Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 ARALJK1999 PAZARTESİ OLAYLAR V E G O R Ü Ş L E R olay.gorus@cumhuriyetcom.tr Atatürk Yine Ankara'da Şİnasİ ÖZDENOĞLU 14 Donem Ankara Mılletvehlı-Hukukçu G ünumûzden 70 yıl ön- "UlusalKurtıriusyTİanııınetkisiykvebir ce BoluMıllerveİalı Ha- eskı zaman süahşörüne benzettiği kale- sanCemflÇambel-'Ha- sı>k,clestansıbirsavaşçıgibi''gormûştür kımı>etH\IUJrve''gaze- UnlüşaırYahyaKemalıse "EyAnka- tesınde Mustafa Ke- ra, ey lâtfbekkv'"Kalpak başta, tabanca malleAnkara buluşma- bekk_" dıyerek, o dönem Ankarası 'nın ünumûzden 70 yıl ön- ceBoluMıllervekılıHa- sanCemBÇambel"Ha- kunıyet-ıMilHye" gaze- tesınde Mustafa Ke- malleAnkara buluşma- sını şu sozlerle betımler "Ankara, yeni bir dunya ruhunun bedenkür. Archımı- des' ın noktasmı Buyuk Gaa burada bul- du. Eskımış, çürümuşdün>ayı burada >i- kıp;yenneyenısınıvetazesın]ko\du Ehr- binoden uzak dünyalann rubu, Doğu ve BatTmn ruhu, mumı evttikleriıu burada yapolar." Kemahst Hareket'ın ınaçlı bır kale- rrunden dokulen bu sözler, elbette genç Cumhunyet'm başkentını bır söylenbı- lım (mıtolojı) ülkesı gıbı anlatacaktır Bu- gün, aradan 80 yıl geçse de Başkent An- kara, Buyuk Kurtancı'yı -O'na ılk kez ka- vus.uyormus gıbı- aynı heyecanla kucak- lıyor Bahü açık bir Anadolu kasabası: Oysa ) 929'larda Ankara, çagdaş bır kent olma- ya henüz ılk adımını atmaya hazırlanan. rüzgânn tozuttuğu, kerpıç ev len ve darso- kakJanyia büyucek bır Orta Anadolu ka- sabası gorunûmundedır FatihRıflaAtay,*Çankaya"sında, Baş- kent'ın o eskı gunlennı şoyle nıtelendı- nr "Ankara boş \e harap. havat taşlan- dı. Bu, bır ıhtılakıler havası ıdı. Coşkun, şevkli ve daıma teükte bır hava_" AhmetHamdıTanpınarıse, Ankara'yı peyzajını bır kalemde çızerken, o kalpak- lı dâvâ adamlan, akıl almaz özvenlerle onurlu ve bagımsız yenı devletın temel- lennı atıyorlardı DâvâkentiAnkara: Hıtıtler'den. Fng'le- re ve Galat'lara, Roma 'dan Bızans'a, Sel- çuklular'dan Osmanlı'yave sonundaCum- huriyet'e uzanan çok zengın bır tanh se- ruvenının, bızım kusakça en ılgınç nok- tası, Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın veonu ız- leyen dönemın Ankarası'dır Batı'yla Do- ğu'yu(fpekyolu), Karaderuz'leAkderuz'ı bağlayan yollann kavşağındakı Ankara, -bahtı açıkbır çocuk gıbı- Atatûrk'ûn be- reket saçan ellennde şaşılacak bır hızla buyudu ve gelıştı Öylekı, bızler 1940'ta Sıyasal Bılgıler'e geldığımızde, genç baş- kentın anayollannın (arterlennın) önem- lı bölümu açılmış, bulvarlar ve caddeler asfaltlanmıştı Tozu ve dumanı azaldığı ıçın. Ankara'nın o her zaman gönüllen- mıze ışık serpen havası, ûnıversıte gün- lenmızde, devlet adamlanmızın dış po- lınka demeçlennde adeta bır sımge olmuş- tur - "Ankara'nın açıkve berraksemas p- bi açık dış potitikamız-'' dıye söze baş- larlardı Neden Ankara? FaBh Rıfla Atay; An- kara'nın başkent oluşunun nedenlen nı tartışırken, kısaca şunu söyler - "Mustafa KemaL Ankara\ı merkez seçmiş değiidir. O, Ankara'dan çıkma- rmşor. Birçok şehn-rekabetini önkmenin çaresidebuKii Ankara'nın sert tartışmalara konu olan başkenthğrnde, kuşkusuz, Ankaralılann Mustafa Kemal'ın guç gûnlennde, O'nu sıcak bır muhabbetle kucaklamalannın etkısını de duşunmek gerekır Buyuk On- der'ın, herkesçe bılınen ve&duygusu'nun da bu tercıhtekı rolu yadsınmamalıdır Bır Avrupalı yazar, NoeDeRoger,bırken- tın yenıden yaratılışını gordukten sonra, "Türk Mudzes"nı şöyle tanımlıyordu "Her şeyi yapmak» Fakat, bu kadar az sermaye Ue. Kendi yağryia ka\rulmak ve kend kendındefl yaratmak tşteTürkmu- dzea budur." Ankara'oa Ok karplanş Erznnım ve Srvas kongrelennden son- ra, "Heyet-i Temsiliye''nın Başkanı olarak, arkadaşlanyla bırlıkte Ankara'ya ılk kez gelen Mustafa Kemal, Kızriyokuş'ta (Şun- dıkı Harp Okulu'nun yen) çok kalabahk bıratlı grubutarafından karşılanmıştır Yal- nızca, Haymana Kaymakamı Cemal Bey'ın (Eskı Konya Valısı Cemal Bar- dakçı) 300 atlı ıle geldığı söylenmekte- dır Kemal Bağhım'un araştırmasına gore Mustafa Kemal'ı, 700'uyaya, 30O0'ı at- lı olmak ûzere, 3700 seymen karşılamış- tır Genç bır gazetecı olarak, o dönemın pek çok olayına tanıklık etmış bulunan ta- nhçı Enver Behnan Şapolyo, bu tanhsei karşılamavı şu satırlarla ozetlıyor "27 Aralık 1919, Cumartesı sabahu. Ankara'nın üniu teflaDaruKİaıı Alı Dayı, gür sesiyk bağınyon 'Yeşılordu gehyor, herkes aşagıyuze ınsın' 30zuma,50duvulçalıyor. DavuJ- cular. eskı Türk şamanlanna benziyor- faur. Bayrağuı onunde bahaoiar,birerUZUD me$inon)uk)e,oınu2İanndairibaltalarol- duğu hakk aerüyoriar.Seymenbaşı Kasap Yaşar ebndekı ın palavı havava kakhnn- açbütunsejTiıenlerbepbıra^alan.'Doh, doh'' diye bagınyor. Mustafa Kemal, ba- şuıdaboz kalpak. uzennde kurtkurldü bir kapat, berabennde Koiordu Komutanı Alı Fuat Paşa de Ankara Vab' Vekffi Yah- yaGalıpBey UdndotomobideTemsaHe- yetüyeleribuhınu>or \thseynıenler,Rj- zdvokuş'un ıkı yaruna dızıfanışkr. Bunia- n selamladıktansonra,şnndUdGendkur- may binasının önündekı akasya ağaamn yanmdaki efeteri görûnce, otomobflden iniyor: 'Merhaba efeler1 ' deyince, efekr bep bır ağızdan 'Sağol Paşa Hazretlen1 ' drye yanrt veriyorlar. Mustafa Kemal Pa- şa soruyor: Arkadaşlar, buraya nıçın gel- dınız9 ' 'Mılletyolundakanımızıakıtma- ya geldık' 'Fıknnızde sabıt mısınız''' Andolsun1 ' diye bağırduar." Ankaralı seymenlenn Mustafiı Kemal Paşa'ya verdıİden söz, tüm Ankaralılar- ca tutuldu Ankara haikı, hem Kurtuluş Savaşı yıllannda hem de onu ızleyen yıl- larda Büyük Kurtancı'ya tamdestekver- mış, O'nu Ankara Mılletvekılı seçmıştır 1940 yılında, dönemın Cumhurbaşka- nı Inönü, Sıyasal Bılgıler Okulu'nda ye- nı ders yılını açış konuşmasındakı "Doğrulufu, aranuzda basbca bir me- ziyet(östüntûk)saymayacakkadar uygar veileriyiz'' sozlenyle çok alkışlanmış, bu sözler ın harflerle okuiun duvarlanna asıl- mıştı Sormak gerekıyor Bugûn, aynı sözler, bır sıyaset adamının agzıyla soy- lenrruş oîsaydı, acaba nasıl bır teptayle kar- şılanırdı9 Ankara, geçmışınde devlet yö- netımının çok parlak örneklennı yasa- mışör Dürüstlük ve açıklık, Atatürk yö- neömmın vazgeçılmez ılkesı olarak be- nımsenmıştır Yozlaşma sürecınm trajık seruvenı. genış bır ınceleme konusudur Mustafa Kemal'ın Ankara'ya gelışının 80 yılında ve yasanan uzun bır sûreçte, -Cumhunyetın uğradığı ve ugramakta ol- duğu nıce hayınlıklara karşın-, şehıtle- nn, gazılenn ve o kalpaklı Kuvayı Mıllı- yecı'lenn çocuklan ve torunlan, her 27 Aralık'ta, Büyuk Kurtancf yı Ankara'da ılk kez karşılıyormuşçasına, O'nun dev- nmlennın ve kurduğu Cumhunyet'ın ınanç dolu rûzgânnı, ülkenın dört bır bu- cağında estınp yasatacaklanna andıçmış- leTdır(») (*) Yazannnotu Atatürk ün Ankara dahkar şılanifivla ılgılı bılgıler bırbmm tutmamakta dır Kemal Bağlum untımaraşurmasındanan- Ltfildığına gore karşılama 1 Golbaşı 2 Dık men (Keklıkpınan ve Katfyokuş) 3 Bugünkü Genelkurmay binasının onu olmak ûzere üç ay- n verde gerçeklejmifUr CIMHÜRİYETTEN OKURLARA ORHANERİNÇ Anayasayı Delme Küttürümüz Gelişiyor Turgut Özal "Anayasayı bır kere delmekle bır şey dmaz" dedığınde ANAP'lılar dışjnda hemen herkes ayağa kalkmtştı Ama boynuz kulağı geçn ve anaya- sayı delmek neredeyse anayasal bır hak olarak aigı- lanmaya başlandı Alın sıze, pek de sevımlı olmayan bır eylemden ya- kıştnlan onemlı bır direnme öykusü Kryak emeklılık. Anayasa Mahkemesı'nın sekıanası yoüda olan ıptal karanna karşjn yenı gınşım "Con Ahmet'ın devr-ı da- ım makınesı" gıbı ortaya suruluverdı Anayasa Mah- kemesı filan sayılı yasayı ıptal edecek, ama falan sa- yılı yasa yenı bır ıptal karanna kadar yururtukte kala- cak. Evlıya Çetetn, atalanmcm 'Umuma muhalefetkuv- ve-ı hatadandır" yanı "Yanlışlann en bûyûğû çoğun- luğa karşı çıkmakhr" dedığını aktanr, ama gözardı edıpç»ğu mestektaşmızın ağr ve şKJdett bıçımdeeteş- trdıgı gınşımın doğru bır yanını gundeme geiıreiım Ulkemızde uç sosyal guvenlık kuruluşu ve aralann- da da uçurumlar var Errieklı Sandıgı SSK ve Bağ-Kur Mılletvekılı seçıidığınızde 16 dereceden btr devlet gorevha ısenız, yasanın aradığı sureyı dokjurdugunuz- da en yuksek emeklı aylığına hak kazanırstnız. Ama gorevınız ve gorev unvanıruz genel müdör de otea SSK ya da Bağ-Kur emeklısı ısenız mılletvekıllığtnden ya da bakaniıktan sonra 80 mılyon lıralık emeklı ma- aşına talım edersırHz. - • Devamı & Sayfada i binyılın ilk bebekferi çok sanslı. Çünkü Istikbal, onlara özel bir koleksiyon hazrrtadt: Happy Kid & Baby Cöflectioff Uyku setinden beşik setine, koltuktan karyolaya... Sevgiden sonra ona verebilececjiniz en giizel hediyeler, IstikbaF'de. Ustelik şimdi hepsi pe$in fiyatına taksitle. 0-6 Ay B«tk Stti /Twt«f« tdtif»