Katalog

fjmT Cumhuriyet L^^ kitap kulübü Çelişkilı düşüncelere dinginlikve incelik •ÇAĞDAŞ YAYINLARFnda. Turkocağı Cad No' 39/41 (34334(Cagaloglu/lstanbul Te(:(212)514 01 96 Faks.(212)514 01 95 Cu mhuriyet fgT Cumhuriyet L^^ kitap kulübü KİTAP benzersizliği keşfe yarar. KİTAP ADANA SERGİ SALONUNDA... Çınariı Mah. 5 Sok. Çınartı Işhanı No:2 Kat1 (Sabana Iş Merttezı Artas' Adana Tel:(322)3631211 Faks.(322)3631215 74. YIL SAYI: 26501 / 150000 TL (KDVıçinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-7997) 28NİSAN1998SALI Ankara'da gündem seçim tartışmalarma kilitlendi; Yılmaz'dan geri adım sinyalleri Uzlaşma bitiyor• Yılmaz ile CHP lideri Baykal'ın uzlaştıklan "yeni hükümetle iki seçim birlikte" formülü iktidann diğer iki ortağına takıldı. DSP Parti Meclisi'nin "Baykal istiyorsa hükümeti düşürsün" restine karşılık CHP Genel Başkanı, muhatabının Yılmaz olduğunu ve resmi tavnnı beklediklerini söyledi. • Başbakan Mesut Yılmaz' ın partisinin içinden de söz konusu formüle karşı sesler çıkmaya başladı. Başbakan Yılmaz bunun üzerine "CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın yeni bir durum değerlendirmesi yapacağını sanıyorum. Ne benim partim ne de hükümetim erken seçimden yanadır" dedi. • Deniz Baykal'a CHP içinden de tepkiler geldiğini vurgulayan Bülent Ecevit, "Herhalde eğilimini gözden geçirecektir" dedi. FP'li Salih Kapusuz, seçimin en geç sonbaharda yapılması gerektiğini sa\oxndu. CHP kurmaylan ise "Demek ki Başbakan Yılmaz'ın hükümette ağırlığı yokmuş" yorumunu yaptılar. CHP ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Mesut Yılmaz ile CHP Genel Baş- kanı Deniz Baykalın "1999 ilkbahannda çifte seçim. ekimde yeni hükümet" uz- laşması. DSP ve DTP enge- line takıldı. Başbakan Yar- dımcısı BülentEcevit "Bay- kal'ın yeniden durum değer- lendirmesi yapmasf nı iste- di. CHP li'den Baykal ise Başbakan Yılmaz'ın "resmi tavnnı öğrendikten sonra de- ğerlendirmeyapacağınr bil- dirdi. DSP Parti Meclısi'nin "hükümeti düşürsün" res- tiyle ilgili olarak Baykal. "O Başbakan'ı ügilendiriyor. Biz Başbakan'la görüştük, mu- hatabımo" değerlendirmesi yaptı. Yılmaz ile Baykal'ın "Ekimden sonra seçim hükümeti kurula- rak 1999 Martı'nda yerel ve genel seçimle- rin birlikte yapılması" konusunda vardık- lan uzlaşma ortada kaldı. DTP ve DSP bu uzlaşma noktasına açıkça "hayır" derken Yılmaz. partisinden de tepkı gördü. Yıl- maz bu noktada, "BavkaTın veni bir du- KURULTAY ÖNCESİ SESLER YÜKSELDt CHP'de parti içi çekişme büyüyor • CHP Izmir Milletvekili Aydın Güven Gürkan, Istanbul Milletvekili Ercan Karakaş, Içel Milletvekili Fikri Sağlar ve Ankara Milletvekili Seyfi Oktay'ın yaptıklan ortak açıklamada partilerinden habersiz seçim takvimi belirleyen liderleri eleştiren çıkışlan yankı buldu. Baykal, "bu görüşlerin grupta ve yetkili kurullarda dile getirilmesi" gereğini vurguladı. 4 milletvekili ise grupta genel görüşme açılması için verdikleri önergelerin defalarca reddedüdiğini. ahnan kararlan yetkili kurullara danışmanın da yönetimin görevi olduğunu söyledi. • 5. Sayfada DTP LİDERİ HÜSAMETTİN CİNDORUK 'Lidersiz hükümete destek veririz' • Demokrat Türkiye Partisi Genel Başkanı Hûsamettin Cindoruk, kurulması planlanan seçim hükümetinin bir parlamentenn başbakanhğmda, parti üderlerinin katılımı olmaksızin yûrûtülmesini önerdi. Hûsamettin Cindoruk, Başbakan Mesut Yılmaz ve Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Deniz Baykal'ın üzerinde uzlaştıklan seçim tarihine itiraz etmediklerini söyledi. Hûsamettin Cindoruk, 1 Ekim'de bağımsız bir başbâkanın başkanhğında yeni hükümetin kurulmasına karşı olduklannı kaydetti. • 5. Sayfada nım değerlendirmesi yapacağını sanıyo- rum. Ne benim partim ne de hükümetim erken seçimden yanadır" diyerek geri adım atmaya hazırlandığı mesajını verdi. Başbakan Yardımcısı Ecevit de Anayasa Mahkemesi nin 36. kuruluşyıldönümütö- renıne gelışi sırasında yöneltilen sorular üzenne. "Baykal herhalde seçim talebini gözden geçirecek. Çünkü kendi partisi için- den bile tepkiler aldı. Bütün kamumu. bü- tün medyadan tepki aklı. Kendisini en çok destekle>enlerden bile tepkiler geldi. Onun için herhalde eğilimini gözden geçirecek- tir" dedi. Gazetecilerin "Siz de bu vönde çağnda bulunuyor ımısunuz" sorusuna Ecevit. "Çağnda bulunmama gerek yok. Herhalde kendisi gereğini düşünccektir" karşıhğını verdi. Ece\it, "Bunlararağmen 1998'te seçim olabilir mi" sorusu üzerine de "Ben seçim tarihi telafFuz etmenin bile memlekete faydası olmadığını söyiemiştim. Onun için ian verirseniz ya- nrt vermeyeyim" dedi. Baş- bakan Yardımcısı ve Milli Savunma Bakanı lsmetSez- gûı de "Zaten bu olay Saym Ba>kal ile Sayın Yılmaz ara- sında oluşan bir olay. Ne ya- pacaklannı bilemem. Bunu kendilerinesorun" diye ko- nuştu. Hükümet ortaklannın tavn ve Yılmaz'ın son açık- lamalan CHP yönetıminde rahatsızhk yarattı. CHP kurmaylan, "Başbakan'ın demek ki hükümette yeter- li ağırlığı yokmuş. Karar verme yetkisi bulunmuyor- muş. Bu. öncelikle kendisi açısından yorumlanmaya değer" dedıler. CHP'n'in bugünkü grup toplantısın- da. gelınen noktanın değerlendirilebilece- ği bildirildı. CHP lideri Baykal, dün Cum- huriyet'in sorulannı yanıtlarken "Başba- kan'ın resmi tavnnı bir öğrenmek istiyo- rum. Gazetelerde farklı versiyonlar var. M Arkası Sa. 17,Sü.8'de Gereksiz Şeyler.. Birbirine benzeyen iki insan için "Hık demiş, bırbirinın bur- nundan düşmüş" denir. Hiç kuşkusuz, bu deyiş Mesut Yılmaz ile Tansu Çiller için kul- lanılamaz; birinin ba\an. oteki- nin ba> olması bir \ana, kişilik- leri de farklıdır. Bayan Ciller'inçeliskilida>ra- nışlan, kendisine dönük güven duygulannı çoktan silip süpür- müş; bu kanu yalnız içerde değil, dış dünyada da kökleşmiştir. Bay Yılmaz isegöriinüşte ağır- başlı. adım atarken dikkatli. ko- nuşurken gırtlağın dokuz boğum olduğunu unurmayan bir kişi iz- lenimi verhordu. Ancak son günlerde bu izleni- mi silebilecek ola> lar üst üste ya- şanmaya başladı. Sayın Yılrnaz hiç beklenmedik biçimde ve durup dururken, kendisinin, partisinin, koalisyo- nun, hatta ülkesinin başına iş açacaktutum vedavranışlara gi- rebiliyor. Bunun son ömeği 23 Nisan bayramında CHP lideri Baykal ile yapnğı konuşmasın- dan sonra bir tozkoparan fırtına- sının si\asal \aşamda kopması- dır. Buna benzer bir tozkoparan fırtınasını, Sayın Yılmaz. son Gürcistan gezisinde üç gazeteci- ye yapbğı gereksiz açıklamalar- la estirmiş. hükümetle Genelkur- may'ın arası şekerrenge bürün- müştür. • Türkiye'de alnapısı hazırlan- mayan bir seçimin hiçbir işe ya- ramayacağı konusunda tam bir fikir birtiği var. Her se> den önce siyasal partilerin halkın eğilimi- ni siyasal iktidara taşıyabilecek bir seçim düzenini elbirüğiyle ko- tarmalan zorunluğu ortaya çıkı- yor. Seçim bir yü önce olmuş >a da iki yıl sonra olmuş önemi yok... Çünkü bu seçim ortammda bir tek partinin sandıktan çıka- rak ülkenin yazgısına tek başına el koyacağına ilişkin iddialara kulak veren bir AJlah'm klılunu bulamazsınız. Yılmaz ile Baykal'ın bir araya . gelerek seçim tarihini saptama- lan, siyasal. ekonomik. toplum- sal yaşam üzerine boca edilmiş bir ko\a soğuk su etkisi \arattL Başbakan Mesut Yılmaz'ın durup dururken ve ortaklanna danışmadan CHP lideri Bay- kal'a bu yolda söz vermesinin hikmetini açıklamak olanaksu- dır. • Sayın Baykal da gün geçtikçe ne yapacağım bilemez bir kişi gö- rüntüsü yaratmaktadır; CHP'- nin 'Üçlü Koalisyon" karşısın- daki tutum ve davranışlan ede- bi\anmızdapekünlü "BırTered- düdün Romanı"na dönüştü. CHP yönetiminin tutumuna parti içinden bile muhalefet ses- leri yükselirken fa/Ja söze ne ha- cet_ CumhuHyet Anayasa Mahkemesi Başkanı'ndan askeri darbe dönemi mevzuatına tepki Sezer: 12 Eylül yargılansın• Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, 12 Eylül dönemini yargı denetimi dışında tutan anayasa hükmünün değiştirilmesini istedi. 12 Eylül'de çıkanlan 626 yasanın denetlenemediğini söyleyen Sezer, "Hukukun üstünlüğünün sağlanması için anayasanın geçici 15. maddesinin yürürlükten kaldı rılması gerekmektedir" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Büro- su)-Anayasa Mahkemesi Başka- nı Ahmet Necdet Sezer; 12 Eylül askeri darbecilerinin her türlü ka- rar ve tasarruflan ile darbe döne- minin yasal düzenlernelerini yar- gı denetimi dışında tutan anayasa hükmünün değiştirilmesini istedi. 12 Eylül 1980 ile 7 Aralık 1983 ta- rihleri arasında çıkanlan 626 ya- sanın denetlenemediğini anımsa- tan Sezer. "Hukukun üstünlüğü- nün sağlanması için anayasanın geçici 15. maddesinin yürürlükten kaldınlması gerekmektedir" dedi. Anayasa Mahkemesi'nin 36. ku- ruluş yıldönümü dün kutlandı. • Arkası Sa. 17,SiL3 'te ADI 'GEClCf KENDİ SEZER, DEMIREL'İ KAPIDA KARŞILADI - Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşunun 36. yıldönümü nedeniyle düzenlenen tö- MCAL1CI' MADDE renlere katılan Cumhurbaşkanı Süleyman Demiren, yüksek mahkeme başkanı Ahmet Necdet Sezer karşıladı. (Fotoğraf: AA) • / 7. Sayfada 4 Türkiye, Ceyhan koşulunu getirdT Norveç Dışişleri Bakanı Vollebaek "Safolabüirim, ama küreselleşme ve sosyal devlet örtüşebilir " dedi LALE SARIİBRAHtMOGLU OSLO - Norveç'te İktidardaki merkez sağ azınlık hükümetinin Dışişleri Bakanı Knut Vollebaek. Dışişleri Bakanı İsmailCemın 7 Mayıs'ta ülkesine yapacağı ziya- ret öncesinde bir grup Türk gaze- tecisi ile yaptığı söyleşide insan haklan uygulamalannın iki ülke ilişkilerinin ana eksenini oluştur- dıgunaişaretetn.Norveç'tePKK'nin siyasi kanadı ERNK'nin bürosu bulunuyor. Norveç Dışişleri Ba- kanı Vollebaek'a yönelttiğimız sorular ve yanıtlan şöyle: - Türkiye ile Norveç arasında- ki ilişkilerde ana eksen insan hak- lan iken ekonomik alanda da ge- lişen bir işbirliği yaşanıyor. Eko- nomik ilişkilcr Türkiy e'deki insan haklanna bakışınızda birdeğişik- liğe yol açb mı? VOLLEBAEK: Öncelikle bi- zim Kürt sorunu konusundaki ba- kış açımız PK.K ile aynı çizgide değil. PKK'nin destekçisi deği- lim. Pek çok vesileyle de belirtti- ğimiz gibi, PKK. gibi siyasi bir gruba destek vermiyoruz. PKK'nin Kürt sorununu çözüm yöntemle- rine destek vermiyoruz ve şiddet- le karşıyız, çünkü çok ileri gitti. Ancak bu görüşlerimiz bizim Kürt sorunu konusunda endişe et- mediğimizanlamınagelmez. Biz Kürt sorununu bir insan haklan ve Türkiye'de bir azınlık sorunu • Arkası Sa. 17, Sü. 3'te GUNCEL CLNEYT ARCAYUREK Yalanı Yalanlamak! Türk demokrasisinde 23 Nisan'da söylenenleri 26 Nisan'da yalanlamanın ya da kabul ettiği ilkeleri da- ha sonraki günlerde reddetmenin adı: Siyaset yapmak! Dünyanın niçbir demokratik ülkesinde partilerve li- derler. bizdeki kadar omurgasız değil. Sözüne güvendiğimiz lider bile eğilip bükülüyor. • A rkası Sa. 17, Sü. 1 'de Mimarlar Odası'nda 'korumaya' devam MimarlarOdası Merkez Genel Kurulu'nda seçimi kazanan '2000'lere Doğru' grubu listesinde Oktay Ekinci'nin yanı sıra eski Koruma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hakkı Önel de 'onur kurulu üyesi' olarak görev aldı. Ankara'da iki gün süren 35. genel ku- rul, merkez yönetim organları ve TMMOB kongresi delegelerinin seçimiyle tamam- landı. • 7. Sayfada Akın Birdal'a soruşturrna başlatıldı PKK'nin ikinci adamı Şemdin Sakık'ın "O benden daha fazla PKK'cidir" dediği ileri sürülen İHD Genel Başkanı Akın Birdal için soruşturma başlatıldı. Şemdin Sakık, ce- zaevindençıkanlarak yeniden sorgulama- ya alındı. • 4. Sayfada BORSA ODun 4021 Önceki 4090 DOLAR •ûDun 248.S00 Onceki 248.200 MARK ûDun 138.750 Önceki 138.300 ALTIN ODun 2.495.000 Öncekt 2.510.000 Türkmen doğalgazı Hazar'dan Türkme- nistan Devlet Başkanı Türkmenbaşı'nın ABD temasları sırasında Türkmen gazının Avrupa'ya geçiş rotası belirlendi. ABD, Ha- zartabanından geçecek boru hattıyla ilgi- li olarak yapılacak fizibilite çalışmasını hi- be olarak karşılayacak. Iran, Hazar'dan geçecek boru hattıyla ilgili yaklaşımlannı ve itirazlarını tekrarladı. • 5. Sayfada Aylıkgıda masrafi 60 milyona dayandı Halkın gündem geçim• Türk-Iş'in 4 kişilik ailenin gıda harcaması hesabına göre mutfaktaki enflasyon yüzde 105 olarak gerçekleşti. Devlet Istatistik Enstitüsü'ne göre, Türkiye genelinde ailelerin gelirlerinin yüzde 36.4'ünü gıda harcamalannın kapsadığı dikkate alındığında, yoksulluk sının, Nisan I998'de I6l milyon 142 bin liraya çıktı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk-lş Araştırma Merkezi, 4 kişilik ailenin gıda harca- masının nisan ayında 58 milyon 656 bin liraya çıktığını hesapladı. Mutfak masraflannda aylık enflasyon yüzde 4.5'e. yıllık enflasyon ise yüz- de 105.6'yayükseldi. Türk-tş Araştırma Merkezi'nden yapılan açıklamada, siyasal gündemi seçim oluşturur- ken. çalışanlann geçim koşullannın her geçen gün daha da ağırlaştığı vurgulanarak. "Asgari ücret düzeyinde gelir almakta olan bir çalışanın eline günde ancak 817 bin lira geçebilirken Ni- san 1998 ayında sadece gıda için yapılması gere- ken günlük harcama tutan 2 milyon liraya ulaş- mıştır"' denildi. Araştırmada, 55. hükümetin ışbaşınagelmesınin ardmdan meydana gelen fi- yat artışlanyla. dar ve sabit gelirlilerin, yalnız- ca mutfak harcamalan için günde yaklaşık I milyon lira daha fazla harcama yapmak zorun- da kaldıklanna dikkat çekildi. Araştırmaya gö- re geçen yıl aynı dönemde gıda için 28 milyon 523 bin lira harcama yapılması gerekirken yıl- lık artış oranı da 65.6 düzeyinde bulunuyordu. Devlet Istatıstik Enstitüsü'ne (DlE) göre, Tür- kiye genelinde ailelerin gelirlerinin yüzde U Arkası Sa. 17, Sü. 7'de Cepte ö&dsektör dönemi• Türkcell ve Telsim kuruluşlannın 5OO'er milyon dolarlık devir bedellerini ödememeleri yüzünden 27 Mart'ta iptal edilen cep telefonları lisans sözleşmesi dün imzalandı. Ihale açılmadan imzalanan sözleşmenin hukuki olarak geçersiz olduğunu açıklayan KİGEM, dönemin başbakanları ve ulaştırma bakanlan hakkında dava açacak. • Ulaştırma Bakanı Necdet Menzir, lisans sözleşmelerinin imzalanmasının Türkiye'de cep telefonlannın özelleştirildiğinin göstergesi olduğunu açıkladı. Dün gerçekleştirilen devir işlemi sonunda Hazine'ye 1 milyar dolar gelir kaydedildi. Sözleşmeye göre firmalann pay oranları ikiye katlandı. I //. Sayfada Televizyon bağımlıhk yapryor • '8. Ulusal C°cuk ve Ergen Psikiyatrisi Kongresi'nde konuşan Prof. Ülgür, okula giden çocuklarda, yakından televizyon izlemeleri nedeniyle görme bozukluğu olduğunu ve ayrıca ödev yapmama isteğt meydana geldiğini söyledi. • lletişim bilimcisi Doç. Dr. Peyami Çelikkan, televizyonlara 'Vi Chip'ler yerleştirerek ailenin, istemediği yayınlan çocuğunun seyretmesini önleyebileceği teknolojik gelişmeleri anlattı. BfflAl ATABBCln hateri MArka Sayfada GÜNDEM MUSTAFA BALBAY Yargıtay... Yargı sistemimiz ıçinde, ceza, hukuk ve ticaret ala- nında en yüksek mahkeme Yargıtay. Bu yüzden de Yargıtay'daki en küçük olumlu-olumsuz gelişme ka- muoyunu çok yakından ügilendiriyor. Nasıl ki bir siyasetçinin olumsuzluğu tüm siyasile- re uyartanamazsa, aynı şey Yargıtay üyeleri için de ge- çerli. Ancak, siyasetteki yoğun kirlenme giderek tüm M Arkası Sa. 17, Sü.8'de