Katalog

7NİSAN1998SALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR 11 Sivil sinema örgütleri Kültür Bakanlığı'nın sektörden habersiz desteğini protesto ediyor Kapalı kapdar ardından destek CUMHUR CANBAZOĞLU Kültür Bakanlığı'nın bu sezon İrfan Tözüm'ün "Mum",AüfYümaz'ın "En Uzun Yokuluk". Banş Pirhasan'ın "ts- hak'ın Hikâyesi" ve Yılmaz Arslan'ın "Yara" adlı yapımlanna toplam 35 mil- yarlık destekte bulunacağının açıklan- masından sonra sivil sinema örgütleri uygulamadaki aksaklıklan protesto edi- yor. Sivil sinema örgütleri kararann açık- lanmasından önce bir araya gelerek du- rumu görüşmüş ve 19 Mart tarihli dilek- çeyle Kültür Bakanlıgı'ndan böyle bir fonun faaliyete geçirilmesinin resmi olarak kamuoyuna duyurulmamasının nedenini sormuş, etrafta dolaşan bazı dedıkodulann doğruluk derecesıni öğ- renmek istemişti. Gerekçenin altında Atrf Yılmaz Batıbeki (FlLM YÖN). Kadri Yurdatap (SE'SAM), Sabahat- tin Çetin (Ft YAP), Nur Sürer (ÇA- SOD), Tanju Gürsu (SODER), Nec- mettin Çobanoğlu (StNESEN) imzala- n vardı. Neydi bu dedikodular? Kurulda gö- rev yapan Irfan Tözüm'ün 'Mum' adlı projesine destek verileceğı söyleniyor- du. Aynca kurul üyelerinden sızan bil- giye göre yönetmen Cemal Şanın pro- jesine önce destek çıkılmış ancak top- lantıdan sonra bu proje bakanlık tarafın- dan devTe dışı btrakılmıştı... Bu işin kararöncesi yönü. Kimın pa- ra alacağının basın yoluyla açıklanma- sından sonra ortaya bir başka polemik daha çıktı. Banş Pirhasan 'İshak'ın Hi- kâyesi' projesini 'Usta Beni Öldürsene' adıyla sonuçlandırmıştı. Sinema örgüt- leri bitmiş bir filme destek parası ver- menin doğru olmadığını savunuyordu. Almanya'da Nur Sürer ve Halil Er- gün'lü kadroyla 'Yara' adlı fılmi çeken 'inema sektörü, bakanlığı, desteği resmi olarak duyurmamakla suçlarken; değerlendirme kurulunda yer alan Irfan Tözüm'ün projesine destek verilmesi, Cemal Şan'ın projesine onay çıktıktan sonra da vazgeçilmesi ve Banş Pirhasan'ın bitmiş filmine, Yılmaz Arslan'ın da çekimleri tamamlanmış projesine para aktanlması eleştiriliyor. Yılmaz Arslan'a 5 milyar ödenek çık- ması da hatalıydı. Söylenenlere göre pa- rası bittıği için oyunculara ödeme yapa- mayan Arslan filmin stüdyo işlemleri- ni sonuçlandıramamıştı ama projeye motor denmişti bir kere... Polemiğe taraf olmuş isimlerin gö- rüşlerini aldık. Irfan Tözüm projesinin değerlendiri- leceği kurulda görev yapmasının huku- ken mümkün olmadığını, istifa ettiğin- den oylamanın yapıldığı son toplantıda bulunmadığını söylüyor: "1990 yıhn- dan bu yana, çeşitli iktidar değişikİikle- rine rağmen Kültür Bakanlığı'nın des- tekleme kurulunda görev yapıyorum. Bunun nedeni sektörü en ivi temsil ede- cek biri olmam herhalde. llk toplanbyı geçen aralık a>inda İstanbul Telif Hak- lan ve Sinema Ccnel Müdürlüğü'nde yapbk. Kurulda sektörü temsil eden Ka- dir Inanır, Ziya Öztan, müzik konusun- da Timur Selçuk vardı. Bakanlık \etki- lilerinin de katıldığı toplantı SESAM'da yapüdı. Dolayısıyla sektörün karariar- dan haberi olmadığı gibi bir iddia doğ- ru değil. O toplantıda kararlar şubat aymdaki toplanbya bırakıkİL Hukuksal olarak komisyonda bulunan birinin pro- jesinin değerlendirilmesi mümkün ol- madtğmdan ben o görevimden istifa et- tim ve son değerlendirme toplanüsında buiunmadun. Zaten 1990'dan bu yana projeyle bakanlığa başvurduğumda hep otomatikman istifa ettim ve sonra da filmlerimi > aptım. Neden o zaman değil de şimdi bir şey söylüyoriar merak edi- yorum." SESAM başkanı Kadri Yurdatap ba- kanlığın sinemacılara duyurmadan uy- gulamayı başlatmasına ve kurulda gö- rev yapan İrfan Tözüm'e para verilme- sine itiraz ettiklerini söylüyor: "Biz sinemamn bu yeni döneminde insanlan uygulama konusunda bilgflen- dirmeden o kunılun içinde olan bir ki- şiye para verilmesine itiraz ediyoruz. Ay- rümak kapının dışına çıkıp orada bek- lemekdeğüdir. Kurulda SESAM 'danda adam yok aynca. Sayayım kimin oldu- ğunu kurulda; müşteşar yardımcısı Ab- dullah Dörtlemez,Telif Haklanve Sine- ma Genel Müdürü Gürbüz Mutlu, mü- zik temsilcisi Timur Selçuk, sinema tem- silcisi İrfan Tözüm ve Aytaç Arman, Ba- kan'ın tayin ettigi Ziya Öztan'la Anka- ralı bir hanım bakanlık temsilcisi, yedi kişiler. Bize açık açık, 'Para vereceğiz. senaryolannızı gönderin' demiyortar. Ondan sonra el alündan senaryolar gi- diyor. Türk sinemasuun on beş film ya- pacak kapasiteye gelmesini istiyoruz, Beş tanesine Eurimages yardım ediyor. On tanesine de Kültür Bakanlığı'nın yardım etmesini diliyonız," El alündan iş yürütülmemeli 'En Uzun Yokuluk' projesine Türk Sinemasını Destekleme Fonu'ndan 10 milyar yardım aynlan Atıf Yılmaz, bu- na rağmen sivil sinema örgütlerinin Kültür Bakanlığı 'na gönderdiği protes- to faksının altına imza atmasmı şöyle açıklıyor: " Böyle bir uygulamadan ço- ğu insanın haberi olmadı. Ben de son anda tesadüfen öğrendim. Sektöre Kül- tür Bakanltgı'ıun vereceği destekle flgi- li hiçbir haber ulaştınlmadı. Ciddi bir iş yapılıyorsa herkesin yaraıianacağı hale getirilmesi, el altmdan iş yüriitülmeme- si gerekir. Tepkimin ilk nedeni bu. Ayn- ca, zannedersem, kuruklaki arkadaşlar Cemal Şan'ın projesinin geçtiğini söyle- mişter, sonra geçmediği anlaşılmış; yani ortada belirsiz, dedikoduya açık bir du- rum var." Son on yıldır dört filmde rol alan Streep, düşük bütçeli bir filme 'evet' dedi Zor rollerin kaduıı... Carto CriveOi'nin Maria Magdalena adlı yapıtı. Rijk Museum'da iki flginç sergi Kühür Servisi - Amster- dam Rijk Museum 25 Ni- san-12 Mayıs tarihleri ara- sında 'Dranings From The Golden Age" başhklı bir sergi düzenliyor. 17. yüzyıl çizimleri ko- nusunda dünyanın saygın koleksiyonlanndan birine sahip olan Rijk Museum önümüzdeki yıllarda bu koleksiyonlan seri halinde yayımlayacak.Sergide yü- ze yakın sanatçının yapıtla- n izleyicilerle buluşacak. Bu sanatçılar arasında Van Goyen, Saenredam, Aver- camp ve Adrian van de Venne'nin de yapıtlan bu- lunuyor. Bu sergi kapsamında ay- nca Marjin Schapelho- uman ve Peter Schat- born'un hazırladığı iki cilt- lik '17. Yüzyüda HoUanda Çizimleri: 1580-1600 Yüla- n Arasında \ aşamış Sanat- çılar'başlıklı katalog da ya- yımlanacak. 250 sayfadan oluşan katalogda 750 il- lüstrasyon bulunuyor. Rijk Museum'da aynca yaz sergileri kapsamında 10 Nisan-30 Ağustos tarih- leri arasında 'Venedik Res- minin Değişimi, Tempe- ra'dan Yağbboya'ya başhk- lı bir sergi daha açılacak. Venedik resim konula- nnda büyük değişim göste- ren 1460-1560İ1 \ıllann konu edildiği sergide Cri- velli, Veronese, Pordenone ve Tînterettogibi sanatçıla- nn yapıtlanna yer verile- cek. • Meryl Streep, üç Tony ödülü kazanan "Lughnasa'da Dans ; £tmek."adhoyunun sinema uyarlamasında rol aldı. Film, Irlanda'nın JSSIZ bir kasabasında yaşayan beş kız kardeşin öyküsünü anlatıyor. Küttür Servisi - Son on yıl içinde yalnızca dört filmde rol alan ve Ameri- kan sinemasının orta yaş- lı kadin oyunculannı ye- terince değerlendirme- mesini eleştiren Meryl Streep, çareyi Avrupa si- nemasında buldu. Uzun süredir Amerika dışında- ki projeleri reddeden Streep, düşük bütçeli bir Avrupa yapımında rol al- mayı kabul etti. "Lugh- nasa'da Dans Etmek n (Dancing at Lughnasa) adlı filmin yapımcısı No- el Pearson'ın. aslında Meryl Streep'i oynatacak bütçesi yoktu; ancak söz konusu proje için bir baş- kasını düşünmemişti bile. Söz konusu proje, ya- zar Brian Friel" in 1930'lu yıllann trlanda'sında ya- şayan beş kız kardeşin ko- mik ve dokunaklı öykü- sünü anlattığı oyununun sinema uyarlaması. 1990 yılında Dublin'deki Ab- bey Tiyatrosu'nda ilk kez sahnelendiğinde büyük başan elde eden oyun, he- men sonra Londra'daki Ulusal Tiyatro'da izleyici karşısına çıkmış ve kapa- lı gişe oynamaya başla- mıştı. "Lughnasa'da Dans Etmek" adlı oyunun Broadway'e yollanması da uzun sürmedi. Eleştir- menlerin de yoğun beğe- nisini kazanan oyun, üç Tony ödülü kazandı. Peki, Meryl Streep gibi bir yıldızı bu oyunun fil- minde. üstelik 'evde kal- mış' kız kardeşlerin en yaşlısı olarak oynatmak nereden aklına geliyor ya- pımcı Pearson'ın? "İçim- den o gekü_." diye yanıt- lıyor. 1989 yılında büyük başan kazanan "Sol Aya- ğun" (My Left Foot) fıl- minin başanlı yapımcısı Noel Pearson. Irlanda film endüstrisinin önde gelen isimlerinden biri olan Pearson'ın, Meryl Streep isminde ısrarlı ol- masının bir diğer nedeni de gişe konusuydu kuşku- suz. Noel Pearson'ın Meryl Meryl Streep ve aksanları... "Lughnasa 'da DansEtmek", Meryl Strtep infarklı aksanlan denediğifılm kariyerineyöresel bir trlanda aksanını da eklemiş oluyor. Meryl Streep, Amerikan sinemasının bu alanda en başanlı oyuncusu sayılıyor 1988yapımı "Karanhkta Bir ÇığUk" (A Cry in the Dark)fılminde Avustralya aksamyla hrnuşan Meryl Streep 'in bir diğer özelliği de farklı aksanlar gerektiren zor rollerden kaçınmaması... Meryl Streep, 1981 yılında "Fnuısız Teğmeninin Kadını"nda (The French Lieutenant's Woman) bir Ingiliz kadımnı, 1978yapımı "Avcı''da (TheDeer Hunter) Polonya asılh bir Amerikalı yı, 1982yapımı "Sophie'nin Seçimi"nde (Sophie 's Choice) Auschmtz 'ten kurtulan bir Polonyalı 'yı, 1995 yapımı "Madison Köprüsü " (The Bridges of Madison County)fılminde Amerika 'ya yerleşmiş bir ttalyan 'ı, 1985 yapımı "Benim Afrikam "da (Oui ofAfrica) asil bir Danimarka 'lı kadını oynamıştı. Meryl Streep 'in önümüzdeki günlerde de tskoçya Kraliçesi Mary'yi oynamayı düşündüğü söyleniypr. s ^; Marvl Streep 'Lughnasa'da Dans Etmek adL oyunun sinema uyarlamasında rol ahyor. Streep'i ikna edebilmesi gerekiyordu önce. Ünlü yıldiz. orta yaşlı bir Irlan- dalı öğretmeni oynamayı kabul edecek miydi? Pe- ki ya bu Avrupa filmini çevirmek için Irlanda'ya gelir miydi? "Asıl zorluğu çıkaran, menajerler. Ama ben Meryl Streep'in bü- rosundaki alt düzey yetki- lilerden biriyle görüştüm. Isteklerimi iletti \t Streep kısa süre içinde İrian- da'ya seve seve gelebilece- ği haberini yolladı" dıyor Pearson. Senaryo Stre- ep'e yollandı. Aylarca bekleyebileçeğini söyle- mişlerdi ona... Oysa öyle olmadı: •'Senaryo pazar- tesi eline geçmişti. Çar- şamba günü evet dedi." Sonradan ortaya çıktı ki Meryl Streep, Yale Dra- ma Okulu'ndayken oyun yazan Brian Friei'in bazı yapıtlannı okumuştu ve projeyi reddetmek bir ya-' na, Lughnasa'da oynama- ya hevesliydi. Yönetmenliğini Pat O'Connor'un üstlendiği 12 milyon sterlin bütçeli "Lughnasa'da Dans Et- mek", lrlandalı yoksul bir aılenin öyküsünü anlatı- yor. Hiç evlenmemiş beş kız kardeş ile onların Af- rika'da ölümcül bir hasta- lığa yakalanarak ülkesine dönen Katolik rahibi er- kek kardeşlerinin etrafın- da örülen filmde Stre- ep'in yanı sıra Michael Gambon, Catharine McCormack, Kath\ Bur- ke, Sophie Thompson ve Brid Brennan rol ahyor. Filmdeki tüm bu insanla- n Streep'in oynadığı ka- rakter, ailenin en büyüğü, özverili Kate bir arada tu- tuyor. Filmde Meryl Streep'in aksanlar repertuvanna bir yenısı eklenecek. O yöre- de konuşulan Donegal aksanının, özellikle zor olduğu söyleniyor. Ancak Lughnasa'nın, Amerikan sinemasında orta yaşlı ka- dın oyunculara karşı ay- nmcıİık yapıldığını savu- nan Meryl Streep için ye- ni bir fırsat olduğu söyle- niyor. Ünlü yıldız, son 10 yılda yalnızca dört filmde rol aldı. Pearson, "Lugh- nasa, bir Meryl Streep fil- mi değil. Bir yıldız filmi değil. Bu bir ekip çalışma- sı ve Meryl Streep de za- ten bu nedenle bu proje- den son derece zevk aldı" diyor. Dublin yakınlannda ol- dukça ıssız bir bölge olan Wicklow'da 10 haftada çekilen filmi Dublin'deki açılışında seyreden Brian Friel' in, oyununun beyaz- perdedeki yansımasını beğendiği söyleniyor. Pearson, "Bu filmde öyle büyük özel efektler yok. Küfür yok, seks yok, şiddet yok. Beş kız karde- şin, öykünün gerektirdiği zamansal süreçte anlatı- lan \aşamı var yalnızca— Bir performans filmi bu. Beş kadınla film yapmak kolay iş değil. Biz onlann Donegal'daki zor, ama onurlu yaşamını anlarük ve sanınm başardık" di- yor. "Lughnesa'da Dans Et- mek" fılminin Türkiye si- nemalannda ne zaman gösterileceği henüz bilin- miyor. 21 Nisan Dünya Şiir Günü • Kühür Servisi - Bütün dünyanın Türk şairlerinin önerisiyle benimsediği 'Dünya ŞıırGünü" 21 Nisan Salı akşamı Atatürk Kültür Merkezi'nde kutlanıyor. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. PEN Yazarlar Derneği ve Şiir Uzayı Laboratuvan'nın işbirliği ile düzenlenen kutlama gecesine çok sayıda şair katılarak kendi şiirlerini okuyacaklar. Gecede aynca hayatta olmayan şairlerin yapıtlanndan ve dünya şiirinden çeşitli ömekler de sunulacak. Girişin ücretsiz ve herkese açık olduğu 'Dünya Şiir Günü' kutlama gecesinde saat 21.00'den itibaren tlhan Berk dünya şairleri için hazırladığı mesajı okurken, Akgün Akova, Ataol Behramoğlu, Anf Damar, Refık Durbaş, Turgay Fişekçi, Gülseli Inal, küçük lskender, Şükran Kurdakul. Lale Müldür, Kemal Özer, Sennur Sezer ve Hilmi Yavuz kendi şiirlerinden örnekler sunacak. Selma Ceylan'dan Çıldırtan Namus • Kültür Servisi - Almanya'da yaşayan Türk gençliğinin dramını yakından gözlemleyen Selma Ceylan'ın 'Çıldırtan Namus' adlı kitabı Milliyet Yayınlan'ndan çıktı. Kitapta, iki toplumun katı kurallan, din farklan ve manevi değerleri arasında sıkışıp kalan, psikolojik bunalıma düşen. hayatı sadece 'namusu'yla sınırlı bir genç kızın başmdan geçenler konu alınıyor. Kültür Bakanlığı sınavla sanatçı alıyon • ANKARA (AA) - Kültür Bakanlığı, sınavla sözleşmeli sanatçı ile sahne uzmanları alacağını açıkladı. Bakanlığa Ankara'da çalıştınlmak üzere 7 orkestra, 3 bale, 8 koro sanatçısı ile 3 uzman memur, sahne müdürü yardımcısı, 5 uzman kostümcü, 3 uzman marangoz, 2 ışık uzmanı, bırerboyacı rezilatör ve kaşör, 2'şer sahne demircisi, aksesuvarcı ve bezlemeci ile 12 sahne makinisti alınacak. Sınav için başvurular 24 Nisan 1998 tarihine kadar Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı Personel Şube Müdürlüğü'ne yapılırken sınaviar 5 Mayıs 1998 Salı günü genel müdürlük binasında saat 09.30'da uygulamalı ve mülakat olarak gerçekleştirilecek. Milli Vanilti'mn üyelerinden Rob Pilatus öldü • Kültür Servisi - Milli Vanıllı grubunun üyelerinden Rob Pilatus Frankfurt'ta birotel odasında ölü bulundu. Ağız \e burun çevresi kan içinde olan şarkıcının kalp yetmezliginden öldüğü anlaşıldı. Milli Vanilli'nin eski menejeri Frank Farian. Pilatus'un uyuşturucu tedavisi gördüğünü açıklarken otopsi yapılmadığı çin ölüm ndeninin uyuşturucu olup olmadığının bilinmedığını belirtti. Pilatus, 1988 yılında Amerikalı Fabrice Morvan'la birlikte 'Girl You Know ıt's true' ve 'Girl I'am Gonna Miss You' gibi hit parçalan sayesınde 14 milyon albüm satmış. ancak kayıtlarda kendi seslerini kullanmadıklannın ve konserlerde playback yaptıklannın anlaşılması üzerine tamamen gözden düşmüşlerdi. Pilatus'un son günlerde yeni birçıkışın hazırhklan içinde olduğu açklandı. lyon Müzşsi yeniden açılıyor • Kühür Servisi - Fransa'nın LOUVTC dan sonra ikinci büyük müzesi olan Lyon Müzesi sekiz yıllık yenileme çalışmalannın ardından kapılannı yeniden sanatseverlere açtı. 17. yüzyılda kurulan güzel sanatlar müzesinde Antik Mısır yapıtlanndan Ortaçağ heykellerine, Italyan Rönesans resimlerinden Fransız tzlenimcılere kadar uzanan çok çeşitli yapıtlar bulunuyor. 1990 yılında başlayan yenileme çalışmalan yaklaşık 66 milyon dolara mal oldu. Açılış kutlamalan nedeniyle müzede Henri Matisse'in 100 resmıne, 35 lzlenimci ressamın yapıtına yer veriliyor. Yasemm Şenel'in resim sepgisi • Kühür Servisi - Yaşamını ve sanat çalışmalannı Belçika'da sürdüren Yasemin Şenel'in resimleri 15 Nisan'dan itibaren Teşvikiye Sanat Galerisi'nde sergilenecek. Sanatçının çalışmalan. bilinçaltının dışavurumu olarak kabul edilirken tuval repertuvanndaki motifler bilinçaltının yansımalanyla oluşuyor. Şenel'in simgesel birtakın biçimterle oluşturdugu çalışmalan Kuzey Avrupalı sanatçılann resim anlayışıyla bir uygunluk gösteriyor. Sanatçının Türkiye'deki yaşamından kalan izlenimlerle Belçika'daki yaşantısının sentezhi sunduğu yapıtlan 10 Mayıs'a dek izlenebilir. Sakpmar ve Tatu Akbank Oda Orkestrası'yla buluşacak • Kültür Servisi - Akbank Oda Orkestrası 29 Nisar Çarşamba günü Sabancı Center Hacı Ömer Sabancı Salonu'nda müzikseverlerle buluşacak. Ender Sakpınar'ın yöneteceği konserin solisti GülşenTanı Konserde Antonio Vivaldi, Johann Sebastian Bach, Gustav Holst ve Carl Niesen'in yapıtlan seslendirilecek. Sekiz yüz bin TL değerindekı biletler Akbank Nişantaşı, Beşiktaş, Bahariye şubeleri ile Aksanat'tan temin edilebilir. Berna Erkün'ün Başucu Kitabı • Kültür Servisi - Ressam Berna Erkün'ün Bası Kitabı' başhklı sergisi 15 Nisan'da Nellı Sanat Galerisi'nde açılıyor Erkün sergisinin kişiliğürizîı çocuk ben'den yetişkin ben'e gelişimıni, çocukbcı ile yetişkin ben'in karşılıklı ilışkilerini ve tanhsd olarak çocuk ve çocukluk tanımlamalannın karşılaştınlmasını konu aldığını belirtiyor. 198Sîxn beri altı kişisel sergi açan Berna Erkün, 16 kez karma sergilere de katıldı. Erkün'ün yedincı "«aşad sergisi olan Başucu Kitabı sergisınde tuval ve kipt üzerine boya tekniğini kullanarak ürettiği yer ahyor.