Katalog

2SEYLUL1998CUMA CUMHURIYET SAYFA EKONOMI / [email protected] 11 rÜSİAD'ın konugu Baykal • Ekonomi Servisi - Türk Sana\icileri ve lşadamlan Dern'eğı (TÜSİAD) 1998 yı 1 ının ıkinci Yüksek tstişare Konseyi Toplantısfnı bugün gerçekleştirecek. foplantiya CHP Genel Başkanı Deniz Baykal da katılarak bir konuşma yapacak ve TÜSlAD üyelerinin sorulannı yanıtlayacak. Bayar ve Erçel listede • ANKARA (AA) - Özelleştırme Idaresı Başkanı Uğur Bayar ve Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel finans alanında dünyanın en güçlü 600 kişisi arasında yer aldı. Listede, ABD Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan, IMF Başkanı Michel Camdessus ile ünlü spekülatör George Soros gibi tanınmış isimlerde bulunuyor. Dünya Bankası 98 raporu • ANKARA (AA) - Dünya Bankası'nın 30 Haziran'da sona eren 1997- 98 mali yılı ıçinde, tarihin en büyük kredi miktan olarak kabul edilen 28.6 milyardolarlık kredi taahhiidünde bulundugu ve bu miktann 25.5 milyar dolarlık kısmının kullandınldığı bildirildi. Özel emeklilik fonları • ANKARA (AA) - Özel emeklilik fonlannın kurulması ve kurulan bu fonlann borsada değerlendirilmesine yönelik ön çalışmalar başlatıldı. Hazine Müşteşarlığı, SPK. ve Maliye Bakanlığı tarafından ortaklaşa yürütülecek çalışmanın mali yönü Hazine ve Maliye Bakanlığı, hukuksal altyapısı ise SPK tarafından düzenlenecek. Sakatük indirimi I ANKARA (AA) - Sakatlık indiriminden yararlanacak hizmet erbabının, sakatlık derecelerinin tespit şekli ve uygulaması yönetmeliği yeniden düzenlendi. Daha önce defterdarlık, gelir, vergi ve mal müdürlükleri, sakatlık indiriminden yararlanmak için başvuran hizmet erbabı ıle ilgıli bilgileri ve rapor formlannın iki nüshasını ilgili yerlere yazarak hastanelere sev k ederken yeni düzenlemeyle bu rapor formlan üç nüshaya çıkanldı. Pepsi reklamına suç duyurusu • İstanbul Haber Servisi - Samet Ocakoğlu adlı bir yurttas.. Pepsi nin "Generatıon Next" adlı reklam kapmanyasında görev almak için seçilen Kamil Güler hakkında suç duyurusunda bulundu. Ocakoğlu. Güler'in Hürriyet Gazetesi Köşe Yazan Ayşe Arman ile yaptığı röportajda "Cumhuriyet kavramıyla alay ettiğı. Cumhurbaşkanı' na hakarette bulunduğu ve gelecek nesil Türk gencini kücük düşürdüğünü" iddia etti. Beyanname veren ve birinci taksidini yatıran mükellefler açıklık istiyor Emlakte karışıkbk sürayor HAZALATEŞÇAKIR Cebinde parası olan yurttaştan iş- letmelere kadargeniş bir kesimin Ma- li Milat öncesi yaşadığı kanşıklık sü- rüyor. ÖzellıkJe. yasasının yürürlüğe girmesinden önce beyanname veren ve bınnci taksidini yatıran mükellef- ler, Emlak Vergisi konusunda açıklık getirilmediğini dile setiriyor. u 30 Eyliil-Mali MİJar", Emlak Ver- gisi beyannamelerinin verileceği son gün olması açısından da önem kaza- nıyor. Arsa, arazi. bina ve dairesahi- bi olan herkes bu tarihte vergisini be- yan etmek zorunda. Ancak Emlak Vergisi Yasası'nın 27. maddesine gö- re mükellefler beyannamelerini bu ta- nhten itıbaren 2 ay daha uzatabiliyor. Bu durum da Vergi Usul Yasası'na göre ikıncı derecede usulsüzlükceza- sı gerektiriyor. Bu cezanın tutan da anonim ve limitet şirketlerde 3.5 mil- yon lira. yurttaşlar için de 125 bin li- raolarak belirtiliyor. Yeni Vergi Yasa- sı'yla birlikte Emlak Vergisi konutta binde 1, konut dışı bınada binde 5, ar- sada binde 6, arazide binde 3 olarak belirlenmişti. • Yasanın yayımlanmasından önce beyanname verenkr: Beyanlannı asgari değer esasına göre yapan mükelleflerin yeniden dü- zenleme yaparak rav iç bedeli bildir- mesı gerekjyor. Bu beyanlar mevcut emlak vergisi beyannameleri ile yapı- lacak. Beyannamenin asgari beyan hesabı ile ilgili tablosu daha önce ol- duğu gibi doldurulacak. Mükellefın beyan edeceği gayrimenkule ilişkin rayiç bedel, beyannamenin vergilen- dirmeye ilişkin bilgiler bölümünde gösterilecek. Buna göre beyan edilen matrahlar üzerinden tahakkuk ettiri- len vergilerle ilgili olarak kısmen ve- ya tamamen ödeme yapanlar, yeni be- yanlanna göre ödenmesi gereken ver- ginin birinci taksidini yatırmış sayıla- cak. Buna karşın mükellefın içerde kalan parası ikinci takside mahsup edilecek, kalan da iade edilecek. • Konutlar: Eski hükümlere göre asgari değer bildiren konut sahipleri, beyanlannı düzeltmek için bina ver- gisi matrahlannı dört kat arttırmak zorundalar. • Tapu ka>ttlan gerçek sahibi adı- na olmayan gayrimenkuller: Bu du- rumda Mali Milat tanhine kadar tapu tescil işlemlerinin gerçek sahibi adı- na yapılması gerekiyor. Bu durumda ortaya çıkan tapu harcı oranı ıse alıcı ve satıcıdan ayn ayn yüzde 1 olmak üzere. toplam yüzde 2 olarak gösteri- liyor. • Gerçek sahibi adına olmayan his- se senederi: Şirketlerin gerçek hisse- darlan. bu tür şirketlerde bulunan or- taklık paylannı ileride harcama veya servetlennde meydana gelecek artı- şın kaynağı göstermek istiyorlarsa hisselerini kendi üzerine almalan ge- rekiyor. • Inşaatı süren konut ve binalar: Gelir Vergisi Yasası'na göre elde et- me şekli ne olursa olsun, beş yıldan fazla elde tutulan konutlann satışın- dan doğan kazançlar gelir vergisin- den istisna tutulacak. Verasaten inti- kal eden konutlar için süre şartı bulun- muyor. Bu tür konutlar ne zaman sa- tılırsa satılsın, 2008 yılına kadar ver- gilendirilmeyecek. Halen inşaatı süren konutlar için bi- tim tarihinden sonra değişiklik nede- ni ile emlak vergisi beyannamesi ve- rilecek. Bu tutar binanın maliyeti ola- rak kabul edilecek. Binanın konut ve- ya işyeri olarak mı kullanılacağı iskân ruhsatı ile belirtilecek. • Mücavir alan içinde olanlar: Ya- sal düzenleme gereği olarak yüküm- lülerin belediyenin mücavir alan sı- nırlan içinde bulunan arazinin toplam vergi değerinin 250 milyon lirası ara- zi vergisinden bağışık tutuluyor. Ar- sa sahipleri bu haktan yararlanamı- yor. • Hisseli araziler: Bağışıklık yü- kümlülerin hisse miktarlan ayn ayn göz önünde tutularak uygulanacak. • Beyanname vermeyenler: Ek sü- reye karşın beyanname verilmemesi halınde emlak vergisi idarece tarh edi- lecek ve vergi ziyaı cezası kesilecek. Baskan Fuat Miras: TOBB da taviz isteyecek Ekonomi Servisi - Hükümetin, bankacılık sektörü ve borsaya verdiği tavizlere yönelik eleştiriler sürer- ken Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Baş- kanı Fuat Miras, "Bir kesime taviz veriKyorsa sanayi- ciye de verümeH" dedi. TOBB Başkanı Miras, Cumhuriyet'e yaptığı açık- lamada, faizlerden stopaj usulüyle vergi alınması, pe- şin vergide beyanname sûresinin 3 aydan 6 aya çıka- nlması, borsada işlem üzerinden vergi alınması ve enflasyon muhasebesi sistemine geçilmesi gerektiği- ni söyledi. Miras, bugün dözenleyeceği basm toplantısında, bu 4 maddenin değiştirilmesi için hükümete çağnda bulunarak taviz isteyecekleriui bildirdi. Vergi Yasa- sı'nm geniş bir kesimin ittifakı ile ortaya çıktığını anımsatan Miras, "Rusya'da ve dünyada yaşanan kriz- ter, yasayla ilgili birtakun konulan gündeme getirdi. Bankalar bunun üzerine tuz biber ekince yasada ba- 23 tarOşmalar ortaya çıkb. Eğer bu iki kesime taviz ve- riyosan sanayiciye de verilmesi tazun" diye konuştu. Kayıtdışı ekonominin kontrol altına alınması ve mükellefle Maliye'nin banşmasını hedef olarak gör- dûklerini ifade eden Miras, Mali Milat sûresinin de 30 Kasıtn'a ertelenmesi gerektigini belirtti. Miras, konuşmasını şöyle tamamladı: "Enilasyonla mücadele yapılabüseydi, seçim endi- şesi geünesejdi. bugünktt münakaşalar olmazdı. Sa- nayici tedirgin. Benim bütün tabaıum, muhasebe, re- kabeti düz koşuda obnası şekünde düzenleme istiyor." Asya krizi nedeniyle 10 günlük turlar 595 dolar seviyesine kadar düştü Uzakdoğu şimdi çok ucuzladı NİLÜFER ŞENSÖZ Asya'da yaşanan ekonomik kriz, bu ülkelere yönelik tur fi- yatlannı yan yanya ucuzlattı. Uzakdoğu'ya 10 günlük tur pa- ketlerinin 595 dolar sev iyesine in- mesi nedeniyle Türkiye'den bu ülkelere giden turist sayısında yüzde 50"lere varan artışlaryaşa- nıyor. Turoperatörleri. Uzakdoğu'ya direkt uçuş yapan havayollannın kapasitelerinrdoldurma kaygısıy- la tur paketlerinin 600 ila 1000 dolar gibi fiyatlara satıldığına dikkat çekiyor. Turizmciler, eko- nomik kriz öncesinde 1800-2000 dolarlara çıkan bir Uzakdoğu tu- runun şimdilerde Avrupa turlan fıyatlan düzeyine düştüğünü kay- dederek "Piyasada 10 günlük Bangkok-Pattaya- Bahrey n turu- nu 1. sınıfotellerde konakiama, şe- hir tu rlan ve transferler dahfl, 595 dolara almak mümkün'* di ve ko- nuşuyor. Bıen Tours Outgoing Operasyon Departmanı yetkilisi Zafer Alten, Asya'da yaşanan ekonomik krizin bu ülkelere olan talebi arttırdığını belirterek fîyat- lann ucuzlamasını krizin yanı sı- ra Türkiye'ye direkt uçan hava- yolu şirketlerinin artışına bağlı- yor. Alten, havayollannın maliye- tine ve çok düşük kârlarla çalıştı- ğına dikkat çekerek "Havayollan arasında büyük rekabet yaşanı- yor. Bu rekabet nedeniyle de hır paketlerinin en onemli unsunı olan uçak koltuk fiy adannda dü- şüş gerçekleşiyor" diyor. Alten, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Yaşanan rekabet nedeniyle Thai Havayolları direkt Türki- ye'den uçuşlan iptal etti. L cak kol- tuk kapasiteM yüksek \e pa/ann bugünkü koşullannda bu kapasi- teyi doldurmak zor. Bu dafiyatla- nn ucuzlamasuıı getiriyor." Bölgeye uçan havayollannın koltuk kapasitesinin 4 bine ulaş- tığı belirtilirken pazann bugünkü koşullannda bu kapasiteyi dol- durmasının zor olduğu söyleni- yor. Uzakdoğu pazannda en büyük paya sahip Pekin Turizm yetkili- leri de Türkiye'den bu ülkelere gi- den vatandaş sayısında yüzde 40- 50 arasında artışlar olduğunu ifa- de ederek "97 yılında bu ülkelere turistamaçb gidenkrin sayısı3800 iken bu yıl sonunda bu rakamın 5500- 6ÖO0 channa ulaşacagı" tahmininde bulunuyor. Alışveriş ilk sırada Asya Tour Outgoing Satış So- rumlusu Seda Metin de Türklerin bu ülkelerdeki alışveriş imkânla- nndan yararlandığını söyleyerek "Ryanann ucuzluguna vizeprob- kmlerinin olmaması da eklenince Uzakdofu ülkelerini ziyaret et- mek avantaju haie geliyor" diyor. Televizyondan satışlara dikkat! TUKETİCİ KOŞESİ Fatma Koşar Cumtıuriyot Qax«t»al TurtKocagf Cad 39/4 1 Cagaloğlu/İSTAMBUL. TEL- (O 212) 512 OS O5 FAKS (O 212) 5 M O7 51 Tüketiciye artık "kapıdan ulaşma ko- nusunda " istedikleri kadar başanlı ola- mayan pazartamafirmalan, televizyon- la evlere giriyor. Son zamanlarda yaygınlık kazanan telefondan satışlar için düzenlenen "ürün tanıtım vepazariama" program- lan, televizyon kanallan için de yeni ge- lir kaynağı olurken, tüketiciyi yanıltıyor. Tüketici, pazarlanan ürün hakkında televizyonda söyienenler dışında bil- gilere ulaşma şansına sahip olmadığı gibi mağdur edildiğinde hangi haklara sahip olduğunu ve ne yapması gerek- tigini yeterince bilmiyor. Telefonla satışlar, kapıdan satışiar kapsamında değerlendiriliyor. Bunun anlamı ise tüketici kapıdan satışlarda sahip olduğu hakfara, telefondan sa- tışlar konusunda da sahip. Tüketici, kapıdan satışlarda olduğu gibi televizyonda görüp, telefonda si- pariş vererek aldığı ürünleri 7 gün için- de herhangi bir gerekçe göstermeksi- zin iade edebiliyor. Fırmalar, televizyonda pazarlarken "ürünü beğenmezseniz 20gün (40 gü- ne kadar çıkabiliyor) iade edip, para- nızıgerialabilirsiniz"taahhüdünöebu- lunuyor. Ancak, kimi zaman ürünün tü- keticiye ulaşması bile bu kadar zaman alıyor. Hatta bazen yatınlan para kar- şılığında gönderilmesi gereken ürün hiç gelmiyor ya da ürünü iade etmek istediğinizde paranız geri gelmiyor. Bu alanda "iade işlemleri, parayı ge- n alma" tüketicinin yaşadığı en önem- li sorun. Bu nedenle "7 gün gerekçe- siz iade hakkı" tanıyan kapıdan satış- lar hükümlerinin tüketiciyi kurtarabildi- ği söylenemez. Tüketici Yasası'nm ça- resiz kalabildiği durumlarda, ancak tü- ketici bilinci ve uyanık olmak berabe- rinde sağlıklı çözüm getirir. Tüketiciyi Koruma Derneği'ne (TÜ- KODER) başvurarak, mağduriyetinin giderilmesini isteyen EnderYıldınm'ın başına gelenler bu işin gelişigüzel ya- pıldığını gösteriyor. Show TV'de gördüğü, Mega Res- ponse marka abtreynır için sipariş ve- ren Yıldırım'ın mağduriyeti demekçe giderilmeye çalışılıyor. Yaklaşık 4-5 ay önce sipariş veren Yıldınm, ürünü ala- madığı gibi parasını da geri alamamış. Yıldınm faksında, söz konusu firmayı defalarca kez aradığını ve aldığı yanı- tın. "Paranızı hesabınıza yatıracağız. Çokyoğunuz" şeklinde olduğunu söy- lüyor. Daha sonra telefonlann yanrt ver- mez olduğunu yazan Yıldınm, "Ne pa- ramı geri alabildim ne de ürün geldi" diyor. Tüketici hareketinde Kıbns sorunu Balkan Ülkeleri Tüketiciler Biriiği'nin bu yıl gerçekleştirdiği toplantıya Kıbns gö kje- si düştü. Toplantıya °ürün güvenliğinde işbirtiği" diye özetlenebilecek bir projeyle katılan Tükettciyi Koruma Derneği'nin planı, Yu- nanistan'ın Kıbns'ı Balkan ülkesi gibi de- ğerlendiren tutumundan dolayı yaşama geçemedi. Projenin amacı Balkan ülkeleri arasın- da "sağlığa zararlı olduğu tespit editen" ürünter konusunda işbirliğini geliştirmek- ti. Yaşama geçirilemeyen proje, tüketici hareketine büyük bir katkı sağlayabilirdi. Yunanistan'ın söz konusu tutumundan dolayı Balkan ülkeleriyie işbirliği sağlaya- mayan TÜKODER, Akdeniz Tüketiciler Biriiği'nin kurulması için harekete geçti. Biriiğin kurulmasıyla birlikte, Akdeniz ül- keierinde sağlığa zararlı olduğu anlaşılan ürünler hakkında Türk tüketicisi de he- men bilgilendirilecek. ÇİFTÇİ DOSTU SADULLAH USUMİ Çrftçilerin Protesto Mitinglepi Başlıyon Pamuk bölgelerinde kaynaşma devam edi- yor. Hükümetin ilan ettiği alım fiyatlarını çok az bulan üreticiler kızgın veöfkeli. Nitekim, üretici- lerin tepkisini dikkate alan Ege Bölgesi Ziraat Odalan ve diğer çiftçi kuruluşlan çeşitli yöreler- de "protesto mitingleri ve yürüyüşleri" düzen- lemeye başladı. Açıkhava toplantılarının ve yürüyüşlerinin ilki bugün Bergama'dasaat 10.00'da yapıiacak. Zi- raat Odası Başkanı Bedri Çarmaklıoğullan'nın verdiği bilgiye göre, Bergamalı çiftçinin gücünü gösterebilmek için başka il ve ilçelerden hiç kim- se davet edilmedi. Miting ve yürüyüşe sadece Bergama halkı katılacak. Söke'de de durum farksız. Pamuğa maliyeti- nin altında fiyat verilmesi onbinlerce üretici ara- sında şokyarattı. Ziraat Odası ve Muhtarlar Derneği'nin ortak- laşa düzenledikleri miting ve yürüyüşler yarın saat 11,00'de başlayacak ve bütün gün devam edecek. Toplantının görkemli geçmesi için büyük özen gösteriliyor. Verilen bilgiye göre, Ege Bölgesi Zi- raat Odalan'nın tümü davetli... Manisa, Izmir ve Aydın yöreteri hem yürüyüşe hem de mitinge ka- tılacaklar. Ziraat Odası Başkanı Muhammet Oğuz ile Muhtarlar Derneği Başkanı Mehmet Aslantürk çok iddialı. Davullu, zurnalı, mehter takımlı ve müzikli protesto mitinginin amacına ulaşacağı- na ve hükümetin de çiftçinin isteklerini kabul et- mek zorunda kalacağına inanıyorlar. Muhammet Oğuz, mitingin nedenlerini şöyle açıklıyor: "Pamuğa verilen fiyat üreticilerden başka her- kesisevindirdi. Sanayicilerbayramyapıyor. Lok- mamızda herkesin gözü var. Çiftçi daha şimdi- den kış aylannda karnını nasıl doyuracağını dü- şünüyor. Bu düşük fiyat Yalım Erez'in çiftçiye darbesidir." Atalarımız "Beterin beteri vardır" demişier. Henüz bazı çevreler işin pek farkında değil, a- ma eğer ciddi önlemler alınmazsa önümüzdeki aylar içinde üreticiler daha da büyük sıkıntılâra sürüklenecek. Tehlike sinyalleri şimdiden çal- maya başladı. 1998 yılı ürünü pamuk piyasaya çıkar çıkmaz ciddi bir fiyat krizi yaratıldı. Bir ay önce Izmır bor- sasında 570 bin liraya kadar alıcı bulan işlenmış pamuğun fiyatı, son günlerde birdenbire 470 bin liraya kadar düşürüldü. Dahada kötüsü fiyat 500 bin liranın altına düş- tükten sonra alım-satımlar durma noktasına gel- di. Şu anda fiyat 470 bin lira. Ama, gene de alı- cı yok... Izmir borsasında normal olarak günde 1500 ton civannda işlem yapılırken şimdi 150 to- na, hatta zaman zaman 50 tona kadar geriledi... Güneydoğu ve Çukurova'da da durum va- him. Hükümet o bölgelerin pamuğuna 160 bin lira fiyat ilan etti. Ancak, tüccar ve sanayici, fi- yatlan 140 bin liraya çekti. Fiyatlar hâlâ düşme eğiliminde. Nitekim, önceki gün pamuk 135 bin liradan işlem gördü. Yapılan tahminlere göre, Izmir borsasında iş- lenmiş pamuk fiyatlan 450 bin liraya kadar dü- şecek. Çukurova'da ise kütlü (işlenmemiş) pa- muğun 130 bin liranın da altına düşmesi bekle- niyor... • • • Egeli üreticiler gelişmeleri kuşku içinde izli- yoriar. TARİŞ Genel Müdürü Fatih Conikli bir açıklama yaparak üreticiyi rahatlatmaya çalıştı. Paniğe kapılarak pamuklannı sanayici ve tücca- ra ucuz fiyatlarla kaptırmamalannı istedi. Hatta, fiyatlar düşmeye devam ederse "Ihracata konan fonu kaldırtabiliriz" dedi... Genel müdürün yaptığı açıklamanın zaman- laması çok iyi. Üstelik, tüccar ve sanayiciye bir uyan oldu. Ancak, Ege Bölgesi'nin kütlü pamuk beklentisi 750 bin ton. TARİŞ en çok 150 veya 200 bin ton alabilir. Gene de geriye 550 ile 600 bin ton kütlü pamuk kalacaktır. Aslında kavga da bu 600 bin ton pamuk için yapılmaktadır. TA- RİŞ Genel Müdürü'nün açıklaması yerindedir. Önerileri uygulandığında üreticileri korumak mümkün olabilir. Felaket kapımızı çalmak üzeredir. Fiyatlar düş- meye başlamıştır. Daha da düşeceği kesindir. Her geçen gün, sanayicinin lehine, üreticinin aleyhine gelişecektir. Hükümet, üreticiler zarar görmeden ihracattaki fonu kaldırmalıdır. ihra- cattaki fon kaldınldığı anda iç piyasa hareketle- necek ve üretici pamuğunu biraz daha iyi fiyat- la satma imkânını bulacaktır. Aynca, kilo başına verilen 10 sent prim komiktir. En kısa süre için- de primin 40 sente çıkarıldığı da açıklanmalıdır... Aksi halde, 1998 ile 1999 yılları pamuk üreti- cisinin sonu olacaktır... Tabii Türk pamuğunun da... İLAN T.C. BAŞBAKANLIK HAZİNE MÜSTEŞARLIĞINDAN Toprak Hayat Sigorta Anonim Şirketi sigorta mevzuatının gerektirdiği şartları ve kanuni formaliteleri yerine getirerek FERDİ KAZA branşında faaliyet göstermek üzere ruhsatname almış bulunmaktadır. 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu hükümleri uyarınca ilan olunur. i tamyan bir banka istemiştiniz..KalHeyi, fnsana saygının bır geregı olarak gören; Teknolojisi il«, zamanı kazanca donuştûren; Güveni, müşteri hizmetterinin vazgeçılmez bir parçası olarak bentmseven; Çagda^ bankacıhgı, uygulavan ve ureten, Yönetimde, bılgivı, yenılıkçilıgı ve kararlılıgı ılke edinmış; Yaşam boyu mutluluğunuz ıçın daha da yakınınızda.. Bir banka. a d a n a b u l v a r ş u b e m b u g ü n a ç ı l ı y o r ;«; s i z i t a n ı y o r u z Adana Bulvar Şube Müdürü: F. Pelin İşbilir Mahfe Sığmaz Mah. Turgut Özal Blv. Kemal Akdogan Sitesi A Blok No: 116 / K • Seyhan • Adana Tel: 0.322.233 99 38-39 - 234 33 81(Direkt) • Faks: 0.322.233 99 40