Katalog

27 MAYIS 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 11 ABD'li firmalann Türkiye çrirarması • İSTA>BÜL(AA)- ABD'den yatınmcı ve Jıracatçı kuru uş *etkılılen, Turkıye'nın ualannda bulunduğu Karadenız, Kafkasya ve Orta Asya'dan 14 uJkedekı enerjı, madencılık ve Uaştırma alanmdala 6O'ı aşkın projeyı ıncelemek ûzere bugun Türkıye'ye gelıyor ABD Tıcaret, Enerjı. Dışışlen ve L Iaştırma bakanlıkJannın ışbırlığı sonucu, A.BD Ticaret ve Kalkınma Teşkılatı (TDA) tarafından düzenlenen "E)unyanın Kavşak Noktası" adlı konferans, 29 Mayıs'ta sona erecek Azerbaycan petrolferi • BAKÛ(AA)- Azerbaycan Başbakan Yardımcısı Abıd Senfov, Uluslararası Konsorsıyum un operasyon şırketı AlOC'nın, ana petrol boru hattı projesınden dışlanamayacağını söyledı Şenfov, ana petrol boru hatlanyla ılgılı karann AIOC'sız alınabıleceğı yolundakı bütun açıklamalann asılsız olduğunu vurguladı Sütte yeni dönem • BURSA(AA)- Urettılden sütün ucuza satın alınıp, pastonze edılerek tuketıcıye yûksek fîyattan satılmasma tepkı gösteren süt sığın sahıplen Turkıye genelınde fabnkalar kurarak pastonze süt satma>a hazırlanıyor Turkıye Damızlık Sut Sıfın Yetışfıncılen Merkez Bırlığı Başkanı Ismaıl Anıl, "Mevcut sıstemde ne ureten ne de rüketen memnun Uretmek ıstıyorsak, tuketıme mudahale etmek zorundayız" ded) 1 me ihalelepi • İSTANBLL(AA)- istanbuJ Tıcaret Odası (İTO) Yonetım KuruJu Başkanı Mehmet Yıldınm. çeşıth KİT'lenn özelleştınlmesıne bazı bankalann da Jcatılmasını eleştırerek "Kamu bankalannın KlT'Iere sahıp olmalan kambur ustune kambur yaratır" dedı Taşıt Alım Vergisi kredisi • KONYA(AA)-DSP Genel Başkan Yardrmcısı Turan Bılge, şoför esnafina soz verdıklen gıbı. yakın bır gelecekte taşıt alım kredısının uygulamaya konulacağını belırttı Bılge, şoförlük dışında başka faalıyetı bulunmayan, ancak Taşiyıcılar Bırlığı'ne uye. Taşıyıcılar Kooperatıfi'ne ortak veya Esnaf ve Sanatkârlar sıcılınde kavıtlı şoför esnafının bu kredıden vararlanabıleceğını ıfade etn Tavukçuluk fuarı • Ekonomi Servisi - Tavukçuluk sektorunun en büyük etkınlığı Uluslararası Tavukçuluk Fuan YUTAV'98 bugün açlnor Tavukçuluk sektörunu bır araya geirecek fuar ıle tavuk etı tüketımınde halkın bılmdenmesıne olanak saflanması amaçlanıyor 30Mayıs a kadar surecek olsn iıar, İTU Maslak FıurAlanı'nda ge-çekleşıyor Yeni TABA yinetimi • Ekonomi Servisi - Turk- Xrenkan îşadamlan Z>rneğı"ıun (TABA- VnCıam) ıkı >ıl sure ıle 5<ÖK\ yapacak >enı r <ketmı belırlendı r"öıetım Kurulu Başkanı fcüert Şanver olurken J&r Terzıoğlu Mehmet >nca, Yıldınm »enK>ren Yönetım Lınıü Başkan adıncıhğı yapacak Türkiye Genç İşadamlan Derneği 'nin yeni başkanı Hamdi Akın uyardı 'Siyasi partîler kapablsın'HAZALATEŞÇAKrR Turkıye Genç İşadamlan Der- neğı'nm (TUGİAD) \enı başkanı Hamdi 4tan. svvası partılenn ka- patılmasından vana oldufunu be- İırterek "Partisızdemokrasiyege- çümeüdir.Çunku Turkıye'de siya- si partiler menfaat şebekelerine dondü" dıvor Işadamlannın bas- kı altında olduğunu soyleyen Akın Turkıye'nındışpolıtıkayo- nelım \e hedeflennın analızınde gerçekçı olunmasının zorunlu ol- duğuna dıkkat çekıyor \Iurat Bekdik'ın yaş haddını doldurması nedenıyle gorevı bı- raktığı TUGlAD'ın \em başkanı Hamdi Akm'la demeğın ı^levı, değışen dunya konjonkturunde Turkıye'nın jen gırışımcılığın onemı ozelleştırme konuiarında goruştuk Akın. 45 yaşına gırmesıne bır >ıl3a> kaldığını \ebusuremnso- nunda görev mı bırakacağını arum- satarak başlıyor »oze Dernek merkezının Korukent tekı bına- sında konuştuğumuz \km şugun- lerde eskı başkan Muraî Bek- dık'ten daha oncekı çahşmalan devralıyor Ankara'da yaşadığını belırten Akın gorev ını lstanbul- Ankara arası mekık dokuvarak surdureceğını soylu\or TUGİAD Başkanı Akın ın, çe- şıtlı konulardakı sofulanmıza ver- dığı yanıtlarşöyle - TL GİAD'ın sıvil orgutkr için- deki yeri, rolu ve ışlev i konusunda neler söj teyebilirsiıuz? - TLGÎAD dunya \e bolge po- lıtıkalannda onemlı roller oyna- yan bır ulke olan Turkıye'nın dış polıtıka yonehmlen ve hedeflen- nın analızınde, sorunlann tartış- maya açıimasında çözum üretme- >ı hedeflıyor Jl ve ılçelerdekı po- tansıyelı harekete geçırmeyı taah- hut edıyoruz Bugun ışadamlan- nın ba.skı altında olduğunu duşü- nüyorum Turkıye sorunlanna gençlenn sahıp çıkması daha ko- lay Bılgısayar hayatımıza sonra- dangırdı Bıınaadapteolmaktabı- le zorlanıyoruz Bazı ışadamı, de- ğışımı bılgısayan reddedıyor Ku- reselleşme ıle buyuyen genç ışa- damlannın, geleceğe sahıp çıkan tek kıtle olduğunu duşunuyorum - "Siyasi istikrarsızük" klasik bir sövlemoidu arnk. Sizce Türki- ye bu yönetım sistemi ile değişen dünya konjonkfürune ayak uydu- rabilecek mi? - Her platfonnda bu sıstem de- gışmelı denıyor Ulkemızde sıya- sı partiler menfaat şebekelenne donuştu Sanayı Bakanı Yalım Erez durup dururken bu fıkırlen üretmedı Bunlara sahıp çıktı Cumhurbaşkanı bugun 6 yıl önce reddettığı düşuncelere sahıp çıkı- yor Sıyasılenndedeğişımyaşadı- ğını goruyoruz Bu da hoşuma gı- dıyor Bırakın bız konusalım, on- lar da medyada Turkıye'ye yay- stnfar Partılenn ıdeolojık anlamda fi- kırlen kaJmadığı ıçın ışlev len de ÜGİAD Başkanı Akın, siyasi partilerin kapatılmasmdan yana olduğunu belirterek 'Partısiz demokrasiye geçilmelidir. Çünkü Türkiye'de siyasi partiler menfaat şebekelerine döndü' diyor. kalmadı Siyasi partılenn eskıden soylemlen ve ona gore taban ya- pılan vardı Şımdı bunlann bırbı- nnden farkı olmadı|4, dünya tıca- retının bır olduğu Rusya'nın da- ğılması, bılgısayann dunya kutûp- hanelennı herkesın elınm altına getırmesı gıbı gelışmeler ıdeolojı- nın çok onemlı olmadığını goster- dı Dunya tek bır ülkeolmaya doğ- rugıdıyor Butungelışımlerdebu- nun üzenne Kışılenn bınncı plana taşınaca- fıbırsıstemegıdıyonız Ilçelerde- kı siyasi teşkılatlar ne ış yapıyor- lar7 Siyasi menfaatlar üzenne ku- rulmuş Yöre halkını bırbırıne kavgalı yapıyorlar Kuçucük bır ıl- çede 5 partının tabelası asılıdır 5AKIP SABANCI YAKINDI 'Enflasyondan herkes rahatsız'tSTANBLL (AA) - Sabanci Holdıng ^ onetım Kurulu Baş- kanı Sakıp Sabanci Ekonomi ıyıye gıdıyor ama polıtık ar>a tamamdeğıl Budavalnız Tur- kıye"ye mahsus degıl Başka memîeketlerde olduğu gıbı \n- kara da bellı boyutlarda ov he- sabıylauğraşı>or"dedı Enflas- yonun herkesı rahdtMz ettığını vedu^urûlmesı gerektığını so>- leyen Sabancı, sozlennı şoyle surdurdu "Vaatierçok.gerçek- kştirmeler az. Enflasvonun bu boyutiara tırnıanmasını herkes beraber yapü. Bir vere gekttk. Önlemkn vaktinde alamadık. Haien detaium çalışmasını bile- miyoruz. Onun için çtle dolma- dı. Hep bırtikte enflasyonun du- şiırulmesini isfjyoruz. Ama yete- rince takım çalışmalan yapa- madığımız jçiıu >dlar, aylar kay- botuyor. Sonunda dar gelirliler 'yandımanam diyor." Sabanci Holdıng ıle ortak olarak Olmuksa'nın halka açık olmayan hısselennın yuzde 50'sını satın alan dunyanın bır numaralı kâğıt ve ambalaj şırke- tı Amenkan Internatıonal Paper V onetım Kurulu Başkanı John T. Dilkm. ortaklıği kutlamak ve Sabanci Holdıng yetkılılenyle tanışmak amacıyla Turkıye'ye geldı Onuruna \enlen davette bır konuşma vapan Dıllon or- taklıgm gelecekte bırçok yeni oîuşuma ve fırsatlara onculuk edecegını soyledı KöÇ HOLDİNG Yatmma yabancı ortak arayışı Ekonomi Senisi - Koç Hol- dıng, perakendecıhk ener/ı ve telekomunıkasyon alanlannda yeni yatınmlaryapmak amacıy- la sermayesını yabancı yatinm- cılara açmaya hazırlanıyor Koç Holdıng AŞ dun yaptığı yazılı açıklamada, uluslararası pıyasalara hısse senedı ıhraç edeceklennı bıldırdı Koç Hol- dmg Idare Meclısı, I6tnlyon25 mılyar 550 mıl>on lıralık çıka- nlmışsennayenın, 1 tnîyon249 mılyar 450 mılyon lıralık artış- la 17 275 tnlyon lıraya yuksel- tılmesıne. çıkanlacak hısse se- netlennın tamammın > urtdnın- da yerleşık yatırımcılara satıî- masına karar verdı Açıklama- da, sermaye arttınmmda vukle- nıcı olması soz konusu olan Goldman Sachs Internatıonal ıle yapılacak görüşmeden sonra fi- yatın belırleneceğı kaydedıldı Hısse satışı nedenıv le yuklenıcı banka olarak da Cıtıbank ıle soz- leşrne yapılacagı belırrıldı Koç Holdıng'ın ortaklanndan Rahmi Koç, Semahat Arsel Sevgi Gönul ve Suna Kıraç da B grubu hısselenn yatınmcıla- ra, Koç Holdıng ıle aynı ko^ul- larda satılacağmı bıldırdıler Açıklamada, Vfıgros hıssele- nnın holdıng portföyunde bu- lunmadığı dıkkate alınarak Mıgro 1 ! sennayesının yuzde 10'una karşılık gelen mıktarda hıssenın Temel Tıcaret AŞ den satın alınacağı bıldınldı Bırlık olunacağına 5 e bolunulür Partılenn ılçe teşkılatlannın kapa- tılması gerekır Bunlar bırer men- faat şebekelen ll teşkılatlan da uye toplar Uye olsa ne olacak'' Üye olur, başka partıye oy kulla- nır Saçmasapan bır yapılanma Bana kalırsa partiler kapatıimah Partısiz demokrasıve geçılmelı - Kamu iktısadı teşebbüsierinin yok pahasına safılarak ozeüeştirii- diği bir donemdeyiz. Hükümetin uyguladığı özeUeşbrme politikası konusunda neler söyJeyeceksıniz? - Ben dev letm ekonomıdekı pa- yının azaltılmasından yanayım Hazıne topraklannı alıp katılım paylanmızı odeyıp kendı modelı- mızı varatryoruz Organıze sanayı bolgelen dersenızkendılen devle- te bu modelı empoze etmışlerdır Toprağı devlet verdığı ıçın onlar şekıllendırmış gıbı gönınuyor Ozelleştırme ıhalelennegıren şır- ketlenn çoğu Turk sermayesı Ozelleştırmeler Turkıye'nın ken- dı sanayıcılerıne yapılıyor -Turtdye'nın yeniden şekilk-nen dünyaduzeıu veozeüikleiçinde bu- lunduğu bolgede etkili olabilmesi için neler yapması gerekiyor? - Gerçekçı bır analız yapması gerekiyor Turkıye'nın uluslarara- sı sıstemde meydana gelen değı- şımlere paralel olarak ulkenın ıç sosyo- ekonomık dınamıklenyle siyasi yapısında da gozle gorulür onemlı değışımler yaşanıyor Bu değışımın kuraJ halıne geldığı Turkıye nın bulunduğu boigede dort tarafını saran ıstıkrarsızlık ıçınde denge unsuru olarak onem taşıyor Sovyetler Bırlığı'nın da- ğılması ve Turkıye'nın kuzeydo- ğu sınırlannda ıstıkrardan uzak ba- ğımsız dev letlenn ortaya çıkması, dünya polıtıkasına damgasını vu- racak olan enerjı kaynaklannın paylaşımı Turkıye nın Batı ıçınde- kı onemını daha da arttınyor Ekonomık ıhtıyaç ve çıkarlar onumuzdekı yıllarda Turk dış po- lıtıkasinın genel çerçevesını etkıle- meye devam edecek blkedekı sı- yası rejımın doğası, Turkıye'nın ozelhkîe Avrupalı devletlerle ılış- kılerını etkılemeye devam edecek Her ne kadar Avrupa Turkıye'yı dışarda bırakmıs olsa da, ulkemı- zın uzun vadelı hedeflen çerçeve- >ınde dıkkatlı ve maceradan uzak bır yaklaşımla çalışmalannı sûr- dunnesı gerekiyor -Son olarak demeğinizin i^levin- den yola çıkarak genç yabnmcûa- ra neler oneriyorsunuz? - Hlennevoğunbırşekıldekon- santre olmalan değışıme ve tekno- lojıye avak uydurmalan gerekiyor Dunyadakı gelısmelen takıp ede- rek Turkıye gerçeğını kavTamala- n \ e bu doğrultuda neler yapabıle- ceklerını somutlamalan lazım 3 yıldır Meclis denetiminden kaçınlan Emlak Bankası hesaplan KİT Komisyonu'nda 4 Devlet parasıyla devlet soyııldu'ANKARA(CumhuriyetBurosu)-Tür- kıye'de konut uretımı amacıyla kurulan ılk ve tek devlet bankası olma ozellığını taşıyan Turkıve Emlak Bankası nda (Em- lakbank)TurgutOzal ınbaşbakanlığıdo- nemınde eskı genel mudur Engin Civan'la başlayan soygun, TBV1M KİT Komısyo- nu'ndatartışıldı EmlakBankasi'ndanso- rumlu Devlet Bakanı Refaıddin Şahin sı- yası atamalar nedenıv le bankanın soyul- masınagozyumulduğunu belirterek, "Si- yasiler istediklerini yapmayan vönetidyi değiştirip vapacak birıni bûluyor. Bu an- layış nedenMe vetim bankası olarak ku- rulan Emlak Bankası bugtinku hale gel- di" dedı Genel mudurluğu donemınde banka olanaklannın usulsuz kredıler ve ıhale- lerle ruketıldığı savlanan Aydın Ayaydın ısedonemını suçlayan Yuksek Denetleme Kurulu (YDK) rapodannı 'hajal mahsu- liı'dıye nıtelendırerek kendısını savxındu Bankanın. D\ P lı ıktıdarlar donemın- de atanan yonetıcılennın hesaplan aklan- mayacağı endişesıy le 3 yıldır TBMM'den kaçırdıği 1993-1996 yıllanm kapsayan faalıyetlen dun TBMM KİT Komısyo- nu'nda goruşuldu Komısyonda, banka- nın ıktıdarlarındakı donemı göruşulen DYPdışında ıkndarpartılen vedığermu- halefet partılennın sozculen, 'doletpa- Iktıdar ve dığer muhalefet partılennin sözcülen, banka yonetıcılennın "ruş\et" karşılığı zaranna ışlen alması sonucu "devlet parasıyla devletm soyulduğu" görüşunü dıle getınrken genel miidür Erdın An, bankanın konut sektöründen çekılmesı gerektığını söyledı. rasıyla de\letin soyulduğu ve banka kre- diJerinin 5-6 aik-ye peşkeş çekikliği' göru- şunu dıle getırdıler DYP ıktıdarlannın atadığı yönetıcılenn dönemının ele alın- dığı komısyonda 1993-1995 yıllan ara- smda gorev yapan eskı genel mudür 4y - dın Ayaydın da hazır bulundu Komısyonda söz alan Emlakbank Ge- nel Müdüru Erdin An, Nısan 1998 ıtıba- nyla gen donmeyen kredılennı 20 4 tnl- yon lıra olarak açıkladı An, bankanın ko- nut sektorunden çekılmesı gerektığmı so> ledı FP Konya Mılletvekılı Veysel Candan, Emlakbank soygununun sınema fılmme konu olacak kadar ılgınç olduğunu belir- terek. sıyasılenn yonetımler üzennde et- kılı olduğunu. yönetıcılenn de yolsuzluk ve usulsüzluklere gözyumarak 'diyetöde- diğini' savundu Bankanın 15 mılyar lıralık odenmış sermayesıyle 6 aıle şırketıne 5 tnlyon lı- ranın uzennde tıcan kredı verdığıne dık- kat çeken Candan. "Banka 5-6 aileye peş- keş çekilmişör" dedı Bankanın ıyı araş- tırma vapmadan kredı verdığı şırİcetlenn kısa sure sonra bartığına dıkkat çeken Candan, TYT Bank'ın da kredı aldıktan 2 gun sonra battığını vurguladı Candan, 15 mılyar lıra ödenmış sermayesı olan bankanın 1 4 tnlyon lıralık reklamharca- ması yapmasının açıklaması olmadığını da vurguladı DSP Istanbul Mılletvekjlı Erdoğan Toprak ıse hesaplannın ıncelendığı do- nemde bankanın 'devletin malı deniz, >e- meyen domuz' anlayışıyla yonetıldığını belirterek u Gelin, bu malı denizoünaktan kurtanp donmzJara yedirmeyelim" dedı Toprak. bankanın stokunda 27 bın konut bulunmasına karşın 'neidfiğû belirsiz' ko- operatıflerden 200 konut alarak 'birileri- nizengin eftiğine' dıkkat çekerken, banka ıhalelennm hep aynı şırketlere venlmesı- nın dıkkat çekıcı olduğunu soyledı ANAP Gıresun Mılletvekılı Yavuz Kövmen ıse Hazıne ve dığer yetkılı ku- rumlann zarara yol açacağı kaygısıyla on- ay vermemesıne karşın bankanın Çerkez- koy konut projesını başlattığını soyledı Çerkezkoy ıhalesının yanlışlığı ortaday- ken, bankanın \wde 100 faızle kredı sağ- layıp müteahhıt fırmaya sıfır faızle 'ifra- zat' odemesı y aptığma dıkkat çeken Koy- men "Bankarun her işi, her işJemi reza- let" dıye konuşru Eleştınlenn ardından soz alan Devlet Bakanı Refaıddin Şahın, komısyon uye- lennın ıtırazlannın haklılığına ışaret ede- rek gorev egelırgelmez bankanın statusü- nun değıştınlerek konut üretımınden el çektınldığını söyledı Bakan. Emlakbank'ın bundan sonra yalnızca konut kredılen vereceğını ve bankacılık faalıyetlenne doneceğını bıl- dırdı Inşaatına başlanmamış yerler ıçın konut yapımının durdurulduğunu belır- ten Şahın. ıhaleyı alan fırmalarla kat kar- şılığı konut yapımı ıçın anlaşılma yoluna gıdıldığını aktardı Genel mudurluğu donemıne ılışkın eleştınlen vanıtlayan Aydın Ayaydın ıse kendısı donemınde gen donmeyen tek ku- ruş kredı olmadığını sa\unarak. kurumu zarara uğrattığı savlanan Bahçeşehır. Lodumlu ve Çerkezkoy projelennın, genel mudurluğu donemınden once baş- ladığını ılen ••urdu DYP'li Ufuk Söylemez için suç duyurusu ANK4RA (Cumhuriyet Bıiro- su) - Dev let Bakanı Guneş Taner bankalar yemınlı murakıplannca. geçen hukumet donemınde çeşıt- lı bankalann Bankalar Yasası'na aykın uygulamalan nedenıyletop- lam 35 rapor duzenlendığını açık- ladı Taner. mevzuata aykın davra- nışlan nedenıyle D\'P lı LfukSöy- lemez hakkmda Şışlı Cumhunyet Savcılığı'na suç duyurusunda bu- lunulduğunu bıldırdı Taner ANAP Manısa Mılletve- kılı Tevfik Dıker'ın yazılı soru onergesıne verdığı vanıtta. -54.hö- kumetin gorev de bulunduğu dö- nem içinde bankalar yeminli mu- rakıptannca düzenlenen35 rapor- dan 4 tanesi. mevzuataaykm uygu- lamalan yapan şorumlular hak- kında yasal ışlem tesıs edılmesı için ilgılı cumhuriyet savcıüklanna in- tikal cttirilmiştir. Soz konusu ra- porların 4 tanesine, konu edflen me>7uata aykın işlemlerin sorum- (ulan hakkında ise ilgilı bankalar- ca suç duyurusunda bulunuldu- ğundan ayTxa bir işlem yapdma- mısör" dedı Taner'ın verdığı bılgıye gore, bankalar yemınlı murakıplannca Turk Dış Tıcaret Bankası nda va- pılan ınceleme sonunda düzenle- nen raporda, bankanın Isvıçre'de kurulu Andre and Cıe S A ve Han- delfınanz-CCF Bank umanlı yurt- dışı muhabırlen nezdındekı depo hesaplannda yer alan paraların banka yonetımının bılgısı dışında hıçbır temınat almmaksızm Lapıs Grubu nadahılfirmalarakullandı- nldığı belırtıldı Raporda aynca TCY'nm 510 maddesı kapsamın- da suç oluşturan soz konusu ışlem- lenn sorumlulan olan eskı yonetım kurulu başkanı ve murahhas azası Büfend Ener ıle eskı banka genel muduru Ufuk Söylemez hakkında cezaı kovuşturmaya gıdılmesı ge- rektığı ıfade edıldı Taner ın yazılı vanıtında aynca, batan lmpexbank. TYT Bank ve Marmara Bank ta mevduatı bulu- nan mudılenn durumu ıle ılgılı de bılgı venldı Konuya ılışkın açık- lama şovle "Faalrvetferinın dur- duruJduğu tarihler ıtıbany la sozu edilen 3 bankada 50 bın 332 mudi- yeaittasarrufmevduattan toplamı 9.157 miharliradır. TasarrufMev duatı Sigorta Fonu tarafindan o ta- rihte \üruriukteolan mevzuatçer- çe\esinde, 47 bın 219 mudıye yapı- lan toplam odemetutan 3.822 mıl- yar liradır. Bu ödemeler sonucu, toplam mudılenn yuzde 81.4'unü olusruran 38 bın 426 kişınin mev- duatlannın tamamı ödenmişrir. \ uruıiuktekı mevzuat dahilinde, tasfive ışlemlen halen devam eden sozkonusu bankalardakı alacakla- nnı tamamen tahsiledemeyen mu- dilere Tasarruf Mevduaü Sigorta Fonu'nca ilave ödeme yapılması mumkun rHjlunmamaktadır." BENCE İZZETTİN ÖNDER Görüntünün Öğretisi Guneydoğu Asya knzı bıze ne oğrettı? Bu so- runun yanıtı, bence kureselleşmenın ya da finan- sal lıberalızasyonun sonuçlarından çok, kapıta- lızmın ıçsel dınamjklerını gozler onune sermeye yardımcı olabılır O nedenle boyfe bır konuya eğıl- mek keyıflı ve hatta yarartı da olabılır Ilk ağızdan şunu açıkça soyleyebılınz kı Dunya Bankası/IMF reçetelen çoğu ulkelen ve son ola- rak da Guneydoğu Asya ulkelennı knze surukle- dıkten sonra genye donup baktığımızda şunu go- ruyoruz kı, ne bu kurumlann unlu analıstlerı boy- le bır sonucu tahmın edebılmışler ne de boyle bır gıdışatın dınamıklennı anlayabılmışlerdır ABD'nın ve dığer Batılı ulkelerın unlu unıversıtelennın yuz- lerce ven ve değışken kullanarak gelıştırmış ol- dukları kantıtatıf tahmın yontemlerının ve sımu- lasyon teknıklerının de bu durumun ongorulme- sınde ve çozumunde fazla ışlevsel olmadjğı açı- ğa çıkmış bulunmaktadır Tum bu gelışmelere rağmen, ıktısat oğretısı hakkındakı ımanımız hıç- bır değışıklığe uğramamaktadır Zaten aksını bek- lemek de abes olurdu, zıra rasyonel bılgıler yeni bulgularla değışıme açık olduğu halde, ınançlar katı bır bıçımde ve anlamsız açıklamalarla koru- nur Bulgulardakı değışım karşısında ınançlann korunabılmesı ıçın bu değışımlenn tum sorumlu- luklannın sıstem dışında aranması gerekır Durum boyle ıken G-8'ler toplantısından son- ra yayımlanmış olan metınde, sankı tum bu ge- lışmeler olmamış gıbı, ancak Dunya Bankası/IMF reçetelennın tam olarak uygulanması ıle dunya- mızın bugun karşı karşıya bulunduğu sorunlann ustesınden gelınebıleceğı kuvvetle ıfade edılmek- tedır Çoken bılgı temellennın ımanı sarsmaması ıç\n ıkıncı ayağı, polıtık temellen sağlam tutmak kaçınılmaz gorulmektedır' Tanhte gorulen hemen tum kapıtalıst knzlenn yorumunda olduğu gıbı son krızde de sıstemın ıç dınamıklen ve ışleyışı goz ardı edılerek, knzın tum sorumluluğu aşın yatınm, mıllı para değennın sa- bıt tutulması vb gıbı tesadufi faktoriere ve bece- rıksızlıklere ızafe edılmeye çalışılmaktadır Irak knzınde Saddam olduğu gıbı, yenı knzde de Su- harto sahneye çıkanldı Ya bu kışıler olmasalar- dı' Kapıtalızm ve neolıberalızm bağımlılan tum bu knzlen dışsal faktorlerle açıklamaya çalışırken, kapıtalızm karşıtlannın bır bolumu de sıstemın artık can çekışmekte olduğu duşuncesıne kapıl- mış goruntusu ıçınde bulunmaktalar Her ıkı kamptakı fikırler de bence bır ve hatta aynı nok- tayı kaçırmaktadır O da, sekerek çeşıtlı coğrafi bolgelen yalayan kapıtalızm, ayak bastığı yerlen çokertırken, asıl govdeye yığınak yapmaktadır Guneydoğu ulkelen ekonomık ve malı çokuntu- ye uğrarken, hem finansal hem de reel uretıcı ke- sımlerde merkez lehıne mulkıyet değışımınesah- ne olmaktadır Başka bır deyışle, kapıtalızm ca- navan, ana govdesını gelışmış ulkeler uzennde gezdınrken, vantuzlan ıle bazı ulkelere abanıp, onlan tahnp pahasına kendı govdesını guçlendır- meye çalışmaktadır Boyle bır çevre-merkez ılışkısı ırdelenırken, zengın merkezın sınırlannın gıderek kuçulduğu de gozden kaçmamaktadır Ne ganp bır tecellıdır kı, şımdılık tek kutuplu kalan dunyamızda, uzennde guneşın batmayacağı duşunülen kapıtalızm, gı- derek karanlığa doğru yol almaktadır Son knzlenn ıktısat ıle ılgılı ıkı onemlı noktanın anlaşılmasına katkı yapmış olması gerekmekte- dır. Bunlardan bırıncısı, her ıktısadı oluşumun ka- çınılmaz sosyal sonuçlannın bulunduğudur Bu nedenle ıktısat polıtıkalan şekıllendınlırken bu- nun sadece mekanık sonuçları değıl, fakat ın- sansal boyutlarının da ırdelenmesı gerekmekte- dır Ikıncı nokta ıse her ıktısat teonsının gerçek ha- yattakı ışleyışının kâğıt uzenndekı mukemmellı- yette olmayacağınm ve boyle bır durumda kaba- hatın bıraz da soyut ve uçuk teonlerde aranma- sının anlaşılmasıdır Buna bağlı olarak, bu teon- lenn gerçek hayatta ne ışe yaradığının da ırde- lenmesı yoluna gıdılmelıdır Eğer bır teon kendı alanındakı çok olası bır gelışmeyı ongoremıyor ve bunun nedenlerını ınatçı bır bıçımde dış faktor- iere bağlamayı yeğlryor, çozumunde de gerçek- çı yaklaşım yapamıyorsa, uzennde duşunulmesı gereken çok şey var demektır Bu arada bızım payımıza duşen kuşkulu alan- lar ıse ıktısadı bızlere objektıf ve yansız bır bılım dıye sunanlar, ulkelen ve ekonomılen kalkındıra- caklarını savlayarak reçetelersunan Dunya Ban- kası/IMF polıtıkalan ve nıhayet bunlan savunan polıtıkacılardır Bu bağlamdakı kuşkuların yonu ıse ıkılıdır Tum bu ajanlar ve araçlar toplumdan mı, yoksa sermayeden mı yanadır? Sermaye ıle toplum, bırbınnı tamamlayan oğeler mıdır? Türkiye'nin insan kaynagı araştırılc lı Ekonomi Servisi - Malı danışmanlık ve msan kaynaklan konulannda hızmet veren danışmanlık şırketı Arthur Andersen 2000'h yıllarda Turkıye'nın msan kaynağı profılını ortaya koyabılmek amacıyla bırçalışmayaptı Arthur Andersen'ın gerçekleştırdığı çalışmanın sonucu onumuzdekı gunlerde bır rapor olarak yayımlanacak Tunzm, ılaç, otomotıv, tekstıl, fînans, medya, tuketım mallan, perakendecılık ve dayanıklı tuketım mallan gıbı sektorlerden, her sektor ıçın 30 ıle 40 arasında fırmanm katıldığı araştırmada, kuyumculuk, ağaç urunlen, kımya, sigorta, mobılyayan urunlen \e telekomunıkasyon sektorlennden seçılen şırket ve holdınglerle bırlıkte toplam 400 kuruluş yer aldı Araştırmaya katılacak şırketler îstanbul Sanayı Odası'nın yaptığı sıralamada yer alan ılk 750 şırketın yanı sıra Arthur Andersen'ın müşten portföyunden belırlendı Araştırmada sorulan sorularla, msan kaynaklan sureçlennın çeşıtlı fonksıyonlan ele alınarak bu fonksıyonlann Turkıye'dekı uygulamalannı ıncelemek amaçlandı Sonuç raporu kıtapçık halınde yayımlanacak araştırma, ınsan kaynaklannın Turkıye'dekı bugunkü durumunu ve gelecek 5 yıldakı gelışımlen ıçerecek