Katalog

SAYFA 12 CUMHURİYET 20 MAY1S 1999 PERŞEMBE S*jJ\_l_f11U1V1J. / ekonomifccumhuriyet.com.tr Rekabet Kurulu'nda başkanlık yarışı • ANKARA (ANKA)- Rekabet Kurulu'nda başkan adaylan 21 Mayıs Cuma gunübelırlenıyor. Rekabet Kurulunun İİ üyesi cuma gunü saat 11.00'de toplanarak kendi aralannda 3 başkan adayını seçecek. Bu adaylan Bakanlar Kurulu'na sunulacak. Bakanlar Kurulu da 3 adaydan birinı Rekabet Kurulu"nun yeni başkanı olarak atayacak. Atama. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel"in onayıyla kesınleşecek İhracat seferberliği • ANKARA (AA)- Türkiye'nın ekonomik krizi aşabilme şansının ancak ihracat artışıyla sağlanabıleceğı bildirildi. Konfeksiyoncular sektördeki sorunlanna dikkat çekmek amacıyla "Hazır Gıyinı ve Konfeksıyon Sektörünün Sorunlan ve Çözüm Önerileri" konulu bır rapor hazırladı. Raporda. hazır giyım \e konfeksıyon sektörünün sorunlannın a^ılabılmesı ıçin bır dizi öneride de bulunulurken Türkiye'mn ekonomik krizi aşabilme şansının ancak ihracatla sağlanabtleceğinın dev letin tüm kurumlan tarafından benimsenerek bir ıhracat seferberliği basjattlması gerektiği \urgulandı Otomotiv satışları azaldı • ANkARA(.\\KA)- Otomom sektörü geçen yılm ıkınci yansından itıbaren ağırlaşan ekonomik krizın yol açtığı durgunluğu bu yılın ılk çeyreğinde de aşamadı Hem yerli üreticılerin satışlannda hem de ithalattaki gerileme ile trafiğe yeni çıkan araç sayısı geçen yılın aynı dönemindekinin neredeyse yansı düzeyinde gerçekleşti. Geçen yıl krizın henüz fazla hıssedilmedıği ılk üç ayda 100 bin 179 aracın trafiğe kaydı yapılırken bu yılın eş dönemındeki sayı 55 bın5-W"dakaldi. İran hattı tehlikeli' • TAŞKENT (AA) - ABD Ticaret Bakanlığı danışmanı Yan Kaliski, ABDnin Orta Asya petrol ve doğaigazının dünya pazarlanna ulaştınlmasında beş alternatif yol bulunduğunu, bunlardan birinın de Bakû- Ceyhan hattı olduğunu söyledi. Kaliski. enerji kaynaklannın nakliyatında. Doğu-Batı transit yolunun son derece önemli olduğunu belirterek "Biz Rusya ve Kafkaslar'dan geçecek yolu destekliyoruz" dedi. Yerli muz üpetimi • GAZİPAŞA(AA)- Antalya'nın Gazipaşa ilçesindeki üreticiler. yeni kurulacak hükümetten. başta muz olmak üzere sebze\emeyve ithalatının durdurulmasını ıstedı. Türkıye'nın muz üretiminin yüzde 60'ını Gazipaşa'nm karşıladığını bildiren üreticıler "Hçemizde. ülkemizın kokulu ve lezzetli muzu yetiştirilmektedir. Buna rağmen Türkıye mihonlarca dolar ödeyerek çıkıta muz ithal etmektedir. Bunun yerıne Türk çiftçisi her yönden desteklenirse hem muz üretimımiz artar hemde kalite yükselir" dediler. Ruslar geliyor • İSTANBUL(AA)- RusBölge Valilerı ve70 işadamından oluşan bir Rus heyeti. 8 Haziran tanhınde Istanbul'da düzenlenecek toplantıya katılmak üzere Türkıye"ye gelecek. Toplantı. Dış Ekonomik Ilişkıler Kurulu (DEİK) bünyesinde faaliyet gösteren Türk-Rus lş Konseyi ile Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli Işletmeler Serbest Meslek Mensuplan ve Yöneticileri Vakfı (TOSYÖV) tarafından gerçekleştinlecek. Heyet üveleri, 10 Haziran tanhınde Antalya Sanayı ve Ticaret Odası tarafından düzenlenecek bir başka toplantıya da katılacaklar. Kurumlar Vergisi rekortmenler listesindeki ilk 100 kuruluşun çoğu kamu kuruluşu Türk Telekom birinci• KİT'ler, zarar ettiklerini Öne sürenlere kârlanyla yanıt veriyor. Rekortmenler listesinde üst sıralarda yer alan kuruluşlann çoğu özelleştirilecekler arasında. Ekonomi Servisi- - Zarar etti- ği gerekçesiyle özelleştirme kap- sammaalman Türk Telekom, 111 trilyon 567 milyar940 milyon li- ralık vergi ile kurumlar vergisin- de Türkiye rekortmeni oldu. Yok pahasına elden çıkanlan KİTlerbu yıl vergi sıralamasın- da ağırlığını korurken Türk Te- lekom, geçen yıl olduğu gibi An- kara'da da en çok Kurumlar Ver- gisi ödeyen kurum oldu. Kurumlar Tjrk Telekom. A.Ş. MerKez Bankası Akbank Botaş Garantı Bankası IşBankası Vakıflar Bankası Petrol Ofisı Petkım Türkıye Kömür Işletmelen Kurumlar vergisinde kamu agırlıkta Vergi tutan (milyon TL) 111.567.940 62 106.814 51 143.717 49.235.115 37.527.114 32.877.948 19.691 265 15 728 534 15.670.336 12.838.695 lli Ankara Ankara Istanbul Ankara Istanbul Ankara Ankara Ankara Izmır Ankara Kurumlar lller Bankası Etıbor Devlet Hava Meydan. Iştet Mercedes-Benz Tûrk A.Ş. Cıtıbank Tûrk Mrk. Şb. A.Ş. Tückıye Şeker Fabnkalan Phılıp Moms Sabancı A.Ş. Halk Bankası T. Denızcılık Işietmes Tekel Ür. Dağ. Mües. Md. Vergi tutan (milyon TL) 10.831.015 8.557.199 8.446.276 6.968 422 6 900 862 6352 091 6.086.559 5.847.482 5.839.560 5.812.211 İK Ankara Balıkesır Ankara Istanbul Istanbul Ankara Istanbul Ankara Istanbul Istanbul KlT'ler, özelleştirme süreci de- vam ederken "zarar ettiklerinr öne sürenlere kârlanyla yanıt ve- riyor. Türk Telekom'un ilk sıra- da yer aldıği rekortmenler liste- sinde ikinciliği 52 trilyon 106 milyar lıralık vergi ile Merkez Bankası alırken yine "zarar" ge- rekçesiyle özelleştirmesi süren Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDÂŞ). 80 ilin 29'unda vergi rekortmeni oldu. Maliye Bakanlığı, 1998 yılı vergilendirme döneminde Tür- kiye genelinde kurumlar vergisin- de ilk 100'e giren firmalan açık- ladı. Türk Telekom'un ilk sırada yer aldıgı rekortmenler listesinde ikin- ciliği 52 trilyon 106 milyar lira- lık vergi ile Merkez Bankası, üçün- cülüğü de 51 tnlyon 143 milyar liralık vergi ile Akbank aldı. İlk 20'nın kamu ağırlıklı oluştuğu rekortmenler listesinde çok sayı- da bankanın da yer alması dikka- ti çekti. En fazla kurumlar vergisi öde- yecek ilk 100 kuruluşun 18'ini bankalar oluşturdu. Aynı şekilde rekortmenler listesindeki ilk 100 şirketin 6O'ı da Istanbul'da bulu- nuyor. TÜKETtCtNtN BEKLENTtLERl ARAŞTIRMASI Giyimde kartlar konuşuyor • Europay Internatıonal için yapılan "'Türkiye'deki Kredi Kartı ve Beklentiler" konulu araştırmaya göre. tüketiciler kredi kartlannın her yerde geçmesini istiyor. Fatura ödemelerini de kredi kartı ile yapmak isteyen tüketiciler, özellikle hastane. bakkal ve marketlerde kart kullarnmının yaygınlaşması istemini dile getiriyor. tSTANBUL(ANKA)-Türkiye "de venşler ikıncı sırada yer alıyor. kredi kartı kullanımının en çok gi- yim sektöründe yoğunlaştığı belir- lendi. Yöntem Araştırma Danışmanlık Şirketı tarafından Europay lnter- national için yapılan "Türkiye'de- ki Kredi Kartı ve Bekkntikr" ko- nulu araştırma, kredi kartı kulla- nan Türk tüketicisinin profılinı çı- kardı. 11 il merkezinde beş farklı gelir kategorisindeki 1200 tüketıci ile görüşülerek yapılan araştırmaya göre, kredi kartı kullanımının en yaygın olduğu harcama alanını gı- yiTrrolaşturuyoT. Kredi kartı sahip- leri giyim harcamalannın yüzde 61 "ini kartla yapıyor. Kart kullanım oranında yüzde 51 'le süpermarketlerde yapılan alış- Akaryakıtta yüzde 25 olan söz ko- nusu oran, beyaz ve elektronik eş- ya ile otel ve konaklamada aynı ol- mak üzere yüzde 19. saglık harca- malannda da yüzde 10 düzeyinde bulunuyor. Araştırmaya göre tüketiciler kre- di kartlannın her yerde geçmesini istiyor. Fatura ödemelerini de kre- di kartı ile yapmak isteyen tüketi- ciler. özellikle hastane, bakkal \e marketlerde kart kullanımının yay- gınlaşması istemini dile getiriyor. Aynı araştırmaya göre, halkın yüzde 52'lık kesimi, önümüzdeki 6 ay boyuncaaılesırun ekonorruk du- rumunda hiç bir değışikligınolma- yacağını düşünüyor. Tüketicilerin yüzde 20'lik birbö- lümü ekonomik durumunun **kö- tü" olacağını dü- şünüyor. Durumunun "çokm" olacağı- nı düşünenler ise yalnızca yüzde 2'lik bir kesimi oluşturuyor. Ekonomik du- rumunun "çokkö- tü" olacağını dü- şünenler ise en çok Ege ve Marmara Bölgesi'nde bulu- nuyor. 150 Fürsan işçisi kuruluşun kapanmasını protesto amacıyla kendilerini fabrikaya kapatülar. Fürsan grevi sürüyor AHMET KURT IZMtT- tzmit'in Köseköy bölgesinde kurulu bulunan ve kapatılmasma karar verilen Fürsan Fermantasyon Ürünleri Fabnkası çalışanlan.ka- rarı protesto ıçin 7 gündür fabnka içersındeki di- renişlerini sürdürüyorlar. Fürsan fabrikasında çalışan ve sayılan 150 ki- şiyı bulan dırenişçı ışçıler. işyerlerinde yatıyor- lar, yıyorlar ve içıyorlar. 12 Mayıs günü Fürsan fabnkası yönetim kurulu karanyla kapatılma ka- ran verilen Fürsan'daçalışanlann ihbarvekıdem tazmınatlannın fabnkanın satışı sonrasi ödene- cegi bıldirilmişti. Hisselerin yüzde 95M Türkbank'ın Hisselerinin yüzde 95 ı Türk Ticaret Banka- sı'naait olan Fürsan. üretım dalındaTürkiye'nin tek fabrikası bulunuyor. Sıtnk asit üretımi yapan fabnkanın kapasitesi yıllık 5 bin 500 ton dola- yında bulunuyor. Türkiye'nin yıllık ihtiyacının 12 bin ton olduğu bildınldı. tşyerindeyetkılı bu- lunan DlSK'e bağlı Lastik-lş Sendıkası Kocaeli Şube Başkanı tsmail GüreL "Fürsan fabrikası- nın üretiminin sürdüğü zaroan sitrik asitin litre- si 440 bin liraydı. 2.5 aydır Fürsan'da üretim ya- pılmaması üzerine fiyat 1 milyon liranın üzerine çıkmışur'" dıyerek. Fürsan fabrikasını kapatan- lann vatan hainliği yaptıklannı söyledi. Fürsan fabnkasında 7 gündür kendilerini fab- rikaya kapatarak dıreniş yapan işçilen. her gün çevre kuruluşlardan ışçiler ziyaretle destekliyorlar. Kocaeli SendikalarBirliği. günlük ziyaretleri sı- rasıylaçeşitli sendikalara bağlı işçilere böldü. Iş- çiler, alınan karar gereğı her gün Fürsan işçisinı ziyaret ederek destek ve moral veriyorlar. Yann Kocaeli'deki tüm işçiler Fürsan fabnka- sı önüne giderek toplu ziyaret gerçekleştirecek- ler. Binlerce işçinin katılacağı yannki ziyaretekon- federasyon başkanlannın da katılması isteniyor. Bu arada Kocaeli Sendikalar Birliği, Fürsan için tüm Kocaeli milletvekillenni göreve çağırarak, kapatılma karannın geri alınması için çalışmada bulunmasını ıstediler. EKONOMtYE BAKIŞ TANER BERKSOY Yazarımızın yazısı teknik nedenlerle elimize ulaş- madığından yayımlayamıyoruz. Soçi'de seminer düzenleniyor Rusya'dan gübre atağı\1OSKO\A (Cumhuriyet) - Mayıs ayı sonunda Rusya'ntn Karadeniz kıyısındakı kenti Soçicle, Türk ithalatçılann da katılacağı gübre konulu bir seminer düzenleniyor. Rusya Gübre Enstitüsü ve Apatite Fertilizer şirketi tarafından düzenlenecek seminer sırasında. 200 bin tonluk gübre satış kont- ratlannın ımzalanması beklenıyor. Rusya Tanm Bakanlığı "yerli ziraatçılan des- teklerne kampanyasT çerçevesmde, ıç pazara da- ha çok gübre çekebilmek amacıyla 200 milyon do- larlık bir sübvansiyon fonu yaratıyor. Tanmda cid- di bir krizın yaşandığı Rusya'da gıda maddeleri- nin yaklaşık yüzde 70'ı ıthal maltardan oluşuyor. Rusya'daki gübre üretıcilerinin çoğunun, ülkede toplanan vergilenn neredeyse yansını tek başına ödeyen dev enerjı şirketı Gazprom'a olan yakıt ve teçhizat borçlannı. barter sistemiy le gübre ile öde- meleri öngörülüyor. Gazprom'un ise elinde biri- ken bu gübreleri dış pazarda satması beklenıyor. Türkiye'ye ihraç edılecek gübrenin büyûk kıs- mının Gazprom'un eski partneri Botas,'a satılabi- leceği bildirilıyor. Ancak öteki Rus gübre ihracat- çılan Türkiye pazanna başka ginş kanallan da anyorlar. Bu ay sonunda "Rusya'nın Anta^BSi" olarak adlandınlan Soçi'de düzenlenecek semi- ner ve görüşmelerin bu konuda önemli sonuçlara yol açabileceği sanıhyor. TURKKENT Başkam'ndan şikâyet Kooperatiflerden TOKİ'ye protesto Ekonomi Servisi - Kooperatifler. 1 Kasım 1998 tarihınden bu yana konut kredilerinı ödemeyen Top- lu Konut tdaresi'nı (TOKİ) protesto etmeye hazır- lanıyor. Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birli- ği (f ÜRKKENT) Başkanı Oğuz So>dan, ödenme- yen kredi tutannın 18 trilyona ulaştığını belirterek, kurumu dava ederek. mal varhğına tedbir konulma- sını isteyeceklerinı bıldirdi. Ka\ nak sıkuıüsı TÜRKKENT Yönetim Kurulu adınayazrti bg açık- lama yapan Soydan, son yıllarda kaynak sıkıntısı- na düşen TOKl'nin, kooperatif üyelerini zor du- rumda bıraktığını kaydettı. Birliğin, bölgesel top- lantılar yaparak. hükümeti kooperatif ortaklarına şikâyet edeceklerini kaydeden TURKKENT Baş- kanı Oğuz Soydan. şunlan söyledi: -Ortaklann. Başbakanhğa, TOKİden sorumlu devlet bakanlığına protesto fakslan çekmesi örgüt- lenecek. Üzerinde, '210 gündür hak ettığimiz kre- diyı alamıyoruz' sloganlan yer alan pankartian bü- tün kooparatjfltrin asması sağlanacak veolay kamu- o> una maledilecek. Bütün bu evlemkrden sonuç ah- namazsa binkrce kooperatif üyesiniAnkara'datop- layıp Başbakanlığa vürümesini örgütkyeceğ^" Bu arada Türkiye"de 2.5 milyon adet olan konut açığının, 2010 yılında 5 milyona çıkacağı, bunun 25 milyon kişinin evsız kalması sonucunu doğura- cagı bildirildi. Konut sorununda en büyük payı, bü- yükşehirlerin yer aldıgı kaydedildı. OECD Ekonomik Genel Görünüm Raporu'nun yorumu 6 Kosova krizi bölgeyi etkiliyor' CINE5 Gold Card alan herkese 6 ay CINE5 üyeliği hediye! Hemen bir iktisat şubesine uğrayın CINE5 Gold Card'ınızı alın. (312> 44" 5B » • <M*ı (242) 243»81 42)22D~B«M'Gcte <2t>2) n (224) 2SÎ D80 • t»fc (2821 «163 » • D n l (2SS) 2» 2OU • M*Mr (22> 2 » r m 30»hrtr (2321 ^3WW'fayte (232) 3M4440*hwt (262)3231100* İKTİSAT Mem n u n i \ e tle (0212) 274 16 16 www ıktısatbank com tr • Hırvatistan'da turist rezervasyonlannın yüzde 50'sinin iptal edildiği belirtilen raporda, krizin ağırlaşması durumunda özellikle Yunan. Bulgar ve ttalyan turizminin de etkiîenebileceği kaydedildi. İSTANBUL (AA) - Kosova krizi- nın, bölge ülkelerinde özellikle tu- nzm ve ulaştırma sektörlenni olum- suz etkiledıği bildınldi. Ekonomik Işbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) Ekonomik Ge- nel Görünüm Raporu'nun. krizin böl- ge ülkelerine olan etkilerinin ele alın- dığı bölümünde. bölgedeki ticaret ve > abancı yatırım maliyetlen üzerinde de olumsuz etkiler yaşanacağı vurgu- landı. Turistik faaliyetlerin etkilenmesi- ne örnek olarak. Hırvatistan'da turist rezervasyonlannın yüzde 50'sinin ip- rrALYA ARN. YUNAN. tal edilmesinin gösterildiği raporda, kri- zin ağırlaşması durumunda özellikle Yunan, Bulgar ve ttalyan turizminin de etkiîenebileceği kaydedildi. Türkiye de etkttendi Krizın bazı olumsuz etkilennin Yu- nanistan, Slovenya, Macaristan, Tür- kiye ve Italya'da az da olsa görüldü- ğü ıfade edilen raporda, geçiş ülkele- ri olan Bulgaristan, Romanya ve Hır- vatistan'a yönelik dolaylı etkilerinin giderek arttığı, ekonomik reform prog- ramlannın istikrannı etkiledıği vurgu- landı Yugoslavya'nın, Bosna-Hersek ve Makedonya için önemli bir ihracat durağı olduğu, Güneydoğu Avrupa ile Batı Avrupa arasında önemli geçiş noktası konumunda bulunduğu dile getirilen raporda, Bulgaristan'ın ihra- catınm yüzde 60'ının bu yoldan ya- pıldığı hatırlatıldı. Aynca. ulaşım ma- liyetlerinin artmasının, bölge ülkele- nnin rekabet güçlerini olumsuz yön- de etkileyebileceğı ifade edildı. Rapor- da. Kosova djşındaki göçmenlerin sa- yısının giderek arttığı, birkaç ay için- de sayının 1 milyona yaklaşacağı ifa- de edılerek, Amavııtluk ve Makedon- ya'nın, göçmenlerin temel ihtiyaçla- nnı karşılayabilecek kaynaklara sahip olmadığı da kaydedildi. MERKEZ BANKASI KURLARI CİNSİ 1 ABO Dolan 1 Avustralya Doarı 1 Danımaıta Kronu 11rçfc Sterimı 1 tewçre Frangı 11sveçKranu IJapodYen 1 KanadaDcten * Kuveyt Oınan 1 Norveç Kronu 1 Suudı Arabtstan Rryak lEuro 1 AlmanMarto 1 Bekjika Frangı 1 LuksemtHirg Frang 1 Spanyol Pezetas 1 Franso Frangı 11danda ürası 100 (talyan uretı 1 Hollanda Flonnı ' Avustu"ya Şılmı 1 Portekız Esküdosu 1 Fın Ma^kası 1 Bulgar Levası ilranRıyalı 1 Rumer Ley 1 SuryeUras 1UrdûnDman 1 Yeni Israıı Şeketı 1 Yunan Drahrtıısı DÖVİZ ALIŞ 394 3 7 6 261 142 56,662 538.435 262.494 46,667 3,199 268,949 1 2 7 9,738 51,269 105.470 421,351 215,433 10,445 10445 2 533 64,234 535,006 21.761 191.201 30,620 2,102 70.866 SATIŞ 396.278 262,851 56,941 641,772 264.185 47153 3220 270165 1296 594 51,615 105,560 423,383 216,472 10A95 10.495 2,545 64,544 537 586 21866 192 123 30 '68 2112 71,208 20 MAYIS 1999 EFEKTİF ALIŞ 394100 259,941 56622 637.988 262,100 46,634 3,187 267,954 1 260,542 51,233 104.679 215,282 10429 10 367 2,527 64,138 531,796 21.696 190,914 30,574 2.086 70,816 90 70 12 3.669 480,429 86.886 1,220 SATIŞ 396,872 264,428 57 072 642 735 254 581 47,261 3,232 271,192 1 316,043 51,734 106,452 216.732 10,511 10 574 2.551 64.541 548112 21,949 192,411 30.814 2,128 71.372 136 105 19 5.504 541,761 91342 1.295 ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD Dolan 1.6076 Avuştralva Dolan 6.9595 Paniımrn Kronu 1.5000 İniçre Frangı 8.4040 KvetKroiHi 120.05 JapMYeni 1.4668 Kanada Dotarı 765 Norveç Kronu 3,7505 S.ArabistanRiyali 1 tng.S 16195 ABO Dolan 1KuwrtD: 3.219 ABD Dolan 1SDR: 1.3492 ABO Dolan 1S0R: 534.658 TL. Uuro 1.0684 ABD Dolan Euro dönûşüm oranları 195583 Alman Mark 40.3399 Bşlçika Franoı 40.3399 lüksemburg mngı 166.386 ispanyol Pezatası 6.55957 fraitttz Frangı 0.787564 rtanda Lîrası 1936.27 Kalyan Lireti 2.20371 Hollanda Florini 13.7603 AmtaryaŞilini 200.482 PorfefeEslcüdosu 5.94573 Fin Marttası SERBEST DÖVİZ ONSI AmenKan Dolar AmanMarkı Isviçre Frankı HdlandaFlorn Ingıhz Steriıni AvusturyaŞıln 100 ttal. üretı % k ± Rryası JaponYera ALT1N Cunhunyet Reşat 24Ayarattm 22 ftyar bılez* AJJŞ 3SÎ750 216400 2630OC 64250 191200 642000 30600 21750 105300 3175 2310OO0C 2650000C 3490000 3145000 SATtŞ 398500 217000 265000 64650 192700 645500 30850 21900 106300 3230 23600000 28500000 3510000 3500000