Katalog

27 ARALIK 1999 PAZARTESİ CUMHURtYET SAYFA HABERLER Akkuyu santral ihalesini Westinghouse'un kazanrpası için ABD'nin baskısı artıyor Nükleer rekabet kızıştıANKARA (Cumhuriyet BOrosu) - Ak- kuyu"da yapılması planlanan nükleer sant- ral ihalesini Westinghouse'un kazanması için ABD'nin baskısı artarken, Türkıye Elektrik Üretim lletım AŞ (TEAŞ) yöneti- mi Kanadalı AECL'nın doğal uranyum kul- lanarakyapacağı santrahn Türkıye'nın mıl- li çıkarlanna daha uygun olacağını ileri sü- rüyor. Hûkümet, VVestınghouse ve AE- CL'nin yoğun lobi faalıyetlen arasmda sı- kışırken 24 Aralık'ta açıklanması beklenen ihalenin sonuçlanmaması da soru işaretle- rini arttırdı. CHP Genel Başkanı Attan Öy- men, hûkümetin nükleer santral konusun- da çok iyi düşünmesi ve Avnıpa ülkeleri- nin nükleer santral yapımından vazgeçtığı- ni dikkate alması gerektığinı söyledı Akkuyu Nükleer Santral ıhalesınde ibre- ler her an değişıyor. Nükleer rekabet are- nasına dönüşen Türkıye'de hükümet ıhale- yı kazanacak santral konusunda sıkınöya düştü. TEAŞ yönetımi üzerinde etkili olan AECL. doğal uranyumun Türk milli çıkar- lanna daha uygun oldugu, ılerde nükleer teknolojıye dönüştürülebıleceği yönünde lobicilik yaparken ABD Başkanı BflJClin- ton'ın 15-19 Kasım günlennde vaptığı zi- yaret de Westınghouse'un önünü açtı. Zi- yaret sırasmda iki ülke arasında imzalanan " nükleer gücün banşçı amaçl&rla kullanı- lacağına Uişkin anlaşma" hûkümetin Wes- tınghouse'a "göz larpması" olarak yorum- landı. ABD Başkan Yardımcısı AlGore'un nükleer santral ihalesi için gönderdiği mek- tupta da Westinghouse ıçın lobicilik yapıl- dı. MVestinghouse, santralda kullanacağı "zenginJeştiriımiş urarjyumuıT doğaya da- ha az zarar verdığını de önü sürdü. thaleye katılan üç konsorsiyumdan NPI teklif geçerlilık süresımn 15 Aralık'ta, AE- CL de 20 Aralık'ta sona ermesı nedeniyle TEAŞ'a başvurarak geçerlilık süresinı uzattı. Westmghouse'un ıse teminat mek- tubuna limit kcrymadığı öğrenildi. Enerji ve Tabiı Kaynaklar Bakanhgı ile Bütçedekıadcdetsizlik 2000 'de büyüyecek tstanbul Haber Servisi - DeUet bütçesınde süregelen «adaletsizliğin'' 2000 yılı bütçesıyle daha da arttığı be- lırtıldı. Türk-lş'e bağlı Pet- rol-lş Sendıkası Araştırma Servisi'nın hazırladığı "20 Başiıkta 2000 BütçesT baş- lıklı rapor. gelır vergısinın yüzde 60'lık kısmırun ücret- liler tarafından karşıianması- na karşın. bütçeden ücretlere. sosyal harcalamalara ve ya- tınmlara aynlan payın sürek- li düştüğünü ortaya koyuyor. Petrol-lş raporunun sunuş bölümunde, 2000 yılı bütçe- sinin, 1994 yılından sonra iyıce yoğunlaşan "kazanım- tan eritme poBtikası"nın bır aracı halıne geldığı savunu- luyor. Koalisyon hükümeti- nin ışçı ve sendıkal hareke- tin taleplenne kulaklannı tı- kadığının ifade edıldığı ra- porda, bütçenın yüzde 45'ı- nı faızlere ayıran hûkümetin, kendı ıcra gücünü de yitır- miş oldugu vurgulandı Raporda, 2000 yılı bütçe- sinın temel özelhklen şöyle sıralandı: * Gelirlerin artmasına karşın bütçenin asli fonksi- yorlknna ait harcamalar da- ralmaktadır. Bütçe geliıieri içinde emekçilerden alınan vergüer en önemli kaynaklar arasuıdadır. Faizler yolu\la sermaye kesimine aktanİan kaynaklar yüzde 45'Bkoran- la en yüksek noktasına çık- nuşür. Sosyal harcamalann kısüıp, temel alrvapt harca- malannın geriletilmesi. ka- mu hizmetierinin dararabna- sını hızlandırmaktadır. Ka- mu emekçilerinin ücretJeri- nin geriletilmesi politikalan. 2000 yılı bütçeesinde de sür- mektedir. Savaş >e savunma harcalamalannda kısıno > a- pıldığına dair işaretler yok- tur. KİT'lere ilişkin kaynak kullanımı özeUeştirmeleri hızlandırmava yöneliktir" Sermaye sahıpleruıın eko- nomıde elde edılen değerle- nn büyük kısmını kâr ve>a faız olarak elde ettıklerıne dıkkat çekilen raporda. ver- gi adaletsızliğinı arttıran 3 olgu özetle şoyle sıralandı. 1 - Sermaye sahiplen. be- yan ettiklen gehrlere göre vergı ödemektedirler. Oysa. gelırlennı daha küçük gös- terecek pek çok olanak, ya- sal boşluk ve yasal ayncahk soz konusudur. 2- Sermaye sahıpleri ver- gılerini 4-13 ay gecikmeli olarak ödemektedırler Bu, yüksek enflasyonun oldugu bır ülkede faızsız kredı anla- mına gelmektedır. 3- Tüketirn vergılen çok yüksektır. Ücretlerinın bü- yük bölümü tüketime gıden emekçıler, tüketım vergıleri- nı de üstlenmiş durumdadır- lar. Nükleer denemelere yasak "ISükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Anlaşması" ona\lanarak Resmi Gazete'de yayımlandı. Türkrye adına 24 Eylül 1996 tarihinde New York'ta imzalanan anlaşma, taraf ülkelerin, uluslararası banş ve güvenliğin geliştirümesi çerçevesinde nükleer süahsızlanma çabalanna aktif katloda bulunmasını öngörüyor. Anlaşma>a imza koyan ülke, kendi sınırları içinde nükleer silah denemesini yapmamavı ve bu tür bir denemeye : • herhangi biçimde kaülmaktan kaçuunayı taahhüt ediyor. Anlaşma, taraf ülkelerce Nükleer Denemelerin Yasaklanması Anlaşması Örgütü'nün kurulmasını da öngörüyor. Örgütün, anlaşmanın temel hedefine ulaşıhnasu anlaşma hükümlerinin uygulanmasının temin edilmesi, taraf devletier arasında danışma ve işbuüği için bir forum oluşturulması konulannda çahşması amaçlamyor. TEAŞ üzerindeki güç odaklan, ihale so- nuçlannın açıklanmasının ertelenmesme yol açtı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan- lıgı'nın şimdiye dek 3 kez uzattığı ihalenin, 31 Aralık'a kadar açıklanması gerekiyor. İhalede son haftaya girilirken, konsorsi- yumlar cuma gününün yılbaşı tatili olması ve TEAŞ Yönetım Kurulu'nun toplanama- ması nedeniyle, sonuçlann 31 Aralık tari- hine dek açıklanamayacağı görüşünde bir- leşiyor. Akkuyu'da 6.4 büyüklüğundeki depre- min yaratacağı 0.25 yer şiddeti ivmesine göre yapılacak, 5 mılyar dolara mal olma- sı hesaplanan santral için teklif veren kon- sorsıyumlar şöyle: -«AECL (Kanada)- Hitachi-Güriş, Gama, BayuMur" "VVestinghouse: (USA- JaponyaX MHsu- bBtu,Enka-MNG" -u NPI(Fransa-Al- manya>-Sfemens-Fr»- matome, Ge) a Campe- non Bemand, Hochtief StMKO Gmranti Kaza, STFA,TEKFEN" YıldalOmilyarkilo- vat saat elektrik üretme- si hesaplanan, 2007 yı- hnda devreye girecek santral, 3 bin MW gü- cünde olacak. TEAŞ, 2020 yılına kadar Sinop ve tğneada'da en az 6 nükleer santral yapmak suretiyle toplam 10 bin MV/'lik kunılu güce u- laşmayı hedeflıyor. 17 Aralık 1996'da uluslara- rası ihaleye çıkan Akku- yu Nükleer Santralı için 15Ekünl997'deteklif- ler alınmıştı. Türki- ye'nin sismik açıdan en güvenilir bölgesi oldu- ğu öne sürülen Akku- yu'da yapılacak santra- hn soğutma suyunu da denızden sağlaması ıs- teniyoT. Kurulacak santral, Türkıye elektnk gerek- sinımınin sadece yüzde 2'sini karşılayacak. AYDINLANMA EMRE KONGAR Yeni Yuzyıla Doğpu Siyaset ve Tıcaretteki Umut Dolu Gelişmeler Bu yazı 1900'lü yıllann son yazısı. Gelecek pazartesi, ne yeni bir yüzyıl ne de yeni bir binyıl (yaygın deyişiyle, milenyum) başlamış olacak. Ama ge- lecek pazartesi, Yirminci Yüzyıl'ın ve Ikinci Binyıl'ın son, 2000'li yıllann ise ilk yılmın ilk hafta başı. Bu nedenle ben de hem yeni bir yüz- yılın hem de yeni bir binyılın eşiğindekı yeni yılayaklaşırken umut, iyimserlik ve en önemlisi neşe dolu bir yazı yazma- ya karar verdim. Sevgili okurianm bilir, ben iflah olmaz bir iyimserimdir. Zaten 2000'li yıllara tam bir-iki hafta kalmışken ülkemizde o denli mükem- mel gelişmeler oldu ki, en kötümser olanlar bıle geleceğe umutla bakmak- tan kendilerinı alamıyortar artık. Ben bu yazımda sadece çok önemli iki etkinlik alanından, siyasetten ve ti- caretten birer örnek vererek niçin içi- min gelecek için neşe ve umut dolu ol- duğunu anlatacağım. Biliyorsunuz. siyaset ûlkemizin bü- tün sorunlannın çözüldüğü bır etkin- lik alanı. Siyasetın en yüksek düzeyde yapıkJığı yer de hıç kuşkusuz Yüce Tür- kiye Büyük Millet Meclisi. Bu nedenlerie ilk umut verici örneği- mi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden seçtim. Geçenlerde Yüce Meclisimizin karar vereceği konulardan birinde çıkan bir tartışma sırasmda bir değerii milletveki- limiz, kendisi gibı düşünmeyenler için, "Böyie davranan milletvekili olursa onu Meclis tuvaletinde döverler" de- di. Sevgili okurianm, bilemezsinız bu be- yan benı nasıl mutlu etti ve geleceğe ne denli umutla bakmama yol açtı. Yüce Meclisimiz ve değerii milletve- killerimiz açısından ne müthiş bir geliş- me! Biliyorsunuz eskiden 196O'lı yıllarda, iktidar partisinin milletvekilleri, dü- şüncelennı beğenmedıkleri muhalif milletvekillerini hıç de Yüce Meclis'in çatısı altına yakışmayacak bir biçimde yaka paça yüce Kürsü'den indirir ve bütün dunyanın gözü önunde Genel Kurul Salonu'nda tekme sille döver- lerdi. Bizim halkımız Allah'a şükür, dayağa alışıktır. Onun için kendi seçmenımiz açısından böyle olayiar fazla bir önem taşımayabilir. Ama ya üyesi olmak için çırpındığımız Avrupa? işte şimdi tam Avrupa Birliği'ne aday- lığımızın kabul edildiğı bır sırada. bir ik- tidar milletvekilimizin kendisi gibi dü- şünmeyen mılletvekıllennın, ulusal onu- rumuzu koruyacak bir biçimde Mec- lis'in tuvaletinde (yani gizlice, kimse görmeden) dövüleceğini belırtmış ol- ması 200O'lı yıllara gırerken ülkemizde- ki politikacıların ne denli gelişme kaydettiğini belirtmesi açısından be- nı çok mutlu etti. "Işte" dedim kendı kendıme "Tam Avrupa Birliği'ne yakışan bir millet- vekili, ne müthiş yol almışız 1960'lar- dan beri." Yüreğimi umutla dolduran ikinci önemli gelişme ise ticari hayatta mey- dana geldi. Otayın aynntılan şöyle: CarrefourSa ya geçen hafta bomba kondu ve önceden ıhbar edildi. Polis alışveriş merkezıne gelıp arama yap- maya başladı. Fakat CarrefourSa yet- kilileri müşterilere haber vermeyı ve ma- ğazayı boşaltmayı reddettiler. Bomba patladı. Bir kişi yaralandı. Olayın heye- canı sürerken park yerinde bır bomba daha patladı. Mağazanın güvenlik so- rumlusu, polısin bomba açıklamasına karşın, olayın bomba patlaması olma- dığında, kötü depolanmış bir şampan- ya şışesinin patladığında ısrar etti. Bu olay beni niçın mutlu etti ve yure- ğimı umutla doldurdu tahmın edersıniz: Artık kimsenin "bilinçli tüketici" ha- line gelmiş olan vatandaşlarımızı tüke- tim haklanndan mahrum etmeye gü- cünün yetmeyeceği, müşterılerın can güvenliklerinin tehlikede olmasının bile ülke kalkınmasına katkıda bulun- mak isteyen sermaye sahiplerini yol- lanndan alıkoyamayacağı bu olayla bir kez daha anlaşıldı da ondan. Düşünün, CarrefourSa yetkılılerinın yürekleri o denli kalkınma aşkı ve va- tan sevgisi ile dolu ki, kârları düşme- sin, aynı zamanda insanlar alışveriş hakkırKİan ve zevkınden mahrum olma- sın diye, yüzlerce ınsanın hayatını bile hiçe sayıyorlar. Kalkınma ve gelişme bu değılse ne- dir? Yeni yılda bu siyaset ve bu ticaret anlayışının yaygınlaşması umudu be- ni gerçekten çok ama çok heyecan- laridınyor! Işte gelışme, işte uygarlık! Ben umutlu olmayayım da kım olsun! Yaşasın milletvekili dövmeyı, kimse- nin görmemesı için, Meclis tuvaletinde gerçekleştirmeyi akıl eden polıtikacılar! Yaşasın ticareti ve kârlannı ınsan ha- yatından üstün tutan müteşebbısler! Discu» ReaGıide http://www.vee2yg0.com/ VeezyGo'cular, Internet'e Veezy üzerinden bağlanarak birer bedava bilgisayar sahibi olmuşlardı. Onlar şimdi de Veezy internet Kredi Kartlarını kullanarak, VeezyGo aboneliklerini bedavaya getirme fırsatına sahipler. Sizlerde gelin VeezyGo'cu o!un. Bu ve bundan sonraki tüm VeezyGo ayrıcalıklarından yararlanın. DentzBoıık JANSÂŞ Vt ktst bir »Ore sonrt pek çok bafka mağmza ve sitede». www. veezy.com •Tansaş mağazaları ve www.tansas.com.tr, www.hipernex.com, www.infoshop.com.tr, www.aloba.com web sitelerinden aiışveriş yaparak; VeezyGo aboneliğlnizi bedavaya getirebilirsiniz. •Alışvens yaptığınız mağazaya veya internet sitesine ve satın aldığınız ürline göre değişen orantarda mıktaıla: aylık Veezy internet Kredı Kartı odemenizden otomatık olarak düşülür. •Aylık normat alışverışımzi yaparak bıle VeezyGo abonelığınizi bedavaya getirebilirsiniz. • Nereden, ne kadarlık alışveriş yaptığınızt, o ayki İnternet ödemenızın ne kadarının 0 ana kadar Veezy tarafından ödendiğini; www.veezy.com adresinden şıfrenızı kullanarak oğrenebilirsiniz. •Mağaza ve web sitelerinde gecerU olan şartlarıftğrenmekiçin www.veezy.com sayfasını ztyaret edebilirsiniz. Done