Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 HAZİRAN 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Pangalos: Cem
ile görüşmeye
hazırım
• ATİNA (AA)-Yunanistan
Dışışlen Bakanı Teodoros
Pangalos, önceki gece özel
Mega Televizyonu'ndaki
bır söyleşide "Türkiye ve
Yunanistan; BM. Avrupa
Konseyi, NATO ve benzeri
kuruluşlann üyesidir. Bu
uluslararası kuruluşlar
anlaşmazlıklann banşçıl
yoldan çözûmlenmesini
öngörüyoriar. Bu dunımda,
Türkiye ile bir saldırmazlık
anlaşmasını gereksiz
görüyorum" dedi. Pangalos
Türk tarafından öneri
gelmesi halinde Dışışleri
Bakanı Ismaıl Cem ile
gelecek hafta Balkan
Ulkeleri Dışişlen Bakanlan
Toplantısı'nda ve
Karadeniz Ekonomik
Işbirliği Toplantısında
görüşmeyi kabul edecegini
belirtti.
AngHkan
Kilisesi'nin
Viagra yaürnnı
• LONDRA (AA) - lngiliz
Anglikan Kilisesi'nin,
özellikle elinde
bulundurduğu Viagra hisse
senetlerini eleştiren
muhafazakâr Protestan
çevreler, kilisenin dolaylı
yoldan seks ve hap
ticaretine girdıği yorumunu
yapıyorlar. Kilisenin elinde,
iki ayn silah firmasına ait.
değeri 25.7 milyon sterlini
bulan hisse senetleri
bulunuyor.
İran'da savcılık
bürosunda
Sırp operasyonundan kaçan 2 bin 500 kişi Arnavutluk'a sığındı
Kosova'dan büyükkaçışDış HaberlerServısi - Kosova'da
devam eden Sırp operasyonundan
kaçan binlerce Kosova Arnavu-
tu'nun. sının aşarak Arnavutluk'a
sığındığı bildirildi. Bırleşmış Mil-
letler Sığınmacılar Yüksek Komi-
serliği'nden (UNHCR) bir yetki-
lı "Sırp güvenlik kuvvederiyle Ko-
sovalı Arnavutiar arasında çaöş-
malann başladığı şubat a>ından
beri göç ilk kez bu kadar hızlandı"
dıye konuştu.
UNHCR Sözcüsü Kris Janows-
ki, Kosova'dan göçün. Sırp kuv-
vetlerinin Arna\ut köylerını yo-
ğun bombardımana tutmasından
sonra hız kazandığını belirtti.
Kosova'dan kitlesel bır göç ya-
şandığına ve çatışmalann giderek
arttığına ışaret eden Janowski
• Sırp operasyonlannın sürdüğü Kosova'da, çok sayıda Arnavutun
yaşamını yitirdiği, binlercesinin de Arnavutluk'a kaçtığı bildirildi.
Sığınmacı sayısının artmasından endişe edilirken Birleşmiş Milletler
Yüksek Komiserliği'nden bir yetkili, çatışmalann başladığı şubat ayından
beri ilk kez bu kadar büyük bir göç yaşandığını belirtti.
"Sanld bu deneyimlerdcn daha va'dan Arnavutluk'a geçtiğıni. gö- ediyor.
öncegeçtik,olanbitenlerBosna'yı çün sürdüğünü belirtirken Arna- Sırp güvenlik güçlerinin, ayn-
ammsaöyor" diye konuştu. vutluk'taki AFPmuhabirleri.dün lıkçı olduklanndan şüphelendik-
İç savaş riski yüksefiyor
Siyasi gözlemciler de Belgrad
yönetiminin, Arnavut nürusun ço-
ğunlukta olduğu Kosova'da uygu-
ladığı şiddetedayalı politikalann,
bir içsavaşa yol açmariskıninyük-
sek olduğuna dikkat çekiyor.
UNHCR temsilcisı, hafta sonu
en azından bin 300 kişinin Koso-
akşam saatlenne kadar 2 bin 500
Kosova Amavutu'nun, Amavut-
luk'un kuzey kesimindekı Troop-
ye bölgesine ulaştığını bildirdı.
UNHCR ve Arnavutluk Kızılha-
çı'nın, sığmmacılara yardım ıçın
bölgeye üç kamyon dolusu gıda
ve tıbbi malzeme gönderdiğı kay-
dedildi. Tiran yönetimi. sığınma-
cı sayısının artmasından endişe
leri Arnavutları yakalamak için
başlattıklan operasyon da devam
ediyor
Bölgede daha önce bu yoğun-
lukta bir çatışma yaşanmadığı
kaydedilırken çatışmalann Deça-
ni bölgesınde ve Arnavutluk sını-
n yakınlanndakı Vranovaç, Isti-
niç, Beleg ve Crnobreg köylerin-
de yoğunlaştıgı bildirildi. Koso-
patlama
• TAHRAN (AA)-lran'ın
başkenti Tahran'da, Oevrim
Mahkemeleri Savcılık
Bürosu'nda meydana gelen
patlamada 3 kişinin
yaralandığı bildirildi.
Devnm Mahkemeleri
Halkla Ilişkiler bürosundan
yapılan açıklamada,
mahkemede soruşturulan
bir davayla ilgili olarak
geririlen patlayıcılann
taşınması sırasında
dikkatsizlik nedeniyle
meydana geldiği bildirildi.
Nükleer yakrt
için ifbirftği
• MOSKOVA(AA)-
Rusya, Almanya ve
Fransa'nın, Rus
plutonyumunun ticari
nükleer yakıta
dönüştürülmesi projesinde
işbirliği yapmak için
anlaştıklan bildirildi. Rusya
Atom Enerji Bakanı
Yevgeni Adamov,
hükümetler arası bu
anlaşma uyannca 50 ton
plutonyumu nükleer yakıta
dönüştürecek bir tesis
yapılacağını söyledi.
va'nm başkenti Priştine'ye 60 ki-
lometre uzaklıktaki Deçani'ye gi-
riş çıkışlann yasaklandığı da ge-
len haberler arasında.
Kosova'daki Sırp operasyonla-
n ile ilgili aynntılı bilgiler alına-
mazken Priştine'deki insan hakla-
n örgütü, 4 günden bu yana Sırp
güçleri tarafından 26 Amavutun
öldürüldüğünü bildirdi. Kosova
Arnavutlan 'na ait örgütlerden ge-
len bilgileregöre Sırp güçleri, ön-
ceki gün 18 Arnavutu çatışmalar-
da öldürdü. 6 kişiyi de evlennden
çıkanp kurşuna dizdi.
6 kişi kurşuna dizüdi
Kosova'daki en büyük partı
olan Kosova Demokratik Birliği.
Poklek köyündeki 6 Arnavutun
evlennden alınıp kurşuna dizildı-
ğinı doğrulayarak diğer köylerde
de 20 kadar evin polis tarafından
ateşe verildiğini duyurdu.
Avusturya'nın Tiran Büyükel-
çılığı Askeri Ataşesi Mlhetan Figl
de Sırp birliklerinin bölgedekı
köyleri sistematik olarak yok et-
tiklerini açıkladı.
Sırp polısi önceki gün onlarca
"Arnavut teröristi" öldürdüğünü
kaydetmiş,tı.
Kosova Arnavutlan'nın lideri
İbrahim Rugova bölgeye somut
bir uluslararası müdahale gerektı-
ğinı söyledi. Birleşmiş Milletler
Genel Sekreteri Kofi Annan'la
önceki gün New York'ta görüşen
Rugova "l luslararası topluluğu,
katiiamın durdurulması için daha
fazla çaba sarf etmeye çagınyo-
runT dedı.
Tepkiler arüyor
Fransa. bölgedeki gelişmeleri
kaygı vericı olarak nitelerken Rus-
ya, askeri müdahaleye karşı oldu-
ğunu. her türlü dıplomatik girişi-
mı ıse destekleyeceğini açıkladı.
Fransa Dışışleri Bakanlığf ndan
yapılan açıklamada "Fransa, hem
potis taranndan uygulanan şidde-
ti, henı teröristeylcnıkri kınamak-
ta \e şiddet döngüsünün en kısa
sürede sona crdirileceğini uımıt et-
mektedir'denildı.
Rusya Dışişlen Bakanlığı Söz-
cüsü Valeri Nesteruşkin, dün yap-
tığı basın toplantısında "Rusya,
Kosova'nın Yugoslavya'dan avnl-
masına va da dış askeri müdahal-
eye karsKhr" dedı.Sırp birlikJerinin saldınsından kaçan 2 bin 500 Arnavut sının gcvu. u.ıılerce kişinin daha Sırp aUukasını yarmaya çalıştığı betirtUivor.
'Şiddet dolu bir ülkeye bağlılıkyemini etmem'
VVASHINGTON (AA)- Amerikalı bir li-
se öğrencisi, dersliklerde gerçekleştirilen
"ülke ve bayrağa bağlılık" yemınini söyle-
memekte ısrarlı. 16 yaşındakı Mar> Kait
Durkee, ABD'nin yolsuzluk ve şiddet ile
dolu oldugunu ve böyle bir ülkeye bağlılık
yemini etmeyeceğini belırtıyor.
California'daki Fallbrooke Lisesi'nin
baglı bulunduğu Bölge Egitim Müdürü
Thomas Anttıonv. derslerin bitimine artık
iki hafta kaldığını hatırlatarak Durkee'nin,
yemin için ayağa kalkmayarak sırasında
oturabıleceği yolunda karar verdi. Anthony,
mezuniyete yaklaşıldığını ve okulun bir tar-
tışma konusu haline gelmesini istemediğı-
ni de kaydetti. Ancak, Anthony, gelecek
ders yılı başladığında, bağlılık yemini edi-
lirken Durkee'nin ya ayağa kalkması ya da
sınıfı terk etmesi gerektiğinı de belirtti.
Yemin töreni sırasında ayağa kalkma-
maktaki ısrarı nedeniyle hakkında disiplin
cezaları verilen Durkee, kişisel haklanna
saldın yapıldığı gerekçesiyle karşı dava aç-
mış. kişisel hak ve özgürlüklenn savunucu-
su olarak bilinen ACLU adlı kuruluş da ken-
disine destek vermişti.
ACLU sözcüsü, Kell\ Bankhead, Bölge
Eğitim Müdürü Anthony'nin karannın şım-
dilik kişilik hakkı ihlalını ortadan kaldırdı-
gını ıfade etti. Ancak sözcü. uzun vadede
Thomas Anthony'nin koşullannın "kabul
editemez" oldugunu söyledi. Durkee'nin
annesi de. 16 yaşındaki öğrencınin, Ant-
hony'nin gelecek ıkı hafta ile ilgili karann-
dan memnunluk duyduğunu kaydetti. Mark
Kait Durkee, iki ay önce üç hafta boyunca
bağlılık yemini sırasında ayağa kalkmamış
ve ceza almıştı. Durkee. ceza almasından
sonra ACLU aracılığıyla temel haklan ih-
lal edildiği gerekçesiyle dava açmıştı.
Konuşmaya yönelik
İTALYANCA
DİL KURSLARI
Başlangıç: 8 Haziran
VERDİL
Italyanca Dil Kursu
Osmanbey Halaskargazi Cad. 281/2
(Gazi Sineması karşısı)
Tel: 231 82 71 Tel/Faks: 240 77 91
NÂZIM HİKMET
KÜLTÜR VE SANAT VAKFI
10. ULUSLARARASI İSTANBUL
TİYATRO FESTİVALİ KAPSAMINDA
PANEL
35. ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE
NÂZIM HİKMET'İN TİYATROSU
Konuşmacılar: Cevat Çapan, Kenan Işık,
Yılmaz Onay, Ergin Orbey.
Yöneten: Nevzat Şenol
Gün: 3.6.1998 Saat: 17.00
Yer: Nâzım Hikmet KCıltür ve Sanat Vakfı Kültür Merkezi
Sıraselvıler Cad. 48, Kat: 1 Taksiml Istanbul
Tel: (0 212) 252 63 14 - 252 63 15
NtĞDE ÜNtVERSİTESİ
EĞİTİM FAKÜLTESİ DEKANLIĞI'NDAN
Nigde Cnıversıtesı Eğitim Fakültesı Dekanlığı tarafından akademık takvıme uygun olarak Yükse-
kögretım Kurulu'nun Egıtım Fakültelen Öğretmen Yetıştırme programlannın yenıden düzenlenmesı ile
ılgılı yayımlanan raporlan doğrultusunda tlköğretım Ögretmenhğı Sertıfıka Programı düzenlenmış bu-
lunmaktadır
Bu program Eğmm Fakültelen'nın tüm lısans programlan ile Fen ve Edebıyat Fakültelen \e dıger fa-
kûltelennın Mıllı Eğıtım Bakanlığı'nca ılköğretım ögretmenliğı ıçın kabui edeceğı lısans programlan
öğrencı \e mezunlan başMirabıleceklerdır. Program 22.6 1998 ile 25.9 1998 tanhlen arasında teonk
dersler. 5.10.1998 ile 10.1 1999 tanhlen arasında uygulamalı derslerden oluşmaktadır. Programa katılan
ada>lardan program süresınce program gıden olarak 80.000.000 TL alınacaktır. Bu mıktann 5 000.000
TL ön kayıtta alınacaktır 40.000 000 TL kesın kayıt esnasında, kalan 35.000 000 TL de 15-20 Agustos
1998 tanhlen arasında alınacaktır. Yeterlı sayıda mûracaat olmadıgı takdırde program açılmavacaktır
Fazla mûracaat oldugu takdırde kontenjan başvuru sırasına göre degerlendınlecektır. Bu programda Nıg-
de Ünnersıtesı'nın sınav. öğretım ve disıplmle ılgılı yönetmelik hükümlen uygulanacaktır. Ûğrencıler.
teonk derslerden sonra uvgulama yapacaklardır. Uygulamayı başardıktan sonra da belgelennı alacaklar-
dır. Müracaatlar ön kayıt; 8-15 Hazıran 1998, kesın kayıt; 15-22 Hazıran 1998 tanhlen arasında
yapjlacaktır Başvuru \e bılgı ıçın tel: 0.388 232 10 06 veya 232 10 27 Fax. 232 18 12
Ön kayıt ıçın belgeler 1 - Başvuru dılekçesı. 2- Lısans dıploması tasdıklı suretı ve ara sınıf ögrencılen
ıçın öğrencı belgesı 3- Önkayıt ıçın 5.000 000 TL'nın Nıgde Onrversıtesı'nı Gelıştırme Derneğı'nın Yapı
Kredi Bankası Nıgde Şubesı'ndekı 1050076-9 nolu hesabına yatınldıgına daır banka dekontu
Kesın kavıt ıçın belgeler
1- Vesıkalık fotograf (4 adetj 2- Nüfus cûzdanı onaylı fotokopısı 3- tkametgâh belgesı. 4- tlk dönem
için 40.000.000 TL Nıgde Unrversıtesrm Gelıştırme Dernegı'nın Yapı Kredi Bankası Nıgde
Şubesi'ndekı 1050076-9 nolu hesabına yatırdıklanna daır banka dekontu
Basın: 24487
kitap kulübü
Taksim Sergi Salonu
HAZİRAN AYİ ETKİNLİKLERİ
SOYLEŞİÜ İMZA GÜNÜ
4 Hazıran Perşembe Saa1.17.00-19.00
ESKİŞEHİR 3. SULH HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
EsasNo- 1997 588
Davacı Orman Işletme Müdürlügü vekıli Av Seher Ören ta-
rafından davalı Hasan Erkan aleyhine açılan alacak davasmın
ara karan uyannca. Araştırmalara rağmen adresı bulunamayan
da\alı Hasan Erkan'ın, yargılamanın bırakıldığı 16.6.1998 gu-
nüsaaf 09.20'demahkememizdehazırbulunması vevakendi-
sını bır vekılle temsil ettırmesı. belirtılen gün \e saatte hazır
bulunmayıp bır vekılle de kendısinı temsil ettırmedığı takdir-
de yargılamaya yokluğunda devam edilip karar verilecegı, da-
va dılekçesı ve durusjma günü tebliğı yerine geçmek üzere ıla-
nen teblığ olunur Basm 23582
STWC-78 belgelerimi kaybettim. Hükümsüzdür.
M. ABDULLAH SIS'AY
GURSEL ONGOREN
Konu:"Medya ile Mücadele"
Istıklal Cad. (Aksanat karşısı) Taksim Tel:252 38 81/82
DÖRTYOL
ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
1997/152
Davacı Hasan Hu-
ruz vekili tarafından,
Melek Huruz aleyhi-
ne boşanma davası
açılmış, mahkememi-
zin22./12.1997tarih
ve 1997' 152-/ 697
esas ve karar sayılı
karan ile davanın ka-
bulüne karar veril-
miştir. fskenderun il-
çesi Belediye Evleri
6. Sok. Etem Apt. No.
6'6'da ikamet ettiği
bildirilen lskenderun
Yenişehir Mahallesi
nüfusuna kayıtlı Ali
ve Perihan'dan olma
1952 d.lu Melek Hu-
ruz'a mahkememiz
karan ilanen teblığ
olunur.
Basın: 23673
DUYURU
TDrk Tabıplen Bırlığı 46 Büyük Kongresı (seçımli) çoğunluk ara-
narak 20-21 Hazıran 1998 tarıhlennde Cumartesı - Pazar günlen
Konseyımız Toplantı Salonu'nda (Mıthatpasa Cad. 62.18 Kızılay-
Ankara). çogunluk aranmadan 27-28 Hazıran 1998 tanhlennde Cu-
martesı - Pazar gunlerı TUBİTAK salonlannda(27 Hazıran 1998 Fe-
za Gürsev Toplantı Salonu, 28 Hazıran 1998 Mustafa Inan Toplan-
tı Salonu) aşağıda belirtılen gündemle toplanacaktır.
Büyûk Kongre delegelenmıze saygılarımızla duyuralur.
Türk Tabipleri Birliği
Merkez Konıe\i
GÜNDEM:
27 Haziran 1998 Cunurtesi
Ver: TUBİTAK Feza Gûrsey Toplantı Salonu (Atatürk Bulvan
No. 221 K Dere-ANKARA) '
Saat: 10 00.
I. Açılı* ve saygı duruşu,
2 Kongre Baskanlık Dıvanı seçımlen,
3 Türk Tabıplen Merkez Konseyi Başkanf nın açış konuşması.
4 Konuklann konuşmaları.
5 Merkez Konseyi Çaiışma Raponınun, Mali Raporunun \ e De-
netleme Raporlannın okunması.
6 Raporlann goruşülmesı.
7 Raporlann (Çalışma, Malı ve Denetleme) aklanmak üzere oya
sunulması,
8 Tahmını butçenın görûşülerek oylanması.
9. Karar önenlerinin okunması, görûşülmesı ve oylanması,
lODılekler
28 Haziran 1998 Pazar
Yer TUBİTAK Mustafa Inan Toplantı Salonu (Atatürk Bulvan
No 221 K Dere-ANKARA)
Saat: 09 00- 17 00 SEÇtM
KAŞ ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
EsasNo: 1993'186 Karar no 1995 156
Davacı Hasane Şala vekili tarafından Penhan Ertürk, Mak-
bule Erdoğmuş. Şe\ kı Erdoğmuş. Besime Ayten Çoban, Güler
Kanal (Sunar) Dursun Kanal. Veli Kanal. Ummıye Kolak ve
Dursade Kanal aleyhine açmış olduğu ANA ADITASHİHI da-
vasının yapılan yargılaması sırasında; 29.3.1995 tanhli karar
adreslen meçhul kaldığmdan Şevkı Erdoğmuş. Güler Kanal
Sunar ve Besime Ayten'e tebligat vapılamamıştır. Mahkemece
ilanen teblığıne karar verdığınden Kaş Aslıye Hukuk Mahke-
mesı'nın 29.3 1995 tanh. 93 186 Esas. 1995 156 sayılı karan
ile Antalya Ilı Elmalı llçesı Tahtamescıt Mahallesi cılt: 007 03,
Sayfa 59 ve kûtük sıra no: 206'da nüfusa kayıtlı Zıyaettın Şadı
ve Şenfe'den olma 1 3.1335 d.lu Hasane Şala'nın annesi Şeri-
fe'nın Antalya ılı Elmalı ılçesı Tahtamescıt Mahallesi cılt:
007 01. sayfa 89. kütük sıra no- 55'de nûfusa kayıtlı Hüseyin
ve Ayşe'den olma İ316 d.lu Şenfe Erdoğmuşolduğunun tespı-
tıne karar venlmıştir tşbu ılanm teblığınden ıtıbaren tebligat
kanununun 7201 sayılı yasanın 28. maddesı gereğince ilan ta-
rıhınden ıtıbaren 15 gün sonra teblığ edılmış sayılacağı ilan
olunur Basın: 24352
POLİTİKADA
SORUTVLAR
ERGUN BALCI
Türkiye Öfkelenemiyor
Bu başlığı görenler, hertıalde ilk tepki olarak "Am-
ma da yaptın!" derier.
Öyle ya, çetesi bizde, mafyası bizde, maçlarda
futbolcuyu, hakemi, diğer kulübün taraftarlarını
dövmek bizde. Düğünlerde sağa sola ateş edip,
adam öldürmek bizde.
Evelallah dünyanın en öfkeli toplumlarından bi-
riyiz.
Ama bu tür kolay dışavurumların ötesinde sağ-
lıklı, gerçek öfke insanlann ya da toplumların topar-
lanmasına, kendilerini geliştirip bilenmelerine yol
açan duygudur.
Uygarlıkların temelinde insanın korkusu veöfke-
si yatar. Dogadan korkan, onun kendisine egemen
olmasına öfkelenen insan, doğaya karşı mücade-
le ederek uygariıklan kurmuştur.
Ünlü tarihçi Arnold Toynbee, uygarlıklann kuru-
lup gelişmesinde rol oynayan temel etkenin, bir
toplumun karşısına çıkan sorunlara verdiği yanıt,
yani dışardan gelen tehlikelerie, ona verileri karşı-
lık arasındaki diyalektik ilişki oldugunu savunur.
Toynbee, bu ilışkiyı "Challenge and Response" dı-
ye tanımlar. Türkçeye "meydan okuma vekarşılık"
ya da "etki ve tepki" şeklinde çevirmek mümkün.
Toynbee, toplumların önüne çıkan sorunlar bü-
yüyüp, onlan attetmek için verilen mücadele yoğun-
laştıkça, daha başarılı ve sağlıklı uygarlıkların ku-
rulduğunu savunur.
Söz gelişi, Afrika'nın tropikal bölgelerinde, verim-
li topraklarda yerleşen topluluklar, hiçbir gelişme
kaydedemezken Nil deltasının bataklık bölgesine
yerteşip, çetin bir yaşam savaşı veren, bataklıklan
kurutup, sulama kanallan açan topluluklar Mısır uy-
garlığını kuruyor. Çin'de de ilk uygarlık verimli top-
raklarda değil San Irmak'ın bataklık bölgelerinde
kuruluyor.
• • •
Türkiye tarihinden de örnek verir Toynbee "Tari-
hin Irdelenmesi" adlı başyapıtında.
Ünlü tarihçiye göre, 13. Yüzyılda çeşıtli beylikler
arasında Osmanlı Beyliği'nin yükselip güçlü ımpa-
ratorluk kurması bu beyliğin, Bizans sınırında ya-
şayıp sürekli mücadele etmesinden kaynaklanıyor.
Buna karşılık içerilerde, Bizans tehlikesinden uzak
olan Karamanoglu Beyliği, Osmanlıların gösterdi-
ği dinamizmi sergileyemiyor.
Dış tehlikeye karşı sağlıklı karşılık verebilen, ken-
dilerini yenileyen toplumlar ve uygarlıklar, en ağır
darbeleribile atlatarak yaşamlarını sürdürüyor. Bu-
na karşılık iç dinamizmini yitiren, daha doğrusu iç
dinamizmini sağlıklı kanallara yönlendiremeyen
toplumlar dış darbelere dayanamayarak çöküyor.
Örneğin, iç dinamizmini yitirmiş olan Selçuklu
devleti Moğollar karşısında 1245'te uğradığı Köse-
dağ yenilgisinden sonra bir daha toparlanamadı.
Oysa genç ve dinamik Osmanlı devleti 1402'de 77-
mur karşısında Ankara savaşını kaybetmesinden
51 yıl sonra Bizans'ı yıkarak dünya devletini kurdu.
• • •
Şimdi Toynbee'nin tarih tezini Türkiye'ye uygu-
lamaya çalışalım.
Türkiye'nin doğusunda Ermenisten ve Iran'dan
güneyinde Suriye, batıda Yunanıstan'a kadar tüm
komşularıyla başı dertte. Iran, Suriye, Kıbrıs Rum
kesimi ve Yunanistan, Türkiye'ye karşı terörü des-
tekliyor, PKK ile işbirliği yapıyor.
Türk basınında, aylardır "Türkiye şeytan üçge-
ninde", "Türkiye füze çemberinde" başlıklı uyan
yazılan çıkıyor.
Son olarak Fransız Parlamentosu, hiçbir bilimsel
temele dayanmayan Ermeni soykınmı tasarısını ka-
bul etti.
Sözün kısası, Toynbee'nin bir toplumun şahlanıp,
kendini toparlaması, öfkelenip mücadele bilincini
geliştirmesi için öngördüğü tüm dış koşullar mev-
cut.
Ama Türkiye ne yapıyor?
Kendi parlamentosunu soyarak tarihte bir ilke
imzasını atıyor. Devlet içinde çeteler kol geziyor. Sö-
züm ona ciddi gazetelerin birinci sayfalarında Si-
bel Can'ın ayağını kırması ya da Hülya Avşar'ın
hamileliğine ilişkin haberler yer alıyor. Demokrasi
konusunda bir türlü gelişme kaydedilemiyor.
Açık konuşalım, Türkiye'nin durumu, 1245 tari-
hinde Kösedağ yenilgisinden sonra toparlanama-
yan, tükenmiş, iç dinamizmini yitirmiş, dağılmış
Selçuklu devletini andırıyor.
Tabii, bu durumda en büyük sorumluluk, en bü-
yük günah yöneticı kadrolardadır. Ama, unutmaya-
lım ki o yönetici kadrolar, politikacılar da bu top-
lumdan çıkıyor. Uzaydan gelmiyorlar.
• • •
Bu noktada Türkiye'ye özgü son derece ilginç bir
noktaya parmak basmak yerinde olur. Türk Silahlı
Kuvvetleri, sivillerin aksine, tehlike ve darbelere
karşı sağlıklı tepki veriyor. Örneğin, PKK terörü kar-
şısında ordu yeniden yapılanmaya giderek örgüt-
lendi, kendini geliştirdi ve PKK'ye öldürücü darbe-
yi vurdu. Ama siviller uyumaya devam ediyor.
Oysa, öfkelerini, tepkilerini maddi güce dönüş-
türen ülkeler var. Söz gelişi Israil, 2000 yıllık tepki-
nin itici gücü ile dünyanın en güçlü ve tehlikeli or-
dulanndan birini kurdu.
Güney Kore, Kuzey Kore'ye karşı duyduğu kor-
kunun etkisi altında büyük bir çalışma disiplini ile
dünyanın sayılı ekonomik güçlerinden bıri oldu.
Tayvan, bir yandan komünıst Çin'e karşı duydu-
ğu korku, öte yandan BM'den atılarakyalnızlığa itil-
miş olmanın yol açtığı burukluk ve öfke ile ekono-
mik kalkınmada parlak bir başarı sergiledi.
Bugün 45 milyonluk Güney Kore'nin yıllık ihraca-
tı 125 milyar dolar.
Nüfusu 21 milyon olan Tayvan'ın ihracatı 93.5
milyar dolar.
5.5 milyonluk Israil'in ihracatı 29 milyar dolar.
Ya 65 milyonluk Türkiye'nin ihracatı? 25 milyar
dolar. Yeni teknoloji üretimi? Bilen varsa beri gel-
sin.
Işte, biz "Türkiye öfkelenemiyor" derken bunu
kastediyoruz.
BAŞSAGLIGI
T.M.T.F eskı Başkanı. Vakfımızın kuruculanndan
ALİ İHSAN ÇELtKKAN'ın eşı. yazar
ESİNTALU
JKKAN'ıÇEI
kaybermenin derın üzünnisü ıçındeyız.
Kederli aılesıne ve camiamıza başsaglığı dılenz •
T.M.T.F., T.M.G.T., D.O., M.T.T.B.
Mensupları Adına Türk Gençliğine Hizmet Yakfı
Vönetim Kurulu