Katalog

26MART1999CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Yugoslavya'ya saldınyı Beyaz Saray'm yanlışı olarak nitelendiren Boris Yeltsin, 'Clinton bunun hesabını vermeli' dedi Moskova'dan Washmgton'a uyarıDışHaberterServisi-NATO'nun Yugoslavya'ya as- keri operasyonda bulunmasına karşı çıkan Rusya. saldınlann sünnesi halinde, bu ülkeye yardım etme- ye hakkı olduğunu bildirdi. Yugoslavya'ya NATO saldınlannın ABD'nin aldı- ğı yanlış kararlann sonucunda gerçekleştiğinı belir- ten Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, "ABD ve Clinton yönetimi bunun hesabmı vçrmelklir" dedi. Rusya Dışişleri Bakanı Igor İvanov, Yugoslav- ya'nın yardım çağnsına yanıt olarak, "NATO'nun sakünlara devam etmesi halinde.kendisini savunma- ya çataşan bağunsız bir do tete >ardım etmenin yolla- nnı yeniden gözden geçirmeye hakkunız var" diye konuştu. Rusya lideri Bons Yeltsin de, dün Dışişlen Bakanı tgor İvanov ıle görüşmesinin ardından yaptı- • Rusya ve Çin, saldınlann derhal sona ermesini istediler. Rusya Dışişleri Bakanı Ivanov, saldınlann sünnesi halinde, ülkesinin Yugoslavya'ya yardım etmeye hakkı olduğunu ileri sürdü. Rusya Devlet Başkanı Yeltsin, saldınlann nükleer silahsızlanma programını tehlikeye soktuğu uyansında bulundu. gı açıklamada. "Saldın. ABD diptomasisinin ve Baş- kan BiD Clinton'ın biryanhşıdır ve bunun hesabuu \er- mefidirter" dedi. Bütün geceyı telefon başında geçir- dığinı belirten Yeltsin, amaçlannın, Kosova sorunu- na banşçı çözüm bulmak olduğunu vurguladı. Yelt- sin, Ivanov ile görüşmesi sırasında da gerekirse sert- leşebilecekleri imasmda bulunarak "Rusya, Kosova ve çevresinde var olan durum gcregi, aşın yöntemle- redebaşvurma olanağına sahiptir. Ama biz bunuyap- mamayakarar venük. Çünkü ahlaki olarakABD'den daha üstün bir tutum takffinuş durumdaye" dedi. Öte yanan, Rusya Dışişleri Bakanı İgor İvanov, NATO'nun dün Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'ne yönelik olarak başlattığı kapsamlı hava harekatı yü- zünden, gelecek ay Washington'da yapılacak NATO zirvesine kanlmayacağını açıkladı. İvanov, düzen- lediği basın toplantısında, NATO'nun 50. kuruluş yıldönümünün kutlanacağı 23-35 Nisan'dakı Was- hington Zirvesi için. "Yugoslavya'dainsanlar ölür- ken. kimsenin, NATO'yu kutlama haleti ruhiye- sinde oiacağını sanmıyorum" dedi. Eski Sovyet Cumhuriyetleri, NATO'nun, Yugos- lavya'nın askeri hedeflerine yönelik düzenlediği ope- rasyonlan eleştirdi. Ukrayna. Kazakistan. Belarus ve Tacikistan'ın yanı sıra Güney Afrika, NATO operas- yonunu eleşürerek, çözümün. BM tarafından bulun- ması gerektiği görûşünü savundu. NATO'nun, Yugoslavya'yı hedef alan askeri hare- katı, Kosova sorununa siyasi çözûmden yana oldu- ğunu vurgulayan Atina'da da rahatsızlık yarattı. Yu- nanistan Başbakanı Kostas Simitis. AB toplantısı için bulunduğu Berlin'de yaptığı açıklamada, Koso- va krizinin silah gücü ve askeri harekatlarla değil, si- yasi yoldan çözülebileceği görûşünü savundu. Yunanistan Meclis Başkanı Apostolos Kaklama- nis ise yaptığı açıklamada. bir Avrupa vatandaşı ola- rak gelişmelerden ötürü utanç duyduğunu belirtti. Çin de, hava operasyonunun hemen durdurulma- sını istedi. Dışişleri BakanlığYndan yapılan açıklamada, "Pe- kin. Yugoslavya'ya karşı sürpriz askeri harekâtın he- men durdurulmasını şiddetk talepetmektedir" denil- di. Açıklamada, Çin" ın, herhangi bir bahaneyle bir ül- kenin iç işlenne müdahale edılmesine karşı olduğu belirtildi. NATO'nun Sırbistan'a düzenlediği saldırılar /' • A " \ SırpSA-6 füzeleri Arnavutluk un iddiası ARNAV. YUGOSLAVYA FED. CUM. j Kursumlija PRİŞTİNE «rMAKEDONYA 'Sırplar köy bombaladıJ • Amavutluk ordusunun bir sözcüsü, Sırp birliklerinin sınırdaki iki köyü topa tuttuğunu bildirdi. ftşHaberierServisi-NATO'nun Yugoslavya'ya yönelik hava sal- dınlan sürerken Amavutluk önce- ki gece Sırp güçlerinin ılci köyü bombaladığını bildirdi. Başkent Tiran'ın 250 kilomet- re kuzeydoğusundaki sınır kasa- bası Kukes'teki birliklerin sözcü- sü, Sırp birliklerinin Tropoye ve Vuçitol köylerini topa tuttuğunu söyledi. Arnavutluk lçişleri Bakan- lığı sözcüsü de Sırp korumalann Kosova"nın 800 metre içınden aç- tığı ateş sonucu Dobrune'deki as- keri karakol komutanının vurul- duğunu söyledi. Arnavutluk birliklerinin üst dü- zey alarma geçirildiği, ancak Sırp güçlerinin konuşlandığı bölgenin uzak olması nedeniyle karşılık vermedikleri bildirildi. ABD Dışişlen Bakanı MadeJe- ine Albrightönceki gün Arnavut- luk Başbakanı PandefiMayko'yu telefonla arayarak Yugoslavya'nın Arnavutluk'a saldırması duru- munda ABD'nin gerekeni yapa- cağını söylemişti. Arnavutluk. Yu- goslavya'nın sınır kışkırtmalany- la ülkesinı çatışmanm içine sok- masından korkuyor. Arnavutluk îçişleri Bakanhğı'ndan yapılan açıklamada. ordunun alarm du- rumuna geçirildiği. Sırplardan gelecek kışkırtmalara karşı polis güçlerinin hassas tesislerde ön- lem aldığı bildirildi. Balkanlar konusunda uzman olan çevreler. çatışmaya süriik- lenme tehlikesiyle en fazla karşı karşıya kalan iki ülkenin. Arna- vutluk ve Makedonya olduğunu, bunun dışındaki ülkelerin çatış- malardan uzak kalabileceğım be- lirtiyorlar. Moskova bir yandan Batı'ya kafa tutarken bir yandan da IMF'den ısrarla para istiyor NATO'ya sert, IMF'ye yumuşak HAKANAKSAY MOSKOVA - Rusya son zamanlarda giderek büyüyen paradoksunu bugünlerde bir kez daha ve tüm şiddetiyle yaşıyor: Bir yandan elindeki en büyük kozu olan askeri-nükleer gücünü kullanarak Batı'ya kafa tutuyor, öte yandan Yugoslavya'da yapüğı müdahaleden dolayı 'dünya jandarması' olarak nitelediği NATO'nun patronu olan ABD'nin inisiyatifı altındaki bir başka organizasyondan, Uluslararası Para Fonu'ndan (İMF) ısrarla para istiyoT. Rusya ile NATO arasında önceki geceden bugüne uzanan siyasi- askeri gerginlik sürerken Michd Camdessus yönetimindeki IMF heyetinin 27-29 Mart'ta Moskova'da olacağı ve târaflann kredi anlaşması yapılması konusunda umutlu olduklan bildiriliyor. Yaygın kanı, Rusya'nın 'askeri önkmler alraak da dahiP atacağım söylediği kararlı adımlan yakında siyasi platforma çekeceği ve NATO'nun 'Rusya'nın da görüşünü hesaba • NATO'ya karşı askeri önlemler alabüeceği yolunda açıklamalar yapan Moskova, aslında tutumunu askeri değil siyasi yöntemlerle ifade etmek eğiliminde. alarak davranması' konusunda belirli bir başan kazanmakla yetineceği; bu arada İMF ile yapılacak anlaşmanın Moskova'yı ekonomik açıdan rahatlatacağı ve Batı'ya karşı 'köprüleri atan' bir söylemden vazgeçireceği yolunda. Primakov'un ürkfitücü yükseBşi Rusya Başbakanı Yevgeniy Primakov'un önceki gün ABD'ye giderken uçağını geri çevirerek Moskova'ya dönmesi, dünyada ve Rusya'da ilginç tartışmalar yarattı. Kimılerine göre, başta ABD olmak üzere Batı. 'Boris Yeitsin'in yerini alması ihtimali en güçlü aday' olarak gördüğü Primakov'u (ABD ziyareti sırasında Kosova'yı bombalayarak) denemek istedi; sonuç Rusya Başbakanf nın bu oyunu daha baştan bozarak Batı'yı ürkütmesi oldu. Dün bir açıklama yapan Primakov'un, Rusya ekonomisinin 'kendi kaynaklannı kullanarak güçlendirilmesi" çağnsıyla sanki IMF kredisıni önemsemez bir havada siyasi ağırhğını artnrmaya çaltşması da ılginçti. Bu arada Yeltsin'in yaptığı konuşmalar Batılı liderleri her gün dahaaz etkilerken Primakov'un tavır ve sözleri ise giderek daha fazla etkileyici olmaya başladı. Ülke içinde nispeten zayif bir sağ kesimi saymazsak Primakov'un herkesten tam destek aldığtnı belirtmeliyiz. Son yıllarda hep olduğu gibi. iç politikada birbirine giren Rusya parti ve liderleri, ABD ve NATO'ya karşı tekvücut olarak davranıyor. Ancak bu sürecin yalnız Primakov "u değil, onunla birlikte. hatta ondan daha fazla NATO'ya karşı -Yugoslavya'ya askeri bırlik gönderme önerisi de dahil- en sert önlernlerin alınmasını talep eden komünistleri ve milliyetçi Vladimir Jirinovski'yi güçlendirmesi de ciddi bir ihtimal. Buda, ABD'nin Rusya'daki geri dönen bumeranglanndan biri olacağa benziyor. Görünen, Primakov hükümetınin açıklamalannın biî süre daha aynı sertlikte gideceği, daha sonra ise siyasi zemine dönerek nispeten yumuşayacağı doğrulrusunda. Çünkü Rusya'nın Batı'yla askeri bir çatışmaya girecek gücü yok ve şimdiki sert açıklamalann sürmesi Moskova'yı son yıllarda içine girmeye çalıştığı uluslararası ekonomik sistemden izole etme tehlikesi taşıyor. Yardımlan etkflemeyecek Rusya'nın, Yugoslavya'ya NATO saldınsı düzenlenmesi konusunda Batı ile fıkir aynlığına düşmesinin. bu ülkeye yapılacak yiyecek yardmunı etkilemeyeceği belirtildi. Avnıpa Birliği (AB) tarafından gönderilen yiyecek yardımının ilk İasmı dün Rusya'nın batısındaki Smolensk kentine vardı. Başkent Moskova'da görev yapan AB heyetinden Gilbert Dubois, "Siyasi göriiş aynhklanna rağmen Rusya ile AB arasındaki dosduk ve işbiriiği sûnnektedir" diye konuştu. KOMÜNİSTLER SALDIRIYA KARŞI ÇIKIYOR Italyan hükümeti bölündü YASEMİNTAŞKIN RCMA-ÎMATO'nun Kosova'daSnpbr'a kar- şı başlatttğı saldın Massimo D'Akma liderli- ğindeki Italyan hükümetim ikiye böldü. Hü- kümette yer alan PDCI Italyan Demokrat Ko- münistler Partisi lideri Armando CossuUa, Itarya'nın Kosova"da savaş operasyonlanna katdmasıhalindepartisinin hükümetteki bakanlanm çekeceğini açıkladı. Cos- sutta u EğerİtahT»busava- şa katdırsa ve katılmaya devam ederse. bu kabul edSeraez savaşm işbirtik- çisi ve sorumiusu olacak bir hükümette bakanlan- nuz yer aknayı kabul edemez" dedi. İtalya Başbakanı Massimo D'Alema yap- tığı açıklamada ttahya'nın NATOharekâtına in- sani nedenler ve Avrupa'mn güvenliği için katıldığını hatırlatırken, bu süre içinde diplo- matik girişimlerin yeniden başlamasıru umut ettiklerini belirtti. • ttalya'da NATO'nun Sırbistan'a karşı başlattığı harekâta karşı çıkan miUetvekillerinin D'Alema hükümetini zorlayacağı belütiliyor. Italyan hükümetindeyer alan PDCI'li Ada- let Bakanı OHviero DUiberto ise NATO'nun Sırplar'a müdahalesine karşı olduğunu belir- tirken bir hükümet knzinin ihtimal dışı olma- dığını vurguladı. Dilierto Italyan hûkûmetinin bombardırnanlan durdurması için hükümet içinde çalışacağını belirtti. Jtarya meclisi önün- dedün toplanan KomünistPartili mjlitanlar da NATO'nun Sırplar'asal- dınsını kınadı. Dün baş- layan NATO harekâtmda ftalya'daki üslerden 73 uçak havalandı. Bu uçak- lardankaçının ttalyan ol- duğu ve bombardımana katılıp katılmadıklan ise açıklanmadı. Başta Jtalyan Komünist Yeniden Kurtuluş PaTtisive îtalyan Demokrat Komünistleri Par- tisi ve YeşiHer mitletvekiUeri olmak üzere 120 milletvekilinin imzaladığı soru önergesi ttal- yan Meclisi'nde tartışılmaya devam ediyor. Meclis'te NATO barekâtmakarsjı grup D'Ale- ma hükümetini zorlayacak. IİDERLER, MtLOSEVtÇ't SORUMLU TUTUYOR AB'den operasyona destek Dış Haberier Servisi - NATO'nun Yugos- lavya'ya hava operasyonu düzenlemesine Avnıpa Birliği (AB) destek verdi. AB liderleri dün Berlin'de yayımladıklan birbildiride, NATO'nun Yugoslavya'ya kar- şı önceki akşam başlattığı hava harekâtından Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Mîlo- sesiç'i sorumlu tuttu. Bildiride, "Kosova'da- ki şiddete son vererek ve RambouiDelAnlaşması'm kabul ederek NATO'nun hava harckâtını durdur- mak Miloseviç'in elinde- dir"denildi. Bulganstan Cumhurbaşkanı Petar Stoyanov NATO'nun bu saate kadar Bulgaris- tan'dan ne hava koridoru ne de operasyona askeri destek konusunda bir talebı olmadığı- nı kaydederek parlamentonun bu yüzden top- lanmasına gerek olmadığını bildirdi. Roman- yaCumhurbaşkanı EmilConstantinescu, ül- kesinin NATO operasyonunu desteklediği- ni, ancak bu operasyonda yer almayacakla- • The Independent gazetesi, NATO'nun kayıp verebileceğini yazarken, Alman askerierinin 2. Dönya Sa\-aşı'ndan beri ilk kez harekâta kahbnalannı Alroan basını manşetten verdL nnı söyledi. JaponyaDışişleri Bakanı Masa- hiko Komura. Belgrad'ı, Kosova sorununun çözülebilmesi yönündeki tüm diplomatik ça- balan engellemekle suçladı. lngiliz basını, NATO'nun hava harekâhrun sonuçlanna da hazırlıklı olması gerektiği yo- rumunuyaptı. The Independent gazetesi, Sır- bistan'ın Irak'a benzemediğini, eğitimli or- dusu ve güçlü hava sa- vunma sistemiyle NA- TO'ya büyük kayıp ver- direbileceğini bildirdi. Fransa'nın Liberation ga- zetesi, Miloseviç'in, ha- va operasyonunun ardın- dan, ittifak üyelerini ha- zırlıklı olmadıklan bir kara harekâtına zorlamak için tuzak kurdu- ğu görüşünü savundu. Alman askerierinin Ikinci Dünya Savaşı 'ndan bu yana ilk kez bir askeri harekâta katılmalan Alman gazetele- rinde manşetten verildi. Bild gazetesi. "Sa- vaşın ağır sorumluluğu. Askeıierimiz için korkuyoruz" başlığım kullandı. Kosova'da çatısmalar sürdü Priştine... Hay alet kent ŞERAFETTtN ÖMER PRİSTİNE- NATO ha\>a saldınlan, çarşamba akşamı saat 19.30 sulannda başladı. Priştine'de bundan önce de bir suskunluk ve bekleyış havası sürüyordu. Arnavut, Sırp, Türk ve tüm öteki ulusal azınlıklar tedirginlik içinde durumu izlemekteydiler. Önceki gün daha öğle saatlerinde benzincilerde ve ekmek finnlannda kuynıklar oluştu. Kısa sürede halk makarna, un, yiyecek-içecek, mum ve diğer dayanaklı tüketim mallannı almak üzere mağazalara hücum etti. Priştine'deki pazar kurulamadı. Esnaftn çoğu mağazalannı erken saatlerde kapamış ya da hiç açmamıştı. Aksam saatine doğru el ayak çekildiğinde Priştine bir hayalet kentini andınyordu. Priştine'de ilk şiddetli patlamalar saat 20.00'ye dogru işitildi. Üç-dört şiddetli patlamadan sonra kentte elektrikler kesildi. Askeri yetkililerin yaptıklan açıklamalara göre, Tomahavvk türü füzelerle Priştine'nın 20 kilometre güneybatısında bulunan askeri havaalanı, erken uyan ve radar sistemleri hedef alınmıştı. ltalya'dan kalkan NATO uçaklannın Macaristan, Hırvatistan ve Arnavutluk hava sahasmı kullanarak Yugoslavya'da 40 kadar hedefe saldın düzenlediği bildirildi. 7 kent ve 2 askeri birliğe doğrudan düzenlenen bu saldınlarda ilk sırada radar ve uçaksavar sistemleri ile iletişimi sağlayan sistemler hedef alınmıştı. Saldınlardan aşağı yukan 2 saat sonra, Yugoslavya Federal Hükümeti toplanarak savaş durumu ilan etti. Hava saldınlannın sürdüğü saatlerde Kosova'nın değişik • Türkçe yayımlanan Tan gazetesinin edkörlerinden Ömer, Priştine'de gergin bir bekleyişin hüküm siirdüğünü duyurdu. yerlerinde küçük çaplı çatışmalann cereyan ettiği bildiriliyor. Priştine"de yurttaşlar, geceyi sığınaklarda veya daha güvenilir yerlerde geçirdi. Sabah saatlenne kadar uyku gözlerine girmedi. Dün, sıcak bir ilkyaz gününde, Priştine'de ağır bir hava ve bekleyış hüküm sürüyordu. Günlük basın bayilerde yoktu. Okullar ve resmi kuruluşlann çoğu çalışmadı. Öte yandan vatandaşlara akaryakıt satışlan durduruldu. Ekmek ise sabah ın erken saatlerinde tükendi. Seferber edilen sivillere ve güvenlik mensuplanna Priştine sokaklannda daha sıkça rastlanıyordu. Bombardımanla hiçbir yere vanlamayacağını ileri süren Belgrad yönetiminden üst düzey yetkililer, NATOsaldınlannı kınayarak, ülke egemenliği ve toprak bütünlüğü için sonuna kadar mücadele edileceğini iddia ediyorlar. Kosova ^* f yangınmm diğer kom§u devletlere sıçrama ofasıhğı da gayet yüksek. Böyle olumsuz bir gelişmeyi önlemek için uluslararası aktörler çözüm yollan anyorlar. Güvenlik konseyi, karan alınmadan ve Avrupa'da bir ülkeye ilk kez müdahale eden NATO'nun "Tomahavvk'' reçetesinin, insan haklannın iyileşmesini sağlayıp sağlamayacağı önümüzdeki günlerde belli olacak. Ne yapacağını şaşıran sıradan insanlar ise çocuklannı güvenli bir yere çekmek için çırpınıp durmaktalar. En çok endişe veren şey de bombardımanlann sünnesi halinde, olası bir içsavaşın çıkmasıdır. Yeni bir gecenin uykusuzluk ve korkudan başka daha neler getireceğini birlikte göreceğiz.