Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 1 EYLÜL 1999 ÇARŞAMBA
8 DEPREM
Kaddafi'den
gecikmeli
başsağlığı
• ANKARA (Cumburivet
Bürosu) - Libya lideri
. Albay Muammer Kaddafi.
Marmara Bölgesi'nde
yaşanan deprem
felaketinden iki hafta sonra
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'e başsağlığı
mesajı gönderdi. Libya
Genel Halk Komitesi
Sekreteri Muhammed el
Manguş. Başbakan Bülent
Ecevit'e, Dışişleri ve
Uiuslararası Yardımlaşma
Genel Halk Komitesi
Sekreteri Omar Mustafa el
Muntasır da Dışişleri
Bakanı Ismail Cem'e birer
başssağlığı mesajı
gönderdiler. Dışişleri
Bakanlığı'ndan edinilen
bilgiye göre Lıbyalı
yetkililer kendilerinden
kaynaklanan bürokratik bir
aksaklıktan dolayı
başsağlığı mesajlannın
geciktiğini belirterek
üzüntülerini dile getirdiler.
Yurdatapan'dan
Düşünceye
özgürlük' eylemi
• tstanbul Haber Servisi -
Düşüncenin suç olmaktan
çıkartılmasını isteyen
müzisyen Şanar
Yurdatapan, gazeteci
Aydtn Korkmaz'ın 1 yıl 1
ay 6 gün hapis cezası
almasına neden olan
yazısını içeren
"Düşünceye Özgürlük-39"
adlı kitapçığı lstanbul
DGM önünde dağıttıktan
sonra kendinı savcıhğa
ihbar etti.
Deprem
besteleri çağrısı
• İstanbul Haber Servisi -
Müzık ve Sahne
Sanatçılan Sendıkası
(Müzik-Sen) Genel
Başkanı Mehmet Çınka.
sanatçılara deprem
felaketiyle ilgili beste
yapmalan çağnsmda
bulundu. Çınka. bu
çağnyla, davetsiz felaketin,
ani kayıplann ve acının
sessizleştirdiği insanlann
yüreklerinden yükselen
üzüntüleri geleceğe
taşıyacak. geleceğe sağlam
adımlarla yürümeyi
sağlayacak ve tüm
insanhğın sesi olacak
besteler yapılmasının
istendığini belirtti.
MÜ'de kayıt
süreleri uzatıldı
• lstanbul Haber Servisi *
Marmara Bölgesi'ni
etkileyen deprem felaketi
nedeniyle Marmara
Üniversitesi (MÜ) Beden
Eğitımi ve Spor
Yüksekokulu'na özel
yetenek sınavı ile alınacak
öğrencilerin kayıt süreleri
bu akşam saat 17.00'ye
kadar uzatıldı.
Cezaevinden
firar
• KAHRAMANMARAŞ
(AA) - Kahramanmaraş'm
Andınn ilçesındeki
cezaevinden tutuklu
bulunan Ali
Karaosmanoğlu (62) dün
fîraretti. Kaçak kazı
yapmaktan Andınn Kapalı
Cezaev i'nde tutuklu
bulunan Karaosmanoğlu.
cezaevi bahçesinde
temizlik yaptığı sırada, tel
örgüden atlayarak kaçtı.
THY'den
açıklama
• Haber Merkezi - Türk
Hava Yollan Tanıtma ve
Halkla Ilişkiler Başkanı
Faik Akın. gazetemizin
önceki günkü sayısında yer
alan Türk-Alman
Doktorlan Derneği'nin
Almanya'nın Essen
bölgesinden Türkiye'ye
gelişlerinde THY'nin
ücretsiz bilet vermediğini
içeren haberi yalanladı.
Akın yaptığı açıklamada
şu görüşleTe yer verdi:
"THY'nin Almanya'daki
bürolanna başvuru
yapılmadığı gibi THY
deprem felaketinin ilk
gününden itibaren sadece
Frankfurt'tan Türk-Alman
Sağhk Vakfı'nın 23
doktorunu ücretsiz olarak
taşımıştır. Geçen 12 gün
içinde uçtuğu dış
ülkelerden 63 bin 976
parçadan oluşan 1223 ton
yardım malzemesini
ücretsiz taşıyan THY'nin 7
sağhk görevlisinı
taşımaktan kaçınmayacağı
açıktır."
ITÜ Mimarlık Fakültesi öğretim üyeleri Mete Tapan ve Yıldız Sey
4
İmar plaıılmi yeniden yapdmah'
MtYASEtLKNUR
- Depremin şiddeti tarbşmah
olmakla birfikte rasathanenin
açıkladığı oran 7.4. Başka ülkelerde
de bu şiddette deprem oluyor ama
tahribat aynı ölçüde gerçekleşmivor.
Bizde neden bu kadar büyük bir
faciaya yol açu?
TAPÂN - Depremler genellikle bir
büyüklüğü ile bir de şiddeti ile
ölçülür. Bir de depremin yapmış
olduğu hasar var. Hasann
büyüklüğüne göre de şiddeti
belirleniyor. Bunun büyüklükle
ilgisi yok. Richter ölçeği ise fizıksel
bir deyim. 7.4 şiddetinde
gerçekleşen tabii ki büyük bir
deprem. DepTemin şiddetinin büyük
olmasmın bir nedeni de çok uzun
sürmüş olması. Tam 45 saniye
sürüyor. Genellikle 20-25 saniye
sürerken bu kez daha uzun bir
sürede gerçekleşti. Burada tabii bir
kere depremin 7.4 şiddetinin olması
çok doğal. Bu doğallığın nedeni
bence binalann niteliği ve yer
seçiminden kaynaklanan yanhşlık.
Konuyu önce yer seçimindeki
yanhşlık olarak ele almakta yarar
var.
SEY - Hasann bu denli büyük
olmasının en önemli nedeni de bu
bölgenin Türkiye'nin en çok göç
alan bölgesi olması.
- Sorun, sanayileşmenin yankş
seçikn bu bölgede
yoğunlasmasından kaynaklaıuyor
herhalde?
SEY - Elbette sanayileşmeden
kaynaklanıyor ama çok göç almanın
yanı sıra kaçak yapılaşmanm da en
yoğun olduğu bölge burası.
TAPAN - Türkiye'den iki tane büyük
fay hattı geçıyor. Bunlardan bir
tanesı Kuzey Anadolu fay hattı,
diğen de Güney Anadolu fay hattı.
Kuzey Anadolu fay hattı da
dünyadaki en aktif olan faylann
başında geliyor. Bu aktif hatlardan
biri de San Francisco yer alıyor. Bir
kere Kuzey Anadolu'daki fay
hattında büyük bir aktivite
bekleniyordu zaten. Depremler
genellikle belli bölgelerde her 100
senede bir tekrarlanan periyotlarla
meydana geliyor. Aynca da bu
depremin beklenen lstanbul
depremi olmadığı da bütün jeolog -
ve jeofızikçiler tarafından • • u
söyleniyor. 0 bakımdan bugün olası
bir depreme karşı Istanbul'da
alınacak önlemler büyük önem
kazanıyor. Bir kere binalann
kalitesizliği var ve bundan önce en
önemlisi zemin şartlan uygun
olmayan yerlerde, yanı deprem riski
yoğun olan yerlerde bizim bu kadar
yoğun yapılaşmayı gerçekleştirmiş
olmamızdır.
- Asd büyük hata. sanayileşmenin
plansız bir şekilde bu bölgede
yoğunlaşmış olmasında degil mi
hocam?
TAPAN - Tabii sanayinın burada
olması değil, sanayileşmenin de
burada olması bir hata. Prof. Dr.
Ihsan Ketin Petkim'in burada
kurulmaması gerektiğı üzerine
rapor vermiştir. Türkiye'de birçok
bilim adamımn bu yanhşlığa dikkat
çektiği aşikâr. Bu felaketten sonra
engel olarak görülen bilim
adamlanna artık inanılmaya ve
değer verilmeye başlandı. Biraz geç
oldu ama neyse buna da şükür.
Binaların yüze 6O'ı kaçak
yapılıyor'
- Bugün görüyoruz ki
sanayileşmenin planlandığı bölgede
fav hattı dikkate alınmadı?
TÂPAN - Kesinlikle alınmadı.
Türkiye'nin can daman sanayinin
yüzde 45 ile 75 *i bu bölgede.
Sanayinin yer seçimi olarak çok
genel bir kural vardır, limanlara
yakm olması, altyapısı hazır ve
enerji üretiminin gerçekleştiği
bölgelere kurulması gelenektir.
Bunun doğru olduğunu
söylemiyorum, ancak genel
kabullerden hareket edilmiştir.
Buralann bataklık olduğu, bilim
adamlan tarafından da bu bölgenin
yerlileri tarafından da biliniyor.
Mühendislik açısından bu bölgede
inşaat yapılamaz değildir.
Mühendislik her şeye çare bulur.
Nasıl bulur? Teknolojisini geliştirir,
bu teknolojinin getirdıği maliyeti
üstlenmeye de hazırsanız yapılaşma
gerçeklesebilir. Fakat hele Gölcük
bölgesinde ortaya çıkan,
teknolojiniz de olsa bir işe yaramaz.
Çünkü su, 100 metre içeri gelmiş.
Burada istediğiniz kadar binalan
sağlam kazıklar üstüne de oturtsanız
felaketin önüne geçemezsiniz.,
Demek ki buraya inşaat yapmamak
gerekiyor. Buradaki yer seçimi, son
derece hatalı. Burada diğer bir
sorun, tstanbul'la ilgili olarak da
söyleyeyim; bazı heyelan
bölgelerinde inşaatlar
yapılmaktadır. Oysa planlarda hangi
koşullarda yapılacağı not olarak yer
almaktadır. Planlara bunu yazmak
da bir şey ifade etmiyor. Çünkü
binalann yüzde 55'i, 6O'ı kaçak. Bu
demektir ki siz belediyeden iki katlı,
# tstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık
Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Mete
Tapan ve Prof. Dr. Yıldız Sey, olası büyük bir
depreme karşı alınacak önlemlerin başında
imar planlannın yenilenmesi, mevcut binalann
üniversiteler ve mühendis - mimar odalarınm
katkılanyla yeniden incelenmesi ve denetim
yapacak belediye kadrolannın meslek içi
eğitimden geçirilmesini öneriyor.
üç katlı bina yapmak ıçin izin
alıyorsunuz. sonra zaman içinde iki-
üç kat daha ilave ediyorsunuz.
Sistem zaten denetim mekanizması
olmadığından, yer seçımine önem
verilmediğinden bu felakete zemin
hazırhyor.
- Demek ki birinci yanlışhk yer
seçiminde-.
TAPAN - Yer seçimiyle ilgili olarak
madem ki yanlış bir yer seçimi
yapıyorsun, yine sağlıklı parsel
ölçeğinde zemin araştırması
yapmak zorundasın. O da
yapılmıyor. Üçüncüsü de imar
planına aykın olarak kaçak kat
çıkıyorsunuz. Aynca da
mühendislik açısından aykın
binalann yapılması da bir başka
sorun.
SEY - Depremin olduğu günden
itibaren hemen suçlu aramaya
koyulduk. Suçlu ararken de ilk akla
glen müteahhitler, ikinci akla gelen
de belediyeler oldu. Bence bu
mi suçlu?
- Bir iBn ya da ilçenin planlan
yapdırken jeolojik vapısı göz önüne
ahnıyor mu?
SEY - Onu Mete daha ıyi bilir ama
plan yapan öğrencilerim bu
çahşmalar sırasında zemin etüdünü
gösteren belgeleri alamamaktan
yakınıyorlar.
TAPAN - Zaten bir plan yapılırken
heyelan bölgelerini gösteren
haritalar var.
- Heyelan haritalan tamam da ya
deprem?
TAPAN - Hayır öyle bir şey yok.
Burası birinci derecede, burası
ikinci derecede deprem tehdidi
altındadır diye bir çalışma yok.
Sadece heyelan bölgeleri ve askeri
bölgeler aynlır. Zaten statikçiler
deprem bölgelerini göz önüne
alarak ona göre kat sayısını belirler.
SEY - Aslında jeolojik haritalann
verilmesi lazım, eğer bunlar elde
edilemiyorsa zemin etütlerinin
TAPAN - Gayet tabii. Sıradan
vatandaşlarla, kaçak yaparak rant
peşinde koşan müteahhitlerin başı
belada asıl.
- Biraz somutiastırmak istiyorum.
Avalartla çok kath binalar var.
Birçoğu yıtakk Tahribatm bu
böigede görütmesinde sorun,
zeminden mi kaynaldanıyor, çok
kath yapdann müheodisBginin kötfi
ohnaandan mı?
TAPAN - Bir kere deprem riski
yüksek bir bölge Avcılar. Zemin
emniyet gerilmesi zayıf bir bölge.
Burada birtakım önlemlerin
alınması lazım. Temel mühendisliği
açısından çok önemli çözümlerin
getirilmesi lazım. Gereken yerlerde
zeminin tahkik edilmesi zorunlu.
Burada çok katlı binalann yapılması
doğru muydu? Zeminin uygun
olmaması maliyeti arttıracağından,
bu yöre halkı tarafından
karşılanabilir miydi? Bugün
Avcılar'da 4-5 milyara daire
sorumlulannın hemen hepsı
müteahhitlerin adamıdır.
- Deprem felaketine uğrayan yerterin
tekrar yerlesime açılması doğru
mudur? Taşnunasmın maüyeti çok
mu yüksek? Adapazan iki kez
deprem felaketine uğradı, yine aynı
yerde mi kalacak?
SEY - Zemin uygun değilse orada
yeniden yerleşmek doğru değildir.
Kurulabilir ama maliyeti çok
yüksek olur. Zorunlu olarak yer
değıştırme birçok yerde başvurulan
bir yöntem ama benim şahsi
görüşüm bir kentin tümüyle yer
değiştirmesı, mümkün olduğunca en
son başvurulacak çare olmahdır.
Çünkü Adapazan çok büyük bir
kent. Acaba tümüyle mi yerini
değiştırecekler yoksa yıkılan
mahallelere karşılık bir uydu kent
falan mı yapılacak, bunu iyice
düşûnmek lazım. Ama bu şekilde
zorunlu yer değıştirmeler sosyal
bakımdan bir yığın sorunlar
yanlış. Bütün bblgedeki konut
üretimini düşünecek olursak bu
süreçte yer alan bütün kesimleri
suçlamak daha yerinde olur. Bu
süreçte kimler var? Önce plancılar
var, tasanmı yapan mimarlar var,
inşaat tekniğini belirleyen
mühendisler var, ondan sonra
öngörülen tasanmı uygulayan
müteahhitler var, bunun denetimini
yapan belediyeler var ve son olarak
da kullanıcılar var. Ben bu sistemin
içinde hiçbir kesimi temiz
görmüyorum. Niye temiz değil? Bir
kere kullanıcı ya da mal sahibi
arsasından azami rantı elde etmeye
çalışıyor. Satış amacıyla değil de
ailesi için dahi olsa bu arsadan
mümkün olduğu kadar çok
yararlanmak istıyor. Bunu yapanlan
'cahü. bilgisi yok' diye
değeriendirmek yanlış. Kaçak
binayı ve yasalara aykın rant elde
etmek isterken bilgisi var ama.
Istediğini elde etmek için rüşvet
vermeye bile razı. Rüşvet verdiğin
zaman demek ki var bunun altında
bir şey. Dolayısıyla mal sahibi
burada suçlu. Kaçak yapmayı
manfet sayan, yasal sınırlar içinde
evini tamamladıktan sonra demir
filizlerini bırakarak "BeUd bir-iki
kat daha çıkanm" düşüncesiyle
bekleyenler kesin suçlu. Plancılar
bence suçlu. imar planlan
hazırlanırken jeolojik haritalan göz
önüne almadıklan için suçlular.
Ondan sonra da bina eğer doğru
projelendirilmemış bir binaysa
yapılan müteahhit istediği kadar
uygun biçimde yapsın, sağlam
olması mümkün değil. Bu durumda
mimarlar ve mühendisler de aynı
oranda suçlular. Denetimi
yapmayan, yapamayan belediyeler
de bu suçtan nasibini alıyor. Bütün
bunlar temiz de sadece müteahhitleT
yapılması gerekir.
TAPAN - Plan yapılırken zemin
etütleri ahnıyor. "Burası
alüvyondur. burası Gürpınar
formasyonundadır" diye belirtiliyor.
Bu durumlarda zemin emniyet
koşullan söz konusu oluyor.
Halbuki her parselde özel olarak bir
kere zemin etütlerinin yapılması
gerekir.
- Ben vatandaş olarak evimin sağlam
olmasını istnorum. Bana düşen
görev ne? Depremden komnmak
için evimin sağlam olup olmadığını
nereden bikceğim?
TAPAN - Sen bmayı yaparken bir
mimann ve statikçin olacak. Mimar
projeyi çizecek, statik mühendisin o
arazi ile ilgili olarak zemin emniyet
gerilmesini hesaba katarak binayı
yapacak. Zemin emniyet gerilmesi
etütle ortaya çıkar. O zemin
biüniyorsa statikçin "Buranın
zemin emniyet gerilmesi 2'dir"
der. Temelini, projesini ona göre
yapar. Ama demin Yıldız Hanım'ın
dediği gibi büyük bir gökdelen
yapıyorsan, orada zemin emniyet
gerilmesini güçlendirici temelden
itibaren birtakım önlemler almak
lazım. Bunlar da yapıhr zaten. Bunu
belediye değil buraya yatınm yapan
kişi ya da kurum yapar. Sen
belediyeci olarak zemin emniyet
gerilmesinin doğru hesaplanıp
hesaplanmadığını kontrol için
üniversiteden rapor isteme hakkma
sahipsin. Zaten bu yatınmı yapan
şirketler bunun bilincindedirler. Bu
nedenle Istanbul'da hiçbir gökdelen
yıkılmaz. Çünkü bu yapılan
Türkiye'nin en iyi mühendislerine
yaptırdıklan gibi aldıklan hesaplan
da Avrupa'da incelettirir, gözden
geçirirler.
- O zaman sıradan vatandaşlann
yapılan tehlike arz ediyor demektir-.
satılıyor. Avcılar'a deprem
sonrasında baktığınızda yıkılmayan
binalann çoğu da olduğu yerde
zemine oturmuş. Demek ki zeminde
bir problem var. Zemine uygun bina
formlannın. projelerinin
yapılmadığı da açık bir şekilde
görülüyor. Birtakım konsollar,
konsollann ucunda kolonlar.
çıkmalar. Bunlar mühendislik
açısından da doğru değil. Bunlan
yapıyorsan da gereken önlemleri
temelden itibaren alman lazım.
Beton kalitesinin çok yüksek olması
lazım. Bunlann hiçbirinin kontrol
edilmediği ve yapılmadığı
görülüyor.
'Sigortasız blnanın
alınmaması gerek*
- Hocam, deprem oldu bitti de
sonrasına bakalım. E\ almaya
gitriğimizde o evin sağlam olup
olmadığını nasıl anlayacağız? Ya da
sabcıdan neleri istememiz gerekir?
TAPAN - Bir sigorta isteme
alışkanlığını edinmemiz gerekiyor
bundan sonra. Sigortasız binayı
almamamız lazım. Sigorta belgesi
isteyeceksiniz.
- tstanbul'da yaptığı binayı sigorta
ettiren bir müteahhit biliyor
musunuz. hiç duydunuz mu?
TAPAN - Bundan böyle olacak,
olmalı. Sistem getirecek zaten.
Bakanlar Kurulu'nda görüşüldü.
Zorunlu olarak bunlar yapılacak.
Çünkü sigorta şirketi kendisini
garantiye almak için her projeyi
ciddi bir şekilde denetleyecek.
Teknik uygulama sorumlusu diye
bir kavram var. Teknik uygulama
sorumlusu Türkiye'de imza
atmaktan başka bir işe yaramayan
bir birimdir. Aynca da bu imzayı
atan teknik uygulama
çıkanyor. Köylerde bu çok
başvurulan bir yöntem. Doğu'da
çoğunlukla yapılıyor, bir mezrayı
alıyor, 3 km uzağa taşıyor. Mülkiyet
meseleleri de devTeye giriyor.
Çünkü ancak orada kamu arazisi
bulunabiliyor. Yeri değiştirilen
köyün sakinleri eski yerleşim
yerinden tümüyle kopmuyor.
Bağından bahçesinden. tarlasından,
merasından kopamıyor. Sonuç
olarak yeni yerinde oturmuyor. Eğer
kısmi bir taşıma yapılacaksa ve yine
eski Adapazan'na bağlı kalınacaksa
benzer problemlerin yaşanacağmı
sanıyorum.
- Depremin tahrip ettiği il ve
ilçelerde imar planlannın
yenilenmesini gerekü bulur
musunuz? Eski planlar mı gecerfi
olmalı?
TAPAN - Bu dediğinize tamamen
katılıyorum. Geçenlerde Bakanlar
Kurulu bir karar aldı. Demokrasi
açısmdan çok olumlu değil fakat
geçici olarak bütün belediyelerin
aynı şekilde hareket etmelerine
yönelik bir girişimse bu, yani imar
planlanm yeniden gözden
geçirmelerine fırsat veriyorsa
doğrudur. Planlann yenilenmesi için
bir tavsiye karan niteliğinde de olsa
karar alınabilirdi. Her halükarda bu
planlann mutlaka gözden
geçinlmesi, yenilenmesi gerekir. En
azından bu planlara bazı notlann
ilave edilmesi lazım. Gerçekten
binalann bazı yerlerde çok katlı
olmasını gerektiriyor. Şimdi o çok
katı gerektirmek demek bu arada
zeminle ilgili birtakım önlemlerin
alınmasını gerektiriyor. Özellikle
deprem riski büyük olan yerlerde ya
da zemin şartlan kötü olan yerlerde.
Dolayısıyla bunun bir kere
irdelenmesi lazım. Bazı bölgelerde
parsel ölçeğinde dahi olsa zemin
etütlerinin mutlaka istenmesi lazım.
Bu arada belediyelere yardımcı
olmak için odalara da çok büyük iş
düşüyor. Burada sahiden odalar
devreye girip yardımcı olabilirler.
Birtakım raporlar hazırlayabilirler.
Bugün artık yeterli sayıda
mühendis, mimar ve jeolog da var,
jeofizikçiler de var. Yani bizim
böyle bir potansiyelimiz var. Bu
potansiyeli hiçbir zaman sağlıklı bir
şekilde kullanamıyoruz.
- Zemin etüdü nereden Lstenir? Ben
parsclimin zemin etüdünü
\aptırmak istediğimde nereye
başvurmalmm?
TAPAN - Bunu yapan fırmalar var.
Üniversiteler yapabilir.
- Sıradan bir vatandaş gküp böyle
bir talepte bulunabüir mi?
TAPAN-Gayet tabii.
Üniversitelerin döner sermayeleri
kanalıyla bunlar istenebilir. Zemin
etüdü yapan özel Fırmalar var.
- Projelendirme ve projeyi uygulama
saflıasında yerel yönetimleri daha
etkin kılmak için yeni düzentemeler
gerekiyor mu?
TAPAN - Evet. bunlar da söz konusu
olabilir. Bir kere yerel yönetimlerin
denetim yapacak kadrosu yok.
Uzman kadrolannın çok iyi olması
lazım. Bir projeyi denetleyen kişinın
yapan kişiden daha deneyimli
olması gerekir kı denetim
yapabilsin.
'Depremle mücadele
edllmeir
- Hocam şimdi getelim muhtemd
tstanbul depremine. tstanbul bu
depreme hazır nu, şiddetli bir
depremde İstanbul'un haü nk'olur?
TAPAN - Depremin Istanbul'da ne
zaman olacağı da belli değil. Ama
depremle yaşamak zorunda
olduğumuz gerçeğini de bilmek
zorundayız. Depremle yaşamanın
gereği neyse onu yapacağız. Bizim
birey olarak depremle ilişki
kurmamız lazım. Bu da egitimle
olur. Bu bir kültür meselesi.
Japonya'da depremden korkmak
ayıp karşılanıyor. depremden
korkmayacaksınız, depremle
mücadele edeceksiniz. Binanı da
depreme uygun yapacaksın ve
paniğe kapıtmayacaksın. lstanbul
depremi ile ilgili senaryolara
bakıldığında tablo çok ürkütücü.
Çünkü tstanbul'daki binalann yüzde
6O'ı kaçak. Kaçak olan binalarda
zaten bir denetim yok. Kaçak
olmayanlarda da mühendislik, yani
uygulama açısından hatalar var.
Burada kalkıp bazı rakamlar verer'
insanlan korkutmak yanlış, ama
buna hazırlıklı olmamızda yarar va
Bir kere bizim örgütlenmemiz
lazım. Deprem anında bizim ne
yapmamız gerekir? Belli bir
otoritenin var olması lazım
Istanbul'da. Aynca bu otoritenin
tstanbul'da mı olması gerekir.
Acaba Istanbullular mı bununla
ilgilenmeliler, yoksa İstanbul'un
çevresinde depremden zarar
görmemiş kentlerdeki insanlar mı
yardım etmelidir. Çünkü büyük bir
olasılıkla yardım edecek kurumdaki
insanlar da deprem anında can
derdine, aile derdine düşecekler.
Burada herkesin deprem anında
yaşadığını farzederek birtakun
görevler üstlenmiş olması lazım,
devlet kurumlannın birtakım
görevler üstlenmiş olması lazım.
Aynca depremde gerekecek araç
gerecin daha önceden bir yerlerde
depolanmış olması gerekir.
SEY - Deprem öncesinde olası bir
deprem için hazırlık planı yapılmalı.
Boğaziçi Üniversitesi'nden Prof. Dr.
Mustafa Erdik'in bir yazısını
okudum. Diyor ki "Bizim
kanunlanmız bu tür hanrlık planlan
için bir sfirü şeyler öneriyor. Getişmiş
birtakun yönetmeliklerimiz ve
kanunlanmız var. Ancak bunlar
bölgesel düzev de yapılmasuu
öngörüyor ama ulusal düzeyde böyle
bir hazırlık planımız yok. Bunu
sağladığınıız zaman bu kadar büyük
sorunlaıia karşılaşmayacağız. Bu
hazırlık olduğunda İstanbul'un bir
bölgesinde deprem olduğu zaman
kim hemen devTeye girecek?
Valilerin büyük yetkileri ve
sorumluluklan var. Bu yetki ve
sorumluluklar valiler tarafindan tam
kuUanılamıyor. Acil yardım nereden
gelecek? Yardım malzemeleri
önceden nerede depolanacak?
Deponun yoDannın önceden
haarlanmış olması lazım.
TAPAN - Bence zaman kaybetmeden
bugünden itibaren bütün binalann,
şu ya da bu şekilde deprem riski
açısından incelenmesi lazım.
- Tam da onu soracaküm. Mevcut
binalann durumu ne olacak?
Sağiamlığını kim denetleyecek?
TAPAN - Burada üniversiteler
devTeye girebilir, artı özel şirketler
bunu yapabilir. Mühendis ve
mimarlar odası böyle bir görev
üstlenebilir. Herkes nasıl bir binada
oturduğunu bilmeli, bunlann takviye
edilmesi gerekiyorsa edilmeli.
Boşaltılması gerekiyorsa
boşaltılmalı.