Katalog

Cumhuriyet * tmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Vonetmenı Orhan Erinç 9 Genel Yayın Koordtnatöru Hikmet Çetinkaya # Yazıışlen Muduru tbrahim Yıldız "• Sorumlu Müdur- Fikret llkiz Haber Merkezı Muduru Hakan Kara # Görsel Yönetmen Fikret Eser Istıhbarat Cengiz Yıldırım 0 Ekonomr Özlem Yiizak • Kuilıır Handan Şenköken • Spor Abdulkadir Yiicelman # Makaleler: Sami Karaören • Düzdtme Abdullah Yazıcı # Fotograf Erdoğan Köseoğlu # Bılgı-Belge. Edibe Buğra • Yun Haberlen Mehraet Faraç Yayın Kurulu llhan Selçuk (Başkan), Ortıan Erinç, Oktav Kurtböke Hikmet Çetinkaya. Şöfcran Soner, tbrahim Vıldız, Orhan Buradı, Mustafa BaJbay. Hakan Kara. Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbay Ataturk Bulvan No. 125, Kar4, BakanJıklar-Ankara Tel- 4195020 (7 hat), Faks. 4195027 9hımT Temsılcısı SerdarKızık, H.ZiyaBlv 1352 S 23 Tel 4411220. Faks 4419117 • Adana Temsılcısı. Çetin Yiğenoğlu, lnönu Cd 119 S No 1 Kat.l.Tel. 363 12 11, Faks: 363 12 15 Muessese Mûdünı Ûstün Akmen # Kocrdınatâr Ahmet Konılsan • Muha- sebe Bfflent Yener9tdaı? Hüsnin Gürer • Bügı-lşlem Vail Inal • Bıİgı- sayarSısrem Mürû>« FariktKoza MEDYA C: • Yönetım Kurulu Başkanı - Genel Mûdür Giilbin Erduran # Koordınalör Reha Işıtman 0 Gene! MudürY ardınıcısı. SevdaÇoban Tel 514 07 53 - 5139580-5138460-61,Faks 513S463 \a\ımU\an \e Basan: ^ en! Gun Haber Ajansı. Basm ve Yaymcılık A Ş TurUxjğ Cad 3V 41 Cagaloglu 34334 istanbul PK 246 • Sırtecı 34435 Islanbui Tel (0 212) 512 05 05 (20 hatl Faks (0-212)513 85 95 v, ww.cumhuriyet com.tr 19TEMMUZ 1999 Imsak:3.46 Güneş: 5.40 Ögle: 13.17 tkindi: 17.13 Akşam 20.40 Yatsı: 22.26 Paris'te Gaultier rüzgârı • PARİS (Cumhuriyet) - Ünlü modacı Jean-Paul Gaultier'in 1999-2000 sonbahar-kış koleksiyonu Pans'te düzenlenen defıleyle tanıtıldı. Izleyıcıler, koleksiyonda bulunan göğüs kısmı bantlardan oluşan üç parçalı giysıye büyük ılgi gösterdiler. Horlama felç riskmi arttırıyop • DRESDEN(ANKA)- Uyku sırasında nefes almakta zorlanan insanlarda görülen horlamanın. felç riskini arttırdığı bıldırıldı. Dresden'de düzenlenen "7. Uyku Araştırmalan Kongresı"nde açıklanan bir araştırmada, uyku sırasında horlayan insanlarda felç riskınin daha fazla oldugu belırtildi. Uzmanlann. uykuda solunum düzensızlıği gösteren 1000 hasta üzenndekı araştırmalan, horlayan insanlann felç geçirme riskinin horlamayanlara oranla daha yüksek olduğunujrösterdi. Dresden Unıversitesı Klınığı doktorlanndan Ekkehart Padıtz de uykuda horlama sırasında solunumun durduğunu belırterek "Solunumun durması ve solunum yollannın daralması sonucu tansıyon yükseldiğinden felç riski de artıyor" dedı. Teodorakis'in film müziklerj • İstanbul Haber Servisi - Ünlü bestecı Mikıs Teodorakis'ın. "Z" filmi ve "Canto General" müzikalinın unutulmaz müziklen The Athenians'ın yorumuyla kaset ve CD olarak yayımiandı Türkiye'de Yenı Dünya Müzik tarafından yayımlanan albiimde çeşitli Yunan bestecilerinin şarkılan da yeralıvor 'Vosvos Şenliği' sona erdi • GİRESUN (Cumhuriyet Bürosu) - Bu yıl beşıncisi gerçekleştınlen Ordu- Gıresun Vosvos Şenligi sona erdi. Türkiye'nin çeşıtlı illerinden yaklaşık 70 Vosvos"un katıldıği şenlikler süresince Vosvos tropiciler 7 gün yaylalarda kaldılar. Moğollar grubu da şenliğe renk kattı. Gıresun Belediye Başkanı Mehmet Işık, Vosvoslann yav lalann tanıtımı ıçın önemlı olduğunu vurgulayarak gelecek yıl da Vosvoslan ağırlamaktan mutlu olacaklannı söyledi. Mankenler knaliçesi • LEFKOŞA(AA)- '11. Dünya Mankenler Kralıçesi Türkiye Finalı" özellığini taşıyan "Queen Of Magıc Island Model" yanşması dun gece, Kuzey Kıbns Türk Cumhunyeti'nde yapıldı. KKJC 20 Temmuz Banş ve Özgurlük Bayramı'njn 25. yılı kutlama etkınliklen kapsamında gerçekleştınlen ve 14 mankenin katıldığı yanşmada, Seçil Mutlu birincı. Ece Gürsel ikinci, Petek Dınçöz de üçüncü seçildı. Türkiye, 'Dünya Güneş Kuşağı Projesi' çerçevesinde kurulacak ilk santralı Yunanistan'a kaptırdı Güneş santrahnda şans kaçb• Türkiye, Avnıpa'mn en büyük güneş santralına sahip olma şansım ilgisizlik yüzünden yitirdi. tzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Enerji Mühendisliği Programı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gürbüz Atagündüz, 1993 yılında Alman parlamentosunun projesinden yetkilileri haberdar ettiğini, ancak Türkiye ilgilenmeyince Alman firmalann santral yeri olarak Girit'i seçtiklerini söyledi. ASUMAN ABAOOĞLU İZMİR - Türkiye, Avrupa'nın en büyük güneş termik santralına sahip olma şansım Yunanistan'a kaptırdı. Türkiye'deki ılk Güneş Enerjisi Ens- titüsü'nü 1978'de Ege Üniversite- si'nde kuran Prof. Dr. Gürbüz Ata- gündüz. 1993 yılında Alman parla- mentosunun •Dünya Güneş Kuşağı Projesi'nden Türk hükümeti yetkili- lerinı haberdar ettiğını, ancak gerek- li girişimlerin yapılmaması nedeniy- le Alman firmalannın proje çerçe- vesindeki ılk yatınmlannı Girit'te gerçekleştirme karan verdiklerini söyledi. Izmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Enerji Mühendisliği Programı Ana- bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gürbüz Atagündüz, Girit'te kurulacak güneş elektrik santralınm 2002 yılından iti- baren 50 MW elektrik üreteceğıni belirterek bunun Girit Adası'nın top- lam pik elektrik tüketiminin yedide birinı oluşturduğunu bildirdi. Pii yerüıe ayna Güneş pilleri yerine, parobol ayna- larla güneş ışınlannın toplandıği sis- temde, aynalann odak noktalanndan geçen boru içindeki özel bir yagda top- lanan güneş enerjisinin, özel ısı de- ğiştirgeçlen yardımı ile suyu kızdır- dığını, böylece su buhannın buhar türbinini çalıştırdığını anlatan Prof. Dr. Atagündüz, Avrupa Birliği'nin bu proje ile güneş termiğe başlangıç hareketi vermek ıstediğini vurguladı. Atagündüz, di|er tesisler için de plan- lann hazırlandığını bildirdi. Almanya'daki bilim çevrelerinden 1993 yılında kendisine ulaşan bilgi üzerine "Dünya Güneş Kuşağı'' pro- jesinden dönemin hükümet yetkilile- rini haberdarettiğini anımsatan Prof. Dr. Atagündüz, ancak yetkililerin il- gisizliği nederuyle herhangi bir sonuç alamadığını söyledi. Atagündüz, ko- nuyla ilgili şu bilgılen verdi: "Alman pariamentosunun 'Bun- destags Enquete Commissıon' adlı kunıluşunun, AB'ye bağh 'Protec- ting the Earth's Atmosphere' komis- yonuna böyle bir proje önerdiğini ve bu projeyi dünya güneş kuşağmda bir ülkede gerçekleştinnevi planJadığuu ilettim. Bu projenin Turİdye'ye geti- rUebOmesi için Alman hükümeti nez- dinde Türkiye'nin girişimlerde bu- lunması gerektiğini vurguladım ve bu iş için bir dosya hazıriayarak Başba- kanlığa sundum. Sonuç alınamayın- ca 1994te ve 1995'te Başbakanhk nez- dindeikinci ve üçüncü uyanlarda btı- lundum. Bir sonuç alamadun." İkinci flrsat Aynı fırsatın 1987'de de Türki- ye'nin elıne geçtiğini ve Phobus Kon- sorsium'dan dörtkişılik birheyetin Ege Bölgesı Sanayi Odası'nı ziyaretleri sı- rasında 30 MVV'lik bir güneş termik santralı kurulmasını önerdiklerini, ancak yine dönemin hükümetifiee bu- öneriye sıcak bakılmadığını bildiren Prof. Dr. Atagündüz, sonuçta güneş termik santralınm Girit Adası'nda kurulacağmı söyledi. "Ancak hâlâ çok geç değfldir" dı- yen Atagündüz, güneş termik santra- lı kurmak isteyen, bu iş için bir yan sanayi geliştirmeyı planlayan, Avru- pa Birligi kaynaklannı kullanmayı öğrenmek isteyen sanayicilere şu çağ- nda bulundu: "Lütfen nerede, ne zaman, ne ka- dar ve hangi aianlarda kaynak,Avru- pa Birligi ile ortak vatınm projeleri, yeni teknofojiler için bulunabilir. izle- vln ve sonuca götürün. Sanayicikri- mizin bu konularda uluslararası re- kabetortamma girmeleri ve bu tür pro- jelerin Türkije'ye getirilebilmeleri için üniversiteler >e kamu kuruluşla- n ile ortaklaşa çalışmalan önerilir." Caz günlerine son noktayı Halid koydu 6. Uluslararası İstanbul Caz Festhali önceki akşam ünlü Cezayir asılü Fransız şaıiocı Halid'in (Khaled) konseriyle sona erdi. Aicha, Didi, N'ssi N'ssi, Sahra ve son olarak da Raşid Taha ve Faudel'la birlikte yorumladığı Abdül Kadirie ülkemizde geniş kitlelerin beğenisini toplavan Halid'in Açıkhava Tiyatrosu'ndaki konseri vaklaştk 35 dakika geç başladL lstanbul'a gelmek üzereyken pasaportunu ve biletini kaybeden sanatçı, sahneye Abdül Kadir'i söylej'erek çıktı. Izlejicfler yaklaşık 1.5 saat sahnede kaian Halid'in şarkjlanyla coştular. (FotoğTaf: KADER TUĞLA) Izmir Koruma Kurulu'nun SİT karannı kaldırabilmek için kampanya başlattılar Rantiyenîn gözü Izmir Inciraltı'nda • Izmir Şehir Plancılan Odası, Izmir*in son yeşil alanını SÎT ilan eden karara karşı kampanya yürüten iki yerel yöneticiyi, holdinglerin ve rantçılann sözcüsü olarak nitelendirdi. tZMlR (Cumhuriyet Ege Bü- rosu)- lzrrur"in son kalan yeşıl ala- nını, holdinglerin ve rantçılann yağmasından kurtaran tzmir 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıkla- nnı Koruma Kurulu'na yönelik kampanyaya tepkiler büyüyor. Şehir Plancılart Odası Izmir Şu- besi, tnciraltı bölgesinm 1. dere- ce SlT alanı ilan edilmesi kara- nna karşı kampanya yürütenleri sertbırdilleuyararak"Kurul ka- ran, alanı imar gelişmelerinden konımaya çalışmaktadır. Kam- panya ise tanmsal nifeligj koru- ma) a değer olan bir alanda imar talep etmektedir" görüşüne yer verdi. Oda açıklamasında, karnpan- yayı yürüten belediye başkanla- n "halkın vekamunundegiLhol- dingkr ve rantçılann sözcüsü" olarak nıtelendırildi. Şehir Plancılan Odası tzmir Şubesi açıklamasında, yürütülen kampanyanın temel hedefinin SlT karannın iptah yönünde ol- duğuna dikkat çekilerek şöyle denildi: 'HedefStT karan' "Gerekçe olarak karann yan- b, hatalı vekimi karanlık ilişküe- re endeksli olarak alındığı iieri sürülmektedir. Kurul kararuun içeriği ve karara etki eden bilim- sel rapoıiar aleni olmasma rağ- men yürütülen karşı kampanya- nın ahlaki zeminüıin nasıl kurul- duğu veher şeyden önemlisi kinı- ler tarafından vürütüldügünün deşifre edilmesi gerekmektedir. Bu sorulann v anıtlan açık ve net biçimde verilmelidir. Aksi haJde, karan aJan devlet kuruluşunu yurttaşlara hedef gösteren bu kampanyaıun karanlık >üzü a>- dınlanmavacak. toplum gelişme- lere ilişkin sağlıklı bilgi edineme- yecektir." 'Daha fazla inşaat' Kurul karannın, düşük yoğun- luklu yapılaşmanın yüksek yo- gunluklu yapılaşma oranlanna dönüşmesini engellemeye yöne- lik olduguna dikkat çekilen açık- lamada, daha sonra şu görüşlere yer verildi: "Buna göre. yürütülen karşı kampam-a,açıkçadaha fazla knar talebiyle temellendirilmektedir. Aiaıun doğal ve tanmsal özellik- lerinin giderek yok olması bir ya- na, daha fazla imar istemi özel bir taleptir ve bunun kanıusal an- lamda hiçbir ahlaki zemini ola- maz. Diğer bir ifadev le, kamusal bir istem yerine, tamamen özel mülk sahipJerinin talebiyle temei- lendinlmiş olması. kampanyayı yeterince gayri meşru bir konu- ma itmektedir. Dolavısıv la. kam- pamanın özel bir imar talebi çı- kışlı olması \e sırf bu nedenle ka- mu ahlakından yoksun bulun- ması sebebiyle toplum önünde meşnuyedniyiurmtştir. Kampan- ya, esas itibanyla, Baiçov'a v« Nar- hderebelediye başkanlan tarafm- dan yürütüunektedir ve bunla- ra, alanda vatınm vapmak iste- yen sermaye sahipleri, özel mül- kiyet sahipleri ve emlakçi örgüt- leri kanlmaktadır. Belediye başkanlanmn böyle bir kampanyanın başım çekme- leri nasıl açıklanabilir? Bu an- lamda, belediye başkanı, toplu- mun sadece mülk sahibi olan ve imar talebinde bulunan kesimi- nin başkanı olmava başlamış de- mektir. Bu durumda, bövie birbe- lediye başkamndan herkese bir- denvatandaşolarak bakmasıbek- lenemez. Böyle bir belediye başkanı da bu özel ilişkisi nedenivle kamusal anlamda sivasi-ahlaki meşruiye- tini yhirmiş demektir." Bdediyelere suçlama Balçova. Narlıdere belediye başkanlannın, kendı kampanya- lannı Bergama örneğine benzet- tikleri anımsatılan açıklamada, daha sona şu görüşler dile getı- rildi: "Ov sa, belediye başkanlaruun yürüttüğü kampanva. Bergama halkının yürüttüğü kampamaya degil. 'Eurogold"un yurüttüğü kampanyaya' benzemektedir. Ber- gama halkının mücadelesL tanm topraklanm, ormanı ve çevreyi korumak amaçlıydLyalnızca ken- dilerini degil, bütün Ege ve hatta bütün ülkeiçindi. Bu nedenlebe- lediye başkanlan, kunılun ka- raıianıu, vasa ve vönetmelikler- den geten sorumluluklan gereği yerinegerirmek durumundadır- lar." T ü r k l y e ' y i z i y a r e t e d e n l e r i n y ü z d e 5 2 s i 2 0 - 4 0 y a ş l a r ı a r a s ı n d a Yabancı turistlerin çoğunlıığu ücretli ANKARA (AA) - Geçen yıl Türkiye'ye gelen ziyaretçilerin yüzde 46.5'lik bölümünü ücretlıler oluştururken işsizlerin payı yüzde 5.1 olarak belirlendi. Devlet lstatistik Enstitüsü (DtE) verilerini baz alarak yapılan hesapiamalara göre. 1998 yılında Türkiye'yi ziyaret eden 8 milyon 878 bin yabancı ziyaretçinin 4 milyon 135 bin kişilik bölümünü ücretlileroluşturdu. Söz konusu rakam, toplam ziyaretçilerin yüzde 46.5'lik bölümüne denk geliyor. Ücretliferin ardından yüzde 24 1 'lik pay ve 2 milyon 146 bin kişi ile işveren ve kendi hesabına çalışanlar gelirken Türkiye'yi ziyaret edenlenn içinde 455 bin işsiz de yer aldı. 1998 yılında Türkiye'yi ziyaret edenlerin içinde en yoğun yaş grubu 1 milyon 269 bin kişi ve yüzde 14.3'lük pay ile 30-34 yaş grubu oldu. 20- 39 yaşlan arasındaki ziyaretçilerin sayısı da 4 milyon 605 bin kişi olarak belirlenirken bunlann payı da yüzde 51.8 olarak hesaplandı. Türkiye'yi 1998'de 15-19 yaş arası 221 bin kişi ziyaret ederken 75 yaşın üzerindeki ziyaretçilerin sayısı da 52 bin olarak gerçekleşti. Harcamalar Yabancı ziyaretçilerin bu dönemde Türkiye'de yaptıklan harcamalann dağılımına bakıldığında ise gıda ıçecek ve lokanta gibi >eme-içme harcamalannın 1 mılyar495 milyon dolar. konaklama harcamalannın 1 mılyar 233 milyon dolar, paket tur için ödenen paranın da 2 milyar 457 milyon doiar olduğu görülüyor. Ziyaretçıler 1998>ılında, sağlık hizmeti için 53.7 milyon dolar, tütün ve sıgara için 67.8 milyon dolar, gazete ve dergi için de 37.7 milyon dolar harcadı. Ziyaretçıler aynca. kişisel bakım için 25.1 milyon, giyecek ve ayakkabı için 674 milyon, oto kıralama için 45.6 milyon dolarlık harcamada bulundular 10 Nüfus artışı 1750-2050 Gelışmış ulkeler 1750 1800 1850 1900 1950 2000 2050 6 milyanncı bebek 12 Ekim'de doğacak Dünya2000 y e nüfuslaghvcek 1998 yıhnda Türkiye'yi ziyaret eden ruristkr. yeme-içmeye 1^ milyar dolar harcadı. Turistier, sağlık hizmetleri için 53.7 mıKon dolar, tütün ve sigara için ise 67.8 milyon dolar harcadılar. istanbul Haber Servisi- Dünya, 2000 yılına 6 mil- yan aşkın nüfusla girecek. Insan nüfusunu 6 milyara yükseltecek bebek ise 12 Ekim 1999 günü dünyaya "merhaba" diyecek. Ve- dalaşmaya hazırianchğımız yüzyılın başında insan nü- fusu2milyardj.Son 1 mıl- yarlık artış ise 12 yıla sığ- dı. Merkezı ABD'nin baş- kenti VVashington DC'de bulunan ve nüfus, doğum oranlan. yaşam sürelen gi- bı konularda çalışan "Nü- fus Bügüendirme Bürosu " tarafindan hazırlanan bir raporda, günümüzde dün- ya nüfus artışının, yüzde 98 oranında, azgelişmış ülke- lerden kaynaklandıgını or- taya koydu. 7 milyanncı çocuğun ne zaman doğa- cağının yanıtmın da özel- likle Afrika ve Asya'daki azgelışmiş ülkelerdeki do- ğum oranına bağlı olduğu vurgulanan raporda, günü- müzde dünya nüfus artışı- nın yüzde 13'ünün gerçek- leştiği Afrika'da, önümüz- deki yüzyılın ilk yansında bu oranın yüzde 34 olaca- ğı belirtildi. Yaşam sûresi uzadı Çin'den sonra dünyanın en kalabalık ülkesi olan Hindıstan'ın nüfusunun, 2000 yıhnın mayıs ayında 1 milyara ulaşacağı ifade edilen raporda. ortalama yaşam süresinin gelişmiş ülkelerde 75. azgelişmiş ülkelerde ise 64 yıla ulaş- tığına dikkat çekilerek "Yüzyıhn başında Hindis- tan'daortalamayaşamsü- resi 23 v ılken. günümüzde 60yil oldu. ABDde ise bu süre 1900"de 47 yılken, gü- nümüzde 77 oJdu. Yaşam sürelerindeki bu arhş, 20. yüzvilda dünya nüfusunun hızlı arbşının da en önem- K nedenini oluşnjrdu" de- nildi Raporda, doğurgan- lık açısından da Orta Sah- ra Afrika ülkelerindeki ka- dınlann, ortalama 6 çocuk doğurarak dünyada başı çektiğı, Güney Avrupalı kadınlann ise ortalama 1.3 çocuk doğurarak en az do- furan kadınlar olduğu ifa- de edildi. 1900 yılında dün- ya nüfusunun büyük ço- ğunluğunun kırsal alanda yaşadığı anımsatılan ra- porda, 2006 yılında dünya nüfusunun yansının kent- lerde yaşayacağı vurgulan- dı. Doğum kontrolû Raporda, azgelişmiş ül- kelerdeki kadınlann yüzde 49'unun, çağdaş doğum kontrol yöntemleri kullan- dıklan ve yüzyılın sonun- da azgelişmiş ülkelerde 20 yaşın altındaki nüfusun ne- redeyse 2 mıryan bulaca- ğı öne sürüldü. Dünya nü- fusunun 20. yüzyılda 4.4 milyararttığı ve bunun tüm yüzyıllardaki artışlann en yükseği olduğu açıklana- rak, 19. yüzyılda nüfusun yalnızca 600 milyon arttı- ğına dikkat çekildi Rapora göre, bu yıl nü- fusu 1 milyar 254 miryo- nu geçen Çin, 2010 yılın- da I milyar394 milyonuaş- km ve 2025 yılında ise 1 milyar 561 milyonu geçen nüfusuyla dünyanınen ka- labalık ülkesi olma sıfatı- nı koruyacak. Raporda yer alan bazı veriler de şöyle: - Dünya nüfiısu 1800 yı- lında 1 milyara, 193O'da2 milyara, 1960'ta 3 milya- ra, 1974'te 4 milyara, 1987'de 5 milyara ulaştı. Bu yıl 6 milyar olacak. - En yüksek ölüm oranı- na sahip ülkeler Afganis- tan. Malavi ve Sierra Le- one ile Gine-Bissau. - En düşük ölüm oranı- na sahip ülkeler Singapur, tsveç ve Japonya. Türkiye 17. sırada Raporda yer alan Tür- kiye ile bilgiler de şöyle: - Türkiye bu yıl 65 mil- yon 869 bin kişilik nüfu- suyla dünyanın 17. kala- balık ülkesi. 2010 yılında 76 milyon 300 bin kişiyle yineaynı sırada yer alacak olan Türkiye, 2025 yılın- da 88 milyonluk nüfusuy- la dünyanın en kalabalık 18. ülkesi olacak. 1999 yı- lı için doğum oranı binde 22, ölüm oranı binde 7, do- ğal nüfus artış oranı yıllık yüzde 1.5. Bebek ölüm ora- nında ise binde 43 ile bu açıdan durumu en kötü ül- keler arasında yer alıyor. SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN Yazanmız Attilla lihan yıllık iznini kullandığından yazılarına bir süre ara vermiştir. httpı/7 www. bilgiyayinevi. com. tr/ailhan