Katalog

26 HAZİRAN 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Clinton 'ın gezisi öncesinde iki ABDfirması nükleer santral anlaşması imzaladı Çîıı pazarı açılıyorDışHaberlerServTSİ-ABDBaşkanı B01 Clinton, beraberindeki bin kişilik heyetle dün Çin'in antik başkenti Sian'a geldi. Clinton'ın Pekin'e varmasından bir gün önce ABD şirketleri Çin'le ikisi nükleer santral anlaşması olmak üzere milyarlar- ca dolar değerinde çeşitli anlaşmalar yap- tı. Başkan Clinton ve beraberindeki bin kişilik heyet, dün Çin'in antik başkenti Si- an'a geldi. Heyet, Çinli sanatçılann gele- neksel dans ve gösterileriyle karşılandı. Sian kentinde Çinli yetkililer ve ABD is- tihbarat ajanlan tarafindan olağanüstü gü- venlik önlemleri alındı. Resmi karşılama töreniyse yann başkent Pekin'deki Ti- ananmen Meydanı'nda yapılacak. Clinton'a Sian'da törenle kentın altın anahtan verildi. Clinton yaptığı konuş- mada ABD Kongresinde bu gezisini Iran 'afîize satışına ambargo yasasına veto WASHINGTON (Cumhuriyet) -ABD Başkanı Bil Clinton, tartışmalı Çin ziyareti için Washington'dan aynlmadan önce lran'a fuze teknolojisi transfer eden kişi, şirkct ya da ülkelere yaptınmlar uygulanmasını öngören yasayı veto etti. Clinton'ın veto konusunda kararlı olduğu önceki gün bildirilmişti. Clinton yasayı "esnek olmadığf' gerekçesiyle veto ederken yasanın ABD'nin ulusal çıkarlanna ters düştüğünü ve yönetimin diplomatik manevra alanını kısıtladığını kaydetri. ABD Başkanı. terorizmle mûcadelede kararlı ve lran'a fîize teknolojisi verilmesine karşı olduklannın altını çizerek ancak bu politikalaıi ilerletrrtenin yolunun veto ettiği yasa olmadığını ifade etti. Clinton, yasanm katı oldugunu ve ABD'nin birçok ülkeyle ilişkilerinde sorunlar yaratabileceğmi de belirtti. Bill Clinton "Yaşaraa geçirflseydi bu yasa, çıkarianmua zarar verecektL Bu nedenle veto edrvorum" dedi. eleştirenlere cevap olarak " Çin ile da- ha yakın ilişkiler kurmanın iyi olaca- ğından şüphesi olanlara verilecek ce- vap Çin ile yakınlaşmak iyi olur" de- di. Clinton konuşmasında "Burada iil- kelerimizin gelişmesi için elimize ge- çen bu fırsatı degerlendirmeliyiz" dedi. Clinton yola çıkmadan yaptığı açıklamada, Çin gezisini "yapıcı yakın- laşma" olarak niteliyerek bu sayede ABD'nin Çin'e insan haklan konusun- da daha fazla baskı yapabileceğini sa- vunmuştu. Bu arada, Clinton'un Çin Devlet Başkanı Jian Zemin'den rejım karşıt- lanna daha yumuşak tavır takınmasını istiyeceği belirtildi. ABD'nin Çin Bü- yükelçisi James Sasser bu konunun cuma günü görüşüleceğini ve Clin- ton'ın Çin'de her çeşit politik düşünce- nin devlet baskısı olmadan konuşula- bilmesi gerektiğini vurgulayacağı belir- tiliyor. Başkan Clinton. uçağının Pekin'e var- madan önce Alaska'nın Anchorage ken- tindeki Elmendorg hava üssünde verdiği molada yaptığı açıklamada da, Çinli li- derlerle yapacağı görüşmelerde insan hak- lan ihlalleri sorunu üzennde kararlılıkla duracağını belirtti. Öte yandan, ABD ve Çin şirketleri Baş- kan Clinton ve beraberindeki heyetin Çin'e varmasından önce çeşitli anlaşma- lar imzaladılar. General Electric öncülü- ğündeki bir konsorsiyum Petrol China Services Co. şirketiyle Hainan eyaletinde 1.5 milyar dolar değerinde iki nükleer santral yapımı için anlaştı. İki ABD şirke- tinin de 415 milyon dolar değerinde kö- mürle çalışan termik santral yapımı için anlaşma yaptığı belirtildi. •I 8 6 3 I35.YIL I 9 9 8 • "Daha neler! Mağaza içînde bir banka! Olacakşey mi!" Artık olacak şey. Bankacılığı Türkiye'ye tanıtan ve pek çok ilke imza atan Osmanlı Bankası, mağaza içinde açtığı şubelerleVine Türkiye'de ilkkez ^ "Mağaza Içi Bankacılığı"nı başlattı. Osmanlı Bankası Mağaza Içi Bankacılık Şubeleri, tüm Metro, Real ve Praktiker mağazalarında hizmete girdi. Osmanlı Bankası Mağaza Içi Bankacılık Şubelerinden, gerekli bütün bankacılık hizmetlerini alabileceksiniz. Üstelik mağaza açık olduğu sürece Osmanlı Bankası Mağaza Içi Bankacılık Şubeleri de açık olacak. Osmanlı Bankası, güvenilir bir bankaya ihtiyaç duyduğunuz her noktada, eğitimli ve yetkili personeliyle, tüm bankacılık hizmetlerini vermeye devam ediyor. Beklenmedikyerlerde karşınıza çıkıp sizi şaşırttığımız için özür dileriz. OSMANLI BANKASI www.ottomanbank. com.tr POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI ABD'de Laiklik ve Ötesi Miltryet gazetesinde ABD'de laiklik tartışmasınailiş- kin ilginç bir haber vardı. Habere göre Alabama Valisi Fob James'in, okul- larda toplu dua ve Incil dağıtılmasını engelleyen yasa- nın kaldınlması için Yüksek Mahkeme'ye yaptığı baş- vuru, mahkeme tarafindan reddedilmişti. Alabama'da kabul edilen yasa, devlet okullannda toplu dua edilmesine izin veriyordu. Ancak bu yasa ge- çen yıl Federal Bölge Yargıcı Ira DeMent tarafindan geçersiz sayılmıştı. Federal Yargıç. bu karanna gerek- çe olarak, kamu okullannda toplu duanın din ve dev- let işlerinin kanşmasına yol açacağını göstermişti. Alabama Valisi, Fob James, bunun üzerine Federal Yargıcın karannın iptal edilmesi için Yüksek Mahke- me'ye başvunmuş, ancak umduğunu bulamamıştı. Yüksek Mahkeme, valinin başvurusunu reddederek Federal Yargıç De Ment'in karanna destek vermişti. Neden? Çünkü, bizde dinci kesimin bir bölümünün sık sık ömek gösterdiği, din özgürlüğünü övdüğü Amerikan demokrasisinin laiklik konusunda bazı kesin kurallar vardır. Amerikan Yüksek Mahkemesi'nin 1962 yılında al- dığı bir kararla devlet okullannda dua etmek yasak- lanmıştır. Yasaklanan toplu dua öyle uzun, aynntılı bir şey de- ğil. Tektümceden ibaret: "Tanrım, ailemizi, öğretmen- lerimizi ve ülkemizi konjmanı niyaz eder, sana şükran- lanmızı bildiririz." Yüksek Mahkeme, bu ufacık tümcenin devlet okul- lannda derslerden önce toplu halde söylenmesini, Amerikan devletinin laik niteliği ile bağdaşmadığı ge- rekçesi ile yasaklamış durumda. Ama siz, dua edilen, Incil dağrtılan okula gitmek is- tiyorsunuz. 0 zaman özel okula gidersiniz. • • • Türbanla gösteriler yapan, yürüyüş düzenleyen gruplann sık sık'örnek verdiği Batı demokrasilerinden Fransa'da da devlet okullanna dini giysilerle gelmek yasaktır. 1988 yılında Fransa'da yaşayan Müslümanlann li- derieri devlet okullannda okuyan Müslüman kızlann türban takmalanna izin verilmesini, jimnastik ve mü- zik derslerinden muaf tutulmalannı istemişti. Ancak bu istek Fransız hükümeti tarafindan devle- tin laikliği ilkesine ters düştüğü gerekçesi ile reddedil- di. Bu olayda ilginç bir gelişme, Müslüman liderterin ta- lebinin Katolik ve Musevi toplumlannın liderieri tara- findan desteklenmesi idi. Çünkü üç toplumun da di- ni liderierinin asıl amacı dini özel inanç alanından çı- kartıp kamu alanına yaymak, başka bir deyişle laiklik ilkesini geriletmekti. ••• Türkiye'de uygulanmakta olan laikliklik ilkesinin ka- tı, moda deyişle jakoben yanlan olabilir. Kurban ke- sen vatandaşın kurban derisini Türk Hava Kurumu'na vermeye zorlanması gibi. Ama, siz devlet okullanna türbanla girmek isterse- niz o zaman iş masum bir eylem olaktan çıkarak laik- lik ilkesini zortama niteliğine bürünür. Stefanopulos Rum kesiminde • LEFKOŞA (AA) - Yunanistan Cumhurbaşkanı Kostis Stefanopulos. 4 günlük bir ziyaret için dün sabah Kıbns Rum kesimine geldi. Stefanopulos'u, Larnaka havaalanında Kıbns Rum Yönetimi lideri Glafkos Klerides karşıladı. Yunanistan Cumhurbaşkanı. geniş güvenlik önlemleri altında, Lamaka'dan, Lefkoşa'nın Rum kesimine hareket etti. Stefanopulos ile birlikte 45 kişilik bir heyet de Rum kesimine geldi. 'Türk tezi Lebensraum'a benziyor' • ATİNA (AA) - Yunanistan Savunma Bakanı Akis Çohacopulos. Türkiye'nin gerginlik ve knz politikasıyla Lozan Anlaşması'nı değiştirmeye çalıştıgını iddia etti. Çohacopulos, önceki gece "Küçük Asya 1919-22" adlı kitabın tanıtımı nedeniyle düzenlenen törende yaptığı konuşmada Türkiye'nin, Lozan Anlaşmasf nın iki ülke arasındaki sınırlan yeterince belirlemediği yolundaki tezinin, Nazi teorisi Lebensraum'a (yaşam alanı) benzediğini öne sürdü. Akis Çohacopulos, Türk tarafinın taktiğinin, Kardak- tkizce olayında görüldügü gibi "oldu bittiler yaratmak oldugunu" savundu. Italya'da işsizlik arttı I ROMA (A.\) - ttalya'da. nisan ayı işsizlik oranının yüzde 12.5 olduğu bildinldi. ltalya Devlet Istatistik Kurumu'nun verilerine göre nisan ayında, ocak ayı rakamlanna göre yüzde 0.03'lük bir artışla yüzde 12.5'a yükselen işsizlik oranı, ülke çapında 2 milyon 882 bin işsiz anlamma geliyor. Aynı dönemde. ülkenin sanayileşmiş kuzey bölgesi ile yoksul güney bölgesi arasındaki uçurumun da genişlediği kavdedilivor. • BOGOTA (AA) - Kolombiya'da sağcı ölüm mangalan, ülkenin kuzeyinde 5 kişiyi kurşuna dizdiler. Kolombiya polis yetkilileri, başkent Bogota'nın kuzeyindeki Cesar bölgesindeki Valledupar kasabasına gelen, yaklaşık 80 sağcı milisin evlerinden çıkardıklan kişileri kurşuna dizerek öldürdüklerini açıkladılar. Yetkililer. öldürülenlerden 4'ünün çiftçi. birinin de öğretmen oldugunu belirttiler. Saldınnın, Andres Pastrana'nm, Kolombiya'nın yeni de\ let başkanı seçilmesinden iki gün sonraya rastlamasına dikkat çekiliyor. IsraiKübnan ceset takası • KL'DÜS (A.A)-lsrail'in bir askenn cesedine karşılık 40 Lübnanlı gerillanm cesedi ile 60 mahkumu Lübnan'a teslim edeceğı bildinldi. Israil güvenlik kaynaklan, Israil askerlerinin. ülkenin kuzeyindeki iki mezarlıkta Hizbullah ve Emel örgütüne mensup gerillalann plastik torbalara korunuş cesetlerini çıkararak tahta tabutlann içinde koyduklannı belirttiler. Marcos'un defneöilmesi ertelendi • MANILA (AA)-Filipinler eski diktatorü Ferdınand Marcos'un Manila Kahramanlar Mezarlığı'na gömülmesi planınm ertelendiği bildinldi. Marcos'un eşi lmelda Marcos tarafindan yapılan açıklamada, Ferdinand Marcos'un Manila Kahramanlar Mezarlığı'na gömülmesinin daha uygun bir zamana ertelendiği belirtildi. Ispanya'da ETA saldırısı • RENTERIA (AA) - Ispanya'da Bask bölgesinin bağımsızlığı için mücadele veren yasadışı ETA örgütü tarafindan düzenlenen saldında, bir belediye meclisi üyesinin öldüğü bildinldi. lspanya radyosu, ülkenin kuzeyindeki Bask kenti Renteria'daki Halk Partisi'nin belediye meclisi üyesi Manuel Zamarreno'nun otomobilinin yola yerleştirilen bombaya çarpması sonucu havaya uçtuğu araçta bulunan 2 kişinin de yaralandığı kaydedildi.