Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 ARALIK 1999 PERŞEMBE HABERLER Sümerbank, Egebank, Esbank, Yurtbank ve Yaşarbank, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredildi 5 baııkaya el konukhıANKARA (Cnmhariyet Bürosu) - Ba- kanlaı Kunılu, yenı çıkan Bankalar Kanu- nu'nun geçici maddesiyle aldığı yetkiye dayanarak Sümerbank, Egebank, Esbank, Yurtbank ve Yaşarbank'a el koyma kara- n aldı. Böylece, stand-by anlaşmasının Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) ona- yından geçmeden önce 5 bankanın hisse senetlen Tasarnıf Mevduan Sigorta Fo- nu'na devredildi. Devletin el koyduğu banka sayısı 8"e yükselirken Başbakan Bûient Ecevit de bankalann işlemlerinin devlet güvencesinde süreceğini, yurttaş- lann kaygılanmamalannı istedi. El konulan 5 bankanın zararlannın ta- mamını fonıın yüklenmeyeceği, yalnızca iyileştirme yöntemi uygulayacağı belirti- lırken bu süre sonunda bankalaı iyileşti- rildikten sonra eskı sahiplerine iade edil- Çiller: Araştıracağız Muhalefette 'siyasi tercih' kuşkusu BANUSALMAN ANKARA -Banka Uzmanlan Derne- ği Genel Başkanı Hahık Aytekin. Ba- kanlar Kurulu'nun 5 bankanın Tasarnıf Mevduati Sigorta Fonu'na devir karan- nın yerinde, ancak geç kalınmış bir k*- rar olduğunu söyledı. Ankara Sanayi Odasi Başkanı Zafer Çağtayan.devredi- len bankalann yönetici ve sahiplennin cezalandınlmasını ıstedı. DYP Genel Başkanı Tansu ÇiHer, el konulması gereken bazı bankalara "siya- s teraMer" nedeniyle el konulmadığı yönünde kuşkular bulunduğunu ve bu- nu araştıracaklannı belirteTek, "Bh- ba- yok fetura daha devletin aruna yükfeo- miştir" dedi. Çiller, dün düzenledıği basın toplan- tısmda uygulanmakta olan sıstemin ban- kacılık sistenune cıddı zorluklar yükle- diğini vurguladı. Çiller. son operasyon- laria, ANAP-DSP iktıdarlan döneminde el konulan banka sayısınm 8"e çıktığuu beurterek, "Bunlarm ickrinin boşaHri- «hğao, buncbın önceki 3 bankada gör- dûk. Bu 3 banka>a Türkbank dahfl. M • boşalnkfaktan sonra dkoDulduvebaâ- : kenininsantaruun mevduat sahiplerinin bir büyük imkâm. 2.5-3 mflyar dobr bir kaynak bunlara tabsis edfldT dedi. El konulan bankalara aktanlan kay- nağın, mıllctin kaynağı olduğunu ıfade eden Çiller. "Birtakım âyasi tercihJerie, ashnda d konubnası gerekfi oian banka- lara d konnntchğt, el konutmamas ge- rekli bankalara da el komddnğu spekS- bsyonlannı takip edeceğiz. Umuyoruz, bn konuda hükümetinbir dabii yoktnr" diye konuştu. FP Genel Başkan Yardımcıst Lötftt Esengûn de. bankalarla ilgili operasyon- lann artık ahşkanlık haline geldigini sa- vunarak. "Banka sahipleri önce banka- lann icini boşaltıyoriar. sonra Haane'ye borç batağtnda bir banka tesbm ediyor- tor. Bankanın borçlannı da yoksul va- tandaşlardan topladığı vergflerie devlet Bsfleniyor"' diye konuşta ANÂP tstanbul Miletvekili Aydm Ayay&n ise operasyonu "IMFye verflen nryet mektubunun parças" olarak de- ğerkndirdığinı söyledi. Ayaydın. ""Eğer bu bankalann rehabüitasyonu için Mer- hezBankaakm-naldannabaşvurulacak- sayanhş,ohır. Çünkü bu, Merkez Banka- g'nmaçıldadiğıprogranıbedefiermeten dnşer''dedi. Banka Uzmanlan Demegi Genei Baş- kanı Aytekin, dûn yaptığı yazılı açıkla- mada, karann gecikmesi sonucunda adı geçen bankalann mevduati garantisi şemsiyesi alünda halktan yüksek faızier- k mevduat toplamaya ağırlık verdikle- rine dikkat çekerek, "Bu da piyasada, özeffildedotarvemarkiçindânyâdahiç- bir ülkede görütmeyen çokyüksek mev- duat faizkri verümesine yoi açarak bö- yük bankalar aleyhine baksız rekabete sebep otamştur" dedi. AytekiiL. bir yıh aşkın süredir bankacılık sektörûyle ilgi- li söylentiler varken hıçbir şey yapıkna- dığını, ancak IMF'nin devreye ginne- siyle operasyonun hızlandınldığını anımsatırken, geçen zaman içinde siste- min dedıkodularla yürüdügunû, güven- sizlıkortamı nedeniyle bankalaıarası iş- lemlerin az sayıda bankayla gerçekleş- tirilir olduğunu anlattı. Kamu bankala- nna devrahnan bankalann yükûnünbin- dirilmesiyfc sistemdeki sonmlann daha da artacağı uyansında bulunan Aytekin, "Bir bankayı soymanm en iyi yota bir bankaya saliip ounaknrdiyen Amerika- h bankacıvı haklı çıkanrcasma banka kmuhışiânlerindeşundiye kadar yeter- M thizKkgösterilmemiştir. Lmanz, ban- dan sonrageoişyeddlerte donanlan Ban- kacdık Dûzenteme ve Denetteme Kuru- hı ve yasadaki yeni düzenkmeter çerçe- \«sinde banka satm aknaiannda ve ku- mesı planı ileri sürüldü. Yaşarbank dışın- da, Sümerbank, Egebank, Esbank ve Yurtbank'a uygulanan yasa hükmü. bu 4 bankanın ortaklannın "banka kaynakla- nnı bankayı tebükeye döşûrecekbiçinıde kendi leUerine kuBandddannı'', yani şır- ketlerine aktanm yoluyla içinı boşaltök- lannı ortaya koydu. Söylentiler dün başladı TBMM'de Hazine bütçesi görüşûlûr- ken boş bir karamame kâğıdının bakan- lara imzalattınlması olayıyla Egebank, Yurnbank ve Esbank'a el konulaca|ı söy- lentileri dûn gece yayüdı. Yaklaşık 1 ay- dır yeni Bankalar Yasası'yla ve stand- byTa birlikte bazı bankalara el konulaca- ğı, bazılannın tasfıye edileceği, baalan- nın dabaşkabankalarla birleştırileceği bi- liniyordu. Bir gün öncesinde de 5 banka operasyonunu d\ryanlann mevduaüannı bu bankalardan çektiklen belirtılıyor. Ha- zine'den sonmüu Devlet Bakanı Recep Onal ise bu dedikodulann bazı bankalar taranndan çıkanlarak mevduat çekmek istediklenni ileri sûrmüş, operasyon kara- nnın doğru olmadığını söylemişti. Interbank'ta olduğu gjbi banka operas- yonlannın 1 aydır gündemde olması ne- deniyle söz konusu banka sahiplennin bankalannın ıçlerinı zaten boşaltmış ola- büeceklerine de dikkat çekilıyor. Banka operasyonlannın devam edeceği de ilen sûrülürken el konulan 5 banka dışında 3 bankanın ismi de gündeme getırildi. Hazine Müsteşarlığı'ndan dûn sabah saat 08.30'da yapılan açıklamayla 5 ban- kaya el konulduğu açıklandı. lstikrar programının başansının saglıklı ve güve- nilir mali sektöre bağlı olduğu belirtilen açıklamada, mali bünyelerinde sorun olan bankalann iyileştinneye tabi tutularak so- runlarmın giderilmesi için gereklı önlem- lerin alınmakta olduğu kaydedıldi. Açık- lamada, 5 bankanın TMSF sahıpli ve ga- rantisi alnnda yeni yönetimler normal fa- aliyetlerini sürdûrmekte olduklan yurt- taşlann tüm mevduatlan ve her türlü ala- caklannın herhangi bir miktar sınırlama- sı olmaksızın devlet güvencesinde oldu- ğu vurgulandı. Resmi Gazete'nin dünkü mûkerrer sa- yısında yayımlanan bankalara el koyma gerekçesine göre, yalnız Yaşarbank için, 14. maddenin 4. maddesı uyannca ışlem yapılmadı. 4. madde, "Kunım, bir ban- kanınyönetimvedenetiminidoğrudan ya ;: ^ î diye konuştu. i Ankara Sanayi Odası Başkanı ş- Çağlayan. operasyonun pıyasalardaki ^ bekrsızlıkleri ve dedikodulan ortadan f kaidnacağını belirterek, şunlan kaydet- ' ti: "Şimdü Hazme, Merkez Bankaa ve ! hökfinıetin yapdan işlemin objektif <ri- : dnğuna,başkabaııkalanndahakötüdn- nraıda ofanadığını beKrten \e piyasada- ki beklentikre cevap verebiiecek acS bir açüdama yapması gereklkfiıf S hankanın 7ararmm fıifnnmmı fonnn yfıHpnmpypcpgi, yalni7ra iyile^rirme yöntemi nvgnlanacagı hdirtfldL Özince, kısa vadede endişelenecek bir konu olmadığını söyledi 'Operasyon ohımhı'Ekonomi Servisi - Tûrkiye Bankalar Birliği Başkanı ve îş Bankası Genel Müdürü Ersin Ozince, 5 bankanın Ta- sarruf Mevduati Sigorta Fonu'na dev- redılmesını "sondereceohunlu" oldu- ğunu söyledi. Ûzince, kısa vadede endişe yarata- cak bir durumun söz konusu olmadı- ğını belirterek "Fonun kaynaklaruım arkasmda Merkez Bankası üe ekono- miden sorumlu otorite \ ar. Kaynaklar bankalann rehabilitesine muhakkak yetecektir" diye konuştu. Ersın Özın- ce, TBMM'nin yeni Bankalar Yasa- sı'nı onayladığını anımsatarak "Siste- mimiz uluslararası normlara süratk adapte oluyor. Bununla pararel siste- min sağlıklınğmın artmnnası için kra- at konusunda hükümetin kararbhğuu bu tür hareketler göstermiş oluyor. Kı- sacası hükümet, kanaabmceihtiyaç du- yulan destekleri bankaahk sektörûne vermek konusunda kararnhğını gös- termiş bulunuyor. Son derece olumlu değerlendimorum" dedi. Operasyonun dış dünyada olumlu bir hava yaratacağını belirten Özince, "Ülkenıizde değisikliğin >alnızca mev- zuaüa kahnadığnu, bunun kararü bir şekflde bankacılık sistemin sağhhkbğı- mn arnnlması için kraata da dönûştû- ğûnü göstereceği için olumlu algılana- rağından emin olduğumu ifade edebi- firim" şekünde konuştu. 'Devlet garantisi de\TCden çıksm' Akbank Yönetim Kunılu Başkanı Erol Sabancı da sınırsız devlet garan- tisının de yavaş yavaş devreden çık- ması gerektiğini belirtti. Alnıan kara- nn olumlu, ancak geç alınmış karar ol- duğunu söyleyen Sabancı, "5 banka- nın hisselerinin devlet güvencesine geç- mesi sistemin disipline edilmesi açısın- dan önemü olmuştur. Başka bankala- ra da uyancı olacağı kanaatindeyim. Gedküği için faturası büyük oldu. Ben- zer karariannrfmjiınikbir şekflde ahn- ması gerekn-" dedi. Eski Merkez Bankası Başkanı Sei- çnkAbaç konuya ilişkin olarak son dö- nemde bankalann çok yüksek faizler vererek piyasadan para topladığuıı vurgulayarak denetimin fona geçme- sinden sonra da söz konusu taahhütle- rin geçerli olacağına dikkat çekti. Mevduat sahiplerinin fona güvenme- lerini kaydeden Abaç, yoğun bir mev- duat çekîşi olmadığı takdırde fonun da zorlanmayacağını söyledi. '1yi bir kontrol sistemi' ~ Türkiye Işveren Sendikalan Konfe- derasyonu (TİSK) Başkanı RefikBay- dur da 5 bankanın Tasarruf Mevduati Sigorta Fonu'na devredilmesini olum- lu karşıladıklarmı bildirdi. Baydur, daha iyi bir kontrol sistemi- nin kunılması gerektiğini ifade ederek şöyle konuştu: "Bir banka kur. zengin ol; sonra bankayı devlete devret Buna imkân vermemek lazun. Yûzde 100 devlet garantisi, uzunyuTannmesetesL Ohnasaydı,Türk mflkti mevduata pefc fazla ahşık değii tasarnıf yapmazdı. Para yasük altında kahnn. Devlet ga- rantisi,iyi bir kontrol sistemi kurulma- sı kaydıyla iyi bir şey." t Karara saygıhyız' Fona alınan Yurtbank'm Genel Mü- dürü Murat Yanık, karara saygı duy- duklannı söyledi. Alınan karann mec- buri olduğunu belirten Yanık, "Bizşu- nu beklerdik. En azuıdan bankalara kendîlerine çeki düzen vermemiz için gerekli önlemleri masada alabilirdik" açıklamasını yaptı. _ Yaşar Holding tcra Kunılu Başkanı Ünal Korukçu, Yaşarbank'ın hisse se- netlerinin tamamımn mülkiyetinin Merkez Bankası nezdindeki Tasarruf Mevduati Sigorta Fonu'na aktanlma- sına karar verilmesinin, banka müşte- rilerine zaran olmayacağını söyledi. Korukçu, 1994 yüında yaşanan ekono- mik kriz döneminden bu yâna Yaşar Holding'in sürekli Yaşarbank'a para- sal katkı yaptığını belirtti. Yaşar Holding'in bankadan hiç ya- rarlanmadığını ifade eden Korukçu şöyle dedi: "1994 ekonomik krizinden sonra bankada bazı sıkuınlar oluştu. Ekono- mik krizi takip eden dönemde holding, Yaşarbank'a sürekli katkı yapü. ancak bu da istenilen basanyı getirmedL Di- ğer hoiding bankalannda olduğu gibi bolding,bankadan yararianmadı,kay- nak aktannadı; tam tersine Yaşar Hol- ding,bankayı ayakta tutmakiçm sürek- li parasal destek verdL" Resmi G a z e t e ' d e v a y ı m l a n d ı BakanlarKunılu karatiarı ANKARA (AA) - Bankalar, kredi ve diğer alacaklannı, geri ödenebilirliklerine ve borçlulann kredi değerliklerine göre, 5 ayn grupta sınıflandırarak izleyecek. Bazı yeni dûzenlemeleri içeren Bakanlar Kurulu kararlan, Resmi Gazete'nin dünkü mûkerrer sayısında yayımlandı. Bakanlar Kurulu karanna göre bankalar, yıurtdışı şubeleri dahil, krediler ve diğer alacaklannı, geri ödenebilirliklerine ve borçlulann kredi değerliklerine göre, gruplar itıbanyla sınıflandırarak izleyecek. Bankalar aynca, tasnif ederek izleyecekleri tahsili güç krediler ve diğer aiacaklar için "özd karsjdtk" ayıracak. Karara göre, tahsü imkânı snurlı krediler ve aiacaklar için en az yûzde 20'si, tahsili şüpheli krediler ve aiacaklar için en az yüzde 50'si, zarar niteliğindeki krediler ve alacaklar için yüzde 100'ü oranmda "özel karşıhk" aynlacak. Bankalar, kredilerine ve diğeî alacaklarma ilişkin teminatlan da nakit, mevduat, menkul kıymet, kıymetli maden, senet, ticari işletaıe rehini gibi niteliklerine göre 4 grupta sınıflandırarak takip edecek. Teminat tutan, sadece özel karşüık tutannın hesapianmasında, alacak tutarmdan yapılacak indirim olarak dikkate abnacak. Zıraat Bankası ve Halk Bankası'nın gelecek yıl açacaklan tanm, esnaf-sanatkâr, genç ve kadm girişimci kredileri de bu yilki plasmanlannin yüzde 55'i üe smırlandınldı. 1 Ocak 2000 tarihinden itibaren geçerli olmak üzeıe yûrûılüğe giıen Bakanlar Kurulu karanna göre aynca, Ziraat Bankası ve Halk Bankası'nm 1999 yüında düşük faizli kredi kullandırması nedeniyîe uğradıklan gelir kayıplan, 2000 yılında Hazine Müsteşariıgı tarafından görev zaran olarak karşılanacak. Petrol ünînlerinin tûketiciye arzmda, fıyat istikrarmı sağlamaya dönük yapılan Akaryakıt Fiyat îstikrar Fonu (AFtF) ayarlamalan, bundan böyle Hazine MüsteşarhğYnın da görüşü ahnarak yapılacak. Bu arada, Resmi Gazete'nin dünkü mükerrer sayısmda yayımlanan Maliye Bakanlığı'nm "\Wgi Usnl Kanunu Tebliği'' ile Marmara depreminin yol açtığı hasarlann, il ve ilçeler itibanyia farklı bcryuüarda meydana geldiği dikkate ahnarak bazı mükellefler için gelir veya kurumlar vergisi yönûnden mücbir sebep hali, 10 Ocak 2000 itibanyia sona erdirildi. Tebliğde, 12 Kasan depremi sonrası Bolu ve Dûzce illerinin merkez ve üçelerinde bulunan mükelleflerin durumunun da mücbir sebep hali kapsamında değerlendınldıği, bu mukelleflerin, 12 Kasım'dan sonraya rasüayan beyannamelerini venne ve bu beyarmameler üzerinden tahakkuk edecek vergileri ödeme sürelerinin, mücbir sebep halinin sona erdiği tarihe kadar uzaûldığı ifade edildi. da dolavt olarak tek başma veya birükte eündebulunduran ortaldann,banka kay- naklarmı bankanın emin şekflde çabşma- suu tebtikeye dûşürecek biçimde doğnı- dan veyadotavtotarak kendilehkrinekul- iandddannı veya bankayı bu suretle zara- ra uğratnkUnnı tespit ettiği takdirde ku- ruL en az 5 üyesinin aynı yöndeki oyuyla ahnan karaıia bunlann temettü hanç or- takkk haktan ile bankanın yönetim ve de- netiminiftmadevretmeye >etkibdir" hük- münü içeriyor. Buhükmün Yaşarbank dı- şında, Sümerbank, Esbank, Yurtbank ve Egebank için işletümiş olması, söz konu- su bu 4 bankanın ortaklannın bankanın ıçini boşaltacak bıçımde banka kaynakla- nm kendi şirketlerine kullandırdıklannı ortaya koyuyor. 5 bankanın hepsıne uygulanan hükûm ise 14. maddenin 3. ftkrası şöyle: "Kn- rum, bir bankanm, abnması istenen ted- birieri ahnadığL, abnasına rağmen mali bünyesinin güçiendirümesine imkân bu- lunmadığı > a da tedbûier alınsa dahi ma- li bünyesi güçtendirilemevecek kadar za- yıflamış olduğunu; yükümlülüklerini va- desinde yerine getiremediğini; yükümlü- lükierinin toplam değerinin vartıklannın toplam değerini aşnğun; faalivetine dev>- muun mevduat sahiplerinin haklan ve ma- li sistemin gü\en ve istikran bakımıdan tehbke arzettiğuıi tespit ettiği takdirde, en az 5 üyesinin aynı yöndeki oyuyla ahnan kararia temettü hariç ortaklık haklan fle bankanmyönetim ve denetiminifonadev- retmeye veya bankacılık işlemleri yapma veyamevduat kabuletmeiznini kaldnima- yayetkilidiıf Yeni atamalar yapıkh Söz konusu 5 bankaya dün Merkez Bankası'nın önerisi üzerine Hazine'den sorumlu Bakan Önal'ın onayıyla yeni yö- netim atamalan da yapıldı. Ecevit, Resmi Gazete'nin dünkü mü- kerrer sayısmda yer alan Bakanlar Kuru- lu karanyla 5 bankanın Tasamıf Mevdu- atı Sigorta Fonu'na rehabilite edilmek yo- luyla saglıklı bir yapıya ka\r uşturulmala- n için alındığını belirterek "Bu 5 banka- nm çahşmalân deviet gihfncesi alnnda ke- smtisiz sürdürülecektir. Bu bankalarda he- saplan bulunan herhangi bir vatandaşı- nuzuı kaygı duymasına gerek yoktur. He- saplann tümü devlet güvencesindedir'' de- di. Bundan sonra bankalann etkılı ve sü- rekli denetleneceğini kaydeden Ecevit, "Mali sektör sağhkh biryapıya kavuşturu- lacak" diye konuştu. Ecevit: MaB olanak sağlanacak Ecevit, fonunun bankalann ıyileştiril- mesi için yeterli olup olmayacağı ve bu konuda dış fınans aranıp aranmayacağının soruhnası üzerine "GerekB bütfin mali obmaklarsağlanacak" dedi. Ecevit, bu ko- nuda başka bir karamame bulunup bulun- madığı ve işlem yapıhnadan önce banka- lara bilgi verilip verilmediği sorusuna, "Bu konuda hazuianmış başka bir karar- name yoktur. Yeni Bankalar Yasası'nm devlete sağladığı olanaldar var, Merkez Bankası'nm mğl^riıgı yeni olanaldar var. Onun için bu, yeni bir düzene geçirflirken yapılan bir uygulamadu-" yanıtını verdi. Hazineden sorumlu Devlet Bakanı Ö- nal da söz konusu S bankanın devlet gü- vencesinde ve eskisinden daha sağlam ol- duğunu söyledi. Hazine Müsteşar Yardım- cısı Teoman Kerman. bu bankalann ban- kacılık işlemlerinin. devir sonrası da aynı şartlarda, suurlama geünlmeksizin de%'am edecegini vurgulayarak "tsteyen, istediği zaman mevduat ve faizini çekebflir. Bir so- run yok. Bankaahk işlemleri aynı şartiar- da, suıuiama getirilmeksizin devam ede- cek.Bubankalar,eskiyenazarandaha gü- venuTer" dedi. Kerman, 5 bankanın dev- let güvencesi altında olduğunu vurgular- kenyurttaşlann paralannı vadesinden ön- ce çekmeleri durumunda zarar edebile- cekleri uyansında bulundu. Bankadaki alacaklana gih ence Tüm kesımlenn bankalardaki alacak- lannın güvence altında olduğunu kayde- den Kerman, Tasamıf Mevduati Sigorta Fonu'ndaki 1.1 milyar dolann genel ola- rak yeterli olduğunu, ancak 5 bankanm zararlannın hepsinin karşılanması yoluna gidihneyeceğini açıkladı. Kemıan, asıl amacın Bankalar Yasası'nm 14. maddesi çerçevesinde bankalann iyileştirilmesi ol- duğunu söyledi. Kerman, bankalara el koyma işleminı uzatmadıklanm, çünkû uzaması durumunda her geçen gün kamu- ya malıyetinin yükseleceğini belirtirken devir işleminin tam zamanında olduğunu kaydetti. Kerman, fona devredilen bankalann tasfiye edilmeyeceğinı bildirirken bu ban- kalann fona devredilmesinin "sermayeye- tenüiği ve öz kaynakiannm zarartannı karşıtayamaz halegeonesive yûkümlülük- lerini karşüamada bazı sorunlar yaşana- bfleceğir> nden kaynaklandığını açıkladı. Kerman, bubankalann bundan sonra ver- dikleri faizlerin piyasa koşullannın ço üs- tünde olacağuu zannetmediğini söyledi. Bankalann uyguladıklan faiz oranlan- nuı Ziraat Bankası faiz oranlan düzeyine çekileceği öğrenilirken bankalara süre li- mitiyle el konulduğu ılen süriildü. Fona devTedilen 5 bankanın, Bankalar Yasa- sı'nm 14. maddesi kapsamında, "serma- ye artnnmı, sermaye vieya sermaye benze- rikavTiakteminetBlmesiyoluyiadunınıun düzeltibnesi, verünsiz varhklann elden çı- kanlması, zarara yol açan faah'yetlerin durdurulması"' gibi önlemlerle iyileştiril- mesi yoluna gıdileceği belirtüiyor. Kulis- lerde, bu 5 bankanın devrinin tnterbank ve Bankexspress'ten farklı olduğu, bir süre li- miti çerçevesinde bankalann iyileştiril- mesinin planlandığı belırtildi. Bankalann yapılan düzeltildikten sonra sahiplerine bırakılabileceği ileri sürüldü. PERŞEMBE ORHAN BURSALI Atom Enerjisi ve Üç Olasılık Önce atom enerjisine ve insan aklına övgü: Nükleer enerji, insan aklının, dünyanın petrole olan bağımlılığına karşı yarattığı o zamanlar için mucizevi bir enerjiydi. 1960 ve 70'ler dünyasın- da, gelecek için can simidi olarak görülmüştü. Doğa, kendi yaşam döngüsü içinde dünyada petrol, doğal gaz gibi fosil enerji kaynaklannı oluşturmuştu. Insanlık da bunu keşfetmiş, yakrt olarak kullanmayı öğrenmiş ve sanayi devrimini gerçekleştirmişti. Ancak, fosil kaynaklann sonu gelecekti. Aynca bu kaynaklar dünya üzerinde eşitsiz dağılmıştı. Bağımlılık dünya çapında sa- vaşlara bile neden olan rekabet yaratıyordu. Atom enerjisi, atomun parçalanma, atom bombası yapma vb sürecinin doğal bir uzantısı olarak ortaya çıktı. Atomu banşçıl, insanlık ya- ranna kullanma düşüncesinin teknolojik başansı olarak atom santralları kuruldu. Bu santrallar, şüphesiz bugün de bilimin, teknolojinin, mühen- distiğin... en üst noktada ürünleridir. Ancak, zaman içinde, atom enerjisinin yaşam için tehlikeleri ortaya çıktı. Uzun vadeli riskleri, kazalan, bütün korunma sistemlerine rağmen çevresindeki canlı hayatı -insanlar dahil- radyas- yonlaması, atıklann yarattığı çok pahalı sorunlar, aynca, sökülme maliyetlerinin yapım maliyetleri- ni bulması vb, atom enerjisinin insanlığın bekle- diği enerji kaynağı olmadığını gösterdi. Bugün bütün dünya bu enerji kaynağından inişe geçmiş durumda. ••• Atom enerjisinden bu uzaklaşmanın nedeni, bilimin ve teknolojinin yeni enerji seçeneklerini ortaya çıkanmasıdır. Dünyanın giderek kirlendiği- nin, canlılann hayat alanlannın daraldığının gö- rülmesi ile insanlık yeni -ve doğru- sihirii kurtu- luş sözcüğünü buldu: Yenilenebilir enerji kay- naklan. Özellikle: Güneş ve rüzgâr. Bu ikisi, asla tükenmeyecek ve çevreyi de kirletmeyecek kay- naklardı - bir de hidrojeni enerjrye dönüştürmeyi başanrsak, sorun kesin çözülecek!-. Dünyada, öncelikle ileri teknolojiye yönelen gelişmiş ülkeler bugün hızla bu iki enerji kayna- ğına yöneldiler. Hem güneşi hem de rüzgân enerjiye çevirmek için yapılan bilimsel/ teknolojik araştırmalar, gö- rülmemiş bir başanyla gelişiyor. Bugünün güneş panelleri ile rüzgâr türbinlerini, 10 yıl öncesinin, 5 yıl öncesinin hatta iki yıl öncesinin teknolojite- rinin verimi ile mukayeserahatçaedebilirsiniz. Güneşten ve rüzgârdan elde edilen verimler durmadan artıyor, birim fiyatlan ucuzluyor. 2020 yılında rüzgâr enerjisinin birim maliyetinin, bütün enerjilerle rekabet edebilecek bir düzeye yüksel- me şansı bulunuyor. , "". ••• Türkiye, atom santralı kurmakla, dünyanın in- diği bir trene binme karannı niçin veriyor? Bunun açıklanabilir birkaç nedeni vardın Birincisi, atom santralı lobisinin devlet katın- daki büyük gücü. Bu lobiyi yabana atmayın. Av- rupa ülkeleri, ABD, Kanada gibLTürkiye üzerio- de en etkilı ülkeler devrede. Bunlann Ankara'da bağladıklan merkezler var. Ikincisi, Türkiye'nin atom santralında ortaya çıkan yan ürünleri kullanarak atom bombası üretme düşü. Bu açıklanmayan bir düş. Atom santralı sahibi üçüncü dünya ülkeleri bu yolla atom bombası sahibi oldular. Atom bombasına sahip olmak, bir devlet gücü anlamına geliyor. Pakistan, Hindistan vb. Ne yazık ki ülkemizde en güçlü silahlara sahip olmakla, bir dünya dev- leti olunabileceği gibi, özellikle milliyetçi çevrele- re egemen bir görüş var. Bu görüş sahipleri, dünya gücü olmanın tek yolunun, ekonomik güç olmakta yattığını anlamakta her zaman zorlan- mışlardır. Paradoksa bakın ki, ekonomik güç ol- makla, milliyetçilik arasındaki birebir ilişkiyi de görmemektedirler. Bu anlamdaki milliyetçiler, yabancı ekonomik güçlerin de ülkemizdeki en büyük savunucuları ve işbirlikçileri olmuşlardır. Atom santralı veya atom bombası, Türkiye'yi bir dünya gücü yapmaz. Ekonomisi olmayan, si- lahla ayakta kalmış bir ülke gösteremezsiniz dünyada. Ama ileri teknolojileri ülkemizde yaygınlaştır- mak ve kullanılmasını sağlamak; emek, sermaye, beyin potansiyelimizi, ileri teknolojileri geliştirme- ye yönlendirmek, bizi ülke olarak ekonomik ba- kımdan güçlendirir ve ileri ülkelerin yoluna sokar. Rüzgâr enerjisini, yenilenebilir enerji kaynakla- nnı, teşvik etmektir; diğer ileri teknolojilere yönel- mektir, Türkiye'nin geleceğine yatınm. Üçüncü bir neden de, dünyanın, bilimin, tek- nolojinin, gidişatını görmemek veya görememek- tir. Yani geleceğe bakışı ve geieceğe yönelik bir planı ve yatınmı olmayan, dar bir politik görüşün egemenliği altında yönetilmesidir Türkiye'nin. ••• Sanınm, atom santralı için verilen kararda, bu üç olasılık da etkili olmuştur. Türkiye'ye yazık. Komisyon olusturulamadı Türkbank ihalesine oyalama laktiği f ANK\RA (Cumhuri- yet Bürosu) - TBMM'de geçen dönem kurulan, ra- porunu tamamlayan, çahş- malannı sürdüren ya da henüz üyelerini behrleye- memiş olan 16 Meclis so- ruşturması için 15 yeni ko- misyon kurulmasına karar verümesine karşın, bir ay- dır komisyonlar olusturu- lamadı. Komisyonlar için sadece MHP ve FP üye büdirirken, oyalama taktı- ğiyle başta Türkbank iha- lesi olmak üzere çok sayı- da dosyanın soruşturulma- sının engellendiğine dik- kat çekildi. ANAP Genel Başkanı Mesut Ydmaz ve Istanbul Milletvekili Güneş Ta- ner'e Yüce Divan yolunu açabilecek Türkbank so- nışturma komisyonu ku- rulursa. bu komisyon Ala- attin ÇakKi'nın bilgisine baş.vurabilecek. FP Gnıp Başkanvekili Bûient Annç, ANAP, DYP ve DSP'nin üye bildirmeye- rek komisyonlann çalış- masını engellediklerini sa- vunarak "Şaibe alündaka- hrbı'dedı. TBMM'nin geçenyasa- ma döneminde kurulan ya da kurulmasına karar veri- len soruşturma komisyon- lan kadük olmamasına karşın, seçimlerden sonra bu komisyonlar bir türlü olusturulamadı. TBMM Başkanı YitknmAktatat, uzun tartışmalardan sonra kasım ayının sonunda so- ruşturma dosyalan ile il- gili olarak genel kurulun karanna başvurdu. Genel kurula, geçen dönem veri- len Meclis soruşturma önergeleri ile ilgili 15 Meclis soruşturma komis- yonu kunılması ve 4 aylık süreyi yeniden kullanma- suıa olanak tanındı.