Katalog

Cumhuriyet tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı Ortaan Erinç • Genel Yayın lCoordınatöru Hikmet Çetinka) a • Yazıışlen Müduru tbrabim Yıldız # Sorumlu Mudur Fikret tlkiz # Haber Merkezı Mudüru Hakan Kara # Görsel Yönetmen Fikret Eser lstıhbaıat OngizYüdınm#Ekonomı Özlem V üzak 0 Kultur Handan Şenköken 0 Spor Abdülkadir Vücelmao • Makaleler Sarai Karaören • Düzeltme Abdullah Yazıcı # Fotograf Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge EdibeBuğra#YurtHaberlen MehmetFaraç Yayın Kurulu llh»n Selçuk (Başkan) Orhan Erinç, Okt»> Kurtböke, Hikmet Çetinkay». Şükran Soner, tbrahım Yıldız, Orhan Bursah, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay AtaturkBulvan No 125,Kat4,Bakanlddar-AnkarâTel 4195020(7 hat), Faks 4195027 •IzmırTemsılcısı SerdarKıak, H ZıyaBlv 1352 S 2/3Tel 4411220, Faks 4419117 • AdanaTemsılcısı ÇetmYiğenoğla, tnönüCd. 119 S No 1 Kat l,Tel 363 12 11, Faks 363 12 15 Müessese Müdüıü Üstân Akroen # Koordmator Ahroet Korulsaa • Muhasebe Bölent Yener • tda- re HüteyiD Gûrcr • Bılgı-Iş- lem Nail tnal • Satış Fazilet Kuza MEDYA C: • Yönetım K.urulu Ba^kanı - Genel Müdür GOIbin Erdnran # Koordınator Reha Ijitman 9 Genel MıkturYardımcısı SevdaÇoban Tel 514 07 53 - 51395 80-513846O*l,Faks. 5138463 YiyımlaytB ve Basan Ycnı Gun Haber Ajansı Basin ve "ı avuıcü k. \ Ş TokocagJ Cad 39 41 Cagaloglu 34334 Istanbul ?K 246 - Sırkecı 34415 tstanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 hatl Faks (0<212)513 85 95 www cumhunyet com tr 22 KASIM 1999 Imsak:5 21 Güneş. 6.52 Öğle-11.57 tkındı: 14.26 Akşam: 16.48 Yatsı. 18.14 FUKüKürKulübütarafindanAdaKültürMerkezi'ndedüzenlenenetkinlikler diasi.bukezBükntOrtaçgfl'ikonuketti.UstaınüzisyenErkanOtur'labirtikte dinletisini sunan Ortaçgü, diğer konserierinin aksine bu kez sevenlerinin yanı sıra kendİsi için de çaldı. DiUerden düşmeven şarküan yerine, kendi deyimijle Tnasum ve zehirti' olanlan tercih eden Ortaçgil, 'Benimk Oynar ırusuı' ftdh Uk albümünden bu vanaçıkardığı tüm aibümlerden şarkılar okudu. Ortaçgil son olarak, konserin başında çalmak btemediği çok beğenilen parçası 'Sensiz Olmaz'ı da dinleykilerin ısrariarı karşısında pes ederck seslendirdi. ULUBURUN BATIĞI 20. yüzyıhn önemli keşifleriCHICAGO(AA)-ABD'de yayımlanan Scıentıfıc Ame- ncan adlı bılımsel dergıde yayımlanan bır araşürmada, 20. yüzyıhn en önemli 10je- olojık keşfı arasında Ulubu- run Batığı da yer aldı Dun- yanın önde gelenjeolojı ve ar- keolojı bılımalen tarafindan yapılan değerlendırme sonu- cu keşıfler şöyle sıralandı 1-Mısır'daTutankamon'un mezanran bulunuşu ıle eskı Mısır'dakı kultur ve yaşam üzenne genış bügılere ula- şıldı 2-Ürdûn'dekı OluDenız'de bulunanelyazmalan, tanh ve din ıle ılgılı olarak yenı ba- kış açılan kazandırdı 3-Amenka kıtasındayaşa- yan en eskı ınsanla ılgılı ola- rak, 1908 yılında bulunan kemık fosıller, yenı araştır- malann başlamasını sağladı 4-1920 yılında Mezopo- tantya kentı UT keşfedıldı 5-Uluburun'dabulunan ta- nhtn en eskı batığı, Bakır Ça- ğı'nı gözler önüne serdı. 6-1912 yılında sulara gö- mûlen Tıtanık batığı, 1985 >ılında bulundu .7-1991 'de Alp Dağlan'nda bulunan taş devnne aıt bır ın- san kalıntısının, 5 bın yıl ön- ce ölmuş bırıne aıt olduğu açıklandı. 8-16 yüzyıldan ben çözü- lemeyen Maya kultürüne aıt kalmtılar, 20. yuzyılda sır olmaktan çıkanldı 9- Doğu Afhka'da bulu- nan kurukafa, ınsanlıgın ata- sı ıle ılgıli büınenlen tersine çevırdi 10-Fransa'nın Lascauböl- gesınde 1940 yılında bulu- nan mağara resımlen ıle ılkel insanbırandayokoldu Keş- fedilen resımler, bugünün modern sanat muzelennde sergılenecek kalıtede bulun- muştu. İIZl 3IRN<!P Pfi WFEl£RE : tan (a prizma. net. tr SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN 'Osmanlı' konusunda ince ayar' batılılaşma alyonu' (Suikastlar, zincirieme depremler, futbol heyecanı, ulusla- rarası diplomasi, trafiği derken Osmanlı'nın 700. Yılı biraz gü- rültüye gitmedi mi? Hayal kurmuştum elli yıldır, Türk intelli- gentsia'sının, bir türtü çözemediğinde ısrar ettiğim, o kördü- ğümü, belki bu defa, başka türden birtakım genç aydınlar çı- kacak çözecekti, olmadı; iki taraf, karşılıklı iki siperde mev- zilenmiş; birileri, Osmanlı'yı yoksaymakta direniyor; öbürleri babyı yoksaymakta! Bunun, bıraktn diyalektiği, rasyonalizm'le bile uzaktan ya- kından ilgisi yok; bu bir 'inanç' aydını (ümmet aydını) tutmu; oysa 'aydınlanma', 'bilinç' aydını üretir; 'bilinç' aydınıysa, 'çö- zümü' inancından değil, gerçeklerden, yâni 'zaruretlerin id- râkinden' yarabr. Aksi hakfe, daha bir hayfi zaman, Prens Sa- "rt Halim Paşa ile Dr. Abdullah Cevdet bey arasında kalınz: iki- si de, okumuş yazmış, dünya bilir, akıllı adamlardı; hiçbir çö- züm sağlayamadılar. Athnıza mağruren, soruna hepyaptığım gibi, başka bir açı- dan yanaşacağım; alışkanlıklannıza ters gelebilir, kusura bak- mayın; önce, sağı solu biraz dolaşsam mı?) Sorunu 'batılılaşma' diye koydun mu? Bilmez değilsiniz ya, bızdekı ust/yapı ilercılerinın çoğu, toplum- cu takımından 'batılılaşmaya' karşı çıkan oldu mu, fena bozu- luyorlar onlan hemen madara edeceğıne ınandıklan, belli bır de sorulan var: 'Batılılaşma Hareketi'nın sınrfsal konumu nedır? Ben, 'Hangi Bab'yı yayımladığım zaman, gençten, sonralan Pa- ris'te okuduğunu öğrendiğım bır yazar, aynı soruyu sormuş, ak- lınca benı suspus edıp koşeye oturtacağını sanmıştı. Oysa sorun, diyalektık, açıdan ele alınabılır. Emperyalist Bab'da, 'batılılaşma sorunu' dıye bır şey olmuş mu? Olmamış 1 Onlar derebeylik duze- nınden, burjuvazı egemenlığıne geçmişler, 'ulus' olmuşlar; gıde- rek, burjuvazınin endustnci kanadı durumu lehıne çevirmış, endüst- nleşmış olmalan da, zaten Batı'lı olmayan ulkeler uzerindekı bû- yük güçlennı sağlamış. (Aman, bu noktaya dıkkat!) Dıkkat edilırse görulür ki, Batı'lı olmayan ulkelerdekı 'Babcılık' akımı, 'Batılılaşma' eyıiımi; Bata'dakı 'emperyalistleşme' sure- cıyle eşzamanlıdır; yânı Batı emperyalist oluyor, başlıyor ötekı ul- kelere kol atmaya, aaa, bır de bakıyorsunuz, otekı ülkelerde bir 'Ba- tıcılık' merakıdır yayılıyor. Burada şu nokta gozden kaçınlmaya- cak, Bat'lı olmayan ülkelerde Babcı'lığı yayanlar kımler, işçiler köy- lüler mı, yooo, başta zaten Batı'yla ortak ış yapan- 'Komprador' Burjuvazi, onun yanı sıra 'Bablılaşma'da çıkan olan azınlık tüc- carian, daha daha, emperyalist sızmalarla açılmış yabancı dılle eğı- tım yapan okullardan yetişme 'yerii' fakat 'kozmopolit' aydınlar! Var mı böyle Ilerlcllik' hayatta? Daha uzun konuşmaya bile gerek kalmadı, şu tablo: 'Batılı- laşma'nın 'Sınrfsal' konumunu gösterdı ya; bir iki lâf daha edelım: önce şu soruya bır cevap arayınız lütfen: "...Batılılaş- makta olan ülkelerde, sözde o ülkenin kurtuluşuna çalışan, bunun için de çareyi 'batılılaşmak'ta gören 'aydınlar'la; 'Em- peryalist' Batı ile çıkar ilişkisi içinde bütünleşmiş 'Kompra- dor' Burjuvazi arasında, yaşama biçimi, küttür anlayışı, ba- kımından fark var mıdır?" Cevabınız, ister ıstemez, '-Yoktur!..' olmayacak mı? Gramsci'in o çok sevdiğı deyimi kullanırsak, bunlar üst/yapı'da güçlu ve bııieşık bır tarihsel blok' oluşturuyorlar, oluşturunca da, tabanlan 'halk', daha açık seçik bir tanımlamayla işçi ve köylü olmuyor, tam tersine, 'Komprador Burjuvazi' ile çıkar ilişkilerine girmiş, içli dışlı olmuş, 'Bürokrasi' oluyor. Var mı böy- le bir 'ılencilik' hayatta? Hadi isterseniz, Osmanlı dönemıni ele alıp, durumu biraz daha somutlaştıralım: Tanzimat'tan bu ayna, bızdekı bütün 'ıslahatçı' ve 'ilericiler', gerçekte, emperyalist çıkarlanylailişkiii 'Komprador Burjuvazisi'nın adamlanydılar: dıbı bır kurcalansa çoğunun, ger- çekte, halka tamamıyle yabancılaşmış, çeşitlı yabancı şırketlerin etkısı altına gırmış bır 'Bürokrasi'nın temsilcılen olduğu görulür. ZiyaPaşa'yı, NamıkKemal'ıhatırlayınızbırkere; 'sanW/'lhtılâlcı Ali Suavi'nın, bir Ingiliz kadmıyla evli olduğunu filân! Zaten çoğu validır, ya da mutasamf! Peki, ya Emperyalizm'in, 'Babcılık' operasyonundan kazancı ne oluyor? Kafayı 'gövde'den almak!.. Ha bakın, bu onemlı! Ben, kendıme göre, şoyle bır açıklama bul- dum, doğru gıbıme gelır, ama uzennde sız de duşunun hele! Toplumsal ve ekonomık koşullar, işçıyı koyluyu ne kadar bezdır- se, ne kadar canlanndan usandırsa; onlan kendılennı ezmekte olan Emperyalizm'e karşı, tanhsel bir gûç olarak orgutlu dıren- meye yükseltemez; gerek ulusal, gerek sınrfsal 'bilincin' uya- nabilmesi, giderek 'örgüt' haline dönüşmesi, ancak o cephe- yi seçmiş 'aydınlann' varlığı ve katkısıyla olasıdır. Eğer bir ül- kenin 'Aydınlannı', 'Batılılaşmak', numarasıyla, işçisinden, köylüsünden ayınr, onlara yabancılaşbnrsan, böylelikle 'ta- ban'dan gelebilecek örgütlü bir tepkiyi mükemmel önlersin. Bu arada 'tabanı' denetim altında tutmak için, onlan da 'şe- riat' 'afyonu' ile 'uyutmakta' elbette yarar görulür; bu sayede aynı ülkenin iki gücünün kafasryla gövdesi arasındaki aynlık derinleştirilerek, harekete geçme oianaklan ortadan kaldınl- mış olur. Oyle de olmamış mıdır? Bu bakımdan, batılılaşma sorunu'nu, burun kıvırarak ele alan o beynı yıkanmış 'alafranga' solculanmız, işin bır de bu yanını mutlaka gozden geçirmelı; ıçleri sıra, tartışma konusu yapmalılar. O zaman oynanan oyunun buyükluğünu, bu arada kendi enayiliklennı fark edeceklerdır Nasıl farkında olma- dan, dolaylı olarak, Emperyalizm'e çalıştıklannı da! Yoksa bızım iki yüz yıllık 'Ilencilik tanhımiz', iki yüz yıllık 'gerile- me ve yıkılma tarihı' olur muydu? Meraklısı için NOT: 'Genç Osmanlılaı J \n ve 'Jöntürkler'h, o pek açıklanmayan dış ve ıç ılışkilen hakkında, daha aynntılı bilgı ve bel- ge ısteyenler, ılk aklıma gelen, şu eserlere baş vurabilırter a/ Mus- tafa Ragıp Esatlı, 'Ittihat ve Terakki' Tarihinde Esrar Perdesi, Hurrıyet Yayınlan, Tanh Dızısı: 9. Tarihsız. b/ Ebüzziya, Tevfik, 'Yeni OsmanlılarTarihi',3Cilt Kervan Yayınlan, 1973, c/Ahmet Bedevî Kuran, 'Inkılâp Tarihimiz ve Jöntürkler 1 , Istanbul/Tan Mat- baası, 1945, d/ Ahmet Bedevi Kuran, 'Osmanlı Imparator- luğu'nda Inkılâp Hareketleri ve Milli Mücadele', Baha Mat- baası, 1956. http://www.prizma.net.tr/AILHAN http^/www.bilgiyayıne- vi.com.tr7ailha Faks/0-212/26019 88 Ji'JU, Bellona, eskimiş çift kişilik yatağınızı 15 milyona, tek kişilik yatağınızı 10 milyona alıyor. Yerine, ortopedik, hijyenik ve rahat bir ikiz yatak veya tek yatak öneriyor. Hem de en uygun koşullarla; peşin fiyatına 5 taksitle, 11 aya varan ödeme seçenekleriyle. Üstelik evinizde alıp, evinize teslim ediyor. Bir Bellona sahibi olmak için, en degerli fırsat bu kampanyada. Mutlaka yararlanın. Kampanya, Bellona kanepeler, koltuk takımları ve belirli ev tekstii ürünleri için de geçerlidir. Dergiştirme kapsamındaki ürünler ve diğer kampanya koşullarıyla ilgili aynntılı bilgiyi Bellona satış noktalarından alabilirsiniz. BELLONA Bu komponya, TC Sonoyı Bokanlığı'nın 25 05 1994 hınh ve 21940 wyılı teblığ hükümlenJ» uyggn _ olorak yapılmaktodır 22 \ 1 99 torıtıı ihbcfiyla ba^layon kampanyo ürettm ve stok ımkanlorıylo Fh gfut ) £ i M S 6 »nırlıdır BOYTA5 A $ O S B 8Cd N o U 38070 Kays«n V,—.,,..,., www betlona com Ir -Bestt, Çıfi Kipkk Sarutıkh Baza