ya da yabancı basuı bildirirse haberdi. Örneğin Feihiye yakmmda Gemili adasuıda bir Japon arkeoloğun bulduğu Noel Baba Kilisesi'ni Türk basını Ingıliz Sunday Times gazetesın- den, bir Alman arkeoloğun Troya'da bir du- var kalıntısını ortaya çıkanşını da New York Times'dan aktarmıştı. Yunanistan'dakinden fazla Yunan, Ital- ya'dakınden fazla Roma olmak üzere Türki- ye'de 3 bin antik kentin yanı sıra höyük, tü- mülüs ve anıtlarlabirlikte yaklaşık 60 bin ka- dar tanhsel noktanın varhğı, ortalama her kö- ye bir tanhsel nokta düştüğü bıliniyor. Ama gazetelerin ve TV kanallannın hıçbirinde tek bir arkeoloji muhabıri bulunmuyor. Time muhabiri Maryann Bird'in şu sözle- rini medyamızın yönetıcilerinin bir kez daha okumalannı dilenm: "Bir arkeolojikkaamev- süni boyunca, Türk ve uluslararası arkeoloji gruplan maınlıgııı en eski günlerine uzanan sonuçlar sağtayan, binlerceofanasa bileyüzier- ce yeni ve şa^rba buluşlar yapıyorlar. New YorkMetropoütan Sanat Mûzea'nden Oscar White Muscarella 'Anadolu Türkiyesı belkı de biçbir yerde benzeri ohnayan, Taş Dev- ri'nden Osmanirya kadar değışen en zengin ve çeşıtlı arkeolojik SlT'lere sahiptir' diyor'' MESELA DEDİKERDALATABEK ^ 000 yıh geldi ya, gözler geçmiş Z< bin yıla çevrildi. "Bin Yıhn Bu- luşlan", «Bin Yıhn Önemli Kişfleri" gibi seçmeler bırbmni izh'yor. Bu ara- da, "Bin Yıhn Bilgini'' olarak Albert Einstein seçıldı. Doğrusu seçim ye- rindedır ama.. onu ünlü kılan 'göre- cenkteorismi' bilen yoktur, bu da ay- n bir konu. Şımdı bız bu önemli alan- da da üstümüze vazife olan "Bin Yı- hn AlternatifBuhışlarrnı seçiyoruz. Bakaum bizim seçici kuruhımuz olan okurlanmız ne diyecek? Blrlnclllfil patates alıyor... T T'mbertoEco,'fesulye'diyorama.. LJ kabul etmek gerekiyor ki, 'pa- tttes' çok daha yaygın bir besin kay- nağı. Avrupa'ya gelışi 1500 yülarm- da oluyor. Aslında 1800 yıldan beri Peru'da biliniyor. Avrupa'ya geldik- ten sonra serüveni uzun da konumuz bu değil. 'Patates', bin yılın buluşla- n içinde birinci seçilmeye değıyor, çünkü patatessiz fast food yok den- se yeridir. Diyet yapanlara, mide ra- hatsızlığı çekenlere haşlaması iyi ge- lir, çocuklar kızarmışma bayılır, gar- nitür olarak et yemeklerinin yanında boy gösterir. Hayatımızın her anında imdadımıza koşan patates ohnasay- dı beslenmemiz çok değişik olurdu. Şımdi bu denli önemli bir besin kay- nağuıı "Bin Yıhn Buluşu" yapmaz- sak yanlış olmaz mı? Sadece patates pişirip soslarla satan 'Kumpir' dük- kânlannı düşünelim:Başka hangı be- sm maddesi tek başına bir dükkân açtırabılır ki? Neresinden baksanız, 'anh şanhpatates' bin yıhn tahtına ku- ruluyor. 'Fasulye'nin de kalbi kmlma- sın, biz onu elbette nimetten sayıyo- ruz, Umberto Eco'ya da saygımızı sunuyoruz. 1000 Yılın Buluşları.. . Ya fermuvar olmasaydı?.. m ^ ^ Buluşu" denince her- D kesin aklı gözünün gördüğü- ne kayıyor. Hemen akla televizyon- lar', 'bflgisayarlar', 'cep tefefonlan' ge- liyor. tnsanoğlu böyledır, altını sağ- lam bir yere dayaymca gözünü yük- seklere diker. Pekı düşünen var mı, acaba 'fermuvar' olmasaydı ne yapar- dık? Şımdi fermuvan cui diye çeki- yorsunuz, açüıyor, cırt diye çekiyor- sunuz, kapanıyor tnsanın acelesi ol- duğu zamanlar fermuvann değeri da- ha ıyi anlaşüıyor. Böyle zamanlarda fermuvar olmasaydı, düğme-ilikle boğuşup duracaktık. Yok dügme ta- kıldı, yok düğme koptu, uğraş dur... Hiç olmayacak yerdeki düğmeniz koptu mu? Bilemezsiniz, çünkü bü- tün önemli yerlennizde fermuvar var. Önünüzdekı, yanınızdakı, üstünüz- dekı fermuvarlar aklımıza bıle gelmı- yor. Oysa, 1700 yüında yaşayan ba- yanlarla erkeklerin böyle bir kolay- hğı yoktu. Çünkü, bu fermuvar denen 'yüzyıllann buluşu' ilk olarak Şika- go'da 1893 yılmda düzenlenen Ko- lomb Dünya Fuan'nda sergilendi. Bulucusu da WhitcombL.Judson'du. 1912 yılmda da Isveç asılh ABD'lı mühendis Gideon Sundback günü- müzün fermuvanm geliştirdi. Aym yıl Catharina Kuhn-Moss da Avru- pa'da benzer bir fermuvar patentini al- dı. Fermuvan bulanlann adı biçbir tf Bin Yıhn Ünlûleri" listesınde geç- miyor, buna ne buyrulur? Işte insan- lar böyledir, kımselerm bihnedığı bir teorinin bulucusunu herkes biliyor da herkesın kullandığı pratık bir bu- luşun sahibinden kimsenin haberi yok. tşte, Mesela Dedik ekibi bu boş- luğu görüyor ve görevini yerine ge- tiriyor. Ama 'daha bitmedi'... Futbol topuna ne buyrulur?.. i 7TT utbol topu' da neymiş diyen- r ler, en çok insanı hangi oyun çekiyor? sorusunun yanıtmı araştır- sınlar. Bulacaklan yanıt elbette 'firt- boi' olacaktır. tşte bu oyun da 22 ki- şmin arasında dolaşan bir topla oy- nanır. Bu top, futbol topu' "Bin Yı- hn Buhışlan" arasına gırmez de ne gı- rer? Bakaum, 'futbol topu'nun özel- lıklerini kaç kişi biliyor9 Bu top, tam yuvarlak olup, çevresı 68-71 santirru ağırlığı ise 435-497 gram arasında- dır. Futbolun kurallan da 1843 yüın- da Ingiltere'de, Cambridge kurallan olarak kondu. Özel okul öğrencileri- nin oynadığı oyun, 1863 yılında oku- lu bitiren ögrencılerin kurduğu kulüp- lerin birleşmesiyle 1871'de kuralla- nna kavuştu. Demek ki, lirtbol to- pu'nun yüz yılı aşan bir geçmişi var. Işte bu top, bütün ülkelen dolaştı, kı- talan aştı, radyolarla kulaklara, tele- vizyonlarla da evlerin içine ulaştı. Dünyada mılyonlarca ınsan aym an- da hıçbir şeye bakmadıklan kadar gözlerini bu topa dikip bakıyorlar. Bu top yüzünden çıkan olaylarin had- di hesabı yok. Ülîcemizde de 90 da- kika futbol oynanıyor, 900 dakikalık yaym yapılıyor. Yok futbolun yoru- muydu, taraflarm görüşüydü, pozis- yonlanydı diye saatler geçiriliyor. Şimdi bu topu "Bin Yıhn Bumşu" saymaz mısmız? (Arkası haftaya, da- ha neler var neler?..) Çocuklarm televizyonu kablolu yayında! Argo yok, şiddet yok... En güzel çizgi dizi ve çizgi sinemalar MAXI TV ile kablolu yayında. MAXI TV, S bandı 5. kanalda. "MAX/-TV" H e m e n a r a y ı n : ( 0 2 1 2 ) 3 5 5 5 5 5 5 w w w . m a x i t v . c o m . t r