Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
13 KASIM 1999 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
ÇYDD Ata'yı
konser ve
şiirlerle andı
H tstanbul Haber Servisi
- Çağdaş Yaşamı
Destekleme Derneği
(ÇYDD). lOKasım
Atatürk'ü Anma Günü'nde
büyük önder Atatürk'ü şiir
ve müzikle andı. AKM'de
gerçekleştirilen etkinlikte
Dilek Türker. Mümtaz
Sevınç ve Esın Afşar, Fazıl
Hüsnü Dağlarca'nın
şiirlerinı seslendirdı.
Törende konuşan ÇYDD
Merkez Yönetim Kurulu
Ikinci Başkanı Prof. Dr.
Jale Baysal. •'Desteklemeye
ve korumaya kararlı
olduğumuz çağdaş yaşam
da cumhuriyetin bir
parçasıdır. Atatürk'ün
değerlerini korumalıyız.
Hepinize güveniyoruz"
dedi. Şef AhmetÖncül
yönetımindekı Öğretmenler
Korosu'nun konser sunduğu
etkinlikte ÇYDD adma
Fazıl Hüsnü Dağlarca'ya
anı plaketi verildi.
Kayıp silaMar'
davası
• ANKARA (AA) -
Susurluk kazasından sonra
gündeme gelen "Hospro
Şirketi'nce Emniyet Genel
Müdürlüğü'ne hibe edilen
malzemeler arasında
bulunan Beretta marka
suikast silahlan ile bu
silahlara ait susturuculann
kaybolması" ile ilgili olarak
5 sanık hakkında açılan
dava, aralannda hukuki ve
fiilı irtibat bulunması
nedeniyle. eskı Özel
Harekât Dairesi
Başkanvekili Ibrahim Şahin
ve arkadaşlan hakkında
açılan dava ile birleştinldi.
Ankara 6. Aslıye Ceza
Mahkemesı'nde görülen
davada dünkü oturumuna
gelmeyen tanık DYP
Şanlıurfa Milletvekili Sedat
Edip Bucak'ın yeniden
çağnlmasına karar verdi.
'SeytJaogfcı'na
komplo' iddiası
• DİYARBAKIR
(Cumhuriyet Bürosu) -
ANAP Dıyarbakır
Milletvekili Sebgetullah
Seydaoğlu'nun Almanya
gezisi sırasında gazinoîarda
hayat kadınlanyla eğlendiği
ve PKK'lilerle görüştüğü
yolunda basında çıkan
haberler üzerine yazılı
açıklama yapan ANAP
Diyarbakır II Başkanı
Vahdettin Yeşil,
Seydaoğlu'na komplo
yapıldığını iddia etti. Türk-
lş'e bağlı bazı sendıkalann
da destek verdiğini belirten
Yeşil, "Seydaoğlu'na
yapılan çirkin saldın,
cezaevı araştırmalan, göç
raporu, 169'uncumaddenin
af kapsamma alınması
çalışmalannı ve yaptığı
mücadeleyi engellemek ve
gölgelemekten başka bir şey
değildir" dedı.
Cezaevmde
rehine eylemi
• ÇANKIR1/KONYA
(AA) - Çankın E Tipi
Kapalı Cezaevi'ndeki adli
mahkûmlann, Af Yasası'nın
gecikmesini protesto etmek
amacıyla 22 gardiyanı
rehine aldıklan bildirildi.
Çezaevinde bulunan 250
adli mahkûmdan bir
bölümü. öğle yemeği
dağıtımı sırasında
gardiyanlan rehine aldı.
Konya'nın Akşehir
ilçesindeki çezaevinde af
yasası nedeniyle
gardiyanlann rehine
alınması eylemine son
verilirken Akşehir
Cumhuriyet Başsavcısı
Abdulgani Kubilay "Af
yasasının askıya alındığı
haberi tamamen kaldınldı
şeklinde anlaşılmıştır. Olay
yanlış anlaşılmadan
kaynaklanmıştır" dedi.
Bankacı
öldürüldü
• ANKARA (AA) - Ziraat
Bankası'nın Berlin Temsilci
Yardımcısı Ümit Yılmaz,
dün sabah bankanın arka
kapısı önünde silahlı
saldınya uğradı ve olay
yerinde öldü. Polis
soruşturmanın
sürdürüldüğünü bildirdi.
Memurin Muhakematı Kanunu için memur temsilcilerinin görüşlerinin alınmaması kınandı
'Once yurttaş koruıunalr*
ALİER
Memur sendikalan, TBMM'nin önce-
likli gündem maddeleri arasında yer alan
Memurin Muhakematı Kanunu' nda deği-
şiklik öngören çalı^malar konusunda me-
mur temsilcileri ile sivil toplum örgütleri-
nin görüşlerinin alınmamasını kınadı.
"Memurun değiL, yurttaşıu korunmaya
ihtiyaa var" diyen KESK, yasanın tümden
değiştirilmesini önerdi. Memur-Sen işken-
ce, taciz gibi memuriyetle ilgisi olmayan
suçlann doğrudan yargiya gitmesini savu-
nurken, Türkiye Kamu-Sen yalnızca izin
süresi kısaltılarak mevcut sistemin aynen
korunmasından yana görüş belirtti. Üç me-
mur konfederasyonu, yasanın mevcut ha-
liyle pratikte güvenlik güçleri ile üst düzey
görevlileri koruduğunuveyapılmakisteni-
len değişikliğin eskiyi aratacağı konusun-
da ortak görüş bildirirken, yasanın özüyle
ilgili farklı görüşler savundu.
Osmanlı döneminden kalan ve "geçid"
olmasına karşın bugüne dek varlığını sür-
düren Memurin Muhakematı Kanunu'nda
yapılmak istenilen değişiklikleri KESK
Genel Başkanı Sıyami Erdem, Türkiye Ka-
mu-Sen Başkanı Resul Akay ve Memur-
Sen Başkan Yardımcısı Kâmil Aydoğan
Çumhuriyet'edeğerlendirdi. KESK Genel
Başkanı Erdem, Memurin Muhakematı
Kanunu'nun yurttaşlar arasında aynmcılık
yaptığını ve memuru yurttaşa karşı aynca-
lıklı kıldığinı belirterek, tümden değiştiril-
mesini istedi. Erdem. "Herhangibirdoku-
nulmazkk arhı istemrvonız. MilletvekiUeri
için de kürsü dokunulmazhğı dışında konı-
ma zırhı istemryoruz. Memunın değiL,yuıt-
taşın korunmaya ihtiyacı var" dedı. Kanu-
nun kendi içinde de objektif olmadığını,
sendikal haklan için mücadele eden me-
murlann coplanarak gözaltına alındığını
anımsatan Erdem. kanunun fiili olarak dev-
let erkini elinde tutan, siyasi güçlere payan-
dalık yapan, egemen anlayış doğrultusun-
da davrananlar ile yolsuzluk, hırsızlık, iş-
kence gibi suçlan örtbas etmeye yaradığı-
nı savundu. TBMM gündemindeki tasan-
nın, memur hakkmdaki yargılama iznini
kuruldan alarak. amirine vermeyi öngördü-
ğüne dikkat çeken Erdem. "Anürin isteme-
diği memuryargılanmayacak. Bakan ve va-
lilerin soruşturmalar için inisr» atif alanı ge-
nişletilivor. Bankalarda ve KlT'lenk yol-
suzhığa bulaşanlar hakkında bakan izin
vermediği sürece sonışturma açılmayacak-
ör. YöoeticUerin siyasal tercihler doğruH-
sunda şekillendiği bilinhor. Bu da kaçınü-
maz olarak idareci ile aynı görüşte bulunan
memurlann >argı önüne çıkanlmasını en-
geDeyecekuV diye konuştu.
Keyfi yargüama
Türkiye Kamu-Sen Başkanı Resul Akay,
memurlann yargılanmasına karşı olmadık-
lannı, "hjzh yargriama" adına "keyfi yar-
güamaya" karşı olduklannı söyledi. Mev-
cut sistemin en çok güvenlik güçlerini ve
üst düzey görevlileri koruduğunu ifade
eden Akay, sistemdeki aksayan yanın izin
süresinin uzunluğu ve belirsizliği olduğu-
nu söyledi.
CHP Baskanvekili Selvi
'Hükümet
yolsuzluğagöz
yummakta
uyumlu'
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - ÇHP Genel
Baskanvekili Cevdet Sd-
vi, hükümetin ve TB-
MM'nin yolsuzluklara
göz yummakta, ihale ve
devlet kadrolannın payla-
şımında büyük uyum içın-
de olduğunu söyledi. Sel-
vi. "Hükümet mumludur.
Ancak bu ülkenin gerçek
sahibi olan halkla hükü-
metin, hatta Medis'in uyu-
muyoktur"dedi.
Selvi, dün bir yazılı
açıklama yaparak koalis-
yon ortaklan temsilcileri-
nin öncekı gün gerçekleş-
tirdiği "rirve topİanasr ile
ilgili görüşlenni açıkladı.
Toplantıdan "uyuın'" çık-
tığını ve koalisyon ortak-
lannın kendi aralanndakı
uyumu pekiştirdiklerini
belirten Selvi, "lyunılu
bir bicimde askıya ahnan
deprem vergüerinin tekrar
gündeme getirilmcsi kara-
nabndı" dedi.
Selvi. bukarann 7.4'ten
daha şiddetli ekonomik
depremin geniş halk kitle-
lerini vuracağı anlamına
geldiğini söyledi. Konut-
larla ilgili sürtüşmenin
"uyumla" çözüldüğünü
ifade eden Selvi. "gayri
tiddi" biçimde hazırlanan
af yasa tasansının da ıleri-
de "gündemi değiştirmek
ve kamuoyunu meşgul et-
mek üzere" rafa kaldınl-
dığını vurguladı.
Zirve toplantısından ül-
ke sorunlarının çözümüne
yönelik ve halkın derdine
çare olacak hiçbir karar
alınmadığma dikkat çeken
Selvi. dün gazetemizde y-
er alan "Bakanlar degişj-
yor" habenni anımsatarak
"Ancak önümüzdeki gün-
lerde hükümette bir reviz-
yon >apılacağı haberleri
çıkb. Bu naşansıziığın an-
laşıMığmı. fakat iflası bir-
kaç bakanın sırüna yükle-
yipyola devam edecekleri-
ni göstermektedir" dedi.
Selvi şu görüşleri aktardı:
"Hükümet. gerçekten
uyumludur. Vbkuzluklara
gözyummakta: halkın her
geçen <jun ağırlaşan >aşam
koşullanna ilgisiztikte; mc-
ruru. emeklişi. işçiyi. çift-
çiyi. esnafı perişan ermek-
te faturayı emekçi halka
yüklemekte: otonıatik ola-
rak gelen zamlarda: ihale
vedevlet kadrolannuı pay-
laşımında. rantiyeye hiz-
mette halkı göz göre göre
oyalamakta hükümet
uyumludur."
Hükümetin. ülkenin sa-
hibı olan halkla uyumu
bulunmadığını \xirgulayan
Selvi. "Işte bu istikrarlı
uyum. ülke\i her geçen
gün \e her yönü) le çıkma-
za sürüklemektedir. Mec-
lis bu reha\«tten. hükümet
bu gafletten kurtulmadığı
sürece toplumsal huzur-
suzluk artacakür" dedı.
Evcil sorusturması
Emniyet müdürünün
kardeşi tutuklandı
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu)-Tefecı Nesim
Malkinin öldürülmesini
azmettiren Erol Evcil'in
yanında çalışan emekli
emniyet müdürü Yusuf tl-
han'ın kesinleşmiş hapis
cezasından dolayı aranan
kardeşi Yunus İlhan yaka-
landı.
Içişleri Bakanı Sadettin
Tantan. 1980'lerde saygı
duyulan ve halen de saygı
gösterilen isimlerin de so-
ruşturma içinde yer alaca-
ğını söyledi.
Beden Terbiyesi Genel
Müdürlüfü'nde çalışırken
zimmetine para geçırmek
suçundan 11 yıl 8 ay hapis
cezası alan Yunus İlhan,
önceki gece Keçiören'de
saklandığı bir eve Ankara
Asayiş Şube Müdürlüğü
lnfaz Bürosu Ekipleri ta-
rafından düzenlenen ope-
rasyonla ele geçırildi.
Yunus 1lhan'ın daha ön-
ce kendi hapis cezasını
çekmesı için Vedat Erdo-
ğan adli kişiyi 40 bin do-
lar \ e bir daire karşılığı ki-
raladığı ortaya çıkmıştı.
Bunun üzerine. Yunus İl-
han kimliğiyle 2 yıl 4 ay
hapis yatan Vedat Erdoğan
hakkında da soruşturma
açılmıştı.
Içişleri Bakanı Tantan,
"Şu günJerde göreceksiniz
ki E\cüdosvasıözel bir so-
ruşturma NÖntemiyle siz-
lerin önüne gelecek. \illar-
dan beri gelen bu soygun
düzenine sizkrin de deste-
ğinizle son v«rikcektir.r
İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN
Cönton'uı 15 Kasım'da yapacağı Türkiye ziyaretinde gündeme getirecegi Kıbns konusunda eti boş döneceği beiirtiliyor-
Kartal Cumhuriyet Başsavcısı Boyrazoğlu, bilgi verdi
EvriFin koğuşu basına açddı
İstanbul Haber Servisi - Kartal
Cumhuriyet Başsavcısı Hüsevin
Boyrazoğlu. tutuklu bulunduğu
Kartal Cezae\i'nde dubleks villada
iyi şartlarda yaşadığı öne sürülen
Erol Evcil'in dığer tutuklu \e
hükümlülerden ayncalıklı
olmadığını öne sürdü. 6 kişilik
dubleks odada tek başına kalan
Evcil'in odası basına gezdirildi.
Nesim Malki cinayetinin
azmettiricisi olarak aranırken
Bursa'da yakalanan
Erol Evcil'in tutuklu
bulunduğu Kartal
Cezaev i dün basına
açıldı. Cezaevine girişte
üst aramasında çıkan
sorun nedeniyle basın
mensuplan ile cezaevi
görevlileri arasında
tartışma çıkarken -
tele\ izyon muhabirleri
yaşananlan protesto
ederek cezaevine girmedi. Erol
Evcil'in kaldığı koğuşla ilgili olarak
çıkan haberler nedeniyle Adalet
Bakanı Hikmet Sami Türk'ün
isteğıyle basın toplantısı yaptığını
açıklayan Kartal Cumhuriyet
Başsavcısı Hüseyin Boyrazoğlu,
cezaevi ile ilgili bilgiler \erdi.
Çezaevinde tadilat yapılarak koğuş
sisteminden oda sistemine
geçildiğini anlatan Boyrazoğlu
" Yaklaşık 50 kişinin kaldığı
cezaevimiz 76 odadan ibaret olup
kamuo\unda dubleks tabir edilen
dört altı. sekiz kişilik odalardan
oluşmaktadır. Bu sistemle ağalık
sistemine son \erildiği gibi toplu
havalandırmaya çıkmayı önleyerek
yönetimin hâkimiyeti .
amaçlanmışür" dedi.
Odalar dinleniyor
Cezaevine alkol. telefon, ateşli ve
ateşsiz silah, uyuşturucu,
yasaklanmış yayuı ile yönetimce
• Kartal Cumhuriyet Başsavcısı Hüseyin
Boyrazoğlu, Erol Evcil'in diğer tutuklu ve
hükümlülerden ayncalıklı olmadığını öne sürdü.6
kişilik dubleks odada tek başına kalan Evcil'in odası
basına gezdirildi. Evcil'in cezaevine kamyonla eşya
getirdiği yönündeki haberlerin doğru olmadığını öne
* süren Boyrazoğlu, talimatlar dışında cezaevine hiçbir
î şey girmediğini söyledi.
sakıncalı görülen maddelerin
giremeyeceğıni belirten Boyrazoğlu,
bütün odalann da görevliler
tarafından dinlendiğini açıkladı. Erol
Evcil'in cezaevine kamyonla eşya
getirdiği yönündeki haberlerin doğru
olmadığını öne süren Boyrazoğlu,
talimatlarda belırtilenler dışında
cezaevine hiçbir şey girmediğini
söyledi. Evcil'in yakınlannca
getirilen eşyalardan yalnızca bir adet
televizyon ile mini buzdolabının
içeri alındığını belirten Boyrazoğlu.
bunlann da içeri alınırken X-Ray
aletinden geçırilip teslim edildiğini
vurguladı. Yargılandığı davalar
nedeniyle Evcil'in başka kişilerle bir
arada tutulmasını can emniyetı
yönünden tehlikeli bulduklarını
açıklayan Boyrazoğlu, Evcil'in tek
başına odada kalmasınm bir
zorunluluk olduğunu söyledi. Basın
mensuplanyla görüştürülmeyen
Evcil'in Kartal Cezaevi'nde kaldığı
oda diğerleri gibi dubleks ve
içerisinde 3 ranza
bulunuyor. Içerisi
cezaevi kantininden
alındığı belirtilen
yiyeceklerle dolu
buzdolabının üzennde
televizyon bulunuyor.
Evcil'in odası basın
mensuplanna
gösterilirken
televızyonda Evcil'in
eski sevgilisi şarkıcı Gülben
Ergen'in proşramının açık olması
dikkat çekti. ıkinci katında iki ranza
ve tuvalet bulunan odanın özel
avlusu da bulunuyor. Günlük
gazeteleri de her gün okuyan
Evcil'in avukatı dışında çezaevinde
kimseyte görüşmediği bildirildi.
Kapalı devre televizyon sistemiyle
40 kamerayla izlenen çezaevinde bir
lcütüphane. atötye ve revir
bulunuyor.
ÇÜRÜK RAPORU ALMAYA ÇAUŞIYORDU KIRMIZI BULTENLE ARAIMYORDU
Oral Çelik serbestbırakıldı Ayvaz Korianaz yakalandı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Gazeteci-yazar Abdi İpekçi
suikaslınm sanığı olarak yargılanan
ancak bazı devlet kuruluşlannın
belge ve bilgi vermekten kaçınması
üzerine kanıt yetersizliginden beraat
eden ülkücü Oral Çelik. Rus revû
grubundan Swetiana Gromoia adli
kadını zorla ahkoyduğu ıddiastyla
gözaltına almdıktan sonra serbest
bırakıldı. Ülkücü Çelik'in bir süredir
askerlik görevini >"erine getirmemek
için "ruhsal bozuklugunu" gerekçe
göstererek "çûrük raporu" almay a
çahştığı bildiriliyor. Ankara Emniyet
Müdürlüğü Asayiş Şube Müdürlüğü
Gasp Bürosu ekiplerince önceki gece
gözaltına altnan Çelik, dün Ankara
Adliyesi'ne getirildi. Adliyeye
getirildikten sonra suçüstü
savcılığına çıkanlması gereken Oral
Çelik, Adliye Karakolu'nda
bekletilirken, Nöbetçi Cumhuriyet
Savcısı Büktıt Ünlüsoy. Çelik
hakkındaki hazırlık soruşturması
dosyasını inceledi. Savcı Ünlüsoy,
Çelik'İ tutuklanması istemiyle
Nöbetçi 2. Sulh Ceza Mahkemesi'ne
sevk etti. Mahkeme ise Çelik'i
serbest bıraktı. Çelik'le birlikte aynı
suçlamayla gözaltına ahnan arkadaşı
da bırakıkh.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
interpol'ün kırmızı bülteniyle
aranan çete lideri Ayvaz Korknıaz.
Ukrayna'nın Kiev kentinde
yakalandı. Türk Interpolü tarafından
"sflahla yaralama, tehdit, senet
tahsili" suçlanndan kırmızı bültenlc
aranan Korkmaz. Emniyet Genel
Müdürlüğü ve Ukrayna
makamlannın ortak çalışması
sonucu Kiev kentinin Umani
kasabasmda ele geçirildi.
Ahnan bilgiye göre, Emniyet Genel
Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize
Suçlarla Mücadele Daire
Başkanlığı, 5 ynldır firari olan
Korkmaz için yurtiçt ve yurtdışında
yakalamaya yönelik sürekli bir takip
yürütüyordu.
Emniyet yetkilileri son olarak
Korkmaz'm Ukrayna'da olduğuna
ilişkin bilgileri değerlendirip
bölgede bir takip gerçekleştirdi ve
Korkmaz'm kesin yerini saptadı.
Korkmaz, Türkiye'den gönderilen
üç emniyet görevlisi ve
Ukrayna makamlaruun ortak
çalışması sonucu önceki gün
yakalandı.
Emniyet, Ayvaz Korkmaz'm
Türkiye'ye iadesi için de girişim
basiattı.
POLİTİKA GÜNLÜĞÜ
HİKMET ÇETtVKAYA
Hikmet Bila'mn Kitabı...
CHP'yi bilmek, yakın tarihimizi öğrenmek değil
midir?
Gazeteci-yazar Hikmet Bila'mn 'CHP 1919-
1999' adh kitabı (Doğan Kitapçılık AŞ) 80 yıllık siya-
sal, sosyal ve kültürel dönüşümleri anlatıyor...
Bugün bazı çevrelerin tartışma konusu yaptığı
'Devlet Kapitalizmi'ni 1929 büyük ekonomi buna-
lımından sonraki yıllarda ele alan Hikmet Bila, yakın
tarihimize ışık tutarken öğrenmemiz gereken pek
çok konuyu da bizlere aktanyor...
Bakın, bu konuda ne diyor Hikmet Bila:
"CHP 3. Kurultayı, 10 Mayıs 1931 günü başla-
dığında, devletçi girişimler henüz geçiş dönemin-
dedir. Devletçilikten çok, 'yabancı korkusu'ndan
kaynak/anan bir 'himayecilik' çabası sezilmektedir.
Kurultay öncesi dönernde, Türkiye, hızlı gelişmele-
re sahne olmuştur. Serbest Fırka olayının ardından
partiye saldınlar sürmüş; CHP, daha sert, daha mü-
dahaleci bir politika izlemeye başlamıştır. Devletçi
akımın filizlenmesine bağiı olarak, parti tüzük ve
programını da değiştirmek gereği ortaya çıkmıştır.
Bu sertleşmenin bir ifadesi olarak Recep Peker,
Saffet Ankan'/n yerine parti genel sekreteıiiğine
getirilmiştir. Aylarca fırka teşkilatını ıslah' konusu
tartışılmış ve ilk kez, partinin tüzükten ayn progra-
ma sahip olması ve ekonomik konulara ağırtık ve-
ren bir politika ızlemesizorunluluğu kendini göster-
miştir. 23 Nisan 1931'de yapılan secimlerle de,
Meclis'te yeni bir parti kadrosu oluşturulmuştur."
Peki, Üçüncü Kurultay'dan sonra CHP'de yaşa-
nan hızlı, toplumsal gelışmelerin zorlamasıyla ne ol-
du? Acaiba bu kurultay CHP'nin bir doktrin arayışı-
nı mı yansıttı, ulusal devletin yaratılmasına mı yol aç-
tı?
Hikmet Bila'mn bir başucu niteliğindeki kitabını
okuyunca, Bülent Ecevit'ın 1968'lerdeki yükselişi-
nin temelinde ismet inönü'nün büyük katkısını,
Üçüncü Kurultay konuşmalanndan oldukça etki-
lendiğini bir kez daha anladım...
Kitaptan bir bölüm:
"Başbakan Inönü, 3. Kurultay'dan bir yıl sonra
Moskova ve Roma'ya gıderek ikizıt sistemin liden
Stalin ve Mussoliniy/e görûşmüş, bu ülkelerdeki
uygulamaları yennde görmüştür. Mussolini'den
Türkiye 'ye dostluk konusunda 'faşıst sözü' alan Inö-
nü, Sovyetler'in plan anlayışından etkilenmiştir.
Inönü'yle onun temsil ettiği akım, bir noirtadan
sonra öylesine sertleşecektir ki, Inönü, 29 Aralık
1937 günü, Meclis kürsüsünden şöyle konuşacak-
tır:
'Toprak, mahsulünü ancak bir vaziyette verir. Bu
vaziyet de, o toprağın işleyenin malı olmasıdır'
Inönü, toprak düzenine saldınlannı, bir ara 'Ba-
takçı toprak ağasının kökünü kazıyacağım' diyecek
kadar sertleştirecektir."
•••
Bülent Ecevit'in yükselişi nasıl oldu?
33 yıl öncesine dönelim ve Hikmet Bila'mn yaz-
dıklannı okuyalım:
"1966 yılının yansı aşıldığında kahramanlar birer
birer su yüzüne çıkmaya başlar. Orhan Öztrak ge-
nel sekreter yardımcılığından istifa ederken Meh-
met Hazer, Fethi Çelikbaş ve Coşkun Kırca gibi
ünlü CHP'liler de ortanın solu aleyhindeki demeç-
leriyle saflannı almışlardır. Bunlara göre reformcu
olmak yeterlidir. Partiye yeni kuvvetler enjekte et-
meye gerek yoktur. Ecevit 'in devletçilıği de aşındır...
Kasım Gülek de tavnnı ortanın solu aleyhine koy-
muştur. Grup başkanvekillen'nden Nihat Erim su-
sarken diğer grup baskanvekili, Turhan Feyzioğlu
ortanın solu aleyhinde konuşmaya başlamıştır.
Ahmet Üstün: 'Inönü, Inönü, Inönü, keramet mi
yani?'
Orhan Birgit 'Ortanın solunda olmak CHP'li ol-
manın asgari şartlarından biridir.'
Kamran Evliyaoğlu Ortanın solu halkçılığın ta
kendisidir. Halkçılık, vurguncunun, ağanın, komp-
radorun, tefecinin karşısında, ama halkın yanında ol-
maktır.'
Kasım Gülek: 'CHP sosyalist bir parti değildir'
Mehmet Hazer. 'Reformcu olmayan, ilerici olma-
yan CHP'li olamaz.'
Son bir yıl içinde ortanın solunu adeta unutmuş
olan Genel Başkan Inönü 'yse, geleneksel denge ve
bekleme politikası içindediryine... Grupta konuşan
Inönü'ye göre:
- CHP ortanın solundadır.
- CHP sosyalist değildir." '
.. * * *
CHP lideri Altan Öymen'in deyişiyle bugün 'Üç
kuşaktan altı oklu' var...
Emperyalizme karşı Kurtuluş Savaşı'nı başlatıp
bağımsız Türkiye'yi çıkaranların kimler olduğunu
öğrenmek isteyenler Hikmet Bila'mn kitabını mut-
lakaokumalıdırlar...
Sol sözcüğünü 'umacı' olmaktan kurtaranlar bu-
gün yaşıyorlar...
Ama CHP Meclis'te yok!..
Nedenyok?
CHP'yi yazmak çok güçtür...
Hikmet Bila bunu başarmış...
Kalemine, yüreğine sağlık Sevgili Hikmet!..
hikmet.cetinkaya<ocumhuriyet.com.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
Cumhuriyrt
kitan kulühü^ kitap kulübü
ÇAĞININ TANIĞI ÜÇ YAZAR
2. BASI
600 000 JL
KUBİLAY OLAYI VE TARİKAT
KAMPLARI
4. BASI
900 0COTL
SANCILI YILLAft KUJATIUdlŞ
SOKAKLAR
4. BASI
«Koceu
K|Z| POSTUNDA KURT
t ioo ooc T^
ZAMIAK SANA DA BÜLAŞTI KAN
2 BASI
ı ipo ooc ~_
pMJARONUNUN KAZLARI
12oo ooc r. _
A$IK KADINLAR SOKAĞI
2. BASI
ı ıoo ooc n.
$ERİAT PAZARI
1100 000 TL . .
SEVDANIN ADRESI BEILI DEĞİL
IKKCOOTL
TÜRKİYE'NİN ŞEYTAN ÜCGEHİZIERİN POYRAZ
Cumhurıyet Kıtap Kulubu Çağ Pazarlama A.Ş. Turkocağı Cad.
No'39/41(34334)Cağaloğlu-lstanbul Tel:514 01 96